Sex determination in Hymenoptera: the road after doublesex
|
|
|
- Monique Maas
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Sex determination in Hymenoptera: the road after doublesex doublesex Eveline C. Verhulst NWO VENI interview / 8
2 2 / 8 belangrijke keuze in ontwikkeling
3 belangrijke keuze in ontwikkeling vrouw man 2 / 8
4 belangrijke keuze in ontwikkeling vrouw man kleur haar groei ornamenten broed zorg paring vechten uiterlijk gedrag 2 / 8
5 belangrijke keuze in ontwikkeling vrouw man kleur haar groei ornamenten broed zorg paring vechten uiterlijk gedrag 2 / 8
6 belangrijke keuze in ontwikkeling vrouw man kleur haar groei uiterlijk ornamenten broed zorg paring gedrag vechten Welke genen zijn hierbij betrokken? 2 / 8
7 3 / 8
8 Hymenoptera orde bevat: Bestuivers (bijen, aantal wespen) Biologische plaag (zaagwesp) Biologische plaag bestrijding (parasitaire wespen) 3 / 8
9 haplodiploïdie x Nasonia - parasitaire wesp - biologische bestrijding - haplodiploïd - mechanisme van geslachts bepaling was niet bekend tot 2006 ei geen bevruchting sperma bevruchting 4 / 8 haploïd 1 chromosoom set diploïd 2 chromosoom sets
10 Geslachts-signaal E.C. Verhulst*, J. Lynch*, D. Bopp, L.W. Beukeboom and L. van de Zande transformer E.C. Verhulst, L.W. Beukeboom and L. van de Zande J.H. Werren, S. Richards, C.A. Desjardins, O.Niehuis, J. Gadau, J.K. Colbourne and The Nasonia Genome Working Group doublesex E.C. Verhulst, L. van de Zande and L.W. Beukeboom D.C.S.G. Oliveira, J.H. Werren, E.C. Verhulst, J.D. Giebel, A. Kamping, L.W. Beukeboom and L. van de Zande Uiterlijk Gedrag Target genen D.W. Loehlin, D.C. S. G. Oliveira, R. Edwards, J.D. Giebel, M.E. Clark, M.V. Cattani, L. van de Zande, E.C. Verhulst, L.W. Beukeboom, M. Muñoz-Torres, J.H. Werren 5 / 8
11 Geslachts-signaal E.C. Verhulst*, J. Lynch*, D. Bopp, L.W. Beukeboom and L. van de Zande transformer E.C. Verhulst, L.W. Beukeboom and L. van de Zande J.H. Werren, S. Richards, C.A. Desjardins, O.Niehuis, J. Gadau, J.K. Colbourne and The Nasonia Genome Working Group doublesex E.C. Verhulst, L. van de Zande and L.W. Beukeboom D.C.S.G. Oliveira, J.H. Werren, E.C. Verhulst, J.D. Giebel, A. Kamping, L.W. Beukeboom and L. van de Zande Uiterlijk Gedrag Target genen D.W. Loehlin, D.C. S. G. Oliveira, R. Edwards, J.D. Giebel, M.E. Clark, M.V. Cattani, L. van de Zande, E.C. Verhulst, L.W. Beukeboom, M. Muñoz-Torres, J.H. Werren 5 / 8
12 Geslachts-signaal E.C. Verhulst*, J. Lynch*, D. Bopp, L.W. Beukeboom and L. van de Zande transformer E.C. Verhulst, L.W. Beukeboom and L. van de Zande J.H. Werren, S. Richards, C.A. Desjardins, O.Niehuis, J. Gadau, J.K. Colbourne and The Nasonia Genome Working Group doublesex E.C. Verhulst, L. van de Zande and L.W. Beukeboom D.C.S.G. Oliveira, J.H. Werren, E.C. Verhulst, J.D. Giebel, A. Kamping, L.W. Beukeboom and L. van de Zande Uiterlijk Gedrag Target genen D.W. Loehlin, D.C. S. G. Oliveira, R. Edwards, J.D. Giebel, M.E. Clark, M.V. Cattani, L. van de Zande, E.C. Verhulst, L.W. Beukeboom, M. Muñoz-Torres, J.H. Werren 5 / 8
13 Geslachts-signaal E.C. Verhulst*, J. Lynch*, D. Bopp, L.W. Beukeboom and L. van de Zande transformer E.C. Verhulst, L.W. Beukeboom and L. van de Zande J.H. Werren, S. Richards, C.A. Desjardins, O.Niehuis, J. Gadau, J.K. Colbourne and The Nasonia Genome Working Group doublesex E.C. Verhulst, L. van de Zande and L.W. Beukeboom D.C.S.G. Oliveira, J.H. Werren, E.C. Verhulst, J.D. Giebel, A. Kamping, L.W. Beukeboom and L. van de Zande Uiterlijk Gedrag Target genen D.W. Loehlin, D.C. S. G. Oliveira, R. Edwards, J.D. Giebel, M.E. Clark, M.V. Cattani, L. van de Zande, E.C. Verhulst, L.W. Beukeboom, M. Muñoz-Torres, J.H. Werren 5 / 8
14 Womanizer E.C. Verhulst*, J. Lynch*, D. Bopp, L.W. Beukeboom and L. van de Zande transformer E.C. Verhulst, L.W. Beukeboom and L. van de Zande J.H. Werren, S. Richards, C.A. Desjardins, O.Niehuis, J. Gadau, J.K. Colbourne and The Nasonia Genome Working Group doublesex E.C. Verhulst, L. van de Zande and L.W. Beukeboom D.C.S.G. Oliveira, J.H. Werren, E.C. Verhulst, J.D. Giebel, A. Kamping, L.W. Beukeboom and L. van de Zande Uiterlijk Gedrag Target genen D.W. Loehlin, D.C. S. G. Oliveira, R. Edwards, J.D. Giebel, M.E. Clark, M.V. Cattani, L. van de Zande, E.C. Verhulst, L.W. Beukeboom, M. Muñoz-Torres, J.H. Werren 5 / 8
