ADVIES: VO klas 3 OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN. Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING

Transcriptie

1 Dit lesmateriaal bestaat uit twee delen: DOCENTENHANDLEIDING Deze docentenhandleiding biedt handvatten om de documentaire te behandelen in de klas en geeft aanvullende achtergrondinformatie. U kunt zelf op basis van tijd, behoefte en niveau bepalen hoeveel u uit dit materiaal gebruikt en of u kiest voor een klassikale, individuele of groepsgewijze aanpak. OPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN Deze opdrachten kunnen apart geopend en/of geprint worden voor de leerlingen. Ze komen ook terug in de docentenhandleiding. ADVIES: VO klas 3 Dit materiaal sluit aan bij de volgende kerndoelen voor het voortgezet onderwijs: Nederlands 1, 4, 6, 9, 10 en Mens en Maatschappij 36, 38, 43, 47 en Kunst en Cultuur 48, 50, 52. Daarnaast sluit dit materiaal ook aan bij het eindadvies van Platform Onderwijs2032. Zo draagt het bij aan Nederlands en Burgerschap, twee verplichte onderdelen van het kerncurriculum. Er is sprake van een meer samenhangend aanbod van de taalvaardigheid, aangezien er met het lesmateriaal luisteren, schrijven en spreken wordt gecombineerd en krijgen de leerlingen inzicht in verschillende achtergronden en oriëntaties. Bovendien draagt het bij aan het kennisdomein Taal & Cultuur, waarbij leerlingen inzicht krijgen in hun eigen cultuur en die van anderen en hoe dit tot uitdrukking komt in taal en kunst.

2 U kunt voor de vertoning van Every good marriage begins with tears de grenzen van het genre documentaire bespreken. Het definiëren van documentaire film is niet eenvoudig. Door documentaire te vergelijken met de speelfilm en de nieuwsreportage kan het begrip duidelijk gemaakt worden. Wilt u meer documentaires aan uw leerlingen laten zien? Dan kunt u dit doen via Via de educatieve filmcatalogus Docschool Online krijgt u toegang tot documentaires die geschikt zijn voor gebruik in de klas. Tevens vindt u hier algemeen lesmateriaal dat u kunt gebruiken bij andere documentaires en waarbij verder wordt ingegaan op het genre documentaire. DOCENTENWat is een documentaire? 1voor de film Wat is volgens jou een documentaire? Noem twee kenmerken. Kies een documentaire die je eens hebt gezien. Vertel in het kort over die documentaire. Wie waren de hoofdpersonen en wat gebeurde er? Waar is de documentaire gemaakt? Wat is je het meest bijgebleven? toelichting Met name wanneer het politiek beladen onderwerpen betreft worden termen als waarheid en werkelijkheid, die onlosmakelijk zijn verbonden aan documentaire, hete hangijzers in menige discussie. Want in hoeverre is de in de documentaire gepresenteerde werkelijkheid echt? En is de documentairemaker, die altijd manipuleert, eigenlijk wel in staat in het brengen van dé waarheid? Waar het in speelfilms gaat om het vertellen van een fictief verhaal worden documentaires gestuurd door een zekere argumentatie. De maker heeft een bepaalde visie over iets of iemand. Met behulp van hetgeen een documentaire toont, worden als het ware bewijzen aangeleverd die deze visie onderbouwen. De ene documentaire presenteert dit als een zeer objectieve argumentatie, de andere documentaire geeft een meer persoonlijke invulling. In alle gevallen is er sprake van een subjectieve benadering. De maker gunt ons immers een blik op de wereld om ons heen, waarbij zijn/haar visie het uitgangspunt is. Dit onderscheidt documentaire film van de journalistieke praktijk. Hoewel de laatste uiteraard ook mede wordt bepaald door een ideologische invalshoek. Inhoud Waar gaat Every good marriage begins with tears over? Enige voorkennis over de inhoud maakt een documentaire eenvoudiger te plaatsen en te interpreteren. Ook voorkomt het eventuele onaangename verrassingen. Laat uw leerlingen voor de vertoning de korte inhoudsbeschrijving van de documentaire lezen. De inhoudsbeschrijving is ook te vinden op het opdrachtenblad voor de leerlingen. waar gaat every good marriage begins with tears over? Shahanara en Hushnara wonen in Londen en zijn door hun oudere zus gekoppeld aan twee mannen uit Bangladesh. De verwesterde Shahanara moet er 2

