De verruimde schenkingsvrijstelling. Inleiding. Belangrijkste vindplaatsen

Transcriptie

1 Inleiding Vanwege hun estate planning kiezen ouders er soms voor schenkingen aan hun kinderen te doen. Vaak wordt gekozen om schenkingen te verrichten die vallen onder het vrijgestelde bedrag 1 van de Successiewet 1956 (hierna: SW). Soms wordt gebruik gemaakt van de eenmalig verhoogde vrijstelling 2. Met ingang van 1 oktober 2013 werd de eenmalig verhoogde vrijstelling tijdelijk verhoogd. Hoewel de maatregel erg populair was, eindigde de tijdelijke verruiming per 1 januari Per 1 januari 2017 wordt de vrijstelling opnieuw verruimd. In deze notitie wordt aandacht besteed aan de diverse aspecten die deze verruiming heeft. Het ministerie van Financiën heeft aangegeven dat voor 2020 een evaluatie is voorzien met betrekking tot de effectiviteit en doelmatigheid. Daarbij zal onder meer worden bekeken waar de schenking aan is besteed, wat het effect van de schenking is op de hoogte van de macroeigenwoningschuld en wie tot welk bedrag gebruik maakt van de regeling, ook om te voorkomen dat er gebruik wordt gemaakt van ongewenste constructies. Op dit moment is vanzelfsprekend nog niet duidelijk wat uit de evaluatie volgt en wat daar de gevolgen van zullen zijn. Het lijkt dus verstandig om (indien) mogelijk al te schenken. Of de vrijstelling (in deze vorm) blijft bestaan is namelijk niet duidelijk. Voor een meer uitgebreide uitwerking over schenkingen in het algemeen verwijzen wij graag naar de notitie Vermogensoverheveling tijdens leven op RB-plaza. Belangrijkste vindplaatsen Artikel 33 SW Artikel 5 Uitvoeringsregeling schenk- en erfbelasting Artikel 33a SW Artikel 82a SW Artikel 5 en 6 Uitvoeringsregeling schenk- en erfbelasting 1 Artikel 33 onderdeel 5 SW 2 Artikel 33 onderdeel 5 SW en artikel 33 onderdeel 6 SW 1

2 1 Huidige vrijstellingen In artikel 33 onder 5 SW is de vrijstelling voor schenkingen aan kinderen opgenomen. 1. Ouders kunnen allereerst jaarlijks een vrijgesteld bedrag van schenken aan hun kinderen. 2. Aan kinderen tussen de 18 en 40 jaar, kan dit bedrag voor één kalenderjaar worden verhoogd tot (hierna: eenmalig verhoogde vrijstelling). 3. Als de schenking wordt gedaan met het doel dat de begiftigde deze schenking voor bepaalde doelen gebruikt (eigen woning en studie/opleiding), kan de reguliere vrijstelling worden verhoogd tot Op grond van artikel 33 onder 6 SW 3 kan onder voorwaarden eenmalig bij een schenking van ouders aan hun kinderen een extra vrijstelling van worden genoten. De volgende voorwaarden gelden: 1. de verhoogde vrijstelling van artikel 33 onder 5 SW is al vóór 2010 door het kind toegepast; 2. het kind is tussen de 18 en 40 jaar oud; 3. het bedrag is geschonken voor de eigen woning. In artikel 33 onder 7 SW is een restvrijstelling opgenomen. Als een begiftigde niet een andere vrijstelling kan gebruiken, kan een beroep worden gedaan op deze vrijstelling. Op grond van deze bepaling geldt voor schenkingen in 2016 een vrijstelling voor een bedrag van en is voor hen geen verhoging mogelijk. In het jaar dat een beroep wordt gedaan op de eenmalig verhoogde vrijstelling (artikel 33 onder 5 SW), kan niet daarnaast de jaarlijkse vrijstelling worden toegepast. De verhoogde vrijstelling is namelijk een verhoging van, niet een verhoging met. 2 Verruiming per 2017 Op 15 september 2015 is het wetsvoorstel Belastingplan 2016 gepubliceerd. 4 Het aangenomen Belastingplan 2016 voorziet in een verruiming van de schenkingsvrijstelling. 3 Dit onderdeel vervalt per 1 januari Wetsvoorstel met nummer

