Het Referentieel B Handleiding Waardering van kantoorgebouwen. Lieve Van Medegael - 13/02/ VAC Gent

Transcriptie

1 Het Referentieel B Handleiding Waardering van kantoorgebouwen Lieve Van Medegael - 13/02/ VAC Gent

2 de ontwikkelingscontext HET REFERENTIEEL B & HET REFERENTIEEL B & toenemende druk op de ruimte en bewoners mobiliteitsknoop klimaatverandering stijgende vraag naar energie en grondstoffen ambitieuze Europese regelgeving beperkte financiële ruimte sterk verouderd gebouwenpark nieuwe technologie het nieuwe werken welzijn en gezondheid

3 het wensbeeld In de toekomst zijn (overheids) gebouwen van kwalitatief hoog niveau wat betreft bouw, onderhoud en gebruik, ze presteren goed met betrekking tot gezondheidsaspecten, comfort, ruimtegebruik, veiligheid, toegankelijkheid, flexibiliteit, energie, architecturale waarde, bouwmaterialen enz. Ze zijn aangepast aan toekomstige behoeften van de maatschappij, de veranderende omgeving en het milieu (adaptatie).

4 een veelheid aan actoren en factoren

5 leidraad en objectieve criteria Vlaamse overheid zet bewust in op het ontwikkelen van instrumenten die bouwheren ondersteunen en begeleiden om hun project duurzaam aan te pakken.

6 op weg naar een duurzame huisvesting REFERENTIEEL B 2008 eerste versie publicatie van AFM en Departement LNE -> oorspronkelijk bedoeld voor intern gebruik bij de Vlaamse Overheid 2010 eerste herwerkte uitgave, -> getoetst aan uitmuntende voorbeeldgebouwen, generieke methode behouden maar verfijnd en verbeterd naar praktische bruikbaarheid 2014 nationaal kader -> referentieel B?

7 handleiding waardering kantoorgebouwen DRIE DELEN het beoordelingskader met prestatie-eisen voor basisvoorzieningen en eisen met score de afpuntlijst, een werkinstrument in excel het programma van eisen voor specifieke ruimtes en voorzieningen zoals auditoria, datalokalen en -netwerk, toegangscontrole,

8 prestatie-eisen en scores MET SCORE Groep 1 Leefbaarheid en welzijn Groep 2 Energie Groep 3 Milieu en duurzaamheid Toegankelijkheid 4 Comfort Thermisch 4 Akoestisch 3 Trillingen 2 Visueel 3 Luchtkwaliteit en ventilatie 4 Peil van primair energieverbruik 20 Ligging 3 Voorzieningen 3 Levensduur 5 Watergebruik 3 Materiaalgebruik 6

9 gemiddelden en sterren ZONDER SCORE: alle prestatie-eisen waaraan een basiskantoorgebouw moet voldoen bouwkundige aspecten zoals stabiliteit, brandveiligheid, technische installaties: liften, gebouwbeheersysteem, binnenluchtkwaliteit: CO-concentratie, VOC s,

10 illustratie

11 illustratie

12 één referentiekader voor België oprichting van een Belgian Sustainable Building Council, een supragewestelijk referentiesysteem voor de certificering en labeling van duurzame gebouwen initiatief van het Vlaams en Brussels Hoofdstedelijk Gewest samenwerking tussen de drie gewesten, de federale overheid (bevoegd voor materialen, producten, veiligheid en deels biodiversiteit), de bouwfederaties (vastgoedontwikkelaars, architecten, ingenieurs, bouwers en producenten) en pioniers in duurzaam bouwen

13 de ontwikkelingscontext Bestaande systemen in België vertonen zwakheden Kostprijs wordt te hoog geacht (enkel betaalbaar voor grote projecten die kostprijs van evaluatie naar duurzaamheid kunnen doorrekenen) Ambitie reikt vaak niet ver genoeg Weinig geschikt voor Belgische markt (gebaseerd op andere reglementeringen en wetgeving)

14 de ontwikkelingscontext het nieuw referentiesysteem wordt een fusie van Valideo de criteria van de projectoproep voor Voorbeeldgebouwen van het BHG de Vlaamse Maatstaf voor duurzaam wonen en bouwen de handleiding waardering van kantoorgebouwen compatibel met Breeam, teneinde toegang te krijgen tot dit internationale erkenningssysteem