15 Geslachts-signaal E.C. Verhulst*, J. Lynch*, D. Bopp, L.W. Beukeboom and L. van de Zande transformer E.C. Verhulst, L.W. Beukeboom and L. van de Zande J.H. Werren, S. Richards, C.A. Desjardins, O.Niehuis, J. Gadau, J.K. Colbourne and The Nasonia Genome Working Group doublesex E.C. Verhulst, L. van de Zande and L.W. Beukeboom D.C.S.G. Oliveira, J.H. Werren, E.C. Verhulst, J.D. Giebel, A. Kamping, L.W. Beukeboom and L. van de Zande vleugel lengte D.W. Loehlin, D.C. S. G. Oliveira, R. Edwards, J.D. Giebel, M.E. Clark, M.V. Cattani, L. van de Zande, E.C. Verhulst, L.W. Beukeboom, M. Muñoz-Torres, J.H. Werren 5 / 8
16 6 / 8 doublesex
17 doublesex doublesex F doublesex M 6 / 8
18 doublesex doublesex F doublesex M kleur haar groei uiterlijk ornamenten broed zorg paring gedrag vechten Life history traits Diversiteit van sexuele fenotypes Veranderingen van nieuwe eigenschappen 6 / 8
19 doublesex doublesex F doublesex M Genen? kleur haar groei uiterlijk ornamenten broed zorg paring gedrag vechten 6 / 8
20 Sexuele voortplanting Asexuele voortplanting Nasonia Muscidifurax raptorellus Muscidifurax uniraptor doublesex Wolbachia bacterie 7 / 8
21 Nasonia M. raptorellus M. uniraptor doublesex doublesex doublesex Wolbachia? 7 / 8
22 Gevolg van Wolbachia infectie voor evolutie van geslachtsbepaling > verandert doublesex? > veranderen de target genen? M. uniraptor doublesex Wolbachia? 7 / 8
23 Wolbachia verwijderen met antibiotica M. uniraptor doublesex Wolbachia? antibiotics 7 / 8
24 Wolbachia verwijderen met antibiotica > mannetjes worden geproduceerd M. uniraptor doublesex antibiotica 7 / 8
25 hoe is doublesex veranderd? welke targets genen zijn veranderd? wat is de consequentie van Wolbachia? M. raptorellus M. uniraptor doublesex doublesex 7 / 8
26 Welke genen worden door doublesex aangestuurd? > doublesex uitschakelen Nasonia M. raptorellus M. uniraptor doublesex doublesex doublesex Wolbachia? 7 / 8
27 Doublesex uitschakelen: > uiterlijk verandert > gedrag verandert Nasonia M. raptorellus M. uniraptor Wolbachia? 7 / 8
28 Doublesex uitschakelen: > uiterlijk verandert > gedrag verandert Welke genen veranderen door de uitschakeling? Nasonia M. raptorellus M. uniraptor Wolbachia? 7 / 8
29 evolutionaire conservatie Nasonia doublesex Muscidifurax doublesex 7 / 8
30 Evolutie van geslachtsbepalings mechanismen Kennis van insect geslachtsbepaling gebruiken voor biologische bestrijding Consequentie van Wolbachia Target genen van doublesex identificeren Gebruik van Muscidifurax optimalizeren voor biologische bestrijding Fundamenteel onderzoek Gebruik van kennis 8 / 8
31 Evolutie van geslachtsbepalings mechanismen Kennis van insect geslachtsbepaling gebruiken voor biologische bestrijding Consequentie van Wolbachia Target genen van doublesex identificeren Gebruik van Muscidifurax optimalizeren voor biologische bestrijding Fundamenteel onderzoek Gebruik van kennis 8 / 8
32 Evolutie van geslachtsbepalings mechanismen Kennis van insect geslachtsbepaling gebruiken voor biologische bestrijding Consequentie van Wolbachia Target genen van doublesex identificeren Gebruik van Muscidifurax optimalizeren voor biologische bestrijding Fundamenteel onderzoek Gebruik van kennis 8 / 8
33 Evolutie van geslachtsbepalings mechanismen Kennis van insect geslachtsbepaling gebruiken voor biologische bestrijding Consequentie van Wolbachia Target genen van doublesex identificeren Gebruik van Muscidifurax optimalizeren voor biologische bestrijding Fundamenteel onderzoek Gebruik van kennis 8 / 8
34 Evolutie van geslachtsbepalings mechanismen Kennis van insect geslachtsbepaling gebruiken voor biologische bestrijding Consequentie van Wolbachia Target genen van doublesex identificeren Gebruik van Muscidifurax optimalizeren voor biologische bestrijding Fundamenteel onderzoek Gebruik van kennis 8 / 8
