Jaarverslag Teaching Hospital Deventer. Deventer Ziekenhuis, een dynamisch opleidingsziekenhuis

Transcriptie

1 Jaarverslag 2014 Teaching Hospital Deventer Deventer Ziekenhuis, een dynamisch opleidingsziekenhuis

2

3 Inhoudsopgave Voorwoord 5 1. Teaching Hospital Deventer Missie en Visie Interne en externe samenwerkingsverbanden PR-activiteiten 8 2. Strategisch Opleidingsplan Parels - nieuwe ontwikkelingen Carrièrecoaching voor medisch studenten HBO Verpleegkundigen - herinrichting verpleegkundige zorg Nieuwe vormen van leren Beleid deskundigheidsbevordering Verpleegkundig onderzoek Opleidingen voor (toekomstige) artsen Basisopleiding Medische vervolgopleidingen Opleidingen voor zorgprofessionals Verpleegkundige opleidingen HBO Operatie Kamer Complex Erkenningen Ziekenhuisopleidingen Verpleegkundig Specialist en Physician Assistant Stages Leerwerkplaats Bij- en nascholing Deskundigheidsbevordering Leertrajecten, teamcoaching en intervisie op maat Leerklimaat Wetenschap Beleid en resultaten Wetenschapscommissie /Lokale Toetsingscommissie Mediatheek 23 Bijlagen 25 3

4

5 Voorwoord In dit jaarverslag blikken we terug op Een mooi jaar waar het belang van Deventer Ziekenhuis (DZ) als STZ opleidingsziekenhuis, ook in de strategie , bevestigd is en waar vele en mooie initiatieven door Teaching Hospital Deventer (THD) samen met andere professionals zijn opgepakt. Slim, snel en samen is ons motto! Enkele hoogtepunten, die ook in dit verslag worden toegelicht: Er zijn in totaal 17 medische vervolgopleidingen en er worden jaarlijks ruim 50 specialisten en 50 coassistenten voor hun M2 en 35 voor M3 stage, structureel opgeleid in het DZ. Ruim 70 medewerkers volgen een initiële- of specialistische vervolgopleiding. Het kwaliteitsbeleid medische vervolgopleidingen is in samenwerking met de Centrale Opleidingscommissie (COD) gereed en wordt uitgevoerd. Er is een meerjarig Strategisch Opleidingsplan tot stand gekomen met betrokkenheid van velen, hetzelfde geldt voor de Operationele Opleidingsplannen De mbo/hbo verpleegkundige in het kader van herinrichting verpleegkundige zorg krijgt steeds verder vorm. Ruim 40% van de verpleegkundigen is hbo opgeleid. DZ is één van de proeftuinen van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen. Samen met Saxion Hogescholen is in regionaal verband gewerkt aan een variant van de hbov studieroute Gezondheid &Techniek (G&T) specifiek voor de OK en de variant Algemene Gezondheidszorg (AGZ). Het beleid deskundigheidsbevordering wordt verder geïmplementeerd. Er zijn voor diverse functies profielen beschreven. Er is gekozen voor een nieuw Leermanagement Systeem. De visie op leren en opleiden is aangevuld met visie op online leren. Online platformen worden ingezet bij face2face leertrajecten, o.a. casemanager. Er waren 138 stageplekken voor diverse beroepsgroepen. Het aantal leerwerkplaatsen voor verpleegkunde studenten is uitgebreid. Er is een beleidsplan Klinisch Wetenschappelijk Onderzoek in DZ opgesteld, wat breed wordt gedragen in het ziekenhuis en een aanzet heeft gegeven tot het verder professionaliseren van wetenschappelijk onderzoek in DZ. De infrastructuur voor verpleegkundig onderzoek in DZ is verbeterd en het aantal verpleegkundige onderzoeken is gestegen. We zijn en mogen trots zijn op behaalde resultaten. Er is veel inspiratie en energie om de ambitie om het beste (STZ) opleidingsziekenhuis van Nederland te zijn de komende jaren waar te gaan maken! Henk Sluiter, opleidingscoördinator medische vervolgopleidingen Dreas Karthaus, affiliatiecoördinator (tot 1 april 15) Jan Hein Cobben, affiliatiecoördinator José Geerdink, manager Teaching Hospital Deventer 5

6 1. Teaching Hospital Deventer Het Deventer ziekenhuis is, als lid van de Samenwerkende Topklinische opleidingsziekenhuizen (STZ), een ziekenhuis waar een grote focus ligt op opleiding, ontwikkeling en onderzoek. Het DZ beschikt dan ook over een groot aantal specialistische opleidingen. Jaarlijks worden patiënten opgenomen en bezoeken patiënten de poliklinieken. Het ziekenhuis heeft ruim 2150 medewerkers, 155 medisch specialisten en 80 vrijwilligers, die in een sfeer van collegialiteit en vertrouwen aan kwaliteit en service werken. Het Deventer Ziekenhuis is financieel gezond en heeft landelijk zeer hoge scores op het gebied van patiënttevredenheid en gastvrijheid. Met een medewerkertevredenheid van een 7,8 scoren we in de top 3 van de STZ ziekenhuizen. Opleiden en onderwijs is een van de kerntaken van het DZ en opgenomen in de strategische koers van DZ Het DZ beschikt als STZ ziekenhuis over een goede ondersteuning van onderwijs-, opleidings- en onderzoeksfuncties door een centrale staf afdeling, het Teaching Hospital Deventer (THD). leren is iets wat de meeste professionals nagenoeg dagelijks doen en daarmee is voor grote groepen medewerkers informeel leren de meest gebruikte en vaak ook de meest belangrijke en effectiefste manier van leren. Er zijn diverse leervormen zoals bijvoorbeeld een reguliere training of cursus, een praktijk- en/of theorietoets, een e-learning module, supervisie, intervisie, individuele coaching en feedback. Leren is een verantwoordelijkheid van zowel de organisatie als de medewerker. De organisatie draagt zorg voor de omgeving waarin geleerd kan worden. De medewerker draagt zorg voor zijn professionele en persoonlijke ontwikkeling Missie en Visie Het THD bestaat uit: Management Opleiding tot basisarts en medisch specialist Overige beroepsopleidingen Bedrijfsopleidingen Wetenschapsbureau Mediatheek Secretariaat Zie bijlage 2; Organigram en personele bezetting Het THD draagt de missie van het DZ uit door het kenniscentrum te zijn waar elke medewerker terecht kan voor ondersteuning bij leer- en opleidingsvragen. Ook relevante samenwerkings-partners zoals o.a. de huisartsen (post) kunnen voor ondersteuning bij het THD terecht. Visie op leren Opleiden is het bewust en gericht op gang brengen van leerprocessen die leiden tot een verandering in het gedrag van de medewerker, team of organisatie, gericht op organisatie-, afdelings- en persoonlijke doelen. Opleiden en leren zijn brede begrippen, dat wil zeggen dat er vele mogelijkheden en vormen zijn. Informeel Visie DZ op bijdrage Teaching Hospital Deventer Het stimuleren van een leven lang leren gericht op duurzame inzetbaarheid in het DZ of eventueel elders bij alle medewerkers. Het (mede) zorg dragen voor een inspirerende en krachtige leeromgeving. Het richten op kwaliteit van onderwijs, opleiding en onderzoek om de positie van het DZ, als STZ ziekenhuis, blijvend te profileren en te versterken. Het in een sfeer van kwaliteit, veiligheid en vertrouwen werken, met volop ruimte voor persoonlijke aandacht. Het profileren van het THD binnen in- en externe netwerken. 6

