ADVIES: VO klas 5/6 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ADVIES: VO klas 5/6 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING"

Transcriptie

1 Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie. U kunt zelf op basis van tijd, behoefte en niveau bepalen hoeveel u uit dit materiaal gebruikt en of u kiest voor een klassikale, individuele of groepsgewijze aanpak. OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN Deze opdrachten kunnen apart geopend en/of geprint worden voor de leerlingen. Ze komen ook terug in de docentenhandleiding. ADVIES: VO klas 5/6 Dit materiaal sluit aan bij de volgende kerndoelen voor het voortgezet onderwijs: Nederlands 1, 4, 6, 9, 10 en Mens en Maatschappij 36, 38, 43, 47 en Kunst en Cultuur 48, 50, 52. Daarnaast sluit dit materiaal ook aan bij het eindadvies van Platform Onderwijs2032. Zo draagt het bij aan Nederlands en Burgerschap, twee verplichte onderdelen van het kerncurriculum. Er is sprake van een meer samenhangend aanbod van de taalvaardigheid, aangezien er met het lesmateriaal luisteren, schrijven en spreken wordt gecombineerd en krijgen de leerlingen inzicht in verschillende achtergronden en oriëntaties. Bovendien draagt het bij aan het kennisdomein Taal & Cultuur, waarbij leerlingen inzicht krijgen in hun eigen cultuur en die van anderen en hoe dit tot uitdrukking komt in taal en kunst.

2 U kunt voor de vertoning van Alisa in Warland een aantal algemene aspecten van documentaire bespreken. Het definiëren van documentaire film is niet eenvoudig. Door documentaire te vergelijken met de speelfilm en de nieuwsreportage kan het begrip duidelijk gemaakt worden. Wilt u meer documentaires aan uw leerlingen laten zien? Dan kunt u dit doen via Via de educatieve filmcatalogus Docschool Online krijgt u toegang tot documentaires die geschikt zijn voor gebruik in de klas. Tevens vindt u hier algemeen lesmateriaal dat u kunt gebruiken bij andere documentaires en waarbij verder wordt ingegaan op het genre documentaire. DOCENTENWat is een documentaire? voor de film1 OpdracHTEN Wat is volgens jou een documentaire? Noem twee kenmerken. Kies een documentaire die je eens hebt gezien. Vertel in het kort over die documentaire. Wie waren de hoofdpersonen en wat gebeurde er? Waar is de documentaire gemaakt? Wat is je het meest bijgebleven? Toelichting Met name wanneer het politiek beladen onderwerpen betreft worden termen als waarheid en werkelijkheid, die onlosmakelijk zijn verbonden aan documentaire, hete hangijzers in menige discussie. Want in hoeverre is de in de documentaire gepresenteerde werkelijkheid echt? En is de documentairemaker, die altijd manipuleert, eigenlijk wel in staat in het brengen van dé waarheid? Waar het in speelfilms gaat om het vertellen van een fictief verhaal, worden documentaires gestuurd door een zekere argumentatie. De maker heeft een bepaalde visie over iets of iemand. Met behulp van hetgeen een documentaire toont, worden als het ware bewijzen aangeleverd die deze visie onderbouwen. De ene documentaire presenteert dit als een zeer objectieve argumentatie, de andere documentaire geeft een meer persoonlijke invulling. In alle gevallen is er sprake van een subjectieve benadering. De maker gunt ons immers een blik op de wereld om ons heen, waarbij zijn/haar visie het uitgangspunt is. Dit onderscheidt documentaire film van de journalistieke praktijk. Hoewel de laatste uiteraard ook mede wordt bepaald door een ideologische invalshoek. Inhoud Waar gaat Alisa in Warland over? Enige voorkennis over de inhoud maakt een documentaire eenvoudiger te plaatsen en te interpreteren. Ook voorkomt het eventuele onaangename verrassingen. Laat uw leerlingen voor de vertoning de korte inhoudsbeschrijving van de documentaire lezen en/of de trailer bekijken. De inhoudsbeschrijving is ook te vinden op het opdrachtenblad voor de leerlingen. Waar gaat Alisa in Warland over? Alisa is een Oekraïense studente die in 2013 deelneemt aan het studentenprotest in Kiev. Alisa heeft een relatie met Stephane, een Franse journalist met wie ze alles filmt. In de protesten worden studenten doodgeschoten, is er 2

3 bemoeienis van de rebellen en ruiken separatisten hun kans; een revolutie is geboren. Een revolutie waarin heftig wordt gevochten en de geschiedenisboeken ingaat. Dat wil Alisa van dichtbij meemaken. Gewapend met haar camera trekt ze naar het front, waarmee ze niet alleen zichzelf maar ook haar relatie in gevraag brengt VERWERKINGSOPDRACHTEN Wanneer het duidelijk is wat een documentaire in het algemeen inhoudt en waar Alisa in Warland globaal over gaat, kunnen de leerlingen aan de slag met de specifieke verwerkingsopdrachten. Deze opdrachten zijn onderverdeeld in opdrachten die vóór de film en opdrachten die ná de film worden gemaakt. De opdrachten zijn niet alleen te vinden in deze docentenhandleiding, maar ook op het opdrachtenblad dat specifiek voor de leerlingen is bedoeld. 2 OPDRACHTEN voor de film Alisa zet haar relatie en veiligheid op het spel om haar landgenoten te kunnen informeren over de huidige situatie. Heb jij wel eens iets op het spel gezet voor je eigen land? Hebben je ouders of grootouders dit gedaan? Bespreek je antwoorden in groepjes van vier. DOCENTEN Context Niet alle documentaires zijn even makkelijk te begrijpen of op waarde te schatten als de context waarbinnen het onderwerp van de documentaire valt niet of onvoldoende bekend is. Dit onderdeel voorziet in achtergrondkennis over de context. De Oekraïnecrisis Studentenprotesten zijn in Nederland nooit veel meer dan een nachtelijke bezetting van een universiteitsgebouw voor iets meer inspraak. Daarentegen, is in de Oekraïense hoofdstad Kiev een vreedzaam studentenprotest in het najaar van 2013 het begin van een grimmig conflict met inmiddels doden. Hoe heeft dat zover kunnen komen? Oekraïne telt 44 miljoen inwoners en is sinds het uiteenvallen van de Sovjet- Unie verdeeld over of het bij Europa wil horen of bij Rusland. In november 2013 weigert president Janoekovitsj het associatieverdrag, met als voornaamste doelstelling het verdiepen van de politieke en economische banden tussen de EU en Oekraïne, te tekenen. Studenten demonstreren tegen deze keuze 3

