Afschrift. provinsje fryslân provincie fryslân b

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Afschrift. provinsje fryslân provincie fryslân b"

Transcriptie

1 - Omrin/Afvalsturing Friesland N.V. Reststoffen Energie Centrale B.V. t.a.v. de heer Bosch Postbus PA HARLINGEN provinsje fryslân provincie fryslân b Afschrift postbus lim leeuwarden cweebalcsmarkt 52 telefoon: (058) celefax: (058) wwfslanni provinciefryslannl wwwtwictercorn/provfrys!an 0 - Leeuwarden, 19juli 2012 Verzonden, 23JULI2012 Ons kenmerk : Afdeling : Omgevingsvergunningen en Toezicht Behandeld door : Uw kenmerk Bijlage(n) Definitieve rapportage Audit veiligheidsbeheersysteem REC, Harlingen Onderwerp : toezending van definitieve rapportage Audit veiligheidsbeheersysteem REC, Harlingen Geachte heer Bosch, Met excuses voor de late reactie, sturen wij u hierbij de definitieve rapportage Audit veilig heidsbeheersysteem REC, Harlingen. Op 1 en 2 november 2011 heeft in navolging op de audit in maart 2011 opnieuw een audit van het veiligheidsbeheersysteem plaatsgevonden. De nadruk van de audit lag op de imple mentatie van het managementsysteem. De audit is uitgevoerd door een vertegenwoordiger van de Provincie Fryslân en een medewerker van Royal Haskoning. Het door de auditoren opgestelde rapport is als bijlage bij deze brief gevoegd. In het rapport is vermeld aan welke aspecten aandacht is besteed tijdens de audit, wat de bevindingen zijn en welke conclusies het inspectieteam daaraan heeft verbonden. Tijdens de inspectie zijn geen overtredingen vastgesteld. Er zijn wel bevindingen gedaan die aanleiding geven voor verbeteringen in het veiligheidsbeheerssysteem. Bevindingen Tijdens de audit is gebleken dat de organisatie ten opzichte van de audit in maart vooruit gang heeft geboekt, met name op element A (organisatie van de werknemers). Wel zijn en kele verbeterpunten gesignaleerd. Zo zijn relevante elementen vanuit de Plan-Do-Check-Act cyclus tijdens de audit onvoldoende aantoonbaar naar voren gekomen en is gebleken dat werkzaamheden onvoldoende afgestemd dan wel voorbereid waren waardoor ad-hoc beslis singen moesten worden genomen. - 1! 2- Ons kenmerk;

2 (Management of Change) zijn uitgevoerd. teem op onderdelen verbeterd dient te worden. Op basis van de uitgevoerde audit blijkt dat de implementatie van het veiligheidsbeheersys vi zichte van element D (wijziging beheer) is nog niet mogelijk aangezien er nog geen MOC s provinsje fryslân provincie fryslân b çfj 8860 HA Harlingen - Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Harlingen, Postbus 10000, l.a.a.: Afdeling Omgevingsvergunningen en Toezicht Namens het redeputeerde Staten, daarover contact opnemen met de heer telefonisch bereikbaar op nummer Mocht u naar aanleiding van deze brief nog vragen en/of opmerkingen hebben dan kunt u gegaan op de acties welke door u naar aanleiding van de rapportage zijn uitgevoerd. Wij zijn uw veiligheidsbeheersysteem te verbeteren. Bij de volgende inspectie zal nader worden in ken u concreet met de bevindingen aan de gang te gaan om zodoende de implementatie van Bovengenoemde bevindingen zijn nader uitgewerkt in het bijgevoegde rapport. Wij verzoe voornemens deze inspectie eind 2012 uit te voeren en zullen deze inspectiedata met u af stemmen. opzichte van de risico s rondom (externe) veiligheid is voor verbetering vatbaar. Tenslotte is het toezicht van de organisatie op prestaties voor verbetering vatbaar. Een evaluatie ten op bestaat dat incidenten zich herhalen. Het bewustzijn en het inzicht van medewerkers ten Voorts zijn een aantal leermomenten niet meegenomen binnen het VBS, waardoor de kans 0

3 -. Audit veilig heidsbeheersysteem REC, Harlingen Provincie Fryslân 7mei2012 Definitief rapport 9V I S.. ROYAL HASKON ING Enhandng Society

4 ROYAL HASKONING t Ci : )OJCty HASKONING NtO PLAND LV. INDUSTRiE t ENtRGIE Ge I-fintzenweg 85 Poslbi.s SAM Ro(terdani S6 frifo@roheidamsoyalhaskoning.coni Arnhem D Telefoon En E-maEI Internet KvI( Documenttitel Audit veiligheidsbeheersysteem REC, 1-farlingen Verkorte documenttitel Status Definitief rapport Datum 7 mei 2012 Projectnaam Vergunningverlening REC Omrin Projectnummer 9V Opdrachtgever Provincie Fryslân Referentie 9V R IRott Auteur(s) Collegiale toets Datum/paraaf Vlijgegeven door Datum/paraaf A,o J r,,1

5 ROYAL HASKON ING Enhancing Society SAMENVATING In navolging op de audit in maart 2011 (auditrapport 9V d.d ) heeft op 1 en 2 november 2011 een audit plaatsgevonden bij de Reststoffen Energiecentrale (REC) te Harlingen. De nadruk van de audit lag op de implementatie van het managementsysteem. Als uitgangspunt geldt de Wet milieubeheervergunning van 5 oktober Indien gekeken is naar de conforrniteit van het VBS is deze getoetst aan de NTA 8620; 2006, waarbij dient te worden opgemerkt dat hetgeen in de vergunningvoorschriften is opgenomen leidend is. De audit is uitgevoerd door een vertegenwoordiger van de Provincie Fryslân en een medewerker van Royal Haskoning. Tijdens de audit is gebleken dat de organisatie ten opzichte van de audit in maart vooruitgang heeft geboekt, met name op element A (organisatie van de werknemers). Wel zijn enkele verbeterpunten gesignaleerd. Zo zijn relevante elementen vanuit de Plan-Do-Check-Act cyclus tijdens de audit onvoldoende aantoonbaar naar voren gekomen en is gebleken dat werkzaamheden onvoldoende afgestemd danwel voorbereid waren waardoor ad-hoc beslissingen moesten worden getroffen. Voorts zijn een aantal leermomenten niet meegenomen binnen het VBS waardoor de kans bestaat dat incidenten zich herhalen. Het bewustzijn en het inzicht van medewerkers ten opzichte van de risico s rondom (externe) veiligheid is voor verbetering vatbaar. Tenslotte is het toezicht van de organisatie op prestaties voor verbetering vatbaar. Een evaluatie ten opzichte van element D (wijziging beheer) is nog niet mogelijk aangezien er nog geen MOC s (Managment of Change) zijn uitgevoerd. Op basis van de uitgevoerde audit blijkt dat het veiligheidsbeheerssysteem nog niet volledig is geïmplementeerd. Het verdient aanbeveling om het veiligheidbeheerssysteem te verbeteren, zeker op de elementen B, C, E, F en G. -1-9V /R00001)90512)Rott Definitief rapport 7mei2012

6 C -. ROYAL HASKON ING Enhancing Society INHOUDSOPGAVE 1 ALGEMEEN 1 Blz. 2 PROGRAMMA 1 3 INSPECT1ETEAM 1 GEAUDITEERDEN 1 5 BEVINDINGEN Algemeen VBS element A: De organisatie en de werknemers VOS element 8: De identificatie van de gevaren 3 5. VOS element C: De beheersing van de uitvoering 5.5 VOS element D: De wijze waarop gehandeld wordt bij wijzigingen VBS element E: De werkwijze bij noodsituaties VOS element F: Het toezicht op de prestaties VOS element G: Audits en beoordeling Conclusie 8 9V /R0000I /9051 2/Rolt Definitief rapport 7 mei 2012

7 rrr ROYAL HASKON ING Eriharcing Society ALGEMEEN In navolging op de audit van maart 2011 (auditrapport 9V8520.0S d.d ) is op verzoek van de provincie Fryslân opnieuw een toets uitgevoerd op de mate van implementatie van het veiligheidsbeheerssysteem (VBS). Als uitgangspunt geldt de Wet milieubeheervergunning van 5 oktober Als referentiedocument is gebruik gemaakt van de NTA 8620:2006. Deze toetst omhelsde een audit van twee dagen (1 en 2 november 2011) op de locatie Harlingen. Het auditteam bestond namens de Provincie uit de heer en de heer namens Royal Haskoning. De nadruk van de audit lag op de implementatie van het managementsysteem in de organisatie. Tevens is aansluiting gezocht bij de (herziene) documentatie. Anders dan in maart 2011 is de REC sinds ruim een half jaar operationeel en kan voor de meeste elementen vanuit de NTA een uitspraak worden gedaan over de mate van implementatie van het managementsysteem. Dit rapport omvat de bevindingen op basis van interviews, documenten, een registratiestudie en een rondgang over het terrein. Een audit op een managementsysteem moet worden beschouwd als een steekproef. Op basis van de verworven informatie is een oordeel per onderwerp gevormd. Definitief rapport 9V852005/R0000l/QO5l2IRott 7 mei2012