7 Strategie Teaching Hospital Deventer Er wordt proactief aangesloten bij ontwikkelingen. Dat wil zeggen dat we inspelen op zowel in- als externe ontwikkelingen. Leertrajecten zijn vernieuwend en voldoen aan actuele normen. Een leertraject wordt systematisch en projectmatig ontwikkeld, in nauwe samenwerking met de direct betrokkenen. Leerprocessen sluiten aan bij de competenties die nodig zijn voor de (ontwikkeling van de) functie van de medewerkers. En sluiten aan bij drijfveren, talenten, kwaliteiten en ontwikkelbehoeftes van de medewerkers. Leervormen zijn op maat en divers. Daarbij gaat het optimaal onderwijs- en leerklimaat. Dit is een belangrijk uitgangspunt en deze attitude vormt de basis van elke carrière in een moderne professionele organisatie. Dit betekent dan ook dat iedere professional zijn/haar kennis up-to-date houdt, zich verder ontwikkelt en hier samen met het DZ in investeert Interne en externe samenwerkingsverbanden Intern De manager THD heeft eens per twee weken overleg met de voorzitter Raad van Bestuur en het voltallige bestuur van het THD (manager, onderwijs- en affiliatiecoördinator) eens per maand. Ook heeft het bestuur THD maandelijks overleg met het Stafbestuur. Drie keer per jaar legt het management van het THD verantwoording af aan Raad van Bestuur over behaalde doelstellingen en resultaten en de PlanDoCheckAct (PDCA)-cyclus. De manager THD maakt deel uit van het Managementteam en is als zodanig betrokken bij de strategie en alle beleidsthema s. Aangezien opleiden en onderzoek een van de kerntaken van het DZ is en ook onderdeel van de strategische koers, staat het regelmatig op de agenda van het Strategisch Team (Raad van Bestuur en Stafbestuur) en vindt borging plaats middels de PDCA-cyclus. Elk kwartaal heeft het bestuur Commissie Opleidingen Deventer (COD) en bestuur THD overleg met Raad van Bestuur en (vertegenwoordiging van) het Stafbestuur. De medewerkers van THD participeren in diverse relevante overleggen, op zorggroep- en afdelingsniveau, in commissies en werkgroepen. niet alleen om opleidingen, cursussen en trainingen, maar om alle doelgerichte leer- en ontwikkeltrajecten; individueel en groepsgebonden, digitaal en face-to-face, schriftelijk en mondeling. Belangrijke elementen zijn: kennis en ervaring delen, samenwerken, verbinden en ontwikkelen. De werkplek wordt benut als krachtige leeromgeving. De leeromgeving valt voor een groot deel samen met de werkomgeving. Medewerkers gaan zo dicht mogelijk bij hun dagelijks werk aan de slag. Het geleerde is direct toepasbaar in de praktijk. In het DZ verwachten we van alle professionals een (vanzelfsprekende) bijdrage aan opleiden en aan een Extern Het THD werkt samen met de volgende onderwijsinstellingen: Voor de medische opleidingen: Universitair Medisch Centrum Groningen en Affiliatie met Rijksuniversiteit Groningen (sinds 1966), Erasmus Medisch Centrum Rotterdam, Academisch Medisch Centrum Amsterdam, Radboud Medisch Centrum Nijmegen en Universitair Medisch Centrum Utrecht. Stichting SBOH (voor aios huisartsengeneeskunde) en Gerion (aios ouderengeneeskunde). Overige opleidingen, de volgende instituten; Saxion Hogescholen en ROC Aventus te Deventer, het Centraal Instituut voor Verpleegkundig Vervolgonderwijs, Wenckebach Instituut te Groningen, Antoni van Leeuwenhoek te Amsterdam, Radboud MC te Nijmegen en de Universiteit Twente. 7

8 Voor onderzoek: Universitair Medisch Centrum Groningen, Saxion Hogescholen, de Universiteit Twente en andere STZ ziekenhuizen. Zicht op de bekwaamheid van collega s Diana Tonkes is operationeel manager van een verpleegafdeling. Ze vind het belangrijk dat haar teamleden zich bekwamen, en dat die kwaliteit voor zowel de medewerkers zelf als de leidinggevende inzichtelijk is. Daarom deed Diana s afdeling graag mee aan een pilot waarin de opvolger van een nieuw leerplein werd ontwikkeld. Die deelname vergrootte bij de medewerkers al het bewustzijn dat je als professional bekwaam moet blijven. Ik zag dat het onderwerp van gesprek op de afdeling werd en het gaf een positieve boost dat we zelf invloed konden hebben op hoe het eruit komt te zien. Uiteindelijk is er een systeem waarmee je goed en snel overzicht kan krijgen hoe het er voor staat op je afdeling. In de onderwijs- en opleidingsregio Noord- en Oost- Nederland (OOR N&O) zorgen ziekenhuizen en opleidingsinstellingen samen voor goed opgeleide medisch specialisten, sociaal geneeskundigen en klinisch technologische specialisten. De OOR N&O investeert al jaren in verdere ontwikkeling van de opleiding tot medisch specialist. Er is een regionaal ontwikkel- en innovatiefonds. Het DZ participeert volop in de diverse OOR overleggen, zoals Leerhuizenoverleg, netwerkonderwijskundigen en contactpersonenoverleg. We zijn lid van de Samenwerkende Topklinische Opleidingsziekenhuizen (STZ). Vertegenwoordigers van het DZ nemen standaard en actief deel aan verschillende netwerkbijeenkomsten en adviescommissie van de STZ. Het biedt ons een waardevol netwerk om kennis te delen, te ontwikkelen en te vergroten. De onderwijscoördinator van THD is voorzitter van de projectgroep RIO (Realisatie Individualisering Opleidingsduur) van de medische vervolgopleidingen en daarbij op landelijk niveau betrokken bij de modernisering van het project en de manager participeert in de klankbordgroep en de denktank kwaliteitsimpuls van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen PR-activiteiten Het gaf een positieve boost dat we zelf invloed konden hebben op hoe het eruit komt te zien Het Deventer Ziekenhuis wil haar status van STZ opleidingsziekenhuis waarmaken en deze actief uit dragen door middel van het initiëren, faciliteren en ondersteunen van activiteiten in het kader van het profileren van opleiding en onderzoek. Dit doet het THD bijvoorbeeld door het organiseren van de opleidingsmarkt, de tweejaarlijkse Week van het Leren, de Wetenschapsdag, de uitreiking van de jaarlijkse onderwijsprijzen voor beste opleider, beste opleidende vakgroep, open dagen e.d. Ook extern is zichtbaarheid toenemend van belang. In 2014 is onder andere een animatiefilm over het Strategisch Opleidingsplan gemaakt (en geplaatst op de NVZ site) ( OR6Wk) en een blog geschreven voor Skipr over investeren in strategisch opleiden ( blogs/id2152-investeren-in-strategisch-opleiden.html). 8

9 2. Strategisch Opleidingsplan In 2014 is het strategisch opleidingsplan DZ is gericht op het realiseren van deze toekomstvisie. tot stand gekomen in samenwerking met het (hoger) Door de ontvlechting van zorg in de 5 zorgthema s zal management, de themagroepen in het kader van de meer diversiteit ontstaan en een grotere noodzaak van strategie, P&O, de Verpleegkundig Adviesraad en de samenwerking over afdelingen heen. De uitwerking Ondernemingsraad. Er is een gezamenlijke bijeenkomst van de strategie is een meerjaren ontwikkeling waar- geweest met Raad van Bestuur en Managementteam, door, nog meer dan voorheen, een focus ontstaat op een bijeenkomst met managers en er zijn gesprekken o.a. innovatie, resultaatgerichtheid, flexibiliteit, samen- geweest met alle vermelde partijen. De verkregen werken en een lerende houding. input is verwerkt in dit plan en teruggekoppeld. Over Het strategische personeels- en het opleidingsbeleid het plan is positief geadviseerd door de Medische Staf (zie schematische weergave pagina 5) zijn er op gericht en de OR heeft instemming gegeven. om de DZ strategie te ondersteunen, waarbij ook Het Strategisch Opleidingsplan is geschreven voor het relevante maatschappelijke ontwikkelingen proactief DZ en voor het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn worden vertaald. Het DZ streeft naar een hoog niveau en Sport in het kader van de subsidieregeling Kwaliteit- en grote inzet van de in het DZ werkzame professionals, simpuls Personeel Ziekenhuiszorg. en van de organisatie waarin zij functioneren. Een De subsidie op basis van dit plan is door VWS toege- actieve rol in het leren, opleiden en bijscholen is geen kend. In 2014 bedroeg de subsidie , -. luxe, en absoluut noodzakelijk om de DZ positie in het Nederlands zorglandschap te consolideren. Het Het DZ wil zelfstandig en vanuit eigen kracht de toe- overdragen van kennis en vaardigheden is een krachtige komst in gaan. Belangrijk is dat het DZ zich richt op twee- stimulans voor een dynamische ziekenhuisorganisatie. delijnszorg aan patiëntengroepen binnen het eigen De bijdrage van medewerkers is gericht op het realiseren verzorgingsgebied, waarbij de zorg in goede samen- van de organisatiedoelen en het DZ ondersteunt haar werking met de 1e en 3e lijn duurzaam verleend kan medewerkers om optimaal te kunnen functioneren en worden. De medisch specialistische zorg is ontvlochten zich te ontwikkelen. De medewerker heeft daarin als in een aantal specifieke relevante thema s: acute zorg, professional ook een eigen verantwoordelijkheid. chronische zorg, resultaatzorg, oncologische zorg en vasculaire zorg. Voor elk van deze zorgthema s is een Er zijn vijf strategische (opleidings) thema s, die van onderscheidend concept ontwikkeld, specifieke en pas- belang zijn voor de strategie en voor de ontwikkeling send bij de behoefte van patiënten qua organisatie en van (potentiële) medewerkers: patiënt, professiona- aanbod. Het strategisch belang van het behoud van het liteit en leiderschap, samenwerken, technologie en STZ lidmaatschap en het zijn van een opleidingszieken- veiligheid. Deze thema s zijn uitgewerkt in leeractivitei- huis voor DZ is groot. ten (alle opleidingsinspanningen) om de gewenste ontwikkelingen te realiseren. Dit meerjaren strategische De strategie DZ vertrouwd, anders en beter opleidingsplan wordt jaarlijks geactualiseerd en ook is het fundament van het strategisch opleidingsplan vertaald in een (operationeel) opleidingsjaarplan. Er is van DZ. De bijdrage van (toekomstige) medewerkers een start gemaakt met het jaarplan