3 Vanaf 2017 hebben begiftigden tussen de 18 en 40 jaar oud een vrijstelling van voor schenkingen voor de eigen woning. Vanaf 2017 geldt ook voor derden een vrijstelling van , mits zij voldoen aan de leeftijdseis. De nieuwe verhoogde vrijstellingen zijn vanaf 1 januari 2017 opgenomen in artikel 33 onderdeel 5 en 7 SW. Niet iedereen kan vanaf 2017 een vrijstelling van toepassen. De hoogte van de (nog) toe te passen vrijstelling is afhankelijk van de toepassing van vrijstellingen in het verleden. Er is in artikel 82a SW dan ook overgangsrecht opgenomen dat ingaat op de samenloop van de nieuwe verhoogde vrijstellingen en voorheen bestaande verhoogde vrijstellingen. Hieruit blijkt dat duidelijk moet zijn in welke jaren een beroep is gedaan op verhoogde vrijstellingen voor de schenkbelasting. Verder in deze notitie wordt ingegaan op het overgangsrecht. 3 Vragen over vrijstellingen In de praktijk worden diverse vragen gesteld over de toepassing van de verruimde vrijstelling. Hierna wordt de werking van de regeling verduidelijkt aan de hand van verschillende vragen en antwoorden. Per antwoord wordt, indien nodig, de situatie voor 2016 en 2017 beschreven. Er is geen sprake van een doorlopende casus, de vragen staan in beginsel los van elkaar. Er wordt steeds vanuit gegaan dat de begiftigde voldoet aan de leeftijdseis. Voor beter begrip van de systematiek, kunt u uiteraard wel verbanden leggen tussen de verschillende vragen en de bijbehorende antwoorden. Het overgangsrecht voor de schenkingsvrijstelling komt ook aan de orde. Tenzij anders aangegeven. is bij de vragen nog niet bekend hoeveel er wordt geschonken. Uit het overzicht over het overgangsrecht, volgt wat fiscaal het meest optimaal is. 3.1 Definitie eigenwoningschuld Vader schenkt zijn zoon een groot bedrag zodat zoon zijn eigenwoningschuld, die hij in 2003 is aangegaan, kan aflossen. Kan zoon een hoge vrijstelling toepassen? In de wettelijke regeling wordt namelijk gerept over artikel 3.119a SW, wat zou inhouden dat de schenking moet worden gedaan voor aflossing van een eigenwoningschuld die voldoet aan de aflossingseisen die sinds 2013 gelden. Klopt dit? 3

4 Nee, dit klopt niet. In de wettelijke bepalingen 5 zijn weliswaar verwijzingen naar artikel 3.119a Wet IB 2001 te vinden. Echter, via artikel 10bis.9 Wet IB 2001 wordt ook de op 31 december 2012 bestaande eigenwoningschuld aangemerkt als eigenwoningschuld in de zin van artikel 3.119a Wet IB Dus ook voor schenkingen voor de aflossing van oude eigenwoningschulden kunnen begiftigden een beroep doen op de verruimde vrijstelling. 3.2 Schenking door derden Een oom wil zijn neef een groot bedrag voor zijn eigen woning schenken. De neef heeft al een schenking ontvangen van zijn vader. Voor de schenking van zijn vader heeft hij een hoge vrijstelling toegepast. Kan de neef een hoge vrijstelling toepassen als zijn oom deze schenking aan hem doet? Schenking 2016 Het gaat in dit geval om een oom-neef-relatie. Op de verkrijging door de neef is de vrijstelling van artikel 33 onder 7 SW van toepassing. Hier geldt in 2016 sowieso geen verhoging voor. De neef kan dus slechts een vrijstelling van toepassen. Hier geldt geen leeftijdseis voor. Schenking 2017 Met ingang van 1 januari 2017 wordt de vrijstelling van artikel 33 onder 7 SW verruimd. Als de neef voldoet aan de leeftijdseisen (tussen 18 en 40 jaar), wordt het bedrag van de vrijstelling verruimd tot De neef kan in 2017 dus onder voorwaarden een vrijstelling van toepassen. Het doet er daarbij niet toe dat de neef al een beroep heeft gedaan op de verhoogde vrijstelling voor de schenking die hij van zijn vader ontving. De verhoogde vrijstelling kan weliswaar slechts eenmaal worden toegepast, maar dat geldt alleen als het gaat om dezelfde schenker. Een begiftigde kan dus wel van meerdere personen vrijgesteld ontvangen, mits iedere schenking wordt aangewend voor de beschreven doeleinden. 5 Situatie 2016: artikel 33 onderdeel 5 SW; Situatie 2017: artikel 33 onderdeel 5 en artikel 33a SW 4