8 . Manager. 10 Is. ROYAL HASKON ING Enhancing Society 2 PROGRAMMA De audit is uitgevoerd volgens onderstaand overzicht Datum: Activiteit Functionarissen Tijd 08:30 09:00 Opening en ontvangst KAVM adviseur 09:00 10:30 Rondgang KAVM adviseur 10:30 11:15 Interview VBS element a Manager REC. KAVM adviseur 11:15 12:5 Interview VBS element c / d Hoofti TO, KAVM adviseur 12:5 13:15 Lunch 13: Interview VBS element a Hoofd P&O. KAVM adviseur 1:5 16:15 Interview VBS element c Operator 16:15 18:00 Interview VBS element b KAVM adviseur Datum: t Tijd: Activiteit Functionarissen 08:30 09:00 Opening en ontvangst KAVM adviseur 09:00 10:5 Interview VBS element t! g Manager REC, KAVM adviseur 1 1:15 12:30 Interview VBS element c 1f Ploegleider, KAVM adviseur 12:30 13:15 Lunch 1 3: Interview VBS element d KAVM adviseur 15:00 16:15 Interview VBS elemente KAVM adviseur 16:30 17:00 Evaluatie auditoren 17:00 17:5 Close-out Allen + dhr. (Provincie Frysian) 3 INSPECTIETEAM [iiim auditor: Namens Instantie:. Provincie Fiyslân Royal Haskoning GEAUDITEERDEN Naam: Functie auditee: Hoofd technische dienst REC Operator Ploegleider KAVM adviseur Ploegleider Directiesecretaresse Hoofd P&O Definitief rapport 1 9V /R00001 /9051 2IRott 7 mei 2012

9 ROYAL HASICONING Enhancing Society 5 BEVINDINGEN 1 Voorafgaand aan de audit zijn de vereisten onderverdeeld in VBS elementen. De volgende elementen zijn tijdens de audit geverifieerd: A: organisatie van de werknemers, taken en verantwoordelijkheden van werknemers op alle organisatorische niveaus, training, opleiding en bewustzijn van werknemers en onderaannemers; B: identificatie van gevaren, risicobeoordeling; C: beheersing van de uitvoering, vaststelling en toepassing procedures en 5 instructies voor de beheersing van veiligheid van de bedrijfsvoering; D: wijze waarop gehandeld wordt bij wijzigingen met betrekking tot de inrichting of S onderdelen van de inrichting; E: de werkwijze bij noodsituaties: procedures voor systematische identificatie van 1 noodsituaties; F: het toezicht op de prestaties: prestatiemetingen en monitoring voor het verkrijgen van inzicht over het behalen van de veiligheidsdoelstellingen; G: audits en beoordeling: auditprocedures en directiebeoordeling van het VBS. Per VBS element worden de bevindingen weergegeven. 5.1 Algemeen S Het gedocumenteerde handboek bestaat uit het Veiligheidsbeheerssysteem Reststoffen Energie Centrale Harlingen d.d. 30mei2011 (11.005B7REC.rap) inclusief bijlagen. Het Veiligheids Beheerssysteem (VBS) van de REC is gekoppeld aan het managementsysteem van Omriri met de intentie het VBS in de toekomst volledig te integreren. Het veiligheidshandboek is ongewijzigd ten opzichte van de eerdere audit en bevat een Omrin beleidsverklaring van 29juni2010 en een korte toelichting in het handboek zelf waar summier de rol en visie van de REC wordt medegedeeld ten opzichte van het algemene beleid. 5.2 VBS element A: De organisatie en de werknemers Met het hoofd P&O is het onderwerp de organisatie besproken. P&O voorziet als staffunctie in diensten voor de gehele Omrin organisatie. Uitgaande van de Integrale management filosofie is de manager van de verschillende werkmaatschappijen verantwoordelijk voor de P&O invulling van de specifieke organisatie en voorziet de afdeling P&O in achtergrondinformatie, functieprofielen en overzichten/registers op gebied van opleiding, training, werving, selectie, personele ontwikkelingen etc. Beleidsmatig zijn de visie en doelen op gebied van P&O vastgelegd in een Meerjaren Concernopleidingsplan Deze visie vertaalt zich vervolgens naar het Bedrijvengroep opleidingsplan en het Projectenplan. REC heeft in sterke mate te maken met opleidingen die een beperkte houdbaarheid hebben. Opleidingen en trainingen dienen periodiek te worden herhaald (voorbeelden hiervan zijn VCA en heftruck). 1 1 S a S S S a 9V /R00001/90512/Rott 7 mei Definitief rapport

10 rr ROYAL HASKON ING Enhancing Society De blijvende geldigheid van opleidingen en het opnieuw aanmelden van medewerkers voor (opfris)cursussen wordt geborgd door middel van een software pakket ( ProtW). Taken, bevoegdheden, verantwoordelijkheden, competenties en opleidingsoverzichten zijn op persoonsniveau beschikbaar en opgenomen in het systeem. Bij naderend verloop van certificaten geeft het systeem een waarschuwing en worden medewerkers opgeroepen voor een opleiding. Tevens hebben de ljjnfunctionarissen nu een grotere verantwoordelijkheid voor opleidingen. Ten opzichte van de audit in maart 2011 is het systeem uitgebreid voor die gevallen waar een medewerker niet aantoonbaar voldoet aan de vastgestelde Omrin-vereisten. In deze gevallen heeft de manager REC de bevoegdheid om de medewerker op basis van ervaring alsnog geschikt te verklaren voor een specifieke functie. Een punt van aandacht is het instrueren van nieuwe (tijdelijke) medewerkers. Uit de registraties bleek in enkele gevallen dat de veiligheidsintroductie pas enkele weken na de eerste werkdag Is gegeven. Het is de bedoeling dat veiligheidsregels worden gecommuniceerd voordat nieuwe werknemers aan de werkzaamheden beginnen. Tevens bleek uit de introductie niet dat externe veiligheidselementen met nieuwe medewerker worden besproken. Een geplande Toolbox-meeting over zware ongevallen is nog niet gegeven. Het verdient aanbeveling het systeem hierin te verbeteren. 5.3 VBS element B: De identificatie van de gevaren Op het gebied van interne en externe veiligheid zijn een groot aantal studies in het recente verleden uitgevoerd. Naast een overall studie voor de gehele installatie, zijn door de leveranciers (bijv. Leentjes) aanvullend specifieke studies uitgevoerd. Tevens zijn de interfaces tussen de studies in kaart gebracht door groepen van medewerkers en externe deskundigen. Ten opzichte van de audit in maart 2011 is nu diepgaander onderzoek uitgevoerd op element 8 waarbij ook de vertaalslag naar de implementatie aan de orde kwam. De belangrijkste scenario s zijn opgenomen in het Risicoregister REC Harlingen d.d. 30 mei Het risicoregister benoemt 25 scenario s die een mogelijke invloed hebben op de externe veiligheid. Tijdens de audit bleek dat er een onvoldoende koppeling is tussen de scenario s en het achterliggend onderzoek. Steekproefsgewijs is het scenario van een toxische wolk bekeken afkomstig uit de ammoniatank. Hoewel door toepassen van maatregelen het risico aanvaardbaar wordt verklaard, is niet duidelijk hoe men tot de conclusie komt. Er ontbreken onderbouwingen die een beoordeling van de kans en de omvang van de gevolgen van ongevallen en de beoordeling op de effectiviteit van de getroffen beheersmaatregelen mogelijk en duidelijk maken. Tevens bevat de matrix enkele technische maatregelen die niet geschikt zijn om het gevaar weg te nemen of te reduceren Het toepassen van oogdouches kan in geval van blootstelling als een passende maatregel worden beschouwd om het effect op de individuele werknemer te beperken, maar kan niet worden beschouwd als een collectieve maatregel die de externe veiligheid garandeert. Vos REC 9V /R00001/gO5l2IRott Oelinitief rapport -3-7 mei 2012