10 3. Parels - nieuwe ontwikkelingen 3.1. Carrièrecoaching voor medisch studenten Uit diverse onderzoeken is gebleken dat coassistenten veel werkdruk en keuzestress ervaren. In een recent onderzoek onder Nederlandse geneeskundestudenten bleek dat 17,8 procent van de coassistenten voldoet aan de criteria van burn-out (Ned Tijdschr Geneeskd 2015;159:A8255P). 63,7% voldeed aan het uitputtingscriterium. Deze cijfers zijn verontrustend. Het is niet goed te voorspellen wat de gevolgen (mentaal, fysiek en sociaal) zullen zijn wanneer we hier geen aandacht aan besteden. verpleegkundigen). Elk kernteam heeft een seniorverpleegkundige. Deze seniorverpleegkundige richt zich vooral op de kwaliteit en deskundigheidsbevordering van het kernteam en het betrokken specialisme. De seniorverpleegkundige is hbo opgeleid. Het betreft een solistische functie. De seniorverpleegkundige is kartrekker van het kernteam in de huidige vormgeving. In de nabije toekomst gaat een kernteam bestaan uit een multi-specialistisch team van hbo-verpleegkundigen. Dit team zal verantwoordelijk zijn voor de verdieping van de zorgvraag, de samenwerking in de keten. Binnen het DZ speelt het project NowWhat in op deze actuele problematiek. Thema s zoals keuzes maken, zelfinzicht en zelfontwikkeling, balans en zelfvertrouwen komen hierin terug. Het NowWhat project verhoogt op deze manier het zelfsturend vermogen van de coassistenten. Optimisme, eigenwaarde, sociale steun en feedback zijn belangrijke factoren in NowWhat die bijdragen aan bevlogenheid (vitaliteit, absorptie en toewijding) om zo burn-out symptomen tegen gaan. Door middel van groepsessies, workshops en individuele begeleiding wordt de coassistent ondersteuning aangeboden in hun persoonlijk ontwikkelingsproces. Er wordt o.a. gebruik gemaakt van schrijfopdrachten, discussies en reflectieoefeningen. Ruim 60 coassistenten namen in 2014 deel. Meer informatie kunt u vinden op website: Carrièrecoaching wordt in 2015 ook aangeboden aan a(n)ios (project Whats Next) HBO Verpleegkundigen - herinrichting verpleegkundige zorg In het DZ is de herinrichting van de verpleegkundige zorg, mede op basis van ontwikkelingen sinds 2011, een belangrijk thema. De manager van het THD heeft geparticipeerd in de werkgroep die zich in STZ verband heeft bezig gehouden met deze visie. Het DZ is een van de vier landelijke proeftuinen van de NVZ. Het DZ kent op de basisverpleegafdelingen een werkorganisatie met kernteams gericht op een specialisme (en een flexibele schil met mbo- en hbo-opgeleide Daarbij richt het zich op kwaliteit en deskundigheidsbevordering, waar ook alle relevante verpleegkundige specialisaties aanwezig zijn, o.a. oncologie, geriatrie, wondzorg en diabetes. Dit houdt in dat er een verschuiving plaatsvindt van de soloprofessional (zoals de seniorfunctie nu is) naar de netwerkprofessional, waarin het kernteam gezamenlijk de kar trekt. In 2012 is besloten om het accent te leggen op de hbo-opgeleide verpleegkundige gezien de toenemende complexiteit van de tweedelijnszorg. Het DZ streeft naar een geleidelijke toename van het percentage hbo verpleegkundigen waarbij vastgesteld is dat in 2015 er minimaal 40% van het totale aantal verpleegkundigen 10

11 hbo-opgegeleid is en in %. In 2014 waren er ruim 40% hbo-opgeleide verpleegkundigen. Er blijft ook behoefte aan mbo-opgeleide verpleegkundigen. Om die reden worden de leerwerkplaatsen gecontinueerd, voor zowel de mbo als de hbo-stagiaires. Het DZ is in 2014 gestopt met bbl-opleiding verpleegkundige. Het THD heeft in 2013 het initiatief genomen om samen met Saxion Hogescholen en de ziekenhuizen in Twente, Stedendriehoek en Achterhoek een specifieke ziekenhuisvariant te ontwikkelen met in acht neming van Bachelor 2020 en het te ontwikkelen opleidingsprofiel (LOOV). E-learning, leermanagementsysteem en online leren Voor een digitaal en lerend ziekenhuis als het DZ is e-learning een belangrijke, effectieve en efficiënte leervorm gebleken. Sinds 2010 hebben alle medewerkers toegang tot het DZ leerplein en er wordt een ruim aanbod digitale trainingen en toetsen geboden ( e-learning trainingen). Tevens wordt er door inhoudsdeskundigen zelf ook e-learning ontwikkeld. In 2014 is gekozen voor een nieuw Leermanagementsysteem (LMS) wat in 2015 wordt geïmplementeerd. Dit LMS geeft medewerkers beter inzicht in hun eigen deskundigheidsprofiel en de voortgang hierin, waardoor de medewerker in staat wordt gesteld zelf regie te voeren over zijn deskundigheid. Uitgebreide rapportages bieden managers en de organisatie goed inzicht in de vakbekwaamheid van medewerkers. Mede door middel van dit nieuwe systeem wil het THD een verschuiving teweeg brengen van het controleren en sturen van leren, naar het meer stimuleren van leren en het delen van kennis en ervaringen. De werkplek staat hierbij centraal. Om dit te realiseren ziet het THD mogelijkheden in online en mobiele toepassingen. In 2014 is er in verschillende trajecten geëxperimenteerd met nieuwe vormen van online leren. Zo is er een community gecreëerd waar een team kennis deelt, maar worden er ook online platformen ingezet ter verrijking van een face-to-face, bijvoorbeeld bij het leertraject casemanager. Dit lijkt het leerrendement en de continuïteit van leertrajecten te verhogen, omdat deelnemers worden gestimuleerd om tussen de bijeenkomsten door kennis en ervaringen uit te wisselen Beleid deskundigheidsbevordering Het DZ gaat een helder onderscheid maken in de functies van hbo- en mbo opgeleide verpleegkundigen. In 2015 wordt gestart met de implementatie van het bovenvermelde beleid Nieuwe vormen van leren Het DZ kent een eigen kwaliteitsysteem, het zogenaamde deskundigheidspaspoort. Een medewerker werkzaam binnen DZ moet de best mogelijke zorg geven aan patiënten en om die reden de deskundigheid op peil houden. Om inzichtelijk te krijgen of een medewerker voldoende het vak bijhoudt en zo kwaliteit van zorg kan leveren, worden er eisen gesteld in de vorm van een (minimale) norm aan bij- en nascholing gebaseerd op een generiek (en eventueel specifiek) profiel. Deze profielen worden jaarlijks geactualiseerd. Het DZ werkt met een digitaal portfolio voor iedere medewerker waarin de (verplichte) scholingsactiviteiten worden bijgehouden. De zorgprofessional is zelf verantwoordelijk voor het bijhouden van het zogenaamde deskundigheidspaspoort. Het beleid deskundigheidsbevordering omvat samengevat de volgende doelen: Waarborgen deskundigheid individuele medewerker Behouden en verbeteren van de kwaliteit van zorg Versterken positie, desgevraagd inzichtelijk voor Inspectie en patiënten(platforms) Stimuleren van leer- en ontwikkelingsmogelijkheden. 11

