Stichting Pensioenfonds De Fracties

Transcriptie

1 Stichting Pensioenfonds De Fracties Stichting Pensioenfonds De Fracties Hogeweg 1, 1521 AZ Wormerveer Postbus 4, 1520 AA Wormerveer Telefoon: Telefax: Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel Amsterdam onder nummer Verslag over het boekjaar t/m

2 2

3 Inhoud Pagina Karakteristieken van het pensioenfonds 5 Bestuur en organisatie 7 Meerjarenoverzicht 9 Bestuursverslag Algemene ontwikkelingen 11 Goed Pensioenfondsbestuur 13 Pensioenparagraaf 16 Beleggingsparagraaf 24 Risicoparagraaf 26 Verslag van het verantwoordingsorgaan Reactie bestuur 32 Jaarrekening Balans per 31 december 34 Staat van baten en lasten 36 Kasstroomoverzicht 38 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 39 Toelichting op de balans per 31 december 44 Toelichting op de staat van baten en lasten 48 Risicoparagraaf 52 Overige gegevens Gebeurtenissen na balansdatum 59 Beschikbare premieregeling 59 Financiering 59 Resultaatbestemming 59 Uitvoering 60 Actuariële verklaring 61 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 62 Stichting Pensioenfonds De Fracties Jaarverslag

4 Pagina Bijlagen Samenvatting Rapport Bevindingen Visitatiecommissie Stichting Pensioenfonds De Fracties 65 Aangesloten ondernemingen per 31 december 67 Begrippenlijst 67 4

5 Karakteristieken van het pensioenfonds Algemeen Inleiding Het pensioenfonds is een ondernemingspensioenfonds verbonden aan de onderneming Loders Croklaan B.V. en de aan haar gelieerde ondernemingen. Het pensioenfonds is een stichting die statutair gevestigd is in Zaanstad. Overeenkomstig artikel 9 van de statuten wordt hierbij verslag uitgebracht over boekjaar De in het verslag vermelde bedragen zijn op basis van duizenden euro s opgenomen, tenzij anders is aangegeven. Doelstelling Stichting Pensioenfonds De Fracties stelt zich tot doel het verlenen van pensioenaanspraken aan werknemers in dienst van de werkgever en het doen van pensioenuitkeringen aan pensioengerechtigden, een en ander overeenkomstig de bepalingen van het pensioenreglement. Om dit doel te bereiken brengt Stichting Pensioenfonds De Fracties de daartoe benodigde middelen bijeen en is tevens verantwoordelijk voor het beheer van deze middelen. Financiering De afspraken met betrekking tot de financiering en de uitvoering van de pensioenregeling zijn vastgelegd in een uitvoeringsovereenkomst tussen Stichting Pensioenfonds De Fracties en de onderneming. Gedurende het verslagjaar is de bestaande uitvoeringsovereenkomst met de werkgever herzien. De doorgevoerde wijzigingen hadden geen gevolgen voor de financiering. ABTN Stichting Pensioenfonds De Fracties heeft een actuariële en bedrijfstechnische nota (ABTN) opgesteld waarin gemotiveerd is omschreven welk beleid wordt gevoerd om de doelstelling van het pensioenfonds te kunnen nakomen. In de ABTN (ook wel bedrijfsplan genoemd) wordt nader ingegaan op de organisatie van het pensioenfonds, de inhoud van de pensioenregeling (pensioenovereenkomst), de financiële opzet (grondslagen en het beleidskader en sturingsmiddelen), hoofdlijnen van het interne beheersingssysteem en de opzet van de administratieve organisatie en interne controle alsmede de hoofdlijnen van de uitvoeringsovereenkomst. Stichting Pensioenfonds De Fracties heeft de ABTN laatstelijk gewijzigd op 28 augustus Statuten De statuten zijn in het verslagjaar herzien naar aanleiding van enkele opmerkingen van DNB en door het bestuur vastgesteld op 17 mei Bij notariële akte d.d. 3 juni 2010 zijn de gewijzigde statuten formeel vastgesteld. Stichting Pensioenfonds De Fracties Jaarverslag

6 6

7 Bestuur en organisatie Bestuur Het bestuur van Stichting Pensioenfonds De Fracties bestaat uit drie leden die zijn benoemd door de werkgever en drie leden die zijn benoemd door de ondernemingsraad uit de deelnemers en de gewezen deelnemers. De bestuursleden worden als zodanig niet bezoldigd. Tijdens het verslagjaar is de samenstelling van het bestuur ongewijzigd gebleven. De heer C.F. Ridderikhof heeft gedurende het verslagjaar evenwel aangekondigd zijn bestuurslidmaatschap per 1 januari 2011 te beëindigen. Het bestuur is in 2010 als volgt samengesteld: Namens werkgever: Mevr. E. van Dijk Dhr. H.M. Omvlee Dhr. V.M. Geerts voorzitter plv. voorzitter Namens deelnemers: Dhr. R.J.T. Imming Dhr. C.F. Ridderikhof Dhr. J.H.M. van Ree secretaris plv. secretaris Verantwoordingsorgaan Het pensioenfonds kent sinds 2008 een Verantwoordingsorgaan, bestaande uit: één afgevaardigde namens de werkgever, één afgevaardigde namens de werknemers en één afgevaardigde namens de gepensioneerden. De belangrijkste taken zijn het toetsen van het door het bestuur gevoerde beleid en het geven van gevraagde en ongevraagde adviezen. Een en ander is uitgewerkt in het Reglement Verantwoordingsorgaan. De leden van het Verantwoordingsorgaan worden als zodanig niet bezoldigd. Het Verantwoordingsorgaan is als volgt samengesteld: Namens werkgever: Dhr. T.L.F. Favre Namens werknemers: Dhr. W. Dekker Namens gepensioneerden: Mevr. J. ten Wolde Stichting Pensioenfonds De Fracties Jaarverslag