5 N.b. In de Nota naar aanleiding van het verslag bij het Belastingplan 2014 is destijds over de tijdelijk verhoogde vrijstelling aangegeven dat als er een afspraak is gemaakt tussen broers om kruislings aan elkaars kind te schenken, het de vraag is of er wel sprake is van een schenking aan het kind van de ander (en niet toch een schenking aan het eigen kind). Destijds was aangegeven dat de Belastingdienst dergelijke constructies zal bestrijden in het reguliere toezicht. Daarbij kan een signaal zijn dat iemand van meerdere personen (al dan niet in familieverband) een schenking ontvangt. Ook in de Nota naar aanleiding van het Verslag bij het Belastingplan 2016 zijn hier opmerkingen over gemaakt. De Belastingdienst kan in het reguliere toezicht de gevallen met mogelijke kruislingse schenkingen eruit filteren op basis van verschillende signalen. 3.3 Schenkingen door partners Vader en moeder zijn gehuwd en hebben huwelijksvoorwaarden (koude uitsluiting). Vader zal in 2017 een schenking aan hun zoon doen uit zijn eigen vermogen. Moeder wil in 2017 ook een schenking aan hun zoon doen uit haar eigen vermogen. Kan de zoon op beide schenkingen een hoge vrijstelling toepassen? Nee, in artikel 28 SW is namelijk aangegeven dat schenkingen door ouders tezamen of afzonderlijk gedaan gedurende een kalenderjaar, worden aangemerkt als één schenking. Daarbij maakt het niet uit of de ouders gehuwd zijn of niet en als zij gehuwd zijn, of zij huwelijksvoorwaarden hebben. Voor de toepassing van artikel 28 SW is het criterium dat er sprake is van een ouder. De huwelijksstatus van de ouders is daarbij niet van belang. 3.4 Schenkingen aan meerdere begiftigden Vader heeft zijn zoon een schenking gedaan. Nu wil vader ook zijn dochter en zijn neef een groot bedrag schenken. Kunnen ook zij een hoge vrijstelling toepassen, het gaat immers om een eenmalige vrijstelling? Ja, een schenker mag sowieso meerdere personen het vrijgestelde bedrag schenken. Het karakter éénmalig is namelijk niet van belang op de schenking/schenker, maar ziet op de vrijstelling van belasting die moet worden betaald als gevolg van het verkrijgen van een schenking. Of er sprake is van éénmalig moet dan ook worden bezien vanuit het oogpunt van de begiftigde, en dan met het oog op de relatie van één schenker. 5

6 Let op: partners worden voor de berekening van schenkbelasting gezien als één en dezelfde persoon (artikel 26 SW). Denk bijvoorbeeld aan schenkingen door een ouder en diens partner, waarbij die partner niet een ouder is. Let op: in 2016 is er geen hoge vrijstelling voor neef. Neef kan in 2016 dus een vrijstelling van slechts toepassen. 3.5 Schenkingen aan partners Man en vrouw zijn onlangs gehuwd en hebben samen een huis gekocht. De moeder van de man doet een schenking aan hem voor aflossing van de eigenwoningschuld. De moeder wil daarnaast een groot bedrag aan haar schoondochter schenken zodat zij een hoge vrijstelling toepast. Kan de schoondochter een hoge vrijstelling toepassen op die schenking? Nee, dit is niet mogelijk. Partners worden voor de berekening van de schenkbelasting als één en dezelfde persoon aangemerkt (artikel 26 SW). Daarom worden de man en de vrouw voor de schenkbelasting als één persoon gezien en wordt de man in dat kader geacht twee schenkingen te hebben ontvangen. 3.6 Schenking door een bv Vader heeft een bv met overtollige liquiditeiten. Kan de bv van de vader een schenking doen aan de zoon, waarbij de zoon een hoge vrijstelling toepast? Weliswaar kan een bv schenken, dus ook aan het kind van de dga. In de Nota naar aanleiding van het verslag bij het Belastingplan 2014 is destijds echter aangegeven dat een dergelijke schenking wordt gezien als een schenking bovenlangs, met andere woorden een belaste uitdeling aan de dga en vervolgens een schenking door de dga aan het kind. Als de dga (vader) dus zelf al heeft geschonken en het kind (zoon) de verhoogde vrijstelling heeft toegepast, kan het kind de vrijstelling niet nogmaals toepassen op de schenking die afkomstig is uit de bv. 6