12 Er zijn generieke (en specifieke) profielen voor diverse functies. In alle profielen wordt beschreven wat een specifieke professional moet doen aan deskundigheidsbevordering en binnen welke termijnen (zie ook hoofdstuk 6) Verpleegkundig onderzoek Handvatten bij het maken van de juist keuzes Co-assistent Paul Schoonbeek voltooit in december zijn studie geneeskunde en wil daarna een traject volgen dat bij zijn interesses past. Enerzijds is er veel vrijheid en zijn er volop mogelijkheden, zegt hij. Maar de concurrentie met mede-afgestudeerden is groot, en het aantal opleidingsplekken en banen voor basisartsen beperkt. Het kiezen van een goed vervolgtraject kan hierdoor worden bemoeilijkt. Paul hoorde van het Now What traject, dacht dat het hem handvatten kon bieden bij het maken van de juiste keuzes. Terugkijkend op zijn deelname is Paul tevreden. - Dankzij de workshops en groepssessies werd ik me bewuster van hoe we in het algemeen keuzes maken en welke factoren hierbij een rol spelen. Bovendien leerde ik dankzij de individuele gesprekken hoe ik zelf keuzes maak en welke invloed mijn persoonlijkheid hierop heeft. Ik denk dat deze informatie erg nuttig is en dat ik in de toekomst bewuster keuzes zal maken. Al een aantal jaar is het DZ vooruitstrevend voor wat betreft het opzetten en uitvoeren van onderzoek door verpleegkundigen en paramedici. In 2014 zijn hier verdere professionaliseringsstappen in gezet, door de infrastructuur rondom verpleegkundig onderzoek te verbeteren. Vraagstukken uit de dagelijkse praktijk van de verpleegkundige- en paramedische beroepsuitoefening zijn hierbij veelal het uitgangspunt. Twee maal per jaar worden tijdens een overleg met een verpleegkundige afvaardiging, opleidingsadviseur, leidinggevende klinische zorg, en verplegingswetenschapper, de vraagstukken besproken en prioritering gegeven aan de aangedragen onderwerpen. Vervolgens bespreekt de verplegingswetenschapper de onderzoeksvragen een aantal keren per jaar met de hogeschool en worden eventuele eisen en wensen voor een student kenbaar gemaakt. Tijdens de onderzoeksperiode worden de studenten intensief begeleid door een team bestaande uit: opleidingsadviseur DZ, docent Hogeschool, opdrachtgever DZ en verplegingswetenschapper. Ieder heeft hierin een eigen taak. Deze taken zijn vastgesteld in een procedure. Vooral van belang is dat nadrukkelijk aandacht wordt besteed aan de methodologische kwaliteit van het onderzoek. Met betrokken docenten en onderzoeksbegeleiders van de hogeschool worden initiatieven ontplooid waarin we onderzoeken waar we met elkaar zaken sneller, slimmer en samen kunnen doen. Ik denk dat deze informatie erg nuttig is en dat ik in de toekomst bewuster keuzes zal maken Tevens worden in samenwerking met de Hogeschool ook onderzoekslijnen uitgezet. Een lopende onderzoekslijn vanaf medio 2013 is de implementatie van de VMS thema s. Daarnaast zijn we bezig om een onderzoekslijn op te zetten op het gebied van de chronischeen oncologische zorg. Deze intensieve samenwerking tussen de klinische praktijk, medewerkers van het wetenschapsbureau en opleidende instelling heeft geleid tot een goede infrastructuur voor onderzoek door verpleegkundigen en paramedici. Hierdoor is het mogelijk dat verpleegkundigen en paramedici acht tot tien onderzoekenprojecten uitvoeren. Zie ook hoofdstuk 7. 12

13 4. Opleidingen voor (toekomstige) artsen Er zijn 17 medische vervolgopleidingen en er worden jaarlijks ruim 50 arts-assistenten structureel opgeleid in het Deventer Ziekenhuis, zo ook in Er is een advies uitgebracht rondom de (nadere) implementatie van de modernisering van de medische vervolgopleidingen. Een belangrijk onderdeel hierbinnen is het kwaliteitsbeleid. Er is draagvlak voor de beschreven kwaliteitscyclus; Commissie Opleidingen Deventer (COD) en THD pakken actiepunten gezamenlijk op (bijvoorbeeld het opleidingsbeleidsplan, inzet van kwaliteits-meetinstrumenten, etc.) Basisopleiding In 2014 kwamen er 50 coassistenten in Deventer voor hun M2 jaar. Dit M2 jaar bestaat uit 8 intramurale coschappen in het DZ, verder een coschap sociale geneeskunde en huisartsgeneeskunde. Ongeveer een derde van de coassistenten doet het coschap sociale geneeskunde in het buitenland, veelal buiten Europa. Deventer is een populaire affiliatie en coassistenten komen graag naar Deventer, omdat ze van elkaar horen dat er een goed en veilig opleidingsklimaat heerst, er een uitgebreid sociaal leven is, de huisvesting goed geregeld is en de laagdrempeligheid en persoonlijke benadering van het affiliatiebureau. Zoals in curriculum 2010 is gedefinieerd vindt er elke woensdagmiddag gezamenlijk onderwijs plaats voor alle M2 studenten. In het Deventer onderwijs model zijn de studenten voor een groot deel zelf verantwoordelijk voor hun opleiding en ook medeverantwoordelijk voor de inhoud van het programma. Dit programma wordt met woord en daad enthousiast ondersteund door de leden van de medische staf. Om de 14 dagen komen de coassistenten bij elkaar in coachgroep voor intervisie en themabesprekingen. De nadruk ligt hierbij op de professionele ontwikkeling. Elk jaar vinden er evaluatiegesprekken plaats met de vakgroepen. Deze gesprekken worden door de coassistenten zelf gevoerd. Deze evaluaties worden gebundeld in een boekje dat aan de stafleden wordt uitgereikt. Iedere vakgroep krijgt een afspraak om met de coassistenten de evaluatie te bespreken en te kijken wat er verbeterd kan worden. Sommige vakgroepen scoren zo goed dat er alleen nog maar gekeken hoeft te worden hoe het coschap nog leuker gemaakt kan worden. Naast de M2 studenten, waren er in M3 studenten voor hun semi-artsstage en/of wetenschappelijke stage in DZ. In Deventer wordt sinds jaar en dag de huisvesting voor de coassistenten door de Stichting Studenten Huisvesting (SSH) geregeld. Het dagelijks bestuur van de SSH bestaat uit coassistenten en een vertegenwoordiging van de affiliatie Medische vervolgopleidingen Kwaliteit, visitaties, opleidingsklimaat en opleidersprofessionalisering In 2014 werd het Kaderbesluit College Geneeskundige Specialismen aangepast. De cyclus rondom visitaties heeft zijn beslag gekregen in het Kwaliteitshandboek van de COD. De COD heeft een kwaliteitsdocument vastgesteld waarin de kwaliteitscyclus per opleidingsgroep staat beschreven. De COD fungeert, samen met het THD, als orgaan voor het handhaven en bevorderen van een goed en veilig opleidingsklimaat. De COD heeft bij het bewaken en bevorderen van de kwaliteit van de opleidingen een belangrijke functie als regisseur. Hierbij worden diverse kwaliteitsinstrumenten benut. Deze sluiten dusdanig op elkaar aan dat het geheel functioneert als interne kwaliteitscyclus. De activiteiten rondom de aanvraag van een visitatie worden door het COD en THD gecoördineerd. De COD heeft in samenwerking met het THD een procedure opgesteld Procedure tijdspad rondom visitatie met hierin een tijdsschema welke acties op welk moment dienen plaats te vinden. De COD en THD ondersteunen de opleidingsgroep, zodat ze goed voorbereid zijn tijdens de visitatie. In 2014 zijn de vakgroepen urologie, oogheelkunde, interne geneeskunde, radiologie en klinische chemie gevisiteerd. Helaas heeft de opleiding urologie geen hernieuwde erkenning gekregen. De andere opleidingen hebben een erkenning voor 5 jaar gekregen. De opleidende vakgroepen ontvangen ondersteuning van het THD bij het meten van het eigen opleidingsklimaat. Er wordt gebruik gemaakt van diverse kwaliteitsinstrumenten. De resultaten van metingen worden besproken tijdens de tweejaarsgesprekken met vakgroep en COD/THD. Voor het opstellen van een verbeterplan is een format ontwikkeld dat in 2014 is geïntroduceerd. 13

14 Het THD organiseert al enkele jaren didactische nascholing voor opleiders en overige leden van opleidingsgroepen. Het DZ vindt het belangrijk dat naast het volgen van het landelijke en regionale beleid op het gebied van professionalisering ook lokale initiatieven worden ontplooid. Opleiders willen graag dichtbij huis en aansluitend aan werktijd op een effectieve manier kennis en vaardigheden opfrissen. Het Teaching On The Run Programma, verzorgd vanuit de Isala Academie in samenwerking met het Wenckebach Instituut, sluit daarbij aan. Er is ervaring opgedaan en nu wordt deze vorm structureel aangeboden. Ook met docenten uit eigen huis. In 2014 zijn drie Teaching on the Run workshops verzorgd voor totaal 27 opleiders. van het inwerkprogramma voor medisch specialisten. Er hebben het afgelopen jaar 43 a(n)ios deelgenomen aan het introductieprogramma en 5 medisch specialisten. Discipline overstijgend onderwijs Mede op verzoek van de assistenten heeft het Discipline Overstijgend Onderwijs (DOO) een verandering ondergaan met een aantal korte bijeenkomsten in 2014, waarbij een thema c.q. onderwerp nader wordt belicht. Er is een jaarplanning opgesteld en in de COD is besloten dat het bijwonen van DOO verplicht is voor alle a(n)ios in het DZ. Artsen (niet) in opleiding tot specialist Introductie In 2013 is het introductieprogramma voor a(n)ios op basis van diverse evaluaties herzien. In 2014 werd de nieuwe werkwijze ingevoerd. Belangrijke wijzigingen ten opzichte van het oude programma waren onder andere invoering van e-learning modules, welkomstwoord Raad van Bestuur en Veilig Werken. Assistenten zijn over het algemeen zeer tevreden over het geboden programma en voelen zich welkom in het DZ. In 2014 is tevens het programma een vast onderdeel geworden 14

