Leerwijzer Business Information Services Library (BISL)

Transcriptie

1 INSTITUTE OF MANAGEMENT & INFORMATION TECHNOLOGY Leerwijzer Business Information Services Library (BISL) Collegejaar: Blok: 1 Docent: Ton Pijpers, MBA Paramaribo, 1 november 2016

2 1. Plaatsbepaling Het vak BISL wordt door het Institute of Management and Information Technology (IMIT) aangeboden in het kader van de HBO-opleiding-studierichting Business ICT Management (BIM) voor beide specialisaties: Computer Infrastructure Management (CIM) en Business Management en ICT (BMI). BiSL is een standaard in het publieke domein sinds 2005, die wordt beheerd door de ASL BiSL Foundation, voorheen ASL Foundation. Anders dan frameworks als ASL en ITIL richt BiSL zich niet op ICT-organisaties (supply), maar juist op de gebruikersorganisatie (demand). In dit framework staat beschreven, hoe een gebruikersorganisatie ervoor kan zorgen dat informatievoorziening adequaat werkt, hoe men behoeften in het bedrijfsproces vertaalt naar ICT-oplossingen en niet-ict-oplossingen, hoe men de informatievoorziening en ICT-dienstverlening vanuit een gebruiksoptiek stuurt en hoe men de informatievoorziening op lange termijn vormgeeft. Het is derhalve voor alle organisaties bestemd. Het BiSL raamwerk omvat 23 taken op richtinggevend, sturend en uitvoerend niveau en wordt ondersteund door een aantal best practices, waarmee men invulling kan geven aan functioneel beheer en informatiemanagement binnen een organisatie. 2. Ingangsniveau Voor het studiejaar is het vak opengesteld voor studenten die het vak BKP hebben gevolgd en/of kunnen aan tonen te beschikken over de vereiste voorkennis. 3. Leerdoelen Het vak BISL kent de volgende leerdoelen (gelinkt aan de verschillende, door middel van dit vak beoogde competenties - de afkortingen tussen haakjes worden hierna toegelicht): Kennismaken met de verschillende BISL-procesclusters, de BISL- processen daarbinnen en BISL-terminologie (AO+AC+OA); Inzicht krijgen in het BISL-raamwerk en interne samenhang van de processen (AO+AC+OA); Concrete handvatten verkrijgen voor toepassing van BISL in de eigen organisatie, dit vanuit een analyse van de huidige situatie aan de hand van een checklist en het doen van aanbevelingen voor een gewenste situatie (AO+AC+OA+MB+PO); Het onderkennen van het toenemend belang van functioneel beheer en informatiemanagement (AO+AC+OA+PO). 2

3 4. Beoogde competenties Als uitgangspunt geldt dat de student niet alleen leert welke theorieën en concepten worden toegepast maar dat hij of zij ook kritisch leert kijken naar de toepasbaarheid in de praktijk, daarbij ook rekening houdend met de strategie en doelstellingen van de organisatie. Op basis van de door IMIT gehanteerde modellen (hbo-kwalificaties, HBO-idomeinbeschrijving) zijn voor de HBO-opleiding-studierichting Business ICT Management (BIM) de volgende zes domeincompetenties gedefinieerd: 1. Analyse en Onderzoek (AO) 2. Advies en Communicatie (AC) 3. Ontwerp en Architectuur (OA) 4. Realisatie en Testen (RT) 5. Management en Beheer (MB) 6. Professionele Ontwikkeling (PO) In relatie tot elk van deze zes domeincompetenties gelden voor het vak BISL de volgende beoogde competenties: 1. Analyse en onderzoek: D.m.v. paper het uitvoeren van een scan op de status/volwassenheid van het functioneel beheer/business information management. De student wordt aangemoedigd zijn of haar eigen kritische denkvermogen te stimuleren door zelfstandig extra literatuur en andere bronnen te zoeken. 2. Advies en Communicatie: Inzicht krijgen in het BISL-raamwerk en interne samenhang van de processen; het onderkennen van het toenemend belang van functioneel beheer en informatiemanagement voor een specifieke organisatie en het doen toepassen van BISL-uitgangspunten en -processen. 3. Ontwerp en Architectuur: Ontwerp van BISL processen voor een specifieke bedrijfssituatie. 3