7 3.7 Schenking aan werknemers De bv heeft een werknemer die graag een huis wil kopen. De dga denkt erover om de bv een groot bedrag te laten schenken. Kan de werknemer een hoge vrijstelling toepassen? In de Nota naar aanleiding van het verslag bij het Belastingplan 2014 is destijds aangegeven dat in werkgever/werknemer-relaties in beginsel sprake is van (verkapt) loon en niet van een schenking. Dit is dus in beginsel niet mogelijk. 3.8 Schenking aan buitenlands belastingplichtige (IB) Vader en moeder willen hun dochter, die woont in het buitenland, een groot bedrag schenken. De dochter is buitenlands belastingplichtig. Kan de dochter een hoge vrijstelling toepassen? Ja, om een hoge vrijstelling toe te passen moet het gaan om een schenking ter zake van een eigen woning als in artikel 3.111, lid 1 of lid 3, Wet IB Weliswaar is artikel Wet IB 2001 opgenomen in de titel over binnenlandse belastingplichtigen, dat betekent echter niet dat de begiftigde ook binnenlands belastingplichtig moet zijn. Slechts van belang is de kwalificatie als eigen woning. Ook de begiftigde die buitenlands belastingplichtig is, kan de tijdelijk verruimde vrijstelling dus toepassen, mits er sprake is van een eigen woning in de zin van artikel 3.111, lid 1 of lid 3 Wet IB Schenking aan niet-belastingplichtige (IB) Vader en moeder willen hun zoon, die woont in het buitenland, een groot bedrag schenken. De zoon is in het geheel niet belastingplichtig in Nederland. Kan de zoon een hoge vrijstelling toepassen? Ja, dit kan. In de Nota naar aanleiding van het verslag bij het Belastingplan 2014 is destijds opgemerkt dat conform de goedkeuring in het beleidsbesluit BLKB 2012/417M van 20 december 2012, dit onder voorwaarden mogelijk is. Daarvan uitgaande kan, voor de regeling die vanaf 2017 geldt, worden gesteld dat de verruimde vrijstelling ook geldt voor een schenking voor de eigen woning van de begiftigde die is gelegen in een land waarmee Nederland een verdrag ter voorkoming van dubbele belasting heeft afgesloten waarin de uitwisseling van fiscale informatie is geregeld. Dit is ook bevestigd in de Nota naar aanleiding van het verslag bij het Belastingplan

8 3.10 Schenking voor aflossing van eigenwoningschuld partner Vader wil zijn dochter een groot bedrag schenken voor de eigen woning. Dochter realiseert zich ineens dat zij en haar echtgenoot huwelijksvoorwaarden (koude uitsluiting) hebben en dat de eigenwoningschuld niet van haar is maar van haar echtgenoot. Zij denkt dat als haar vader haar een bedrag schenkt voor de aflossing van de eigenwoningschuld van haar echtgenoot, zij de vrijstelling toch kan toepassen. Kan dochter de vrijstelling toepassen? Nee, dit is niet mogelijk. In de Nota naar aanleiding van het verslag bij het Belastingplan 2014 is destijds het volgende aangegeven (en vergelijkbare opmerkingen in de Nota naar aanleiding van het verslag bij het Belastingplan 2016): De leden van de fractie van de ChristenUnie vragen uiteen te zetten hoe de vrijstelling van toepassing is op een gehuwd stel, waarbij de één de schenking krijgt terwijl het huis op naam van de ander staat. De schenking moet door de begiftigde worden gebruikt voor zijn eigen woning. De schenking mag bijvoorbeeld niet worden gebruikt om de eigenwoningschuld af te lossen die een ander heeft Schenking in de vorm van kwijtschelding Vader en moeder hebben hun dochter een lening verstrekt waarmee dochter een eigen woning heeft gekocht. Vader en moeder willen nu een deel van de schuld kwijtschelden. Kan dochter een hoge vrijstelling toepassen? Bij de behandeling van het Belastingplan 2014 is destijds aangegeven dat de tijdelijk verruimde vrijstelling geldt voor aflossing van een eigenwoningschuld. Kwijtschelding van een eigenwoningschuld houdt ook een schenking in aan de schuldenaar die de eigenwoningschuld van de schuldenaar vermindert. Naar onze mening geldt hetzelfde in Schenking vrij van recht Zijn de bedragen van de hoge vrijstelling zoals in de wet vermeld, brutobedragen of nettobedragen, met andere woorden, zijn de hoge vrijstellingen bedragen vóór eventuele schenkbelasting of ná eventuele schenkbelasting? 8

