Bomen en het recht. Bomen en het recht

Transcriptie

1

2 Vooraf Wat is een boom? geen juridische definitie

3 Inhoud 1 Bosdecreet 2 Zakenrecht 3 Ruimtelijke ordening 4 Natuurbehoud 5 Onroerend erfgoed 6 Veldwetboek

4 1 Bosdecreet Indien boom tot bos behoort: indien geen goedgekeurd bosbeheerplan bestaat of indien de kapping niet volgens het goedgekeurd bosbeheerplan gebeurt Kapmachtiging van ANB AVES (adviezen, vergunningen, erkenningen en subsidies)

5 Bosdecreet Bosdecreet 1990 geeft zeer ruime definitie aan bos : grondoppervlakten waarvan de bomen en de houtachtige struikvegetaties het belangrijkste bestanddeel uitmaken, waartoe een eigen fauna en flora behoren en die één of meer functies vervullen geen oppervlaktecriterium!

6

7 Bosdecreet Maar art. 3 bepaalt de uitzonderingen: fruitboomgaarden en fruitaanplantingen tuinen, plantsoenen en parken lijnbeplantingen en houtkanten, onder meer langs wegen, rivieren en kanalen boom- en sierstruikkwekerijen en arboreta die buiten het bos zijn gelegen sierbeplantingen

8 Bosdecreet aanplantingen met naaldbomen die uitsluitend bestemd zijn voor de verkoop als kerstboom. (Maar gemiddelde hoogte van het bestand moet <4 meter zijn!) alle tijdelijke aanplantingen met houtachtige gewassen in uitvoering van de verordeningen van de Europese Gemeenschap voor wat betreft het uit productie nemen van bouwland

9 Bosdecreet wissenteelt waarvan de bovengrondse massa periodiek tot maximaal drie jaar na de aanplanting of na de vorige oogst, in zijn totaliteit wordt geoogst systemen voor grondgebruik waarbij de teelt van bomen wordt gecombineerd met landbouw op dezelfde grond, toegepast op een officieel geregistreerd perceel landbouwgrond (= agroforestry) (vanaf 1/6/2012)

10 Bosdecreet Interne richtlijn ANB: Kroonprojectie naar volgroeid stadium > 50 % op bestandsniveau Stroken > 10 m gemeten aan buitenkant van buitenste stammen Dreven en houtkanten langs bossen x bosdreven (zie ook 3 bomenrijenregel!) Struwelen = bossen Zaailingen: bedekking > 50 % of per ha

11 2 Zakenrecht Veldwetboek 1886 Hoofdstuk 5: afstand van beplantingen Burgerlijk Wetboek 1807 erfdienstbaarheden en verkrijging

12 Zakenrecht Veldwetboek Zijn eigendom van 2 buren: > bomen in gemene haag (= op -50 cm van grens geplant) > bomen op de scheidingslijn (tenzij anders uit titel of voldoende bezit) hout en vruchten worden gelijk verdeeld iedere eigenaar kan eisen boom te vellen

13 Zakenrecht Afstand van aanplanten: > volgens vast en erkend gebruik > hoogstammen op + 2 m > laagstammen op + 0,5 m buur kan rooiing eisen indien anders verkrijgende verjaring na 30 j van recht om andere situatie in stand te houden (termijn geldt tussen erven, niet tussen eigenaars) NIET recht om overhangende takken en indringende wortels te verwijderen

14 Zakenrecht Burgerlijk Wetboek Bomen die op te korte afstand staan van buurerf vormen een voortdurende zichtbare erfdienstbaarheid worden verkregen door titel of 30- jarig bezit bij latere verkaveling van grond geldt deze bestemming door de huisvader als titel (art B.W.)

15 3 Ruimtelijke ordening Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening art : omgevingsvergunningsplichtige werken, handelingen en wijzigingen 3 : hoogstammige bomen vellen, alleenstaand, in groeps- of lijnverband, voor zover ze geen deel uitmaken van met bomen begroeide oppervlakten in de zin van het Bosdecreet

16 Ruimtelijke ordening Hoogstammig? omtrek 1 m op 1 m boven maaiveld (hoe bewijzen achteraf?) omtrek = 2 x Π x r = 100 cm (100 / 2 Π) x 2 = 32 cm doormeter knotwilgen kunnen hoogstammig zijn x Veldwetboek

