Jaarverslag Armoede is geen eigen keuze maar een onrecht dat kan verdwijnen door te investeren in mensen en door de inzet van velen.

Transcriptie

1 Jaarverslag 2014

2 2015, Beweging van Mensen met Laag Inkomen en Kinderen vzw Huis van de Mensenrechten, Nieuwebosstraat 3, 9000 Gent tel fax secretariaat@bmlik.be Website : Alles uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, mits een uitdrukkelijke bronvermelding en op voorwaarde dat de teksten en/of illustraties niet in een andere context worden geplaatst dan de oorspronkelijk bedoelde. 2

3 Jaarverslag 2014 Weer is het tijd voor een nieuw jaarverslag. Tijd om het jaar 2014 nog even te overzien en definitief af te sluiten. Het was een moeilijk en toch een zeer boeiend jaar voor de BMLIK. Onze vaste medewerker Tim koos nieuwe wegen - tot verdriet van velen- en onze nieuwe, maar ervaren jongerenwerkster Marjolijn werd gevraagd heel wat bijkomende taken en uitdagingen als coördinator erbij te nemen. Ook de financiële zorgen waren nooit ver weg. Dank zij de inzet van secretariaat en vaardige vrijwilligers en weer heel wat gulle giften lukte het om de eindjes aan elkaar te knopen. En de werking met de gezinnen en de jongeren bloeide als nooit te voren! De bijeenkomsten en de verschillende werkgroepen leverden ook enkele tastbare resultaten en gaven zo moed om verder te doen. De inzet van de jongeren zelf en vruchtbare gesprekken met de Schepenen van Jeugd en van Armoedebestrijding openden de mogelijkheid om Jong Gent in Actie in 2015 verder te zetten. Voor de Werelddag van Verzet tegen Extreme Armoede op 17 oktober werkten we weer samen met de Gentse armoedeverenigingen, organisaties uit het Gentse middenveld, OCMW Gent en Stad Gent. We besteden vanuit BMLIK veel aandacht aan een korte en krachtige herdenking aan de Steen op het Sint Pietersplein en de jongeren van Jong Gent in Actie stonden samen op het podium onder de Stadshal om te vertellen wat zij belangrijk vinden in de strijd tegen armoede. Beseffend dat armoedebestrijding veel verder moet reiken dan het lokale was de BMLIK ook actief, in samenwerking met de andere verenigingen waar armen het woord nemen, op provinciaal, Vlaams en federaal niveau. Aan overleggroepen en fora van het Netwerk tegen Armoede werd samen met mensen in armoede deelgenomen indien ze aansloten bij onze themawerking. In tandem namen we er ook een bestuursfunctie op. In het najaar startten we onder deskundige begeleiding van enkele vrijwilligers een denkproces waarbij iedereen betrokken werd: mensen in armoede, vrijwilligers, bestuurders en medewerkers. We dachten samen na over de visie en de missie van de BMLIK, over de inhoudelijke werking en over een nieuwe organisatiestructuur. Dat alles moet de BMLIK de kans geven in 2015 verder te werken met vele mensen in armoede, ook de allerarmsten en de meest uitgeslotenen, om samen hun stem te laten horen en op te komen voor de rechten en de menselijke waardigheid van iedereen. Armoede is geen eigen keuze maar een onrecht dat kan verdwijnen door te investeren in mensen en door de inzet van velen. Lieve De Grande Afscheid nemende voorzitter 3

4 4

5 De Beweging van Mensen met Laag Inkomen en Kinderen vzw behoort tot de Verenigingen waar armen het woord nemen, en is als dusdanig ook erkend. De BMLIK vzw is lid van het Netwerk tegen Armoede. De BMLIK vzw ontvangt van de Vlaamse Overheid een subsidie gebaseerd op het decreet betreffende armoedebestrijding. Het jongerenproject Jong Gent In Actie werd in 2014 gesubsidieerd als participatieproject via het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen. We kregen extra ondersteuning van de provincie Oost-Vlaanderen in het kader van de Ondersteuning betrokkenheid maatschappelijk kwetsbare groepen aan lokale kinderarmoedebestrijding. Uit De Marge ondersteunt de werking door deels in te staan voor het inzetten van een ervaren jongerenwerker. De BMLIK vzw ontvangt daarnaast nog een financiële ondersteuning voor haar werking van de Stad Gent. De BMLIK vzw werkte mee aan het Algemeen Verslag over de Armoede alsook aan de opvolging ervan. In het Huis van de Mensenrechten zijn gehuisvest: - de Beweging van Mensen met Laag Inkomen en Kinderen vzw - de jongerenwerking van de BMLIK: Jong Gent in Actie - het project De Katrol Gent - TAO Armoede (Team Advies en Ondersteuning) vzw De Link. 5