4 4. Realisatie en Testen: Concrete handvatten verkrijgen voor toepassing van BISL in de eigen organisatie, dit vanuit een analyse van de huidige situatie aan de hand van een checklist en het doen van aanbevelingen voor een gewenste situatie. 5. Management en Beheer: Kunnen beschrijven van BISL-processen, tailored voor de specifieke bedrijfssituatie. 6. Professionele ontwikkeling: Tijdens colleges teamopdrachten uitvoeren om BISLraamwerk toe te passen in een business situatie; kritisch leren kijken naar de toepasbaarheid van BISL concepten. Hieronder is het bovenstaande in tabelvorm samengevat. Tevens is aangegeven op welk niveau de verschillende competenties door middel van dit vak worden gerealiseerd. VAKCODE BISL 3 Opleidings jaar Domein competentie Analyse en onderzoek Domein competentie Advies en Communicatie Domein competentie Ontwerp en Architectuur Domein competentie Realisatie en Testen Domein competentie Management en Beheer *** *** *** ** ** *** D.m.v. paper het uitvoeren van een scan op de status/volwassenheid van het functioneel beheer/business information management. Inzicht krijgen in het BISLraamwerk en interne samenhang van de processen; het onderkennen van het toenemend belang van functioneel beheer en informatie-management voor een specifieke organisatie en het doen toepassen van BISLuitgangspunten en - processen. Ontwerp van BISL processen voor een specifieke bedrijfssituatie. Concrete handvatten verkrijgen voor toepassing van BISL in de eigen organisatie, dit vanuit een analyse van de huidige situatie aan de hand van een checklist en het doen van aanbevelingen voor een gewenste situatie. Kunnen beschrijven van BISL-processen, tailored voor de specifieke bedrijfssituatie. Domein competentie Professionele ontwikkeling Tijdens colleges teamopdrachten uitvoeren om BISLraamwerk toe te passen in een business situatie; kritisch leren kijken naar de toepasbaarheid van BISL concepten. 5. Inhoud Het vak BISL bestaat uit de volgende onderdelen: Colleges + tentamen Praktijkvoorbeelden Cases & praktijk (groeps)opdrachten Voorbereiden & presenteren van de papers 6. Literatuur Er wordt gewerkt aan de hand van het volgende boek: BISL, Een framework voor business informatiemanagement, ISBN Het document wordt niet als literatuur aan de studenten in boekvorm (hard copy) ter beschikking gesteld. In plaats daarvan wordt in de colleges door de docent presentatiemateriaal in Powerpoint gebruikt, waarbij de belangrijkste punten uit bovengenoemde publicatie aan bod komen. 4

5 Dit presentatiemateriaal wordt na elk college in de vorm van handouts aan de studenten g d. Daarnaast is een uittreksel van genoemd boek (geschreven door Mark Smalley en Machteld Meijer) on-line beschikbaar via de link 20_%20voor%20Foundation.pdf. 7. Lesplan Het lesplan voor het vak BISL is als volgt: 8. Inhoud colleges De colleges zijn gericht op groepsgewijze behandeling van de leerstof, waarbij zoveel mogelijk cases en voorbeelden worden gebruikt. De resultaten van de (groeps-) opdrachten worden tijdens de colleges gepresenteerd. Alle colleges staan in het kader van de voorbereiding van tentamen en paper. 5

6 9. Tentamen en herkansing Het gesloten boek-tentamen voor het vak BISL bevat een aantal multiple choice vragen waarmee de theoretische kennis wordt getoetst (zie bijlage 1 voor de requirements) en 5-10 open vragen, welke veelal zijn gerelateerd aan een casebeschrijving. Bij een onvoldoende (5.4 of lager) is er een herkansing in de vorm van het hertentamen mogelijk. De data en tijdstippen van het tentamen en de herkansing worden aan het begin van college 1 aan de studenten bekend gemaakt. Tijdens het tentamen zijn geen boeken of ander materiaal toegestaan. De data en tijdstippen van het tentamen/hertentamen zijn terug te vinden in het (her)tentamenrooster blok 4. Nadrukkelijk worden de studenten aangeraden om de aankondiging en informati s van het IMIT-Secretariaat te blijven volgen. Tijdens het tentamen zijn geen boeken of ander materiaal toegestaan, tenzij uitdrukkelijk vooraf vermeld. 10. Paper Toetsing van de toepassing van het geleerde in de praktijk vindt plaats door middel van het opstellen van een paper. Dit paper heeft de vorm van een BISL-scan. Hiermee wordt binnen een te selecteren organisatie een scan uitgevoerd op de status/volwassenheid van het functioneel beheer/business information management. Daarbij wordt een checklist (zie bijlage 2) gehanteerd, aan de hand waarvan alle relevante aspecten kunnen worden beoordeeld. De checklist vormt daarmee tevens de lijst met requirements voor de paper, zijnde het verslag van de uitgevoerde BiSL-scan. Dit onderzoek vindt plaats aan de hand van de volgende stappen. Analyseer de huidige situatie m.b.t. functioneel beheer/business information management in een/jouw organisatie aan de hand van de checklist. Geef aan waar de knelpunten in dit proces zitten, gelet op de doelstelling van de organisatie. Geef aan waar er verbetermogelijkheden zijn gelet op de toepassing van BISL. Geef aan welke stappen en randvoorwaarden er nodig zijn om BISL in te voeren. De paper dient afgerond te worden met duidelijke conclusies en aanbevelingen. De paper moet voldoen aan de volgende voorwaarden: De bovengenoemde stappen moeten zijn verwerkt. De paper is professioneel opgezet en voldoet aan de criteria door IMIT vastgesteld voor papers (zie BASISVOORWAARDEN VOOR IMIT DOCUMENTEN). 6