4 op het Onafhankelijkheidsplein in Kiev. De demonstratie wordt bloedig neergeslagen. Maar wanneer Janoekovitsj het associatieverdrag wél met Rusland ondertekent, escaleert het pas echt. Tienduizenden mensen gaan de straat op; een revolutie is geboren. Deze revolutie bracht de Janoekovitsj-regering ten val, waarna in 2014 presidentsverkiezingen plaatsvonden. De nieuwe president Jatsenjoek blijkt erg Europees georiënteerd, waardoor onrust ontstaat op de Krim. De meerderheid bestaat daar uit Russen, die bij Rusland willen horen. Niet veel later annexeert (een grondgebied bij je eigen gebied inlijven) Rusland de Krim. Dit leidt weer tot hevige spanningen elders in Oekraïne; de oorlog is een feit. Officieel is er sinds het voorjaar van 2015 een staakt-het-vuren. De zomer ervoor (juli 2014) stort er een passagiersvliegtuig neer. Het is de MH17, met aan boord bijna 200 Nederlanders. Het vliegtuig is vrijwel zeker neergeschoten, maar Oekraïne, Rusland en de pro-russische separatisten ontkennen hun betrokkenheid. 3 Voor de film OpdrachtEN Vat in een paar zinnen samen wat de hier onderstaande woorden betekenen en hoe deze gerelateerd zijn aan de Oekraïnecrisis. Fascist Separatist Nationalist In Nederland is een raadgevend referendum geweest over het associatieverdrag tussen Oekraïne en de EU. Vorm twee groepen in de klas; voor- en tegenhangers van dit associatieverdrag. Doe onderzoek naar de voor- en tegenargumenten van dit referendum en ga vervolgens met elkaar in discussie. Toelichting Separatist = iemand die streeft naar een (formele) terugtrekking uit een bestaande organisatie/staat en een eigen organisatie/staat wil oprichten. In Oekraïne streven de separatisten (pro-russisch) naar meer autonomie/een eigen staat. Zij willen los komen van Europese en Amerikaanse invloeden. Zij hebben de Krim uitgeroepen als onafhankelijke staat en sluiten zich na een referendum aan bij Rusland. Nationalist = iemand die opkomt voor de belangen van en streeft naar meer macht voor zijn eigen land. Loyaliteit en toewijding voor het eigen land gaat boven individuele- en groepsloyaliteit en toewijding. In Oekraïne vechten de nationalisten tegen de pro-russische separatisten, omdat zij willen dat de Krim onderdeel blijft van Oekraïne. Volgens hen pikt Rusland Oekraïne in. Fascist = aanhanger van een maatschappelijk systeem die gelooft in een autoritaire regering met een sterke leider, welke zijn eigen visie oplegt aan het volk. Vaak wordt deze term gebruikt als negatieve bijnaam voor extreem rechtse partijen of extreme nationalisten. De Oekraïense nationalisten worden door de Russische propaganda neergezet als bloeddorstige en kind moordende fascisten. 4

5 Voor- en tegenargumenten (voor) De EU kan een rol spelen in het oplossen van conflicten, waardoor er een stabielere buitengrens tot stand komt en de veiligheid van lidstaten wordt verhoogd. Doordat Oekraïne haar economie moderniseert en overheidssteun aan bedrijven afbouwt, wordt het interessanter voor bedrijven om te investeren in Oekraïne. Handel tussen EU en Oekraïne wordt makkelijker en goedkoper. Oekraïne wordt gedwongen zich aan te passen aan EU-standaarden voor mensenrechten en democratie. Europa wordt een machtiger economisch blok, waardoor haar onderhandelingspositie wordt verhoogd. De EU kan Oekraïne helpen te voorkomen dat de economie instort. (tegen) Oekraïne wordt nog steeds geteisterd door oorlog, waardoor het land te instabiel is om een associatieverdrag aan te gaan. In het verdrag staat dat Oekraïne voor EU-steun in aanmerking komt. Deze EU-steun wordt vastgesteld op basis van de behoeften van Oekraïne. Maar de economische situatie in Oekraïne is instabiel en krimpt. De geld steun zou hierdoor te veel zijn en zou daarnaast nog in de zakken van corrupte zakenlieden verdwijnen. Visumverplichting wordt afgeschaft door het verdrag, waardoor Oekraïners gemakkelijk door Europa kunnen reizen. Maar het land staat bekend als een land waar veel mensenhandel, drugssmokkel en illegale prostitutie voorkomt en dus criminelen makkelijk naar de EU kunnen verhuizen. De Russische regering laat weten dat wanneer het verdrag getekend wordt er ernstige consequenties zullen volgen voor Oekraïne, zoals levensmiddelen stopzetten. Het verdrag kan de handelsrelaties van de EU met Rusland in gevaar brengen. Het verdrag zou kunnen leiden tot toetreding van Oekraïne tot de Europese Unie en de euro. Uitslag raadgevend referendum Op 6 april 2016 bracht 32,28 procent van de kiesgerechtigden een stem uit. 61 procent van hen stemde tegen en 38,28 procent voor. Een raadgevend referendum is geldig bij een opkomstpercentage van ten minste 30 procent van het totale aantal kiesgerechtigden. Formeel zijn de Tweede en Eerste Kamer ook bij een geldig referendum niet verplicht om de uitslag te volgen. Huidige stand van zaken Het is nu aan Nederland om samen met de EU tot een oplossing te komen. Een van de opties is om het verdrag zelf ongewijzigd te laten en daarnaast een juridisch bindende verklaring op te stellen waarmee recht wordt gedaan aan de zorgen van de Nederlandse kiezers. Het gaat dan bijvoorbeeld om de vrees dat het verdrag Oekraïne naar het EU-lidmaatschap leidt of Europese veiligheidsgaranties voor dat land biedt. De andere EU-landen zijn dan ook gebonden aan die verklaring, dus daar moet nog veel over worden overlegd. Premier Rutte zei na het referendum dat Nederland het verdrag niet zonder meer kan ratificeren. Het verdrag is door de 27 andere EU-lidstaten wel geratificeerd en wordt ondanks het Nederlandse referendum voor een groot deel onder voorbehoud uitgevoerd. 5

6 4 Licht na de film OpdrachtEN Wat vond je van de documentaire? Noem sterke en minder sterke aspecten van de documentaire. Welke scène heeft het meest indruk op je gemaakt? Waarom? Wat vind je van de keuze die Alisa maakt, om te kiezen voor onveiligheid ten behoeve van de film, in plaats van voor veiligheid en Stephane? Had jij hetzelfde gedaan als je in de schoenen van Alisa had gestaan? je antwoord toe. DOCENTEN de maker Waarom maakt iemand documentaires? Dit onderdeel biedt informatie over de regisseurs van Alisa in Warland. U kunt deze informatie na de vertoning met uw leerlingen bespreken. Wie zijn de makers van Alisa in Warland? Alisa Kovalenko en Liubov Durakova zijn twee jonge Oekraïense filmmakers. Voor Kovalenko is elke nieuwe documentaire een nieuw avontuur. Kovalenko: Documentaires maken is psychologisch gezien best zwaar. Je weet nooit hoe de volgende film je zal veranderen. Je begeeft je tussen tragedies en ellende. Het kost me altijd even om weer mijn gewone leven op te kunnen pakken. In tegenstelling tot fictiefilm weet je vaak niet waar je eindigt. Je begint blanco. Hooguit met een hoofdvraag in je achterhoofd, maar uiteindelijk eindig je je zoektocht met een volledig verhaal. Een bevriende regisseur verwoordde het ooit zo: Als documentairemaker ben je aan het zoeken naar goudklompjes tussen bergen grijs puin. Soms spendeer je maanden om dat goudklompje de ware dramatiek van het leven te vatten. Als je dit dan lukt, is dat een wonderlijke ervaring. 6

7 5 na de film Opdrachten Alisa in Warland is gemaakt door Alisa Kovalenko en Liubov Durakova, twee jonge Oekraïense filmmakers. Kovalenko geeft aan dat het maken van een documentaire voor haar een enorme zoektocht is. Je weet nooit hoe de volgende film je zal veranderen. Je begeeft je tussen tragedies en ellende. Het kost me altijd even om weer mijn gewone leven op te kunnen pakken. In tegenstelling tot fictiefilm weet je vaak niet waar je eindigt. Je begint blanco. Hooguit met een hoofdvraag in je achterhoofd, maar uiteindelijk eindig je je zoektocht met een volledig verhaal. Een bevriende regisseur verwoordde het ooit zo: Als documentairemaker ben je aan het zoeken naar goudklompjes tussen bergen grijs puin. Maar als het dan lukt, is het een wonderlijke ervaring. Ze had niet kunnen voorspellen dat ze midden in een revolutie terecht zou komen en hiermee een wereldbekende film zou maken. Denk na over je eigen toekomst. Hieronder zie je jouw levenspad ; onderaan is het nu en bovenaan is Teken/schrijf hierbij wat jij hoopt tegen te komen en te bereiken de komende tien jaar. Denk bijvoorbeeld aan carrière, familie, reizen etc NU 7