3 niet aan denken uitgehuwelijkt te worden aan iemand die ze niet kent. Maar omdat Mamun helemaal uit Bangladesh overkomt, vindt ze het ook zo zielig om hem meteen af te wijzen. Als ze dat niet veel later toch doet, wordt ze door haar vader verstoten. Dat doet pijn, maar Shahanara kiest liever haar eigen man. Hushnara lijkt de traditionele familiewaarden beter te kunnen accepteren. Na sterke twijfels en ruzie met haar moeder gaat zij uiteindelijk akkoord met een huwelijk in Bangladesh. Daar aangekomen, slaat de radeloosheid toe en begint Hushnara te twijfelen. Ze verlangt naar de komst van haar rebelse zus, maar Shahanara is niet uitgenodigd door de familie. VERWERKINGSOPDRACHTEN Wanneer het duidelijk is wat een documentaire in het algemeen inhoudt en waar Every good marriage begins with tears globaal over gaat, kunnen de leerlingen aan de slag met de specifieke verwerkingsopdrachten. Deze opdrachten zijn onderverdeeld in opdrachten die vóór de film en opdrachten die ná de film worden gemaakt. De opdrachten zijn niet alleen te vinden in deze docentenhandleiding, maar ook op het opdrachtenblad dat specifiek voor de leerlingen is bedoeld. 2 Na de film Tijdens IDFA 2006 werd Every good Marriage begins with tears door de jongerenjury genomineerd voor de jongerenprijs. Als jij in deze jury had gezeten, wat zou dan jouw oordeel over deze film zijn geweest? Bespreek wat je goed en minder goed vond. Toelichting Met behulp van de volgende opdracht worden uw leerlingen aangezet tot nadenken over keuzes die een regisseur moet maken om zijn documentaire zo interessant mogelijk te maken. Hij/zij wil immers de aandacht van het publiek vasthouden. Het is belangrijk elementen uit de documentaire te bespreken die de meningen van uw leerlingen onderbouwen. Verder is het aan uw leerlingen om te verwoorden in hoeverre deze documentairemaker daarin is geslaagd. DOCENTEN Context Niet alle documentaires zijn even makkelijk te begrijpen of op waarde te schatten als de context waarbinnen het onderwerp van de documentaire valt niet of onvoldoende bekend is. Dit onderdeel voorziet indien nodig! in achtergrondkennis over de context. Dit kunt u doen in een klassikale of individuele behandeling die de leerlingen in staat stelt hun eigen mening te verwoorden over iets dat ook in de Nederlandse samenleving voorkomt. Afhankelijk van de (etnische) achtergrond van uw leerlingen kan het raadzaam zijn om uw leerlingen voor te bereiden op hetgeen zij zullen gaan zien, omdat het onderwerp mogelijk (heftige) emoties oproept. uithuwelijken Uithuwelijken is een oude traditie waarbij partners elkaar niet zelf uitkiezen. Ouders of grootouders maken afspraken over een huwelijk vaak zonder aan hun kinderen te vragen of zij het eens zijn met de keuze. Zowel jongens als 3

4 meisjes kunnen worden uitgehuwelijkt. Als een jongen of meisje weigert in te stemmen met het gearrangeerde huwelijk, leiden de ouders gezichtsverlies in de gemeenschap, waartoe zij behoren. De eer van de familie staat dus op het spel bij een uithuwelijking en de verschillende leden zullen dus meestal alles op alles zetten om de geplande bruiloft te laten plaatsvinden. 3 Voor/Na de film Lees het stukje over uithuwelijken en zoek daarna uit: Is uithuwelijking in Nederland verboden? Vanaf welke leeftijd mogen mensen in Nederland in het huwelijk treden? Hoe kijk jij aan tegen uithuwelijken? Geef je mening. Toelichting Uithuwelijking is in Nederland niet verboden. Wel moeten de partners minimaal 18 jaar zijn. Zie voor meer info: huwelijksdwang-voorkomen DOCENTEN de maker Waarom maakt iemand documentaires? Dit onderdeel biedt informatie over de regisseur van Every good marriage begins with tears: Simon Chambers. U kunt deze informatie na de vertoning met uw leerlingen bespreken. Wie is de maker van Every Good Marriage begins with Tears? Simon Chambers studeert in 1983 als beste van zijn klas af aan de Kunstacademie van Bath in Engeland. Exposities van zijn sculpturen vinden plaats in verschillende Europese landen. Ondanks zijn succes als kunstenaar, raakt Chambers meer en meer geïnteresseerd in het welzijn van andere mensen. Dit groeiende sociale bewustzijn leidt uiteindelijk tot een baan als jeugdwerker op een boerderij voor Londense probleemjongeren. Daarnaast is Chambers een fel tegenstander van het Apartheidsregime in Zuid-Afrika. Tijdens demonstraties in de jaren 80 wordt hij zelfs een aantal keer gearresteerd. In de jaren 90 voert Chambers actie tegen de werkwijze van McDonalds en zet zich in als AIDS-onderzoeker voor een belangenvereniging van prostituees. Ondertussen volgt hij een opleiding als filmmaker aan de National Film and Television School. Chambers ontwikkelt een manier van filmen waarbij hij belangrijke onderwerpen op een luchtige manier onder de aandacht weet te brengen. Every Good Marriage begins with Tears is zijn debuutfilm als regisseur.. 4