9 Als de schenker een bedrag schenkt en daarbij bepaalt dat de eventueel verschuldigde belasting voor diens rekening komt, dan is dat een schenking vrij van recht. De schenking moet dan gebruteerd worden. De begiftigde heeft dan een extra voordeel, waardoor het brutobedrag van de ontvangen schenking meer bedraagt. Dan kan alsnog schenkbelasting verschuldigd zijn over het meerdere. De bedragen van de vrijstellingen zijn dus brutobedragen (dus vóór eventueel verschuldigde schenkbelasting) Aanwending schenking voor ander doel dan eigen woning Zoon krijgt een schenking van een groot bedrag van zijn ouders. Hiervoor doet hij een beroep op een hoge vrijstelling. Mag hij een deel van de schenking gebruiken voor andere doeleinden dan voor de eigen woning? Ja, onder voorwaarden mag dit. Voor een bedrag van geldt een bestedingsvrij doel, uiteraard onder de voorwaarde dat wordt voldaan aan de leeftijdseis en dat de schenking is gedaan door de ouder aan het kind. Het restant moet wél gebruikt worden voor de eigen woning van de begiftigde. 6 Voor derden die in 2017 voldoen aan de leeftijdsgrens, geldt een bestedingsvrij doel voor een bedrag van Het restant moet wél worden aangewend voor de eigen woning. Als in meerdere jaren wordt geschonken en de vrijstelling dus wordt uitgesmeerd over meerdere jaren, dan kan in de volgende jaren worden aangevuld tot een vrijstelling van Verhoogde vrijstelling naast of in plaats van reguliere schenking? Vader wil zoveel mogelijk vermogen schenken maar wil dat er helemaal geen schenkbelasting verschuldigd is. Hij wil dat er zoveel mogelijk vrijstellingen worden toegepast. Hij denkt er daarom over om in 2017 aan zijn dochter zowel het bedrag van in het kader van de eigen woning te schenken als het bedrag van de reguliere schenking (in 2017: 5.304). Kan zijn dochter op beide schenkingen vrijstellingen toepassen? 6 Bij een beroep op artikel 33 onder 5 SW 7 Bij een beroep op artikel 33 onder 7 SW 9

10 Nee, dit is niet mogelijk. De verhoogde vrijstelling is een verhoging van de reguliere vrijstelling tot Met andere woorden, het bedrag van kan worden verhoogd tot , niet met dagen regeling erfbelasting Iemand heeft iets gehoord over schenkingen, hoge vrijstellingen en de 180-dagenregeling. Hoe zit dat ook alweer? Wetgeving De 180-dagenregeling staat in artikel 12 SW. 2. Artikel 12, lid 1 SW bepaalt dat alles wat binnen 180 dagen voor het overlijden van de erflater is geschonken, geacht wordt krachtens erfrecht te zijn verkregen. De erflater moet ten tijde van het overlijden wel woonachtig zijn in Nederland. 3. Artikel 12, lid 3 SW bepaalt dat de 180-dagenregeling niet van toepassing is op schenkingen als (onder andere) in artikel 33 onder 5 (voor zover de verhoogde vrijstelling geldt) en artikel 33 onder 6 SW. Over de schenking is dan geen erfbelasting verschuldigd. Conclusies: bij schenkingen van ouders aan kinderen kan de 180-dagenregeling aan de orde zijn. Er geldt echter onder voorwaarden een uitzondering. Voor schenkingen aan derden is er in 2016 geen hoge vrijstelling. Als er toch wordt geschonken aan derden, dan kan de 180- dagenregeling aan de orde komen. Een uitzondering hierop is dan niet aan de orde. Wetgeving De 180-dagenregeling staat in artikel 12 SW. 2. Artikel 12, lid 1 SW bepaalt dat alles wat binnen 180 dagen voor het overlijden van de erflater is geschonken, geacht wordt krachtens erfrecht te zijn verkregen. De erflater moet ten tijde van het overlijden wel woonachtig zijn in Nederland. 3. Artikel 12, lid 3 SW bepaalt dat de 180-dagenregeling niet van toepassing is op schenkingen als (onder andere) in artikel 33 onder 5 (voor zover de verhoogde vrijstelling geldt) en artikel 33 onder 7 SW. Over de schenking is dan geen erfbelasting verschuldigd. 10