6 Inhoud 17 oktober Werelddag van Verzet tegen Extreme Armoede...6 De werking...8 Werking met de gezinnen...8 Themawerking...10 Cultuur en Vrije tijd...14 Jongerenwerking...16 Acties...21 Vorming...21 Bekendmaking en sensibilisering...22 Traject nieuw organisatiemodel en -structuur...25 Medewerkers...26 Raad van Bestuur, A.V. en Dagelijks Bestuur...26 Personeel...26 Vrijwilligerswerking...28 Begeleiding stagiaires...28 Vorming van de medewerkers...28 Samenwerkingsverbanden en netwerken...29 BMLIK Oostende...29 Vzw Partners tegen de Miserie...29 Project De Katrol Gent...29 Stad Gent...30 Andere Gentse initiatieven...33 Ander overleg en samenwerking...33 Netwerk tegen Armoede...35 Getuigenissen 17 oktober Algemene Info over de Beweging

7 7

8 17 oktober 2014 Werelddag van Verzet tegen Extreme Armoede Samenwerking met Gentse organisaties Ook dit jaar werkten we voor 17 oktober samen met de Gentse armoedeverenigingen, organisaties uit het Gentse middenveld, OCMW Gent en Stad Gent. We hadden met die organisaties regelmatig een partneroverleg om de violen gelijk te stemmen en samen de activiteiten voor te bereiden. OCMW was trekker van die vergaderingen. We hadden acht bijeenkomsten met alle particuliere partners, samen met Stad en OCMW: op 27 januari, 17 februari, 17 maart, 12 mei, 17 juni, 1 september, 13 oktober en 9 december (evaluatie) Inhoudelijke werkgroep 17 oktober Thema: Armoede is geen eigen keuze De Beweging nam de leiding van de inhoudelijke werkgroep met mensen in armoede uit verschillende organisaties: De Zuidpoort, Sivi, Samenlevingsopbouw, de emancipatorische werking van het OCMW, Kras, Straathoekwerk, INGent. Armoede is geen eigen keuze! kozen we dit jaar als leuze. Ongeveer maandelijks kwamen we samen: op 21 januari, 11 maart, 7 mei, 2 juni, 26 juni, 4 september (opnamedag voor 17 oktober), 15 september, 8 oktober en 19 november (evaluatie) We zochten naar een nieuwe manier om ons verhaal te brengen. Dus maakten we met de werkgroep en Victoria Deluxe een documentaire Armoede is geen eigen keuze. Met sterke getuigenissen over hoe mensen in armoede geraken, hoe moeilijk 8

9 het is om eruit te geraken en hoe we armoede kunnen wegwerken. Je kan het filmpje zien op Mensen in armoede zeiden over de documentaire: we vonden het knap dat mensen zo voor de camera durfden getuigen. Het pakte ons. Het gaf ook een divers beeld over armoede. 17 oktober 2014 Op vrijdag 17 oktober waren er optredens onder de Stadshal. Het gebeuren trok een breed publiek aan. Aan de standenmarkt stelden organisaties zichzelf en hun manier van armoede bestrijden voor. Met de BMLIK trokken we de aandacht voor de woonproblematiek met een tentje en een bord te duur. De jongeren van Jong Gent in Actie vertelden op het podium wat zij belangrijk vinden in de strijd tegen armoede. De herdenking vond traditioneel plaats om 19u aan de gedenksteen op het Sint- Pietersplein. Het was een korte en krachtige herdenking, voorbereid door de BMLIK, met een aantal sterke getuigenissen en muzikale omlijsting door het solidariteitskoor Sapukay. Sommigen zeiden achteraf dat ze dit het belangrijkste moment van de dag vonden. Dat is het moment waarop we samen aantonen dat de strijd tegen armoede nodig is. De tekst van de getuigenissen van de herdenking vindt u op pagina 38. Onze optocht van het Sint-Pietersplein naar de Stadshal maakte veel indruk. Met een drumcorps voorop, stapten 150 sympathisanten in de optocht Samen tegen armoede. We droegen zelfgemaakte spandoeken mee en een grote banner met de leuze armoede is geen eigen keuze. Aan het einde van de avond werd onze documentaire getoond in het kader van het filmfestival. Een film van Charlie Chaplin sloot het geheel af. 9