5 4 na de film Every good marriage begins with tears is een persoonlijke film over twee meisjes uit een familie met wie de regisseur bevriend is. Stel dat jij een documentaire zou maken over een of meerdere personen met wie je bevriend bent. Waar zal die documentaire over gaan? Leg uit waarom je dit onderwerp de moeite waard vindt. En bedenk tot slot een goede titel. DOCENTEN De totstandkoming Documentaires verschillen duidelijk van een speelfilm en de nieuwsreportage, maar binnen de documentaire film zijn er meerdere stijlvormen te onderscheiden. Dit onderdeel van het lesmateriaal biedt inzicht in een specifieke stijl van documentaire film. Stijl Simon Chambers maakt gebruik van twee stijlvormen, het observeren en interviewen van de personages, maar we horen hem (en zien hem zelfs!) in zogenaamd meta-commentaar. Hij praat niet alleen over het getoonde, maar ook over de representatie zelf. Chambers wil een zo volledig mogelijk beeld schetsen van het proces van uithuwelijking en daarbij niet alleen de zusjes Shahanara en Hushnara aan bod laten komen. Als Mamun, die met Shahanara wil trouwen, niet gefilmd wil worden, zegt Chambers dit in de voice over. Ook als blijkt dat hij vier maanden niet gefilmd heeft en Hushnara ondertussen verloofd is. Of als zijn camera stuk is of per ongeluk niet aanstaat, verzwijgt Chambers dit niet. Hierdoor weet je als kijker dat de representatie die de documentairemaker eigenlijk wil bieden niet helemaal compleet is. 5 na de film In de vorige opdracht heb je omschreven waarover je een documentaire zou willen maken. Wat zijn waarschijnlijk de problemen waar je rekening mee moet houden tijdens het maken van je documentaire? Verwerk in je antwoord de volgende termen: budget, tijd, beschikbaar, personages. Toelichting Eigen invulling, waarbij het duidelijk moet zijn dat het maken van documentaires tijd kost. En zoals bekend is, is tijd geld, dus hoe groter het budget hoe langer een documentairemaker zijn/haar onderwerp kan filmen. Indien een of meerdere personages centraal staan, zeker wanneer zij essentiële informatie moeten vertellen, is het van belang dat deze personages beschikbaar zijn om in beeld te brengen. Elke beperking hierin kan wellicht afbreuk doen aan het vooropgezette plan om bepaalde zaken in een documentaire naar voren te brengen. 5