8 DOCENTEN De totstandkoming Wat zijn de beweegredenen van een documentairemaker om een bepaald onderwerp nader te belichten? Dit onderdeel geeft inzicht in hoe een idee ontstaat en zich ontwikkelt. HOE IS HET IDEE ONTSTAAN? Alisa in Warland is min of meer toevallig uit twee projecten ontstaan. Durakova maakte voor haar filmopleiding een film over Kovalenko. En plotseling was daar de revolutie en toen de oorlog en bevonden we ons er middenin, blikt Kovalenko terug. Ik begon de oorlog te filmen in het oosten van Oekraïne. Uiteindelijk kwamen we op de filmschool in Warschau tot de conclusie dat we beide verhaallijnen moesten combineren tot één. Daarbij wordt Kovalenko de centrale figuur via wie ze over de sensationele gebeurtenissen en het verdriet vertellen; als een soort filmdagboek. Kovalenko: Toen we begonnen, zaten we vol emoties. We wilden ons verhaal vertellen, het verhaal van Oekraïne, we wilden gehoord worden. Het gaat niet alleen over mij. Mijn hele generatie stond opeens voor belangrijke keuzes. Wat doe je voor je land, je stad, jezelf als de revolutie uitbreekt? Welke prijs ben je bereid te betalen voor vrijheid? 6 na de film Opdrachten In de film vraagt Stephane aan Alisa over de waarheid die zij documenteert. Hij wijst haar erop dat ze maar één kant van het verhaal laat zien. Geef je mening over de volgende punten: Welke kant van het verhaal laat Alisa zien? Hoe had Alisa de film objectiever kunnen maken? Had ze bepaalde scènes er beter uit kunnen halen of nog toe kunnen voegen? Toelichting Enkele opmerkingen die genoemd kunnen worden: Alisa laat de kant van de nationalisten zien. Door mee te gaan met de soldaten van de Right Sector, laat ze zien dat zij doodnormale jongens zijn, die vechten voor de toekomst van Oekraïne. De film zorgt ervoor dat je sympathie gaat voelen voor deze mannen. De keuze van scènes van Alisa draagt hieraan bij; de vele grapjes, de onderlinge broederschap en het feit dat ze Alisa beschermen wanneer ze aangevallen worden. Alisa laat weinig beelden zien waarin de soldaten zelf schieten en de vijand uitschakelen. 8

9 DOCENTEN Het filmproces Elke documentaire is uniek, omdat het productieproces nooit van te voren in zijn geheel vastligt. Dit onderdeel biedt inzicht in de totstandkoming, wat er allemaal bij komt kijken om een documentaire te maken. U kunt deze informatie na de vertoning met uw leerlingen bespreken De toon van het verhaal Alisa in Warland laat zien hoe een oorlog ontstaat, hoe het van kwaad tot erger gaat. Een vooropgezet filmplan schrijven, is in die omstandigheden onmogelijk. In gebieden waar gevochten wordt, weet je nooit wat er precies gaat gebeuren. Ik wist dat ik de gebeurtenissen moest volgen en de emoties die daarmee gepaard gaan vastleggen, zegt Kovalenko. Ze gaat vaak naar het front en komt dan terug met materiaal dat ze direct spotten (alle beelden die je hebt gemaakt bekijken en beoordelen). De beelden met de meeste zeggingskracht gebruiken ze in de eerste ruwe montage. Zo ontstaan verschillende episodes. Kovalenko: Vervolgens moesten we er met onze hoofdeditor nog één lopend geheel van maken, waarin voldoende balans zat. De juiste afstand bewaren vond ik moeilijk. Ik wilde meer scènes over de oorlog erin, Durakova juist meer over mijn privéleven. Dat gaf wrijving. Daaraan kon je merken dat we er soms te emotioneel in zaten. 7 na de film OpdrachtEN De makers van Alisa in Warland waren zeer emotioneel betrokken bij het verhaal. Wat zijn hiervan de voordelen en nadelen bij het maken van een documentaire? Had je zelf meer oorlog scènes of scènes over Kovalenko s privéleven willen zien? En waarom? Filmen onder zware omstandigheden Het is telkens een bizarre gewaarwording als Kovalenko het front nadert. Alsof de wereld die ze achterlaat niet echt is. Twee uur rijden van supermarkten, cafés en een zorgeloos bestaan, stap je opeens in een andere wereld. En word je onderdeel van een grote oorlogsfamilie. Het waren totaal andere mensen dan ik gewend was mee om te gaan, maar schuilend voor mortieraanvallen, half bevriezend van de kou, ontstaan speciale vriendschappen, zegt Kovalenko. Die kou is meteen ook het grootste probleem tijdens het filmen. Niet alleen aan het front, ook tijdens het studentenprotest in Kiev. Soms was het buiten 25 graden onder nul. Onze handen en voeten vroren er gewoon constant af! Aan het front slaap je met tien man in een kamer. Wassen doe je met ijskoud water en het eten was zo slecht dat zelfs twee tanden zijn afgebrokkeld vanwege vitaminegebrek. Maar gek genoeg wen je eraan en ga je aan de slag 9

10 8 na de film OpdrachtEN In de afbeelding hieronder zie je negen scènes uit de film. Knip deze negen scènes uit en leg ze in de juiste volgorde. Mix vervolgens de scènes op zo n manier waarvan jij denkt dat het verhaal beter vertelt wordt. Haal vervolgens één scène weg. Bedenk een nieuwe scène en voeg hem toe. Dit mag zowel het begin, midden of einde zijn. Bespreek je veranderingen klassikaal. TOT SLOT IDFA is altijd benieuwd naar de manier waarop bovenstaande opdrachten in de klas zijn behandeld. Heeft u tips en/of aanvullingen voor ons of voor andere docenten? Dan kunt u mailen naar: educatie@idfa.nl Tip: Door middel van het inschrijfformulier voor Docschool Online op heeft u toegang tot vele documentaires en bijbehorend lesmateriaal. Deze film is ontwikkeld binnen de Kids & Docs Workshop van IDFA, Cinekid en het Mediafonds en kwam mede tot stand dankzij een financiële bijdrage van het Mediafonds. Alisa in Warland Alisa Kovalenko en Liubov Durakova, Polen, 2015, 74 min. Alisa in Warland kwam tot stand in samenwerking met het Polish Film Institute en de Doc n World Foundation. IDFA Auteur: Olivier ten Kate en Eline Warnier Eindredactie: IDFA, Marije Veenstra Vormgeving: Madelinde Hageman 10

11 LEERLINGEN 1 Opdracht 1 (voor de film) Wat is volgens jou een documentaire? Noem twee kenmerken. Kies een documentaire die je eens hebt gezien. Vertel in het kort over die documentaire. Wie waren de hoofdpersonen en wat gebeurde er? Waar is de documentaire gemaakt? Wat is je het meest bijgebleven? Waar gaat Alisa in Warland over? Alisa is een Oekraïense studente die in 2013 deelneemt aan het studentenprotest in Kiev. Alisa heeft een relatie met Stephane, een Franse journalist met wie ze alles filmt. In de protesten worden studenten doodgeschoten, is er bemoeienis van de rebellen en ruiken separatisten hun kans; een revolutie is geboren. Een revolutie waarin heftig wordt gevochten en de geschiedenisboeken ingaat. Dat wil Alisa van dichtbij meemaken. Gewapend met haar camera trekt ze naar het front, waarmee ze niet alleen zichzelf maar ook haar relatie in gevraag brengt. 2 Opdracht 2 (voor de film) Alisa zet haar relatie en veiligheid op het spel om haar land te beschermen. Heb jij wel eens iets op het spel gezet voor je eigen land? Hebben je ouders of grootouders dit gedaan? Bespreek je antwoorden in groepjes van vier. 3 Opdracht 3 (Voor de film) Vat in een paar zinnen samen wat de hier onderstaande woorden betekenen en hoe deze gerelateerd zijn aan de Oekraïnecrisis. Fascist Separatist Nationalist In Nederland is een raadgevend referendum geweest over het associatieverdrag tussen Oekraïne en de EU. Vorm twee groepen in de klas;