15 5. Opleidingen voor zorgprofessionals 5.1. Verpleegkundige opleidingen 5.2. HBO Operatie Kamer Complex Het leren in de beroepspraktijk heeft een vanzelfsprekend een prominente plaats binnen de verpleegkundige opleidingen in het DZ en zijn erkend (hbo, mbo, CZO en Calibris). Er zijn meerdere varianten om de initiële opleiding tot verpleegkundige te volgen. Na het afronden van deze initiële opleiding is het mogelijk (mits voldaan aan eisen) in te stromen in een vervolgopleiding. We vinden het belangrijk om het vermogen tot veranderen en leren te bevorderen. Daarbij is dus niet alleen belangrijk wát de lerende leert, maar vooral ook hoe. De toekomst vraagt om beroepsbeoefenaren die zich blijven ontwikkelen en blijven leren, dus ligt de nadruk tijdens de opleiding op het leren zelfstandig te leren. De docent en de begeleiders in de beroepspraktijk nemen een coachende rol aan. Een lerende is zelf verantwoordelijk voor het eigen leerproces. In 2014 zijn geen nieuwe mbo BBL leerlingen aangenomen omdat het DZ de focus legt op de BOL variant (mbo en hbo), waarbij stagiaires boventallig worden ingezet om het leereffect optimaal te kunnen benutten. Het leren vindt plaats op drie leerwerkplaatsen (mbo en hbo) op chirurgische en beschouwende afdelingen en daarnaast wordt ook de mogelijkheid geboden om een individuele stage te volgen. De mbo opleidingen tot Operatieassistent (OA) en Anesthesie Medewerker (AM) voldoen voor de toekomst niet meer aan de eisen en wensen. Er is vanuit de operatieafdelingen behoefte aan hbo geschoold personeel en vanuit de studenten behoefte aan een hbo erkende opleiding, waarbij de scholingsinhoud voortdurend aangepast wordt aan de snel veranderende omstandigheden. Het DZ neemt deel aan één van de drie landelijke pilots inzake het ontwikkelen van Leerlandschap OKC mede gesubsidieerd door VWS. Een belangrijk onderdeel is het ontwikkelen van een HBO opleiding met Saxion Hogescholen voor OK- en anesthesie medewerkers. Er is in 2014 in regionaal verband (ziekenhuizen Stedendriehoek en Twente) gewerkt aan een opleidingsvariant van de HBOV, studieroute Gezondheid &Techniek (G&T) specifiek voor de OA en de AM. Het THD is vanaf het begin betrokken bij het opzetten van deze variant. Op dit moment volgen nog AM en OA studenten de mbo opleiding bij ROC van Twente. Deze opleiding stopt, zodra de huidige studenten afstuderen. Ter overbrugging gaan in 2015 studenten starten bij het Universitair Medisch Centrum Utrecht totdat uiteindelijk vanaf september 2017 de eerste duale hbo studenten bij Saxion Hogescholen worden opgeleid Erkenningen Ziekenhuisopleidingen Het THD heeft ook in 2014 veel aandacht gehad voor curriculumontwikkeling. Samen met Saxion Hogescholen en regionale ziekenhuizen is het THD kartrekker geweest van de ontwikkeling van een HBOV variant die nauw aansluit bij de wensen van de ziekenhuizen met betrekking tot het uitstroomniveau van HBO verpleegkundigen. Een specifieke ziekenhuisvariant van de HBOV waarin onderwijs en werkveld meer zijn geïntegreerd en de beroepspraktijk betrokken is bij de totstandkoming van het binnen schoolse deel van de opleiding en de docenten bij het buitenschools curriculum. Het DZ start september 2015 met dit aangepaste curriculum waarbij stages zullen worden gebundeld in een tweejaarlijkse stageroute en onderwijs structureel zal plaatsvinden in het werkveld. Het College Ziekenhuisopleidingen (CZO) is het landelijk orgaan voor het accrediteren van zorgopleidingen. Het CZO beoordeelt het opleidingsprogramma en verleent hiervoor erkenning aan de zorginstelling. Een erkende zorginstelling heeft dan, samen met het opleidingsinstituut, het recht zijn studenten een nationaal erkend diploma te verstrekken. Bij de invoering van de hernieuwde erkenning krijgen zorginstelling en opleidingsinstituut onafhankelijk van elkaar de erkenning. Het DZ heeft een CZO-erkenning voor de volgende opleidingen: anesthesiemedewerker, cardiac care verpleegkundige, deskundige infectiepreventie, dialyseverpleegkundige, intensive care verpleegkundige, kinderverpleegkundige, MBRT duaal radiodiagnostisch laborant, obstetrieverpleegkundige, oncologieverpleegkundige, operatieassistent en spoedeisende hulp verpleegkundige. 15

16 In 2014 is er door het CZO hard gewerkt de aanvraag tot erkenning drastisch te vereenvoudigen en de nu nog vaste termijnen van erkenning los te laten en te vervangen door een doorlopende erkenning met visitatie. Hiervoor werd een beroep gedaan op de zorginstellingen om mee te denken en feedback te geven op de voorstellen ten aanzien van de nieuwe structuur en relevantie/haalbaarheid van de gestelde criteria. Opleidingsadviseurs hebben samen met de inhoudsdeskundigen van de betreffende afdelingen uitgebreide feedback gegeven op de opleidingen waar het DZ de praktijk leerplaatsen voor heeft. Oncologie is een van de speerpunten en DZ wil de kwaliteit van de oncologische zorg verbreden. In 2014 heeft het DZ een aanvulling op de erkenning voor de vervolgopleiding tot Oncologie verpleegkundige verkregen in samenwerking met NKI-AVL. Hiermee is de uitbreiding van het aantal basisafdelingen om meer verpleegkundigen de opleiding te kunnen laten volgen gerealiseerd. Naast A2 en C2 zijn ook G2 en B2 erkende opleidingsafdelingen. De aanvraag van de erkenning opleiding tot gipsverbandmeester is in voorbereiding. In overleg met het CZO afgesproken begin 2015 de aanvraag nog volgens de oude systematiek in te dienen Verpleegkundig Specialist en Physician Assistant In het DZ speelt ook regelmatig de vraag of en zo ja, op welke wijze en onder welke voorwaarden een Physician Assistant (PA) of Verpleegkundig Specialist (VS), beiden hbo master opgeleid, kan worden opgeleid, ingezet en bekostigd. Een VS (Master in Advanced Nursing Practice) wordt ingezet voor een omschreven groep patiënten waarmee zij individuele behandelrelaties aan gaan. Er kan worden gekozen voor de PA, een medische zorgprofessional werkzaam binnen een deelgebied van de geneeskunde. Functionele argumenten zijn uitgangspunt en zijn passend bij het strategische beleid DZ Bijvoorbeeld de ketenzorg zowel in- en extern, de VS als casemanager, opleiden VS ten behoeve van specifieke patiëntenstromen, zoals o.a. vasculair. Het DZ hanteert op dit moment de volgende uitgangspunten: De inzet van een VS/PA moet vooral beredeneerd plaats vinden: wat is de toegevoegde waarde van deze professional in het zorgproces? Helpt het DZ in de strategie? De vakgroep/afdeling geeft in een bedrijfsplan weer op welke wijze de VS/PA ingezet wordt ten dienste van de afdelingsdoelstellingen in lijn met het DZ beleid Logisch gevolg van het voorgaande punt is dat een functie niet gecreëerd moet worden rondom een individu, maar dat de functie aantoonbaar iets moet toevoegen aan het zorgproces. Hiermee krijgt de functie een structureel karakter. In 2014 zijn de eerste stappen genomen deze beroepsbeoefenaren een duidelijker plek te geven binnen de organisatie en hebben de Raad van Bestuur en Stafbestuur een werkgroep opdracht gegeven een advies te formuleren over de strategische waarde van PA s en VS en voor het DZ. In het DZ zijn zowel PA s als VS en in dienst. De Raad van Bestuur en het Stafbestuur zullen op basis van dit advies (april 2015) het beleid ten aanzien van VS en en PA s bepalen Stages Het aantal stage aanvragen neemt steeds meer toe. Veel studenten van zowel zorggerelateerde als de niet zorggerelateerde opleidingen doen een beroep op DZ. Door als STZ-ziekenhuis stageplaatsen te bieden voor een diversiteit van studenten, opdrachten en onderzoeken laat DZ het belang van opleiden en onderzoek zien en is daarmee aantrekkelijk voor de (potentiële) medewerker. Daarnaast komt dit ook direct de patiëntenzorg ten goede! Het stagebeleid zorgt zowel intern als extern voor eenduidigheid en duidelijkheid; de definitie van een stage; de criteria waar zowel de stagiaire als de stageplaats aan dient te voldoen en de verantwoordelijkheden 16

