Alles over de btw Wet- en regelgeving, risico s en beheersmaatregelen voor Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening

Transcriptie

1 Alles over de btw Wet- en regelgeving, risico s en beheersmaatregelen voor Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening

2 Colofon Alles over de btw Wet- en regelgeving, risico s en beheersmaatregelen voor Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening Uitgave MOgroep Maliebaan 71H 3581 CG Utrecht Tel: info@mogroep.nl In opdracht van MOgroep Utrecht, maart 2013

3 Alles over de btw 1 Alles over de btw

4 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Mate van btw-heffing 3 3. Risico s en maatregelen 3 A. Wel of geen subsidie... 3 B. Onduidelijke koppeling sociaal-culturele vrijstelling en prestatievelden Wmo... 4 C. Juiste toepassing vrijstelling bij verbreding werkzaamheden... 5 D. Fondsen... 6 E. Exploitatie buurthuizen... 7 F. Uitleen personeel en verzorgen administratie ten behoeve van derden... 7 G. Overige niet aan prestatievelden Wmo gerelateerde leveringen... 7 H. Onderlinge prestaties... 8 I. Verrekening voorheffing bij belaste prestaties... 8 J. Btw en samenwerkingsverbanden Zekerheden afspraken belastingdienst 9 Bijlage 1. Samenvatting risico s en maatregelen individuele organisaties 10 Bijlage 2. Relatie prestatievelden 1 t/m 7 en sociaal-culturele vrijstelling 12 2 Alles over de btw

5 1. Inleiding Eind 2012 heeft de MOgroep samen met een post-master student van Nyenrode Business Universiteit bij lidorganisaties praktijkonderzoek gedaan naar btw-vraagstukken. De resultaten daarvan én een literatuurstudie zijn verwerkt in een afstudeerscriptie. In deze scriptie worden onder andere de btw-risico s binnen de sector Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening beschreven, evenals maatregelen die organisaties kunnen nemen om deze risico s te beheersen. Deze handreiking is een samenvatting van die scriptie, met daarin de belangrijkste onderdelen voor welzijnsorganisaties. In de handreiking komt relevante wet- en regelgeving aan de orde, evenals gegevens uit de praktijk, spanningsvelden hiertussen en de bijbehorende risico s. Ook wordt er een verbinding gelegd tussen de prestatievelden van de Wmo en de sociaal-culturele btw-vrijstelling. Het document helpt u bij het inschatten van de risico s die uw organisatie loopt op het gebied van btw en bij het nemen van mogelijke maatregelen om deze risico s te beheersen. 2. Mate van btw-heffing In de praktijk blijkt dat bij welzijnsorganisaties over minder dan 1% van de omzet btw geheven wordt. Kennelijk veronderstellen welzijnsorganisaties dat de vergoeding van hun omzet niet belastbaar is, omdat het een subsidie is die buiten de reikwijdte van de btwwetgeving zou vallen of omdat het gaat om een vergoeding voor activiteiten die vrijgesteld zijn van btw. Uit onderzoek naar btw-wet- en regelgeving, maar ook uit alle vragen die er in de praktijk leven en de afspraken die er met de Belastingdienst over btw zijn gemaakt, blijkt dat er onduidelijkheid bestaat over de interpretatie van belastbaarheid en de reikwijdte van de btwvrijstelling voor sociaal-culturele activiteiten. Hoewel de Belastingdienst nauwelijks tekortkomingen heeft geconstateerd, veroorzaakt die onduidelijkheid toch grote risico's. Deze risico's worden nog groter nu het werkterrein wordt uitgebreid met andere opdrachtgevers en nieuwe (niet-vrijgestelde) prestatievelden binnen de Wmo. 3. Risico's en maatregelen Hieronder zijn de btw-risico s benoemd die een welzijnsorganisatie loopt, gezien wet- en regelgeving, het verschuivende werkterrein en het omgaan met btw in de praktijk. Ook zijn per risico maatregelen aangegeven die welzijnsorganisaties kunnen nemen om deze btwrisico s te beheersen. A. Wel of geen subsidie Een van de grootste risico's binnen de sector en daarmee voor individuele organisaties is dat er geen eenduidig beeld is of in de vorm van subsidie verstrekte vergoedingen door gemeente of andere overheden btw-belastbaar zijn. Dit eenduidige beeld is er niet vanuit wet- en regelgeving, maar ook niet binnen de branche. Wanneer je (onterecht) aanneemt dat deze vergoedingen niet belastbaar zijn, wordt niet getoetst of de werkzaamheden al dan niet vrijgestelde prestaties zijn. Dus wordt mogelijk onterecht geen btw geheven en afgedragen. Maatregelen voor individuele organisatie: Worden de activiteiten voor gemeente, overheid of provincie uitgevoerd op basis van een (jaarlijks terugkomende) overeenkomst? Laat de afspraken en voorwaarden van deze overeenkomst dan toetsen door de Belastingdienst op belastbaar zijn van de te ontvangen vergoeding. 3 Alles over de btw

