WERKEN MET DERDEN. WELZIJNSWET 4/08/1996 Hoofdstuk 4 Afdeling 1. ir.ph.durand

Transcriptie

1 WERKEN MET DERDEN WELZIJNSWET 4/08/1996 Hoofdstuk 4 Afdeling 1 ir.ph.durand philippe.durand@werk.belgie.be 1

2 Historiek -> Kaderrichtlijn 89/391/EG - 12/06/89 Veiligheid en gezondheid op het werk -> Op basis van de veiligheidswet van 1952 werd deze richtlijn via het K.B. van 14/09/1992 in het ARAB opgenomen in de serie van artikel 28. -> In art. 28 quater 1 t/m 4 stonden regelgevingen voor het Werken met derden waarmee bedoeld werd het werken met werknemers van werkgevers van buitenaf. 2

3 Historiek -> Ingevoerd in de welzijnswet van 4/08/1996 : Werkzaamheden van ondernemingen van buitenaf. -> Nadien belangrijke wijziging via de wet van 3/06/2007 (BS 23/07/2007): Werkzaamheden van werkgevers en of zelfstandigen van buitenaf. Het vroegere onderscheid tussen ondernemingen van buitenaf en zelfstandigen is volledig weg! 3

4 Hierin zijn de K.B s facultatief! -> D.w.z. dat voor elke verdere bepaalde uitvoering een K.B. kan volgen maar het moet niet! -> Niet De Koning bepaalt.., De Koning moet.. Maar er staat : De Koning kan.. Belangrijk: Dit betekent dat de verplichtingen sowieso gelden maar dat de betrokkenen zelf mogen bepalen hoe ze aan deze verplichtingen voldoen. 4

5 Wie zijn die derden? - art Aannemer : een werkgever of zelfstandige van buitenaf die in de inrichting van een werkgever, voor diens rekening of met diens toestemming, werkzaamheden verricht conform een met deze laatste werkgever gesloten overeenkomst; 2 Onderaannemer : een werkgever of zelfstandige van buitenaf die in het kader van de onder 1 bedoelde overeenkomst, werkzaamheden verricht in de inrichting van een werkgever op basis van een met een aannemer gesloten overeenkomst; 5

6 Wie zijn die derden? - art Worden eveneens als onderaannemers beschouwd, werkgevers of zelfstandigen van buitenaf die in het kader van de onder vorig lid 1 bedoelde overeenkomst, werkzaamheden verrichten in de inrichting van een werkgever op basis van een met een onderaannemer gesloten overeenkomst. In alle andere gevallen is het geen Werken met derden -> het art. 7: ondernemingen op dezelfde, naburige of aanpalende arbeidsplaats WmD; -> werken met uitzendkrachten WmD; -> werken op een tijdelijke of mobiele bouwplaats WmD. 6

7 Belangrijke vaststellingen Eerste belangrijke vaststelling: -> er is niet enkel rekening gehouden met werkgevers aannemers maar ook met zelfstandigen ---> is een belangrijke uitbreiding naar een categorie van personen die normaal niet zijn onderworpen aan de bepalingen van de welzijnswet. Tweede belangrijke vaststelling: -> essentieel is het bestaan van een overeenkomst voor het uitvoeren van werken in een onderneming van een werkgever: --> voor rekening van de werkgever!! --> of met de toestemming 7

8 Belangrijke vaststellingen. Derde belangrijke vaststelling. -> vervanging van de bilaterale relatie tussen de werkgever en de ondernemingen van buitenaf door een cascaderelatie; -> duidelijk niet alleen van toepassing op contractorarbeid, maar ook op het gebruik van de infrastructuur van de werkgever, bvb: expohallen zelfstandige artsen in ziekenhuizen maar steeds op basis van een overeenkomst met de werkgever. 8

9 Belangrijke vaststellingen Vierde belangrijke vaststelling: -> de noties werkgever van buitenaf en zelfstandige zijn nu vervangen door : - aannemer - en /of onderaannemer. Met een aannemer wordt zowel een werkgever als een zelfstandige bedoeld. Een onderaannemer heeft geen overeenkomst met de werkgever van de onderneming maar wel met de aannemer. Deze onderaannemer kan ook een zelfstandige zijn. 9

10 Eerste groep verplichtingen van de werkgever ---> Informeren (art.9 1, 1 ) -> algemene info over de in zijn onderneming specifieke gegevens m.b.t. de risico s, preventiemaatregelen e.a. welzijnsbeleid ; -> duidelijke info over EHBO, brandbestrijding en evacuatie; *** dit moet de aannemer in staat stellen vooraf de juiste evaluatie te maken van de te nemen preventiemaatregelen. 10

11 Eerste groep verplichtingen van de werkgever ---> Nagaan of de werknemers - derden wel de instructies hebben ontvangen (art.9 1, 2 ) *** om ze in staat te stellen veilig en gezond te kunnen werken. ---> Een specifiek onthaal organiseren (art.9 1, 3 ) *** om de werknemers-derden uitleg te geven over de specifieke risico s en te nemen welzijnsvoorzorgen geldig binnen de onderneming; hier kan reeds worden nagegaan of ze de info reeds ontvingen van de aannemer. 11