12 4 LEERLINGEN voor- en tegenhangers van dit associatieverdrag. Doe onderzoek naar de voor- en tegenargumenten van dit referendum en ga vervolgens met elkaar in discussie. Opdracht 4 (na de film) Wat vond je van de documentaire? Noem sterke en minder sterke aspecten van de documentaire. Welke scène heeft het meest indruk op je gemaakt? Waarom? Wat vind je van de keuze die Alisa maakt, om te kiezen voor onveiligheid ten behoeve van de film, in plaats van voor veiligheid en Stephane? Had jij hetzelfde gedaan als je in de schoenen van Alisa had gestaan? Licht je antwoord toe. 5 Opdracht 5 (na de film) Alisa in Warland is gemaakt door Alisa Kovalenko en Liubov Durakova, twee jonge Oekraïense filmmakers. Kovalenko geeft aan dat het maken van een documentaire voor haar een enorme zoektocht is. Je weet nooit hoe de volgende film je zal veranderen. Je begeeft je tussen tragedies en ellende. Het kost me altijd even om weer mijn gewone leven op te kunnen pakken. In tegenstelling tot fictiefilm weet je vaak niet waar je eindigt. Je begint blanco. Hooguit met een hoofdvraag in je achterhoofd, maar uiteindelijk eindig je je zoektocht met een volledig verhaal. Een bevriende regisseur verwoordde het ooit zo: Als documentairemaker ben je aan het zoeken naar goudklompjes tussen bergen grijs puin. Maar als het dan lukt, is het een wonderlijke ervaring. Ze had niet kunnen voorspellen dat ze midden in een revolutie terecht zou komen en hiermee een wereldbekende film zou maken. Denk na over je eigen toekomst. Hieronder zie je jouw levenspad ; onderaan is het nu en bovenaan is Teken/schrijf hierbij wat jij hoopt tegen te komen en te bereiken de komende tien jaar. Denk bijvoorbeeld aan carrière, familie, reizen etc NU

13 6 Opdracht 6 (na de film) In de film vraagt Stephane aan Alisa over de waarheid die zij documenteert. Hij wijst haar erop dat ze maar een kant van het verhaal laat zien. Geef je mening over de volgende punten: Welke kant van het verhaal laat Alisa zien? Hoe had Alisa de film objectiever kunnen maken? Had ze bepaalde scènes er beter uit kunnen halen of nog toe kunnen voegen 7 Opdracht 7 (na de film) De makers van Alisa in Warland waren zeer emotioneel betrokken bij het verhaal. Wat zijn hiervan de voordelen en nadelen bij het maken van een documentaire? Had je zelf meer oorlog scènes of scènes over Kovalenko s privéleven willen zien? En waarom? 8 Opdracht 8 (na de film) In de afbeelding hieronder zie je negen scènes uit de film. Knip deze negen scènes uit en leg ze in de juiste volgorde. Mix vervolgens de scènes op zo n manier waarvan jij denkt dat het verhaal beter vertelt wordt. Haal vervolgens één scène weg. Bedenk een nieuwe scène en voeg hem toe. Dit mag zowel het begin, midden of einde zijn. Bespreek je veranderingen klassikaal.

Opdrachten voor leerlingen. PO groep 6, 7 en 8. Let op! Wanneer u het lesmateriaal uitprint vervalt

Opdrachten voor leerlingen. PO groep 6, 7 en 8. Let op! Wanneer u het lesmateriaal uitprint vervalt Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze bevat handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en achtergrondinformatie. U kunt zelf op basis van tijd, behoefte en niveau

Nadere informatie

ADVIES: VO klas 3 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING

ADVIES: VO klas 3 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie. U kunt zelf

Nadere informatie

DE L CKER LUCA: ADHD

DE L CKER LUCA: ADHD DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER LUCA: ADHD Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf klas 1 Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken Maatschappijleer,

Nadere informatie

Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: DOCENTENHANDLEIDING

Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: DOCENTENHANDLEIDING Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: HANDLEIDING Deze bevat handvatten om de documentaire te behandelen. U kunt zelf op basis van tijd, behoefte en niveau bepalen hoeveel u uit dit materiaal gebruikt.

Nadere informatie

DE L CKER EEN LEUKE ONTDEKKING: MASTURBEREN

DE L CKER EEN LEUKE ONTDEKKING: MASTURBEREN EEN LEUKE ONTDEKKING: MASTURBEREN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting

Nadere informatie

DE L CKER IKBAL: MEISJE IN JONGENSKLEREN

DE L CKER IKBAL: MEISJE IN JONGENSKLEREN IKBAL: MEISJE IN JONGENSKLEREN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij

Nadere informatie

DE L CKER ZELFVERTROUWEN NA PESTEN

DE L CKER ZELFVERTROUWEN NA PESTEN ZELFVERTROUWEN NA PESTEN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken

Nadere informatie

DE L CKER SOPHIE: ORALE BEVREDIGING

DE L CKER SOPHIE: ORALE BEVREDIGING DE L CKER SOPHIE: ORALE BEVREDIGING DOCENTENHANDLEIDING Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf klas 2 Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken Maatschappijleer,

Nadere informatie

DE L CKER. Het project is een samenwerking tussen Human, NPO 3Lab en NPO3Extra.

DE L CKER. Het project is een samenwerking tussen Human, NPO 3Lab en NPO3Extra. VLUCHTELING IN NEDERLAND DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas. Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken

Nadere informatie

DE L CKER DOELEN STELLEN

DE L CKER DOELEN STELLEN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER DOELEN STELLEN Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken Maatschappijleer,

Nadere informatie

Billy Pols. ADVIES: VO KLAS 1 En 2 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING

Billy Pols. ADVIES: VO KLAS 1 En 2 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Billy Pols Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie.

Nadere informatie

DE L CKER PANIEKAANVALLEN

DE L CKER PANIEKAANVALLEN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER PANIEKAANVALLEN Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken Maatschappijleer,

Nadere informatie

DE L CKER DATEN VIA GRINDR

DE L CKER DATEN VIA GRINDR DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER DATEN VIA GRINDR Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf klas 2 Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken Maatschappijleer,

Nadere informatie

VMBO/HAVO/VWO 1, 2. Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: DOCENTENHANDLEIDING

VMBO/HAVO/VWO 1, 2. Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: DOCENTENHANDLEIDING Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze bevat handvatten om de documentaire te behandelen. U kunt zelf op basis van tijd, behoefte en niveau bepalen hoeveel u uit dit materiaal

Nadere informatie

Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: DOCENTENHANDLEIDING

Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: DOCENTENHANDLEIDING Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: HANDLEIDING Deze bevat handvatten om de documentaire te behandelen. U kunt zelf op basis van tijd, behoefte en niveau bepalen hoeveel u uit dit materiaal gebruikt.

Nadere informatie

DE L CKER JAPANSE MANGACULTUUR ALS HOBBY

DE L CKER JAPANSE MANGACULTUUR ALS HOBBY DE L CKER JAPANSE MANGACULTUUR ALS HOBBY DOCENTENHANDLEIDING Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij

Nadere informatie

ADVIES: VO Klas 1 & 2 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING

ADVIES: VO Klas 1 & 2 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie. U kunt zelf

Nadere informatie

DE L CKER. Het project is een samenwerking tussen Human, NPO 3Lab en NPO3Extra. Dit lesmateriaal is ontwikkeld door Human en IDFA educatie.

