Wereld vraagt om moedige ondernemers. Wilma Mansveld tijdens VNO-NCW Noord Ondernemersgala MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 18 NUMMER 4 > 2013

Transcriptie

1 I NOORDNIEUWS MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 18 NUMMER 4 > 2013 Wilma Mansveld tijdens VNO-NCW Noord Ondernemersgala Wereld vraagt om moedige ondernemers > Interview met Dago Houben over Eurosonic/Noorderslag > prinsjesdagdiner: ondernemers moeten de kar trekken > De grens over met WTC Matchmaking Tool > Carlo van der Weg (Credion) over alternatieve financiering

2 Hoe groen is gas? De vraag naar energie blijft stijgen. De vraag naar duurzame energie-oplossingen ook. Daarom heeft aardgas een schone taak in de verduurzaming van onze energievoorziening. Het is de schoonste fossiele brandstof met veruit minste CO 2 (broeikasgas) uitstoot dat scheelt meteen al aanzienlijk. Bovendien kunnen we altijd en overal op gas vertrouwen, mede door ons geavanceerde gastransportnetwerk. Het is op afroep beschikbaar: zomer of winter, wind of geen wind. Dankzij deze flexibele energiebasis kunnen wind- en zonne-energie optimaal aan bod komen, terwijl de energievoorziening als geheel stabiel en betaalbaar blijft. En wereldwijd is er nog tot ver in deze eeuw gas beschikbaar. We maken nu al vergroening mogelijk, door de toevoeging van biogas, bijvoorbeeld gewonnen uit afval. Via het gastransportsysteem kan dit als gecertificeerd duurzaam groen gas overal in Nederland bij u thuis worden gebracht. Zo vormt gas onderdeel van onze duurzame energietoekomst. Met aardgas naar een groenere toekomst.

3 1 Inhoud NoordNieuws 4 > Bruisende aftrap verenigingsjaar met Ondernemersgala Altijd nieuwe vibes bij Eurosonic Noorderslag Prinsjesdagdiner: Ondernemers moeten de kar trekken Verder in dit nummer: actueel: 10 NoordNieuws in t kort 19 VNO-NCW Noord en MKB Noord: één bureau, twee labels 24 Exclusieve preview Ben Tiggelaars MBA in één dag 29 VNO-NCW Noord App: mobiel aanmelden en ledenlijst binnen handbereik 32 FryskLab: het mobiele FabLab van Fryslân 36 Alternatieve financiering in Nederland nog onderontwikkeld 40 Uw zonne-energie op het FC Groningen stadion? Praktijk: 12 Novae biedt antwoord op alcoholproblematiek op de werkvloer 20 De grens over met WTC Matchmaking Tool 26 VNO-NCW Noord Summer School: passie en drive sleutels tot succes 35 Slimmer Organiseren in het noordelijk MKB 39 Harold Smits: Liever een Drentse schenk dan serranoham vaste rubrieken: 9 Column Lambert Zwiers 22 VNO-NCW Noord in beeld: Prinsjesdagdiner 30 JNO in the picture interview Margret Rocks 41 Welkom nieuwe leden 42 Nieuwe leden stellen zich voor 44 Agenda Volg ons ook op Voorwoord Met twee goedbezochte bijeenkomsten in Martiniplaza is het verenigingsjaar van VNO-NCW Noord weer begonnen. Zowel tijdens het Ondernemersgala als het Prinsjesdagdiner klonk dezelfde boodschap door: ondernemend Nederland is aan zet. Staatssecretaris Wilma Mansveld noemde tijdens het gala de vele kansrijke sectoren voor het Noorden en riep de zaal op om na te denken over de volgende zet. Ook bij het Prinsjesdagdiner was de moraal ondernemers moeten de kar trekken. Naar de overheid kijken en klagen over de slechte economische tijd heeft weinig zin. Wat we van de overheid mogen verwachten zijn optimale randvoorwaarden. Vervolgens zijn het de bedrijven die de economie weer op gang moeten brengen. Uiteraard vindt u in deze eerste NoordNieuws na de zomer een uitgebreide terugblik op deze twee bijeenkomsten. Verder hebben we onder andere interviews met Dago Houben van Eurosonic Noorderslag, Carlo van der Weg van Credion over alternatieve financiering en Fred van Dorp en Joost Kerkhoff over een taboe op de werkvloer: alcoholmisbruik. Zoals altijd wensen wij u veel leesplezier. Voor vragen, reacties en suggesties over NoordNieuws kunt u contact met ons opnemen via noordnieuws@vno-ncwnoord.nl Namens de redactie, Lex Kloosterman

4 2 NoordNieuws oktober 2013 Lex Kloosterman Foto s: JAV Studio s Assen Joop Atsma (links) en Ben Woldring met hun partners Bruisende aftrap verenigingsjaar met Ondernemersgala Wereld vraagt om moedige ondernemers Met meer dan aanwezigen werd het verenigingsjaar van VNO-NCW Noord begin september stijlvol afgetrapt met het Ondernemersgala in Martiniplaza. Speciale gast van de avond was Staatssecretaris Wilma Mansveld, die een inspirerende inleiding hield. U hebt hier in het Noorden goud in handen. Net als afgelopen jaar begon het VNO- NCW Noord Ondernemersgala vrijdag 6 september jl. in Martiniplaza Groningen met een videoboodschap. Kwam deze de vorig keer nog uit de toekomst, nu zat het bijzondere in het feit dat de beelden uit Dubai, China en Noord-Afrika afkomstig waren. De clou van de film was dan ook duidelijk: als we uit de crisis willen komen, moeten we zelf aan de slag. Ondernemers moeten erop uit: er liggen legio mogelijkheden over de grens. VNO-NCW Noord voorzitter Bert van der Haar onderstreepte deze boodschap in zijn inleiding. Ook ging hij in op de aardbevingsproblematiek in Noord- Groningen en vestigde hij de aandacht