8 Intern toezicht In 2008 heeft het bestuur besloten een Visitatiecommissie in te stellen. De Visitatiecommissie zal bestaan uit drie onafhankelijke leden die allen deskundig zijn en die verder geen relatie met Stichting Pensioenfonds De Fracties hebben. Tot de selectie van de leden van de Visitatiecommissie is het bestuur in 2009 overgaan. Het bestuur heeft een externe marktpartij als visitatiecommissie geselecteerd. De eerste visitatie door de visitatiecommissie heeft op 5 maart 2010 plaatsgevonden. Compliance Officer De compliance officer bewaakt dat het pensioenfonds voldoet aan de voor het pensioenfonds van toepassing zijnde actuele wet- en regelgeving op het gebied van compliance. De heer M.V.P. den Hartog, werkzaam bij Loders Croklaan als Sales & Marketing Director, fungeert voor het pensioenfonds als compliance officer. In het verslagjaar zijn er door de compliance officer geen bijzonderheden gemeld. Deelnemersraad Stichting Pensioenfonds De Fracties heeft gezien haar omvang geen deelnemersraad ingesteld. Uitvoeringsorganisaties Het bestuur van het pensioenfonds heeft de dagelijkse uitvoering van de werkzaamheden uitbesteed aan diverse uitvoeringsorganisaties. Het bestuur blijft, conform de eisen van de Pensioenwet, verantwoordelijk voor de juiste uitvoering van de uitbestede taken. Monitoring hiervan geschiedt onder meer op basis van rapportages van de administrateur op het vlak van de administratieve uitvoering en de overeengekomen dienstverleningsniveaus (Service Level Agreements) alsmede rapportages van de vermogensbeheerder. Het betreft de volgende uitvoeringsorganisaties: AZL N.V. te Heerlen verzorgt de administratie en de jaarverslaglegging en ondersteunt het bestuur. BlackRock Advisors Limited (UK) verzorgt het vermogensbeheer. ING Investment Management te Den Haag verzorgt de uitvoering van de DC-regeling. Zwitserleven, te Amsterdam verzorgt de herverzekering op het risico van overlijden en arbeidsongeschiktheid. Note: AZL, BlackRock en ING IM verstrekken jaarlijks een SAS 70 rapportage (type II). Naast de uitvoeringsorganisaties zijn betrokken: KPMG Accountants N.V. te Utrecht is de accountant. Towers Watson B.V. te Amsterdam verzorgt de actuariële advisering en certificering. 8

9 Meerjarenoverzicht Aantallen Actieve deelnemers Gewezen deelnemers Pensioengerechtigden Totaal Financiële gegevens (in duizenden euro) Beleggingen voor risico pensioenfonds Belegd vermogen 1) Beleggingsopbrengsten Rendement op basis van total return 8,7% 9,6% 1,1% 1,2% 3,3% Reserves Algemene reserve Totaal reserves Technische voorzieningen Voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds Voorziening pluspensioen en spaarjaren Voorziening toekomstige aanpassing sterftetafels Totaal technische voorzieningen Voorziening pensioenverplichtingen voor risico deelnemers ) Hierin zijn de beleggingen voor risico pensioenfonds opgenomen. Stichting Pensioenfonds De Fracties Jaarverslag

10 Premiebijdragen van werkgevers en werknemers Pensioenuitkeringen Dekkingsgraad 1) FTK 113,2% 122,4% 103,7% 144,3% 133,1% Vereiste FTK 120,0% 120,3% 116,0% 126,7% 122,4% 1) De dekkingsgraad is als volgt berekend: (reserves + totale technische voorzieningen) / totale technische voorzieningen. 10

11 Bestuursverslag Algemene ontwikkelingen Toekomstbestendigheid van het aanvullende pensioenstelsel De kredietcrisis heeft de aanzet gegeven tot een discussie over de toekomstbestendigheid van het Nederlandse aanvullende pensioenstelsel. Het kabinet Balkenende gaf het startsein voor deze discussie door de instelling van de commissies Don, Frijns en Goudswaard die op voortvarende wijze eind 2009 en in het begin van het onderhavige verslagjaar hun rapporten hebben uitgebracht. Het kabinet nam zelf de evaluatie van het Financieel Toetsingskader (FTK) ter hand. Kort daarop volgden nog onderzoeksrapporten en aanbevelingen van De Nederlandsche Bank (DNB) en van de pensioenkoepels met betrekking tot het beleggingsbeleid en -gedrag van pensioenfondsen. Met de hiervoor geschetste, in korte tijd gerealiseerde beleidsvoorbereiding kon de politiek vervolgens aan de slag. Door het voortijdig aftreden van het kabinet Balkenende bleef politieke besluitvorming echter achterwege. Wel publiceerde de demissionaire minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), de heer Donner, bij brief van 7 april 2010 nog een kabinetsstandpunt over de voornoemde rapporten en naar aanleiding van de FTK-evaluatie. Ook de bij de Tweede Kamer aanhangig gemaakte wetsvoorstellen tot wijziging van de AOW werden niet in behandeling genomen. Het enige politieke feit van betekenis was het besluit van de minister om de mogelijke opschorting tot 1 april 2012 van kortingen op pensioenaanspraken en ingegane pensioenen in te trekken. Het besluit leidde, mede vanwege de gebrekkige communicatie, tot veel maatschappelijke onrust. Sociale partners in de Stichting van de Arbeid (STAR) gingen evenwel door met de discussie over het pensioenstelsel. Dit mondde uit in het Pensioenakkoord van 4 juni Het toekomstige kabinet werd uitgenodigd dit akkoord, waarin de aanvullende pensioenen en AOW integraal worden behandeld en dat dus ook voorstellen tot wijziging van de AOW bevat, in zijn geheel over te nemen. Sociale partners stelden in het akkoord voor om naast het op de huidige Pensioenwet gebaseerde nominale kader een zogenaamd reëel kader te ontwikkelen, waarbinnen de pensioentoezegging afhankelijk wordt gemaakt van de stijging van de levensverwachting en de ontwikkelingen op de financiële markten. Na een lange formatieperiode werd met het sluiten van een regeer- en gedoogakkoord op 30 september 2010 een minderheidskabinet gevormd, bestaande uit de VVD en het CDA, met gedoogsteun van de PVV. Het onderhavige boekjaar werd afgesloten met een brief van de nieuwe minister van SZW, de heer Kamp, aan de Tweede Kamer waarin de bewindsman zijn plannen en prioriteiten voor 2011 uiteenzette. In 2011 zullen, zoals te verwachten viel, de toekomstbestendigheid van het pensioenstelsel en de herziening van het FTK centraal staan. Voorts staat de herziening van de pension fund governance en medezeggenschap hoog op de politieke agenda. Het nieuwe kabinet streeft naar een breed akkoord met sociale partners, waarvan de pensioenen onderdeel zullen zijn. Rekenrentesystematiek ligt in het kader van het herstel onder vuur In 2010 bereikte de rentestand het laagste niveau in decennia. Naar het einde van het jaar was weer een stijging van de rente waar te nemen. Een weerkerend onderwerp in het boekjaar was de dreiging van kortingen, mede veroorzaakt door de lage rentestand. De roep om een andere rekenrentesystematiek werd steeds groter. Van diverse zijden werd voorgesteld om de huidige, door DNB gepubliceerde rentetermijnstructuur die is gebaseerd op de zero-coupon-swapcurve, te vervangen. Diverse alternatieven werden aangedragen, zoals de ECB-AAA-curve en de curve voor Nederlandse staatsobligaties. Gezien de aard van pensioenfondsen acht DNB de huidige swapcurve echter nog steeds het meest passend. Het onderhavige onderwerp zal ongetwijfeld ten volle terugkeren in het kader van de herziening van het pensioenstelsel. Stichting Pensioenfonds De Fracties Jaarverslag