12 Eerste groep verplichtingen van de werkgever ---> De coördinatie organiseren (art.9 1, 4 ) Aannemers, onderaannemers, zelfstandigen en eigen werknemers werken binnen een zelfde inrichting; daarom moet er zorg worden gedragen dat er veilig wordt samen gewerkt. 12

13 Tweede groep verplichtingen van de werkgever ---> De onveilige aannemers weren (art.9 2, 1 ) Deze weren waarvan men vooraf kan weten dat de aannemer zijn verplichtingen niet zal naleven - de wet geeft geen uitleg hoe dat te doen moet gedaan worden in een zo n vroeg mogelijk stadium: - reeds opgedane ervaringen; - opvragen van bepaalde info; - opleggen van vereisten in lastenboek; - voorleggen van certificaten; - e.a. 13

14 Tweede groep verplichtingen van de werkgever ---> Een overeenkomst afsluiten (art.9 2, 2 ) Moet 3 clausules bevatten. 1 Aannemer verklaart zich akkoord om het welzijnsbeleid in de onderneming na te leven. 2 Dat de werkgever na in gebrekestelling op kosten van de aannemer de nodige correctieve maatregelen kan nemen. 3 Dat de aannemer verplicht is een gelijkaardige overeenkomst te sluiten met zijn onderaannemers. Zo is er waarborg over gans de lijn van aanneming en onderaanneming! 14

15 Omdat deze voorstelling enkel het wettelijk kader schetst, wordt hierin geen voorbeeld gegeven van een gedetailleerde uitgewerkte overeenkomst. Maar vergeet niet!! Daarin een financieel beding te plaatsen voor onderzoek en gevolgen van ernstige arbeidsongevallen die gebeuren met een derde. 15

16 Tweede groep verplichtingen van de werkgever ---> Correctieve maatregelen nemen (art.9 2, 3 ) Is een verplichting van de werkgever opdrachtgever! - eerst in gebreke stellen; - opdrachtgever kan zelf de nodige maatregelen nemen maar eerst de aannemer de mogelijkheid geven zijn verplichtingen na te komen; - daarna kosten verhalen op de aannemer. 16

17 Verplichtingen van de aannemer ---> Veiligheidsregels naleven (art.10 1,1-2 - art.11) -> welzijnsbeleid van onderneming zelf naleven en deze verplichtingen doorschuiven naar de onderaannemers ( aannemer neemt hier rol van opdrachtgever over); -> aannemer kan deze taak aan opdrachtgever doorgeven mits dit vooraf te hebben overeengekomen; (vb. opleiding, geven van instructies, werken volgens bepaalde procedures, vereist efficient toezicht ---> bij specifieke risicovolle werken en omgevingen) 17

18 Verplichtingen van de aannemer ---> Informatie doorgeven (art.10 1,2 en 3 ) -> alle welzijnsinfo verkregen van de opdrachtgever doorgeven aan eigen werknemers en aannemers; -> de opdrachtgever inlichten inzake alle info m.b.t. de risico s en te nemen preventie eigen aan de werken van de aannemer belangrijk is dat deze info zo precies mogelijk is. ---> Meewerken aan de coördinatie (art.10 1,4 ) -> is deze die opgezet is door de opdrachtgever of die hij invoert t.o.v. zijn aannemers. 18

19 Er zijn dus wederzijdse verplichtingen Het is niet voldoende dat de onderneming waar de derden komen werken veilig werkt en dat de derden veilig werken, MAAR wat er ook veilig moet gebeuren is een VEILIGE INTERACTIE TUSSEN ONDERNEMING EN DE DERDEN!! 19

20 Er zijn dus wederzijdse verplichtingen ZORG VOOR EEN VEILIGE INTERACTIE!! 20

21 Wat met derden zonder contract? Bvb.: - chauffeurs die zelf komen laden en/of lossen; - wachtende vrachtwagenchauffeurs; - bezoekende inspectiediensten; - postbodes; - sollicitanten; - gewone bezoekers; - leveranciers allerhande; -. e.d. Zijn dat ook derden? 21

22 Wat met derden zonder contract? Zie dia nr. 7 Essentieel is het bestaan van een overeenkomst voor het uitvoeren van werken in een onderneming van een werkgever: --> voor rekening --> of met de TOESTEMMING van de werkgever!! 22

23 Wat met derden zonder contract? De personen vernoemd in de dia nr. 21 zijn derden die weliswaar zonder schriftelijke overeenkomst maar met toestemming (ééns ze zijn binnen gelaten) ook de welzijnsvoorschriften in de onderneming moeten krijgen en naleven, wel te verstaan aangepast aan de opdracht waarvoor deze komen. M.a.w. : ook voor hun veiligheid- en gezondheid moet er gezorgd worden en moeten er richtlijnen gegeven worden. 23

