Intellectuele Eigendomsrechten IoT - Digital Convention Brussels Fabienne Brison 29 februari 2016 Brussels office

Transcriptie

1 Intellectuele Eigendomsrechten IoT - Digital Convention Brussels 2016 Fabienne Brison 29 februari 2016 Brussels office 1

2 Intellectuele eigendomsrechten = IP = Bescherming van: Uw creaties Creaties van anderen 2

3 Benadering: Eigendom ( proprietary ) vs. sharing, free, 3

4 IP = Exclusieve rechten D.w.z.» Uitsluitend gebruik,» Toestaan aan anderen (evt. tegen betaling en andere voorwaarden), of» Aan anderen verbieden Op een immaterieel object Intellectuele creatie Los van materieel voorwerp Beperkt in de tijd (en op andere manieren, O.w.v. afweging van belangen ( publiek belang ) 4

5 Rechtvaardiging van IP Natuurlijk, rechtvaardig, billijk Instrument Creaties belonen ( ROI ) Creaties aanmoedigen Verdere ontwikkeling & innovatie, professionalisering Op LT: aanbod voor publiek waarborgen Geldstromen beschermen Neveneffecten: tewerkstelling, Maar ook: Kwaliteitswaarborg (merken) Volksgezondheid (octrooirecht) 5

6 Afweging tegenover: Vrijheid van Handel Ondernemen Kopie Rechten van gebruikers (?) 6

7 Soorten: Artistieke Verschillende finaliteit (cultureel aanbod vs. industrieel aanbod) Verschillende regels 7

8 Onderscheid tussen traditionele IP: Artistieke 8

9 Voorbeelden van auteursrecht

10 Er bestaat méér: Rond auteursrecht: Naburige rechten van» Uitvoerende kunstenaars (muzikanten, acteurs, )» Producenten van fonogrammen (vastlegging van geluiden)» Producenten van films (vastlegging van bewegende beelden)» Omroeporganisaties Sui generis -rechten van producenten van databanken Sui generis -rechten van producenten van chips Rond octrooirecht Rond merkenrecht En daarbuiten : privacy, afbeelding, 10

11 Zelfs samenloop van IP op 1 object, soms zelfs 1 creatie: Drankje Flesje» Auteursrecht» Tekeningen- en modellenrecht» Merkenrecht 11

12 Dus: Hardware octrooirecht Chips SGR Software auteursrecht Games auteursrecht Design tekeningen- en modellenrecht Data (muziek, beeld, ) auteursrecht ; privacy ; SGR 12

13 Eerst zich de vraag stellen: mag ik? Clearance of rights Dan zich de vraag stellen : hoe bescherm ik? Enkele korte krachtlijnen inzake IP : 13

14 Auteursrecht: wat? Werk van letterkunde of kunst : Alle voortbrengselen op het gebied van letterkunde, wetenschap en kunst, Ongeacht wijze of vorm van uitdrukking Zoals boeken, brochures en andere geschriften; voordrachten, toespraken, preken en andere werken van dien aard; toneelwerken of dramatisch-muzikale werken; choreografische werken en pantomimes; muzikale composities met of zonder woorden; cinematografische werken, waarmee volgens een soortgelijke werkwijze uitgedrukte werken worden gelijkgesteld; werken van teken-, schilder-, bouw-, beeldhouw-, graveer- en lithografeerkunst; fotografische werken, waarmee volgens een soortgelijke werkwijze uitgedrukte werken worden gelijkgesteld; werken van toegepaste kunst; illustraties en aardrijkskundige kaarten; tekeningen, schetsen en plastische werken, betrekking hebbende op de aardrijkskunde, de topografie, de bouwkunde of de wetenschappen (art. 2 Conventie van Bern, 1886) 14

15 Enkel de concrete vormgeving is beschermd Uitsluiting van ideeën (hoe waardevol ook) Geen bescherming van: Methodes Stijl, genre Tendens, mode, 15

16 Persoonlijke toets Dus niet : banaal of voor de hand liggend zuiver technisch of functioneel bepaalde creatie Niet te verwarren met : nieuw (ook verder bouwend op gekende elementen) artistieke verdienste (mooi én lelijk) 16

17 Géén formaliteiten te vervullen ( automatisch ) Maar in de praktijk : Paper trail bewaren Prior art Alternatieven Discussie, beslissing, waarom die? Overal naam, plaats, jaartal aanbrengen Vaste datum geven Bijv. Via i-depot : 17

18 Auteursrecht: hoe? Beschermingsduur: vanaf de creatie tot 70 jaar na het overlijden van de (fysieke) auteur [daarna publiek/openbaar domein ]! arrangementen 18

19 Vermogensrechten: In de regel exclusief Reproductie Ook gedeeltelijk (zelfs met wijzigingen, indien gelijke totaalindruk) Ook tijdelijk (in geheugen van computer, ) In de strikte zin van het woord, maar ook:» Bewerking (adaptatie/arrangement) ; vertaling» Distributie ; verhuur ; uitlening Mededeling aan het publiek Ter beschikking stellen on demand Linking? 19

20 Uitzonderingen Limitatieve lijst in de wet Cumulatieve toepassingsvoorwaarden Restrictieve interpretatie Onderworpen aan de zgn. 3steps-test Bijv. citaat, parodie, onderwijs/wetenschappelijk onderzoek, 20

21 Plus morele rechten Paterniteit (of anonimiteit, of gebruik pseudoniem, ) Integriteit (geen wijzigingen) Onafstaanbare rechten Niet overdraagbaar aan derde personen Contractueel ook niet aan te verzaken 21