DE L CKER. Het project is een samenwerking tussen Human, NPO 3Lab en NPO3Extra. Dit lesmateriaal is ontwikkeld door Human en IDFA educatie. HÉ, MAG IK JE VINGEREN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf klas 2 Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken Maatschappijleer,

Nadere informatie

ADVIES: VO Klas 2 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING

ADVIES: VO Klas 2 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie. U kunt zelf

Nadere informatie

DE L CKER BAD TRIP. Het project is een samenwerking tussen Human, NPO 3Lab en NPO3Extra. Dit lesmateriaal is ontwikkeld door Human en IDFA educatie.

DE L CKER BAD TRIP. Het project is een samenwerking tussen Human, NPO 3Lab en NPO3Extra. Dit lesmateriaal is ontwikkeld door Human en IDFA educatie. DE L CKER BAD TRIP DOCENTENHANDLEIDING Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken Maatschappijleer,

Nadere informatie

Opdrachten voor leerlingen. Advies: PO GROEP 6,7 & 8. Let op! Wanneer u het lesmateriaal print, vervalt

Opdrachten voor leerlingen. Advies: PO GROEP 6,7 & 8. Let op! Wanneer u het lesmateriaal print, vervalt Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie. U kunt zelf

Nadere informatie

Opdrachten voor leerlingen. Advies: VMBO/HAVO/VWO Klas 2/3. Let op! Wanneer u het lesmateriaal print, vervalt

Opdrachten voor leerlingen. Advies: VMBO/HAVO/VWO Klas 2/3. Let op! Wanneer u het lesmateriaal print, vervalt Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie. U kunt zelf

Nadere informatie

ADVIES: VO Klas 2 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING

ADVIES: VO Klas 2 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie. U kunt zelf

Nadere informatie

DE L CKER IK GELOOF NIET MEER

DE L CKER IK GELOOF NIET MEER DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER IK GELOOF NIET MEER Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken Maatschappijleer,

Nadere informatie

Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: DOCENTENHANDLEIDING

Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: DOCENTENHANDLEIDING Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: HANDLEIDING Deze bevat handvatten om de documentaire te behandelen. U kunt zelf op basis van tijd, behoefte en niveau bepalen hoeveel u uit dit materiaal gebruikt.

Nadere informatie

HAVO/VWO 2, 3 VMBO 3, 4. Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: DOCENTENHANDLEIDING

HAVO/VWO 2, 3 VMBO 3, 4. Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: DOCENTENHANDLEIDING Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze bevat handvatten om de documentaire te behandelen. U kunt zelf op basis van tijd, behoefte en niveau bepalen hoeveel u uit dit materiaal

Nadere informatie

HALLO SALAAM. Kim Brand. ADVIES: PO groep 6, 7, 8 en SBO OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING

HALLO SALAAM. Kim Brand. ADVIES: PO groep 6, 7, 8 en SBO OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING HALLO SALAAM Kim Brand Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie.

Nadere informatie

Verdieping: Wie is wie - tijdlijn

Verdieping: Wie is wie - tijdlijn Verdieping: Wie is wie - tijdlijn Korte omschrijving werkvorm De gebeurtenissen in Oekraïne volgden elkaar snel op. De leerlingen krijgen een tijdlijn met de belangrijkste gebeurtenissen en personen van

Nadere informatie

ADVIES: VO vanaf klas 4 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING

ADVIES: VO vanaf klas 4 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie. U kunt zelf

Nadere informatie

ADVIES: PO - groep 6, 7 en 8 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING

ADVIES: PO - groep 6, 7 en 8 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie. U kunt zelf

Nadere informatie

Opdrachten voor leerlingen. 3 EN 4 vmbo/havo/vwo. Let op! Wanneer u het lesmateriaal uitprint vervalt

Opdrachten voor leerlingen. 3 EN 4 vmbo/havo/vwo. Let op! Wanneer u het lesmateriaal uitprint vervalt Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: HANDLEIDING Deze bevat handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en achtergrondinformatie. U kunt zelf op basis van tijd, behoefte en niveau bepalen

Nadere informatie

L U I S T E R. Astrid Bussink. ADVIES: PO groep 6, 7, 8 en Brugklas OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN

L U I S T E R. Astrid Bussink. ADVIES: PO groep 6, 7, 8 en Brugklas OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN L U I S T E R Astrid Bussink Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie.

Nadere informatie

Belangen: Rusland versus de EU

Belangen: Rusland versus de EU Belangen: Rusland versus de EU Korte omschrijving werkvorm Leerlingen denken na over de redenen waarom Rusland en de EU zich met het conflict in Oekraïne bemoeien. Dit doen zij door eerst een tekst te

Nadere informatie

LESBRIEF. Informatie VOOR DOCENTEN LEERDOELEN. Let op! Wanneer u het lesmateriaal

LESBRIEF. Informatie VOOR DOCENTEN LEERDOELEN. Let op! Wanneer u het lesmateriaal LESBRIEF Informatie VOOR DOCENTEN De lesbrief is te gebruiken voor het VMBO en de onderbouw van HAVO/VWO. De lesbrief is bedoeld om leerlingen kennis te laten maken mét en in te gaan óp de verschillende

Nadere informatie

ADVIES: PO groep 6, 7 en speciaal onderwijs OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING

ADVIES: PO groep 6, 7 en speciaal onderwijs OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie. U kunt zelf

Nadere informatie

sexy menna LAURA MEIJER

sexy menna LAURA MEIJER sexy menna LAURA MEIJER docentenhandleiding Deze handleiding bevat alle informatie en handvatten om de documentaire in de klas te behandelen. U kunt zelf op basis van tijd, behoefte en niveau bepalen hoeveel

Nadere informatie

SLAGERS -HART. Marijn Frank. ADVIES: PO groep 6, 7, 8 en SBO OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING

SLAGERS -HART. Marijn Frank. ADVIES: PO groep 6, 7, 8 en SBO OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING SLAGERS -HART Marijn Frank Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie.

Nadere informatie

Belangen: argumenten van voor- en tegenstanders

Belangen: argumenten van voor- en tegenstanders Belangen: argumenten van voor- en tegenstanders Korte omschrijving werkvorm Welke argumenten dragen voor- en tegenstanders van het associatieverdrag met Oekraïne aan? Leerlingen concentreren zich in kleine

Nadere informatie

Filmvertoning Primair Onderwijs SEPT 2017 NFF DOCENTENHANDLEIDING KAMPIOENEN VAN AMSTERDAM ... NFF Educatie ... Lesmateriaal ...

Filmvertoning Primair Onderwijs SEPT 2017 NFF DOCENTENHANDLEIDING KAMPIOENEN VAN AMSTERDAM ... NFF Educatie ... Lesmateriaal ... NFF DOCENTENHANDLEIDING KAMPIOENEN VAN AMSTERDAM NFF Educatie Van 20 tot en met 29 september 2017 vindt het Nederlands Film Festival (NFF) in Utrecht plaats. Het NFF ziet filmeducatie als een belangrijke

Nadere informatie

Kijktip: Waar gáát dit over?