6 Toets elke opdracht van een overheid nadrukkelijk op de criteria voor dienst onder bezwarende titel: o is er sprake van verbruik van de prestatie door de opdrachtgever of een andere identificeerbare derde? o bestaat er een individuele rechtsbetrekking tussen de verrichter en de ontvanger van de prestatie waarbij over en weer prestaties worden uitgewisseld? o en is er een rechtstreeks verband tussen de verrichte dienst en de ontvangen tegenwaarde? Leg deze toetsing vast zodat je ook achteraf kunt aantonen dat er een zorgvuldige afweging is gemaakt. B. Onduidelijke koppeling tussen sociaal-culturele vrijstelling en prestatievelden Wmo De Wet OB kent een aantal vrijstellingen voor werkzaamheden van welzijnsorganisaties. Er zijn vrijstellingen voor: sociaal-cultureel werk (art. 11, lid 1, onderdeel f Wet OB) peuterspeelzaalwerk (art. 11, lid 1, onderdeel w) huishoudelijke verzorging (art. 11, lid 1, onderdeel g2 Wet OB) De vrijstelling voor sociaal-cultureel werk is nader uitgewerkt in Bijlage B van het Uitvoeringsbesluit OB. In bijlage 2 van dit document is de relatie weergegeven tussen de Wmo-prestatievelden en de sociale-culturele vrijstelling zoals uitgewerkt in Bijlage B van het Uitvoeringsbesluit OB en eventuele andere vrijstellingen. Alleen het tweede prestatieveld (op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden) heeft een rechtstreeks daarmee verband houdende vrijstelling. De overige prestatievelden roepen juist vragen op over de vrijstelling. Het eerste prestatieveld (het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten) roept vragen op door de toevoeging aan de omschrijving van de vrijstelling voor zover werkzaam op het gebied van het club- en buurthuiswerk. Op de site van de Belastingdienst wordt deze vrijstelling zelfs omschreven als buurt- en clubhuiswerk. 1 Dit prestatieveld is een belangrijk werkveld van welzijnsorganisaties. Echter, het bevorderen van sociale samenhang en leefbaarheid vindt vaak niet meer plaats via buurt- of clubhuiswerk. In de praktijk denken welzijnsorganisaties dat dit soort activiteiten vrijgesteld zijn (al dan niet op grond van niet belastbaar zijn), omdat ze niet zijn genoemd als werkzaamheden waarover btw wordt geheven. Het prestatieveld informatie, advies en cliëntondersteuning roept vragen op doordat het prestatieveld in de Wmo vaag is omschreven. De MOgroep heeft dit prestatieveld echter zeer nauwkeurig omschreven: "Dit prestatieveld kan zowel een algemene als een individuele component hebben. Met 'geven van informatie en advies' wordt gedoeld op activiteiten die de burger de weg wijzen in het veld van maatschappelijke ondersteuning. Het kan hierbij gaan om algemene voorzieningen (zoals (voldoende) informatiepunten), maar ook om meer specifieke voorzieningen (zoals een individueel advies, of hulp bij de verheldering van een ondersteuningsvraag). Tot dit prestatieveld behoren in ieder geval alle vormen van maatschappelijk werk, sociaal raadsliedenwerk en ouderenadvieswerk." 2 Wat onder algemeen maatschappelijk werk, bedrijfsmaatschappelijk werk, sociaal raadsliedenwerk, ouderenadvieswerk en schuldhulpverlening wordt verstaan is nauwkeurig omschreven in het 1 vrijstellingen/vrijstellingen/ sociaal_culturele_instellingen/overzicht_sociaal_culturele_instellingen ( ). 2 MOgroep Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening (2011). In benchmark 2011 opgenomen toelichting bij prestatieveld Informatie, advies en ondersteuning. 4 Alles over de btw