11 ROYALHASKONING 1 1+! - Enhannng Society Door het ontbreken van aantoonbare onderbouwing is niet duidelijk of de risico s goed zijn ingeschat en de juiste maatregelen zijn genomen. Op basis van de beschikbare documentatie zijn de risico s in het kader van de externe veiligheid nog onvoldoende in kaart gebracht VBS element C: De beheersing van de uitvoering De beheersing van de uitvoering is met het hoofd Technische Dienst, ploegleiders en operators behandelt. Ten opzichte van maart 2011 is het digitale beheersingssysteem voor onderhoud (Ultimo) verder gevuld met data. Veiligheid kritische onderdelen van de installatie zijn opgenomen in het systeem en inspecties/onderhoud op basis hiervan toegepast. Volgens het hoofd Technische Dienst blijkt dat de risico s rondom falende onderdelen initieel te hoog zijn ingeschat. Nu blijkt dat deze benadering zeer conservatief was en dat enkele onderdelen wellicht lager kunnen worden ingeschaald ten aanzien van onderhoud en inspecties. In januari 2012 zal de afdeling onderhoud opnieuw de risico s van onderdelen beoordelen en mogelijke termijnen ten opzichte van inspecties en onderhoud worden aangepast. Een eerste evaluatie van het meet- en monitoringregime wordt tijdens de eerstvolgende stop in april2012 uitgevoerd. Steekproefsgewijs zijn enkele registraties, certificaten en het afhandelen van laken (iobs ) in Ultimo geverifieerd. De gegevens waren consistent en sluitend. Ten opzichte van maart van dit jaar is de stoomleiding en daarmee het onderhoud opgenomen in het onderhoudsbeheerssysteem (Ultimo). Met operators en ploegleiders is het primaire proces geëvalueerd. Door volcontinue te werken is de communicatie van de processen een belangrijk element ter beheersing van de activiteiten. Bij het wisselen van de wacht wordt gedurende circa 15 minuten het werk overgedragen aan de nieuwe shift. Tevens worden gebeurtenissen geregistreerd in het logboek. Uit de registraties van het logboek blijkt dat de omvang en inhoud sterk afhankelijk zijn van de betreffende ploegleider. Tevens bleek dat essentiële procesinformatie niet altijd wordt door gecommuniceerd. Bijvoorbeeld het verhogen of verlagen van alarmwaardes ten behoeve van onderhoud wordt gedurende twee shifts geregistreerd waarna het niet meer wordt door geregistreerd. Eveneens ontbreekt de registratie van het daadwerkelijk terugzetten van de waarde naar het oorspronkelijke niveau. Binnen het VBS van de REC bestaat geen logboek procedure dat eisen stelt aan registraties. Door invoering van een door het management aangekondigde digitaal logboek verwacht men hier een verbetering in aan te kunnen brengen. Bij de controle van werkvergunningen bleken deze in verschillende gevallen niet te zijn ingevuld volgens procedure. De organisatie zelf heeft eerder ook al geconstateerd dat het verstrekken van vergunningen verbeterd dient te worden en heeft onder andere een toolbox-meeting en een presentatie gewijd aan dit onderwerp. Kennelijk waren deze maatregelen niet doelmatig. 9V /R00001/905121Rott 7 mei Definitief rapport

12 :: ROYAL HASKONING Erihancing Society Tijdens de audit is een vergunning aangetroffen die niet is afgetekend en waarvan niet bekend was of de contractors nog op het terrein aanwezig waren. De vergunning is uitgegeven door eent operator terwijl deze verantwoordelijkheid bij de ploegleider en de 1e operator ligt. Het vooraf bepalen of het karwei een hoog- dan wel een laag risico inhoudt is niet uitgevoerd. Een risicoinventarisatie en -evaluatie is niet uitgevoerd. De specifieke werkzaamheden vonden plaats op een trap van minimaal 20 m hoogte. De trap was tevens aangewezen als een vluchtroute. Het telefoonnummer dat op de werkvergunning was genoteerd werd niet beantwoord. Tenslotte waren de werknemers onvoldoende bewust van de risico s die hiermee zijn gemoeid. Uit bovenstaand voorbeeld blijkt dat de organisatie onvoldoende de risico s iriventariseert en de nodige maatregelen koppelt aan het buiten bedrijf stellen van een vluchtroute. Daarnaast is nog geconstateerd dat niet bekend is of aannemers nog op het terrein aanwezig zijn, ongecontroleerde uitgifte van sleutels plaatsvindt en dat werkvergunningen onvoldoende worden ingevuld. Dit leidt tot de conclusie dat het proces van uitvoering onvoldoende als beheerst kan worden beschouwd. Bovenstaande toont dat, terwijl de organisatie al eerder heeft geconstateerd dat het traject van werkvergunning niet naar wens verloopt, de genomen maatregelen kennelijk niet hebben geleid tot verbeteringen die ervoor zorgen dat het proces beheerst wordt. De risicobeoordeling bij het verlenen van een vergunning ligt nu bij de 10 operator danwel de ploegleider. Deze dienen binnen een zeer kort tijdsbestek inschattingen te maken ten aanzien van de uit te voeren werkzaamheden, de gerelateerde risico s en de interactie met het gewone productieproces. Het is niet acceptabel dat deze beslissing komt te liggen bij de laatste lijn. Door het plannen en beoordelen van risico s op een eerder tijdstip komt het bedrijf en diens medewerkers niet in de verleiding om ad hoc beslissingen te nemen. Deze beslissingen zorgen voor een extra werkdruk en zijn, gezien de consequenties, allesbehalve wenselijk. Het vertrouwen op de Last Line of Defence is geen kenmerk voor een organisatie met een goed managementsysteem. Een ander soortgelijk geval kwam tijdens de audit naar voren waaruit bleek dat pas een oplettende ploegleider voorkwam dat gelijktijdige werkzaamheden plaatsvonden aan de shredder (laswerkzaamheden) en het op hetzelfde moment inspecteren van de blusinstallatie op juist de shredder. Hierdoor was een LOD onklaar gemaakt terwijl het risico op brand in de shredder juist groter werd. Een goed functionerend VBS dient deze conflicten juist structureel te voorkomen. Een ander voorbeeld vormt gebouw 7 waar problemen ontstonden ten aanzien van de stabiliteit van het dak. Hoewel geen extern risico, is de veiligheid van de medewerkers mogelijk in het geding. De constatering dat het dak van gebouw 7 wellicht te zwak is heeft niet geleid tot extra voorzorgsmaatregelen. Het dak is niet fysiek afgezet, er heeft geen risicobeoordeling plaatsgevonden om te bepalen of en wat het risico daadwerkelijk is en tenslotte is niet afgewogen of überhaupt nog werkvergunningen mogen worden geschreven voor deze locatie. Voor het opslaan van gevaarlijke stoffen is nog geen register beschikbaar. Definitief rapport.5-7 9V /R00001/905121Rott mei 2012

13 - : : ROYAL HASKON ING Lnhancing Society Uit bovenstaande blijkt dat de beheersing van de werkzaamheden door de REC 1 onvoldoende is geborgd VBS element D: De wijze waarop gehandeld wordt bij wijzigingen Sinds 31 mei2011 is (na optimalisatie) de afvaldoorzet 100%. In september heeft de eerste onderhoudsstop plaatsgevonden. Deze heeft drie weken geduurd. Het is gebleken dat sinds mei 2011 geen MOC s (Management of Change) hebben plaats gevonden. De voornaamste reden hiervoor is dat het een nieuwe installatie betreft. 1 Wel is tijdens de onderhoudsstop geconstateerd dat aan enkele delen van de ketel de 1 bekleding aan hevigere slijtage is onderworpen dan oorspronkelijk voorzien. REC heeft na grondig overleg met de leverancier besloten om als tijdelijke maatregel een betonnen 1 laag te spuiten op de ketelwand. Door het aanbrengen van beton verwacht men dat de komende onderhoudsstop wordt behaald, waarbij grotere laswerkzaamheden zullen plaatsvinden om een versterking aan te brengen binnen de ketel. De wijziging van de ketel werd door de REC niet gezien als een MCC, mede omdat het toepassen geen effect heeft op de veiligheid maar enkel op de warmteoverdracht en zodoende eerder een economische kwestie is. Hoewel deze redenering voor de hand ligt, is deze niet via de MOC-procedure aantoonbaar geverifieerd. Er was geen aantoonbaar bewijs dat een bewuste afweging heeft plaats gevonden binnen REC om geen MCC uit te laten voeren. Gezien het feit dat nog geen MOC is uitgevoerd valt geen duidelijke uitspraak te doen over het functioneren van element D. Van de mogelijkheid om de procedure (gedeeltelijk) toe te passen op het aanbrengen van beton in de ketel is helaas geen gebruik gemaakt. Er kan nog geen uitspraak worden gedaan over het voldoen aan de norm. 5.6 VBS element E: De werkwijze bij noodsituaties Het bedrijfsnoodplan (11 maart 2011) beschrijft uitgebreid de scenario s en de benodigde acties naar aanleiding van een event. Het aanvalsplan bevat drie scenario s van de brandweer, namelijk bunkerbrand, calamiteiten in de rookgasreiniging en/of ketelhuis en brand in de ontvangsthal/vrachtwagen. Ten opzichte van het Risicoregister is het plan onvolledig en is niet op elkaar afgestemd. Oefeningen hebben twee keer plaatsgevonden, op 9mei 2011 en op 6juni De bevindingen naar aanleiding van de oefeningen zijn schriftelijk vastgelegd, deze liggen voornamelijk op het technische vlak. Medewerkers en bezoekers ontvangen bi] aankomst een bedrijfsinformatiefolder. Deze voorziet tevens in informatie in geval van nood. Deze folder dateert nog uit de bouwfase en dient te worden herzien. Het wordt aanbevolen het bedrijfsnoodplan te koppelen aan het Risicoregister. 9V8520.O5/R00001/905121Rott 7mei Definihef rapport