5 3 Het gaat de komende decennia in de wereld om vier grote thema s: voeding, water, gezondheid en energie. Die thema s vragen om nieuwe pioniers op een belangrijke treinverbinding voor het Noorden: de lijn Groningen-Bremen. Onze regio is steeds beter verbonden met de Randstad, nu moeten we iets doen aan de boemelverbinding richting Duitsland, aldus de voorzitter. Van der Haar gaf aan content te zijn met het besluit van Provinciale Staten Groningen om 85 miljoen euro te reserveren voor het upgraden van de spoorlijn. Maar er is meer nodig, de totale kosten bedragen zo n 400 miljoen euro. Van der Haar: Ik weet dat er bij het Rijk nog een bedrag van zo n 35 miljoen euro geoormerkt is voor grensoverschrijdende spoorverbindingen. Ik zou het wel mooi vinden als wij een keer een cadeautje krijgen, zei Van der Haar met een knipoog richting Wilma Mansveld, Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu. Ontvangst van de gasten van sponsoren in de Springerlounge ACTUEEL Pionieren Mansveld was tijdens het achttiende Ondernemersgala de speciale gast van VNO-NCW Noord en hield een inspirerende inleiding over ondernemerschap, duurzaamheid en de kansen voor het Noorden. Mansveld: Het gaat de komende decennia in de wereld om vier grote thema s: voeding, water, gezondheid en energie. Die thema s vragen om nieuwe pioniers. En u bent daarbij in het voordeel, want dat is precies waar u goed in bent: agribusiness, Water, Healthy Ageing en Energie. U hebt hier in het Noorden goud in handen. De wereld vraagt om moedige ondernemers. Die ondernemen met een spannende, gedurfde visie op een duurzame, schone en gezonde toekomst. Die pionieren in een nieuwe economie en niet bang zijn voor een wereld die voortdurend verandert. Ondernemers die - net als goede schakers - goed nadenken over hun volgende zet. De Ashton Brothers met Edwin van der Wolf, winnaar VNO-NCW Noord Talent Award Voordat de Ashton Brothers de zaal vermaakten, werd er ook nog gevierd dat Leeuwarden die avond tot Culturele Hoofdstad van Europa in 2018 werd verkozen. Op het scherm werden de feestelijkheden in de Friese hoofdstad getoond. Voorzitter Bert van der Haar roemde het lef en de ambitie van de Friezen en feliciteerde burgemeester Ferd Crone en de Friese Commissaris van de Koning John Jorritsma, die beide on-» Wilma Mansveld in gesprek met Hans Haerkens van Sensor Universe

6 4 NoordNieuws oktober 2013 Wilma Mansveld en VNO-NCW Noord directeur Lambert Zwiers poseren met vrouwelijke leden danks de feestelijkheden in Leeuwarden toch naar het Ondernemersgala waren gekomen. Ashton Brothers De show van de avond werd verzorgd door de Ashton Brothers, die de zaal vermaakten met een bijzondere voorstelling waarin zij dans en muziek op schitterende wijze combineerden met slapstick en acrobatiek. Samen met de winnaar van de VNO-NCW Noord Talent Award, Edwin van der Wolf, sloten zij de voorstelling in stijl af. Na afloop van de voorstelling was er zoals gebruikelijk een sfeervolle afterparty. Deze keer werd de muzikale omlijsting verzorgd door studenten van het Prins Claus Conservatorium. Mede door de hoge opkomst nog nooit zat de zaal zo vol als dit jaar was het nog lang onrustig in de foyer van Martiniplaza. < Studenten van het Prins Claus Conservatorium verzorgden de muzikale omlijsting Het bestuur van VNO-NCW Noord is de bedrijven die het Ondernemingsgala 2013 mogelijk hebben gemaakt, bijzonder erkentelijk Het bestuur van VNO-NCW Noord is de bedrijven die het Ondernemersgala 2013 mogelijk hebben gemaakt, bijzonder erkentelijk. lekker eten & drinken voor de zorg Op onze website vindt u meer foto s van het Onder nemersgala. Via youtube.com/vnoncwnoord vindt u een video-impressie van de avond en de video die aan het begin van het gala werd vertoond. Schuurmans dvocaten & Adviseurs voor ondernemers

7 5 Duurzaamheid inbedden in onze samenleving Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu Wilma Mansveld hield tijdens het Ondernemersgala een boeiende inleiding. Niet alleen over ondernemerschap en de kansen voor het Noorden, maar ook over duurzaamheid Zij daagde de aanwezigen uit lef en moed te tonen. Mansveld: Duurzaamheid en milieu hebben nog steeds de vage restgeuren van de jaren tachtig. De geur van Greenpeace in combinatie met geitenwollensokken en van allerlei verboden. Voor mij betekent duurzaamheid niet dat ik een jeukende angora trui aantrek en u zeg wat niet mag. Niet omdat angora en mijn favoriete kleur zwart een beroerde combinatie is. Maar omdat duurzaamheid voor mij betekent dat jonge bedrijven het de gewoonste zaak van de wereld vinden om te werken aan een circulaire economie. Om cradle-to-cradle te werken en zo duurzaam mogelijk te ondernemen. En zich te richten op het versnellen van omslag naar een duurzame economie. In mijn werk zie ik dus elke dag hoezeer duurzaamheid is ingebed in onze samenleving. Ik ben niet zo van de ideologie, maar wel van het pragmatisch economisch denken. En ik kan u zeggen: het is geweldig stimulerend om middenin die nieuwe beweging te mogen staan. Voor mij is de circulaire economie het beste antwoord op de crisis. Waarom? Omdat het ten eerste een economie is waarin afval geen afval meer is, maar een grondstof voor nieuwe producten. Een economie die niet schadelijk is voor het klimaat. Ten tweede is het een economie die steunt op steeds meer duurzame energie. Ik geloof dat het recent afgesloten Energieakkoord een stap in die omslag is. Tot stand gekomen in de polder. Ten derde geloof ik in pragmatisch Duurzaamheidsbeleid. Focus op een ambitieus doel en ga er dan ook samen voor. De gehele speech van Wilma Mansveld is terug te vinden via Edwin van der Wolf wint VNO-NCW Noord Talent Award 2013 Edwin van der Wolf is de winnaar van de VNO-NCW Noord Talent Award Van der Wolf, vierdejaars student Klassiek Slagwerk aan het Prins Claus Conservatorium, ontving deze prijs tijdens het jaarlijkse Ondernemersgala uit handen van Bert van der Haar, voorzitter VNO-NCW Noord. Tijdens zijn VWO-opleiding genoot Van der Wolf (1991) al lessen slagwerk in de Jong Talenten Klas aan het Prins Claus Conservatorium in Groningen. Inmiddels heeft hij zijn bachelorexamen afgelegd en is hij van plan om zijn studie in Groningen te vervolgen met de Master-opleiding. Slagwerkdocent Joeke Hoekstra roemt Van der Wolf om zijn adequate, gedisciplineerde stijl en zijn brede artistieke interesse: naast het spelen van alle klassieke instrumenten (pauken, snare drum, marimba) is hij ook zeer bedreven in de Afrikaanse muziek, aldus Hoekstra. Van der Wolf is naast zijn studie als remplaçant werkzaam bij het Noord Nederlands Orkest, speelt in diverse ensembles, geeft privélessen klassiek slagwerk, drums en Afrikaanse percussie in zijn eigen studio en heeft ervaring in het doceren op muziekscholen. Kortom: redenen te over om Van der Wolf te nomineren voor de VNO-NCW Noord Talent Award. Naast een trofee en een oorkonde, ontving Van der Wolf van VNO-NCW Noord een studiebeurs ter waarde van Over de VNO-NCW Noord Talent Award VNO-NCW Noord reikt de Talent Award jaarlijks uit aan een jong talent uit Noord-Nederland dat uitblinkt op het gebied van muziek of dans. Het koesteren van cultureel talent is volgens VNO-NCW Noord essentieel voor een gezonde en bloeiende regio. Met de award en de studiebeurs willen wij hieraan een steentje bijdragen en de horizon van een groot talent verbreden.