7 Informatiemodel Maatschappelijke dienstverlening Deze omschrijving wordt goed afgedekt door twee in Bijlage B Uitvoeringsbesluit OB genoemde posten: instellingen voor algemeen maatschappelijk en bedrijfsmaatschappelijk werk (29) en instellingen die werkzaam zijn op het gebied van schuldhulpverlening (post 33). Alleen sociaal raadsliedenwerk en ouderenadvieswerk worden niet specifiek genoemd, zodat de onduidelijkheid zich tot deze twee aspecten beperkt. Sociaal raadsliedenwerk en ouderenadvieswerk worden in de praktijk echter niet als belaste prestaties beschouwd. Het prestatieveld ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers kent geen specifieke vrijstelling. In de praktijk zijn er geen knelpunten binnen dit prestatieveld, misschien omdat de vrijstelling voor dit soort activiteiten loopt via de posten 15b (samenhang en leefbaarheid) en 29 (maatschappelijk werk). Bij een zelfstandige vrijwilligerscentrale wordt de vergoeding als subsidie beschouwd. Het prestatieveld bevorderen van de deelname aan het maatschappelijk verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking is alleen vrijgesteld als het gaat om specifieke organisaties of verleend wordt door organisaties voor maatschappelijk werk. Binnen het prestatieveld verlenen van voorzieningen is alleen huishoudelijke verzorging expliciet vrijgesteld, namelijk op grond van art. 11, lid 1, onderdeel g2, Wet OB. Daarnaast zijn dit soort activiteiten alleen vrijgesteld als er een AWBZ-indicatie is. Welzijnsorganisaties lijken nu nog niet heel actief op dit terrein en er lijken nog weinig vraagstukken. Door de decentralisatie van de AWBZ worden welzijnsorganisaties wel actiever in dit prestatieveld. Ze zullen echter veelal de niet-geïndiceerde, en dus niet-vrijgestelde, voorzieningen bieden. Onduidelijkheid over de interpretatie van een vrijstelling kan leiden tot het onterecht niet belasten en niet afdragen van btw over activiteiten die wel btw-belast zijn, of juist het onterecht btw heffen over btw-vrijgestelde activiteiten, waardoor wel btw afgedragen moet worden, maar geen verrekening van voorheffing mag plaatsvinden. Maatregelen voor individuele organisaties: Voer een aantoonbare beoordeling uit bij het uitbrengen van offertes of het vastleggen van de omschrijving van de werkzaamheden in een projectopdracht, waaruit duidelijk blijkt waarom je vindt dat de werkzaamheden wel of niet onder een vrijstelling vallen. Maak individuele afspraken met de Belastingdienst over het wel of niet vrijgesteld zijn van activiteiten die een organisatie (structureel) uitvoert. 4 C. Juiste toepassing vrijstelling bij de verbreding van werkzaamheden Ruim een derde van de omzet van de welzijnsorganisaties vloeit voort uit werkzaamheden voor andere opdrachtgevers dan gemeenten en provincies. Het lijkt erop dat welzijnsorganisaties zich blijven concentreren op maatschappelijke ondersteuningsactiviteiten, maar misschien verandert de aard van de activiteiten. Dus ook al is de inhoud van de vrijstellingen duidelijk, dan nog vereist elke nieuwe opdracht opnieuw toetsing aan de reikwijdte en voorwaarden van de eventueel van toepassing zijnde vrijstelling. Welzijnsorganisaties zullen misschien liever geen btw heffen over hun prestaties. De redenen: 3 MOgroep Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening (2011). Informatiemodel maatschappelijke dienstverlening Utrecht ( AMW). 4 Art. 2 Uitvoeringsbesluit OB biedt zelfs de mogelijkheid om door de inspecteur als sociaal-culturele instelling aangewezen te worden voor leveringen en diensten, die niet vallen onder bijlage B van het besluit, maar die nauw samenhangen met maatschappelijk werk, met de sociale zekerheid en met de bescherming van kinderen en jongeren. 5 Alles over de btw