11 Conclusies: bij schenkingen van ouders aan kinderen kan de 180-dagenregeling aan de orde zijn. Er geldt echter onder voorwaarden een uitzondering. Voor schenkingen aan derden is er in 2017 ook een hoge vrijstelling. Bij schenkingen aan derden kan de 180-dagenregeling aan de orde komen. Ook dan geldt onder voorwaarden een uitzondering Termijn aanwenden schenking De begiftigden van de schenkingen weten niet of er termijnen gelden voor het aanwenden van de geschonken bedragen. Zij hebben gehoord dat er termijnen gelden, afhankelijk van het doel waarvoor de schenking wordt aangewend. Is dat inderdaad het geval? De huidige hoge vrijstelling voor de schenkbelasting is opgenomen in artikel 33 onder 5 (en onder 6) SW. Daar wordt verwezen naar artikel 5 en 6 Uitvoeringsregeling schenk- en erfbelasting, waarin wordt ingegaan op de ontbindende en de opschortende voorwaarde. Verbetering / onderhoud ontbindende voorwaarde Als de schenking wordt gedaan voor verbetering of onderhoud van een eigen woning van de begiftigde, dan dient de schenking te worden gedaan onder ontbindende voorwaarde. De schenking vindt terstond plaats. Vervolgens dient het bedrag in het jaar van schenking of binnen twee kalenderjaren daarna te worden aangewend voor dat doel. Verwerving / aflossing eigenwoningschuld/restschuld opschortende voorwaarde Als de schenking moet worden aangewend voor verwerving van een eigen woning of voor aflossing van een eigenwoningschuld of een restschuld, dan moet de schenking worden gedaan onder opschortende voorwaarde dat de begunstigde een eigen woning heeft verworven of (een deel van) de eigenwoningschuld of de restschuld heeft afgelost. Pas op het moment dat wordt voldaan aan de opschortende voorwaarde komt de schenking voor de toepassing van de Successiewet 1956 tot stand. 8 Wordt de woning dus in 2017 verworven c.q. wordt de eigenwoningschuld/restschuld in 2017 (gedeeltelijk) afgelost, dan treedt de voorwaarde pas in 2017 in werking en komt de schenking op dat moment tot stand. 8 Artikel 1, lid 9 SW 11

12 Overigens wordt voor de verwerving van een eigen woning verwezen naar een woning als in artikel lid 1 en lid 3 IB, daaronder valt dus ook de woning in aanbouw Aangifteplicht Moet er een aangifte schenkbelasting worden ingediend en moet er een expliciet beroep worden gedaan op een hoge vrijstelling van artikel 33 onderdeel 5, 6 of 7 SW? 9 Voor reguliere schenkingen tot het jaarlijks vrijgestelde bedrag, hoeft geen aangifte schenkbelasting te worden gedaan. Voor toepassing van de hoge vrijstellingen moet wél aangifte schenkbelasting te worden gedaan, waarin een expliciet beroep op de vrijstelling word gedaan. Dit is ook bepaald in de betreffende wettelijke bepalingen. De aangifte moet binnen twee maanden na het kalenderjaar worden ingediend. 10 De aangifte wordt gedaan bij: Belastingdienst/Kantoor Eindhoven Antwoordnummer TS Eindhoven 3.18 Bewijsstukken Moeten er bij de aangifte schenkbelasting bewijsstukken worden meegestuurd, waaruit blijkt dat de schenking is aangewend voor de betreffende doeleinden? Nee, bij het indienen van de aangifte hoeven geen bewijsstukken te worden meegestuurd. Desgevraagd moet met schriftelijke bescheiden echter wel worden aangetoond dat het bedrag van de schenking daadwerkelijk door de schenker is betaald en door de begunstigde is aangewend voor een van de doeleinden met betrekking tot de eigen woning. 11 In het aangiftebiljet dat de Belastingdienst gebruikt, wordt overigens gevraagd of van de schenking een notariële akte is opgesteld. Als dat het geval is, moet daar wel een kopie van worden meegestuurd. 9 In 2016 gaat het om artikel 33 onder 5 en onder 6 SW, in 2017 gaat het om artikel 33 onder 5 en onder 7 SW 10 Artikel 46 SW 11 Artikel 5 Uitvoeringsregeling schenk- en erfbelasting 12

13 Let op: in de praktijk is het verstandig om het betreffende bankafschrift uit te printen of digitaal op te slaan, omdat deze maar gedurende een bepaalde periode opgevraagd kunnen worden bij de bank Gespreid schenken over meerdere jaren Vader en moeder willen schenkingen doen aan hun kinderen. Vader en moeder beseffen dat als zij dit jaar ineens een groot bedrag schenken, zij veel van hun spaargeld ineens kwijt zijn. Zij vragen zich af of zij ook in meerdere jaren kleinere bedragen kunnen schenken aan hun kinderen. Kunnen de kinderen de schenkingen in bijvoorbeeld twee jaren volledig vrijgesteld ontvangen? Ja, onder voorwaarden kan dit vanaf Dan geldt namelijk het nieuwe artikel 33a SW. In lid 2 wordt aangegeven dat een verkrijger die in een kalenderjaar de verhoogde vrijstelling van artikel 33, onderdeel 5, onder c of onderdeel 7, niet geheel heeft benut, van dezelfde schenker ontvangen schenkingen voor een eigen woning tot ten hoogste het onbenutte deel gespreid over de twee volgende kalenderjaren, alsnog ten laste van de verhoogde vrijstelling kan brengen. Deze bepaling geldt vanaf Optimaal benutten vrijstellingen Vader en moeder willen schenkingen doen aan hun dochter. Zij hebben hun bankafschriften nog eens bekeken en zien dat vader en moeder in het verleden al schenkingen hebben gedaan aan hun dochter. Zij vragen zich af hoeveel zij nog kunnen schenken aan de kinderen om de vrijstellingen optimaal te (kunnen) benutten. Is er een overzicht beschikbaar waaruit blijkt hoe het overgangsrecht uitwerkt? Ja, er is een overzicht beschikbaar, zie hierna. Er moet van verschillende situaties worden uitgegaan. Dat betekent dat bepaalde vragen steeds moeten worden gesteld. 1. Zo is van belang of er al vóór 2010 gebruik is gemaakt van de eenmalig verhoogde vrijstelling. 2. Van belang is ook of daarna gebruik is gemaakt van een (aanvulling op de) eenmalig verhoogde vrijstelling. 13