17 van betrokkenen. Met de onderwijsinstellingen ROC Aventus (mbo) en Saxion Hogescholen (hbo) heeft het DZ een goede samenwerking. De stageplaatsen worden dan ook grotendeels ingenomen door de studenten van deze scholen om de regionale opleidingsmogelijkheden optimaal te benutten. De procedures voor toewijzen van stageplekken zijn in 2014 aangescherpt, zodat vraag en aanbod op de juiste manier kan worden gecombineerd. Zo wordt bijvoorbeeld bij enkele stageplaatsen verwacht dat een student een motivatiebrief schrijft om aanbod en vraag evenredig te verdelen. Er zijn 138 stageplekken voor verschillende beroepsgroepen. Onderzoek is leuk Orthopeed Rinco Koorevaar is benieuwd wat de relatie is tussen preoperatieve en postoperatieve psychologische stoornissen en het succes van een schouderoperatie. Samen met de collega s van het VUmc en UMCG doet hij daar promotieonderzoek naar. Daarnaast was er een multicenter RCT studie naar de behandeling van degeneratieve rotator cuff rupturen met een publicatie in de Journal of Shoulder and Elbow Surgery Leerwerkplaats Onderzoek doen is leuk, zegt de orthopeed als we hem vragen naar het hoe en waarom. Ik loop dagelijks tegen zaken aan die nog niet zijn uitgezocht. Dit zijn vaak klinische dilemma s die heel relevant zijn voor de behandeling van patiënten met schouderklachten. De werkplek is de beste leerplek. Daarom heeft het DZ meerdere jaren afdelingen ingericht als leerwerkplaats. Mbo- en hbo-v studenten runnen er - onder toezicht van ervaren collega s - zelfstandig een unit van de verpleegafdeling en maken zo kennis met de praktijk van alledag. In 2014 waren er in het DZ drie leerwerkplaatsen, twee voor hbo en een voor mbo. Dit geeft op jaarbasis 66 stageplaatsen voor studenten verpleegkunde, 22 meer dan in Door de toenemende instroom in de verpleegkundige opleidingen binnen Saxion Hogescholen en ROC Aventus is in 2014 de vraag naar stageplaatsen toegenomen. Ook de veranderingen in het beroep en de keuze niet meer op te leiden via de bbl-route zijn aanleiding geweest om te besluiten tot uitbreiding van de leerwerkplaatsen. In een regionaal ziekenhuis zijn natuurlijk veel patiënten voorhanden waarmee goed praktijkonderzoek kan worden gedaan. Koorevaar vindt dat onderzoek hem met kennis verrijkt zodat hij beter onderbouwd beslissingen kan nemen in de behandeling. Dat komt uiteindelijk de patiëntenzorg ten goede. En ik krijg er energie van zo besluit hij. Ondanks dat het veel vrije tijd kost. Er is in 2014 veel aandacht geweest voor het begeleiden van stagiaires specifiek op de leerwerkplaats gericht en specifiek op hbo-niveau door mbo-verpleegkundigen. 17

18 6. Bij- en nascholing Voor het DZ is investeren in het bijhouden en ontwikkelen van de deskundigheid van al zijn medewerkers van groot belang. Van de medewerkers van het DZ wordt verwacht dat zij de best mogelijke en veilige zorg bieden aan de patiënten. De kwaliteit en veiligheid van zorg wordt in belangrijke mate bepaald door het deskundig handelen van deze professionals. De zorg verandert en wordt steeds complexer. Nieuwe inzichten in behandelmethoden, technologische ontwikkelingen en nieuwe wetgeving vragen specifieke competenties van de zorgprofessional. Dit vraagt, ook na het behalen van de initiële en vervolgopleiding, permanente bij- en nascholing in een continue lerende omgeving. Het DZ verwacht van de zorgprofessionals dat zij zich bewust zijn van de veranderende zorg en dat zij verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen ontwikkeling. Dit betekent een (vanzelfsprekende) bijdrage aan deskundigheidsbevordering en aan een optimaal onderwijsen leerklimaat door alle professionals Deskundigheidsbevordering Een (vanzelfsprekende) bijdrage leveren aan deskundigheidsbevordering betekent dat iedere professional zijn/haar kennis up-to-date houdt, zich verder ontwikkelt en hier samen met het DZ in investeert. Om inzichtelijk te krijgen of een medewerker aantoonbaar bekwaam is en zo dus kwaliteit van zorg kan leveren, is het belangrijk hier eisen aan te koppelen. Het DZ heeft voor (een groeiend aantal) functies in een generiek profiel vastgelegd wat de minimale norm aan bij- en nascholingsactiviteiten zijn. Deze norm is cruciaal om de functie te kunnen blijven uitoefenen. Afhankelijk van de werkplek is dit generieke profiel aangevuld met een specifiek profiel. De profielen worden jaarlijks geactualiseerd. Al voor 2014 zijn voor de (poli)verpleegkundige, doktersassistente, medisch secretaresse en roomservice medewerker zijn de generieke profielen vastgesteld. In 2014 zijn de profielen van beveiligingsmedewerker, de radiologielaborant en analist laboratorium ontwikkeld. In de profielen staat beschreven wat verplicht is aan deskundigheidsbevordering, in welk tijdsbestek (variërend van eens in de 1 tot 5 jaar) en op welke wijze. De verplichte deskundigheid wordt op diverse wijzen verworven, zoals learning on the job, intercollegiale toetsing, klinische lessen, coaching, intervisie, e-learning, face-to-face, specifieke scholingsdagen, lezen van relevante artikelen, etc. Elke medewerker houdt zelf, in zijn of haar digitale portfolio, de gevolgde en/of afgeronde (verplichte) scholingsactiviteiten bij. De leidinggevenden krijgen inzage in de gevolgde scholingsactiviteiten. Voorbehouden en risicovolle handelingen Voor de zorgprofessionals is scholing van de voorbehouden en risicovolle handelingen een vast onderdeel van het generieke profiel. Het cyclisch scholen en toetsen van de voorbehouden handelingen was in het DZ al gemeengoed voor de komst van de generieke profielen. Nieuw in 2014 is echter wel dat een groot deel van de voorbehouden handelingen wordt geschoold en getoetst door middel van een e-learning module en een digitale kennistoets. In 2014 is ook gestart met het ontwikkelen van e-learning voor de risicovolle handelingen, zodat ook de theorie van deze handelingen voortaan online geschoold en getoetst kan worden. Medische apparatuur Om kwalitatieve en veilige zorg te bieden is aantoonbare bekwaamheid bij het gebruik van medische apparatuur van essentieel belang. Daarom is voor een groot aantal zorgprofessionals de scholing voor medische apparatuur een vast onderdeel van de verplichte scholing geworden. In 2014 zijn medewerkers in alle medische apparaten, die een hoog risico met zich meebrengen, geschoold en getoetst. Agressie In 2013 is een e-learningmodule Omgaan met kritiek en agressie ontwikkeld voor alle DZ-medewerkers. Voor medewerkers met patiëntencontact is het doorlopen hiervan verplicht gesteld. In het afgelopen jaar hebben 906 medewerkers de diagnostische toets (10 vragen) gemaakt en 326 personen hebben de eindtoets (30 vragen) met bijbehorende theoriemodule doorlopen. Op afdelingsniveau wordt gekeken welke vormen van vervolg (training, teambesprekingen, etc.) gewenst zijn. Gastvrijheid Het afgelopen jaar stond in het teken van heroriëntatie van de activiteiten op het gebied van gastvrijheid. In een bijeenkomst met de operationeel managers als ambassadeurs is verkend hoe gastvrijheid vorm moet krijgen in relatie tot de vernieuwde DZ koers. De stuur- 18