8 Doorgaans is het grootste deel van de activiteiten van een welzijnsorganisatie onbelast. Het opzetten van een btw-administratie voor slechts enkele activiteiten vinden ze misschien lastig; Sommige opdrachtgevers hebben er belang bij geen btw te betalen, omdat zij die niet kunnen verrekenen. De vrijstelling voor sociaal-culturele activiteiten heeft als voorwaarde dat de vrijstelling niet leidt tot ernstige verstoring van concurrentieverhoudingen ten opzichte van ondernemers die winst beogen. Bij aanbesteding van welzijnsactiviteiten (iets wat diverse gemeenten doen) is er al gauw sprake van verstoring van concurrentieverhoudingen. Dan zijn de prestaties dus btw-belast. 5 Daarnaast gelden veel vrijstellingen uitsluitend voor ondernemers die geen winst beogen. Dit geldt overigens niet voor instellingen voor maatschappelijk werk en schuldhulpverlening, de medische vrijstelling (art. 11, lid 1, onderdeel g) en peuterspeelzaalwerk (art. 11, lid 1, onderdeel w). Dit lijkt geen risico te zijn, omdat vrijwel geen enkele organisatie een winstoogmerk heeft. Maatregelen voor individuele organisaties: Voer een aantoonbare beoordeling uit bij het uitbrengen van offertes of het vastleggen van de omschrijving van de werkzaamheden in een projectopdracht, waaruit duidelijk blijkt waarom je vindt dat de werkzaamheden wel of niet onder een vrijstelling vallen. Neem geen winstopslag op in je tarieven voor vrijgestelde activiteiten (uitgezonderd maatschappelijk werk, schuldhulpverlening, peuterspeelzaalwerk en medische activiteiten). Vermeld in je offerte en/of opdracht duidelijk of de werkzaamheden btw-belast zijn of btw-vrijgesteld. Gaat het om btw-belaste activiteiten? Zorg dan voor een correcte factuur en de opslag daarvan (art. 35 Wet OB). 6 D. Fondsen Slechts 2% van de omzet van de welzijnsorganisaties komt voort uit fondsen. De toets of een bijdrage van een fonds btw-belast is vindt plaats op grond van dezelfde criteria als die van een vergoeding van gemeente of andere overheden. Maar pas op: is er sprake van een echte tegenprestatie voor de ontvangen bijdrage (bijvoorbeeld het maken van reclame voor de verstrekker van het fonds)? Dan zijn de totale ontvangen vergoedingen (slechts) tot een maximum bedrag vrijgesteld (art. 11, lid 1, onderdeel v Wet OB). Maatregelen voor individuele organisaties: Is er sprake van een tegenprestatie? Toets dan of het totale bedrag van via fondsen geworven middelen valt binnen het vrijstellingsbedrag voor fondswerving. Financiert een fonds de hele opdracht en is er dus mogelijk een rechtstreeks verband tussen de verrichte dienst en de ontvangen tegenwaarden? Toets dan of er sprake is van een dienst onder bezwarende titel: o is er sprake van verbruik van de prestatie door de opdrachtgever of een andere identificeerbare derde? o bestaat er tussen de verrichter en de ontvanger van de prestatie een individuele rechtsbetrekking waarbij over en weer prestaties worden uitgewisseld? 5 Onduidelijk is wat het effect is van de eventuele afschaffing van het btw-compensatiefonds, waarover nu gesproken wordt, op de mate van uitbesteding door gemeenten. Het BTW-compensatiefonds is in 2003 opgericht om het uitbesteden van werkzaamheden door gemeenten te stimuleren. Een gemeente kan over inkopen betaalde btw niet verrekenen met af te dragen btw, omdat zij vrijgesteld is van btwheffing. Een gemeente kan echter betaalde btw over uitbestede werkzaamheden uit dit fonds terugvorderen. Dit geldt niet voor vrijgestelde prestaties, maar wel in het geval er btw betaald is over welzijnsactiviteiten na aanbesteding (concurrentie). 6 Een factuur voor vrijgestelde prestaties is niet verplicht. Indien er een factuur voor vrijgestelde prestaties wordt opgesteld, moet deze ook aan de verplichtingen voldoen (art. 35a, lid 1, onderdeel k Wet OB). 6 Alles over de btw