8 6 NoordNieuws oktober 2013 Lex Kloosterman Foto s: Mike Breeuwer Altijd nieuwe vibes Een platform ter bevordering van de Europese popmuziek, zo omschrijft directeur Dago Houben Eurosonic Noorderslag. Wat ooit begon als een muziekwedstrijd tussen Belgische en Nederlandse bands in De Oosterpoort in Groningen, is inmiddels een van de belangrijkste showcase evenementen voor Europese popmuziek. En dat moeten we als regio koesteren. Houben: Zonder cultuur heb je een dode stad, een slaapstad. Ieder jaar is Groningen vier dagen lang het muzikale centrum van Europa. Artiesten, zakenmensen (al dan niet uit de muziekwereld) en fans: allemaal hebben ze Eurosonic Noorderslag lang van te voren in de agenda omcirkelt. In deze combinatie van verschillende doelgroepen schuilt volgens directeur Dago Houben de kracht van het evenement. Je hebt de artiesten die hier de kans krijgen zich te profileren, je hebt boekers, programmeurs, mensen die komen netwerken en talenten willen vastleggen en natuurlijk de muziekliefhebbers. Stadspromotie pur sang Dat Eurosonic Noorderslag bij deze laatste groep in de smaak valt, blijkt wel uit de kaartverkoop: ieder jaar is alles binnen vijf minuten uitverkocht. Daarom hecht Houben ook veel waarde aan de (nieuwe) media waardoor Eurosonic Noorderslag door een groter, breder publiek kan worden beleefd. Houben is tevreden over het bereik: Kijk alleen al naar de EBBA Awards die jaarlijks tijdens Eurosonic Noorderslag worden uitgereikt. Deze prijsuitreiking, bedoeld voor debuterende artiesten die succesvol zijn buiten hun eigen landsgrenzen, wordt in dertien landen uitgezonden en trekt zo n veertien miljoen kijkers. Volgens mij is dat voor Groningen stadspromotie pur sang. Naast de EBA Awards worden er nog vele ander nationale en internationale awards uitgereikt tijdens Eurosonic Noorderslag. Eurosonic Noorderslag Ondernemersclub Eurosonic Noorderslag heeft een eigen ondernemersclub voor ondernemers in alle soorten en maten. De club is opgestart in 2011 en bedoeld voor bedrijven en personen die samen met klanten en medewerkers willen genieten van Eurosonic Noorderslag. Met de ondernemersclub richt Eurosonic Noorderslag zich primair op Noord-Nederlandse bedrijven, die de kans krijgen om onderling in zeer ontspannen setting te netwerken en wellicht zaken te doen. In ieder geval biedt het u de mogelijkheid het uiterst populaire festival met uw relaties te bezoeken. Muziek verbindt Deelnemende bedrijven zijn enthousiast over de Ondernemersclub van Eurosonic Noorderslag. Een paar reacties: - Als clublid waren we vorig jaar zeer tevreden over het programma dat Eurosonic Noorderslag ons aanbood. Het was zeer gevarieerd en gaf ruimte voor eigen initiatief en invulling, aldus Desirée Dijkstra van Gasunie. - Eurosonic Noorderslag creëert de positieve omgeving om zaken te doen. Muziek bezit de kracht om mensen te verbinden, en verbinden is belangrijk in ondernemersland!, zegt Jolanda Stoppels van De Oosterpoort en manager ondernemersclub Eurosonic Noorderslag. - Daar moet je als ondernemer bij zijn, de unieke muzikale sfeer van Eurosonic Noorderslag. Het is een belevenis die ik niet wil missen, stelt Astrid Haveman van De Organisatiemakelaar. Als clublid biedt Eurosonic Noorderslag u een reeks bijzondere privileges middels verschillende pakketten. Meer weten? Scan de qr-code. praktijk

9 7 bij Eurosonic Noorderslag Optreden Kyteman Orchestra tijdens Eurosonic Noorderslag 2013 Gelukkig zijn er nog steeds voldoende ondernemers die begrijpen dat dit soort culturele events belangrijk is voor het vestigingsklimaat Met de awardshows, panels, speeches, discussies en presentaties over de stand van zaken in de nationale en internationale muziekindustrie, is het evenement hét businessplatform voor de Europese muziekmarkt. Eurosonic Noorderslag is anders dan welk muziekevenement dan ook, durft Houben dan ook wel te stellen. Concurrentie heeft Eurosonic Noorderslag eigenlijk alleen van vergelijkbare showcase evenementen in bijvoorbeeld Hamburg, Parijs en Brighton. Eurosonic Air Om meer mensen in de stad van Eurosonic Noorderslag te kunnen laten genieten is drie jaar geleden Eurosonic Air geïntroduceerd. Met dit gratis toegankelijke openluchtpodium op de Grote Markt is het evenement nu ook toegankelijk voor de vele muziekliefhebbers die niet een kaartje kunnen bemachtigen. Voor Houben is het als directeur echter wel een zoektocht hoe hij dit gratis onderdeel financiert. Hiervoor zijn we afhankelijk van bedrijven die dit ook in de toekomst mogelijk willen blijven maken. Gelukkig zijn er nog steeds voldoende ondernemers die begrijpen dat dit soort culturele events belangrijk is voor het vestigingsklimaat. Met Eurosonic Air heeft het evenement een mooie stap gezet om toch een breder publiek te kunnen bereiken. Verdere kwantitatieve groei lijkt niet mogelijk en is ook niet wenselijk, legt Houben uit. Al was het maar omdat hij qua organisatie tegen grenzen van de stad aanloopt. Het lijkt er haast op of Eurosonic Noorderslag de stad Groningen ontgroeit. Zo is de capaciteit van de hotels een probleem, evenals het aantal beschikbare podia in de stad. Een paar jaar geleden heeft de organisatie hier een oplossing op gevonden met optredens in tenten en het invaren van Hotelschepen. Bezuinigingen op cultuur Wat dus ooit begon als een wedstrijd tussen Nederlandse en Belgische bands, is in de loop der jaren doorontwikkeld tot wat het nu is: een groot internationaal, gezaghebbend evenement. Eurosonic Noorderslag staat uitstekend op de kaart en is een van de noordelijke culturele evenementen waar we trots op mogen zijn. Gelukkig wordt dit ook onderkend door verschillende overheden, zo licht Houben toe: de drastische bezuinigingen in de culturele sector zijn aan Eurosonic Noorderslag grotendeels voorbijgegaan. Maar dat betekent niet dat de organisatie achterover kan leunen, integendeel. Houben: Stilstand is achteruitgang. We willen ons graag blijven ontwikkelen en dat is alleen mogelijk

10 Een bank die met u samenwerkt en haar netwerk met u deelt. De Rabobank biedt u de kracht van de coöperatie. Als coöperatieve bank gelooft de Rabobank in de kracht van het collectief. Samen bereik je immers meer dan alleen. Daarom kunt u niet alleen gebruik maken van onze kennis, maar ook van de kennis van onze klanten. Zo komen we samen verder. Samen sterker. Dat is het idee van coöperatief bankieren.