14 ROYAL HASKONING Enharicing Society 5.7 VBS element F: Het toezicht op de prestaties De nadruk ten opzichte van het toezien op de prestaties lag tijdens de audit op het omgaan met incidenten en het vermogen van de organisatie om hieruit lering te trekken. Het register van ongevallen en bijna-ongevallen is hiertoe geraadpleegd. Uit de registraties blijkt dat het uitvoeren van onderzoek en de opvolging naar aanleiding van geconstateerde hiaten onvoldoende wordt beheerst. Een voorgestelde maatregel naar aanleiding van een ongeval bleek na onderzoek op een heel andere manier te zijn opgelost dan door de manager oorspronkelijk werd bepaald. Het feit dat de manager niet op de hoogte was van de uiteindelijk genomen maatregel toont dat dit proces niet wordt beheerst. Het verdient aanbeveling om gedegen onderzoek uit te voeren op incidenten en voorgestelde corrigerende en preventieve maatregelen op te volgen, mede om te kunnen bepalen of de genomen maatregelen doelmatig zijn geweest. Het huidige systeem van ongevalrapportage, analyse en opvolging volgt niet het principe van continue verbetering, dat inherent verbonden is aan een goed functionerend managementsysteem. Kennis van de van toepassing zijnde wet- en regelgeving is een vereiste om als organisatie binnen de marges te opereren. Omrin (REC) heeft een abonnement afgesloten bij RDMG betreffende arbo en milieu. Tijdens de audit bleek dat het register van Wet- en regelgeving niet geheel sluitend is. De lijst verwijst in enkele gevallen naar wetgeving die niet meer van toepassing is. Het verdient aanbeveling het register van Wet- en Regelgeving op te schonen en het ammonia keuringsregime aan te passen. Hoewel de operators duidelijke betrokkenheid toonden en kennis van het proces hebben zijn zij niet bekend met de doelstellingen rondom het VBS. De communicatie vanuit de organisatie dient hierin te verbeteren. 5.8 VBS element G: Audits en beoordeling Tot op heden hebben bij de REC twee interne audits plaatsgevonden, één heeft geleid tot bevindingen. Terwijl uit de procedure blijkt dat binnen weken corrigerende en preventieve maatregelen denkbaar zijn is tot op heden, bijna 3 maanden later, nog niets in gang gezet. Een audit planning is aantoonbaar waaruit onder andere blijkt dat in november een systeem audit VBS volgt. Een directiebeoordeling heeft nog niet plaatsgevonden. Wel zijn onderliggende Management Rapporten (MaRap) uitgevoerd. Deze MaRap s worden om de vier maanden opgesteld en dienen later dan input voor de directiebeoordeling. De meest recente MaRap II van oktober 2011 heeft nog de concept-status. Hoofdstuk 6.3 gaat in op het Veiligheidsbeheerssysteem. Een van de KPI s uit hoofdstuk 6.3 gaat over het Onderzoek Onveilig/Onjuist Gedrag ofwel de OOG-toets REC. Het management is niet bekend met dit onderwerp en wat het betekent, terwijl het wel een belangrijke parameter zou moeten zijn om een uitspraak te kunnen doen over de status van het VBS. 9V /R00001/SO5l2JRott Definitief rapport -7-7 mei2012

15 ROYAL HASKONING Enhancing Society Hoofdstuk 7 van de MaRap behandelt de prestatie indicatoren 1 kengetallen. Hierin zijn doelstellingen gekoppeld aan klachten, afwijkingen t.o.v. wet- en regelgeving, calamiteiten met en zonder verzuim, meldingen van bijna-ongevallen en storingen met veiligheidsgevolgen. Zoals boven vermeld is het zicht op de wet- en regelgeving voor verbetering vatbaar. Het registreren van ongevallen met en zonder verzuim en bijna-ongevallen is onduidelijk aangezien het ongevallenformulier geen uitspraak doet in welke categorie een ongeval thuis hoort. Hoe de registratie conform de doelstellingen plaatsvindt is onduidelijk. Uit bovenstaande blijkt dat het element G voor verbetering vatbaar is en nog niet voldoet aan de vereisten. 5.9 Conclusie Op basis van de uitgevoerde audit blijkt dat het veiligheidsbeheerssysteem nog niet volledig is geïmplementeerd. Het verdient aanbeveling om het velligheidbeheerssysteem te verbeteren, zeker op de elementen 8, C, E, F en G. =0=0=0= 9V /R00001/905121Rott 7mei Definitief rapport a

Toetsing VeiligheidsBeheersSysteem (VBS) ReststoffenEnergieCentrale B.V. (REC), Harlingen

Toetsing VeiligheidsBeheersSysteem (VBS) ReststoffenEnergieCentrale B.V. (REC), Harlingen Toetsing VeiligheidsBeheersSysteem (VBS) ReststoffenEnergieCentrale B.V. (REC), Harlingen ReststoffenEnergieCentrale B.V. (REC), Harlingen 28 maart 2011 Definitief rapport 9W8520.05 George Hintzenweg

Nadere informatie

Generieke systeemeisen

Generieke systeemeisen Bijlage Generieke Systeem in kader van LAT-RB, versie 27 maart 2012 Generieke systeem NTA 8620 BRZO (VBS elementen) Arbowet Bevb / NTA 8000 OHSAS 18001 ISO 14001 Compliance competence checklist 1. Algemene

Nadere informatie

Introductie OHSAS 18001

Introductie OHSAS 18001 Introductie OHSAS 18001 OHSAS 18001 -in het kort OHSAS 18001 is een norm voor een managementsysteem die de veiligheid en gezondheid in en rondom de organisatie waarborgt. OHSAS staat voor Occupational

Nadere informatie

Naar een veiliger (proces) industrie. Inspecties naar het onderhoudsmanagement en de veilige en juiste uitvoering van onderhoud bij BRZO-bedrijven

Naar een veiliger (proces) industrie. Inspecties naar het onderhoudsmanagement en de veilige en juiste uitvoering van onderhoud bij BRZO-bedrijven Naar een veiliger (proces) industrie Inspecties naar het onderhoudsmanagement en de veilige en juiste uitvoering van onderhoud bij BRZO-bedrijven De Inspectie SZW werkt samen aan eerlijk, gezond en veilig

Nadere informatie

4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden. 4.3 Het toepassingsgebied van het milieumanagementsystee m vaststellen

4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden. 4.3 Het toepassingsgebied van het milieumanagementsystee m vaststellen 4 Context van de organisatie 4 Milieumanagementsysteemeisen 4.1 Inzicht in de organisatie en haar context 4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden 4.3 Het toepassingsgebied

Nadere informatie

Aantoonbaar leiderschap door opdrachtgevers

Aantoonbaar leiderschap door opdrachtgevers V C O GM HECKLIST PDRACHTGEVERS V C O GM HECKLIST PDRACHTGEVERS Stichting Samenwerken Voor Veiligheid (SSVV) Postbus 443 2260 AK Leidschendam +31 (0) 70-337 87 55 info@ssvv.nl www.vca.nl veiligheid gezondheid

Nadere informatie

Checklist voor controle (audit) NEN 4000

Checklist voor controle (audit) NEN 4000 Rigaweg 26, 9723 TH Groningen T: (050) 54 45 112 // F: (050) 54 45 110 E: info@precare.nl // www.precare.nl Checklist voor controle (audit) NEN 4000 Nalooplijst hoofdstuk 4 Elementen in de beheersing van

Nadere informatie

OHSAS certificaat voor het waarborgen van veiligheid

OHSAS certificaat voor het waarborgen van veiligheid OHSAS 18001-certificaat voor het waarborgen van veiligheid > continue verbetering > voordelen > internationaal erkende norm > eigen verantwoordelijkheid > compleet arbo- en veiligheidsmanagementsysteem

Nadere informatie

Rutges vernieuwt onderhoud en renovatie

Rutges vernieuwt onderhoud en renovatie 130508 Nummer OHSAS-K83614/01 Vervangt - Uitgegeven 2014-07-01 Eerste uitgave 2014-07-01 Geldig tot 2017-07-01 Arbomanagementsysteemcertificaat BS OHSAS 18001 Kiwa heeft vastgesteld dat het door Rutges

Nadere informatie

1. FORMAT PLAN VAN AANPAK

1. FORMAT PLAN VAN AANPAK INHOUDSOPGAVE 1. FORMAT PLAN VAN AANPAK 1.1. Op weg naar een kwaliteitsmanagementsysteem 1.2. Besluit tot realisatie van een kwaliteitsmanagementsysteem (KMS) 1.3. Vaststellen van meerjarenbeleid en SMART

Nadere informatie

Handelwijze bij vragen en klachten over een ISO of OHSAS certificaat versie 18 november 2008

Handelwijze bij vragen en klachten over een ISO of OHSAS certificaat versie 18 november 2008 Handelwijze bij vragen en klachten over een ISO 14001 of OHSAS 18001-certificaat versie 18 november 2008 SCCM en de aangesloten certificatie-instellingen willen de uitwisseling van ervaringen met ISO 14001-

Nadere informatie

Certificatiecriteria VCA*/**/petrochemie versie 2008/5.1

Certificatiecriteria VCA*/**/petrochemie versie 2008/5.1 Certificatiecriteria VCA*/**/petrochemie versie 2008/5.1 Inhoudsopgave 1 Algemeen... 2 1.1 Doel van dit document... 2 1.2 Toepassingsgebied... 2 1.3 Beheer van dit document... 2 1.4 Referenties... 2 1.5

Nadere informatie

Assetmanagement. Resultaten maturityscan. 14 januari 2015

Assetmanagement. Resultaten maturityscan. 14 januari 2015 Assetmanagement Resultaten maturityscan 14 januari 2015 De 7 bouwstenen van Assetmanagement 2 22.Afwijkingen en herstelacties 23. Preventieve acties 24. Verbetermanagement 5.Leiderschap en betrokkenheid