9 o en is er een rechtstreeks verband tussen de verrichte dienst en de ontvangen tegenwaarde? Leg dan deze toetsing vast zodat je ook achteraf kunt aantonen dat er een zorgvuldige afweging is gemaakt. E. Exploitatie buurthuizen De verhuur van ruimten is onbelast, omdat hiervoor een vrijstelling geldt (art. 11, lid 1, onderdeel b Wet OB). Kiezen voor belaste verhuur is onder voorwaarden mogelijk. Ook buffetopbrengsten zijn onder voorwaarden vrijgesteld, op grond van de zogenaamde kantineregeling of als vorm van fondsenwerving (Besluit van 20 december 2012 Omzetbelasting. Fondswerving en kantines). 7 Hoewel de regelgeving over exploitatie van buurt- en clubhuizen (en dan specifiek de opbrengsten uit verhuur, buffetopbrengsten en deelnemersbijdragen) duidelijk is, levert de praktijk toch vrij vaak onduidelijkheden op, bijvoorbeeld bij Popcentra. Hieruit blijkt dat de activiteiten in het buurthuis niet alleen bedoeld zijn voor het bevorderen van sociale samenhang en leefbaarheid, maar ook voor het genereren van inkomsten. Men mag inkomsten genereren met activiteiten in een buurthuis, zolang het binnen het maximum bedrag van de fondswervende activiteiten valt en men vrijgestelde prestatie verricht. Wordt dit maximum bedrag overschreden, dan krijgt men te maken met btw-belaste activiteiten. Maatregelen voor individuele organisaties: Registreer de buffetopbrengsten (en doe zo nodig een volledigheidscontrole op grond van inkopen). Toets of deze opbrengsten binnen het vrijgestelde maximum bedrag van per buurthuis blijven. Registreer de opbrengsten uit andere (fondswervende) activiteiten en toets of deze opbrengsten binnen het vrijgestelde maximumbedrag van per buurthuis blijven. Wordt dit maximum overschreden? Dan zijn de buffetopbrengsten en opbrengsten uit andere activiteiten belast. Kies je voor belaste verhuur? Stel dan zeker dat dit mag (vanwege beperking van belasting in geval van kortdurende huur aan wisselende gebruikers bij buurthuizen). F. Uitleen personeel en verzorgen administraties ten behoeve van derden Het uitlenen van personeel en verzorgen administraties ten behoeve van anderen is in principe belast. De regelgeving stelt expliciet dat beide uitgesloten zijn van de sociaalculturele vrijstelling. In de praktijk kampen welzijnsorganisaties toch met veel onduidelijkheden hierover, misschien omdat ze proberen te vermijden dat deze uitleen btwbelast is. Het is bovendien de meest genoemde niet-aan-prestatievelden-gerelateerde activiteit. Maatregelen voor individuele organisaties: Volg de regelgeving en belast de uitleen van personeel en het verzorgen van administraties t.b.v. derden met btw. G. Overige niet-aan-prestatievelden-gerelateerde leveringen Welzijnsorganisaties hebben nauwelijks andere niet-aan-prestatievelden-gerelateerde leveringen. In de praktijk gaat het om als niet aan prestatievelden te relateren btw-belaste activiteiten: trainingen, verhuur spelmateriaal, tolkkosten, buurtbus, entreegelden en maatschappelijke activering. De genoemde activiteiten lijken voort te vloeien uit werkzaamheden die wel betrekking hebben op de prestatievelden van de Wmo. Het probleem zit dus weer in de afbakening van wat wel of niet tot een vrijstelling behoort. Bij een btw-belaste prestatie is het belangrijk dat de factuur aan de btw-eisen voldoet. 7 Besluit van 20 december 2012, nr. BLKB2012/1982M. Omzetbelasting. Fondswerving en kantines. Staatscourant 28 december 2012 nr Alles over de btw