11 9 COLUMN Krachtenbundeling Sinds de zomer hebben VNO- NCW Noord en MKB-Nederland Noord hun krachten gebundeld. Met één gezamenlijke backoffice kunnen we een nog betere service bieden aan het bedrijfsleven in Noord- Nederland. Waar we gezamenlijk voor uw belangen opkomen richting overheid en politiek, behouden we tegelijkertijd twee netwerken met ieder hun eigen sterktes. Directeur Dago Houben door sponsoring van bedrijven. In deze tijd van economische crisis is dat een moeilijk dossier geworden. De tijd van grote bedragen is voorbij, zegt Houben, maar vele beetjes maken ook een sterk geheel. Waar we vroeger 25 grote sponsoren hadden, hebben we nu 100 kleinere. Hierbij hebben we het niet overigens alleen over financiële bijdrages, maar ook over het uitwisselen van knowhow. Economische impact Houben is blij met deze brede steun vanuit het bedrijfsleven. Eurosonic Noorderslag heeft immers een flinke economische impact op de regio, zowel qua directe als indirecte bestedingen. Wij investeren middelen, maar de vele bezoekers ook: denk aan hotelovernachtingen, horeca, parkeren en de vele andere spullen die ze hier als toerist kopen. Tegelijkertijd wijst Houben op het belang van een evenement als Eurosonic Noorderslag op het vestigingsklimaat van een regio. Eurosonic Noorderslag brengt altijd weer nieuwe vibes. Zonder cultuur heb je een dode stad, een slaapstad. Mede dankzij events als Eurosonic Noorderslag gaat dit voor Groningen zeker niet op. Zo is de stad onlangs uit onderzoek naar voren gekomen als tweede cultuurstad van Nederland: Alleen Amsterdam scoorde beter. Ook Leeuwarden en Assen scoren trouwens goed in dit onderzoek uit 2012, waarbij is gekeken naar de verhouding tussen de omvang van een stad en het cultuuraanbod. Evenementen als Eurosonic Noorderslag zijn voor de regio de krenten in de pap; de evenementen die het verschil maken tussen doorsnee en top. Houben vertelt vol enthousiasme hoe hij en zijn team de lat ieder jaar weer hoger leggen. Het hele jaar door is onze programmeringsafdeling bezig met het spotten van talent. Zij reizen veel en hebben ongelofelijk veel muziekkennis. Verder hebben we een fijnmazig netwerk en zeer goede banden met internationale media. Kortom, we krijgen altijd veel tips en daar zijn we erg blij mee: Je moet je inhoudelijk blijven ontwikkelen om je koppositie te behouden. Meer weten over Eurosonic Noorderslag, dat plaatsvindt van 15 t/m 18 januari 2014? Kijk op Of het nu gaat over de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt, infrastructuur, topsectorenbeleid of aanbestedingen: in de afgelopen jaren is gebleken dat we op alle belangrijke dossiers vrijwel overeenkomstige opvattingen hebben. Daarom is het niet meer dan logisch om onze lobbyfunctie richting overheid en politiek voortaan gezamenlijk in te vullen. Door één duidelijk ondernemersgeluid te laten horen, wordt de kracht van onze boodschap alleen maar sterker. Daarnaast onderkennen we de verschillen tussen beide verenigingen. Beide labels blijven daarom bestaan en houden hun eigen agenda en diensten voor hun achterban. Wat maakt beide netwerken onderscheidend? De kracht van MKB-Nederland Noord schuilt in de direct toepasbare services die zij biedt aan bedrijven. Of het nu gaat om medewerkers aannemen of ontslaan, fiscale of juridische vraagstukken, marketing of financiering: zowel online als via persoonlijk contact met de MKB Servicedesk bent u bij dit label aan het juiste adres. VNO-NCW Noord daarentegen richt zich als vereniging nadrukkelijk op bedrijven die belang hechten aan collegiale kennis- en ervaringsuitwisseling. Om dit te stimuleren heeft VNO-NCW Noord een uitgebreide Ondernemersagenda en brengen we ondernemers bij elkaar binnen onze Noordgangen, DGA-Clusters, organiseren we bedrijfsbezoeken en talrijke andere (kleinschalige) ledenbijeenkomsten. Kortom: in de lobby treden we gezamenlijk op, maar tegelijkertijd blijven beide netwerken bestaan. Ieder met hun eigen leden, hun eigen voorzitter, hun eigen bijeenkomsten en hun eigen services. Beide netwerken hebben hun eigen sterktes en vullen elkaar uitstekend aan. Als ondernemers kunt u dus nog steeds lid zijn van beide verenigingen, afhankelijk van waar u naar op zoek bent. Met deze samenwerking lopen we in het Noorden voorop: in geen enkele andere regio is de samenwerking tussen VNO-NCW en MKB-Nederland zo sterk als hier. Niet alleen zijn we daar erg trots op, ook zijn we er van overtuigd dat deze krachtenbundeling ons opereren een geweldige kwaliteitsimpuls geeft, zowel richting onze beide achterbannen als richting overheid en politiek. Lambert Zwiers Directeur VNO-NCW Noord / MKB-Nederland Noord

