Wetgeving en beleid van de groene ruimte

Transcriptie

1 C U R S U S Wetgeving en beleid van de groene ruimte Maatregelen buiten de beschermde gebieden

2 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Wat? Wijzigen vegetatie en KLE Bermbesluit

3 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Wijziging van vegetatie en KLE Art regeling BVR 1998 tot vaststelling van nadere regels ter uitvoering van het Natuurdecreet: (relatief) verbod natuurvergunning Omzendbrief LNW/98/01 van 10 november 1998 betreffende algemene maatregelen inzake natuurbehoud en wat de voorwaarden voor het wijzigen van vegetatie en KLE s betreft volgens het B.Vl.R. van 23 juli 1998 ( ) en Code van Goede Natuurpraktijk i.f.v. wijziging van vegetatie en KLE s.

4 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Wijziging van vegetatie en KLE Vegetatie? natuurlijke of halfnatuurlijke begroeiingen met alle spontaan gevestigde kruid-, struweelen bosbegroeiingen. Onafhankelijk of het abiotisch milieu door de mens beïnvloed is of niet. Zowel begroeiingen in water en op het land. Ook bossen. Geen cultuurgewassen. Kleine landschapselementen? lijn- en puntvormige elementen, met inbegrip van de bijhorende vegetaties, waarvan het uitzicht, de structuur of de aard al dan niet het resultaat zijn van menselijk handelen en die deel uitmaken van de natuur. Zoals: bermen, bronnen, bomen, dijken, graften, houtkanten, hagen, holle wegen, hoogstamboomgaarden, perceelsrandbegroeiingen, sloten, struwelen, poelen, veedrinkputten en waterlopen

5 M a a t r e g e l e n b u i t e n d e b e s c h e r m d e g e b i e d e n tekstvak Cursus Bosbouwbekwaamheid Beheer van natuurgebieden 5

6 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Wijziging van vegetatie en KLE Stapsgewijs redeneren: 1. Is er sprake van een vrijstelling van het verbod of de vergunningsplicht? Indien ja OK, wijzigen maar (zorgplicht!)! 2. Indien niet is er sprake van een verbod? Indien ja verboden (tenzij ontheffing verkregen van minister) 3. Indien niet in een (bestemmings)zone waar natuurvergunningsplicht geldt? Indien niet OK (zorgplicht!) 4. Indien ja is het een vergunningsplichtige wijziging? Indien niet OK (zorgplicht!) Indien ja NV vragen

7 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Vrijstellingen van verbod of natuurvergunningsplicht: op huiskavel én binnen 100 m van vergunde woning of stallen (50 m in de 4 groene gebieden : groen-, bos-, park- of buffergebieden) haag haag omgrenzing erf weiland a b a b stallen vergunde woning vergunde woning vergunde woning

8 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Vrijstellingen van verbod of natuurvergunningsplicht: stedenbouwkundige vergunning waarbij advies ANB gevraagd werd De werken zijn expliciet opgenomen in goedgekeurd beheerplan (bos-, natuur-, landinrichting-, kavelplan, landschapsbeheerplan, natuurinrichtingsproject of natuurrichtplan) De werken worden uitgevoerd op basis van een machtiging of goedkeuring in toepassing van Bosdecreet Voor normale onderhoudswerken (cfr. Code Goede Natuurpraktijk)

9 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Het wijzigen van volgende vegetaties en KLE s is VERBODEN: Holle wegen, graften en bronnen (overal) Historisch permanent grasland (incl. microreliëf en poelen) binnen groen-, park-, bos- en buffergebied, binnen de perimeter van beschermde landschappen en beschermingsgebieden Poldercomplex en Zwin (Bijlage IV) Vennen en heiden (Bijlage V - overal) Moerassen en waterrijke gebieden (Bijlage V overal) Duinvegetaties (Bijlage V overal)