35 Evolutie van geslachtsbepalings mechanismen Kennis van insect geslachtsbepaling gebruiken voor biologische bestrijding Consequentie van Wolbachia Target genen van doublesex identificeren Gebruik van Muscidifurax optimalizeren voor biologische bestrijding Fundamenteel onderzoek Gebruik van kennis 8 / 8
36 1 / 5
37 Additional slides 2 / 5
38 M. raptorellus doublesex domain PCR fragment 3 / 5
39 D. melanogaster 946 bp 1371 bp ~5.3 Kb ~24 Kb 138 bp 114 bp 1176 bp ~5.1 Kb 517 bp 4.8 K b 1038 bp 100 bp A. mellifera bp 268 ~10 K b ~12 K b ~21 K b ~41 Kb ~12.6 Kb 1193 bp 582 bp 253 bp 144 bp bp 264 bp 183 bp bp N. vitripennis 147 bp 827 bp F 6F 5M 191 bp ~21 K b 421 bp 570 bp 3.9 K b 566 bp 98 bp 152 bp 1082 bp 108 bp 100 bp coding sequence DM domain dsx dimer 4 / 5
40 Relative expression unfertilized fertilized Unfertilized Fertilized M hours after egg laying Hours after egg laying 5 / 5
Chapter. Nederlandse samenvatting. (Dutch summary)
Chapter 5 Nederlandse samenvatting (Dutch summary) Nederlandse samenvatting De meeste diersoorten planten zich voort via twee geslachten: mannetjes en vrouwtjes. Dit wordt seksuele voorplanting genoemd
ONGELIJKE GENEN M/V Evolutionaire genetica van voortplantingswijzen
ONGELIJKE GENEN M/V Evolutionaire genetica van voortplantingswijzen Leo W. Beukeboom Groningen 2002 1 2 ONGELIJKE GENEN M/V Evolutionaire genetica van voortplantingswijzen Rede uitgesproken bij de aanvaarding
HAPTE CHAP SAMENVATTING
HAPTE CHAP Wanneer voortplanting tussen individuen van verschillende soorten, maar ook van verschillende populaties wordt voorkómen, noemen we dit reproductieve isolatie. Reproductieve isolatie speelt
Evolutie van geslachtsbepalingsmechanismen
Evolutie van geslachtsbepalingsmechanismen bij insecten Ook al hebben bijna alle organismen slechts twee geslachten mannetjes en vrouwtjes de onderliggende genetica van geslachtsbepaling is zeer divers.
Hybrideproblemen in het parasitaire wespengenus Nasonia (Hymenoptera: Pteromalidae)
270 entomologische berichten Hybrideproblemen in het parasitaire wespengenus Nasonia (Hymenoptera: Pteromalidae) TREFWOORDEN Evolutionaire genetica, geslachtsspecifieke patronen, soortsvorming Tosca Koevoets
Aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu dhr. J.J. Atsma Postbus GX Den Haag
BEZOEKADRES: A. VAN LEEUWENHOEKLAAN 9 3721 MA BILTHOVEN POSTADRES: POSTBUS 578 3720 AN BILTHOVEN Aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu dhr. J.J. Atsma Postbus 30945 2500 GX Den Haag TEL.:
Geslachtsbepaling bij de honingbij
238 entomologische berichten Een terugblik op Entomologische Berichten deel 1 Geslachtsbepaling bij de honingbij TREFWOORDEN Bevruchting, complementaire geslachtsbepaling, haploïd, Hymenoptera, parthenogenese
Genetics of arrhenotokous and thelytokous reproduction in Venturia canescens (Hymenoptera) Mateo Leach, Irene
Genetics of arrhenotokous and thelytokous reproduction in Venturia canescens (Hymenoptera) Mateo Leach, Irene IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you
The role of male courtship behaviour in prezygotic isolation in Nasonia Peire Morais, Aitana
University of Groningen The role of male courtship behaviour in prezygotic isolation in Nasonia Peire Morais, Aitana IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF)
Samenvatting Hoofdstuk 1
Samenvatting Om een duidelijk inzicht te krijgen in de evolutionaire krachten die tot de enorme biodiversiteit in de natuur leiden, probeert de evolutionaire biologie modellen te ontwikkelen die de essentie
vetreserves worden aangemaakt door de gastheer. Het eerste aspect met betrekking tot deze hypothese berust op het verband tussen deze metabolische
Het verlies van eigenschappen is een belangrijk proces dat bijdraagt aan evolutionaire veranderingen van organismen. Desondanks heeft onderzoek op dit gebied relatief weinig aandacht gekregen en wordt
CHROMOSOO:M. Leo Beukeboom, ll111v1 t.1ty of U()( /111 11 1!<()< 111 11 1 N1 York V<)
Leo Beukeboom, ll111v1 t.1ty of U()( /111 11 1!