10 De werking Werking met de gezinnen Bezoeken aan huis Een deel van de gezinnen in armoede die we met de Beweging bereiken komen zelden of nooit naar de bijeenkomsten. Toch leveren ze een waardevolle bijdrage aan onze werking door bij hen thuis hun ervaringen en getuigenissen te laten registreren. Gezinnen in armoede worden om de twee maanden bezocht. Op huisbezoek worden dezelfde thema s behandeld als diegene waarrond we werken op de maandelijkse bijeenkomsten. Dit jaar ging het om volgende onderwerpen: - Toekomst voor kinderen en jongeren - Aanbod vakantieparticipatie - Informatie over de 80/20 regeling stad Gent Daarnaast proberen we gezinnen in armoede ook zo goed mogelijk door te verwijzen en hen op de hoogte te brengen van hun rechten. Dit jaar legden we met 7 vrijwilligers en 2 personeelsleden 148 huisbezoeken af bij 61 gezinnen. Door het weggaan van 1 personeelslid konden een tiental gezinnen in 2014 niet meer bezocht worden. Ook de jongeren van Jong Gent in Actie werden bezocht. Door meer beleidswerk en andere activiteiten zijn het aantal huisbezoeken van het personeel gedaald. In het najaar van 2014 gingen we op zoek naar nieuwe vrijwilligers voor de huisbezoeken. Dit zal zeker in 2015 deze taak van het personeel een stukje verlichten. Voor gezinnen zijn de huisbezoeken zeer belangrijk. Ze verwoorden het als volgt: Huisbezoeken zijn belangrijk, dat mag nooit wegvallen. Je kan op huisbezoek meer zeggen wat op je hart ligt, meer persoonlijke dingen. Praten met één persoon doet deugd, in je eigen omgeving voel je je veilig, durf je meer te spreken. Gezinnen in armoede aan huis bezoeken vraagt een groot engagement. Het vraagt eerst en vooral een zeker vertrouwen van het gezin om een vreemde persoon in hun huis binnen te laten. We merken wel dat gezinnen zeer vlug vertrouwen geven. We sturen niet elke vrijwilliger zomaar op huisbezoek, we vragen van hen een langdurig engagement zodat de gezinnen een vertrouwensband kunnen opbouwen. De werkgroep huisbezoeken Deze werkgroep kwam drie keer samen in Het belangrijkste item op deze vergaderingen is het uitwisselen van ervaringen. De onderwerpen waarmee men op huisbezoek gaat, worden opgelijst en voorbereid. De huisbezoekers krijgen ook zicht op de evoluties binnen de verschillende thema s en de resultaten van dialoogmomenten. In 2014 werkten we aan een visienota. We dachten samen na rond: het doel van een huisbezoek, bij wie gaan we op huisbezoek (cfr proces van vernieuwing), frequentie van de huisbezoeken en wat de vrijwilligers nodig hebben aan ondersteuning. Vanuit de vaststelling dat het voor de vrijwilligers niet altijd evident is om tezelfdertijd te luisteren en te noteren, gaan we werken met signaalbladen. Op een signaalblad willen we situaties van onrecht die mensen ervaren verzamelen en ook wie hen 10

11 daarin ondersteund of niet ondersteund heeft en wat ze zelf ondernomen hebben. We koppelen net zoals bij de getuigenissen wat we genoteerd hebben terug naar het gezin. Daarna willen we deze signalen kenbaar maken via het lokaal sociaal beleid, Netwerk tegen Armoede, Dit wordt ook terug gekoppeld naar het gezin in kwestie. De vrijwilligers die op huisbezoek gaan, zijn ook vragende partij voor meer informatiedoorstroming tussen hun engagement en het geheel van de werking. De bijeenkomsten Elke maand komen we samen met een grote groep mensen die in armoede leven. Deze bijeenkomsten bestaan uit 2 delen: enerzijds werken we rond een inhoudelijk thema, anderzijds is er ook tijd voor een nieuwsrondje met aankondigingen en een verslag uit de werkgroepen. Op deze maandelijkse bijeenkomsten bereiken we in Gent gemiddeld 18 mensen in armoede en 4 vrijwilligers zonder armoede-ervaring. We komen samen in het Huis van de Mensenrechten in de Nieuwebosstraat 3. De gezinnen vinden het belangrijk om contact te hebben met de mensen van onze zustervereniging in Oostende. Zo voelen zij dat zij deel uitmaken van een groter geheel en niet alleen staan met hun miserie. We organiseren geen gezamenlijke bijeenkomsten meer. De beide groepen hebben elkaar enkel ontmoet op de nieuwjaarsreceptie en op het afscheid van collega Tim. Dit zijn de thema s waarrond we werkten op de bijeenkomsten: 23 januari 2014 Nieuwjaarsreceptie in Gent samen met de groep uit Oostende 20 februari 2014 Vrijetijdspas, voorbereiding 17 oktober 20 maart 2014 Huis van het Kind in Gent: dialoog met Els De Vos Voorbereiding 17 oktober 24 april 2014 Afscheid collega Tim, 17 oktober, Ieder stem telt 22 mei 2014 Contextbegeleiding in de jeugdhulp: hoe zien ouders dat?, voorbereiding 17 oktober, evaluatie dialoog energie Opvolging taken Tim 19 juni 2014 Voorbereiding 17 oktober, Huis van het Kind, Waardige uitvaart 18 september 2014 Vernieuwingsproces BMLIK, 17 oktober, Wonen, Uitpas 09 oktober 2014 Toekomst van de BMLIK, Wat betekent de Steen op het Sint-Pietersplein voor de gezinnen, 20 november 2014 Toekomst van de BMLIK, evaluatie 17 oktober, bepaling thema in het kader van het armoedebeleidsplan 18 december 2014 Evaluatie inspraakdag, voorbereiding 17 oktober 2015, over welke besparingen maken mensen zich zorgen 11