14 In de tabellen 1, 2 en 3 wordt steeds aangegeven wat in een bepaalde situatie nog in 2016 dan wel in 2017 kan worden geschonken. Tabel 1 Niet eerder hoge vrijstelling toegepast Schenken in 2016 Vrijstelling in 2016 maximaal Desgewenst in 2017 of 2018 aanvullen met Schenken na 2016 Vrijstelling maximaal Deze vrijstelling kan worden gespreid over drie achtereenvolgende jaren Als nog nooit gebruik is gemaakt van een verhoogde vrijstelling, dan kan in 2016 een bedrag van vrijgesteld worden geschonken. Dit bedrag kan in 2017 en 2018 worden aangevuld met een bedrag van , waardoor de totale verhoogde vrijstelling uitkomt op Als nog nooit gebruik is gemaakt van een verhoogde vrijstelling en wordt in 2016 een bedrag van (maximaal) vrijgesteld geschonken, dan kan dit bedrag in 2017 of 2018 worden aangevuld met een bedrag van Wordt in 2016 geen verhoogde vrijstelling toegepast, dan geldt vanaf 2017 een vrijstelling voor een bedrag van Zie vraag 3.21 uitleg Ministerie van Financiën 13 Zie vraag 3.21 uitleg Ministerie van Financiën 14

15 Tabel 2 Vóór 2010 al eenmalig verhoogde vrijstelling toegepast Schenken in 2016 Vrijstelling in 2016 maximaal Bij toepassing van de vrijstelling van in 2016, kan de vrijstelling in 2017 of 2018 desgewenst worden aangevuld met Schenken na 2016 Vrijstelling maximaal Als een kind vóór 2010 al gebruik heeft gemaakt van de eenmalig verhoogde vrijstelling, dan kan het kind deze vrijstelling in 2016 aanvullen met Wordt gebruik gemaakt van deze vrijstelling, dan geldt in 2017 of 2018 nog een aanvulling van de vrijstelling van Als een kind vóór 2010 al gebruik heeft gemaakt van de eenmalig verhoogde vrijstelling en heeft hij in de jaren tussen 2010 en 2014 een beroep gedaan op de verhoogde vrijstelling, dan heeft het kind in 2016 geen vrijstelling meer. Ook voor 2017 is er geen vrijstelling meer. Het kind heeft immers al eerder de mogelijkheid gehad om de vrijstelling van te benutten. Als een kind vóór 2010 al gebruik heeft gemaakt van de eenmalig verhoogde vrijstelling en heeft hij in de jaren tussen 2010 en 2016 geen gebruik gemaakt van de verhoogde vrijstelling, dan geldt vanaf 2017 nog een vrijstelling van Zie vraag 3.21 uitleg Ministerie van Financiën 15 Zie vraag 3.21 uitleg Ministerie van Financiën 15