Genetic basis of sex determination in the haplodiploid wasp Nasonia vitripennis
Genetic basis of sex determination in the haplodiploid wasp Nasonia vitripennis Eveline Catharina Verhulst PhD thesis, University of Groningen, The Netherlands This PhD project was carried out in the Evolutionary
De volgende vragen testen je kennis van de meest voorkomende vaktermen in de klassieke genetica. Welk woord ontbreekt in de volgende zinnen?
Populatiegenetica Versie 2006-2007 Vragen bij COO Belangrijke begrippen De volgende vragen testen je kennis van de meest voorkomende vaktermen in de klassieke genetica. Welk woord ontbreekt in de volgende
De consequenties van aseksualiteit voor Leptopilina clavipes (Hymenoptera: Figitidae)
111 De consequenties van aseksualiteit voor Leptopilina clavipes (Hymenoptera: Figitidae) TREFWOORDEN Sluipwesp, Leptopilina clavipes, Wolbachia, seksuele functionaliteit Ken Kraaijeveld Entomologische
4 HAVO thema 4 Erfelijkheid EXAMENTRAINER OEFENVRAGEN
Examentrainer Vragen Karyogrammen In afbeelding 1 zijn twee karyogrammen weergegeven. Deze karyogrammen zijn afkomstig van een eeneiige tweeling. Het ene kind is van het mannelijk geslacht zonder duidelijke
Eindexamen biologie vwo I
Eendagshaantjes In de pluimveehouderij worden in Nederland jaarlijks tientallen miljoenen eendagshaantjes gedood. Dit cijfer is te vinden in het rapport Alternatieven voor doding van eendagskuikens, in
Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19031 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Reumer, Barbara Merel Title: Co-evolution between parthenogenesis-inducing Wolbachia
Copyright 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Benjamin Cummings
De meeste organismen hebben een twee sets chromosomen, met daarop informatie voor alle eigenschappen van dat organisme (diploid) Deze erfelijke informatie noemen we het genotype Hoe deze erfelijke informatie
6,8. Samenvatting door B. 999 woorden 25 juni keer beoordeeld. Biologie voor jou. H3 Voortplanting
Samenvatting door B. 999 woorden 25 juni 2016 6,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou H3 Voortplanting 1: Jongens en meisjes Primaire geslachtskenmerken: geslachtskenmerken die een
Het leven duurt niet eeuwig
Het leven duurt niet eeuwig Alle levende wezens verouderen en vroeg of laat sterven ze. Sterven kan door een natuurlijke dood, opgegeten worden of een andere gebeurtenis. Doorheen de evolutie hebben alle
door Dr S.B.M. Kraak Nederlands Instituut voor Visserijonderzoek (RIVO)
HOE MANNETJES EN VROUWTJES WORDEN GEMAAKT door Dr S.B.M. Kraak Nederlands Instituut voor Visserijonderzoek (RIVO) Inleiding Wij vinden het heel gewoon dat de levende wereld uit mannetjes en vrouwtjes lijkt
1. A. Noem de drie domeinen waarin alle levende organismen worden ingedeeld.
Microbiële diversiteit (COO) Hand-out bij de COO-module, versie 2 oktober 2013 Indeling A. Noem de drie domeinen waarin alle levende organismen worden ingedeeld. B. Alle levende organismen worden in drie
Genetic architecture of prezygotic reproductive isolation in the parasitic wasp genus Nasonia Diao, Wenwen
University of Groningen Genetic architecture of prezygotic reproductive isolation in the parasitic wasp genus Nasonia Diao, Wenwen IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's
3 H3. Geslachtscellen maken? CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur Its Academy Laatst gewijzigd Licentie Webadres 08 May 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/51181 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
3 h3. geslachtscellen maken? CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur Its Academy Laatst gewijzigd Licentie Webadres 08 may 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/51181 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Voortplanting bij dieren vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 13 July 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73579 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Examen Voorbereiding Erfelijkheid
Examen Voorbereiding Erfelijkheid Teylingen College Leeuwenhorst 2015/2016 Thema 4 Erfelijkheid Begrippenlijst: Begrip DNA-sequentie Genexpressie Epigenetica Homozygoot Heterozygoot Intermediair Monohybride
INLEIDING GENEN DIE VALS SPELEN EÉNCELLIGE MEELIFTERS
Samenvatting SAMENVATTING INLEIDING Het ontstaan van meercellige planten en dieren vanuit ééncellige voorouders was een belangrijke ontwikkeling in de evolutie van het leven op aarde. Om die stap te zetten
Voortplanting bij dieren vmbo-b34
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 20 december 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/73579 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
University of Groningen. The evolution of animal societies Quiñones Paredes, Andres
University of Groningen The evolution of animal societies Quiñones Paredes, Andres IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please
het machtigste leven op aarde erfelijkheid & ordening
antwoorden en uitleg bij Micropia-onderwijsmateriaal Havo/VWO 3-4 het machtigste leven op aarde erfelijkheid & ordening In dit document vindt u de vragen uit het Micropia-onderwijsmateriaal voor Havo/VWO
Voorplanting bij dieren vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/63322
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 23 december 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/63322 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