12 De werkgroep voorbereiding bijeenkomsten Deze werkgroep komt maandelijks samen om de bijeenkomsten voor te bereiden. De vorige bijeenkomst wordt telkens geëvalueerd. Bij de voorbereiding zoeken we samen naar aangepaste gespreksmethodieken om er voor te zorgen dat iedereen aan bod kan komen. In deze werkgroep wordt ook de maandelijkse nieuwsbrief naar de gezinnen opgemaakt. In 2014 is het niet altijd gelukt om de werkgroep samen te brengen. Verder worden er ook praktische afspraken gemaakt om de drempel naar de bijeenkomsten voor de mensen in armoede te verlagen. Zo zoeken we naar geschikte kinderoppas en chauffeurs voor de mensen. Iets wat niet altijd evident was. De vergaderingen gingen door op: 11 maart, 15 april, 12 mei, 10 juni, 7 oktober Themawerking tijdens bezoeken en bijeenkomsten Een toekomst voor kinderen en jongeren In 2014 gingen we verder met een goede relatie in het gezin. We bewandelden verder twee sporen. Dit had enerzijds te maken met de ervaringen van de gezinnen in armoede en anderzijds met beleidsevoluties in verband met integrale jeugdhulp en preventieve gezinsondersteuning. Inzake preventieve gezinsondersteuning zijn er nieuwe ontwikkelingen op til met centraal het Huis van het Kind. Els De Vos kwam dit toelichten voor Gent op de bijeenkomst van maart. We spraken over de verwachtingen van ouders ten aanzien van dit netwerk. Ze nam onze bedenkingen mee. Dit moet nog verder uitgewerkt worden op het niveau van de stad Gent. Zodra de ondersteuner van het Huis van het Kind is aangeworven, gaan we opnieuw in gesprek. In februari 2014 werden de uitvoeringsbesluiten betreffende het decreet op de integrale jeugdhulp goedgekeurd. Het vernieuwde jeugdhulplandschap is voor mensen in armoede zeer ingewikkeld geworden. Ter voorbereiding van de Roppovdag spraken we in de bijeenkomst over contextbegeleiding en wat de visie van ouders hierop is. Daaruit bleek dat ze de context veel ruimer zien dan het betrekken van henzelf en de ruimere omgeving. Vooral werken aan de leefomstandigheden van gezinnen op verschillende domeinen is voor hen aan contextbegeleiding doen. We namen met enkele mensen ook deel aan de reflectiegroep integrale jeugdhulp Oost-Vlaanderen. Dit thema zal in de toekomst verder opgevolgd worden in de werkgroep onderwijs. Recht op een waardige uitvaart Met de werkgroep waardige uitvaart zitten we verder in de opvolgingsfase. Het Contactpunt Waardige Uitvaart heeft er meer dan één en een half jaar werking op zitten. Een grote groep vrijwilligers aangestuurd door de vrijwillige coördinator Els De Smet zorgt dat er bij iedere uitvaart tekst, muziek, rouwprentjes en voldoende aandacht voor kennissen en familie van de overledene is. In het crematorium krijgen ze gratis een kleine zaal ter beschikking om een korte dienst voor de overledene te houden. 12

13 De stuurgroep van het Contactpunt bestaande uit mensen van Kras vzw, mensen van de werkgroep uitvaart van de BMLIK, Huis van de Mens, pastorale dienst, sociale dienst en moreel consulent Jan Palfijn, pastorale dienst UZ, straathoekwerk, kwam driemaal samen: 13 maart, 8 mei en 30 september. Met de werkgroep uitvaart namen we opnieuw deel aan de herdenking van de straatdoden in Brussel op 2 april. We organiseerden met het Contactpunt voor het eerst een eigen herdenking op zondag 1 juni aan de wensboom op de Westerbegraafplaats. 13

14 We gingen verder in gesprek met het Kabinet van Schepen Sofie Bracke, bevoegd voor burgerzaken, en het Kabinet van Schepen Rudy Coddens, bevoegd voor armoedebestrijding en OCMW voorzitter. Dit leidde in 2014 tot een serieuze verhoging van het bedrag dat de stad hieraan kan besteden. Het was ook het moment voor het uitschrijven van een nieuwe aanbesteding zowel bij de stad als bij het OCMW. Er werd gekozen om een gezamenlijke aanbesteding uit te schrijven om meer kwaliteit te kunnen realiseren voor de stadsuitvaarten. Onze voorstellen: een waardige kist, een bloemetje, een beperkt aantal rouwprentjes en een gedenkteken op het graf of naamplaatje aan het crematorium werden opgenomen in de aanbesteding. Half 2015 weten we hier meer over. Het is dan de bedoeling dat er een folder met duidelijke informatie wordt opgemaakt. Voor deze folder zijn we al lang vragende partij. Naar aanleiding van een concrete situatie in verband met de ontgraving van een urne (na 10 jaar) kan men via het Contactpunt een aanvraag doen voor het betalen van de ontgraving en de uitstrooiing. Dit kost 240 euro. Het sociaal onderzoek hiervoor gebeurt door het OCMW. Dit wordt gefinancierd door de stad. Katrien Schrijvers (CD&V) en een aantal andere parlementairen deden onder andere een onderzoek naar het begraven van behoeftigen in Vlaanderen. Dit resulteerde in Na de dood. Conceptnota voor een nieuwe regelgeving over begraafplaatsen en lijkbezorging. Hoofdstuk 5 behandelt begravingen ten laste van de gemeente. Er wordt gepleit om in behoorlijke wijze, zoals in het decreet wordt opgelegd aan de gemeenten, decretaal of in een ministeriële omzendbrief minimumvoorwaarden te verankeren zodat iedereen een waardige uitvaart krijgt. De werkgroep deed haar inbreng op een hoorzitting op 14 januari 2014 in de Commissie Binnenlandse Zaken in het parlement. Als gevolg van onze tussenkomst is de wettelijk termijn van 12 weken voor het begraven of cremeren van foetussen uit de wet geschrapt. Het had wel geen gevolgen voor meer gelijkschakeling van de manier waarop uitvaarten verlopen in de gemeenten. De leidraad van de VVSG (Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten) bleek wel inspirerend te zijn voor de gemeenten Merelbeke en Mechelen en hopelijk nog veel andere gemeenten. 14