6 DOCENTEN Het filmproces Elke documentaire is uniek, omdat het productieproces nooit van te voren in zijn geheel vastligt. Dit onderdeel biedt inzicht in de totstandkoming, wat er allemaal bij komt kijken om een documentaire te maken. U kunt deze informatie na de vertoning met uw leerlingen bespreken. Laat uw leerlingen momenten benoemen die opvallend zijn voor de relatie tussen de maker en het onderwerp van deze documentaire. De relatie tussen maker en onderwerp Het belangrijkste verschil tussen een documentaire en een nieuwsreportage is hierboven al aan de orde gekomen, maar één aspect is nog onderbelicht gebleven: de relatie tussen de maker en de gefilmde. Voor een journalist is het nieuws van de dag bepalend in de keuze van een nieuwsitem. Als voor een reportage mensen worden geïnterviewd en gevolgd met de camera, is de journalist nooit langer dan een dag of een paar dagen in contact met die mensen. Een documentairemaker heeft daarentegen een veel hechtere band met zijn onderwerp en de mensen die in beeld worden gebracht. Een documentairemaker voert vaak lange voorgesprekken voordat een personage voor de camera vragen zal beantwoorden. Daarnaast is een documentairemaker meestal weken, maanden of soms jaren bezig met zijn film. Er is daardoor veel meer tijd om elkaar beter te leren kennen. Hierdoor neemt het vertrouwen van een personage toe in de bedoelingen van de documentairemaker en zal daardoor openhartiger zijn in interviews en de camera makkelijker toelaten in zijn leven. In het geval van Every Good Marriage begins with Tears had de documentaire nooit gemaakt kunnen worden als Chambers niet zo n goede band had met de familie, waar Shahanara en Hushnara deel vanuit maken. Dankzij de vriendschappelijke relatie, die in de jaren is opgebouwd, kan hij met zijn camera een gesloten wereld binnen stappen en een zeer gevoelig onderwerp in beeld brengen. De unieke positie die Chambers inneemt, geeft hem de mogelijkheid om jou als kijker een oprecht en zelden vertoonde inzage te geven in het proces van uithuwelijking. 6 na de film In de film heb je gezien dat de maker van de film, Simon Chambers, erg betrokken is bij de familie. Noem een paar voorbeelden uit de film waarin duidelijk te zien (of te horen) is dat Simon Chambers niet alleen een filmmaker is, maar ook een goede vriend van de familie vormt. toelichting Enkele voorbeelden zijn: wanneer de traditionele kledij voor het huwelijk wordt gepast, krijgt ook Chambers een outfit en showt dit heel even in beeld; tijdens het huwelijk in Bangladesh wordt aan Chambers gevraagd of hij op Hushnara wil letten; thuis in de keuken praat de moeder op vertrouwelijke toon tegen Chambers alsof hij geen camera vasthoudt; aan het eind wordt gevraagd of Chambers gekoppeld wil worden aan een meisje uit Bangladesh. 6

7 10 JAAR LATER Hoe gaat het nu met de zusjes? Every Good Marriage begins with Tears is tien jaar geleden op IDFA getoond, hieronder vind je informatie over hoe het nu met de zusjes gaat. De zussen zijn ondertussen allebei getrouwd en hebben kinderen. Hushnara degene die in de film trouwt is erg blij met haar man en haar drie kinderen. Ze werkt in een supermarkt en vindt het fijn om moeder te zijn. Haar man is taxichauffeur en steunt Hushnara waar hij kan. Haar zus, Shahanara, bleef na de film verschillende relaties hebben. Uiteindelijk is ze getrouwd met de broer van de man van haar zus. Ze vond hem een goede keuze, omdat de man van haar zus zo goed voor haar zus zorgde en zijn broer haar ook goed zou behandelen. Nadat ze getrouwd was met hem, verhuisde hij naar Londen, waar ze nu een zoon hebben. Ze hebben regelmatig ruzie, omdat Shahanara een sterke vrouw is en haar man een vrij strikte moslim. Hij vindt het erg vervelend als zij met andere mannen praat en wil eigenlijk dat ze een traditionele moslim vrouw is. Chambers denkt dat beide zussen uiteindelijk hun kinderen belangrijker vinden dan hun man. Toen de films destijds vertoond werd op televisie en in de theaters ontvingen de zusjes boze reacties uit de Bengalese gemeenschap in Londen. Deze vond dat de zusjes geen goede moslims waren en dat ze zich schaamteloos gedroegen. Shahanara liet niet over zich heen lopen en liet in de gesprekken na vertoning weten dat mensen niet over elkaar kunnen oordelen of ze een goede moslim zijn of niet. Dat is in haar ogen namelijk aan Allah. In het begin vonden de zusjes het moeilijk om met de reacties om te gaan, maar uiteindelijk ontvingen ze ook veel complimenten en begonnen ze het te waarderen. Ook kregen ze plezier in de gesprekken waarin ze belandden met onbekenden op straat die hen herkenden uit de film. Ook kregen ze positieve reacties van jonge moslimvrouwen die hen bedankten voor hun moed om het verhaal dat ook deels van hen was te delen met de wereld: een verhaal over jonge vrouwen die op zijn gegroeid in de westerse maatschappij maar waar ook van wordt verwacht dat ze de traditionele moslimwaarden naleven. De film is veel vertoond op scholen en word nog steeds ingezet in educatieve projecten over uithuwelijking. Ook is de film erg populair in India en Pakistan. 7 na de film Stel dat er nu, tien jaar later, een vervolgfilm over de meisjes zou worden gemaakt. Bedenk wat hier in voor zou kunnen komen. Schrijf een samenvatting en een nieuwe titel. Tijdens de vertoningen van de film ontvingen de zusjes veel reacties vanuit het publiek. Wat denk je dat deze reacties waren? Vraag daarna je docent toe te lichten hoe het nu met de zusjes gaat en wat de reacties op de film destijds waren. Toelichting Ook na het uitbrengen van de documentaire is het contact tussen Chambers en de zusjes niet verwaterd, hij ziet ze nog vaak wanneer hij in Londen is. 7