3 Rundveefokkerij Melkproductiecontrole Selectie Fokwaardeschatting Inseminatieplannnen 69 3.
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Veiligheidsvoorschriften 9 1.1 Genen en hun vererving 9 1.2 Genotype en fenotype 14 1.3 Erfelijke gebreken 18 1.4 Genfrequenties 25 1.5 Afsluiting 27 2 Fokmethoden 28 2.1
Hoenders: Herkomst en aanschaf
Hoenders: Herkomst en aanschaf Kippen zijn al zo oud als de wereld, zul je weggen. Hoe zijn al die rassen ontstaan, wil je weten. Het doet niet ter zake of de kip er nu eerder was of het ei. De Bankiva
Proef Biologie Fruitvliegjes
Proef Biologie Fruitvliegjes Proef door een scholier 1401 woorden 17 juni 2007 4,3 27 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding: We kregen een opdracht om genetische overerving bij fruitvliegjes te onderzoeken.
Verslag Biologie Fruitvliegjes
Verslag Biologie Fruitvliegjes Verslag door een scholier 1593 woorden 15 februari 2017 5,5 7 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Inleiding In dit practicum gaan we de theorie en praktijk van erfelijkheid
2 De OMRON Walking style X gebruiken 2.1 Waarschuwingen 3 Overzicht Houder Opmerking:
Antwoorden Biologie Thema 5
Antwoorden Biologie Thema 5 Antwoorden door een scholier 697 woorden 9 juni 2003 6,8 323 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Basisstof 1 Opdracht 1 1. Het fenotype zijn de zichtbare
Moleculaire microbiologie 1: Schimmels
Moleculaire microbiologie 1: Schimmels Hand-out behorende bij de COO 17 maart 2009 Introductie tot de schimmels Waarom is het eenvoudiger antibiotica te ontwikkelen voor bacteriën dan voor schimmels? Noem
Van ei tot koningin en de factoren die (g)een rol spelen in de kwaliteit van de koningin. Marie José Duchateau
Van ei tot koningin en de factoren die (g)een rol spelen in de kwaliteit van de koningin Marie José Duchateau 1 Koninginnenteelt Selectie eigenschappen In stand houden ras Goede kwaliteit moer (geen redcelmoer)
Nederlandse Samenvatting
SAMENVATTING Nederlandse Samenvatting Sex allocatie is de strategie van verschillende investering in mannelijke en vrouwelijke nakomelingen. Sex allocatie betreft zowel de investering in het relatieve
1... is de bijdrage per individu van een genotype aan het aantal individuen in de volgende generatie. 2. De... heeft de waarde één min...
Natuurlijke selectie Versie 2008 Vragen bij COO Belangrijke begrippen 1................... is de bijdrage per individu van een genotype aan het aantal individuen in de volgende generatie. 2. De..................
7.4: Naar het Natuurwetenschappelijk museum
7.4: Naar het Natuurwetenschappelijk museum De zender de ontvanger de boodschap Kies uit: geschreven, gesproken, de brief, de telefoon, luistert, leest, de luisteraar, de lezer BOODSCHAP BOODSCHAP Ik deel
Juli blauw Biologie Vraag 1
Biologie Vraag 1 Bij bijen komt parthenogenese voor. Dit is de ontwikkeling van een individu uit een onbevruchte eicel. Bij bijen ontstaan de darren (mannelijke bijen) parthenogenetisch. De koningin en
Juli geel Biologie Vraag 1
Biologie Vraag 1 Bij bijen komt parthenogenese voor. Dit is de ontwikkeling van een individu uit een onbevruchte eicel. Bij bijen ontstaan de darren (mannelijke bijen) parthenogenetisch. De koningin en
Extra: Voortplanting hv12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 24 October 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/79063 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Lamarck. oudste jaarlagen ongewervelden, pas later gewervelden soorten langzaam veranderen nieuwe ontstaan
Evolutietheorie Creationisme Lamarck Jean-Baptiste de Lamarck (1744-1829) was één van de eersten die een wetenschappelijke hypothese opstelde over biologische evolutie. Zijn opvatting over de overerving
4 HAVO thema 8 Gedrag EXAMENTRAINER OEFENVRAGEN
Examentrainer Vragen Manenloze leeuwen 'Prachtig!' zei hij, nadat hij ze enige tijd had bestudeerd, 'hiervoor zijn we gekomen. Ze hebben écht geen manen.' Aan het woord is Craig Packer, dé deskundige op
KiBO-ongedierte Kennisinstituut voor de bestrijding van ongedierte
Wespen 1. Plaats in het dierenrijk De Duitse en de gewone wesp de Duitse wesp (Vespula germanica F.) de gewone wesp (Vespula vulgaris L.) Dierenrijk Afdeling klasse Orde Familie Geleedpotigen insecten
Het menselijk genoom. Inleiding Medisch Technische Wetenschappen. Bioinformatica Deel 2. Gevouwen chromosoom. X chromosoom DNA.