15 Recht op energie In 2014 plukte de Werkgroep Energie de vruchten van de inzet van de voorbije jaren. We trokken met onze zelf opgemaakte enquête naar verschillende Verenigingen waar armen het woord nemen in Vlaanderen. Zo kwamen we over de vloer bij De Zuidpoort, SIVI, Buurtwerk Sint-Amandsberg, t Antwoord in Turnhout, de werkgroep Energie en Armoede en PWO Wetteren. In totaal bracht dit 144 ingevulde enquêtes op. Met deze resultaten organiseerden we, in samenwerking met het Netwerk tegen Armoede en de werkgroep Energie en Armoede, een dialoog met het Vlaams kabinet van energie. Zij kwamen op 30 april luisteren naar onze bevindingen. Hiermee eindigt onze Werkgroep Energie in de BMLIK. Een aantal mensen van de werkgroep gaan nog steeds naar de werkgroep Energie en Armoede van Samenlevingsopbouw Antwerpen. De dialoog met het kabinet werd verder gevoerd na de verkiezingen van 25 mei Ook hieraan blijft de BMLIK deelnemen. De werkgroep kwam in 2014 samen op: 28 januari, 25 februari, 13 maart en 30 april. De publicatie rond thema energie willen we in 2015 afronden. Werkgroep onderwijs In 2014 wilden we tot een meer specifiek thema komen. In eerste instantie verzamelden we ervaringen over de communicatie tussen ouders, school en ondersteunende diensten( CLB, revalidatiecentra, ). Dit bleef allemaal nog heel breed. Er kwamen heel wat ervaringen van ouders in verband met het buitengewoon onderwijs en de ondersteuning in het gewoon onderwijs. In 2014 werd ook het M-decreet goedgekeurd, dat tot bedoeling heeft dat kinderen niet zo vlug meer doorverwezen worden naar het buitgewoon onderwijs. Toen de LOP-deskundige basisonderwijs dit kwam voorstellen, kwamen er zeer veel reacties los. Het nieuwe thema lag voor het grijpen: wat hebben kinderen in het gewoon onderwijs nodig aan ondersteuning en hoe ervaren ouders het buitengewoon onderwijs? We namen contact op met GRIP (Gelijke Rechten voor Iedere Persoon met een handicap), een burgerrechtenorganisatie voor en van mensen met een handicap. Zij verwezen ons door naar het Steunpunt voor Inclusie en Ouders voor Inclusie. In een voorbereidend gesprek bleken ze bereid te zijn om naar de werkgroep te komen en ouders individueel te begeleiden in hun contacten met de school. Het CLB kwam langs om hun werking toe te lichten. We bereidden dit grondig voor met de ouders. Nadien gaven we onze bedenkingen mee aan het Netwerk in het kader van de nota Het ideale CLB.. We spraken over een nieuw initiatief van de Vlaamse Overheid over de aanstelling van een bureau voor de inning van onbetaalde schoolfacturen. De ouders gaven hun mening hierover en 2 ouders gingen mee naar het verticaal overleg. Nog altijd hebben we aandacht voor de studietoelage. Onder impuls van de ervaring van een deelnemer aan de werkgroep, werd er een dossier opgemaakt door het Netwerk tegen Armoede en komt er een gesprek met de dienst studietoelagen. We verzorgden ook een stand bij de inspiratiedag Ouderbetrokkenheid in het secundair onderwijs. 15