24 Wat met derden zonder contract? Enkele adviezen van richtlijnen: -> persoon vanaf onthaal onder begeleiding van verantwoordelijke; zonodig geven van signalisatievestje; -> chauffeurs krijgen een plan met instructies en wie de chauffeur ontvangt wordt in kennis gesteld; -> bij onthaal schriftelijke info inzake de te volgen richtlijnen; -> zeker begeleiding of opvang voorzien bij snelle onverwachte tussenkomsten; -> e.d. Initiatief & uitwerking ligt bij de onderneming. 24

25 Tijdelijke of mobiele bouwplaatsen Definitie van een TMB: = elke bouwplaats waar civieltechnische werken of bouwwerken worden uitgevoerd waarvan de lijst is vastgesteld door de Koning zie. art. 2 1 van het K.B. van 25/01/2001 betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen. Wanneer een TMB is opgericht binnenin een onderneming of aanpalend of op dezelfde site dan is dit nooit Werken met derden zoals bedoeld in hoofdst. 4 afd. 1 van de Welzijnswet. 25

26 Tijdelijke of mobiele bouwplaatsen Risico s en preventiemaatregelen op de bouwplaats alsook de interferentie met de onderneming t.a.v. de aannemers worden opgenomen in het veiligheids- en gezondheidsplan van veiligheidscoördinator. Dit is zijn bevoegdheid. De interferentie tussen de activiteiten op de bouwplaats en deze in de onderneming behoren tot de bevoegdheid van de werkgever van de onderneming en dit vanuit de zorg om het welzijn van zijn personeel. Hierin adviseert dan de bevoegde preventiedienst van de werkgever. 26

27 LIMOSA MELDINGSPLICHT Landoverschrijdend Informatiesysteem ten behoefte van Migratie Onderzoek bij de Sociale Administratie. Is een elektronische meldingsplicht voor buitenlandse werknemers en zelfstandigen die in België gedetacheerd worden. Niet voor: - werknemers van Belgische werkgevers die gewoonlijk in verschillende landen werken (vb.:handelsvertegenwoordigers) ; - grenswerknemers. 27

28 LIMOSA MELDINGSPLICHT Verplichting van de eindgebruiker of opdrachtgever! Elke persoon bij wie of voor wie rechtstreeks of via onderaanneming werkzaamheden worden verricht door gedetacheerde buitenlandse personen, moet voorafgaand aan het begin van deze werkzaamheden nagaan of deze personen beschikken over het ontvangstbewijs van het document Limosa - 1. Zoniet, moet deze gebruiker vóór het begin van de tewerkstelling via elektronische weg een melding doen aan de RSZ via de website van Limosa!!! 28

29 LIMOSA MELDINGSPLICHT Enkele uitzonderingen o.a. niet aan te geven! - Gekwalificeerde gedetacheerden voor initiële assemblages en/of eerste installatie van een goed werken mogen niet meer dan 8 dagen duren. (geldt niet voor activiteiten in de bouwsector) - Gespecialiseerde technici voor dringende onderhoudswerken of dringende reparatiewerken aan machines of apparatuur door de werkgever van die gedetacheerden geleverd werken mogen niet langer dan 5 dagen per maand duren. - en nog 10 andere vrijstellingen. 29

30 Ter beschikking stellen van werknemers aan gebruikers. Definitie. Is het principe dat erin bestaat dat, personen die werden aangeworven door een natuurlijk persoon of rechtspersoon, ter beschikking te stellen van derden die deze werknemers gebruiken en er gedeeltelijk gezag over uitoefenen die toebehoort aan de werkgever van die ter beschikking gestelden. Dit wordt genoemd het ontlenen van personeel en is VERBODEN. Criterium is te weten of de gebruiker (die ze krijgt) al dan niet een deel van het gezag van de werkgever uitoefent. 30

31 Ter beschikking stellen van werknemers aan gebruikers. Op dit verboden principe zijn er enkele uitzonderingen en er moet een voorafgaande verwittiging gebeuren aan de Administratie voor het Toezicht op de Sociale Wetten & deze Administratie moet ook de toestem- ming daartoe verlenen. (aanvraag te gebeuren door de werkgever van de gedetacheerden) 31

32 Inbreuken en bestraffingen. De werkgever-opdrachtgever en de aannemer hebben wettelijke verplichtingen op vlak van: -> informatie uitwisseling; -> coördinatie; -> samenwerking. Inbreuken hierop kunnen bestraft worden en deze staan vermeld in het artikel 130 van het Sociaal Strafwetboek van 2 juni Sanctie van: - niveau 3 bij inbreuk op de wet en K.B. s - niveau 4 wanneer ze gezondheidsschade of arbeidsongeval tot gevolg heeft. (praktijkvoorbeeld hiervan wordt mondeling medegedeeld) 32

33 Informatie. Te verkrijgen via te richten aan: 33

34 34