15 de doelstellingen 1 enkel instrument voor de drie gewesten (inspelen op noden binnen de bouwsector) een financieel toegankelijk instrument voor kleine en grote projecten een ambitieus instrument, geen greenwashing een gezamenlijk instrument voor een grote verscheidenheid aan gebouwbestemmingen een instrument met varianten in reikwijdte (wijken, beheer, )

16 de structuur 10 thema s 1. Beheer 2. Mobiliteit 3. Natuurontwikkeling 4. Fysisch milieu 5. Maatschappelijke en culturele omgeving 6. Materie 7. Energie 8. Water 9. Welzijn, comfort en gezondheid 10. Innovatie Groep 3 Groep 3 Groep 2 Groep 3 Groep 1

17 de waarderingsschaal Referentieel-B 8% 12% 20% 12% 7% 8% 15% 10% 8% Beheer Materie Mobiliteit Natuur Fysisch milieu Socio-cultureel Welzijn & comfort Energie Water Maatstaf Breeam

18 toepasbaarheid & maatregelen per gebruikseenheid geen onderscheid tussen nieuwbouw en renovatie volgens bestemming volgens grootte van het gebouw (< m² / > m²) maatregel = bepaalt de doelstelling, ahv een aantal criteria criterium = specifieke evaluatie, verbonden aan een indicator die gebaseerd is op een berekening of vaststelling absolute / effectieve / relatieve / of een combinatie verplichte voorwaarden bonuspunten

19 evaluatie en weging 6 evaluatiefasen 1. bij de keuze van de inplanting eenvoudige evaluatie 2. bij het schetsontwerp eenvoudige evaluatie 3. bij de stedenbouwkundige vergunning eenvoudige evaluatie 4. na de realisatie van het uitvoeringsdossier pre-certificering/pre-labeling 5. tijdens de werken eenvoudige evaluatie 6. bij de voorlopige/definitieve oplevering certificering/labeling 1 score per maatregel, 3 wegingen volgens het gewicht van de maatregel binnen de rubriek, in functie van het gewicht van de rubriek binnen het thema, op basis van het relatieve gewicht van het thema binnen het referentieel B

20 scoresysteem WONINGEN SCORE P W W*P BONUS NAT 01 NATUURONTWIKKELING NAT Valorisatie van de bestaande ecologische waarden /10 0,4 /4 2 NAT Verhoging van de biodiversiteit /10 0,4 /4 NAT Beleving en gebruik van groen /10 0,2 /2 Score voor de rubriek, uitgedrukt op 10 Σ(W*P)= /10 Gewicht van de rubriek binnen het thema 0,8 Maximum gewogen score voor de rubriek /10 0,8 /8 Bonus behaald voor de rubriek NAT ,6 NAT 02 VOORBEREIDING DUURZAAM GROENBEHEER NAT Voorbereiding duurzaam groenbeheer /10 1 /10 - Score voor de rubriek, uitgedrukt op 10 Σ(W*P)= /10 - Gewicht van de rubriek binnen het thema 0,2 - Maximum gewogen score voor de rubriek /10 0,2 /2 - Bonus behaald voor de rubriek NAT 02 n/a SCORE VOOR HET THEMA "NAT - NATUURONTWIKKELING" / 10 BONUS VOOR HET THEMA "NAT - NATUURONTWIKKELING" TOTAALSCORE VOOR HET THEMA "NAT - NATUURONTWIKKELING" TOTAAL = SC OR E + B ON US 1,6

21

22

23

24 prestatieniveaus &- drempels globale prestatieniveaus prestatieniveaus vereiste globale score om de prestatieniveau te bereiken * ** *** **** ***** 30% 45% 55% 70% 85% prestatiedrempels per maatregel KANTOREN Maatregel MOB Bereikbaarheid voor openbaar vervoer Minimale score voor de maatregel teneinde het prestatieniveau te behalen * ** *** **** ***** MOB Fietsvoorzieningen