16 Tabel 3 Vóór 2010 geen eenmalig verhoogde vrijstelling toegepast, maar wel daarna Schenken in 2016 Schenken na 2016 Geen vrijstelling Als tussen 2010 en 2014 is geschonken, dan resteert er na 2016 geen vrijstelling. Als in 2015 of 2016 is geschonken, dan kan in 2017 of 2018 worden aangevuld met Als een kind ná 2010 een verhoogde vrijstelling heeft toegepast, dan kan in 2016 geen hoge vrijstelling worden toegepast. Als een kind tussen 2010 en 2014 gebruik heeft gemaakt van de eenmalig verhoogde vrijstelling, dan geldt na 2016 geen verhoogde vrijstelling. Als een kind in 2015 gebruik heeft gemaakt van de eenmalig verhoogde vrijstelling, dan geldt in 2017 of 2018 nog een vrijstelling van Als een kind in 2016 gebruik heeft gemaakt van de eenmalig verhoogde vrijstelling, dan geldt in 2017 of 2018 nog een vrijstelling van Schenken in meerdere jaren Vader en moeder willen aan hun dochter een zo groot mogelijk bedrag schenken. Zij hebben nooit eerder schenkingen gedaan. In 2016 willen zij een bedrag van schenken. Kunnen zij in een later jaar alsnog bijschenken? Vader en moeder kunnen in (maximaal) drie achtereenvolgende jaren schenken. Dus zij zouden hun dochter in 2016 een bedrag van kunnen schenken en in 2017 of 2018 nog maximaal Dit kan dan allemaal onder toepassing van de vrijstelling van Het Ministerie van Financiën denkt er momenteel over om in 2017 of 2018 zó uit te leggen dat zowel in 2017 als in 2018 kan worden geschonken tot een totaalbedrag van Zie vraag 3.21 uitleg Ministerie van Financiën 17 Zie vraag 3.21 uitleg Ministerie van Financiën 18 Zie vraag 3.21 uitleg Ministerie van Financiën 16

17 3.22 Schenken in meerdere jaren spreiding (1) Er wordt gesproken over een spreidingsmogelijkheid. Kun je schenkingen zo spreiden dat je de vrijstelling over meerdere jaren uitsmeert? Ja, die mogelijkheid bestaat inderdaad. Er bestaat een mogelijkheid om schenkingen in drie opeenvolgende jaren te doen, onder toepassing van de hoge vrijstelling. Er zijn nog meerdere onduidelijkheden over de spreidingsmogelijkheid. Het Ministerie van Financiën heeft aangegeven dat er (onder andere) nog zal worden ingegaan op de spreidingsmogelijkheid in combinatie met het overgangsrecht Schenking in meerdere jaren spreiding (2) Als de vrijstelling wordt gebruikt voor de schenking in (maximaal drie) termijnen, moet dan bij de eerste termijn al duidelijk zijn voor welke doelen de verschillende termijnen worden geschonken? Nee, het is niet nodig om al bij de eerste termijn te weten voor welke doelen eventueel volgende termijnen moeten worden aangewend. Belangrijk is dat bij iedere afzonderlijke termijn wel duidelijk is voor welk doel de schenking wordt gedaan Schenking in meerdere jaren spreiding (3) Als de vrijstelling wordt gebruikt voor de schenking in (maximaal drie) termijnen, moeten de schenkingen dan in alle drie de jaren plaatsvinden of kan dat ook in twee van de drie jaren? Via de spreidingsmogelijkheid kan in een jaar, en de twee daarop volgende kalenderjaren worden geschonken onder toepassing van de schenkingsvrijstelling. Dit mogen ook twee van de drie jaren zijn. Het Ministerie van Financiën heeft daarbij ook bevestigd dat dit ook het eerste en het derde jaar kunnen zijn Schenken in meerdere jaren omvang termijnen van de schenkingen Als de vrijstelling wordt gebruikt voor de schenking in (maximaal drie) termijnen, moet dan bij de eerste termijn al duidelijk zijn hoe groot de verschillende termijnen zijn? Nee, dat hoeft niet. 17

18 Voor vragen en/of opmerkingen naar aanleiding van deze notitie kunt u een bericht sturen naar vaktechniek@rb.nl. Culemborg, Mr. A.T. Pahladsingh Bureau Vaktechniek Disclaimer De informatie in deze notitie heeft een signalerend karakter, is niet bedoeld als advies en de ontvanger/gebruiker kan hieraan geen rechten ontlenen. Ondanks de zorgvuldige samenstelling van de inhoud deze notitie kan het RB geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor schade, direct dan wel indirect, ten gevolge van eventuele fouten, vergissingen of onvolledigheden van de aangeboden informatie. Deze notitie kan verwijzen naar andere websites of andere bronnen. Het RB heeft geen controle of zeggenschap over zulke andere websites en bronnen en is niet verantwoordelijk of aansprakelijk voor de beschikbaarheid, de inhoud en de veiligheid daarvan, noch voor eventuele inbreuken op auteursrechten of andere intellectuele eigendomsrechten via zulke websites of bronnen. Het is de ontvanger/gebruiker van deze notitie niet toegestaan deze te vermenigvuldigen, te distribueren, te verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, zonder uitdrukkelijke, schriftelijke toestemming van het RB. 18