17 Ruimtelijke ordening B.Vl.Reg. 16 juli 2010: vrijgestelde kleine werken hoofdstuk 6: Groen het vellen van hoogstammige bomen wanneer aan alle onderstaande voorwaarden is voldaan: > (ze maken geen deel uit van een bos) > in industriegebied, woongebied (niet woonparkgebied), agrarisch gebied > binnen straal van 15 m rond vergund gebouw

18 Ruimtelijke ordening bij acuut gevaar, na voorafgaande schriftelijke toestemming burgemeester acuut gevaar = binnen de normale vergunningstermijn MAAR: gemeentewet draagt burgemeester op te waken over veiligheid op openbare wegen bevoegdheid burgemeester + brandweer!

19 Ruimtelijke ordening gelegen op terreinen: > waarvoor goedgekeurd beheerplan of beheervisie bestaat > voor zover vellen van de bomen als activiteit is opgenomen in het beheerplan of de beheervisie

20 Ruimtelijke ordening in het raam van agro-forestry (aangemeld na 1 juni 2012)

21 Ruimtelijke ordening door of op vraag van de leidingbeheerder: > binnen beschermde zone ondergrondse pijpleidingen > binnen 25 m aan weerszijden van bestaande bovengrondse hoogspanningsleidingen > binnen 5 m aan weerszijden van bestaande ondergrondse hoogspanningsleidingen

22 Ruimtelijke ordening door of op vraag van de spoorwegbeheerder: > staande binnen 20 m van de rand van de spoorweg > of hoger dan afstand tussen boomvoet en rand van de spoorweg

23 Ruimtelijke ordening op openbaar domein, op voorwaarde dat in de onmiddellijke omgeving in het eerstvolgende plantseizoen een herplanting gebeurt

24 Ruimtelijke ordening Gemeentelijke stedenbouwkundige verordening kan vrijstellingen opheffen Gemeenten kunnen geen nieuwe vergunningsplicht invoeren MAAR verordeningen van voor 1/9/2009 blijven geldig De bescherming van bomen gebeurt onafhankelijk van het bestemmingsgebied er bestaan geen zonevreemde bomen

25 Ruimtelijke ordening Ontbossing: vereist omgevingsvergunning sted. hand. Bosdecreet art. 90bis beperkt mogelijkheid tot > algemeen belang > in woon- en industriegebied > in niet-vervallen vergunde verkaveling > i.f.v. vastgestelde instandhoudingsdoelstellingen Anders: ontheffing Vl. Regering

26 Ruimtelijke ordening Ontbossing > 3 ha: project-mer Steeds compensatie nodig: in geld of natura > ontbossing > 3 ha steeds in natura (volgens tabel BVR 2001)

27 4 Natuurbehoud Decreet 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu

28 Natuurbehoud art. 14: zorgplicht of art. 16: integratiebeginsel = zorgplicht toegepast op vergunningverlenende overheid vb. kappen van hoogstammige boom met stedenbouwkundige vergunning: vergunningsvoorwaarden cf. art. 16 vb. idem met vrijstelling stedenbouwkundige vergunning: zorgplicht cf. art. 14

29 Natuurbehoud art. 13: maatregelen voor natuurbehoud door Vlaamse Regering bescherming van vegetaties bescherming van kleine landschapselementen (KLE) B.Vl.Reg. 23 juli 1998 (vervangen door wildschadebesluit 3 juli 2009!): > (relatief) verbod > natuurvergunningsplicht CBS

30 Natuurbehoud Bescherming van vegetaties (dit omvat ook bossen MAAR: kappen van bomen in bosverband is vrijgesteld van verbod of natuurvergunning indien in uitvoering van goedgekeurd bosbeheerplan of met kapmachtiging)

31 Natuurbehoud Bescherming van KLE lijn- of puntvormige elementen, met inbegrip van de bijhorende vegetaties, waarvan het uitzicht, de structuur of de aard al dan niet het resultaat zijn van menselijk handelen, en die deel uitmaken van de natuur, zoals: ( ) bomen, hoogstamboomgaarden ( )

32 Natuurbehoud

33 Natuurbehoud B.Vl.Reg. 23 juli 1998: natuurvergunningsplicht voor wijziging KLE in: > agrarische gebieden > landschappelijk waardevolle agrarische gebieden > groene en groengele bestemmingsgebieden PvA en RUP s > beschermde duingebieden > SBZ-H en SBZ-V (MAAR: betekenisvolle aantasting?) > Ramsargebieden

34 Natuurbehoud natuurvergunningsplichtige wijziging = rooien of anderszins verwijderen en beschadigen van houtachtige beplantingen op weg-, waterweg- of spoorwegbermen of op het talud van holle wegen, langs waterlopen, dijken of taluds, van heggen, houtwallen, bomenrijen en van hoogstamboomgaarden > wat is het statuut van solitaire bomen? > wat met spontaan opgeschoten bomen?