7 De paper moet minimaal 15 en maximaal 20 pagina s inhouden, exclusief eventuele bijlagen. De concept versie van de paper moet digitaal ingeleverd worden via het Secretariaat tot uiterlijk < zie Tentamenrooster >. Papers die na die datum ingeleverd worden, kunnen niet meer worden behandeld in het kader van het lopend blok, maar komen in aanmerking voor herkansing. 11. Presentatie Alle studenten dienen hun papers te presenteren (maximaal 10 minuten per presentatie). Tijdens de presentatie krijgt de student feedback van zowel de medestudenten als van de docent. De student krijgt de kans om de feedback na zijn presentatie nog in de paper te verwerken. Dit houdt in dat de presentaties tijdens het 6e en 7e college zullen plaatsvinden. 12. Beoordeling Studenten worden kwalitatief beoordeeld op basis van de volgende criteria: Aanwezigheid en op tijd komen voor het college en na de pauze; Houding, assertiviteit en respect tijdens colleges tegenover de medestudenten en de docent; Zelfstandigheid bij uitvoeren van individuele opdrachten; Houding in samenwerkingsverbanden tijdens de colleges; Medewerking bij groepspresentaties tijdens de colleges; Reflectief vermogen; vermogen om te leren en zich te ontwikkelen; Het vermogen om vragen te formuleren en deze te durven stellen. Vragen kunnen eventueel achteraf via gesteld worden en worden op het volgende college ingebracht. De docent heeft te allen tijde het laatste woord over de relevantie en behandeling van de vraag in de context van de module en de tijd. Geen vraag stellen tijdens de gehele module is geen optie. Minimaal 1 vraag van elke student dient te kwalificeren als relevant, losstaand van behandeling van de vraag; Gedragscriteria vormen een belangrijk element van het werkveld van deze module. Middels afvinklijsten worden deze gedragscriteria zo objectief als mogelijk gescoord direct voor, tijdens en direct na colleges en voor iedere student bijgehouden. 7

8 Het eindcijfer voor het vak wordt uiteindelijk berekend op basis van de volgende kwantitatieve criteria: 30% gesloten - boek tentamen; 40% paper; 30% presentatie paper. NB: Voor elk onderdeel dient de student minimaal het cijfer 5.5 te behalen. Bij het bepalen van het eindcijfer wordt naast de kwantitatieve beoordeling, rekening gehouden met de kwalitatieve beoordeling. Dit impliceert dat in geval van twijfel een positieve kwalitatieve beoordeling de doorslag kan geven tussen een voldoende en onvoldoende kwantitatieve beoordeling. 13. Studielast De studielast voor het vak BISL bedraagt 6 ECTS punten, ofwel 168 uur, welk aantal als volgt is verdeeld: college-uren: 7 x 3 = 21 uur voorbereiding colleges: 7 x 4 = 28 uur uitwerking opdrachten: 45 uur opstellen paper (inclusief analyse & research): 40 uur voorbereiden presentatie: 10 uur voorbereiden tentamen: 24 uur Let op: De hier vermelde studielast is slechts een grove indicatie! De per student werkelijk te besteden aantallen uren zijn afhankelijk van individuele vaardigheden, ervaring, inzet, focus, meedoen tijdens de colleges en groepsopdrachten en de mate van zelfstandig kunnen werken. 8