12 10 NoordNieuws oktober 2013 Noordnieuws in 't kort TEDx Groningen: inspiratie halen en brengen Na een jaar van intensieve voorbereiding door vrijwilligers is het zover; op 31 oktober vindt in Groningen in de stadschouwborg TEDx Groningen plaats. De inschrijving is van start gegaan en de verwachting is dat de 350 plaatsen snel verkocht zullen zijn. TED is een platform voor het delen van kennis; een plaats waar mensen door samenwerking met elkaar worden verbonden. Het is een platform voor ideeën die de wereld op zijn kop zetten met allerlei initiatieven. De leden van de TED-community zijn afkomstig uit wetenschap, design, technologie, bedrijfsleven, onderwijs en kunsten en werken samen. Bij de lokale evenementen staan de ideeën, innovaties en inspiratie van een diverse groep sprekers centraal: denkers, doeners en voelers die allemaal optimistisch gestemd zijn over onze toekomst en in andere banen denken. Een TEDx event staat garant voor een boost aan nieuwe innovatieve ideeën voor tal van sectoren in de regio. Evenals het (nog geheime) selecte sprekersprogramma worden de gasten geselecteerd om een dynamisch publiek uit uiteenlopende achtergronden, functies en branches te garanderen. De aanvragen worden uitgebreid doorgenomen en de mensen worden in eerste instantie uitgenodigd op basis van hun enthousiasme, hun wens om deel te nemen en de energie en passie die zij in dit evenement inbrengen. Vraag uw toegangsbewijs aan op Groningen goed vertegenwoordigd in Technology Fast50 Vier noordelijke bedrijven staan in de Deloitte Technology Fast50 van sterkst groeiende technologiebedrijven (omzetgroei) van Nederland. Zij dingen op 10 oktober in Amsterdam mee naar de eerste plaats in de ranking. De vier bedrijven komen allen uit Groningen: Peperzaken (Dirk-Jan Huizingh), Belsimpel.nl (Jeroen Doornbos), Expert-Shops (Reinier de Jonge) en Voys (Mark Vletter). De Deloitte Technology Fast50 is een verkiezing van de vijftig snelst groeiende technologiebedrijven van de Benelux. De deelnemende bedrijven komen zowel uit de publieke als private sector, vertegenwoordigen een of meerdere technologiesegmenten en bestaan langer dan vijf jaar. Hiernaast besteden zij in belangrijke mate aandacht en tijd aan R&D en komt een groot gedeelte van hun omzet uit een aan technologie verwant product of dienst. Voorgaande jaren scoorden vooral de internetbedrijven goed en lieten zij een hoge omzetgroei zien. Van de vijftig genomineerden is ook dit jaar een groot aantal bedrijven actief in de internetwereld. Grote belangstelling voor noordelijke Kredietunie Begin augustus organiseerde innovatiebureau Q-modus in samenwerking met de Vereniging van Kredietunies in Nederland (VKN) een bijeenkomst voor een noordelijke Kredietunie. De belangstelling was groot, ondanks de zomervakantie. Het toont aan hoe groot de behoefte aan en noodzaak tot alternatieve kredietverstrekking is. De gemiddelde MKB-ondernemer krijgt bij een bank vaak nul op het rekest. Terwijl juist déze ondernemers zo belangrijk zijn voor duurzame economische groei. Kent u of bent u een ondernemer die financiële middelen beschikbaar kan en wil stellen? Stuur uw reactie naar info@innovatiespotter.nl. Kredietunies bevorderen financiering van, voor en door ondernemers in het MKB. Een Kredietunie is een coöperatie die bestaat uit kredietverstrekkers en kredietleners. Beiden zijn lid en mede-eigenaar van de coöperatie. Een eventueel positief saldo aan het eind van het jaar komt ten goede aan alle leden. Binnenkort faciliteert Q-modus samen met de Gemeente Groningen een nieuwe bijeenkomst. Zij hopen dat deze bijeenkomst een start kan zijn van tenminste één Kredietunie in het noorden, opgericht voor en door ondernemers. Ze roepen dan ook een ieder op het eigen netwerk aan te boren voor het vinden van de cruciale partners voor de oprichting, namelijk de kredietverstrekkers.

13 11 Genomineerden Het project van duurzame betekenis bekend noordnieuws in 't kort De tien genomineerden van de verkiezing Het project van duurzame betekenis zijn bekend. Volgens directeur Douwe Faber van Ekwadraat, initiatiefnemer van de verkiezing, zijn de genomineerden een voorbeeld voor nieuwe duurzame, innovatieve, energie- of waterprojecten. De winnaar van Het project van duurzame betekenis wordt op 10 oktober aanstaande tijdens De Dag van de Duurzaamheid in Leeuwarden bekend gemaakt. De genomineerde kandidaten voor Het project van duurzame betekenis zijn Duurzaam Ondernemen Nieuwkoop van Stichting DON & Grontmij, Rijden op Biogas in Nederland van MAN Trucks & Bus, Bio Product Processor van TCEGofour, KeraWash van Wafilin Systems, Duurzame strandslaaphuisjes van Strandcamping Groede & Grontmij, Sanergy van ARCADIS Nederland, Onfarm Mineral Recycling van Oosterhof Holman Milieutechniek, Turtle van Stiksoep, Us Swimbad van de gemeente Heerenveen en Waterschoon van DeSaH. Uit de tien genomineerde kandidaten worden door middel van online stemmen via en een beoordeling van de jury, vijf finalisten gekozen. De jury van Het project van duurzame betekenis bestaat uit voorzitter Ferd Crone (burgemeester Gemeente Leeuwarden), Marjan Minnesma (directeur Urgenda), Ulco Vermeulen (Taskforce Groen Gas) en Rients Schuddebeurs (Rabobank). Met deze prijs willen we kennis delen en daarmee de innovatie rondom duurzaamheidsinitiatieven op een hoger plan brengen, aldus Faber, directeur van Ekwadraat en bestuurslid VNO-NCW Friesland. Bij Water Alliance, Provinsje Fryslân, Gemeente Leeuwarden en Hogeschool Van Hall Larenstein is veel kennis aanwezig. Afgevaardigden van deze organisaties begeleiden de genomineerden naar de finale. De winnaar van de verkiezing wordt 10 oktober bekend gemaakt tijdens De Dag van de Duurzaamheid in Leeuwarden. Het thema is: Een decennium van duurzaam delen, durven en doen!. Ekwadraat is innovator op het gebied van duurzame projecten. Jouke van Dijk is gekozen tot President van de European Regional Science Association (ERSA) voor een periode van vijf jaar. Van Dijk (geboren te Holwerd, 1956) is hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse bij de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen en voorzitter/directeur van de Waddenacademie- KNAW. ERSA is een internationale organisatie met ca leden die zijn aangesloten bij zeventien Europese secties die zijn ingedeeld naar taal of geografische ligging. De leden zijn onderzoekers en beleidsmakers werkzaam bij universiteiten, onderzoeksinstituten en overheden op het terrein van economische geografie, ruimtelijke economie en regionaal beleid en ontwikkeling. Het doel van ERSA is het bevorderen van de Regional Science als wetenschapsgebied, o.a. door het organiseren van het jaarlijkse Europese congres met rond de 1000 deelnemers en de jaarlijkse Summerschool voor jonge wetenschappers uit heel Europa. Daarnaast worden in tal van plaatsen in Europa kleinere thematische workshops georganiseerd waar wetenschap en beleid elkaar ontmoeten. Berend Pastoor is benoemd als Adviseur Public Affairs van het Samenwerkingsverband Noord- Nederland (SNN) en wordt de nieuwe belangenbehartiger van Noord-Nederland in Den Haag. Pastoor is in opdracht van de drie noordelijke provincies Drenthe, Fryslân en Groningen vanaf september aan de slag gegaan. Pastoor is 46 jaar en woont in Langezwaag (Fryslân). Pastoor werkte de afgelopen twaalf jaar bij LTO Noord, onder andere als directeur belangenbehartiging. Hij was er verantwoordelijk voor management, strategische lobby en ondernemersnetwerken. Tevens was hij vanuit de werkgeversorganisaties raadslid bij SER Noord-Nederland. Pastoor heeft veel ervaring als lobbyist, zowel in Den Haag als in Brussel. Voor LTO Nederland was hij in Den Haag werkzaam als hoofd internationale zaken. Daarnaast werkte hij zeven jaar als lobbyist in Brussel voor verschillende organisaties. Pastoor studeerde Economie aan de Rijksuniversiteit Groningen. PERSONALIA