10 Maatregelen voor individuele organisaties: Voer een aantoonbare beoordeling uit bij het uitbrengen van offertes of het vastleggen van de omschrijving van de werkzaamheden in een projectopdracht, waaruit duidelijk blijkt waarom je vindt dat de werkzaamheden wel of niet onder een vrijstelling vallen. Vermeld in je offerte en/of opdracht duidelijk of de werkzaamheden btw-belast of btwvrijgesteld zijn. Gaat het om btw-belaste activiteiten? Zorg dan voor een correcte factuur en de opslag daarvan (art. 35 Wet OB). H. Onderlinge prestaties Enkele organisaties in de sector bestaan uit meerdere juridische entiteiten. Zij vormen (op twee organisaties na die het niet weten) een fiscale eenheid voor de btw. Daarmee zijn onderlinge prestaties niet belast. Een organisatie wordt een fiscale eenheid voor de btw op grond van een beschikking van de inspecteur. Dus wanneer dit geregeld is, is er op dit punt geen onzekerheid meer. Een alternatief voor de fiscale eenheid is het toepassen van kosten voor gemene rekening. Deze toepassing moet echter wel aan strikte eisen voldoen. Wellicht is het soms toch gunstig om de onderlinge leveringen met btw te belasten indien de ontvangende partij btw-belaste prestaties levert en de voorheffing verrekent. Maatregelen voor individuele organisaties: Bestaat de organisatie uit meerdere juridische entiteiten? Maak dan een bewuste afweging of je al dan niet gebruik maakt van een fiscale eenheid voor de btw om btw op onderlinge prestaties te voorkomen. Als dat kan biedt deze constructie namelijk meer zekerheid dan kosten voor gemene rekening. I. Verrekening voorheffing bij belaste prestaties Als je btw-belaste prestaties verricht, mag je de betaalde btw verrekenen. Niet iedereen doet dat. Mogelijk omdat het te verrekenen bedrag te klein is en men de daarmee samenhangende administratie te bewerkelijk vindt. Omdat deze organisaties meestal zowel onbelaste als belaste prestaties verrichten, is juiste toerekening van de voorbelasting vereist (art. 11 Uitvoeringsbeschikking omzetbelasting 1968). Maatregelen voor individuele organisaties: Kies bewust voor wel of geen verrekening van de voorheffing. Zorg voor een correcte btw-factuur van de inkopen (art Wet OB). Juiste toerekening betaalde btw (art. 11 Uitvoeringsbeschikking OB). J. Btw en samenwerkingsverbanden Ook bij samenwerkingsverbanden blijken organisaties tegen btw-vraagstukken aan te lopen. Zonder de inhoud van die samenwerkingsverbanden te kennen is het niet mogelijk om daar uitspraken over te doen. Waarschijnlijk gaat het om btw-vraagstukken rond de verdeling van kosten en opbrengsten en de inzet van personeel. Maatregelen voor individuele organisaties: Inventariseer bij elk samenwerkingsverband de btw-aspecten. Vraag zo nodig advies bij je belastingadviseur en/of Belastingdienst. 8 Alles over de btw

11 4. Zekerheden afspraken Belastingdienst Heeft de belastinginspecteur bewust zijn standpunt bepaald over een btw-vraagstuk van een welzijnsorganisatie? Dan kan deze organisatie hieraan zekerheid ontlenen. Maar je kunt alleen een beroep doen op uitspraken van de inspecteur ten behoeve van andere welzijnsorganisaties als het gaat om vergelijkbare situaties in dezelfde regio. 9 Alles over de btw