Kijktip: Waar gáát dit over? Kijktip: Waar gáát dit over? Korte omschrijving werkvorm Aan de hand van twee fragmenten beantwoorden leerlingen een aantal kijkvragen en krijgen ze inzicht in de inhoud van het referendum en de motieven

Nadere informatie

Chrigu. Jan Gassmann & Christian Ziörjen. Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen

Chrigu. Jan Gassmann & Christian Ziörjen. Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen Chrigu Jan Gassmann & Christian Ziörjen Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen DOCENTENHANDLEIDING Deze bevat handvatten om de documentaire te behandelen. U kunt zelf op basis van tijd, behoefte en niveau

Nadere informatie

Opdrachten voor leerlingen. VO klas 4, 5 en 6 VMBO/HAVO/VWO. Let op! Wanneer u het lesmateriaal uitprint vervalt

Opdrachten voor leerlingen. VO klas 4, 5 en 6 VMBO/HAVO/VWO. Let op! Wanneer u het lesmateriaal uitprint vervalt Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze bevat handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en achtergrondinformatie. U kunt zelf op basis van tijd, behoefte en niveau

Nadere informatie

Mini-docu - Les 1 Het begin van je documentaire

Mini-docu - Les 1 Het begin van je documentaire Mini-docu - Les 1 Het begin van je documentaire [Om deze lesbrief in te kunnen vullen heb je de nieuwste versie van Adobe Reader nodig] Naam: Klas: Naam docent: Tijdens dit filmproject ga je de geschiedenis

Nadere informatie

DOCENTEN HANDLEIDING

DOCENTEN HANDLEIDING BESTEL OOK DE EDUCATIEVE KRANT! Ga naar www. oorlogsgeheimendefilm.nl DOCENTEN Een film over vriendschap, vertrouwen & verraad HANDLEIDING Bij de digitale les over de film Oorlogsgeheimen Op 3 juli gaat

Nadere informatie

RAUW Anneloek Sollart Chanaika Victor Vroegindeweij

RAUW Anneloek Sollart Chanaika Victor Vroegindeweij RAUW Anneloek Sollart Chanaika Victor Vroegindeweij Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen DOCENTENHANDLEIDING Deze bevat handvatten om de documentaire te behandelen. U kunt zelf op basis van tijd, behoefte

Nadere informatie

Ik heb dit woord wel eens gezien of gehoord.

Ik heb dit woord wel eens gezien of gehoord. Tekst lezen en moeilijke woorden bespreken 1. Hoe goed ken je de woorden in het schema? Je hoeft alleen een kruisje te zetten bij hoe goed je het woord kent. 2. Lees nu de tekst met het stappenplan. Onderstreep

Nadere informatie

IDFA 2015. Advies: PO GROEP 7,8 VO BRUGKLAS. Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: DOCENTENHANDLEIDING

IDFA 2015. Advies: PO GROEP 7,8 VO BRUGKLAS. Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: DOCENTENHANDLEIDING IDFA 2015 Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie.

Nadere informatie

Advies: PO GROEP 7,8 & VO BRUGKLAS. Opdrachten voor leerlingen. Let op! Wanneer u het lesmateriaal print, vervalt

Advies: PO GROEP 7,8 & VO BRUGKLAS. Opdrachten voor leerlingen. Let op! Wanneer u het lesmateriaal print, vervalt Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie. U kunt zelf

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET HET REFERENDUM

AAN DE SLAG MET HET REFERENDUM AAN DE SLAG MET HET REFERENDUM MAART 2016 - AAN DE SLAG MET #2 WAT HEB JE NODIG? Uitgeprinte werkbladen voor elke leerling DE WERKVORM IN HET KORT Op 6 april 2016 mogen Nederlanders van 18 jaar of ouder

Nadere informatie

Dia 1 Introductie max. 2 minuten!

Dia 1 Introductie max. 2 minuten! 1 Dia 1 Introductie max. 2 minuten! Vertel: Deze les gaat vooral over het gebruik van sociale media. Maar: wat weten jullie eigenlijk zelf al over sociale media? Laat de leerlingen in maximaal een minuut

Nadere informatie

Opdrachten voor leerlingen. VO klas 5 en 6 HAVO/VWO. Let op! Wanneer u het lesmateriaal uitprint vervalt

Opdrachten voor leerlingen. VO klas 5 en 6 HAVO/VWO. Let op! Wanneer u het lesmateriaal uitprint vervalt Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze bevat handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en achtergrondinformatie. U kunt zelf op basis van tijd, behoefte en niveau

Nadere informatie

ADVIES: PO groep 7, 8 en VO brugklas, 2de klas OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING

ADVIES: PO groep 7, 8 en VO brugklas, 2de klas OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie. U kunt zelf

Nadere informatie

Opdrachten voor leerlingen. Advies: PO GROEP 6,7 & 8. Let op! Wanneer u het lesmateriaal print, vervalt

Opdrachten voor leerlingen. Advies: PO GROEP 6,7 & 8. Let op! Wanneer u het lesmateriaal print, vervalt Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie. U kunt zelf

Nadere informatie

GRAVITY. Girl against. Jens Pedersen OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING

GRAVITY. Girl against. Jens Pedersen OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Girl against GRAVITY Jens Pedersen Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende

Nadere informatie

Mini-docu - Les 3 In gesprek met familie

Mini-docu - Les 3 In gesprek met familie Mini-docu - Les 3 In gesprek met familie [Om deze lesbrief in te kunnen vullen heb je de nieuwste versie van Adobe Reader nodig] Naam: Klas: Naam docent: Het maken van een film over de familie is voor

Nadere informatie

Filmvertoning Voortgezet Onderwijs SEPT 2017 NFF DOCENTENHANDLEIDING KORT FILMBLOK: ECHTE VRIENDEN ... NFF Educatie.

Filmvertoning Voortgezet Onderwijs SEPT 2017 NFF DOCENTENHANDLEIDING KORT FILMBLOK: ECHTE VRIENDEN ... NFF Educatie. NFF DOCENTENHANDLEIDING KORT FILMBLOK: ECHTE VRIENDEN NFF Educatie Van 20 tot en met 29 september 2017 vindt het Nederlands Film Festival (NFF) in Utrecht plaats. Het NFF ziet filmeducatie als een belangrijke

Nadere informatie

MAANVIS. Lenno & DE. Shamira Raphaëla. ADVIES: PO groep 6, 7, 8 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN

MAANVIS. Lenno & DE. Shamira Raphaëla. ADVIES: PO groep 6, 7, 8 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN Lenno & DE MAANVIS Shamira Raphaëla Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: HANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie.

Nadere informatie

Opdrachten voor leerlingen. VO klas 3, 4, 5 VMBO/HAVO/VWO. Let op! Wanneer u het lesmateriaal uitprint vervalt

Opdrachten voor leerlingen. VO klas 3, 4, 5 VMBO/HAVO/VWO. Let op! Wanneer u het lesmateriaal uitprint vervalt Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze bevat handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en achtergrondinformatie. U kunt zelf op basis van tijd, behoefte en niveau

Nadere informatie

Degré de la transparence. Catégorie grammaticale. Dans le texte. de 119 déterminant. van 86 préposition. het 69 pronom.

Degré de la transparence. Catégorie grammaticale. Dans le texte. de 119 déterminant. van 86 préposition. het 69 pronom. Mots Fr. Catégorie grammaticale Dans le texte Degré de la transparence de 119 déterminant van 86 préposition het 69 pronom een 64 pronom in 62 préposition en 55 conjonction te 32 adverbe is 31 verbe dat

Nadere informatie

Leerdoelen. Voorafgaand aan de film. Jaar: 2005. Filmkeuring: Alle leeftijden Website: www.livingrights.com

Leerdoelen. Voorafgaand aan de film. Jaar: 2005. Filmkeuring: Alle leeftijden Website: www.livingrights.com Living Rights Toti Opdrachtenblad Regie: Duco Tellegen Jaar: 2005 Duur: 26 minuten Filmkeuring: Alle leeftijden Website: www.livingrights.com Leerdoelen Je kunt Kenia aanwijzen op een kaart. Je kunt beschrijven

Nadere informatie

VERKIEZINGEN EUROPEES PARLEMENT Donderdag 23 mei 2019 BEPAAL MEE WIE IN DE EUROPESE UNIE BESLISSINGEN GAAN NEMEN. Den Haag