14 12 NoordNieuws oktober 2013 Lex Kloosterman Liefst één op de twintig werknemers heeft functioneringsproblemen veroorzaakt door overmatig alcoholgebruik. Nog altijd is dit een moeilijk onderwerp om bespreekbaar te maken op de werkvloer. Novae helpt werkgevers, bedrijfsartsen en uiteraard de werknemers zelf om dit probleem te tackelen. Directeur Fred van Dorp: Uiteindelijk voelt het toch beter om iemand er mee te confronteren dan om het te negeren. Novae biedt antwoord op alcoholproblematiek op de werkvloer Veel te winnen, veel te verliezen Op de website van Novae, gestart in Emmen, Groningen en Drachten per 1 mei jl., staan cijfers over alcoholmisbruik die er niet om liegen: alcoholverslaafden in Nederland, 21% van de beroepsbevolking drinkt 20 glazen of meer per week en zo n 5% van de beroepsbevolking heeft alcoholgerelateerde problemen op het werk. Mensen die hier mee te maken hebben en hun probleem willen aanpakken, vinden niet de weg richting de reguliere verslavingszorg, weet Joost Kerkhoff, psychiater en medisch directeur van Novae. Flexibiliteit Het onderscheidende van Novae, ontstaan vanuit Verslavingszorg Noord-Nederland en Omale, is dan ook dat het zich expliciet richt op het behandelen van werknemers. Het doel is om hen te helpen van hun alcoholprobleem af te komen zonder dat men er voor langere tijd tussenuit moet. Wij zijn daarom erg flexibel en hebben een ruim aanbod buiten kantooruren, aldus Kerkhoff. Dit aanbod behelst 24 kamers in de kliniek in Emmen, maar een groot deel van de doelgroep zal deze kliniek nooit zien, legt Van Dorp uit. Het merendeel wordt ambulant geholpen en er is een laagdrempelig E-Health programma ontwikkeld. Dit programma bestaat uit online oefeningen waardoor men stapsgewijs weer controle krijgt over het alcoholgebruik en kenmerkt zich door een hoge mate van privacy. Taboe doorbreken Belangrijk in de wijze van behandelen is dat de cliënt de regie in handen krijgt met daaromheen, als facilitator, een team van professionals, die werken op basis van de methodiek oplossingsgericht werken;. Deze methodiek is zeer praktisch en sluit goed aan bij de doelgroep. Met deze formule hopen wij een taboe te doorbreken, want dat is het nog steeds, meent Van Dorp. En dat is zonde, want het is een probleem dat serieus genomen moet worden. Kerkhoff: Te veel alcohol consumeren is schadelijker voor de gezondheid dan de meeste mensen denken. Bovendien zorgt het vaak voor problemen op het werk, in de eigen omgeving en is het sterk gerelateerd aan depressies. praktijk Deze privacy is erg belangrijk. Kerkhoff: Onze doelgroep vindt niet de weg richting reguliere verslavingszorg, daar willen zij zich niet mee associëren. Tegelijkertijd heeft niet iedereen tien- of vijftienduizend euro om zich in een privékliniek te laten behandelen, vult Van Dorp aan. Novae vult eigenlijk het gat tussen beide uitersten in met een kliniek die tegelijkertijd aantrekkelijk en gastvrij overkomt, maar ook betaalbaar is met een kamerprijs van 45 euro per nacht. Fred van Dorp (links) en Joost Kerkhoff

15 13 De Kop van Zuid in Emmen, waar de kliniek Novae gevestigd is Hoe zit het met de aansprakelijkheid als een werknemer een ongeval veroorzaakt en u als werkgever kon weten dat er alcohol is het spel is? Rol werkgever Van Dorp en Kerkhoff zien een nadrukkelijke rol voor werkgevers weggelegd, met name op het vlak van preventie en signalering. Zo biedt Novae onder andere trainingen en workshops voor P&Omedewerkers en bedrijfsartsen om het onderwerp te signaleren en zorgvuldig ter sprake te brengen. Uiteindelijk voelt het toch beter om iemand er mee te confronteren dan om het te negeren, aldus Van Dorp. Daarom helpt Novae ondernemers bij het opstellen van een duidelijk beleid omtrent dit onderwerp. Wij vinden dit in het kader van goed werkgeverschap een plicht om de mensen goed hun werk te kunnen laten uitvoeren. Die steun van een werkgever is nodig, omdat men zelf vaak niet in staat is om het patroon in het eigen gedrag te doorbreken, weet Kerkhoff. Men beseft niet dat een verslaving zoals alcoholverslaving een ziekte is. En wanneer je ziek bent, moet je er alles aan doen om beter te worden. Onze behandelingen helpen daarbij, zonder veel inbreuk te plegen op het werk en de persoonlijke situatie van de behandelde. Vroegtijdige signalering Om mensen zo goed mogelijk te kunnen helpen, is het belangrijk om ze in een zo vroeg mogelijk stadium te bereiken. Daarom wil Novae ook de alertheid bij huisartsen vergroten. Kerkhoff: Huisartsen zien vaak klachten als somberheid, slaapproblemen of een hoge bloeddruk voorbijkomen. Dit kunnen ook tekenen zijn dat iemand een alcoholprobleem heeft. Daarom bieden we hen ook trainingen aan, zodat ze weten hoe ze mensen hier het beste op kunnen aanspreken. Huisartsen en bedrijfsartsen kunnen dus een belangrijke rol spelen bij de signalering van het probleem, maar de werkgever zelf of collega s kunnen dat ook. Zo is bijvoorbeeld regelmatig kort verzuim een belangrijk signaal van een alcoholprobleem, aldus Van Dorp. Maar bijvoorbeeld ook: concentratieverlies, teruglopende productiviteit, een verslechterde werksfeer of betrokkenheid bij ongevallen. Met name dat laatste noemt Van Dorp als aandachtspunt dat juridisch gezien van belang is. Want hoe zit het met de aansprakelijkheid als een werknemer een ongeval veroorzaakt en u als werkgever kon weten dat er alcohol is het spel is? De werkgever heeft dan ook juridisch een verantwoordelijkheid. Kerkhoff: Ook alcoholconsumptie op de werkvloer komt vaker voor dan men denkt. < Scholing en advies via Novae Alcoholproblematiek op de werkvloer is lastig bespreekbaar. Novae kan u als werkgever bijstaan door de betrokken werknemer te stimuleren om in behandeling te gaan. Door vroegtijdig en accuraat optreden wordt voor u verdere schade en de daarbij komende kosten beperkt. Novae kan u helpen wanneer: u het vermoeden hebt van een alcoholprobleem bij een werknemer; uw werknemer heeft aangegeven een alcoholprobleem te hebben; u binnen uw bedrijf een Alcohol, Medicijnen en Drugs (AMD) beleid wilt ontwikkelen; u preventieve maatregelen wilt nemen ter voorkoming van alcoholproblematiek. Wilt u advies over alcoholproblematiek op het werk, of over het opzetten van beleid in verband met alcohol-, medicijnen- en drugsgebruik? Of bent u geïnteresseerd in maatwerktrainingen voor werkgevers, (HRM) medewerkers en bedrijfsartsen? Neem dan contact op Novae via of via info@novae.nu.