25 de inhoudstafel THEMA 01 BEHEER MAN RUBRIEK MAN 01 PROJECTBEHEER MAATREGEL MAN Kwaliteitszorg MAATREGEL MAN Financiële haalbaarheid lange termijn MAATREGEL MAN Participatie RUBRIEK MAN 02 WERFBEHEER MAATREGEL MAN Invoer van een verantwoordelijke beheerprocedure voor de werf MAATREGEL MAN Risicobeheersing en minimalisering van de milieu-impact van de werf RUBRIEK MAN 03 BEHEER VAN BOUW- EN SLOOPAFVAL MAATREGEL MAN Invoer van een verantwoordelijke beheerprocedure voor het afval MAATREGEL MAN Afvalbeheer op de werf RUBRIEK MAN 04 ONDERHOUD EN MAINTENANCE MAATREGEL MAN Documenten ter bestemming van de gebruikers en de beheerder MAATREGEL MAN Onderhoudsgemak MAATREGEL MAN Commissioning van de technische installaties MAATREGEL MAN Het gebouw en de site als informatiebronnen en pedagogische hulpmiddelen RUBRIEK MAN 05 BEHEER VAN GEBRUIKSAFVAL MAATREGEL MAN Sorteermogelijkheid MAATREGEL MAN Opslag van afval MAATREGEL MAN Composteermogelijkheid

26 THEMA 02 MOBILITEIT RUBRIEK MOB 01 BEREIKBAARHEID VAN DE BOUWSITE MAATREGEL MOB Nabijheid van voorzieningen MAATREGEL MOB Bereikbaarheid voor openbaar vervoer MOB RUBRIEK MOB 02 MOBILITEITSFACILITEITEN IN HET PROJECT MAATREGEL MOB MAATREGEL MOB Fietsvoorzieningen Gemotoriseerd vervoer RUBRIEK MOB 03 BEHEER VAN MOBILITEIT MAATREGEL MOB Voorbereiding beheer van mobiliteit THEMA 03 NATUURONTWIKKELING NAT RUBRIEK NAT 01 NATUURONTWIKKELING MAATREGEL NAT Valorisatie van de bestaande ecologische waarden MAATREGEL NAT Verhoging van de biodiversiteit MAATREGEL NAT Beleving en gebruik van groen RUBRIEK NAT 02 VOORBEREIDING DUURZAAM GROENBEHEER MAATREGEL NAT Voorbereiding duurzaam groenbeheer

27 THEMA 04 FYSISCH MILIEU RUBRIEK PHY 01 SPAARZAAM GRONDGEBRUIK MAATREGEL PHY Bruto vloeroppervlakte / grondbeslag MAATREGEL PHY Gebruik van (eerder) vervuilde gronden RUBRIEK PHY 02 IMPACT OP DE FYSISCH MILIEU MAATREGEL PHY Geworpen schaduw MAATREGEL PHY MAATREGEL PHY MAATREGEL PHY MAATREGEL PHY Windeffecten Lichtvervuiling Hitte-eilandeffect Toename van het omgevingsgeluid PHY THEMA 05 SOCIAAL & CULTUREEL RUBRIEK HUM 01 LEVENDIGE GEMEENSCHAP MAATREGEL HUM Bijdragen aan een levendige buurt RUBRIEK HUM 02 INCLUSIEVE GEMEENSCHAP MAATREGEL HUM Betaalbaarheid MAATREGEL HUM Bijzondere woonvormen MAATREGEL HUM Integrale toegankelijkheid RUBRIEK HUM 03 FUNCTIONELE FLEXIBILITEIT MAATREGEL HUM Functionele flexibiliteit RUBRIEK HUM 04 CULTURELE WAARDE MAATREGEL HUM Erfgoedwaarde HUM

28 THEMA 06 MATERIE MAT RUBRIEK MAT 01 MATERIALEN EN PRODUCTEN : DE AANBORING VAN NIET-HERNIEUWBARE GRONDSTOFFEN BEPERKEN MAATREGEL MAT Gebruik van in situ aanwezige en gerecupereerde materialen en elementen MAATREGELE MAT MAATREGEL MAT Materialen met gerecycleerde inhoud Materialen op basis van hernieuwbare grondstoffen RUBRIEK MAT 02 MATERIALEN EN PRODUCTEN: MILIEU-IMPACT VAN NIEUWE MATERIALEN EN ELEMENTEN MAATREGEL MAT MAATREGEL MAT MAATREGEL MAT Materialen voorzien van een ecolabel Materialen voorzien van een EPD Materialen uit duurzame productie of ontginning RUBRIEK MAT 03 CONSTRUCTIEVE AANPASBAARHEID MAATREGEL MAT Aanpasbaarheid van structuur en ruwbouw MAATREGEL MAT MAATREGEL MAT MAATREGEL MAT Aanpasbaarheid van de gebouwschil Aanpasbaarheid van de uitrustingen Aanpasbaarheid van de binneninrichting