12 Nieuwe inzichten in sterfte tonen trendbreuk Op 30 augustus 2010 publiceerde het Actuarieel Genootschap (AG) de Prognosetafel , waarnaar de pensioensector lang had uitgezien. Daaraan ging een periode vooraf van verwarring over de vraag of de actuariële grondslagen, in afwachting van de AG-tafel, al eerder moesten worden aangepast. DNB verwacht namelijk van pensioenfondsen dat zij steeds rekening houden met de meest recente inzichten op het gebied van sterfte. Dit leidde ertoe dat de pensioensector op basis van de laatste onderzoeksgegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) een extra stijging van de levensverwachting moesten meenemen in de waardering van hun pensioenverplichtingen ultimo Deze herwaardering en zoals gezegd die van het AG kwamen voor de vele pensioenfondsen die in een herstelsituatie verkeerden, bepaald niet op een gunstig moment. Pension fund governance en medezeggenschap De inrichting van het ideale bestuursmodel voor pensioenfondsen bleef ook in dit boekjaar de gemoederen bezig houden. Zoals gezegd, zullen deze onderwerpen in het volgende verslagjaar veel aandacht krijgen. Een belangrijk feit was namelijk dat de Tweede Kamer akkoord ging met een initiatiefwetsvoorstel van Koser Kaya (D66) en Blok (VVD). Het voorstel regelt onder meer een verplichte bestuursdeelname van pensioengerechtigden. Tijdens de behandeling van het wetsvoorstel in de Eerste Kamer heeft de demissionaire minister Donner bij brief van 27 september 2010 geprobeerd de senatoren te overtuigen van de wenselijkheid om de wijzigingsvoorstellen op te schorten tot meer bekend zal zijn over de bredere aanpak van de stelselherziening en governance, zoals die door het nieuwe kabinet wordt voorbereid. Hij bepleitte een integrale aanpak van de deskundigheid, het interne toezicht en de verantwoording, waarbij naar zijn mening niet per se één governance model voor alle pensioenfondsen voor de hand ligt. Naast de bovenstaande ontwikkeling werd in het boekjaar gewerkt aan een convenant, getiteld Bevordering Diversiteit Pensioenfondsen het convenant is inmiddels tot stand gekomen. Het doel van dit convenant is te bereiken dat de fondsorganen een redelijke afspiegeling vormen van de populatie van het pensioenfonds naar leeftijd, geslacht en migrantenachtergrond. Het is de bedoeling dat de afspraken te zijner tijd worden opgenomen in de Principes voor goed pensioenfondsbestuur. Aan het einde van het boekjaar hebben DNB en AFM de Beleidsregel deskundigheid vastgesteld. In deze beleidsregel wordt meer invulling gegeven aan de vereisten ten aanzien van de deskundigheid. Deskundigheid bestaat volgens de toezichthouders uit kennis, vaardigheden en professioneel gedrag, hetgeen onder meer blijkt uit de opleiding, werkervaring en competenties van de fondsbestuurders, alsmede de toepassing daarvan in de praktijk. De toetsing van de deskundigheid zal onderdeel moeten zijn van een periodieke zelfevaluatie (bij voorkeur jaarlijks). Uitvoeringssector verrijkt met twee nieuwe vormen In het boekjaar werd de uitvoeringssector van pensioenfondsen en verzekeraars uitgebreid met twee nieuwe uitvoeringsvormen, de multi-opf en premiepensioeninstelling (PPI). De multi-opf maakt de samenwerking mogelijk tussen ondernemingspensioenfondsen die geen onderlinge verwantschap hebben of tot een concernverband horen. De samenwerking is bedoeld om vooral de uitvoering van de pensioenregelingen van kleinere pensioenfondsen efficiënter en dus goedkoper te maken. Zonder deze samenwerking zouden deze fondsen min of meer worden gedwongen tot liquidatie en overdracht van de pensioenverplichtingen aan een verzekeraar. De PPI is het Nederlandse antwoord op de grensoverschrijdende dienstverlening binnen de Europese Unie op het aanvullende pensioenterrein en concurrentie van buitenlandse pensioenuitvoeringsorganisaties. De PPI is zo opgezet dat hij niet alleen buitenlandse pensioenregelingen kan uitvoeren, maar ook voor louter binnenlands gebruik ingezet kan worden. Hiermee kan worden voorkomen dat Nederlandse pensioenfondsen de uitvoering overdragen aan een buitenlandse instelling. De PPI kan overigens alleen beschikbare premieregelingen uitvoeren. De uitbreiding naar loongerelateerde pensioenregelingen is nog onderwerp van nadere studie door het kabinet, waarbij het succes van de multi-opf zeker een rol zal spelen. 12

13 De bovenstaande ontwikkelingen tonen aan dat de pensioensector in de komende jaren tegelijk voor uitdagingen staat met betrekking tot de inhoud van de pensioencontracten als voor keuzes ten aanzien van veranderingen wat betreft de governance, die nota bene samenvallen met uitbreiding van de uitvoeringsmogelijkheden. Hieronder volgen nog enkele andere ontwikkelingen die zich in het onderhavige verslagjaar hebben voorgedaan en de informatieverschaffing gemeen hebben. Pensioenregister moet pensioenbewustzijn vergroten In het kader van de parlementaire behandeling van de Pensioenwet is bij amendement het Pensioenregister geïntroduceerd dat met ingang van 6 januari 2011 is gerealiseerd. Het Pensioenregister moet rechthebbenden een volledig overzicht geven van hun pensioenrechten en te bereiken pensioen, inclusief de AOW. In het onderhavige boekjaar is de Stichting Pensioenregister erin geslaagd, in samenwerking met enkele pensioenuitvoeringsorganisaties, de noodzakelijke voorbereidingen te voltooien. Stichting Pensioenfonds De Fracties is eveneens per die datum op het Pensioenregister aangesloten. Steeds meer aandacht gevraagd voor informatieverstrekking en communicatie Het boekjaar heeft uitgewezen dat van pensioenuitvoerders steeds meer aandacht wordt gevraagd voor de informatieverstrekking aan en communicatie met de betrokken doelgroepen. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) ontpopt zich als een actieve toezichthouder die op basis van onderzoeken beleid op deze uitvoeringsaspecten ontwikkelt. Zo heeft de AFM geconstateerd dat de zorgplicht bij premieovereenkomsten niet overeenkomstig de wettelijke verplichtingen wordt nageleefd en zijn de UPO s onvoldoende duidelijk en begrijpelijk. Ook aan de startbrief valt volgens de AFM het nodige te verbeteren. In dit boekjaar verscheen in dit verband tenslotte het STAR-advies Baanmobiliteit en risicodekking partnerpensioen dat als voornaamste drijfveer heeft dat het pensioenbewustzijn wordt vergroot. Overige ontwikkelingen Per 1 januari 2011 is de instroom in de bijdrageregeling van de Stichting Financiering Voortzetting Pensioenverzekering (Stichting FVP) geëindigd. Belangrijkste reden voor dit besluit is het verwachte negatieve effect op de toekomstige vermogensontwikkeling van de Stichting FVP. Concreet betekent dit dat werknemers van 40 jaar of ouder die op of na 1 januari 2011 WW-gerechtigd worden, niet meer in aanmerking komen voor een bijdrage op grond van de FVP-bijdrageregeling. Goed Pensioenfondsbestuur Naleving Principes voor Goed Pensioenfondsbestuur Elk pensioenfonds, en derhalve ook Stichting Pensioenfonds De Fracties, dient zorg te dragen voor de waarborging van Goed Pensioenfondsbestuur. Dit volgt uit de principes voor Pension Fund Governance (PFG) van de Stichting van de Arbeid, die per 1 januari 2007 zijn verankerd in de Pensioenwet. Deze principes betreffen onder meer zorgvuldig bestuur, transparante en open communicatie, deskundigheid en functioneren van het bestuur, verantwoording en intern toezicht. Het bestuur van Stichting Pensioenfonds De Fracties streeft ernaar om deze principes na te leven. Het beleid van het pensioenfonds is gericht op een integere bedrijfsvoering. Deze verantwoordelijkheid is vastgelegd in artikel 143 van de Pensioenwet. Dit houdt onder meer in het beheersen van bedrijfsprocessen en -risico s, integriteit, soliditeit van het fonds en het beheersen van de financiële positie over de langere termijn door periodieke opmaak van een continuïteitsanalyse (eenmaal per drie jaar). Stichting Pensioenfonds De Fracties Jaarverslag