22 In de praktijk: Cascade van toestemmingen nodig (kan wel in 1 handeling) Auteur kan vervreemden, toestaan (licentie, evt. exclusief), verzaken (tenzij onmogelijk door de wet, cfr. morele rechten) 22

23 Auteursrecht: wie? Fysieke auteur Vermoeden : Bijzondere regels: werken in samenwerkingsverband (audiovisuele werken) anonieme en pseudonieme werken 23

24 Géén automatische overdracht aan Werkgever (ondanks arbeidsovereenkomst) Opdrachtgever (ondanks bestelling, aanbesteding, betaling factuur ) Bijzondere regels (tenzij anders overeengekomen) voor: Software : in uitvoering van / vermogensrechten / werkgever + strikte toepassing! o.m. van SW : Ook voorbereidende ontwerp-materiaal als het later tot het vervaardigen van computerprogramma kan leiden Maar niet: gebruikershandleiding achteraf GUI evt. gewone bescherming van AR (dan toepassing van gewone regels) Databanken Tekeningen en modellen

25 Indien overeenkomst gesloten met de fysieke auteur: dan regels voor het sluiten van auteurscontracten (bescherming van de auteur): Schriftelijk bewijs Verplichte expliciete vermeldingen Exploitatiewijze Duur Territorium Vergoeding Restrictieve interpretatie Beperkte mogelijkheden Toekomstige werken Onbekende exploitatievormen Morele rechten Exploitatieplicht

26 Wet voorziet nog: Soepelere regels ingeval van arbeidsovereenkomst of werk op bestelling (bijv. geen verplichte vermeldingen, geen exploitatieplicht, maar bijv. wel: schriftelijk bewijs!) Strengere regels voor bijzondere overeenkomsten, bijv. uitgavecontracten

27 Toestemmingen tot gebruik via «beheersvennootschappen» Onder toezicht van de Min. Ec. Toch nagaan: Niet «alleen» auteurs ; niet «alle» auteurs Niet «alle» rechten ; geen «morele rechten» Niet alle «territoria»

28 Ook bescherming in het buitenland én voor de buitenlanders in België Via o.m. de Conventie van Bern (1886) Tip:

29 Ingeval van inbreuk op rechten : Schadevergoeding Stakingsvordering (onder dwangsom) Zelfs tegen tussenpersonen, bijv. ISP 29

30 Octrooirecht Uitvindingen geen ontdekkingen uitsluiting van computerprogramatuur als dusdanig Voorwaarden: Nieuw!!! Uitvinderswerkzaamheid Industrieel toepasbaar (product of werkwijze) Bovendien formaliteit vereist: Depot 30

31 Depot: Belgisch ( stempel ) octrooi: DIE bij Min. Ec. Europees octrooi (met nieuwheidsonderzoek): EOB te München Eens verleend, valt uiteen in nationale octrooien Evt. internationaal Gratieperiode van 12 maanden Kost geld (aanvraag en jaarlijkse taksen) en tijd (vnl. onderzoek) Via octrooigemachtigde (technici) claims 31

32 Filled sweets with wafer shell and process for their production Confectionery product which comprises a filling contained by two wafer half-shells together forming a shell with a closed cavity and is coated with chocolate, characterised in that the mating edges of the two halfshells are joined together at points or continuously by a deposit of chocolate which is normally solid, the filling having a creamy consistency at ambient temperature, having a water content of not more than 2% by weight, and being in direct contact with the half-shells.

33 Superbelangrijk: Geheimhouding! Zo niet: geen nieuwheid meer, geen bescherming meer mogelijk Bij bespreking voor financiering: vaag blijven of strikte NDA Wordt wel openbaar bij aanvraag Na verloop van tijd (20 jaar), wordt: openbaar domein Kan leiden tot andere strategische keuze: Blijvende geheimhouding ; met beperkte bescherming fabrieksgeheimen / know how (ten aanzien van WNs) Bijv. formule drank Coca-Cola 33

34 Basic overzicht Copyright Patents Designs Trademarks Object of protection Work of literature and art Invention Appearance of a product Sign Material condition for protection Originality ( personal note ) Novellty New & individual character Distinctive Formal condition for protection Registration + duty to disclose Registration (as a rule) + specification of classes Registration + specification of classes Term of protection 70 yrs pma 20 yrs 5 yrs + max. 4 prolongations 10 yrs. but infinitely prolongeable Moral rights Paternity & integrity Mention Economic rights Reproduction & communication to the public + elaborated set of limitations Production & distribution (not for private/non commercial use or for research) Production & distribution ~ principle of speciality or universality? (not for private/non commercial or experimental or educational use) Affixing on goods & offering the goods ~ principle of speciality + duty to exploit Ownership Author (as a rule) + evt. contractual rules to protect the author Legal entity + rules to protect third parties Legal entity + rules to protect third parties Legal entity + rules to protect third parties

35 Besluit: basic vragen Wat gebruik ik? Is het beschermd? Als wat kan ik het kwalificeren? Via welk recht wordt dat beschermd? Zijn de materiële beschermingsvoorwaarden voldaan? Zijn de formaliteiten vervuld? Is de beschermingstermijn nog niet verlopen? 35

36 Valt mijn gebruik onder dat recht? Vermogensrecht? Uitzondering? Morele rechten? Bij wie moet ik toestemming gaan vragen en hoe? Wie staat als houder vermeld? Bijv. in AR: of in merkenrecht: of Schriftelijk bewijs (en evt meer te respecteren regels indien AR en overeenkomst met fysieke auteur) Waarborg en vrijwaring vragen En denk dan aan jezelf Wordt het serieus? Raadpleeg een gespecialiseerde jurist/advocaat/gemachtigde 36