12 Bijlage 1. Samenvatting risico s en maatregelen voor individuele organisaties Risico Verkeerde inschatting van wel of niet belastbaar zijn van als subsidie verstrekte vergoedingen door overheden en/of fondsen. Onterecht aannemen dat bijdragen van fondsen zijn vrijgesteld. Onjuiste beoordeling van wel of niet vrijgesteld zijn van belastbare activiteiten door onduidelijkheid over de reikwijdte van een vrijstelling of door verandering van de aard van de werkzaamheden. Onjuiste inschatting van belast zijn buffetopbrengsten en opbrengsten uit andere (fondswervende) activiteiten in buurthuizen. Maatregelen voor individuele organisaties Worden alle activiteiten voor de overheid uitgevoerd volgens een (jaarlijkse) overeenkomst? Laat dab de afspraken en voorwaarden van deze overeenkomst door de Belastingdienst toetsen op belastbaar zijn van de te ontvangen vergoeding. Toets elke opdracht van een overheid toets op de criteria voor dienst onder bezwarende titel: o is er sprake van verbruik van de prestatie door de opdrachtgever of een andere identificeerbare derde? o bestaat er tussen de verrichter en de ontvanger van de prestatie een individuele rechtsbetrekking waarbij over en weer prestaties worden uitgewisseld? o en is er een rechtstreeks verband tussen de verrichte dienst en de ontvangen tegenwaarde? Leg deze toetsing vast om ook achteraf aan te kunnen tonen dat er een zorgvuldige afweging is gemaakt. Is er sprake is van een tegenprestatie? Toets dan of het totale bedrag van via fondsen geworven middelen valt binnen het vrijstellingsbedrag voor fondswerving. Wordt een opdracht volledig gefinancierd vanuit een fonds en is er dus mogelijk een rechtstreeks verband tussen de verrichte dienst en de ontvangen tegenwaarden? Toets dan of er sprake is van een dienst onder bezwarende titel conform subsidie overheden. Breng je een offerte uit of leg je de omschrijving van de werkzaamheden vast in een projectopdracht? Voer dan een aantoonbare beoordeling uit waarom je vindt dat de werkzaamheden wel of niet onder een vrijstelling vallen. Leg vast wie (opdrachtgever of opdrachtnemer) de kosten draagt als achteraf blijkt dat de vergoeding toch btw-belast is. Maak zelf afspraken met de Belastingdienst over het wel of niet vrijgesteld zijn van activiteiten die je organisatie (structureel) uitvoert. Neem geen winstopslag op in je tarieven voor vrijgestelde activiteiten (met uitzondering van maatschappelijk werk, schuldhulpverlening, peuterspeelzaalwerk en medische activiteiten). Vermeld in je offerte en/of opdracht duidelijk of de werkzaamheden btw-belast of btw- vrijgesteld zijn. Registreer de buffetopbrengsten (en doe zo nodig een volledigheidscontrole op grond van inkopen) en toets of deze opbrengsten binnen het vrijgestelde maximumbedrag van per buurthuis blijven. Registreer de opbrengsten uit andere (fondswervende) activiteiten en toets of deze opbrengsten binnen het vrijgestelde maximumbedrag van per buurthuis blijven. Wordt dit maximum overschreden? Dan zijn de buffetopbrengsten en opbrengsten uit andere activiteiten belast. 10 Alles over de btw