9 BIJLAGE 1: REQUIREMENTS VOOR BISL TENTAMEN De tentameneisen zijn de onderwerpen van de module. Er wordt van de kandidaat verwacht dat hij of zij deze grondig beheerst. De tentameneisen zijn uitgewerkt in specificaties. In onderstaande tabel staan de onderwerpen van de module (tentameneisen). Het gewicht van de verschillende onderwerpen in het examen wordt uitgedrukt in een percentage van het totaal. 9

10 10

11 BIJLAGE 2: REQUIREMENTS VOOR DE BISL PAPER Checklist volwassenheid Business Information Management / Functioneel Beheer Tevens lijst met requirements voor de paper behorende bij het vak BISL 1. Wordt er binnen de organisatie m.b.t. ICT onderscheid gemaakt tussen: Uitvoerend niveau - de uitvoerende of operationele processen m.b.t. het dagelijks gebruik van de informatievoorziening en met het vormgeven en realiseren van veranderingen in de informatievoorziening en Sturend niveau - de sturende processen m.b.t. kosten en opbrengsten, planningen, kwaliteit van de informatievoorziening en afspraken met ICTleverancier(s). 2. Wordt binnen de organisatie m.b.t. ICT aandacht besteed aan het richtinggevend niveau, d.w.z. dat er wordt bepaald hoe de informatievoorziening er op lange termijn uit moet zien en hoe de sturing op de informatievoorziening moet worden georganiseerd? 3. Procescluster Gebruikersbeheer: Worden de meldingen/klachten/wensen van gebruikers met betrekking tot functionaliteit van systemen geregistreerd? Wordt de tijdige afhandeling van de meldingen/klachten/wensen gemonitord? Vindt er frequent overleg met gebruikers plaats? Worden de gebruikers getraind en geinstrueerd in het gebruik van systemen? In hoeverre vindt er controle en bewaking van bedrijfsgegevens plaats in termen van juistheid, tijdigheid en volledigheid? Geef aan in hoeverre er sprake is van het volgende: Op basis van eisen vanuit de bedrijfsprocessen op de aspecten beschikbaarheid, capaciteit en continuïteit worden opdrachten verstrekt aan de ICT-leverancier en wordt de dienstverlening van de ICT-leverancier bewaakt. 11

12 4. Procescluster Functionaliteitenbeheer: In hoeverre wordt er bij een beoogde wijziging in een informatiesysteem een gestructureerd proces doorlopen: behoefte bepalen, oplossingsrichting bepalen, validatie bij gebruikersorganisatie, testen en toetsen. Wordt bij een wijziging ook aandacht besteed aan de niet-geautomatiseerde informatievoorziening? (procedures, werkinstructies, handleidingen, en dergelijke). Wordt er bij een grotere wijziging in de informatievoorziening een implementatieplan en/of een transitieplan opgesteld? 5. Verbindende processen op op. niveau: Is er een proces ingericht voor het inventariseren, evalueren, prioriteren en ten uitvoer brengen van functionele wijzigingen in de informatievoorziening? Wordt er gestructureerd aandacht besteed aan transitie-activiteiten (gegevensconversie, gebruikers op de hoogte brengen, van alle documenten voorzien, IC-componenten installeren) 6. Sturende processen: In hoeverre wordt de inzet van capaciteit voor informatiemanagement/functioneel beheer/de IC-organisatie en de gebruikers gepland en bewaakt? Wordt er jaarlijks een budget opgesteld gerelateerd aan de functioneel beheerorganisatie en informatievoorziening en wordt dit budget gedurende het jaar ook bewaakt? Is er sprake van doorbelasting van ICT-kosten aan de gebruikersorganisatie? Wordt er naast de kostenkant ook rekening gehouden met de (potentiele) opbrengsten van de informatievoorziening? In hoeverre wordt bepaald in hoeverre de informatievoorziening een bijdrage levert aan de bedrijsdoelstellingen? In hoeverre wordt de gewenste kwaliteit van de informatievoorziening gedefinieerd, gecontroleerd en geevalueerd? 12

13 In hoeverre worden er service level agreements met de ICT-leverancier(s) afgesloten en in hoeverre wordt bewaakt dat overeenkomstig deze SLA s wordt geleverd? 7. Richtinggevende processen: In hoeverre wordt er bij het opstellen van het informatiebeleid rekening gehouden met ontwikkelingen in de keten, in de bedrijfsprocessen en in de technologiemarkt? In hoeverre is er een ICT-leveranciersbeleid en in hoeverre worden de ICTleverancier(s) geëvalueerd? In hoeverre is er sprake van informatie portfolio management en informatiearchitectuur management? 13