14 Intern toezicht en Verantwoordingsorgaan Het bestuur van het pensioenfonds besteedt conform de Pensioenwet en de daarin opgenomen eisen voor Goed Pensioenfondsbestuur veel aandacht aan de opzet en inrichting van de organisatie, inclusief de interne beheersing. Reglementair is bepaald hoe het bestuur omgaat met de rol als bestuur en invulling geeft aan begrippen als goed bestuur, verantwoording en intern toezicht. Op grond van de hiervoor genoemde Principes voor Goed Pensioenfondsbestuur heeft het bestuur met ingang van 2008 een Verantwoordingsorgaan (VO) ingesteld. Voor de samenstelling van het Verantwoordingsorgaan wordt verwezen naar pagina 7. Het bestuur legt jaarlijks verantwoording af aan het Verantwoordingsorgaan. Jaarlijks doet het Verantwoordingsorgaan in het jaarverslag verslag van haar bevindingen ten aanzien van het door het bestuur gevoerde beleid. De bevindingen ten aanzien van het in 2010 gevoerde beleid zijn terug te vinden op pagina 31. De reactie van het bestuur op deze bevindingen is opgenomen op pagina 32. In het kader van Goed Pensioenfondsbestuur dienen pensioenfondsen ook zorg te dragen voor een adequaat intern toezicht. Er zijn verschillende manieren waarop dit interne toezicht vorm kan worden gegeven. Het bestuur heeft besloten het interne toezicht in te vullen door middel van een zogenoemde Visitatiecommissie, die eens per drie jaar de beleids- en bestuursprocedures en -processen, de checks and balances, de wijze waarop de uitvoering van de regeling wordt bestuurd en aangestuurd en de wijze waarop wordt omgegaan met de risico s op de langere termijn voor (de dekkingsgraad van) het pensioenfonds beoordeelt. Gedurende het verslagjaar heeft de eerste visitatie door de Visitatiecommissie plaatsgevonden. De visitatiecommissie heeft haar bevindingen verwoord in haar rapportage die op 8 april 2010 met het bestuur werd besproken. De in deze rapportage opgenomen samenvatting is terug te vinden op pagina 65 van dit jaarverslag. Compliance Officer In het verslagjaar zijn evenals voorgaande jaren door de compliance officer geen bijzonderheden geconstateerd en dus gemeld. Zelfevaluatie bestuur Overeenkomstig de Principes voor Goed Pensioenfondsbestuur heeft het bestuur in zijn statuten een procedure opgenomen teneinde zijn eigen functioneren, zowel van het bestuur als geheel als van de individuele bestuursleden, periodiek te evalueren. Het bestuur organiseert een dergelijke zelfevaluatie eenmaal in de twee jaar, of vaker indien het daartoe aanleiding ziet. In 2010 heeft er wederom een zelfevaluatie door het bestuur plaatsgevonden. Deze zelfevaluatie stond in het teken van de vaststelling van aanwezig en beoogd kennisniveau. Daarnaast is ook de taakverdeling binnen het bestuur onderwerp van discussie geweest. Deskundigheidsbevordering Het bestuur heeft in 2010 actief aandacht besteed aan de deskundigheidsbevordering van bestuursleden. Het bestuur heeft, uitgaande van de eisen die zijn vastgelegd in het plan van aanpak Deskundigheidsbevordering van de gezamenlijke pensioenkoepels (VB, OPF en UvB) d.d. december 2007, een deskundigheidsplan opgesteld, waarin eveneens een opleidingsplan is opgenomen voor bestuursleden en de leden van het Verantwoordingsorgaan. Het voltallige bestuur heeft op 6 april 2010 voor het eerst een zogenoemde heidag georganiseerd waarbij diverse pensioenonderwerpen aan bod zijn gekomen. Het bestuur heeft besloten om een dergelijke heidag voor de toekomst jaarlijks te organiseren om onder andere op deze wijze in de deskundigheidsbevordering van het bestuur te voorzien. Naleving wet- en regelgeving Overtredingen van wet- en regelgeving zijn het bestuur niet bekend. Het afgelopen jaar zijn aan het pensioenfonds geen dwangsommen of boetes opgelegd. Verder zijn er geen aanwijzingen door DNB aan het pensioenfonds gegeven, behoudens enkele opmerkingen ten aanzien van de reglementen, statuten, de uitvoeringsovereenkomst en de ABTN. Daarnaast is er geen bewindvoerder aangesteld of is bevoegdheidsuitoefening van organen van het pensioenfonds gebonden aan toestemming van de toezichthouder. 14