16 De werkgroep kwam samen op: 30 januari, 13 februari, 27 februari, 27 maart, 24 april, 15 mei, 12 juni, 25 september, 23 oktober. Werkgroep Energie en armoede Samenlevingsopbouw Enkele deelnemers uit onze eigen werkgroep energie volgen de Werkgroep Energie en Armoede van Samenlevingsopbouw Antwerpen. In deze werkgroep, die plaatsvindt in het Netwerk tegen Armoede, worden alle knelpunten en hiaten in de regelgeving en praktijk van de energiemarkt besproken. Er is inbreng vanuit verschillende verenigingen in Vlaanderen. Deze werkgroep kwam in 2014 samen op: 17 januari, 21 februari, 21 maart, 25 april, 16 mei, 20 juni, 19 september, 17 oktober, 21 november, en 19 december. Cultuur en Vrije tijd Het recht op cultuur en vrije tijd is niet voor iedereen gewaarborgd. Toch is het voor mensen in armoede heel belangrijk. Daarom zetten we daar als Beweging op in. Bovendien is het een laagdrempelige manier om elkaar te leren kennen en te ontmoeten. Werkgroep Cultuurparticipatie De Werkgroep Cultuur stak in 2014 regelmatig de koppen samen om laagdrempelige vrijetijdsactiviteiten te organiseren. We maakten ook het aanbod van de Gentse vrijetijdsaanbieders bekend. De werkgroep bestaat uit een vijftiental mensen, voornamelijk vrijwilligers met armoede-ervaring. Met de 1-eurotickets die we van de dienst cultuurparticipatie van Stad Gent aangeboden kregen, namen we deel aan een aantal activiteiten. Soms werden de tickets individueel verdeeld, soms maakten we er een groepsuitstap van. We werkten mee aan de komst van de UiTPAS. We gaven signalen vanuit de werkgroep cultuur over wat wij belangrijk vinden voor een vrijetijdspas. Met 2 à 3 deelnemers van onze werkgroep, gaven we onze ideeën dan door in de Werkgroep Toeleiding met de Dienst Cultuurparticipatie van Stad Gent, CultuurNet Vlaanderen, Jeugddienst, Sportdienst, Departement Cultuur en Sport, Kabinet Coddens en alle andere partners: SIVI, De Zuidpoort, vzw Jong, Kom-Pas Gent vzw, Toontje vzw, OCMW Emancipatorische Werking, Samenlevingsopbouw Gent, Hand in Hand vzw, Integratiedienst, CAW Oost-Vlaanderen, Poco Loco vzw en KRAS vzw. De UiTPAS Gent is een spaar-en voordeelkaart die geldt voor het aanbod van alle deelnemende organisatoren. Iedereen kan deze pas kopen en er UiTpunten mee sparen. De digitale pas is automatisch en discreet, dus zonder stigma. Gentenaars met een verhoogde tegemoetkoming of in schuldbemiddeling, hebben recht op een pas met kansentarief. Hiermee krijgen zij 80% korting op cultuuractiviteiten die tot het UiTPAS-aanbod behoren. Dit aanbod is momenteel nog redelijk beperkt tot de stadsmusea, bibliotheken, zwembaden, sportzalen, enkele muziek- en theaterzalen, Hopelijk komt hier nog heel wat aanbod bij zodat ook mensen met weinig middelen voor ontspanning kunnen kiezen. We namen deel aan de Werkgroep Toeleiding op: 13 maart, 17 april, 15 mei, 11 juni en 29 september

17 Op 17 december 2014 hadden we Bizon vzw op bezoek in de BMLIK. Zij willen hun jeugdkampen beter kunnen afstemmen op kinderen en jongeren in armoede. In een bijeenkomst wilden zij hierover de stem van kinderen en hun ouders horen. Activiteiten waaraan de werkgroep deelnam of organiseerde in 2014: 21 januari 2014 Nieuwjaarsreceptie met Oostende en Gent 26 februari 2014 Workshop kaarsen maken 22 maart 2014 De nonnen van Navarone Stroppentheater 23 maart 2014 Vertelboottocht (De Centrale) 13 april 2014 Musical Doornroosje 3 mei 2014 Expo Lang Leve de TV! (Sint-Pietersabdij) 5 juni 2014 Bedankingsfeest Tim en Jo 15 augustus 2014 Vakantie-uitstap Boudewijnpark 13 september 2014 OdeGand 13 september 2014 Buffalo Forever - Documentaire Victoria Deluxe 25 oktober 2014 Dozen Landjuweelfestival 30 november 2014 Sinterklaasfeest 31 december 2014 Oudejaarsfeest georganiseerd door t Stoofke De werkgroep kwam samen op: 28 januari, 6 februari, 6 maart, 1 april, 10 april, 8 mei, 27 mei, 10 juni, 5 augustus, 20 augustus, 13 september, 7 oktober, 28 oktober, 25 november, 16 december Vakantieparticipatie Het Steunpunt Vakantieparticipatie van Toerisme Vlaanderen, zorgt voor een aanbod van vakanties en daguitstappen aan verminderde tarieven voor mensen met een laag inkomen. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met sociale organisaties. De Beweging is als dusdanig erkend. Ook dit jaar zorgden we, als tussenpersoon, voor bekendmaking van het aanbod van vakanties en daguitstappen en vervulden we de administratieve formaliteiten voor de inschrijvingen. 17