Nadere informatie

Algemene informatie ISO 9001

Algemene informatie ISO 9001 Certificeren zoals het hoort! Algemene informatie ISO 9001 Algemene informatie ISO 9001 086 versie 01.2 26-04-2019 Inleiding In deze algemene informatie leggen we u uit wat de ISO 9001 norm inhoudt en

Nadere informatie

NTA 8620 en certificatie managementsystemen

NTA 8620 en certificatie managementsystemen NTA 8620 en certificatie managementsystemen 13 november 2014 Onderwerpen - Introductie SCCM - Ervaringen met ISO 14001 bij Odfjell - ISO 14001/OHSAS 18001 bij BRZO-bedrijven - Visie op relatie toezicht

Nadere informatie

Werkwijze ISO- en VCA-certificering

Werkwijze ISO- en VCA-certificering Werkwijze ISO- en VCA-certificering In deze brochure leest u hoe de 3-jaarlijkse certificatiecyclus eruit ziet, wat u doet bij tekortkomingen en wat de reactietermijnen zijn. Welkom bij SKG-IKOB De certificeerder

Nadere informatie

Service Terminal Rotterdam Preventiebeleid Zware Ongevallen 1

Service Terminal Rotterdam Preventiebeleid Zware Ongevallen 1 Service Terminal Rotterdam Preventiebeleid Zware Ongevallen 1 Service Terminal Rotterdam (STR) stelt zich ten doel om haar activiteiten op een veilige en milieubewuste wijze uit te voeren met zorg voor

Nadere informatie

COMPLIANCE MANAGEMENT VOLDOEN AAN WET- EN REGELGEVING COMPLIANCE MANAGEMENT. Vereenvoudigde verantwoording aan in- en externe stakeholders

COMPLIANCE MANAGEMENT VOLDOEN AAN WET- EN REGELGEVING COMPLIANCE MANAGEMENT. Vereenvoudigde verantwoording aan in- en externe stakeholders VOLDOEN AAN WET- EN REGELGEVING Vereenvoudigde verantwoording aan in- en externe stakeholders Tijdig anticiperen op veranderingen in HSE wet- en regelgeving Licence to operate Inzicht in risico s bedrijfsonderdelen

Nadere informatie

NTA 8620 versus ISO-systemen. Mareille Konijn 20 april 2015

NTA 8620 versus ISO-systemen. Mareille Konijn 20 april 2015 NTA 8620 versus ISO-systemen Mareille Konijn Voorstellen Mareille Konijn Lid van de NEN-werkgroep Senior HSE consultant Industry, Energy & Mining T: 088 348 21 95 M: 06 50 21 34 27 mareille.konijn@rhdhv.com

Nadere informatie

Werkwijze ISO- en VCA-certificering

Werkwijze ISO- en VCA-certificering Werkwijze ISO- en VCA-certificering In deze brochure leest u hoe de 3-jaarlijkse certificatiecyclus eruit ziet, wat u doet bij tekortkomingen en wat de reactietermijnen zijn. Welkom bij SKG-IKOB De certificeerder

Nadere informatie

ISO 9000:2000 en ISO 9001:2000. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.

ISO 9000:2000 en ISO 9001:2000. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. ISO 9000:2000 en ISO 9001:2000 Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 11 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER...

Nadere informatie

Certificeren zoals het hoort! Algemene informatie VCU

Certificeren zoals het hoort! Algemene informatie VCU Certificeren zoals het hoort! Algemene informatie VCU Algemene informatie VCU 0.85 versie 01.2 26-04-2019 Inleiding In deze algemene informatie leggen we u uit wat de VCU norm inhoudt en wat u moet doen

Nadere informatie

De betekenis van certificatie in relatie tot naleving wet- en regelgeving. n versie 29 november 2012

De betekenis van certificatie in relatie tot naleving wet- en regelgeving. n versie 29 november 2012 De betekenis van certificatie in relatie tot naleving wet- en regelgeving 1 De overtuiging -en ervaring- van SCCM is dat elke organisatie (hoe klein ook) betere milieu- en arboprestaties behaalt door het

Nadere informatie

Energiemanagement Actieplan

Energiemanagement Actieplan 1 van 8 Energiemanagement Actieplan Datum 18 04 2013 Rapportnr Opgesteld door Gedistribueerd aan A. van de Wetering & H. Buuts 1x Directie 1x KAM Coördinator 1x Handboek CO₂ Prestatieladder 1 2 van 8 INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Leidraad PLAN VAN AANPAK OP WEG NAAR EEN CERTIFICEERBAAR KWALITEITSMANAGEMENTSYSTEEM

Leidraad PLAN VAN AANPAK OP WEG NAAR EEN CERTIFICEERBAAR KWALITEITSMANAGEMENTSYSTEEM Pagina 1 van 6 Leidraad PLAN VAN AANPAK OP WEG NAAR EEN CERTIFICEERBAAR KWALITEITSMANAGEMENTSYSTEEM In het onderstaande is een leidraad opgenomen voor een Plan van aanpak certificeerbaar kwaliteitsmanagementsysteem.

Nadere informatie

CO 2 Managementplan. Verwaal Transport. Lia Noordergraaf-Verwaal Autorisatiedatum: Versie: 1.0

CO 2 Managementplan. Verwaal Transport. Lia Noordergraaf-Verwaal Autorisatiedatum: Versie: 1.0 CO 2 Managementplan Verwaal Transport Auteur: Lia Noordergraaf-Verwaal Autorisatiedatum: 21-04-2016 Versie: 1.0 Handtekening autoriserend verantwoordelijke manager: CO 2 Managementplan 2.C.2 & 3.B.2 Inhoud

Nadere informatie

Platform Bevoegd Gezag Tunnels 18 juni jaarlijkse inspectie

Platform Bevoegd Gezag Tunnels 18 juni jaarlijkse inspectie Platform Bevoegd Gezag Tunnels 18 juni 2015 6-jaarlijkse inspectie Agenda 13.00u Ontvangst met koffie/thee 13.15u Opening / inleiding Terugkoppeling bijeenkomst 15 januari 2015. Actie vorige keer; overzicht

Nadere informatie

Evaluatie en verbetering kwaliteitsysteem

Evaluatie en verbetering kwaliteitsysteem Evaluatie en verbetering kwaliteitsysteem Versie : 00-00-00 Vervangt versie : 00-00-00 Geldig m.i.v. : Opsteller : ------------------- Pag. 1 van 5 Goedkeuringen : Datum: Paraaf: teamleider OK/CSA : DSMH

Nadere informatie

Documentenanalyse Veiligheidsvisitatiebezoek

Documentenanalyse Veiligheidsvisitatiebezoek Ingevuld door: Naam Instelling: Documentenanalyse Veiligheidsvisitatiebezoek In de documentenanalyse wordt gevraagd om verplichte documentatie en registraties vanuit de NTA 8009:2007 en HKZ certificatieschema

Nadere informatie

De nieuwe Nederlandse Technische Afspraak 8620 NTA 8620. Mareille Konijn 4 juni 2015

De nieuwe Nederlandse Technische Afspraak 8620 NTA 8620. Mareille Konijn 4 juni 2015 De nieuwe Nederlandse Technische Afspraak 8620 NTA 8620 Mareille Konijn Voorstellen Mareille Konijn Lid van de NEN-werkgroep NTA8620 Senior HSE consultant Industry, Energy & Mining T: 088 348 21 95 M:

Nadere informatie

Resultaat Atex 137 toezicht in 2007

Resultaat Atex 137 toezicht in 2007 Resultaat Atex 137 toezicht in 2007 Pagina 1 van 9 Samenvatting In 2007 zijn door de directie MHC bij 41 BRZO99 en Arie bedrijven Atex 137 inspecties uitgevoerd op een wijze als beschreven in het toezichtbeleid

Nadere informatie

Communicatieplan m.b.t. CO2

Communicatieplan m.b.t. CO2 Communicatieplan m.b.t. CO2 Opgesteld door : H. van Roode en Y. van der Vlies Datum : 20 februari 2014 Goedgekeurd door : H. van Roode Datum: 20 februari 2014 Blad 2 van 11 Inhoudsopgave Inleiding... 3

Nadere informatie

GEMEENTELIJKE TELECOMMUNICATIE MOBIELE COMMUNICATIE. Bijlage 04 Kwaliteitsborging en auditing

GEMEENTELIJKE TELECOMMUNICATIE MOBIELE COMMUNICATIE. Bijlage 04 Kwaliteitsborging en auditing GEMEENTELIJKE TELECOMMUNICATIE MOBIELE COMMUNICATIE Bijlage 04 Kwaliteitsborging en auditing Inhoud 1 Inleiding 3 2 Aantonen kwaliteitsborging van de dienstverlening 4 3 Auditing 5 3.1 Wanneer toepassen

Nadere informatie

ISO9001:2015, in vogelvlucht. Door Tjarko Vrugt

ISO9001:2015, in vogelvlucht. Door Tjarko Vrugt ISO9001:2015, in vogelvlucht Door Tjarko Vrugt 18-11-2015 - Qemc - Tjarko Vrugt Bron: NEN - Delft 2 DE NIEUWE NEN EN ISO 9001 : 2015 Deze presentatie beperkt zich tot de essentie Sktb besteed in 2016

Nadere informatie

Risico Management. Arbeidsinspectie. Jan Slijpen Teamleider MHC-Zuid Directie MHC. Toepassing Risico Management door AI