8 TOT SLOT IDFA is altijd benieuwd naar de manier waarop bovenstaande opdrachten in de klas zijn behandeld. Heeft u tips en/of aanvullingen voor ons of voor andere docenten? Dan kunt u mailen naar: educatie@idfa.nl Tip: Door middel van het inschrijfformulier voor Docschool Online op heeft u toegang tot vele documentaires en bijbehorend lesmateriaal. Deze film is ontwikkeld binnen de Kids & Docs Workshop van IDFA, Cinekid en het Mediafonds en kwam mede tot stand dankzij een financiële bijdrage van het Mediafonds. EVERY GOOD MARRIAGE BEGINS WITH TEARS Simon Chambers De film is een titel van Films Transit International Inc. Met dank aan de IKON IDFA Auteur: Olivier ten Kate Eindredactie: IDFA, Marije Veenstra Vormgeving: Madelinde Hageman 8

9 LEERLINGEN 1 Opdracht 1 (voor de film) Wat is volgens jou een documentaire? Noem twee kenmerken. Kies een documentaire die je eens hebt gezien. Vertel in het kort over die documentaire. Wie waren de hoofdpersonen en wat gebeurde er? Waar is de documentaire gemaakt? Wat is je het meest bijgebleven? waar gaat every good marriage begins with tears over? Shahanara en Hushnara wonen in Londen en zijn door hun oudere zus gekoppeld aan twee mannen uit Bangladesh. De verwesterde Shahanara moet er niet aan denken uitgehuwelijkt te worden aan iemand die ze niet kent, maar omdat Mamun helemaal uit Bangladesh overkomt, vindt ze het ook zo zielig om hem meteen af te wijzen. Als ze dat niet veel later toch doet, wordt ze door haar vader verstoten. Dat doet pijn, maar Shahanara kiest liever haar eigen man. Hushnara lijkt de traditionele familiewaarden beter te kunnen accepteren. Na sterke twijfels en ruzie met haar moeder gaat zij uiteindelijk akkoord met een huwelijk in Bangladesh. Daar aangekomen, slaat de radeloosheid toe en begint Hushnara te twijfelen. Ze verlangt naar de komst van haar rebelse zus, maar Shahanara is niet uitgenodigd door de familie. 2 Opdracht 2 (Na de film) Tijdens IDFA 2006 werd Every good Marriage begins with tears door de jongerenjury genomineerd voor de jongerenprijs. Als jij in deze jury had gezeten, wat zou dan jouw oordeel over deze film zijn geweest? Bespreek wat je goed en minder goed vond. 3 Opdracht 3 (Voor/na de film) Lees het stukje over uithuwelijken en zoek daarna uit: Is uithuwelijking in Nederland verboden? Vanaf welke leeftijd mogen mensen in Nederland in het huwelijk treden? Hoe kijk jij aan tegen uithuwelijken? Geef je mening.

10 4 LEERLINGEN 5 Opdracht 4 (na de film) Every good marriage begins with tears is een persoonlijke film over twee meisjes uit een familie met wie de regisseur bevriend is. Stel dat jij een documentaire zou maken over een of meerdere personen met wie je bevriend bent. Waar zal die documentaire over gaan? Leg uit waarom je dit onderwerp de moeite waard vindt. En bedenk tot slot een goede titel. Opdracht 5 (na de film) In de vorige opdracht heb je omschreven waarover je een documentaire zou willen maken. Wat zijn waarschijnlijk de problemen waar je rekening mee moet houden tijdens het maken van je documentaire? Verwerk in je antwoord de volgende termen: budget, tijd, beschikbaar, personages. 6 Opdracht 6 (na de film) In de film heb je gezien dat de maker van de film, Simon Chambers, erg betrokken is bij de familie. Noem een paar voorbeelden uit de film waarin duidelijk te zien (of te horen) is dat Simon Chambers niet alleen een filmmaker is, maar ook een goede vriend van de familie vormt. 7 Opdracht 7 (na de film) Stel dat er nu, tien jaar later, een vervolgfilm over de meisjes zou worden gemaakt. Bedenk wat hier in voor zou kunnen komen. Schrijf een samenvatting en een nieuwe titel. Tijdens de vertoningen van de film ontvingen de zusjes veel reacties vanuit het publiek. Wat denk je dat deze reacties waren? Vraag daarna je docent toe te lichten hoe het nu met de zusjes gaat en wat de reacties op de film destijds waren.