16 14 NoordNieuws oktober 2013 Lex Kloosterman Foto s: JAV Studio s Assen Prinsjesdagdiner KPMG, Rabobank en VNO-NCW Noord Bedrijfsleven aan zet om Nederland uit de crisis te leiden Hoogleraar Flip de Kam: Waarom moeten we een tekort, dat in een halve eeuw tijd is opgebouwd, binnen vier jaar wegwerken?

17 15 Op de derde dinsdag van september stond het jaarlijkse Prinsjesdagdiner van KPMG, Rabobank en VNO-NCW Noord op de agenda. Tijdens de drukbezochte bijeenkomst in Martiniplaza Groningen gingen ondernemers met elkaar in gesprek over de Rijksbegroting en de voornemens van het Kabinet. De boodschap: Ondernemers moeten de kar trekken. Vijftig miljard euro aan bezuinigingen in drie jaar tijd. Flip de Kam, Honorair hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen, kon het niet laten om zijn inleiding te beginnen met het zuur. Traditiegetrouw duidde De Kam de Miljoenennota tijdens het jaarlijkse Prinsjesdagdiner van VNO- NCW Noord, KPMG en Rabobank. Bezuinigingsonmacht noemde De Kam het, omdat er feitelijk voor een groot deel sprake is van lastenverzwaringen in plaats van echte bezuinigingen. Eerst groei, dan bezuinigen Aan de hand van cijfers en feiten ging de hoogleraar in op impact van de Rijksbegroting op ons land en onze regio in het bijzonder. De Kam schetste een beeld van traag economisch herstel en sombere ontwikkelingen op het vlak van werkloosheid. Ook ging hij in op Actueel Enquête van Appinion zorgt voor levendig debat Nieuw tijdens het Prinsjesdagdiner was het gebruik van Appinion, een applicatie van Store Support uit Groningen waarmee vooraf stellingen aan de aanwezigen werden voorgelegd. De antwoorden werden achter de schermen razendsnel in grafieken verwerkt, waardoor er direct een goed beeld ontstond van de verschillende meningen in de zaal. Uit de enquête kwam duidelijk de ondernemersinstelling naar voren. Zo zijn ondernemers per definitie positiever ingesteld dan de gemiddelde Nederlander en zien zij juist kansen om te ondernemen. Liefst 72% antwoordde dan ook niet boos te zijn op de Nederlandse politiek, terwijl het merendeel van de Nederlanders dit juist wel is. Ook was het opvallend dat 42% van de ondernemers aangaf dat zijn of haar bedrijf sterker is geworden door de crisis. Uiteraard, er moeten maatregelen getroffen worden om de crisis te overleven. Maar tegelijkertijd is het een interessante tijd en zijn ondernemers juist gedreven er wat van te maken, zo lichtte Anneke Haar van de Nieuwlande Groep haar antwoord tijdens de paneldiscussie toe. Ook na afloop van de bijeenkomst werd de mening van de deelnemers onderzocht met Appinion. Het leverde vele goede suggesties op hoe het Prinsjesdagdiner volgend jaar nóg verder verbeterd kan worden. Want met een cijfer van 7,9 mogen we toch vaststellen dat de meeste bezoekers een geslaagde avond hebben gehad. Meer weten over de mogelijkheden? Surf naar

18 16 NoordNieuws oktober 2013 Joop Atsma: Ik heb meer vertrouwen in ondernemers dan in de politiek Dirk-Jan Huizingh: De regeldruk is te hoog, zeker voor onze innovatieve sector Ard van der Tuuk: De basis is uitgaan van eigen kracht. Maar de maatschappij heeft wel vangnetten nodig Suzan Wierenga: Door op tijd te bezuinigen en tegelijkertijd te blijven investeren, zijn wij sterker uit de crisis gekomen de vraag of we nou wel of niet moeten zes miljard euro moeten bezuinigen om aan de eisen van Brussel te voldoen. Zijn conclusie: we moeten ons aan de regels houden, al was het maar omdat andere Europese landen anders een vrijbrief krijgen om de regels ook aan de laars te lappen. Maar waarom moeten we een tekort, dat in een halve eeuw tijd is opgebouwd, binnen vier jaar wegwerken? De Kam pleitte ervoor om de begroting pas op orde te maken wanneer er weer sprake is van échte economische groei. Volgens De Kam kunnen ondernemers een belangrijke rol spelen om de economie weer op gang te brengen. Alleen al bij de beursgenoteerde bedrijven staat dertig miljard euro op de rekening. Ondernemers moeten weer gaan investeren en risico s nemen. Dat bedrijven, net als burgers, echter de hand op de knip houden en afwachten, begreep De Kam ook. Economie is voor een belangrijk deel geloof. Als we geloven dat het volgend jaar beter gaat, dan gaat het ook beter. Sterker uit de crisis Niet teveel aandacht voor het zure nieuws dus, niet teveel mopperen op de Haagse actualiteit en de aanhoudende crisis, maar inzetten op de kansen die er ook in deze tijd zijn. Dat past ook bij ondernemers, vond VNO-NCW Noord directeur Lambert Zwiers. We moeten kijken naar wat er wél kan. Het is aan het bedrijfsleven om Nederland uit de crisis te halen en aan de overheid om hiervoor de randvoorwaarden te creëren.