Risico Management. Arbeidsinspectie. Jan Slijpen Teamleider MHC-Zuid Directie MHC. Toepassing Risico Management door AI Risico Management Toepassing Risico Management door AI Jan Slijpen Teamleider MHC-Zuid Directie MHC Arbeidsinspectie en relatie met Toezicht op Bedrijven 16/02/2011 Rode Draad Toepassing Risico Management

Nadere informatie

ERRATA VCA 2008/5.1 1 ERRATA VCA 2008/5.1

ERRATA VCA 2008/5.1 1 ERRATA VCA 2008/5.1 ERRATA VCA 2008/5.1 1 ERRATA VCA 2008/5.1 Vanaf 1 juli 2010 is de nieuwe VCA 2008/5.1 in voegen. De VCA 2008/5.1 bestaat uit de VCA 2008/05-checklist met deze errata-lijst! PAGINA VRAAG VCA 2008/05 ERRATUM

Nadere informatie

AANGETEKEND. Melius Zorg B.V. T.a.v. Terwestenpad BD S GRAVENHAGE

AANGETEKEND. Melius Zorg B.V. T.a.v. Terwestenpad BD S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 483 3500 AL Utrecht AANGETEKEND Melius Zorg B.V. T.a.v. Terwestenpad 11 2525 BD S GRAVENHAGE Bezoekadres: Stadsplateau 1 3521 AZ Utrecht T 088 370 02 30 www.inspectiejeugdzorg.nl

Nadere informatie

FUGRO GEOSERVICES B.V.

FUGRO GEOSERVICES B.V. FUGRO GEOSERVICES B.V. CO 2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan Bijlage C - Transparantie Datum: 21 april 2017 Versie 1.0 Versie 1.0 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 3 2. BEHEERSMAATREGELEN... 4

Nadere informatie

Algemene informatie VCU

Algemene informatie VCU Algemene informatie VCU Algemene informatie VCU pagina 1 van 11 Inhoudsopgave 1 VCU norm... 3 1.1 Inleiding VCU norm... 3 1.2 VCU cyclus... 3 1.3 Afwijkingen... 4 Slotwoord... 6 Bijlagen... 7 Definities

Nadere informatie

Hierbij informeren wij u graag over de introductie van de onlangs uitgebrachte 2015 versies van de NEN-EN-ISO 9001 en NEN-EN-ISO normen.

Hierbij informeren wij u graag over de introductie van de onlangs uitgebrachte 2015 versies van de NEN-EN-ISO 9001 en NEN-EN-ISO normen. Postbus 159 6700 AD Wageningen Nieuwe Kanaal 9C 6709 PA Wageningen Telefoon: (0317) 45 34 25 Fax: (0317) 41 26 10 E-mail: mail@skh.org Website: http:/www.skh.org K.v.K. Arnhem 09190347 Rabobank rek. nr.

Nadere informatie

Verschillenanalyse tussen VCU 2007/04 en 2011/05

Verschillenanalyse tussen VCU 2007/04 en 2011/05 1.1 Wordt het VG beheerssysteem in de hoofdvestiging en in all bij de VCU certificatie betrokken nevenvestigingen toegepast en intern beoordeeld door de hoofdvestiging? Minimumeisen: De uitzendorganisatie

Nadere informatie

Melden van (bijna )ongevallen en gevaarlijke situaties

Melden van (bijna )ongevallen en gevaarlijke situaties Datum Kenmerk Melden van (bijna )ongevallen en gevaarlijke situaties Voor het invullen van dit formulier kunt u contact opnemen met de preventiemedewerker 1 (arbo en milieucoördinator) van uw faculteit

Nadere informatie

Sector- en keteninitiatieven 2015-2016 CO 2 -prestatie

Sector- en keteninitiatieven 2015-2016 CO 2 -prestatie Sector- en keteninitiatieven 2015-2016 CO 2 -prestatie Mouwrik Waardenburg b.v. Steenweg 63 4181 AK WAARDENBURG tel. 0031 418 654 620 fax 0031 418 654 629 www.mouwrik.nl Opgesteld d.d.: Januari 2016 Revisie:

Nadere informatie

Communicatieplan. CO2-Prestatieladder. Nebest Adviesgroep B.V. Rapportnummer 2016/P /rap05 v1.0. Rapportdatum 23 juni 2016

Communicatieplan. CO2-Prestatieladder. Nebest Adviesgroep B.V. Rapportnummer 2016/P /rap05 v1.0. Rapportdatum 23 juni 2016 Nebest Adviesgroep B.V. Marconiweg 2 T 085 489 01 00 4131 PD Vianen F 085 489 01 01 Postbus 106 E info@nebest.nl 4130 EC Vianen I www.nebest.nl Communicatieplan CO2-Prestatieladder Opdrachtgever Nebest

Nadere informatie

Opdrachtgeverschap 2.0. Toezien op de afspraken in de verwerkersovereenkomst

Opdrachtgeverschap 2.0. Toezien op de afspraken in de verwerkersovereenkomst Opdrachtgeverschap 2.0 Toezien op de afspraken in de verwerkersovereenkomst Doel van deze presentatie Zelf een mening hebben over welke certificering/ verklaring het beste past bij een af te nemen dienst

Nadere informatie

NTA 8620 en de relatie met andere normen voor managementsystemen

NTA 8620 en de relatie met andere normen voor managementsystemen NTA 8620 en de relatie met andere normen voor managementsystemen Dick Hortensius NEN Milieu&maatschappij Herziening NTA 8620 1 Inhoud Aanleiding en aanpak herziening NTA Belangrijkste aandachtspunten Afstemming

Nadere informatie

Van VCA naar OHSAS 18001:2007 naar ISO/CD 45001.2

Van VCA naar OHSAS 18001:2007 naar ISO/CD 45001.2 Van VCA naar OHSAS 18001:2007 naar ISO/CD 45001.2 Jacques Schouwenaars 13 oktober 2015 Onderwerpen Verschillen VCA en OHSAS 18001? ISO/CD 45001.2 Aandachtsgebieden tijdens certificatieaudits Voordelen

Nadere informatie

Major Hazards Control

Major Hazards Control Ongevalsonderzoek Relatie met Brzo 1999 Major Hazards Control Jos van Liempt Arbeidsinspectie MHC Kennismaken met Rijksbreed 15 mei 2009 Ongevalsonderzoek Hoofdonderwerpen Doel Relatie met inspecties Wat

Nadere informatie

Beoordelingsrapport Construction Product Regulation* * CPR - REGULATION (EU) No 305/2011

Beoordelingsrapport Construction Product Regulation* * CPR - REGULATION (EU) No 305/2011 1. Auditplan 1) Doelstelling: Beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid van de producten zoals de fabrikant deze in zijn Declaration of Performance heeft omschreven door middel van: Initiële

Nadere informatie

Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der Meer)

Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der Meer) Vergadering: 11 december 2012 Agendanummer: 12 Status: Besluitvormend Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 E mail: gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der

Nadere informatie

A.Z. Sint Jan A.V. - apotheek. procedure. interne audit

A.Z. Sint Jan A.V. - apotheek. procedure. interne audit A.Z. Sint Jan A.V. - apotheek procedure interne audit nummer : ORG-00050 blz 1 van 3 eerste uitgiftedatum : 14.01.2000 datum herziening : 05.07.2007 verantwoordelijke : W. Renders uitgegeven door : apotheek

Nadere informatie

Veiligheid 5.1 is pure winst

Veiligheid 5.1 is pure winst Veiligheid 5.1 is pure winst (VCA-certificering in 6 stappen) Verkorte versie Inhoudsopgave Inleiding Waarom kiezen voor een VCA-certificering? VCA-certificering in 6 stappen 0: 1: 2: 3: 4: 5: Voorbereiding

Nadere informatie

Procedure # 02 Audits

Procedure # 02 Audits Procedure # 02 Audits Versie 4 Datum: 1 november 2017 Goedgekeurd door Bestuursvoorzitter CKZ: 1. DOEL Handtekening Het beschrijven van de wijze waarop, wanneer en door wie er audits worden uitgevoerd

Nadere informatie

VMS veiligheidseisen voor het ZKN-Keurmerk Een vertaling van de NTA8009:2011 naar de situatie van de zelfstandige klinieken

VMS veiligheidseisen voor het ZKN-Keurmerk Een vertaling van de NTA8009:2011 naar de situatie van de zelfstandige klinieken VMS veiligheidseisen voor het ZKN-Keurmerk Een vertaling van de NTA8009:2011 naar de situatie van de zelfstandige klinieken Leiderschap 1. De directie heeft vastgelegd en is eindverantwoordelijk voor het

Nadere informatie

Beoordelingsrapport Construction Product Regulation* * CPR - REGULATION (EU) No 305/2011

Beoordelingsrapport Construction Product Regulation* * CPR - REGULATION (EU) No 305/2011 1. Auditplan 1) Doelstelling: Onderzoek: Grondslag: Beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid van de producten zoals de fabrikant deze in zijn Declaration of Performance heeft omschreven

Nadere informatie

Energiemanagementprogramma HEVO B.V.