19 groep gastvrijheid heeft dit uitgewerkt in een visiedocument waarin gastvrijheid verruimd wordt naar servicegerichtheid met de daarbij behorende activiteiten. Hoewel een pas op de plaats, hebben op afdelingsniveau verschillende leeractiviteiten plaatsgevonden om gastvrijheid te stimuleren of te onderhouden. Bijvoorbeeld een project kindvriendelijk bloed afnemen op het laboratorium, een training klantvriendelijk communiceren bij de Technische dienst en doelgroepgerichte gastvrijheidsdagen. Begeleide intervisie als onderdeel van een leertraject (seniorfunctie) en voor specifieke groepen op afdelingsniveau Leertrajecten, teamcoaching en intervisie op maat Gerichte ondersteuning van (groepen) medewerkers in de organisatie zorgt ervoor dat veranderingen in de zorgvraag en nieuwe ontwikkelingen en adequaat vorm worden gegeven. Het THD ontwikkelt hiervoor leertrajecten op maat en verzorgt de benodigde vorm van begeleiding hierin. Diverse trajecten zijn in 2014 op maat ontwikkeld en uitgevoerd. Voorbeelden hiervan zijn: 6.3. Leerklimaat Het senior leertraject, bestaande uit 6 dagdelen, 3 intervisiebijeenkomsten en werkplekopdrachten ten behoeve van leren op de werkplek. Daarnaast is een persoonlijk ontwikkelingstraject onderdeel van dit leertraject. Thema s die in de bijeenkomsten aan bod komen, hebben te maken met de specifieke coördinerende taken die de senioren op hun afdeling uitvoeren, zoals coaching van medewerkers, implementatie van en omgaan met veranderingen. 9 senioren van diverse afdelingen hebben in 2014 aan dit leertraject deelgenomen. Het ontwikkeltraject praktisch leiding geven voor coördinatoren roomservice. Deze wordt gecombineerd met een pilot rondom online leren. In december 2014 is het ontwikkeltraject afgerond. Leertraject voor verpleegkundig casemanagers oncologie. Casemanagers worden toegerust om de rol van casemanager in het DZ te positioneren en te vervullen waardoor de eigen regie van de patiënt binnen het behandeltraject wordt gestimuleerd. Leerinterventies zijn o.a.: themabijeenkomsten, intervisie en online kennisdelen. Procesbegeleiding en teambegeleiding voor teams vanuit diverse vraagstellingen zoals verbeteren van onderlinge samenwerking en communicatie (oogheelkunde, MDL, OCD), het optimaliseren van dienstverlening (ICT). Het leren vindt plaats onder begeleiding van professionals die hiervoor minimaal een basiscursus werkbegeleiding geven hebben gehad. Het competentieprofiel voor de werkbegeleider is uitgangspunt voor de begeleiding in de praktijk. Onafhankelijkheid en continuïteit in begeleiding wordt vormgegeven middels een werkbegeleidersoverleg, opleidingsoverleg en het toewijzen van een opleidingsadviseur aan elke lerende. Het leerklimaat heeft de afgelopen jaren op verschillende wijze de aandacht gehad. Voor de klinische basisen specialistische afdelingen (en poliklinieken) zijn leerplaatsprofielen vastgesteld. Er vinden structurele evaluaties van het leerklimaat plaats door middel van vragenlijsten die worden ingevuld door de lerenden en begeleiders. Vervolgens worden de resultaten besproken met leidinggevenden en vervolgacties afgesproken. Ook tijdens de cursus werkbegeleiding geven wordt uitgebreid aandacht geschonken aan het leerklimaat. De focus lag gedurende de afgelopen jaren op het leerklimaat voor de medewerker in opleiding en/of de stagiaire. In de komende jaren zal het leerklimaat, in de meest brede zin van het woord, onder de loep worden genomen. Er wordt een meetinstrument ingezet dat ziekenhuisbreed gebruikt kan worden om het leerklimaat in kaart te brengen. De meetresultaten zullen gebruikt worden om een goed leerklimaat binnen het DZ te bevorderen. 19

20 7. Wetenschap De afgelopen jaren is er binnen DZ geïnvesteerd in het bevorderen van onderzoek. Er is een wetenschapsbureau geformeerd, verschillende afdelingen beschikken over onderzoeksverpleegkundigen, het blad DZ research wordt twee maal per jaar uitgegeven, DZ beschikt over een Lokale Toetsingcommissie onderzoek en er is een wetenschapscommissie opgericht. Dit heeft ertoe bijgedragen dat er in DZ een goede basis ligt voor het verrichten van klinisch wetenschappelijk onderzoek. De organisatie van het klinisch wetenschappelijk onderzoek in DZ kan onderverdeeld worden in verschillende interne infrastructuren: 1. Centrale infrastructuur: het Wetenschapsbureau, de Wetenschapscommissie, de Lokale Toetsingscommissie (LTC) 2. Decentrale infrastructuur: research bureaus op afdelingsniveau, researchverpleegkundigen/onderzoeksmedewerkers en (multidisciplinaire) onderzoeksactiviteiten op afdelingen en/of binnen specialismen. Om het wetenschappelijk onderzoek een verdere impuls te geven, is in november 2012 door de Raad van Bestuur DZ een beleidsnota Investeren in Wetenschappelijk onderzoek opgesteld. Hierin werden 4 doelstellingen op het gebied van wetenschappelijk onderzoek voor de komende jaren geformuleerd: Het opstellen van onderzoekslijnen/-programma s voor DZ met een duidelijk multidisciplinair karakter Het verder investeren in kwaliteit van onderzoek, zowel in de vorm van kennis/kunde als in het opstellen/verbeteren van interne procedures Het verwerven van financiën en het oprichten/verbeteren van de organisatiestructuur financiën Het samenwerken met externe partijen. In het voorliggende jaarplan wordt besproken hoe de verschillende centrale organen op het gebied van klinisch wetenschappelijk onderzoek in DZ (het wetenschapsbureau, de wetenschapscommissie, de LTC) in 2014 naar deze doelstellingen toe hebben gewerkt. Het centrale punt in de onderzoeksinfrastructuur van DZ is het Wetenschapsbureau, onderdeel van het THD. De belangrijkste taken van het wetenschapsbureau zijn: het ondersteunen van (aspirant-) onderzoekers in de opzet en uitvoer van klinisch wetenschappelijk onderzoek, het verhogen van kennis en kunde over klinisch wetenschappelijk onderzoek bij (aspirant-)onderzoekers en het vertalen van wet- en regelgeving alsmede STZ criteria naar beleid en strategie op het gebied van klinisch wetenschappelijk onderzoek in DZ Beleid en resultaten 2014 Beleid Opstellen beleidsplan Begin 2014 heeft het wetenschapsbureau het Beleidsplan klinisch wetenschappelijk onderzoek in DZ opgesteld. Het plan beschrijft de koers van het DZ op het gebied van wetenschappelijk onderzoek en wordt onderschreven door de medische staf en Raad van Bestuur. Schrijven van richtlijnen In 2014 zijn onder andere de richtlijn gebruik standaard CTA en Verantwoordelijkheden en taakverdeling researchmedewerkers opgesteld. Tevens zijn de vanuit STZ opgestelde Standard Operation Procedures voor wetenschappelijk onderzoek vertaald naar de DZ-situatie en op intranet bekend gemaakt als Kwaliteitshandboek onderzoek. Verpleegkundig onderzoek In samenwerking met de kliniek en externe onderwijsinstellingen, heeft de verplegingswetenschapper van het wetenschapsbureau, de infrastructuur rondom verpleegkundig onderzoek verder vorm gegeven. Er zijn onderzoekslijnen uitgezet en er vindt op regelmatige basis afstemming plaats met alle betrokkenen. Cursussen en bijeenkomsten GCP cursus Jaarlijks wordt in DZ een GCP cursus verzorgd voor medewerkers die betrokken zijn bij wetenschappelijk onderzoek. In 2014 zijn 10 medewerkers geschoold en is de cursus voor het eerst afgesloten met een landelijk geldend examen. Maandelijkse introductie op de wetenschap Maandelijks verzorgd het wetenschapsbureau een korte introductie op de wetenschap in DZ tijdens de introductiebijeenkomsten van A(N)IOS. Introductie op Formdesk In 2014 heeft de verplegingswetenschapper driemaal uitleg gegeven over het programma Formdesk aan geïnteresseerden Jozefprijs en Wetenschapsavond Op 20 maart 2014 heeft de jaarlijkse wetenschapsdag plaatsgevonden. Voor het eerst bestond de dag uit een middagprogramma geheel gewijd aan 20