35 Natuurbehoud vrijstellingen: > decreet: binnen huiskavels tot 3 ha B.Vl.Reg.: binnen 100 m van vergund gebouw (50 m in natuurgebied met wetenschappelijke waarde, natuurgebied, bosgebied, parkgebied, buffergebied)

36 Natuurbehoud huiskavel? haag omgrenzing erf weiland a b stallen vergunde woning vergunde woning

37 Natuurbehoud (vrijstellingen) > decreet: uitgevoerd met vergunning, machtiging of toestemming waarbij administratie bevoegd voor natuurbehoud (= ANB) advies heeft uitgebracht B.Vl.Reg.: omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen, met advies ( )

38 Natuurbehoud (vrijstellingen) > volgens goedgekeurd beheerplan natuur, landinrichting, ruilverkaveling, landschapszorg of volgens natuurinrichtingsproject > volgens natuurrichtplan > normale onderhoudswerken (zie Code van Goede Natuurpraktijk Omzendbrief 10 november 1998!) > volgens beschermingsbepalingen Vlaams Ecologisch Netwerk

39 Natuurbehoud De bescherming van bomen gebeurt indirect ook via het gebiedsgericht natuurbeleid: > VEN: verbod van vegetatiewijziging > IVON > SBZ-H en SBZ-V: geen betekenisvolle aantasting natuurwaarde > natuurreservaten: natuurbeheerplan

40 5 Onroerend erfgoed Onroerenderfgoeddecreet 12 juli 2013 Onroerenderfgoedbesluit 16 mei 2014

41 Onroerend erfgoed inventaris van houtige beplantingen met erfgoedwaarde > geen weigeringsgrond voor vergunningen of machtigingen (behalve voor overheden!) > verwijdering vereist advies van agentschap OE

42 Onroerend erfgoed beschermde cultuurhistorische landschappen / stads- en dorpsgezichten / monumenten > zelfde beschermingsregeling (voorlopig en definitief) > specifieke beschermingsvoorschriften via beschermingsbesluit > algemene beschermingsvoorschriften: Onroerenderfgoedbesluit

43 Onroerend erfgoed > ook dreven en solitaire bomen kunnen een monument zijn vb. beukenweerhaag De Mik Brasschaat zomerlindedreef te Vorselaar knotlinde in tuin woning te Mol > of een dorpsgezicht vb. omgeving hoeve met lindeboom te Lanaken

44 Onroerend erfgoed > of een beschermd landschap vb. Beuk voor Sint-Willibrorduskerk Berchem 3 hulstbomen en 1 notelaar in tuin pastorie Sint-Antonius dikke linde op kouter te Bavegem

45 Onroerend erfgoed beschermingsregeling: > actiefbehoudsbeginsel > passiefbehoudsbeginsel > toelatingsplichten: advies OE bij vergunning of machtiging; anders toelating OE; melding aan CBS (stads- en dorpsgezichten)

46 Onroerend erfgoed > beschermingsbepalingen Onroerenderfgoedbesluit: algemeen: handeling die aanzienlijke wijziging landschapskenmerken veroorzaakt (uitz. cultuurgewassen voor landbouw en tuinbeplanting) specifiek: vellen of beschadigen van bomen en struiken opgenomen in beschermingsbesluit incl. wijziging van groeiplaats en groeivorm

47 Onroerend erfgoed erfgoedlandschappen: erfgoedwaarden opgenomen in RUP op basis van onroerendefgoedrichtplan of vastgestelde inventaris de beschermingsbepalingen (van bomen) zijn opgenomen in de stedenbouwkundige voorschriften

48 6 Veldwetboek Bosaanplanting verboden op -6 m van perceel bestemd tot landbouwgrond Bebossing van landbouwgrond alleen met vergunning CBS (behalve agroforestry) > binnen 30 d, anders positief > beroep mogelijk bij deputatie > Veldwetboek spreekt van bosaanplanting