10 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Individuele afwijkingen op verbod: door bevoegde Vlaamse minister binnen 3 maanden gemotiveerd (technische redenen)+ incl. voorstel maatregelen ter naleving zorgplicht + voorstel compenserende maatregelen voor natuurherstel of -ontwikkeling

11 M a a t r e g e l e n b u i t e n d e b e s c h e r m d e g e b i e d e n tekstvak Cursus Bosbouwbekwaamheid Beheer van natuurgebieden 11

12 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Waar geldt natuurvergunningsplicht? Vegetatiewijziging: groen-, park-, bos- en buffergebieden vallei- en brongebieden, agrarische gebieden met ecologisch belang, agr. gebieden met bijzondere waarde natuurontwikkelingsgebieden beschermde duingebieden (Duinendecreet) SBZ-H, SBZ-V, Ramsargebieden Kleine Landschapselementen: idem + agrarische gebieden, landschappelijk waardevolle agrarische gebieden, IVON

13 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Welke activiteiten zijn natuurvergunningsplicht? Vegetatiewijziging: afbranden vernietigen, beschadigen of doen afsterven van vegetatie met mechanische of chemische middelen reliëfwijziging, incl. nivellering microreliëf (on)rechtstreeks wijzigen waterhuishouding door drainage, ontwatering, dichten of wijzigen van het overstromingsgebied wijzigen historisch permanent grasland in groengele gebieden, SBZ- H (indien aangeduid als habitat), IJzervallei

14 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Welke activiteiten zijn natuurvergunningsplicht? Vergunningsplichtige wijzigingen van KLE s: rooien of anderszins verwijderen en beschadigen van houtachtige beplantingen op weg-, waterweg- of spoorwegbermen of op het talud van holle wegen, langs waterlopen, dijken of taluds, van heggen, houtwallen, bomenrijen en hoogstamboomgaarden wijzigen van vegetatie bij KLE, incl. perceelsrandbegroeiingen en sloten

15 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Welke activiteiten zijn natuurvergunningsplicht? Vergunningsplichtige wijzigingen van KLE s: uitgraven, verbreden, rechttrekken en dichten van stilstaande waters, poelen of waterlopen wijzigen van sloten, greppels, laantjes, poelen, uitgesproken microreliëf, bronnen, kwelzones en andere kleine landschapselementen in de hist. perm. graslanden in het agrarisch gebied met landschappelijke waarde binnen landbouwstreek de Polders

16 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Procedure: aanvraag ontvankelijk en volledig? advies (30 d.): ANB (cel beleid) gemeentedienst 3 m wijziging waterhuishouding openbaar onderzoek 30 d. schorsend beroep ANB (cel beleid) beslissing CBS 3 m beslissing Dep. zoniet geweigerd beroep door aanvrager of belanghebbende

17 Case Mag de houtkant gekapt worden? Geef aan welke vergunningen eventueel nodig zijn

18 Bestemming? Groene bestemmingen + Agrarisch gebied KLE ro natuurvergunningplichtig VEN? rooien verboden ontheffing! SBZ? natuurvergunningsplichtig BD: geen bos! RO: stedenbouwkundige vergunningsplicht of vrijstelling? <1 m op e m boven de grond: geen stedenbouwkundige vergunningsplicht ND: KLE, natuurvergunning? Ja!

19 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Bermbeheer Bermbesluit: B.Vl.Reg. 27 juni 1984 houdende maatregelen inzake natuurbehoud op de bermen beheerd door publiekrechtelijke rechtspersonen Voor bermen: beheerd door overheden binnen de landelijke ruimte. Maar! Let op! zorgplicht overal!

20 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Bermbeheer: Bermbesluit Doel: natuurvriendelijk beheer van de wegbermen verbod op gebruik biociden: herbiciden, insecticiden, fungiciden, bactericiden,...