19 17 Economie is voor een belangrijk deel geloof. Als we geloven dat het volgend jaar beter gaat, dan gaat het ook beter Deze boodschap klonk ook door tijdens de paneldiscussie. Met name de twee ondernemers in het panel, Suzan Wierenga van KAW Architecten en Dirk-Jan Huizingh van Peperzaken, zoomden hier op in. Wierenga vertelde waarom het in deze tijd belangrijk is om aan de ene kant op tijd te bezuinigen en tegelijkertijd te investeren, bijvoorbeeld door te focussen op nieuwe markten. Huizingh was duidelijk over de rol van het bedrijfsleven: Ondernemers moeten de kar trekken en uitgaan van eigen kracht. Ieder bedrijf kan volgens mij sterker uit de crisis komen. Iedereen die daar nee tegen heeft gezegd, kan morgen winst behalen. Ook de term participatiesamenleving kwam langs, waarbij Van der Tuuk de vrees uitsprak dat door dit soort woorden de laatste vangnetten worden weggehaald. Indrukwekkend was een emotionele oproep van de gedeputeerde om niet nog meer op Defensie te bezuinigen: We hebben als samenleving de dure plicht om voor onze jongens en meiden te zorgen. Aansluiten bij topsectoren, de voor- en met nadelen van subsidies, exporteren naar China en Duitsland, bezuinigingen op diplomatenposten; vele verschillende onderwerpen passeerden de revue tijdens de paneldiscussie. Rudi Kleinhuis van KPMG deed geen moeite de avond in zijn slotwoord samen te vatten. Flip de Kam heeft dat uitstekend gedaan met zijn statement economie is geloof. Daar moeten we het mee doen. Een terugblik met foto s van de bijeenkomst vindt u op elders in dit blad en op Hij verwees hiermee naar een van de vijf stellingen die de aanwezigen voorafgaand aan het diner kregen voorgelegd: Mijn onderneming is sterker geworden door de crisis. Opvallend was dat 42% aangaf sterker uit de crisis te komen. Door de crisis zijn wij innovatiever geworden. Vroeger was er een tijd van meer luxe. Nu zijn we lean ingericht, aldus Marianne van der Harten van Noorderbrug. Vanuit de zalen kwamen meerdere voorbeelden over hoe bedrijven omgaan met de huidige economische omstandigheden, uiteenlopend van zorginstellingen, drukkerijen en Defensie. Samen met reacties van de panelleden zorgde dit voor een levendige discussie. Participatiesamenleving? Waar Wierenga en Huizingh op het ondernemerschap ingingen, waren het oud-staatssecretaris Joop Atsma en Drents gedeputeerde Ard van der Tuuk die de politieke kant belichtten. Atsma sloot zich aan bij de boodschap van Flip de Kam om de positieve elementen te benaderen en te geloven in een beter jaar. Wat dat betreft heeft Dijsselbloem te weinig lichtpunten benoemd. Het gaat om vertrouwen en uitstralen dat we de opgaande lijn te pakken hebben. Atsma vond het verder zeer te verdedigen dat het Kabinet nog eens zes miljard euro gaat bezuinigen. De staatsschuld loopt te hard op, aldus Atsma, die in dit kader pleitte voor minder overheid. Economisch herstel moet van bedrijven komen VNO-NCW Noord en MKB-Nederland Noord zien in de Rijksbegroting voor 2014 aanknopingspunten voor economisch herstel. Zo wordt de bouw- en woningmarkt gestimuleerd en neemt het Kabinet maatregelen die meer ruimte geven voor alternatieve kredietverlening. Directeur Lambert Zwiers is positief over deze impulsen: Het is aan de overheid om het bedrijfsleven optimaal te faciliteren. Uiteindelijk zijn het de bedrijven die voor economisch herstel moeten zorgen. Hoewel in de Miljoenennota het bedrijfsleven relatief wordt ontzien, wordt de pijn van de recessie nog hevig geleden. Met een oplopende werkloosheid en de onder druk staande koopkrachtontwikkeling gaan veel kleinere ondernemers opnieuw een zeer moeilijk jaar tegemoet. Om tot economisch herstel te komen, is het aan de politiek om door te pakken en het bedrijfsleven de ruimte te geven om te ondernemen. Positief zijn dan ook de impulsen voor de bouw- en woningmarkt (vrijstelling schenkingen, energiebesparingsmaatregelen voor bestaande huizen en meer investeringsruimte voor woningcorporaties). Ook het grote knelpunt van de financiering van de economie wordt met verschillende maatregelen aangepakt. Pensioenfondsen kunnen hypotheekleningen overnemen van banken, waardoor meer ruimte ontstaat voor kredietverlening. Deze doorbraak is goed voor bedrijven, net als het MKBfonds van de institutionele beleggers. Volgens de noordelijke werkgeversorganisaties is het bedrijfsleven nu aan zet om de kansen op te pakken die deze maatregelen bieden. Lambert Zwiers: We kunnen lang blijven klagen over allerlei negatieve maatregelen van het Kabinet en over de moeilijke tijd waarin we zitten. Dat heeft echter geen zin: we moeten aan de slag, het bedrijfsleven voorop. VNO-NCW Noord en MKB-Nederland Noord zien voor het Noorden grote kansen binnen de sectoren Water, Energie, Agribusiness en Zorg. Voor onze economische groei is het bevorderen van de export van belang. Zwiers: Hier liggen enorme mogelijkheden voor het noordelijk bedrijfsleven, maar dan moet er wel een tandje bij. Daarvoor moet er volgens beide werkgeversorganisaties ook geïnvesteerd worden in onze internationale verbindingen: Groningen Airport Eelde en de spoorlijn Groningen-Bremen.

20 AGNIS CONSEQUO CULLIT,SEDI SUM PRIVÉLEASE VAN NOORDLEASE IS WEL IDEAAL HOOR... NOORDLEASE, TRONDHEIMWEG 5, 9723 TX GRONINGEN Duidelijk :51 CULLIT,SEDI ZIETSUM HIJ EEN BEKENDE? OF ZICHZELF AL PRIVÉ RIJDEN VOOR SLECHTS 185,- PER MAAND ALL IN? AGNIS CONSEQUO AGNIS CONSEQUO CULLIT,SEDI SUM VASTE INRUILPRIJZEN, DAN WEET JE WAAR JE AAN TOE BENT Ondertussen, in Autoborg... NATUURLIJK DOET NOORDLEASE DAT MEVROUW OF WIJ DIE AMPÉRA OOK IN DE LEASE HADDEN Agnis consequo cul- lit,sedi sum NOORDLEASE IS NIET VOOR NIETS MARKTLEIDER ZAKELIJKE LEASE IN NOORD-NEDERLAND WEL BESCHEIDEN BLIJVEN HÈ! AGNIS CONSEQUO CULLIT,SEDI SUM WE130036_ADV_Noordleasefactor_270_FC.indd 1