Energiemanagementprogramma HEVO B.V. Energiemanagementprogramma HEVO B.V. Opdrachtgever HEVO B.V. Project CO2 prestatieladder Datum 7 december 2010 Referentie 1000110-0154.3.0 Auteur mevrouw ir. C.D. Koolen Niets uit deze uitgave mag zonder

Nadere informatie

Kwaliteitshandboek v1.0 CO 2 -Prestatieladder Roelofs

Kwaliteitshandboek v1.0 CO 2 -Prestatieladder Roelofs Kwaliteitshandboek v1.0 CO 2 -Prestatieladder Roelofs Datum: Januari 2013 Bezoekadres Dorpsstraat 20 7683 BJ Den Ham Postadres Postbus 12 7683 ZG Den Ham T +31 (0) 546 67 88 88 F +31 (0) 546 67 28 25 E

Nadere informatie

Recept 4: Hoe meten we praktisch onze resultaten? Weten dat u met de juiste dingen bezig bent

Recept 4: Hoe meten we praktisch onze resultaten? Weten dat u met de juiste dingen bezig bent Recept 4: Hoe meten we praktisch onze resultaten? Weten dat u met de juiste dingen bezig bent Het gerecht Het resultaat: weten dat u met de juiste dingen bezig bent. Alles is op een bepaalde manier meetbaar.

Nadere informatie

CO₂ Prestatieladder - Communicatieplan

CO₂ Prestatieladder - Communicatieplan 2015 CO₂ Prestatieladder - Communicatieplan Goedgekeurd door: H. van Wijk Auteurs: Y. van der Vlies & L. van Wijk Bedrijf: H. van Wijk transport- en Handtekening: aannemersbedrijf & H. van Wijk bestrating

Nadere informatie

Certificatieregeling Kabelinfrastructuur en Buizenlegbedrijven

Certificatieregeling Kabelinfrastructuur en Buizenlegbedrijven Certificatieregeling Kabelinfrastructuur en Buizenlegbedrijven versie januari 2014 LOSSE BIJLAGE 1 PROCEDURE AUDITS EN AUDITRAPPORTAGE Stichting CKB, Postbus 366, 2700 AJ Zoetermeer 1 Terminologie Met

Nadere informatie

Kwaliteitskader Complementaire Zorg Utrecht, 19 juni 2014

Kwaliteitskader Complementaire Zorg Utrecht, 19 juni 2014 Partner for progress Kwaliteitskader Complementaire Zorg Utrecht, 19 juni 2014 Even voorstellen - Drs. Petra van Mastrigt - Ing. Gerard Crone - Drs. Willy Limpens Kiwa Nederland B.V. Visie Kiwa B.V.: Kiwa

Nadere informatie

4.3 Het toepassingsgebied van het kwaliteitsmanagement systeem vaststellen. 4.4 Kwaliteitsmanagementsysteem en de processen ervan.

4.3 Het toepassingsgebied van het kwaliteitsmanagement systeem vaststellen. 4.4 Kwaliteitsmanagementsysteem en de processen ervan. ISO 9001:2015 ISO 9001:2008 Toelichting van de verschillen. 1 Scope 1 Scope 1.1 Algemeen 4 Context van de organisatie 4 Kwaliteitsmanagementsysteem 4.1 Inzicht in de organisatie en haar context. 4 Kwaliteitsmanagementsysteem

Nadere informatie

Energie Management Actieplan

Energie Management Actieplan Energie Management Actieplan Rijssen, Juli 2013 Auteur: L.J. Hoff Geaccodeerd door: M. Nijkamp Directeur Inhoudsopgave 1. Inleiding Pagina 3 2. Beleid CO₂ reductie Pagina 4 3. Borging CO₂ prestatieladder

Nadere informatie

Rapport. Certificeringsonderzoek. 12 mei 2015. BHK Langens Betonboringen bv VCA* 2008/5.1. auditrapport C+ versie 7-11-2013 1 van 7

Rapport. Certificeringsonderzoek. 12 mei 2015. BHK Langens Betonboringen bv VCA* 2008/5.1. auditrapport C+ versie 7-11-2013 1 van 7 Rapport Certificeringsonderzoek 2 mei 205 VCA* 2008/5. 48 auditrapport C+ versie 7--203 van 7 BEVINDINGEN ONDERZOEK Bedrijf Bedrijfsnaam Organisatorische eenheid Verkort documentatieonderzoek Omdat het

Nadere informatie

CO 2 -Prestatieladder

CO 2 -Prestatieladder CO 2 -Prestatieladder Energiemanagement actieplan Schilderwerken De Boer Obdam B.V. 2015 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Auteur(s): R. de Boer (Schilderwerken

Nadere informatie

Certificatiecriteria VCU versie 2011/05

Certificatiecriteria VCU versie 2011/05 Certificatiecriteria VCU versie 2011/05 Inhoudsopgave 1 Algemeen... 3 1.1 Doel van dit document... 3 1.2 Toepassingsgebied... 3 1.3 Beheer van dit document... 3 1.4 Referenties... 3 1.5 Definities en afkortingen...

Nadere informatie

Concretere eisen om te (kunnen) voldoen aan relevante wet- en regelgeving zijn specifiek benoemd

Concretere eisen om te (kunnen) voldoen aan relevante wet- en regelgeving zijn specifiek benoemd >>> Overgang Maatstaf 2016 Onderstaand overzicht bevat de selectie van de geheel nieuwe eisen uit de Maatstaf 2016 en de eisen waarbij extra of andere accenten zijn gelegd, inclusief een korte toelichting.

Nadere informatie

Arbo jaarverslag 2012 & Arbo jaarplanning 2013

Arbo jaarverslag 2012 & Arbo jaarplanning 2013 Arbo jaarverslag 2012 & Arbo jaarplanning 2013 Arbo jaarverslag 2012 & Arbo jaarplanning 2013 Ronald Govers Mei 2013 Vastgesteld directie d.d. 4 juni 2013 2 Arbo jaarverslag 2012 Index 1. Inleiding blz.

Nadere informatie

CO 2 management plan. Daallin B.V. CO 2 management plan 2.C.2 & 3.B.2 & 4.A.2 1

CO 2 management plan. Daallin B.V. CO 2 management plan 2.C.2 & 3.B.2 & 4.A.2 1 CO 2 management plan Daallin B.V. Auteur: A.J. IJzelenberg - van der Linden Autorisatiedatum: 02-05-2018 Versie: 1.0 Handtekening autoriserend verantwoordelijke manager: CO 2 management plan 2.C.2 & 3.B.2

Nadere informatie

Sector- en keteninitiatieven CO 2 -prestatie

Sector- en keteninitiatieven CO 2 -prestatie Sector- en keteninitiatieven 2016-2017 CO 2 -prestatie Mouwrik Waardenburg b.v. Steenweg 63 4181 AK WAARDENBURG tel. 0031 418 654 620 fax 0031 418 654 629 www.mouwrik.nl Opgesteld d.d.: Januari 2017 Revisie:

Nadere informatie

Opleveringskeuring valbeveiliging

Opleveringskeuring valbeveiliging Opleveringskeuring valbeveiliging IVDV2200 Kantoorgebouw Amsterdam IVDV2200 Opleveringskeuring valbeveiliging Pagina 1 van 13 Opdrachtgever Naam : Contactpersoon : De heer Correspondentieadres : Postbus

Nadere informatie

Management-/ energiereview CO2 prestatieladder

Management-/ energiereview CO2 prestatieladder Management-/ energiereview CO2 prestatieladder 2015 Fluor Corporation Deelnemers Ger van der Schaaf: Executive Director Kees Schelling: QA/QC Jos Thijs: Kwaliteitsmanager 1 Resultaten van audits status

Nadere informatie

FEB Middelburg. I februari 201 7

FEB Middelburg. I februari 201 7 Archiefexemplaar Gedeputeerde Staten bericht op brief van: De voorzitter van provinciale staten van Zeeland uw kenm*: ons kenmek, 11002884 afdeling: Handhaving Natuur en Milieu bijlage("): 1 behandeladoor:

Nadere informatie

Procedure faciliteren audits

Procedure faciliteren audits info@huibhezemans.nl www.huibhezemans.nl Procedure faciliteren audits Inhoud 1 Inleiding... 2 2 Doel... 2 3 Toepassingsgebied... 2 4 Referenties... 2 5 Definities en afkortingen... 2 6 Verantwoordelijkheden,

Nadere informatie

Beoordelingsrapport Construction Product Regulation* * CPR - REGULATION (EU) No 305/2011

Beoordelingsrapport Construction Product Regulation* * CPR - REGULATION (EU) No 305/2011 * CPR - REGULATION (EU) No 05/2011 Sir W. Churchill-laan 2 Telefoon +1 (0) 0 1 00 Fax +1 (0) 0 1 20 1. Auditplan 1) Doelstelling: Onderzoek: Grondslag: Beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid

Nadere informatie

Informatiebeveiliging als proces

Informatiebeveiliging als proces Factsheet Informatiebeveiliging als proces Informatiebeveiliging onder controle krijgen en houden FORTIVISION Stadionstraat 1a 4815 NC Breda +31 (0) 88 160 1780 www.db-fortivision.nl info@db-fortivision.nl

Nadere informatie

Beoordelingsrapport Construction Product Regulation* * CPR - REGULATION (EU) No 305/2011

Beoordelingsrapport Construction Product Regulation* * CPR - REGULATION (EU) No 305/2011 1. Auditplan 1) Doelstelling: Onderzoek: Beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid van de producten zoals de fabrikant deze in zijn Declaration of Performance heeft omschreven door middel

Nadere informatie

Energie management Actieplan

Energie management Actieplan Energie management Actieplan Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Auteur: Mariëlle de Gans - Hekman Datum: 30 september 2015 Versie: 1.0 Status: Concept Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Doelstellingen...