15 Gedragscode Jaarlijks wordt door de bestuursleden bevestigd dat zij de gedragscode nageleefd hebben. Ook dit jaar heeft dit plaatsgevonden. Communicatie In het boekjaar is wederom aandacht besteed aan communicatie. Het bestuur doet dit onder andere aan de hand van een daartoe opgesteld communicatieplan. Hierin staat uitvoerig beschreven hoe het pensioenfonds invulling geeft aan de informatieverplichting conform de eisen van de Pensioenwet. Het bestuur heeft gedurende het verslagjaar gewerkt aan de realisatie van de website van het pensioenfonds. Deze is begin 2011 live gegaan. Het pensioenfonds stelt de deelnemers via de website van het pensioenfonds regelmatig op de hoogte omtrent de financiële positie van het pensioenfonds en de ontwikkeling van de dekkingsgraad. In overeenstemming met de door de koepels geïntroduceerde doelstelling om eenvoudige, eenduidige en duidelijke pensioenoverzichten te verstrekken (uniform pensioenoverzicht, UPO), ontvangen alle gepensioneerden en alle actieve deelnemers, jaarlijks een uniform pensioenoverzicht. In 2010 hebben daarnaast alle gewezen deelnemers voor het eerst eveneens een uniform pensioenoverzicht ontvangen. Conform de in de Pensioenwet opgenomen bepalingen, zal deze groep deelnemers eens per 5 jaar een UPO van het fonds ontvangen. Alle UPO s zijn in het verslagjaar tevens voorzien van het zogenoemde toeslagenlabel dat met ingang van 1 januari verplicht werd gesteld. Doel van dit label was om de ontvanger in een eenvoudig plaatje inzicht te geven in de mate waarin het pensioenfonds naar verwachting door middel van het verlenen van toeslagen de inflatie zal kunnen bijbenen. Omdat alle pensioenfondsen dit label dienden te gaan gebruiken, zou dat tevens de onderlinge vergelijkbaarheid tussen pensioenfondsen ten goede komen. Dit toeslagenlabel lijkt echter een kort leven beschoren nu minister Kamp en ook de Autoriteit Financiële Markten begin 2011 hebben verkondigd dat het label niet aan de verwachtingen voldoet. Het verplichte gebruik is daarom reeds weer afgeschaft. Het bestuur van het Stichting Pensioenfonds De Fracties heeft reeds besloten om vanaf 2011 het toeslagenlabel niet meer te hanteren. Bestuursvergaderingen Het bestuur van Stichting Pensioenfonds De Fracties heeft het afgelopen jaar tien maal vergaderd (13 januari, 17 februari, 17 maart, 17 mei, 8 juni, 30 juni, 6 september, 13 september, 21 oktober en 9 december). Daarnaast heeft er een separate vergadering plaatsgevonden met het Verantwoordingsorgaan op 8 juni Verder hebben er besprekingen plaatsgevonden over specifieke onderwerpen. De belangrijkste onderwerpen waren: de jaarstukken 2009; wijzigen reglementen, statuten en uitvoeringsovereenkomst; de financiële positie van het pensioenfonds en ontwikkeling van de dekkingsgraad; het herstelplan en de evaluatie daarvan; het beleggingsbeleid; de realisatie van de website; bespreking rapportage van de visitatiecommissie; voorbereiding afkoop kleine pensioenen; en deskundigheidsbevordering / Heidag. Stichting Pensioenfonds De Fracties Jaarverslag

16 Pensioenparagraaf De pensioenregeling Stichting Pensioenfonds De Fracties heeft per 1 januari 2006 een nieuw pensioenreglement vastgesteld geldend voor werknemers die zowel op 31 december 2005 als op 1 januari 2006 deelnemer waren aan pensioenreglement 2003, alsmede voor nieuwe deelnemers vanaf 1 januari Voor werknemers die voor 1 januari 2005 in dienst zijn getreden en op 1 januari 2005 de leeftijd van 55 jaar of ouder hebben en als deelnemer worden aangemerkt onder pensioenreglement 2003, blijft pensioenreglement 2003 van toepassing. Met dien verstande dat het bepaalde omtrent het toeslagbeleid in pensioenreglement 2006 ook op pensioenaanspraken van deze deelnemers van toepassing is. Pensioenregeling 2006 De pensioenregeling 2006 is een zogenaamde geïndexeerde middelloonregeling met een excedent beschikbare premieregeling. De salarisgrens bedraagt ,- per 1 april 2009 tot 1 april 2010 en ,- per 1 april 2010 tot 1 april De salarisgrondslag is het bij de werkgever geldelijk feitelijk verdiende salaris vermeerderd met de vakantietoeslag, vermeerderd met eventuele vaste uitkeringen uit hoofde van het dienstverband (o.a. ploegentoeslag). De pensioengrondslag voor de middelloonregeling (A) is gelijk aan de salarisgrondslag tot de salarisgrens verminderd met een franchise van ,- per 1 januari 2010 en ,- per 1 januari De pensioengrondslag voor de excedent beschikbare premieregeling (B) is gelijk aan de salarisgrondslag verminderd met de salarisgrens. Het ouderdomspensioen bedraagt 2,25% van de voor het desbetreffende deelnemersjaar geldende pensioengrondslag voor de middelloonregeling (A). Over de pensioengrondslag voor de excedent beschikbare premieregeling (B) wordt een pensioenkapitaal opgebouwd in een beschikbare premieregeling. De opgebouwde pensioenaanspraken worden jaarlijks verhoogd met een index die is afgeleid van de algemene loonontwikkeling bij de werkgever, mits de behaalde rendementen toereikend zijn en de financiële positie van het fonds dit toelaat. De premievrije pensioenaanspraken en ingegane pensioenen worden jaarlijks verhoogd met maximaal het percentage waarmee het consumentenprijsindexcijfer (CPI) alle huishoudens (afgeleid) is gestegen over de maanden oktober-oktober van het voorafgaande jaar, mits de behaalde rendementen toereikend zijn en de financiële positie van het fonds dit toelaat. Het toeslagpercentage zal evenwel niet hoger zijn als dat voor actieve deelnemers. Het ouderdomspensioen gaat in beginsel in op 65 jaar. De pensioenregeling biedt de mogelijkheid om onder bepaalde voorwaarden eerder of parttime met pensioen te gaan. Het partnerpensioen voor gehuwden, geregistreerde partners en ongehuwd samenwonenden met een samenlevingsovereenkomst van actieve deelnemers bedraagt 65% van het maximaal te bereiken ouderdomspensioen dat is opgebouwd na 1 januari 2006, op basis van pensioengrondslag A en B. Voor deelnemers die voor 1 januari 2006 deelnemer waren in pensioenregeling 2003 is daarnaast een nabestaandenpensioen op risicobasis verzekerd. Het partnerpensioen voor gehuwden, geregistreerde partners en ongehuwd samenwonenden met een samenlevingsovereenkomst van (gewezen) deelnemers bedraagt 65% van het maximaal te bereiken ouderdomspensioen dat is opgebouwd na 1 januari 2006, op basis van pensioengrondslag A en indien van toepassing 65% van het ouderdomspensioen dat is verkregen uit hoofde van de omzetting van het pensioenkapitaal. Op pensioendatum heeft de deelnemer de keuze om het partnerpensioen om te zetten in een hoger ouderdomspensioen of omgekeerd. Het wezenpensioen bedraagt voor één, twee, respectievelijk drie of meer kinderen 16%, 28% respectievelijk 36% van het behaalbaar partnerpensioen. Bij gehele of gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid vindt voortzetting van de pensioenopbouw plaats op basis van pensioengrondslag A en pensioengrondslag B. Het arbeidsongeschiktheidspensioen (AOP) bedraagt bij gehele of gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid maximaal 65% van de salarisgrondslag voor zover deze uitgaat boven de AOP-uitkeringsdrempel. De AOP- uitkeringsdrempel bedraagt het WIA maximum dagloon, zijnde ,- per 1 januari 2010 en ,- per 1 januari