18 Nieuwjaarsreceptie De nieuwjaarsreceptie ging door op 21 januari We verwelkomden 96 vrijwilligers, medewerkers, mensen in armoede en partners van de BMLIK Gent en Oostende. Naast muziek van het geweldige DJ-duo Marcel en Vicky, stond er een heerlijk koud buffet op het menu. Daarnaast vertelden ook mensen van Oostende over hun werking en hun verwezenlijkingen van het laatste jaar. Vanuit Gent toonden we onze documentaire Armoede is geen eigen keuze. Sinterklaasfeest Op 30 november 2014 organiseerden we een groot Sinterklaasfeest. Dankzij de grote inbreng van de werkgroep cultuur, de mooie sponsoring van een aantal winkels, een inbreng van het CAW en de hulp van Jong Gent in Actie werd het een mooi feest. We waren met een 70-tal mensen waarvan meer dan de helft kinderen. Jongerenwerking Jong Gent in Actie Een veilige basis In 2014 werkten we verder aan een basiswerking met jongeren in armoede. Geregeld activiteiten op een gekende plaats, in een veilige groep waar alle jongeren zich goed voelen. Een van de jongeren formuleert het zo: Hier kan ik gewoon mezelf zijn. We hoorden ook uitspraken als: Hier kan ik gewoon zeggen dat ik in het BUSO zit. Jongeren ondersteunen elkaar omdat ze gelijkaardige situaties meemaken, bvb op school of in de instelling. De jongeren die we bereiken zijn de jongeren uit generatiearme gezinnen die via de Gentse armoedeverenigingen bij ons terecht komen. Maar jongeren brengen ook zelf nieuwe jongeren uit hun school of buurt aan die armoede of sociale uitsluiting ervaren. Veelal brengen we huisbezoeken bij nieuwe jongeren om hen op die manier beter te leren kennen en de drempel naar de werking te verkleinen. Op die manier bereikten we in nieuwe jongeren. Doorheen het jaar bereiken we in het totaal een 50-tal jongeren. Wekelijks zien we een tiental jongeren op de werking. Voor elke activiteit sturen we een of twee smsjes en doen we een belronde. Voor de groepsvorming merken we het belang van een eigen plek voor de jongeren. Daarom richtten we samen met de jongeren een lokaal in dat we ter beschikking krijgen in het Huis van de Mensenrechten. We planden samen met de jongeren hoe we het zouden aanpakken, gingen in overleg over de besteding van het beschikbare budget, gingen samen naar de winkel, kozen kleuren en schilderden het lokaal. De zetels en de eethoek gaven het jongerenlokaal een meer huiselijke sfeer. De jongeren beschrijven de werking sindsdien ook meer als een tweede thuis. We bouwden een wekelijks vast moment in voor de jongerenwerking op donderdag. Ont-moeten staat daar centraal. We zorgen altijd voor eten of we koken samen een lekkere maaltijd. Individuele ondersteuning deden we op huisbezoeken en via individuele gesprekken tijdens de werking. Waar nodig gingen we mee naar een dienst die hen verder kon ondersteunen: OCMW, CAW, werktrajectbegeleiding via Stad Gent (take off). We vinden het belangrijk beschikbaar te zijn, ook als het geen werking is. Een jongere gaf aan: Hier wordt er naar mij geluisterd. Wanneer ik ook kom, jullie leggen alles neer om naar mij te luisteren. 18