Het menselijk genoom Het menselijk genoom (DN) bestaat uit: Mega Basenparen (MB),,, C,. Inleiding Medisch echnische Wetenschappen Bioinformatica Deel Michael Egmont-Petersen Het menselijk DN is ingedeeld
6,1. Samenvatting door een scholier 1949 woorden 7 februari keer beoordeeld. Biologie voor jou
Samenvatting door een scholier 1949 woorden 7 februari 2011 6,1 46 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Basisstof 1: chromosomen Chromosomen: komen voor in een celkern bevindt zich de
Sluipwespen: macabere meesterspeurders
Sluipwespen: macabere meesterspeurders Door Louise Vet en Felix Wäckers In de film Alien dringen buitenaardse wezens zich binnen in lichamen van mensen, vermenigvuldigden zich, kruipen hierna spectaculair
Copyright 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Benjamin Cummings
De meeste organismen hebben een twee sets chromosomen, met daarop informatie voor alle eigenschappen van dat organisme (diploid) Deze erfelijke informatie noemen we het genotype Hoe deze erfelijke informatie
Roofvliegen Sluipwespen Roofmijten
AGRAPHARM Natuurlijke vliegenbestrijding! Roofvliegen Sluipwespen Roofmijten Handleiding voor maximaal succes In de land- en tuinbouw wordt het gebruik van chemische middelen aan steeds strengere regels
Bijenhoudersvereniging St Ambrosius Boxtel
januari In deze maand zijn de hommelkoninginnen nog in hun winterslaap. februari Op een warme dag komt een hommelkoningin uit haar schuilplaats en gaat op zoek naar voedsel. Als het kouder wordt moet ze
Eindexamen biologie havo 2007-I
Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag worden twee punten toegekend. Koe redt konijn 1 maximumscore 1 successie 2 B 3 maximumscore 2 voorbeelden van juiste antwoorden: grootschaliger
Darwins theorie over de biologische evolutie, met natuurlijke selectie als drijvende kracht, is neergelegd in On the Origin of Species by Means of Nat
159 Darwins theorie over de biologische evolutie, met natuurlijke selectie als drijvende kracht, is neergelegd in On the Origin of Species by Means of Natural Selection (1859), waarin talloze waarnemingen
Leven in een steeds lichtere wereld
Leven in een steeds lichtere wereld Effecten van nachtelijk kunstlicht op de Nederlandse natuur Maaike de Jong 9 mei 2016 (1) Introductie nachtelijk kunstlicht (2) Het Licht op Natuur project (3) Resultaten
Bijen en zo. Villa Augustus 6 mei 2014. Adriaan Guldemond, CLM Eva Cossee
Bijen en zo Villa Augustus 6 mei 2014 Adriaan Guldemond, CLM Eva Cossee Maar eerst een BIJENQUIZ Alle antwoorden staan in Het lied van de honing Vraag 1: Hoe lang leeft een bijenkoningin? 1 jaar of 5 jaar
AVL-nascholing NW02. KU Leuven
Toelichtingen en praktische didactische tips bij de leerplandoelstellingen genetica in het Leerplan D/2017/13.758/009 Aardrijkskunde/Natuurwetenschappen 3 graad kso/tso; sept 2017: Leerplan van het Secundair
Honingbijen, de politiestaat en anarchisten
Honingbijen, de politiestaat en anarchisten De samenleving van de honingbijen wordt vaak gezien als een heilstaat waarin de koningin en haar werksters in harmonie leven. Honingbijen hebben dan ook lang
Bijen zijn geen bijzaak. Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving
Bijen zijn geen bijzaak Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving De bijen hebben het vandaag bijzonder moeilijk. In Vlaanderen verdween de voorbije jaren haast 40 procent van de bijenkolonies.
Edito. Genetische diversiteit en samenwerking
3 Edito Redactie Het is alweer eind juli. De excursie van 6 juli naar Friesland was gezellig en leverde gegevens op uit vier uurhokken en in deze FF kunt u de resultaen vernemen. Op 7 september is er nog
Oorzaak en gevolg van haploïde vrouwtjes bij Brevipalpus-mijten
165 Oorzaak en gevolg van haploïde vrouwtjes bij Brevipalpus-mijten Tom Groot TREFWOORDEN endosymbiont, horizontale transmissie, aseksuele voortplanting, genetische diversiteit, mitochondriaal DNA, fylogenie
Samenvatting Biologie Biologie Thema 3; Voortplanting
Samenvatting Biologie Biologie Thema 3; Voortpl Samenvatting door R. 2279 woorden 14 februari 2014 6,9 14 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Paragraaf 1; Jongens en Meisjes Puberteit:
Bijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 1. Deze bijlage bevat informatie. KB-0191-a-13-1-b
Bijlage VMBO-KB 2013 tijdvak 1 biologie CSE KB Deze bijlage bevat informatie. KB-0191-a-13-1-b Dieren van Australië Lees eerst informatie 1 tot en met 6 en beantwoord dan vraag 43 tot en met 51. Bij het
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 19 april Beste natuurliefhebber/-ster,
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 19 april 2016 Beste natuurliefhebber/-ster, Eindelijk was het weer eens een zonnige dinsdag, de temperatuur was aangenaam en er was redelijk veel te zien op de tuinen.