21 verpleegkundig onderzoek. Het avondprogramma werd verzorgd door 8 DZ-onderzoekers die hun wetenschappelijke werk presenteerden, aangevuld met een tiental posters. De Jozefprijs voor het beste onderzoek, ging die dag naar de heer C.T. Koorevaar, orthopeed in DZ. Met een opkomst van rond de 80 personen, was de wetenschapsdag een druk bezochte en geslaagde dag. State of the Art Lecture In deze tweemaandelijkse lezingen cyclus worden vakgroepen uitgenodigd de State of The Art van een bepaald onderwerp binnen hun vakgebied te belichten. Voor deze lezingen worden specialisten, assistenten, huisartsen en verpleeghuisartsen uitgenodigd. Verder worden via de DZ- website alle andere belangstellenden uitgenodigd Netwerken In 2014 is tweemaal een bijeenkomst geweest met de wetenschapsbureaus van Isala Zwolle, Rijnstate Arnhem en Gelre Apeldoorn. Daarnaast hebben de leden van het wetenschapsbureau in 2014 actief deelgenomen aan landelijke overleggen vanuit STZ. Overzicht State of the Art Lectures en Wetenschapsdag A-team, antibiotica stewardship Wetenschapsdag Het falende hart Kinder- en ouderenmishandeling Nieuwe behandelingen longcarcinoom Darmkanker screening DZResearch en Wetenschappelijk overzicht Halfjaarlijks wordt het wetenschapsmagazine DZResearch uitgegeven. Het blad wordt zowel intern als extern (andere STZ ziekenhuizen) verspreid. Het blad geeft een weergave van onderzoeksactiviteiten en bevat standaard rubrieken als Promotie (een promovendus vertelt over zijn of haar werk), Nieuws (cursusdata, wet- en regelgeving, gewonnen prijzen, etc.), Uitgelicht (een afdeling vertelt over het wetenschappelijke werk op die afdeling) en Research (beschrijving van een onderzoeksproject). In 2014 is DZ Research tweemaal verschenen. In samenwerking met de mediatheek, is in 2014 het boek Wetenschappelijk overzicht Deventer Ziekenhuis en RISO, 2012 en 2013 opgesteld. Het boek laat zien dat van de ongeveer 30 specialismen, er 22 specialismen wetenschappelijk actief waren in 2012 en/of 2013, waarbij de top 4 werd gevormd door heelkunde, gynaecologie, ziekenhuisfarmacie en cardiologie. Financiële onderzoeksstructuur In augustus 2014 is de Stichting Fonds Wetenschappelijk Onderzoek DZ TOP opgericht. De Stichting heeft een eenmalige donatie van de Raad van Bestuur ontvangen en heeft als doel om (een deel van het) wetenschappelijk onderzoek geïnitieerd vanuit- en uitgevoerd in het DZ te bekostigen door het verwerven en beheren van private middelen Wetenschapscommissie /Lokale Toetsingscommissie In 2009 is de Wetenschapscommissie opgericht. De Wetenschapscommissie is een ziekenhuiscommissie die in 2009 is ingesteld door de Raad van Bestuur en medische staf. Het doel van de Wetenschapscommissie is het bevorderen van kwalitatief hoogwaardig en klinisch relevant medisch- en paramedisch onderzoek in DZ, waarbij minimaal een niveau zoals men dat van een STZ-ziekenhuis mag verwachten wordt nagestreefd. Resultaten wetenschapscommissie 2014 In 2014 heeft de wetenschapscommissie het wetenschapsbureau geadviseerd over en ondersteund bij de volgende activiteiten en besluiten: Het opstellen van het Beleidsplan Klinisch Wetenschappelijk Onderzoek in DZ Het aanschaffen van een datamanagementsysteem ter ondersteuning van onderzoekers Het invullen van de State of the Art lezingen Het beoordelen van 2 onderzoeksprotocollen van eigen geïnitieerd onderzoek Het toekennen van 3 vergoedingen van kosten van wetenschappelijke publicaties of congresbezoek van A(n)ios. De Lokale Toetsingscommissie De huidige lokale toetsingscommissie (LTC) is in 2004 door de Raad van Bestuur ingesteld met als doel haar 21

22 te adviseren over de lokale uitvoerbaarheid van reeds goedgekeurd mensgebonden onderzoek in DZ. Hierbij is met nadruk verzocht om bij de beoordeling voor de lokale uitvoerbaarheid rekening te houden met het beginsel van kostenneutraliteit voor het ziekenhuis. Bij het ontbreken van middelen, beleid of regelgeving op dit gebeid binnen DZ moet de LTC dit beginsel van neutraliteit toepassen op elk ingediend onderzoek afzonderlijk. Meters maken, dat kan hier heel goed Ashvin Boeddha heeft eerst anios in DZ gewerkt en nu als aios in vooropleiding orthopedie. ik heb een doe vak en ik heb onwijs veel geopereerd. Je moet meters maken en dat kan hier heel goed. Ik ben heel tevreden over DZ, de prettige communicatie en samenwerking met iedereen. Ook geeft Ashvin aan lof te hebben voor het opleidingskarakter van het DZ, iedereen weet dit ook. Resultaten LTC 2014 De LTC komt 12 maal per jaar samen om alle WMO-plichtige onderzoeken te bespreken (27 projecten in 2014). Niet WMO-plichtige onderzoeken worden in kleine commissie per afgehandeld (16 projecten in 2014). De LTC brengt na beoordeling een advies uit aan de Raad van Bestuur, waarna de Raad van Bestuur de studie al dan niet goedgekeurd. Daarnaast is de schaal groot genoeg om veel te kunnen leren, ook wetenschap wordt gestimuleerd. Ahsvin gaat nu naar het UMCG en komt graag nog weer terug naar DZ voor een deel van zijn opleiding. Hij beveelt het DZ aan bij a(n)ios en ook anderen, Ik houd van de sfeer in DZ, jong, dynamisch, het opleidingsklimaat en dat spreekt me heel erg aan. Ik houd van de sfeer in DZ, jong, dynamisch, het opleidingsklimaat en dat spreekt me heel erg aan 22

23 8. Mediatheek De mediatheek is onderdeel van het THD en is toegankelijk voor alle medewerkers van DZ, 24/7. De collectie is voornamelijk gericht op specialisten, arts-assistenten, coassistenten en verpleegkundigen. Om het beschikbare boekenbudget te verdelen over de verschillende disciplines, is een bibliotheekcommissie geformeerd. De dienstverlening van de mediatheek bestaat uit: Het ontsluiten van medische en verpleegkundige informatiebronnen, zowel elektronisch als op papier. Het ondersteunen van (aspirant-)onderzoekers bij het zoeken en verkrijgen van wetenschappelijke literatuur. In 2014 werd minstens 1 verzoek per dag ontvangen. Het fungeren als vraagbaak voor medische, paramedische en verpleegkundige beroepsgroepen op het gebied van wetenschappelijke informatiebronnen. De hulp van de informatiespecialist bij onderzoeken en publicaties, heeft in 2014 geleid tot meerdere vermeldingen in de Acknowledgements van wetenschappelijke publicaties. Het verzamelen van wetenschappelijk activiteiten van medewerkers van DZ en deze, in samenwerking met het wetenschapsbureau, omzetten in boekvorm, resulterend in het boek Wetenschappelijk overzicht Deventer Ziekenhuis en RISO, 2012 en Het verzorgen van 10 werkplekken met computers voor vooral coassistenten, waarop programma s benodigd voor wetenschappelijke activiteiten (SPSS, RefWorks, E-books, Catalogus, Picarta, etc.) kunnen worden gebruikt. Het op verzoek toesturen van inhoudsopgaven van wetenschappelijke tijdschriften in de vorm van e-alerts. Het verzorgen van de workshop Zoeken, lezen en beoordelen van medische/verpleegkundige literatuur. Het informeren van nieuwe arts-assistenten over de mogelijkheden die de mediatheek hen te bieden heeft. De aanschaf van boeken. Een groot aantal naslagwerken werd vervangen door nieuwe edities. Het omzetten van een aantal tijdschriftabonnementen van print naar online. De mediatheek heeft toegang tot onderstaande databases: X-Ref catalogus WinIBW Picarta Up-to-Date Invert NAZ Primal Pictures Pubmed Harrison s Principles of Internal Medicine Online Red Book De tijdschriftencollectie bestaat uit 110 abonnementen waarvan het overgrote deel online (via intranet) toegankelijk is. De mediatheek heeft toegang tot de collectie van de RUG. 23

24

25 Bijlagen Bijlage 1 26 Organogram Teaching Hospital Deventer 26 Bijlage 2 27 Personele bezetting THD per 31 december Relevante commissie en werkgroepen 27 Bijlage 3 28 Overzicht Stages Bijlage 4 30 Overzicht Medische Vervolgopleidingen Deventer Ziekenhuis 30 Bijlage 5 31 Bij- en nascholing 31 Bijlage 6 33 E-learning catalogus DZ 33 Bijlage 7 36 Opleidingen voor zorgprofessionals Bijlage 8 37 Publicaties Deventer Ziekenhuis

26 Bijlage 1 Organogram Teaching Hospital Deventer 26