VERKIEZINGEN EUROPEES PARLEMENT Donderdag 23 mei 2019 BEPAAL MEE WIE IN DE EUROPESE UNIE BESLISSINGEN GAAN NEMEN. Den Haag VERKIEZINGEN EUROPEES PARLEMENT Donderdag 23 mei 2019 BEPAAL MEE WIE IN DE EUROPESE UNIE BESLISSINGEN GAAN NEMEN. Den Haag WAT DOET DE EUROPESE UNIE? Nederland is lid van de Europese Unie (EU). In de EU

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Blood in the Mobile. Opdrachtenblad. Regie: Frank Piasecki Poulsen Jaar: 2010 Duur:

Blood in the Mobile. Opdrachtenblad. Regie: Frank Piasecki Poulsen Jaar: 2010 Duur: Blood in the Mobile Frank Piasecki Poulsen 2010 52 minuten www.moviesthatmatter.nl Digibordles: www.spons.nl/moviesthatmatter 1 Kijkopdracht Waar gaat de film over? Documentairemaker Frank Poulsen komt

Nadere informatie

MEDIALOGICA De lange arm van China

MEDIALOGICA De lange arm van China MEDIALOGICA De lange arm van China DOCENTENHANDLEIDING Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo (onderbouw en bovenbouw) Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij

Nadere informatie

Instructie: Landenspel light

Instructie: Landenspel light Instructie: Landenspel light Korte omschrijving werkvorm In dit onderdeel vormen groepjes leerlingen de regeringen van verschillende landen. Ieder groepje moet uiteindelijk twee werkbladen (dus twee landen)

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Thema. Dromen zijn bedrog!? Chiel Jan van Hofwegen

Docentenhandleiding. Thema. Dromen zijn bedrog!? Chiel Jan van Hofwegen Docentenhandleiding Thema Dromen zijn bedrog!? Chiel Jan van Hofwegen Oktober 2009 Inleiding. Deze handleiding is bedoeld als een gids voor de lessen die rondom het thema Dromen zijn bedrog!? gegeven zullen

Nadere informatie

Druk bezocht politiek café over Oekraïne referendum

Druk bezocht politiek café over Oekraïne referendum vrijdag 1 april 2016 Lees voor Druk bezocht politiek café over Oekraïne referendum door Heleen Hupkens, D666 Zeist Er moesten extra stoelen aangesleept worden. De tuinzaal van Antropia zal vol met D66

Nadere informatie

a) Waar denk je aan bij het begrip welzijn? Noteer zoveel mogelijk woorden in het onderstaande woordweb. Welzijn

a) Waar denk je aan bij het begrip welzijn? Noteer zoveel mogelijk woorden in het onderstaande woordweb. Welzijn Hoe gelukkig zijn we? In het leven heeft iedereen geluk centraal staan. Maar wat betekent dat nu eigenlijk: gelukkig zijn? Welke elementen bepalen nu eigenlijk of je nu wel of niet gelukkig bent?. Ieder

Nadere informatie

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 1 Voorwoord Tijdens het maken van mijn spreekbeurt over Amerika kwam ik de Koude oorlog tegen. De koude oorlog leek mij een heel interessant onderwerp waar ik niet

Nadere informatie

E-BOOK 10 GOUDEN TIPS OVER KINDEREN EN EMOTIES. kinderen en Emoties 10 GOUDEN TIPS OVER KINDEREN EN EMOTIES

E-BOOK 10 GOUDEN TIPS OVER KINDEREN EN EMOTIES. kinderen en Emoties 10 GOUDEN TIPS OVER KINDEREN EN EMOTIES E-BOOK 10 GOUDEN TIPS OVER KINDEREN EN EMOTIES VOORWOORD In 2016 schreef ik de Gids over emoties bij kids 80 praktische tips. Mijn kennis en ervaring blijft zich echter door ontwikkelen. Daarom deel ik

Nadere informatie

Movies that Matter @ school begeleidt en adviseert bij het vertonen van mensenrechtenfilms op school.

Movies that Matter @ school begeleidt en adviseert bij het vertonen van mensenrechtenfilms op school. Movies that Matter @ school begeleidt en adviseert bij Opdrachtenblad Naam film: Aanduidingen Kijkwijzer: Regie: Jaar: Duur: Eventueel website van de film: Leerdoelen 1. Je kunt op een kaart aanwijzen

Nadere informatie

Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?

Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West? Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West? Ria Laenen (Faculteit Sociale Wetenschappen, KU Leuven) Seniorenuniversiteit Hasselt, 5.10.2015 Overzicht Het conflict in Oekraïne: van de

Nadere informatie

1 Belangrijk in deze periode

1 Belangrijk in deze periode 1 Belangrijk in deze periode In 1945 eindigt de Tweede Wereldoorlog (1940-1945). Duitsland wil, onder leiding van Adolf Hitler, Europa veroveren. Na vijf jaar strijd en 55 miljoen doden geeft Duitsland

Nadere informatie

china blue micha peled docentenhandleiding

china blue micha peled docentenhandleiding china blue micha peled docentenhandleiding Deze handleiding bevat alle informatie en handvatten om de documentaire in de klas te behandelen. U kunt zelf op basis van tijd, behoefte en niveau bepalen hoeveel

Nadere informatie

Wie ben jij? HANDLEIDING

Wie ben jij? HANDLEIDING HANDLEIDING Wie ben jij? Korte omschrijving lesactiviteit Iedereen legt vijf vingers op tafel. Om de beurt vertel je iets over jezelf, waarvan je denkt dat het uniek is. Als het inderdaad uniek is, dan

Nadere informatie

Doelen: - De leerlingen weten dat talent, hard werken en een goede voorbereiding belangrijk zijn als je beroemd wilt worden;

Doelen: - De leerlingen weten dat talent, hard werken en een goede voorbereiding belangrijk zijn als je beroemd wilt worden; Lesbrief 1 Beroemd worden Voorbereiding Doelen: - De leerlingen weten dat talent, hard werken en een goede voorbereiding belangrijk zijn als je beroemd wilt worden; - De leerlingen kennen de verschillende

Nadere informatie

algemeen uitgangs punten voor de film Maak een scenario Scene 1 Scene 2 Sprekende beelden in de klas

algemeen uitgangs punten voor de film Maak een scenario Scene 1 Scene 2 Sprekende beelden in de klas 1 algemeen Jullie gaan in een groepje een documentaire maken over een monument. Je maakt samen met je groepje het hele proces door: monument kiezen, achtergrondinformatie verzamelen, scenario bedenken,

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Striptekenen deel 3. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Striptekenen deel 3. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Striptekenen deel 3 wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Inleiding deel 3 kijkt terug op de lesstof

Nadere informatie

My Neighbourhood. Opdrachtenblad. Regie: Rebekah Wingert-Jabi & Julia Bacha Jaar: 2012 Duur: 26 minuten. Movies that Matter Educatie Film opent ogen!

My Neighbourhood. Opdrachtenblad. Regie: Rebekah Wingert-Jabi & Julia Bacha Jaar: 2012 Duur: 26 minuten. Movies that Matter Educatie Film opent ogen! 1 Filmbeschrijving Mohammed El Koerd is een Palestijnse jongen die opgroeit in de wijk Sheikh Jarrah in het hart van Oost-Jeruzalem. Wanneer zijn woonplaats door Israëlische kolonisten wordt bezet, moet

Nadere informatie

Opdrachten voor leerlingen. Geschikt voor 5 en 6 havo/vwo. Let op! Wanneer u het lesmateriaal uitprint, verwijzen

Opdrachten voor leerlingen. Geschikt voor 5 en 6 havo/vwo. Let op! Wanneer u het lesmateriaal uitprint, verwijzen Winnaar De Publieke Omroep IDFA Audience Award 2011 1IDFA Special Jury Award 201 Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze bevat handvatten en achtergrondinformatie om de documentaire