EMBRYOLOGISCHE ONTWIKKELING. bij luipaardgekko s Wat gebeurt er ìn het ei? Lacerta 69 (2011) nummer 2/3
EMBRYOLOGISCHE ONTWIKKELING bij luipaardgekko s Wat gebeurt er ìn het ei? lacerta69-2-3binn.indd 103 103 Yuri Stevens stevensyuri@hotmail.com Foto s: Lorenzo Fanchi (lorenzo.fanchi@gmail.com), tenzij anders
Bijlage VMBO-KB biologie CSE KB. tijdvak 1
Bijlage VMBO-KB 2012 tijdvak 1 biologie CSE KB. KB-0191-a-12-1-b Glastuinbouw informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 5 en beantwoord dan vraag 38 tot en met 46. Bij het beantwoorden van die vragen
8,6. Samenvatting door Jasmijn 2032 woorden 9 januari keer beoordeeld. Biologie voor jou. Biologie samenvatting hoofdstuk 4 Genetica
Samenvatting door Jasmijn 2032 woorden 9 januari 2018 8,6 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting hoofdstuk 4 Genetica 2 Fenotype, genotype en epigenetica Erfelijke
Antwoorden Biologie Thema 4
Antwoorden Biologie Thema 4 Antwoorden door een scholier 2182 woorden 18 januari 2005 7 433 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Opdracht 1 1 In de chromosomen zit de informatie voor
GEHOORNDE METSELBIJ/OSMIA CORNUTA (NL) METSELBIJ GEHÖRNTE MAUERBIENE (D) MAUERBIENE HORN FACED BEE (GB) MASON BEE
GEHOORNDE METSELBIJ/OSMIA CORNUTA (NL) METSELBIJ GEHÖRNTE MAUERBIENE (D) MAUERBIENE HORN FACED BEE (GB) MASON BEE OSMIE CORNUE (F) ABEILLE DES MURAILLES Twintig soorten Samen met o.a. de sachembij en enkele
Evolutie. Tommie Van Moorsel. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/68381
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Tommie Van Moorsel 05 februari 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/68381 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Koningin. Opdracht Wie van de drie? Bekijk de bijen in het doosje en zoek op. Welke bij is de koningin? Wat valt je op aan de koningin?
Opdracht 1 Koningin 1. Wie van de drie? Bekijk de bijen in het doosje en zoek op. Welke bij is de koningin? Wat valt je op aan de koningin? Zet een kring om de koningin. doosje bijen doosje met broedraat
Out of Africa: mtdna en Y chromosoom. Jean-Jacques Cassiman KuLeuven
Out of Africa: mtdna en Y chromosoom Jean-Jacques Cassiman KuLeuven 12.05.2007 Kern DNA CME 06 CME 06 CME 06 Start in 2007: twee zonen per generatie (25j) In 2258 (10 generaties of 250 jaar) zullen er
Het kweken met de Zosterops palpebrosus
Het kweken met de Zosterops palpebrosus De naam Zosterops palpebrosus heb ik zelf niet verzonnen het is de latijnse naam voor Indische brilvogel of Gangesbrilvogel, waarbij Zosterops staat voor brilvogel.
Bestrijding bladwespen bij rode bes in kassen en tunnels.
Verslaglegging demoproject Bestrijding bladwespen bij rode bes in kassen en tunnels. Gefinancierd door Productschap Tuinbouw In opdracht van de Nederlandse Fruitteelt Organisatie In het kader van het project
Dientamoeba fragilis, de case-control studie en hoe verder?