19 Een aantal jongeren kwam vóór ze de jongerenwerking kende weinig buiten, had weinig sociale contacten en weinig zelfvertrouwen. We merken dat het jongeren sterkt om elkaar te ontmoeten. Ze zien dat ze niet de enige zijn die problemen hebben. Ze maken vrienden. Voor vele jongeren is Jong Gent in Actie de enige vrijetijdsbesteding. We werken leefwereldverbredend en zetten samen de stap naar diverse vrijetijdsinitiatieven. Cultuur- en vrijetijdsparticipatieproject De jongerenwerking werkte in 2014 verder aan een project in het kader van cultuuren vrijetijdsparticipatie. Het was niet altijd evident om het thema cultuur en vrije tijd centraal te stellen in de werking. Jongeren gaven soms aan 'daar ben ik nu niet mee bezig'. We vinden het belangrijk om ook aandacht te geven aan de problemen waar ze op botsen en die voor hen drempels vormen om een onbezorgde vrije tijd te beleven. We hadden praatcafés over thema's als werk en verkiezingen, maar lieten ook regelmatig de planning los om in te spelen op de noden van het moment. De instuif was een moment om met de jongeren te praten over wat hen bezig hield en over cultuur en vrije tijd. We planden samen heel wat uitstappen. We startten ook een kerngroepje cultuur op, waar activiteiten gepland en geëvalueerd werden. We deden in groep heel wat culturele activiteiten. Op die manier zetten we hard in op toeleiding naar het bestaande aanbod. We ontdekten heel wat plekken waar jongeren terecht kunnen. We hebben op verschillende momenten doorheen het project de 5B s vertaald en benoemd: De voorwaarden beschikbaarheid, bereikbaarheid, betaalbaarheid, bruikbaarheid en begrijpbaarheid 1. Op een middag organiseerden we een vrijetijd- en cultuurquiz, waar deze voorwaarden de basis voor vormden. We hebben ook tijdens informele momenten deze 5B s bevraagd. We werden al snel geconfronteerd met het feit dat onze focus op cultuur maar een eerlijke focus zou zijn als we niet langer vertrokken vanuit het bestaande aanbod, maar vanuit hun vrijetijds- en cultuurbeleving. Eén jongere zei het treffend: Eerlijk? Ik ga liever met vrienden een hamburger van twee euro eten in de Mc Donalds dan dat ik naar een toneelstuk ga. Als ik iets doe in mijn vrije tijd wil ik op mijn gemak zijn. En ik ben nooit op mijn gemak tijdens zo n dingen. De mensen bekijken me alsof ik er niet thuis hoor. En zo voel ik mij dan ook. Tijdens heel het project was het een oefening om een evenwicht te bewaren tussen het bevragen en meegaan in wat voor hun betekenisvolle vrije tijd is én de uitdaging om hun leefwereld te verbreden. Door in groep te gaan, door op voorhand het thema of de vorm al eens te bespreken, nemen we heel wat van de drempels weg. Zo zouden jongeren nooit zelf naar een zomeratelier van het SMAK gaan (zeiden ze), maar in groep met ons wel. Het feit dat we de publiekswerker van het SMAK op voorhand bij ons al een keer hadden uitgenodigd heeft mee het verschil gemaakt. Een interesse van de jongeren die we samen ontwikkelden is fotografie. De jongeren zijn veel bezig met foto's en selfies nemen, vooral met de smartphone, maar ook met het toestel van de jongerenwerking. Aan het einde van het project verzamelden we foto's van de jongeren in vrije tijd met en zonder Jong Gent in Actie. We maakten de verhaallijn van Jong Gent in Actie op de muur van het lokaal op een creatieve manier. We visualiseerden wat we gedaan hadden, welke drempels jongeren nog 1 Onderzoek van Filip Coussée: pport.pdf 19

20 ervaren... Aan het einde nodigden we de partners van het project en de familie en vrienden van de jongeren uit om te tonen wat we allemaal hadden gedaan. De jongeren namen er zelf het woord en vertelden nogmaals wat de jongerenwerking voor hen betekent. Een medium dat we gebruikten is film: we werkten mee aan het jongerenmemorandum voor het verticaal armoede overleg (zie verder), aan een filmpje voor ENOC, European Network of Ombudspersons for Children ( over de gevolgen van de crisis voor jongeren en aan de documentaire voor 17 oktober. Beleidsparticipatie en proces naar verankering We namen met de jongeren deel aan het vertikaal armoede overleg jongeren 2. Daarbij wisselden we met jongeren uit andere armoedeverenigingen uit over de shit waarin ze zitten. De signalen van de jongeren werden gebundeld in het jongerenmemorandum. Daarvoor werd ook samen met Victoria Deluxe een filmpje gemaakt. ( We stelden het filmpje voor in Gent, samen met vijf andere jongerenwerkingen, voor jongeren in armoede, en nodigden vele lokale partners uit. We bereikten onder andere de burgemeester, een aantal schepenen, lokale politici, mensen uit verschillende stadsdiensten en het OCMW. Na de voorstelling van het filmpje gingen we in groepjes het gesprek aan met de jongeren en de vele aanwezigen, over verschillende thema's. De jongerenwerking werd op deze manier in de kijker gezet, hun verhaal werd au serieux genomen. We kregen veel positieve reacties omdat het zeer vernieuwend was dat jongeren in armoede zelf aan het woord kwamen over hoe zij het beleid willen veranderen. We gingen met de jongeren naar een aantal inspraakvergaderingen. Bijvoorbeeld naar de open jeugdraad en het inspraakmoment voor een nieuw werkpunt in het Rabot. Een belangrijk thema dit jaar was de verankering van de jongerenwerking. Tot in december 2014 was het voortbestaan van de jongerenwerking onzeker. We gingen, samen met de jongeren, gesprekken aan met het lokale beleid. We nodigden Rudy Coddens, schepen van armoedebestrijding en Elke Decruynaere, schepen van jeugd uit voor een gesprek waarin de jongeren duidelijk maakten waarom de jongerenwerking voor hen zo belangrijk is en wat vrije tijd voor hen betekent. In onze zoektocht naar verankering is gebleken dat vele organisaties ons steunen. Uiteindelijk slaagden we erin het voortbestaan van de jongerenwerking te verzekeren. Stad Gent en OCMW Gent zorgen voor middelen. Een convenant verzekert het voortbestaan. We startten een samenwerking met de lege portemonnees over het thema jongerenwerkloosheid. Op 22 oktober gingen we naar de voorstelling van de film the happy few met een nabespreking over jeugdwerkloosheid. We kregen de Lege Portemonnees ook op bezoek en hadden een gesprek over wat het betekent voor jongeren om werk te zoeken en werkloos te zijn. Deze samenwerking wordt vervolgd in