29 THEMA 07 ENERGIE RUBRIEK ENE 01 BEPERKING VAN DE BEHOEFTEN MAATREGEL ENE Thermische kwaliteit van de gebouwschil MAATREGEL ENE Intensieve natuurlijke ventilatie RUBRIEK ENE 02 HERNIEUWBARE BRONNEN MAATREGEL ENE Integratie van het (toekomstig) gebruik van zonne-energie RUBRIEK ENE 03 TECHNISCHE INSTALLATIES MAATREGEL ENE Energiezuinige hygiënische ventilatie MAATREGEL ENE MAATREGEL ENE Energiezuinige verlichting Energiezuinige liften RUBRIEK ENE 04 GLOBALE ENERGIEPRESTATIE MAATREGEL ENE Energiebehoefte MAATREGEL ENE E-peil MAATREGEL ENE Gebruik van energie uit lokaal hernieuwbare bronnen RUBRIEK ENE 05 VOORBEREIDING OP ENERGIEBEHEER MAATREGEL ENE Voorbereiding op energiebeheer ENE

30 THEMA 08 WATER RUBRIEK WAT 01 WATERHUISHOUDING OPPERVLAKTEWATER MAATREGEL WAT Afwezigheid van overstromingsrisico MAATREGEL WAT Infiltratie en buffering van regenwater WAT RUBRIEK WAT 02 VERBRUIK VAN REGENWATER EN DRINKWATER MAATREGEL WAT MAATREGEL WAT MAATREGEL WAT MAATREGEL WAT MAATREGEL WAT MAATREGEL WAT Collectieve watervoorzieningen Ontwerp waterdistributie Gescheiden afvoersystemen Vermijden van watervervuiling Drinkwaterverbruik Afvoerdebiet naar rioleringen RUBRIEK WAT 03 VOORBEREIDING WATERBEHEER MAATREGEL L WAT Voorbereiding waterbeheer

31 THEMA 09 WELZIJN, COMFORT & GEZONDHEID RUBRIEK WEL 01 AKOESTISCH COMFORT MAATREGEL WEL Geluidsluwe gevel MAATREGEL WEL MAATREGEL WEL MAATREGEL WEL MAATREGEL WEL MAATREGEL WEL MAATREGEL WEL Luchtgeluidsisolatie Contactgeluidsisolatie Gevelisolatie Akoestische prestatie gebouwschil Maximaal geluidsniveau in woon-/werkruimten Maximaal geluidsniveau in technische en sanitaire ruimten RUBRIEK WEL 02 THERMISCH COMFORT MAATREGEL WEL Thermisch comfort in de zomerperiode MAATREGEL WEL Thermisch comfort in de winter periode MAATREGEL WEL Luchtsnelheid RUBRIEK WEL 03 VISUEEL COMFORT MAATREGEL WEL Aanpak van het visueel comfort MAATREGEL WEL Natuurlijke lichtinval MAATREGEL WEL Kunstlicht RUBRIEK WEL 04 KWALITEIT VAN DE BINNENLUCHT MAATREGEL WEL Kwaliteit van de aangevoerde lucht MAATREGEL WEL MAATREGEL WEL Laag-emissieve materialen in contact met het binnenklimaat Hernieuwing binnenlucht WEL

32 rekentools THEMA Titel van de rekentool Toepasbaarheid / bereik van de rekentool MAN Rekentool MAN Rekentool MAN Maatregel MAN / Risicobeheersing en minimalisering van de milieu-impact van de werf Maatregel MAN / Afvalbeheer op de werf MOB Rekentool MOB Rubriek MOB 01 / Bereikbaarheid van de bouwwerf NAT Rekentool NAT Maatregel NAT / Valorisatie van de bestaande ecologische waarden Maatregel NAT / Verhoging van de biodiversiteit HUM Rekentool HUM Maatregel HUM / Integrale toegankelijkheid MAT Rekentool MAT Rubriek MAT 01 / Materialen en producten: de aanboring van niethernieuwbare grondstoffen beperken Rubriek MAT 02 / Materialen en producten: milieu-impact van nieuwe materialen en elementen WAT Rekentool WAT Maatregel WAT / Infiltratie en buffering van regenwater WEL Rekentool WEL Rekentool WEL Rekentool WEL Maatregel WEL / Kunstlicht Maatregel WEL / Kwaliteit van de aangevoerde lucht Maatregel WEL / Laag-emissieve materialen in contact met het binnenklimaat