21 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Bermbeheer: Bermbesluit Doel: natuurvriendelijk beheer van de wegbermen maaien: maaisel afvoeren (binnen de 10 dagen) maaidata 1ste: vanaf 15/6 2de: vanaf 15/9 Afwijkingen: omwille van verkeersveiligheid, omwille van natuurbehoud bermbeheerplan: maaiplan & maaischema

22 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Bermbeheer: Bermbesluit Te gebruiken materiaal + manier van maaien: belangrijk! Zodanig dat de ondergrondse plantendelen en eventuele voorkomende struiken niet beschadigd worden Machinaal maaien: maaihoogte > 10 cm

23 Maatregelen buiten de beschermde gebieden jaarlijks gemaaid om de 2-3 jaar gemaaid struweel; periodiek afgezet klepelmaaier met afzuiginstallatie soortenrijke wegberm met zonatie in beheer

24 Natuurbehoudsrecht: onderdelen SOORTGERICHT NATUURBELEID natuur vogels jacht riviervisserij aanvullend HORIZONTALE MAATREGELEN GEBIEDSGERICHT NATUURBELEID natuur bos landschap randvoorwaarden KWANTITEIT incl. ruimtelijke kwaliteit ruimtelijke ordening KWALITEIT milieukwaliteit milieuhygiëne

25 Soortgericht natuurbeleid

26 Soortgericht natuurbeleid Complementair aan gebiedsgericht natuurbeleid Wordt geregeld in het Soortenbesluit (2009) Soortenbesluit vervangt een aantal oude UB s: KB 1976 Beschermde planten KB 1980 Beschermde dieren KB 1981 Beschermde vogels B.Vl.Reg Introductie uitheemse diersoorten B.Vl.Reg Erkenning V.O.C. s

27 Soortgericht natuurbeleid Soortenbesluit = B.Vl.Reg. 15 mei 2009 met betrekking tot soortenbescherming en soortenbeheer (B.S. 13 augustus 2009, decretale basis: hoofdstuk VI Natuurdecreet) Luiken: Algemene bepalingen Inventarisatie en registratie Soortenbescherming Soortenbeheer Werking opvangcentra voor wilde dieren Houden beschermde soorten in gevangenschap Toezicht

28 Soortgericht natuurbeleid Luik 1: Toepassingsgebied Wel: inheemse soorten uitheemse vogels (voorkomend van nature in het wild op Europese grondgebied EU) of andere uitheemse soorten dan vogels (bijlage IV HRL) en bijlage 2 Verdrag van Bern overige uitheemse soorten, (voor wat betreft introductie in het wild of beheerregelingen voor in het wild voorkomende populaties ervan). Niet: gedomesticeerde soorten, rassen of variëteiten GGO s jachtwild soorten riviervisserij dier- en plantensoorten die vallen onder KB 1987 betreffende de bestrijding van voor planten en voor plantaardige producten schadelijke organismen in-, uit- en doorvoer van uitheemse soorten (= federaal)

29 Soortgericht natuurbeleid Luik 2: Inventarisatie en registratie INBO coördineert soorteninventarisatie in het raam van toezicht op staat van instandhouding Vaststelling rode lijsten door minister / om de 10 jaar te evalueren Rode lijst: indeling (~ zeldzaamheid en trend): uitgestorven met uitsterven bedreigd bedreigd kwetsbaar zeldzaam Opvolgen (potentieel) invasieve soorten

30 Soortgericht natuurbeleid Luik 3: Soortenbescherming Beschermde soorten = Categorie 1, 2 of 3 in bijlage 1 SB van nature op het EU grondgebied in het wild voorkomende vogelsoorten Art. 1 Vogelrichtlijn uitheemse soorten bijlage IV Habitatrichtlijn (plant- en diersoorten van communautair belang die strikt moeten worden beschermd) uitheemse soorten bijlage II Verdrag van Bern (streng beschermde diersoorten) Bescherming hangt af van de categorie waarin de dieren geplaatst zijn! Beschermen via aantal verbodsbepalingen soortenbehoudsmaatregelen soortenbeschermingsprogramma s