Nadere informatie

3.B.2 Energie Management Actieplan

3.B.2 Energie Management Actieplan Inleiding B.V. is in 2012 gecertificeerd voor niveau 3 van de CO 2 -prestatieladder. Op basis van de uitkomsten uit de interne audits van 2012 en de vragen vanuit de markt, is een vervolgtraject gestart

Nadere informatie

Energiemanagementprogramma FUHLER SERVICES BV

Energiemanagementprogramma FUHLER SERVICES BV Energiemanagementprogramma FUHLER SERVICES BV Het vermenigvuldigen van deze documentatie en / of het verstrekken van gegevens aan derden in welke vorm dan ook is ten aller tijde verboden, tenzij hiervoor

Nadere informatie

Energiemanagementsysteem

Energiemanagementsysteem Energiemanagementsysteem BVR Groep B.V. Roosendaal, 20-06-2014. Auteur(s): H. Schrauwen, Energie & Technisch adviseur. Geaccordeerd door: M. Soenessardien,Manager KAM, Personeel & Organisatie Pagina 1

Nadere informatie

Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 'BI t# ". Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Gemeenteraad van Ede Postbus 9022 6710 HK EDE GLD. Programma B Postbus90801 2509

Nadere informatie

CO₂ Prestatieladder - Communicatieplan

CO₂ Prestatieladder - Communicatieplan 2018 CO₂ Prestatieladder - Communicatieplan Goedgekeurd door: H. van Wijk Auteurs: L. van Wijk Bedrijf: H. van Wijk transport- en aannemersbedrijf & H. van Wijk bestrating b.v. 1-6-2018 Pagina 0 van 10

Nadere informatie

ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN. 3 oktober 2013

ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN. 3 oktober 2013 ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN code: B1308 3 oktober 2013 datum: 3 oktober 2013 referentie: lak code: B1308 blad: 3/8 Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. Onderdelen van het energiemanagement actieplan 5 2.1

Nadere informatie

Zet de stap naar certificering!

Zet de stap naar certificering! ISO 13485:2016 CERTIFICERING Zet de stap naar certificering! Maak aantoonbaar dat u in staat bent een veilig en effectief medisch hulpmiddel of In Vitro Diagnostics (IVD) op de markt te brengen met ISO

Nadere informatie

Gelijkwaardigheid van niet-geaccrediteerde laboratoria (conform NEN-EN ISO/IEC 17025)

Gelijkwaardigheid van niet-geaccrediteerde laboratoria (conform NEN-EN ISO/IEC 17025) Gelijkwaardigheid van niet-geaccrediteerde laboratoria (conform NEN-EN ISO/IEC 17025) NEa, 20-07-2012, versie 1.0 INTRODUCTIE In artikel 34 van de Monitoring en Rapportage Verordening (MRV) is beschreven

Nadere informatie

Elke waarneming wordt op een auditformulier (FRM ) vastgelegd.

Elke waarneming wordt op een auditformulier (FRM ) vastgelegd. - de data waarop de interne audits plaats vinden; - de personen die bij de interne audits betrokken zijn (auditoren en auditees); - de bijeenkomsten van het auditteam met het management; - het tijdstip

Nadere informatie

Handelwijze bij vragen, klachten en bezwaren bij een ISO , ISO of OHSAS certificaat. n versie 15 september 2016

Handelwijze bij vragen, klachten en bezwaren bij een ISO , ISO of OHSAS certificaat. n versie 15 september 2016 Handelwijze bij vragen, klachten en bezwaren bij een ISO 14001-, ISO 50001 of OHSAS 18001-certificaat 1 De overtuiging -en ervaring- van SCCM is dat elke organisatie (hoe klein ook) betere milieu- en arboprestaties

Nadere informatie

ISO 14001:2015 Readiness Review

ISO 14001:2015 Readiness Review ISO 14001:2015 Readiness Review Organisatie Adres Certificaat Nr. Contactpersoon Functie Telefoon Email BSI is vastbesloten ervoor te zorgen dat klanten die willen certificeren op ISO 14001:2015 een soepele

Nadere informatie

Inspectierapport Klein maar dapper (KDV) Rijnlaan PE SPIJKENISSE Registratienummer

Inspectierapport Klein maar dapper (KDV) Rijnlaan PE SPIJKENISSE Registratienummer Inspectierapport Klein maar dapper (KDV) Rijnlaan 25 3207PE SPIJKENISSE Registratienummer 981544356 Toezichthouder: GGD Rotterdam-Rijnmond In opdracht van gemeente: Nissewaard Datum inspectie: 14-09-2015

Nadere informatie

Hans Wijnbergen CCZ. Adviseur Veiligheid. Afdeling Advies & Monitoring

Hans Wijnbergen CCZ. Adviseur Veiligheid. Afdeling Advies & Monitoring Hans Wijnbergen CCZ Adviseur Veiligheid Afdeling Advies & Monitoring 1 Doelstelling van de afdeling Advies & Monitoring Ondersteunen van regiodirecteuren op het gebied van naleving van normen die s Heeren

Nadere informatie

Inspectierapport Tiko Kinderopvang (GOB) Voorstraat CK Kollum Registratienummer

Inspectierapport Tiko Kinderopvang (GOB) Voorstraat CK Kollum Registratienummer Inspectierapport Tiko Kinderopvang (GOB) Voorstraat 34 9291 CK Kollum Registratienummer 190860169 Toezichthouder: GGD Fryslân In opdracht van gemeente: Noardeast-Fryslân Datum inspectie: 17-07-2019 Type

Nadere informatie

Onderzoek Toegevoegde waarde OHSAS 18001-certificatie Samenvatting en conclusies

Onderzoek Toegevoegde waarde OHSAS 18001-certificatie Samenvatting en conclusies Onderzoek Toegevoegde waarde OHSAS 18001-certificatie Samenvatting en conclusies 26 juni 2013 > Samenvatting 2 > Conclusies 5 1 Samenvatting en conclusies Deze samenvatting en conclusies komen uit het

Nadere informatie

Review CO 2 reductiedoelstellingen

Review CO 2 reductiedoelstellingen Review CO 2 reductiedoelstellingen Door: R. Loenen Datum: 26-10-2018 Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 3.0 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Voortgang subdoelstellingen 4 2.1 Voortgang subdoelstelling

Nadere informatie

Inspectierapport Gastouderbureau Voel je Thuis (GOB) Snekerpoort HK Bolsward Registratienummer

Inspectierapport Gastouderbureau Voel je Thuis (GOB) Snekerpoort HK Bolsward Registratienummer Inspectierapport Gastouderbureau Voel je Thuis (GOB) Snekerpoort 9 8701 HK Bolsward Registratienummer 510941606 Toezichthouder: GGD Fryslân In opdracht van gemeente: Súdwest-Fryslân Datum inspectie: 24-10-2018

Nadere informatie

AUDITPLAN KWALITEITSCRITERIA EXTERNE VEILIGHEID

AUDITPLAN KWALITEITSCRITERIA EXTERNE VEILIGHEID AUDITPLAN KWALITEITSCRITERIA EXTERNE VEILIGHEID AUDITPLAN KWALITEITSCRITERIA EXTERNE VEILIGHEID Doel van de Audit Criteria Aandachtsgebieden Opzet van de audit o o o o o o o o o Uitvoering audit Opmerking:

Nadere informatie

Hoe werken interne en externe audits? Met de billen bloot of een constructieve dialoog?

Hoe werken interne en externe audits? Met de billen bloot of een constructieve dialoog? Hoe werken interne en externe audits? Met de billen bloot of een constructieve dialoog? Auditeren is het controleren of een organisatie voldoet aan de eisen uit de brl en onderliggende protocollen alsmede

Nadere informatie

De volgende stap naar certificering!

De volgende stap naar certificering! ISO 50001 CERTIFICERING De volgende stap naar certificering! 2 - Kader, bureau voor kwaliteitszorg b.v. Inleiding Hartelijk dank voor uw interesse in de begeleiding naar ISO 50001 certificering. Met ISO

Nadere informatie

Energiemanagement actieplan. Baggerbedrijf West Friesland

Energiemanagement actieplan. Baggerbedrijf West Friesland Baggerbedrijf West Friesland Gebruikte handelsnamen: Baggerbedrijf West Friesland Grond & Cultuurtechniek West Friesland Andijk, februari-mei 2014 Auteurs: M. Komen C. Kiewiet Geaccordeerd door: K. Kiewiet

Nadere informatie

Wel of niet certificatie? K. de Jongh

Wel of niet certificatie? K. de Jongh K. de Jongh Tijdsduur: 30 minuten Certificatie; ondermeer status 2015 versies De nieuwe norm; HLS en 2015 versies Voorbeelden uit de praktijk HLS en 2015 versies in de praktijk Conclusies? 9-3-2015 2 Certificatie:

Nadere informatie