17 Indien en voor zover de kosten van de pensioenregeling niet hoger zijn dan 26,5% van de salarissom, draagt de deelnemer niet bij in de kosten van de pensioenregeling. De kosten voor aanvullend ANW-hiaat en kosten voor extra in te kopen pensioen komen geheel voor rekening van de werknemer. Aanvullende pensioenen: ANW-hiaatpensioen: 6.000,- of ,- (optioneel). Extra pensioen: Indien en voorzover de in het reglement genoemde grenzen aan de pensioenopbouw niet wordt overschreden, kan een deelnemer voor eigen rekening aanvullende premies storten voor de opbouw van extra pensioen. Deze premies worden toegevoegd aan het pensioenkapitaal. Overgangsregeling: Voor werknemers die deelnemer waren in de zin van pensioenreglement 2003, kunnen de opgebouwde aanspraken worden overgedragen naar pensioenreglement Pensioenregeling 2003 De pensioenregeling 2003 is een zogenaamde eindloonregeling. De salarisgrondslag is het bij de werkgever geldelijk feitelijk verdiende salaris vermeerderd met de vakantietoeslag, vermeerderd met eventuele vaste uitkeringen uit hoofde van het dienstverband (o.a. ploegentoeslag). De eindsalarisgrondslag bedraagt de hoogste salarisgrondslag die voor de deelnemer gedurende de laatste 5 jaren van zijn deelnemerschap heeft gegolden. De pensioengrondslag is gelijk aan de eindsalarisgrondslag verminderd met een franchise van ,- per 1 januari 2010 en ,- per 1 januari Het maximum aantal deelnemingsjaren bedraagt 40 jaren. Het ouderdomspensioen gaat in beginsel in op 65 jaar. Deelnemers die in dienst waren per 31 december 1997 en op wie reglement 1998 van toepassing is geworden, verwerven tussen leeftijd 50 en 60 extra garantiejaren. Naast ouderdomspensioen kent pensioenregeling 2003 een tijdelijk ouderdomspensioen. Er bestaat de mogelijkheid om tussen 60 en 65 jaar met vervroegd ouderdomspensioen te gaan. Tevens bestaat de mogelijkheid om tussen 60 en 62 jaar met vervroegd tijdelijk pensioen te gaan. Het partnerpensioen voor gehuwden, geregistreerde partners en ongehuwd samenwonenden met een samenlevingsovereenkomst van actieve deelnemers bedraagt 50% van de laatste pensioengrondslag op risicobasis. Het partnerpensioen voor gehuwden, geregistreerde partners en ongehuwd samenwonenden met een samenlevingsovereenkomst van gewezen deelnemers of gepensioneerden is het na omzetting van ouderdomspensioen gekozen partnerpensioen. Op pensioendatum heeft de deelnemer de keuze om het ouderdomspensioen om te zetten in een partnerpensioen. Het wezenpensioen bedraagt voor één, twee, respectievelijk drie of meer kinderen 8%, 14% respectievelijk 18% van de laatste pensioengrondslag. De premievrije pensioenaanspraken en ingegane pensioenen worden jaarlijks verhoogd met maximaal het percentage waarmee het consumentenprijsindexcijfer (CPI) alle huishoudens (afgeleid) is gestegen over de maanden oktober-oktober van het voorafgaande jaar, mits de behaalde rendementen toereikend zijn en de financiële positie van het fonds dit toelaat. Het toeslagpercentage zal evenwel niet hoger zijn dan het maximaal percentage van de Werkgever loonindex. Bij gehele of gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid vindt voortzetting van de pensioenopbouw tot 62 jaar plaats op basis van de eindsalarisgrondslag. Het arbeidsongeschiktheidspensioen (AOP) bedraagt bij gehele of gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid maximaal 65% van de salarisgrondslag voor zover deze uitgaat boven de AOP-uitkeringsdrempel. De AOP- uitkeringsdrempel bedraagt het WIA maximum dagloon, zijnde ,- per 1 januari 2010 en ,- per 1 januari Stichting Pensioenfonds De Fracties Jaarverslag

18 Indien en voor zover de kosten van de pensioenregeling niet hoger zijn dan 26,5% van de salarissom, draagt de deelnemer niet bij in de kosten van de pensioenregeling. De kosten voor aanvullend ANW-hiaat en kosten voor extra in te kopen pensioen komen geheel voor rekening van de werknemer. Aanvullende pensioenen: ANW-hiaatpensioen: 6.000,- of ,- (optioneel). Spaarjaren: Het maximaal in te kopen spaarpensioen is niet hoger dan een pensioen vastgesteld op basis van 40 dienstjaren minus bereikbare deelnemerstijd van de deelnemer. Pluspensioen: Ouderdomspensioen uit hoofde van beschikbare premieregeling. Premie 2010 De werkgever is gehouden jaarlijks bij Stichting Pensioenfonds De Fracties de bijdragen te storten ter financiering van de aanspraken zoals deze voortvloeien uit het pensioenreglement en zijn berekend naar de grondslagen zoals beschreven in de ABTN van Stichting Pensioenfonds De Fracties. De financiering geschiedt op basis van een doorsneepremie. De pensioenpremie is bepaald in overleg met de CAO-partijen en bedraagt 26,5% van de salarissom. In het premiepercentage is 1,5%-punt begrepen voor uitvoeringskosten. Indien de uitvoeringskosten hoger uitvallen dan 1,5%-punt, worden die kosten gedragen door het behaalde rendement of de ingelegde premie. De doorsneepremie wordt op regelmatige basis getoetst. Indien blijkt dat de vastgestelde premie niet langer toereikend of meer dan toereikend is, zal, de actuaris gehoord hebbende, bekeken worden in hoeverre de premie kan worden aangepast. Indien de kosten van de pensioenregeling het genoemde maximum overschrijden, treden de CAOpartijen in overleg. Indien de bijdragen niet voldoende zijn voor de financiering van de in het betreffende jaar toe te kennen pensioenaanspraken, is het bestuur bevoegd te besluiten om de pensioenopbouw in dat jaar met een voor iedere deelnemer gelijk percentage te verminderen. Hierbij wordt het bepaalde bij of krachtens artikel 134 Pensioenwet in acht genomen. Met ingang van 1 januari 2010 bedroeg de premie 26,5%. Met ingang van 1 januari 2011 bedraagt de premie ongewijzigd 26,5%. Financiële positie (dekkingsgraad, herstelplan en evaluatie) De dekkingsgraad van het pensioenfonds kwam als gevolg van de kredietcrisis eind 2008 onder het volgens de Pensioenwet kritieke niveau van het minimaal vereist eigen vermogen te liggen. Dit minimaal vereist eigen vermogen bedraagt voor een gemiddeld pensioenfonds circa 105%. Fondsspecifieke berekeningen van de actuaris laten zien dat het minimaal vereist eigen vermogen voor Stichting Pensioenfonds De Fracties eveneens 105% bedraagt. Met de toenmalige dekkingsgraad van 103,7% was eind 2008 daardoor niet alleen sprake van een zogenoemd reservetekort, maar zelfs van een dekkingstekort. Op grond van artikel 140 van de Pensioenwet moest het pensioenfonds dan ook een kortetermijnherstelplan opstellen dat, vergezeld van een door Towers Watson opgestelde continuïteitsanalyse, op 26 maart 2009 bij DNB werd ingediend. Op 3 juli 2009 heeft het pensioenfonds hierop een schriftelijke reactie van DNB ontvangen, waarin DNB aangeeft hiermee in te stemmen. DNB is van oordeel dat het ingediende herstelplan concreet en haalbaar is. De dekkingsgraad van het pensioenfonds bedroeg ultimo december ,4%. Aangezien de aanwezige dekkingsgraad ultimo verslagjaar hoger was dan de benodigde dekkingsgraad, en tevens hoger dan de minimaal vereiste dekkingsgraad van 105%, verkeerde het pensioenfonds ultimo 2009 niet meer in een reserve- en dekkingstekort. Formeel was het herstelplan op dat moment echter nog van kracht omdat een pensioenfonds gedurende drie opeenvolgende kwartalen uit herstel moet zijn voordat het herstelplan eindigt. Aanvankelijk liet de dekkingsgraad een verder herstel zien, maar in de loop van 2010 trad toch weer een kentering op. Hieraan lagen twee oorzaken ten grondslag. Ten eerste daalde de rente. Hierdoor neemt de waarde van de pensioenverplichtingen toe en de beleggingen van het pensioenfonds konden deze waardestijging niet helemaal volgen ondanks het feit dat over 2010 toch een totaal rendement van 8,7% werd behaald. De waarde van de pensioenverplichtingen nam echter niet alleen maar toe als gevolg 18

19 van de gedaalde rente. Een tweede oorzaak lag in de toename van de levensverwachtingen. Daarmee had het bestuur in het vorige verslagjaar, mede op advies van de actuaris, al rekening gehouden door bij de berekening van de pensioenverplichtingen een extra opslag te hanteren van 4,1%. Uiteindelijk bleek, met de publicatie van een nieuwe zogenoemde Prognosetafel van het Actuarieel Genootschap, die opslag toch nog niet voldoende te zijn geweest. In de paragraaf omtrent wijzigingen actuariële grondslagen zal hier nader op worden teruggekomen. Door deze extra last daalde de dekkingsgraad van het pensioenfonds uiteindelijk per saldo in 2010 met 9,2%-punt tot 113,2% aan het einde van Aangezien deze dekkingsgraad boven het minimaal vereist eigen vermogen van 105% ligt, is er geen sprake van een dekkingstekort. Wel is er een zogenoemd reservetekort. Daarvan is namelijk sprake als de dekkingsgraad lager ligt dan het vereist eigen vermogen. De berekening van het vereist eigen vermogen volgt uit het Financieel Toetsingskader (FTK) dat onderdeel uitmaakt van de Pensioenwet. Het vereist eigen vermogen verschilt van pensioenfonds tot pensioenfonds en de hoogte ervan hangt in belangrijke mate af van het beleggingsbeleid van een fonds en de risico s die daarin besloten liggen. Het vereist eigen vermogen van Stichting Pensioenfonds De Fracties bedraagt 120,0%. Zo lang er sprake is van een reservetekort blijft een door het pensioenfonds bij DNB ingediend herstelplan van kracht en moet dit herstelplan ook jaarlijks door het bestuur worden geëvalueerd. Over die evaluatie heeft het bestuur in februari 2011 een terugkoppeling verstrekt aan DNB. Overzicht dekkingsgraden Stichting Pensioenfonds De Fracties ,5 133, ,6 115,8 121,4 122,4 120,4 110,7 113, ,7 104,6 100, ste kwartaal de kwartaal de kwartaal de kwartaal ste kwartaal de kwartaal de kwartaal de kwartaal ste kwartaal de kwartaal de kwartaal de kwartaal 2010 Verloop dekkingsgraad Minimaal vereist vermogen (105%) Voor het lange termijn herstel tot aan het niveau van het vereist eigen vermogen (daaronder wordt gesproken van een reservetekort) heeft een pensioenfonds krachtens de Pensioenwet 15 jaar de tijd. Op basis van het door Stichting Pensioenfonds De Fracties ingediende herstelplan betekent dit dat het fonds (gerekend vanaf ultimo 2008 toen het reservetekort voor het eerst optrad) uiterlijk aan het einde van het jaar 2023 een dekkingsgraad zou moeten hebben die boven het vereist eigen vermogen ligt. Het ingediende herstelplan liet overigens zien dat het fonds naar verwachting in het jaar 2015 uit herstel (reservetekort) zou zijn. Mede door de eerdergenoemde stijgende levensverwachtingen ziet het er thans echter naar uit dat het herstel meer tijd zal vergen, maar wel voor het einde van 2023 zal zijn gerealiseerd (naar verwachting zal dit in 2016 zijn gerealiseerd). Stichting Pensioenfonds De Fracties Jaarverslag

20 In het kader van de opgelegde rapportageverplichtingen heeft het pensioenfonds gedurende 2010 haar dekkingsgraad maandelijks gerapporteerd aan DNB. Pensioenfondsen dienen verder, zo lang zij zich in herstel bevinden, jaarlijks de voortgang van het herstel te evalueren en te rapporteren aan DNB. Begin 2011 heeft het bestuur het herstelplan dan ook wederom geëvalueerd. Deze evaluatie is op 11 februari 2011 gerapporteerd aan DNB. In 2010 heeft de dekkingsgraad zich ten opzichte van het herstelplan als volgt ontwikkeld: Verwacht 2010 Werkelijk 2010 Dekkingsgraad per 31 december ,8% 122,4% Sturingsmiddelen Premie De premie draagt bij aan het herstel 4,7% 3,4% Uitkering 0,1% 0,2% Toeslagverlening In 2010 zijn er toeslagen toegekend; actieven 1,51%, ingegane en premievrije pensioenen 0,4% -0,6% -1,6% Beleggingen In 2010 is een hoger rendement behaald dan verondersteld -2,9% 6,0% Rentetermijnstructuur De daling van de rente in 2010 is mede een oorzaak voor een lagere dekkingsgraad 0,0% -15,6% Overige De verzwaring van de sterftegrondslagen heeft het herstel geremd -0,1% -1,6% Dekkingsgraad per 31 december ,0% 113,2% Vereiste dekkingsgraad per 31 december ,0% 120,0% Wijziging van de actuariële grondslagen De marktwaarde van de voorziening pensioenverplichtingen zoals deze op de balans van een pensioenfonds wordt opgenomen, is onder meer afhankelijk van de verwachte duur dat een pensioenfonds bepaalde pensioenuitkeringen zal moeten verrichten. Neemt die duur toe dan stijgt, onder gelijk blijvende overige omstandigheden, ook de marktwaarde van die verplichtingen. Reeds in 2009, zo viel ook eerder in dit bestuursverslag te lezen, werd duidelijk dat de levensverwachtingen van de Nederlandse bevolking steeds gunstiger worden. Daardoor neemt de verwachte duur van de pensioenuitkeringen toe. Destijds kwam dit inzicht vooral voort uit statistieken die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) daarover eind 2009 publiceerde. Omdat het Actuarieel Genootschap (AG) op dat moment nog geen nieuwe overlevingstafels had gepubliceerd, besloot het bestuur destijds de bestaande actuariële grondslagen te hanteren en mede op advies van de actuaris een opslag op de op basis van die grondslagen berekende voorziening pensioenverplichtingen toe te passen van 4,1%. Daarmee werd tevens gehoor gegeven aan de door DNB opgelegde eis 20

21 dat pensioenfondsen in de vaststelling van de voorziening pensioenverplichtingen rekening dienden te houden met deze actuele inzichten in de sterfteontwikkelingen. Inmiddels heeft het Actuarieel Genootschap in 2010 nieuwe overlevingstafels gepubliceerd, officieel aangeduid als de AG-Prognosetafel Deze vervangen de in 2007 door het AG gepubliceerde Prognosetafel , welke in de voorbije jaren als grondslag diende voor de vaststelling van de hoogte van de voorziening pensioenverplichtingen. Het bestuur heeft besloten om de nieuwe AG-Prognosetafel te hanteren. Voor de statistieken die door het CBS en het AG worden geproduceerd wordt altijd uitgegaan van de gehele Nederlandse bevolking. Omdat de deelnemers van een pensioenfonds gemiddeld gesproken gezonder zijn dan die gehele Nederlandse bevolking, past een pensioenfonds ook nog een leeftijdscorrectie toe. Bij Stichting Pensioenfonds De Fracties gebeurt dit door toepassing van zogenoemde ervaringssterfte. Deze methode van leeftijdscorrectie wordt accurater geacht dan leeftijdsterugstelling. Met de overstap op de nieuwe AG-Prognosetafel is ook tegelijkertijd overgegaan op actuelere informatie voor wat betreft ervaringssterfte. De gehanteerde AG-Prognosetafel wordt thans gecorrigeerd door middel van de zogenoemde Towers Watson Ervaringssterfte Het bestuur verwacht hiermee dan ook een goede en prudente inschatting te kunnen maken van het effect dat ontstaat als gevolg van het feit dat deelnemers aan pensioenfondsen gemiddeld gezonder zijn (en dus naar verwachting langer leven) dan de gemiddelde Nederlandse bevolking. Toeslagbeleid Stichting Pensioenfonds De Fracties kent een voorwaardelijk toeslagbeleid waarbij, afhankelijk van de financiële positie, jaarlijks per 1 januari toeslagen kunnen worden verleend. Voor deze jaarlijkse toeslagverlening is geen bestemmingsreserve gevormd en wordt geen expliciete premie betaald. De jaarlijkse toeslag wordt gefinancierd uit het geheel van aanwezige middelen, rendementen en premie-inkomsten. De toeslagruimte is een percentage dat door het bestuur van Stichting Pensioenfonds De Fracties wordt vastgesteld op basis van een beleidsstaffel afhankelijk van de hoogte van de dekkingsgraad in enig jaar. De toeslagverlening is niet van toepassing op het pensioenkapitaal als bedoeld in artikel 2.4 van pensioenreglement Bij de toeslagverlening wordt onderscheid gemaakt tussen de actieve deelnemers en de inactieve deelnemers (gewezen deelnemers en gepensioneerden). Uitgangspunt voor de jaarlijkse toeslagverlening aan de actieve deelnemers is de Werkgever loonindex. Het bestuur heeft in het verslagjaar, de actuaris gehoord hebbende, besloten om gezien de financiële positie van het pensioenfonds de rechten van de actieve deelnemers per 1 januari 2010 met 1,51% te verhogen. Uitgangspunt voor de jaarlijkse toeslagverlening aan de inactieve deelnemers is de procentuele verhoging van het consumentenprijsindexcijfer (CPI) voor alle huishoudens (afgeleid), zoals dit wordt berekend door het Centraal Bureau voor de Statistiek, over de maand oktober van het voorafgaande jaar ten opzichte van de maand oktober van het daaraan voorafgaande jaar. Deze procentuele verhoging is gemaximeerd en zal niet meer bedragen dan de Werkgever loonindex. Het bestuur heeft in het verslagjaar, de actuaris gehoord hebbende, besloten om gezien de financiële positie van het pensioenfonds de ingegane en premievrije pensioenen met ingang van 1 januari 2010 te verhogen met 0,40%. Voor 2011 heeft het bestuur, de actuaris gehoord hebbende, besloten om met ingang van 1 januari 2011 de rechten van de actieve deelnemers met 0,91% te verhogen en de ingegane en premievrije pensioenen met 0,76% te verhogen. Herverzekering Het overlijdensrisico en het arbeidsongeschiktheidsrisico zijn door Stichting Pensioenfonds De Fracties voor een periode van 5 jaar ondergebracht bij Zwitserleven. Op 15 oktober 2008 heeft Stichting Pensioenfonds De Fracties een nieuw herverzekeringscontract gesloten met Zwitserleven voor de periode 1 januari 2009 tot en met 31 december Ten behoeve van het overlijdensrisico worden jaarlijks de risicokapitalen herverzekerd. Het risicokapitaal is gelijk aan de contante waarde van een direct ingaand nabestaandenpensioen en aanvullend ANW-hiaatpensioen, verminderd met de ten behoeve van de betreffende deelnemer aanwezige voorziening voor ouderdomspensioen, nabestaandenpensioen en tijdelijk ouderdomspensioen. Stichting Pensioenfonds De Fracties Jaarverslag

22 Onder het arbeidsongeschiktheidsrisico wordt verstaan de premievrije voortzetting van de pensioenopbouw alsmede de te verzekeren arbeidsongeschiktheidspensioenen. Op de winstberekeningsdatum (twee jaar na afloop van de contractsperiode) wordt door Zwitserleven een winstaandeel ten behoeve van het pensioenfonds bepaald. De van toepassing zijnde formule is vastgelegd in de herverzekeringsovereenkomst. Verwachte ontwikkelingen in 2011 Beleidsregel Deskundigheid 2011 Per 1 januari 2011 is de Beleidsregel Deskundigheid 2011 van kracht geworden. In deze beleidsregel worden de eisen verduidelijkt die worden gesteld aan de deskundigheid van bestuurders (en andere beleidsbepalers) van de onder het toezicht van DNB en AFM staande instellingen en welke aspecten bij de toetsing van nieuwe bestuursleden in aanmerking worden genomen. Deze deskundigheid omvat kennis, vaardigheden en professioneel gedrag dat kan worden aangetoond door opleiding, ervaring en competenties. Het bestuur van Stichting Pensioenfonds De Fracties zal inventariseren welke maatregelen getroffen dienen te worden om aan de beleidsregel te kunnen voldoen en deze zo spoedig mogelijk implementeren. Pensioenakkoord In een brief van 11 februari jl. heeft minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) aan de Tweede Kamer medegedeeld dat hij hoopt in het vroege voorjaar met sociale partners een akkoord te kunnen sluiten over de invoering van reële pensioencontracten. Zo spoedig mogelijk daarna wil hij de Tweede Kamer informeren over de hoofdlijnen van de te wijzigen pensioenwetgeving en het financieel toetsingskader (FTK). Intussen is de Stichting van de Arbeid (STAR) bezig zijn eigen pensioenakkoord van 4 juni 2010 nader uit te werken. Het bestuur van Stichting Pensioenfonds De Fracties zal de ontwikkelingen ten aanzien van het Pensioenakkoord gedurende 2011 nauwgezet volgen. 22