31 Soortgericht natuurbeleid

32 Soortgericht natuurbeleid Categorie 1 Bv: bosspitsmuis, adder, hazelworm, alpenwatersalamander, geen vogels! geen Europees beschermde soorten toepassing algemene basisbeschermingsbepalingen MAAR: verbodsbepalingen mogen geen handelingen en activiteiten die de realisatie van de bestemmingsplannen onmogelijk maken! Categorie 2 Bv: grijze en gewone zeehond, alle vogels en in vissen in bijlage 1 SB Europees te beschermen soorten waarvoor SBZ moet ingesteld worden toepassing algemene basisbeschermingsbepalingen geen vrijstelling verbonden aan planologische bestemmingen!

33 Soortgericht natuurbeleid Categorie 3 Bv: baardvleermuis, bever, franjestaart, hamster, wilde kat, gladde slang, boomkikker, kamsalamander, knoflookpad, vroedmeesterpad Strikte bescherming strengste beschermingsregeling Categorie 4 Jachtwild en riviervissen Aanvullende bescherming op jacht- en visserijregelgeving Categorie 5 Barbarijse patrijs / Moerassneeuwhoen / Rode patrijs Soorten die in aanmerking komen voor vervoer

34 Soortgericht natuurbeleid Luik 4: soortenbeheer = bestrijding! ( soortenbeheersing ) Bestrijding op basis van een beheerregeling Ontwerpbeheerregeling op te maken door ANB op initiatief van Vlaamse minister natuurbehoud en/of landbouw ( minister van omgeving, natuur en landbouw) Beheerregeling vastgesteld door Vl. Min.: geldig max. 5 jaar Bestrijding ook via voorafgaande melding in geval ekster, gaai, kauw, kokmeeuw, spreeuw, zilvermeeuw en zwarte kraai (bijlage 3 SB)

35 Soortgericht natuurbeleid Luik 5: erkende opvangcentra Luik 6: Houden beschermde soorten in gevangenschap

36 Jacht en wildbeheer

37 Jacht en wildbeheer Jachtdecreet (24 juli 1991) 4 uitvoeringsbesluiten: Het Jachtopeningsbesluit (28/06/2013): de regeling van de opening en de sluiting van de jacht (5-jaarlijks). Het Jachtvoorwaardenbesluit (25/04/2014): bepaalt de voorwaarden waaraan de jacht op verschillende wildsoorten moet voldoen. Het Jachtadministratiebesluit (25/04/2014): bundelt alle administratieve plichten waaraan een jager moet voldoen om in Vlaanderen te mogen jagen. Het Soortenschadebesluit (3/07/2009): regelt de volledige procedure die doorlopen moet worden voor die gevallen waarbij schade door jachtwildsoorten of beschermde diersoorten kan worden vergoed door de overheid.

38 Jacht en wildbeheer Wat is jagen? Jachtdaad = de handeling waarbij het wild gedood of gevangen wordt, alsmede de handeling waarbij dat wild met dat doel opgespoord en achtervolgd wordt ook levend vangen = jagen ook opsporen en achtervolgen met doel wild te doden of te vangen volgens regels jachtwetgeving (anders = stroperij) ook door drijvers en dragers van het wild

39 Wat is wild? Jacht en wildbeheer Volgens beperkende opsomming Art. 3 grof wild: damhert, edelhert, moeflon, ree, wild zwijn klein wild: haas, fazant, korhoen, patrijs waterwild: wilde eenden, krakeenden, slobeenden, kuifeenden, tafeleenden, pijlstaarten, wintertalingen, smienten, grauwe ganzen, rietganzen, watersnippen, meerkoeten, toppereenden, kolganzen, kleine rietganzen, Canadaganzen, waterhoenen, kieviten, zomertalingen, bokjes, goudplevieren; overig wild: boommarter, bunzing, hermelijn, konijn, steenmarter, verwilderde (huis)kat, vos, wezel, houtduif