Nadere informatie

LESBRIEF NR 1 OPDRACHT 1 FEEST! SAMSAM = 40 JAAR! VOOR GROEP 7 + 8 +

LESBRIEF NR 1 OPDRACHT 1 FEEST! SAMSAM = 40 JAAR! VOOR GROEP 7 + 8 + LESBRIEF NR 1 VOOR GROEP 7 + 8 + DOWNLOAD DEZE LESBRIEF OOK OP SAMSAM.NET Wat is Samsam? Samsam is een cross-mediale methode over wereldburgerschap en kinderrechten. Het doel van Samsam is leerlingen te

Nadere informatie

FICTIEDOSSIER NEDERLANDS LEERJAAR 3 EN 4 BK

FICTIEDOSSIER NEDERLANDS LEERJAAR 3 EN 4 BK FICTIEDOSSIER NEDERLANDS LEERJAAR 3 EN 4 BK Pagina 0 WOORD VOORAF Je zit nu in 3 VMBO en het eindexamen lijkt nog ver weg... Maar niets is minder waar. Dit jaar start je namelijk al volop met de voorbereidingen

Nadere informatie

25 februari 2016. Onderzoek: Het Oekraïne-referendum

25 februari 2016. Onderzoek: Het Oekraïne-referendum 25 februari 2016 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de

Nadere informatie

13 januari Onderzoek:

13 januari Onderzoek: 13 januari 2016 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de

Nadere informatie

Satellite Queens. Bregtje van der Haak. Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen

Satellite Queens. Bregtje van der Haak. Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen Satellite Queens Bregtje van der Haak Dit lesmateriaal bestaat uit drie delen DOCENTENHANDLEIDING Deze bevat handvatten om de documentaire te behandelen. U kunt zelf op basis van tijd, behoefte en niveau

Nadere informatie

Pizza Verdi. Opdrachtenblad. Regie: Gary Nadeau Jaar: 2011 Duur: 8 minuten

Pizza Verdi. Opdrachtenblad. Regie: Gary Nadeau Jaar: 2011 Duur: 8 minuten Pizza Verdi Regie: Gary Nadeau Jaar: 2011 Duur: 8 minuten Opdrachtenblad Lesuurpakket Pizza Verdi (thema s: sociale verschillen, stereotyperingen/vooroordelen; verdiepingsopdracht Amerikaanse burgerrechten)

Nadere informatie

200 JAAR STATEN-GENERAAL

200 JAAR STATEN-GENERAAL 200 JAAR STATEN-GENERAAL NOVEMBER 2015 - POLITIEK IN PRAKTIJK #7 WAT HEB JE NODIG Knipblad met jaartallen (gekleurd papier) Knipblad met foto s/uitleg (wit papier) Magneetjes + magneetbord Uitgeknipte

Nadere informatie

Verdiepingsbijeenkomst over hoe we in het Avondmaal verbonden zijn met Christus en met elkaar als één lichaam.

Verdiepingsbijeenkomst over hoe we in het Avondmaal verbonden zijn met Christus en met elkaar als één lichaam. Je ziet het niet, toch gebeurt het Leeftijd: 9-12 Thema: avondmaal, Jezus, kerk, lichaam Verdiepingsbijeenkomst over hoe we in het Avondmaal verbonden zijn met Christus en met elkaar als één lichaam. Doelen

Nadere informatie

Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst

Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Groep 5 Les 1 Ik en mijn selfie Les 1 Ik en mijn selfie Samenvatting van de les De kinderen kijken naar een selectie portretten waaronder selfies. Ze analyseren

Nadere informatie

Rapportage. Amsterdam, Standaard rapportage. Gesloten vragen. DirectResearch Herengracht CA Amsterdam

Rapportage. Amsterdam, Standaard rapportage. Gesloten vragen. DirectResearch Herengracht CA Amsterdam DirectResearch Herengracht 454 1017 CA Amsterdam 020 770 75 79 info@directresearch.nl www.directresearch.nl Rapportage Amsterdam, 17-06-2016 Oekraïne Oekraïne referendum referendum (meting 2) Standaard

Nadere informatie

docentenhandleiding Sprekende beelden in de klas

docentenhandleiding Sprekende beelden in de klas 1 docentenhandleiding Sprekende beelden in de klas Deze digitale les is gemaakt in opdracht van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. De les is geschikt voor de bovenbouw van havo en vwo en kan gegeven worden

Nadere informatie

Oriëntatie: Samen Scholen Beeldende Kunsteducatie. Helma Molenaars en Grada Buren.

Oriëntatie: Samen Scholen Beeldende Kunsteducatie. Helma Molenaars en Grada Buren. Oriëntatie: Het doel van deze lessenserie is: bestaande foto s zoeken met een eigen verhaal erbij. Dan gaan jullie mensen deze fotoserie voorleggen en vragen welk verhaal zij erin zien. Tot slot gaan jullie

Nadere informatie

NEDERLAND LEEST JUNIOR HANDLEIDING DOCENTEN VMBO 1 EN 2

NEDERLAND LEEST JUNIOR HANDLEIDING DOCENTEN VMBO 1 EN 2 NEDERLAND LEEST JUNIOR HANDLEIDING DOCENTEN VMBO 1 EN 2 In november kunnen uw leerlingen lekker lezen want het thema van Nederland Leest Junior is dit jaar voeding. Leerlingen gaan met elkaar in gesprek

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Oekraïners boos op president

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Oekraïners boos op president PrO -weekkrant Week 49 december 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 2-8 december 2013 Eenvoudig Communiceren Oekraïners boos op president Foto: ANP Foto: Shutterstock In Oekraïne protesteren inwoners

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET DE RECHTSSTAAT

AAN DE SLAG MET DE RECHTSSTAAT OKTOBER 2018 AAN DE SLAG MET #3 WAT HEB JE NODIG? PowerPoint Per groepje twee werkbladen met opdrachten van verschillende landen DE WERKVORM IN HET KORT Eerst leg je aan de hand van een PowerPointdia uit

Nadere informatie

Films kijken op internet: verboden of niet?

Films kijken op internet: verboden of niet? Les over auteursrecht tekst niveau A Films kijken op internet: verboden of niet? Veel mensen kijken graag naar films. Jij ook? Als je zin hebt om een film te zien, kun je natuurlijk naar de bioscoop gaan.

Nadere informatie

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Korte omschrijving: Leerlingen gaan aan de slag met actuele Europese dilemma s. Er zijn vijf dilemma s. U kunt zelf kiezen welke dilemma s u aan de orde stelt.

Nadere informatie

Dit is een digitale voorbeeldversie van de opdrachten voor de leerlingen. Mail naar kiesvaardig@lerenkiezen.nl voor de originele versie.

Dit is een digitale voorbeeldversie van de opdrachten voor de leerlingen. Mail naar kiesvaardig@lerenkiezen.nl voor de originele versie. Dit is een digitale voorbeeldversie van de opdrachten voor de leerlingen. Mail naar kiesvaardig@lerenkiezen.nl voor de originele versie. Via dit mailadres kunt u ook informatie aanvragen over de docentenhandleiding

Nadere informatie

Mediawijsheid. Auteursrecht bij foto s. Voorbereiding. - De leerlingen begrijpen het verschil tussen eigen gebruik van een foto en een

Mediawijsheid. Auteursrecht bij foto s. Voorbereiding. - De leerlingen begrijpen het verschil tussen eigen gebruik van een foto en een Lesbrief 4 Auteursrecht bij foto s Voorbereiding Doelen: - De leerlingen weten in welke situatie je toestemming moet vragen aan de originele fotograaf, als je een foto wilt publiceren. - De leerlingen

Nadere informatie

Handleiding digitale les Lezen en Schrijven met Anne Frank

Handleiding digitale les Lezen en Schrijven met Anne Frank Handleiding digitale les Lezen en Schrijven met Anne Frank Een digitale les over Anne Frank voor vmbo-leerlingen van 13-15 jaar ter bevordering van lezen en schrijven. De digitale les bestaat uit: > Diverse

Nadere informatie