13 Kies je voor belaste verhuur? Stel zeker dat dit mag, gelet op de beperking van belasting bij kortdurende huur aan wisselende gebruikers bij buurthuizen. Uitleen personeel. Belast dit met btw (conform wet- en regelgeving). Onderlinge prestaties. Bestaat je organisatie uit meerdere juridische entiteiten? Kies dan bewust of je al dan niet gebruik maakt van een fiscale eenheid voor de btw om btw op onderlinge prestaties te voorkomen. Als die mogelijk bestaat biedt deze constructie meer zekerheid dan kosten voor gemene rekening. Pas je kosten voor gemene rekening toe? Zorg dan dat je voldoet aan de voorwaarden voor toepassing. Onjuiste verrekening voorheffing. Onjuiste btw-toepassing in samenwerkingsverbanden. Onjuiste btw-administratie van btw-belaste activiteiten. Kies bewust of je wel of niet de voorheffing verrekent. Zorg voor een correcte btw-factuur van de inkopen (art Wet OB). Juiste toerekening betaalde btw (art. 11 Uitvoeringsbeschikking OB). Inventariseer bij elk samenwerkingsverband de btwaspecten. Vraag zo nodig advies bij je accountant en/of Belastingdienst. Pas je kosten voor gemene rekening toe? Zorg dat je aan de voorwaarden voldoet (vooral vooraf vastgestelde verdeelsleutels). Maak je factuur en btw-administratie conform art. 35 Wet OB. 11 Alles over de btw

14 Bijlage 2: Relatie Wmo-prestatievelden 1 t/m 7 en sociaal-culturele vrijstelling Activiteit uit artikel 1, lid 1g Wmo 1 Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten. 2 Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden. 3 Het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning. 4 Het ondersteunen van mantelzorgers daar onder begrepen steun bij het vinden van adequate oplossingen indien zij hun taken tijdelijk niet kunnen waarnemen, alsmede het ondersteunen van vrijwilligers. 5 Het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijke verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem. 6 Het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behouden en het bevorderen van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijke verkeer. Bijlage B Uitvoeringsbesluit OB 15b: expliciete verwijzing naar dit Wmo-prestatieveld, maar met de beperking voor zover werkzaam op het gebied van het club- en buurthuiswerk. 15a: expliciete verwijzing naar dit Wmo-prestatieveld. Een aantal nauw omschreven werkzaamheden is vrijgesteld: 8: bureaus voor seksuele en huwelijksvoorlichting 29: instellingen voor algemeen maatschappelijk en bedrijfsmaatschappelijk werk 33: schuldhulpverlening NB. voor 29 en 33 is de voorwaarde van geen winstoogmerk niet van toepassing Geen expliciete vrijstelling. Als ondersteuning plaatsvindt vanuit maatschappelijk werk, kan dit vallen onder "29". Begeleiden van vrijwilligers vindt soms plaats in het kader van prestatieveld 1, maar zoals aangegeven is de hiermee samenhangende vrijstelling (15b) sterk ingeperkt. Een aantal nauw omschreven werkzaamheden is vrijgesteld: 12: dagverblijven voor gehandicapten 23: bejaardenoorden en andere instellingen op het gebied van bejaardenzorg gericht op zelfstandig wonen 29: instellingen voor algemeen maatschappelijk en bedrijfsmaatschappelijk werk. Zodra het om AWBZ-geïndiceerde zorg gaat, vrijstelling via art. 11, lid 1, onderdeel g.2 Wet OB. Is niet vrijgesteld vanuit sociaalculturele vrijstelling, maar vanuit art. 11, lid 1, onderdeel g.2 Expliciet wordt hier genoemd dat huishoudelijke verzorging, zoals bedoeld in de Wmo, is vrijgesteld van btw. De aanspraak op Wmo-zorg moet de gemeente hebben goedgekeurd. Niet vrijgesteld zijn de andere in de Wmo genoemde voorzieningen, te weten voorzieningen om: 12 Alles over de btw

15 Activiteit uit artikel 1, lid 1g Wmo 7 Het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang en het voeren van beleid ter bestrijding van geweld dat door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer is gepleegd. Bijlage B Uitvoeringsbesluit OB zich te verplaatsen in en om de woning zich lokaal te verplaatsen per vervoermiddel medemensen te ontmoeten en op basis daarvan sociale verbanden aan te gaan Deze voorzieningen zijn wel weer vrijgesteld indien het gaat om AWBZgeïndiceerde zorg via art. 11, lid 1, onderdeel g.2 Wet OB. Geen vrijstelling, slechts twee soorten organisaties worden genoemd: 14: instellingen van zeemanszorg 20: militaire tehuizen 13 Alles over de btw

16