40 Jacht en wildbeheer Wie is eigenaar van het wild? res nullius (van niemand, als het in vrijheid leeft); wordt eigendom van diegene die zich er eerst meester van maakt aangeschoten wild: schutter moet bewijzen dat hij het op zijn eigen jachtterrein dodelijk heeft verwond en dan onmiddellijk en zonder ophouden is beginnen zoeken aangereden wild (valwild): hoort toe aan de aanrijder als niet opzettelijk gebeurde, anders illegale jachtdaad

41 Jacht en wildbeheer Jachtrecht Onderdeel van het eigendomsrecht van de grond waarop het wordt uitgeoefend (art 7: jagen op andermans grond is strafbaar). Houdt in dat men de aanwezigheid van wild op zijn grond kan bevorderen en beschermen. Geen absoluut recht: beperkingen op tijdstippen, plaatsen en wijzen (en middelen) waarop en waarmee gejaagd mag worden. Jachtrecht mag pas uitgeoefende worden mits in bezit van geldig jachtverlof. Geregeld in Jachtvoorwaardenbesluit en Jachtopeningsbesluit

42

43 Jacht en wildbeheer Beperking van de jacht in de ruimte. Daar jagen waar men het jachtrecht bezit. plan van jachtterrein kunnen voorleggen Jagen op andermans grond zonder toestemming: verboden schieten boven naburig jachtveld, zelfs als in eigen jachtveld is opgejaagd: verboden Opjagen van naburig naar eigen jachtveld: verboden T.o.v. woningen en gebouwen: verboden minder dan 150 m vuurwapens af te vuren, in de richting van de gebouwen Verboden op spoorwegen en aanhorigheden, uitgez. aangelanden, jacht met buidels en fretten op konijn

44 Jacht en wildbeheer Vervoer en verhandelen wild Algemene regel: verboden wild levend of dood te vervoeren of in handel te brengen, behalve van de opening tot en met de tiende dag volgend op de sluiting van de jacht op dit wild (grofwild, kleinwild en waterwild). geld niet voor verwilderde katten en houtduiven (levend of dood), voor konijn en vos (dood) en voor wildpreparaten (wild: onherkenbaar) Nog aantal uitzonderingen

45 Jacht en wildbeheer Wildbeheereenheid (WBE): Een vrijwillig samenwerkingsverband tussen individuele jachtrechthouders binnen een ruimtelijk begrensd gebied. Werkingsgebied (min ha) omvat meerdere jachtterreinen waarop aan planmatig wildbeheer wordt gedaan. Meer info:

46 De jacht en wildbeheer Wildbeheereenheid (WBE):

47 Toezicht en handhaving

48 Toezicht en handhaving Van complexiteit naar eenvormigheid Milieuwetgeving: grote versnippering inzake regels handhaving bijzonder complex + 1 feit kon inbreuk op verschillende wetten of decreten inhouden ( samenloop ) vaak seponering omwille van procedurefouten. In 2009 eenvormige regeling inzake toezicht en handhaving. Via nieuw hoofdstuk XVI aan decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid: Toezicht, Handhaving, veiligheidsmaatregelen = het handhavingsdecreet

49 Toezicht en handhaving Van complexiteit naar eenvormigheid In elke decreet werd volgende bepaling ingevoerd: Voor dit decreet en zijn uitvoeringsbesluiten gebeurt het uitoefenen van toezicht, het opleggen van bestuurlijke maatregelen, het onderzoeken van milieu-inbreuken, het opleggen van bestuurlijke geldboeten, het innen en invorderen van verschuldigde bedragen, het opsporen van milieumisdrijven, het strafrechtelijk sanctioneren van milieumisdrijven en het opleggen van veiligheidsmaatregelen volgens de regels bepaald in titel XVI van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid.