Clinical microbioloy and infection 2015 Dientamoeba fragilis, de case-control studie en hoe verder? Maria Dullaert-de Boer 1 4 deelnemende laboratoria Design: Multi Center 1545 cases : patiënten die bij
Faculteit Bètawetenschappen Departement Biologie. Oefententamen deel 1: EVOLUTIE & BIODIVERSITEIT
Tafelnr. Faculteit Bètawetenschappen Departement Biologie Oefententamen deel 1: EVOLUTIE & BIODIVERSITEIT Onderstaande toelichting vindt je bij het echte tentamen: Ga zitten aan de tafel die het nummer
Potentie van de sluipwesp Euplectrus phthorimaeae voor de bestrijding van Turkse uil
Potentie van de sluipwesp Euplectrus phthorimaeae voor de bestrijding van Turkse uil Joop Woelke Dit onderzoek is in opdracht van Glastuinbouw Nederland (projectnummer PT 15138.39) en uitgevoerd door de
Antwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari keer beoordeeld
Antwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari 2005 6 511 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie Thema 5 Opdracht 1 1. Het uiterlijk is een fenotype van een organisme. 2. Alle erfelijke informatie
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, donderdag 3 mei Beste natuurliefhebber/-ster,
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, donderdag 3 mei 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, De excursie van dinsdag ging i.v.m. het miezerige weer niet door. Gelukkig was het donderdag wel aangenaam weer en dus fietste
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 juli Beste natuurliefhebber/-ster,
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 juli 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was een heerlijke, zonnige dag met niet teveel wind. Met een beetje sluierbewolking zou het een ideale dag zijn geweest
Genomics: een doorbraak in de strijd tegen de aardappelziekte?!
Genomics: een doorbraak in de strijd tegen de aardappelziekte?! De aardappelziekte De aardappelziekte Wel of geen infectie? Veroorzaakt door Phytophthora infestans Verantwoordelijk voor hongersnood 19e
biologie havo 2015-II
Tasmaanse duivel De Tasmaanse duivel (afbeelding 1) is met zijn lengte van 60 cm het grootste vleesetende buideldier. Het zijn agressieve dieren die tijdens het gezamenlijk verorberen van een prooi of
Samenvatting Biologie Erfelijkheid & Evolutie (Hoofdstuk 7 & 8.1)
Samenvatting Biologie Erfelijkheid & Evolutie (Hoofdstuk 7 & 8.1) Samenvatting door CÃ line 1065 woorden 5 juli 2016 5,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie P4 Hoofdstuk 7 1 Uniek Eigenschappen
Hommel Bouw Levenscyclus Weetjes Bestuivers
HOMMELS Hommel Bouw Levenscyclus Weetjes Bestuivers INDELING IN HET DIERENRIJK Rijk: Animalia dieren Stam: Arthropoda geleedpotigen Klasse: Insecta insecten Orde: Hymenoptera vliesvleugeligen Onderorde:
Biologie Vraag 1 <A> <B> <C> <D> Vraag 1. Dit zijn een aantal gegevens over een nucleïnezuur.
Biologie Vraag 1 Dit zijn een aantal gegevens over een nucleïnezuur. 1. Het is een enkelvoudige keten. 2. Het bevat als basen: G A C T. 3. Het varieert naargelang de soort cel binnen één organisme. 4.
Jongetje of meisje? vmbo-kgt12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 July 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62461 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Rode bosmier SOORTEN MIEREN
Rode bosmier De rode bosmier ontdek je soms al snel. Als je bijvoorbeeld in het bos loopt en dan ergens gaat zitten. Opeens zitten ze overal. In je broekspijpen, op je arm, tot in je sokken aan toe! En
Brood: glutenvrij en jodiumrijk
Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag worden 2 scorepunten toegekend. Brood: glutenvrij en jodiumrijk 1 A 2 D 3 maximumscore 3 door het verdwijnen van darmvlokken het oppervlak van de dunne darm
HAVO 5 Begrippenlijst Erfelijkheid allel Allelen zijn verschillende vormen van een gen. Zij liggen in homologe chromosomen op precies dezelfde
HAVO 5 Begrippenlijst Erfelijkheid allel Allelen zijn verschillende vormen van een gen. Zij liggen in homologe chromosomen op precies dezelfde plaats. Allelen coderen voor dezelfde eigenschap bijvoorbeeld
Antibiotica resistentie en ons water
en ons water Sanne van den Hengel 4 december 204 combining scientific excellence with commercial relevance Tot 65% van de bacteriën in Nederlandse rivieren zijn multiresistent. en ons water en ons water
Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. DNA-onderzoek en gentherapie
Afsluitende les Leerlingenhandleiding DNA-onderzoek en gentherapie Inleiding In de afsluitende les DNA-onderzoek en gentherapie zul je aan de hand van een aantal vragen een persoonlijke en kritische blik
Soort Positie 31 Positie 32 Positie 33 1 T c C 2 T c A 3 A A T 4 T A G Welk van deze posities is fylogenetisch informatief? a. 31. b. 32. c. 33.
1. Op een geslachtsgekoppcld gen van de mens komen twee allelen voor, A en B. In de populatie komen BB vrouwtjes met een frequentie van 36% voor. Wat is, onder aanname van Hardy- Weinberg evenwicht, de
OPEN VRAGEN. Genetica en Evolutie (5502GEEV9Y) Biologie en Biomedische Wetenschappen. Deeltoets 2
Genetica en Evolutie (5502GEEV9Y) Biologie en Biomedische Wetenschappen Deeltoets 2 OPEN VRAGEN Datum: donderdag 18 december 2014 Tijdstip: 13:00 uur tot 16:00 uur Naam Studentnummer 1 OPEN VRAGEN 35a
SPREEKBEURT ROODKEELANOLIS
SPREEKBEURT ROODKEELANOLIS l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE ROODKEELANOLIS