50 Toezicht en handhaving Wat is handhaving? Toezicht: gemandateerd persoon (toezichthouder) gaat na of alles naar behoren functioneert (zonder aanwijzing dat dit laatste niet zo zou zijn) Opsporing: actie die volgt uit het vaststellen van een misdrijf dat erop gericht is alle bewijsmateriaal te verzamelen om tot vervolging te kunnen overgaan beiden onder noemer handhaving

51 Toezicht en handhaving Toezichthouders en opsporingsambtenaren binnen ANB: natuurinspecteur, boswachter celverantwoordelijke Natuurinspectie medewerker provinciale Natuurinspectie regiobeheerder celverantwoordelijke Beheer De natuurinspecteurs, de celverantwoordelijken Natuurinspectie en de medewerkers Natuurinspectie ook hoedanigheid van gewestelijke opsporingsambtenaar (officier van gerechtelijke politie, OGP).

52 Toezicht en handhaving Toezichthouders en opsporingsambtenaren binnen ANB: De celverantwoordelijken Natuurinspectie: ook de hoedanigheid van hulpofficier van de Procureur des Konings. Gemachtigde ambtenaren om herstelvorderingen voor de rechtbank in te dienen. De natuurinspecteur doet dus zowel aan toezicht als aan opsporing; de boswachter oefent enkel toezicht uit, en dat binnen de domeinen beheerd door het ANB.

53 Toezicht en handhaving Toezichthouders en opsporingsambtenaren binnen ANB: Legitimatie Recht op toegang, recht op inzage en kopie zakelijke gegevens, recht op onderzoek van zaken, recht op onderzoek van transportmiddelen, recht op ondersteuning, recht op vaststellingen doen met audiovisuele middelen, recht op bijstand van de politie.

54 Toezicht en handhaving Van complexiteit naar eenvormigheid Vroeger: alle overtredingen strafrechterlijk sanctioneerbaar nooit vervolgd gezien de werklast bij parketten en strafgerechten. Nu onderscheid tussen: Milieu-inbreuk: aanleiding tot bestuurlijke sancties. VR stelt lijst met milieu-inbreuken vast (zie bijlages DABM). Milieumisdrijf: strafrechterlijke straf of alternatieve bestuurlijke boete.

55 Toezicht en handhaving Milieu-inbreuken Uitsluitende bestuurlijk behandeld Vaststelling milieu-inbreuk verslag van vaststelling opgemaakt door toezichthouders doorsturen naar AMMC (Afdeling Milieuhandhaving, Milieuschade en Crisisbeheer van het departement Leefmilieu, Natuur en Energie) voor bestuurlijke sanctionering (bestuurlijke boete en/of maatregelen)

56 Toezicht en handhaving Milieu-misdrijven Strafrechtelijk of bestuurlijk sanctioneerbaar Vaststelling milieumisdrijf toezichthouders en gewestelijke milieuopsporingsambtenaren maken PV op doorsturen naar Procureur des Konings (Parket) Binnen 5 dagen: CBS op de hoogte gesteld Parket: behandelt zelf (strafrechtelijke afhandeling) of stuurt door naar AMMC (bestuurlijke afhandeling: geldboete of maatregelen)

57 Toezicht en handhaving Bestuurlijke handhaving Bestuurlijke maatregelen kunnen de vorm aannemen van: Een bevel om maatregelen te nemen om de milieu-inbreuk of het milieumisdrijf te beëindigen, de gevolgen ervan ongedaan te maken of herhaling ervan te voorkomen Bevel om activiteiten, werkzaamheden of gebruik van zaken te beëindigen Op kosten van de overtreder Of een combinatie van deze maatregelen

58 Toezicht en handhaving Meer info BE/wetgeving_en_subsidies/wetgeving/handhavingsdecreet En binnenkort op: