Beleidsnotitie Voorschoolse Educatie 2015 Vastgesteld door gemeenteraad Montfoort

Transcriptie

1 Beleidsnotitie Voorschoolse Educatie 2015 Vastgesteld door gemeenteraad Montfoort Aanleiding Op 3 november 2014 heeft de gemeenteraad het besluit Keuzes maken (zaak 86554) genomen. Voor het peuterspeelzaalwerk/vve betekent dit dat er met ingang van wordt bespaard. Een deel van de besparing wordt behaald door het stoppen van de subsidies op het peuterspeelzaalwerk en het resterende deel van de taakstelling wordt gerealiseerd door het VVE beleid in belangrijke mate in overeenstemmming te brengen met de landelijke richtlijnen. Om uitvoering te geven aan het besluit van 3 november 2014 is de beleidsnotitie Voor- en vroegschoolse Educatie 2013 (raadsbesluit 22 april 2013) aangepast. Op een aantal punten betekent dit een versobering van het aanbod zoals in 2013 vastgesteld. De nu voorliggende notitie richt zich primair op het onderdeel Voorschoolse educatie, dit is het deel waarvoor de gemeente verantwoordelijk is. Wettelijk kader Op 1 augustus 2010 is de Wet OKE (Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie) in werking getreden. Het doel van de wet is kansen vergroten voor kinderen met een (taal)achterstand. De wet regelt de basiskwaliteit van het peuterspeelzaalwerk en een aantal zaken rond VVE (voor- en vroegschoolse educatie). Het gemeentelijk beleid is in grote lijnen in lijn gebracht met de richtlijnen zoals opgenomen in de Wet OKE. Gemeentelijke beleid Volgens de regelgeving is de gemeente vrij in het bepalen van de doelgroep Voorschoolse Educatie. Voor- en vroegschoolse educatie Kinderen ontplooien zich beter in het onderwijs en de maatschappij als hun start goed is. Als een kind in de voor- of vroegschoolse periode achterop raakt, is de kans groot dat de achterstand niet meer wordt ingelopen. Eén van de instrumenten die daarvoor wordt ingezet is VVE. VVE bestaat uit twee onderdelen: Voorschoolse educatie heeft betrekking op kinderen van 2,5 jaar tot 4 jaar en valt onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. Vroegschoolse educatie heeft betrekking op kinderen van groep 1 en 2 van de basisschool en valt onder de verantwoordelijkheid van de basisschool. Voorschoolse educatie in de gemeente Montfoort Kinderdagverblijven en peuterspeelzalen mogen VVE aanbieden indien zij voldoen aan de criteria voorschoolse educatie zoals opgenomen in het Kwaliteitskader voorschoolse educatie. De voorschoolse educutie is de afgelopen jaren door de volgende partijen uitgevoerd in Montfoort en Linschoten. Instelling Contactgegevens Aantal voorschoolse educatieplaatsen PSZ Duimelotje te Linschoten PSZ t Lodewijkje te Montfoort Laan van Rapijnen GH Linschoten Bovenkerkweg 74b 3417 TA Montfoort Nader te bepalen Nader te bepalen Kinderdagverblijf Kiekeboe Laan van Rapijnen 30 Nader te bepalen 1

2 3461 GH Linschoten Kwaliteitskader voorschoolse educatie: Criteria toeleiding voorschoolse educatie: Doelgroep: Het college heeft vastgesteld dat de volgende doelgroep in aanmerking komt voor voorschoolse educatie: 1. Kinderen in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar die een (risico op) achterstand in de (taal)ontwikkeling hebben. 2. Gewichtenregeling: - Kinderen van ouders met maximaal basisonderwijs of (v)so-zmlk (1 of beide ouders) - Kinderen van ouders die maximaal lbo/vbo, praktijkonderwijs of vmbo basis- of kaderberoepsgerichte leerweg beide ouders of ouder die voor het kind zorgt) 3. Waarbij de taal onvoldoende ontwikkeld is. Kinderen worden rond het tweede jaar hierop getest door de JGZ (Jeugdgezondheidszorg). 4. Die niet-nederlandstalig zijn opgevoed. 5. Die om een andere reden voorschoolse educatie nodig hebben. Deze doorverwijzing vindt plaats op geleide van de professionaliteit van de JGZ-medewerker. De doelgroep moet minimaal aan criteria 1 en 2 voldoen en daarnaast aan een van de drie overige criteria (3, 4 of 5). Indien de jeugdarts van mening is dat een kind, dat volgens bovenstaande criteria niet in aanmerking komt voor voorschoolse educatie, ernstige risico s loopt in zijn (taal) ontwikkeling, wordt het kind aangemeld bij het Jeugdteam. Aldaar wordt gezocht naar een oplossing in samenwerking met welzijn (SWOM). Procedure: De consultatiebureau beoordeelt bij het 2-jarige consult of het kind tot de doelgroep van de voorschoolse educatie behoort, hiertoe volgt het consultatiebureau de volgende procedure: Ieder kind wordt na het 2-jarige consult besproken om te bepalen of het kind tot de doelgroep behoort. Ieder doelgroepkind wordt, met toestemming van de ouders, doorgegeven aan de VVE aanbieder (peuterspeelzaal of kinderdagverblijf), zodat bekend is welke kinderen in aanmerking komen voor een voorschoolse educatieplek. Als het nodig is wordt met de ouders meegegaan naar de VVE aanbieder om hen over de drempel te helpen. Minimaal 1x per kwartaal is er contact met de VVE aanbieder en het kinderdagverblijf waar deze kinderen worden opgevangen om af te stemmen. (indien van toepassing) Bovenstaande activiteiten worden geadministreerd. Daarnaast wijst de JGZ de ouders van de kinderen die tot de doelgroep behoren extra op taalstimulering. Dit omvat ondermeer: het belang van praten met je kind, het belang van voorlezen, het belang van het leren van de Nederlandse taal (indien van toepassing) en hoe dit te stimuleren, ouderbetrokkenheid bij het kindercentrum dat je kind bezoekt en het stimuleren van lezen. Contract: De aanbieder Voorschoolse educatie stelt met ouders een contract op waarin de afspraken over de voorschoolse educatie van hun kind worden vastgelegd. Deze afspraken scheppen duidelijkheid over wat een ieder bijdraagt aan de ontwikkeling van het kind. Effectief programma voor voorschoolse educatie Programma: Er wordt gewerkt met een door het rijk erkend programma. In de gemeente 2

3 Montfoort wordt gewerkt met het programma Ko-totaal (zie onderstaand schema). Planning: De voorschool werkt met een doelgerichte planning die aansluit bij de doelen en ontwikkelingslijnen van het betreffende VVE-programma. Aanbod: Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en wordt gedifferentieerd naar leeftijd en ontwikkelingsniveau. Er is een voldoende dekkend activiteitenaanbod gericht op de taalontwikkeling, zo nodig in aanvulling op het VVE-programma In 2009 heeft Sardes zeven integrale centrumgerichte programma s beoordeeld die door het NJI (Nederlands Jeugd Instituut) zijn erkend en komt tot de volgende beoordeling: VVE-programma Taalontwikkeling en ontluikende geletterdheid Denkontwikkeling en ontluikend rekenen Motorische en creatieve ontwikkeling Persoonlijke en sociaalemotionele ontwikkeling 1. Piramide volledig volledig volledig volledig 2. Ko-totaal volledig volledig In hoge mate volledig (Puk&Ko) 3. Startblokken in hoge mate in hoge mate in hoge mate volledig 4. Kaleidoscoop volledig volledig volledig volledig 5. Doe meer met Bas volledig volledig in geringe mate in geringe mate 6. Speelplezier volledig volledig in hoge mate in hoge mate 7. Sporen in hoge mate in hoge mate in hoge mate in hoge mate Ontwikkeling, begeleiding en zorg van voorschoolse educatie Volgen van ontwikkeling: De beroepskrachten volgen de ontwikkeling van alle kinderen (als groep en ieder kind apart) met een erkend kindvolgsysteem, zoals: Kijk Peutervolgsysteem Cito Kind Observatie Registratie KOR Horeb Pravoo Peutervolg- en hulpsysteem Ontwikkelingsvolgmodel (OVM) Memelink Ontluikingsvolgsysteem Peuters Begeleiding en zorg: De observatiegegevens worden vastgelegd in een peuterdossier en geven zicht op de ontwikkeling of de eventuele stagnatie per kind. De beroepskrachten analyseren en bepalen regelmatig welke begeleiding en zorg nodig is voor de hele groep, de kleine/tutorgroep en het individuele kind. Voor kinderen waarover de instelling zich met betrekking tot de ontwikkeling zorgen maakt, wordt een handelingsplan opgesteld en bijgehouden. Kinderen die zorg nodig hebben van een externe zorginstelling worden in samenspraak met ouders bij het Zorgteam Jeugd aangemeld. Bij het halfjaarlijks overleg met de netwerkpartners (aanbieders van voorschoolse educatie, scholen en consultatiebureau) en de gemeente wordt een geanonimiseerd beeld gegeven van de ontwikkeling die de doelgroepkinderen doormaken. Risico-inventarisatie: Er dient een schriftelijke risico-inventarisatie van de opvang van kinderen aanwezig te zijn. 3

4 Ouderbijdrage voorschoolse educatie De ouderbijdrage mag ten hoogste het bedrag zijn dat ouders conform de Wet Kinderopvang bij de maximale kinderopvangtoeslag kwijt zouden zijn aan de kinderopvang van hun kind. In de gemeente Montfoort wordt de VNG adviestabel ouderbijdrage peuterwerk 2015 gehanteerd. (bijlage 1a) De standaard ouderbijdrage voor 1 kind in de Voorschoolse Educatie Peuterwerk / kinderdagverblijf gedurende 40 weken per jaar en 10 uur per week bedraagt bij gezinnen in de laagste inkomenscategorie: 40 weken x 10 uur x 0,64 = 254,- per jaar. Maximaal beschikbare bedrag gemeente Aangenomen amendement CDA door gemeenteraad Montfoort d.d : De rijksbijdrage VVE is in principe het beschikbare bedrag Voorschoolse Educatie. Aangenomen amendement VVD door gemeenteraad Montfoort d.d : Per kind is een maximale bijdrage van per kind per jaar (40 weken) beschikbaar. Het totaal van alle individuele onderschrijdingen onder 3.000,- komt ten goede aan plaatsing van extra kinderen die vanwege budgetredenen niet in aanmerking kwamen voor deelneming aan de VVE. Ruimte en inrichting op de peuterspeelzaal/kinderdagverblijf Ruimte en inrichting: De aanbieders Voorschoolse Educatie dienen zich te houden aan de gewijzigde Wet Kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. De belangrijkste bepalingen zijn opgenomen in de Verordening ruimte- en inrichtingseisen peuterspeelzalen gemeente Montfoort Voor de voorschoolse educatie geldt dat de groepsruimte is ingericht conform de voorwaarden van het VVE-programma dat gebruikt wordt. Intensieve deelname aan voorschoolse educatie Dagdelen/uren: Doelgroepkinderen krijgen gemiddeld 10 uur per week (4 dagdelen van 2,5 uur per dagdeel of 2 dagdelen van 5 uur) voorschoolse educatie aangeboden. De eerste 3 maanden dat het kind deelneemt aan voorschoolse educatie, mag het aantal dagdelen in overleg met ouders opgebouwd worden. Intensieve begeleiding op doelgroepenkinderen van de peuterspeelzaal/kinderdagverblijf Groepsgrootte: Een voorschoolse educatiegroep bestaat maximaal uit 16 kinderen. Leidster-kind ratio 1 op 8: Bij een groepsgrootte van 8 of minder kinderen kan worden volstaan met één gekwalificeerde beroepskracht, bij een groep met meer dan 8 kinderen zijn er altijd twee gekwalificeerde beroepskrachten aanwezig op de groep (dubbele bezetting). Gekwalificeerd personeel op de peuterspeelzaal/kinderdagverblijf Opleidingsniveau: Alle pedagogisch medewerkers (vaste en invalkrachten) op de groep hebben tenminste een afgeronde PW3 opleiding. Indien de eisen van de overheid voor de pedagogisch medewerkers worden aangepast, zijn deze ook leidend voor de gemeente Montfoort. Certificering VVE-programma: Alle pedagogisch medewerkers (vaste en invalkrachten) die voorschoolse educatie aanbieden hebben aanvullende VVE-scholing, dat wil zeggen minimaal een startcertificaat VVE. 4

5 Opleidingsplan bij- en nascholing: Alle pedagogisch medewerkers (vaste en invalkrachten) volgen bij- en nascholing op het gebied van voorschoolse educatie om het kennisniveau actueel te houden en te voldoen aan de (nieuwe) eisen van de overheid. Iedere locatie waar voorschoolse educatie wordt geboden heeft een jaarlijks geactualiseerd opleidingsplan. VOG (Verklaring omtrent Gedrag): Het personeel van het kindercentrum is in bezit van een VOG. Deze verklaringen zijn op de betreffende locatie aanwezig. Betrokken ouders op de peuterspeelzaal/kinderdagverblijf Ouderbetrokkenheid bij voorschoolse educatie: Ouders worden voorafgaand aan de plaatsing van hun kind aantoonbaar geïnformeerd over het doel en de werkwijze van de Voorschoolse Educatie en de peuterspeelzaal/kinderdagverblijf. Van ouders wordt een actieve rol verwacht wat betreft het thuis en op de peuterspeelzaal/kinderdagverblijf doen van Voorschoolse Educatie activiteiten met hun kind. Bij aanmelding van ieder kind vindt een intakegesprek, conform de vastgestelde intakeprocedure, plaats waarbij de ouders bevraagd worden over kenmerken van hun kind, over het gezin en over hun wijze van opvoeden. Ouders worden adequaat en regelmatig geïnformeerd over de ontwikkeling van hun kind, met name als het om zorgpunten gaat. Op de peuterspeelzaal/kinderdagverblijf wordt rekening gehouden met de thuistaal van het kind. De voorschool maakt jaarlijks een analyse van de ouderpopulatie en formuleert jaarlijks gericht ouderbeleid op basis van de analyse ouderbeleid (zie bijlage 1). Klachten: De peuterspeelzaal/kinderdagverblijf houdt naast de objectieve kwaliteitsmeting, ook eens per twee jaar een tevredenheidsmeting onder de ouders. De resultaten worden omgezet in verbeterpunten en schriftelijk toegezonden aan de gemeente. Coördinatie en samenwerkende instellingen binnen de voorschoolse educatie Coördinatie vanuit gemeente: De VVE-coördinatie ligt bij de portefeuillehouder VVE van de gemeente Montfoort. Zo groot mogelijke deelname: Bij het jaarlijks overleg tussen de gemeente en haar netwerkpartners (LEA, aanbieders van voorschoolse educatie, scholen, GGD en consultatiebureau) wordt onder andere gesproken over de deelname van kinderen aan voorschoolse educatie. Daarnaast zorgen netwerkpartners er met elkaar voor, ieder vanuit zijn eigen deskundigheid en werkveld, dat zoveel mogelijk ouders bereikt worden. Overdracht kind gegevens naar basisschool: De voorschoolse educatie maakt met elke basisschool, waarnaar de kinderen normaliter doorstromen, ten minste afspraken over de overdracht van kind gegevens, warme overdracht van kinderen (minimaal 6 schoolweken voor het kind op de basisschool begint) en - indien op de vroegschool met een ander programma wordt gewerkt over de doorlopende leerlijn. De overdracht mag alleen plaats vinden na goedkeuring en ondertekening van het complete ingevulde dossier (voorblad plus bijlage) door minimaal één van de ouders/wettelijke verzorgers van het kind. Bewaartermijn: de voorschoolse educatie bewaart van elke overdracht een kopie voor een termijn van 1 jaar (t.b.v. formulieren die verloren zouden kunnen gaan en Inspecties door GGD en IvhO). Samenwerking voorschool en basisschool (vroegschool): de peuterspeelzaal/kinderdagverblijf moet nauwe samenwerking met de basisscholen uit dezelfde plaats hebben. Deze samenwerking bestaat minimaal uit: Gestructureerd overleg tussen de peuterspeelzaal/kinderdagverblijf en de basisscholen om in ieder geval afspraken te maken over de VVE-coördinatie, zoveel 5

6 mogelijk kinderen te laten doorstromen van de voorschool naar de vroegschool, de warme overdracht van de voorschool naar de vroegschool, afstemming van het aanbod voor- en vroegschoolse educatie op elkaar en afstemming van het pedagogisch-educatief handelen van de voor- en vroegschoolse educatie op elkaar. Een gezamenlijk jaar(werk)plan VVE waarin concrete afspraken zijn opgenomen over: 1. Visie op VVE en pedagogisch klimaat 2. Versterken doorlopende leerlijn 3. Ouderbeleid 4. Zorgbeleid 5. Educatief handelen 6. Overdracht kind gegevens 7. Gezamenlijk overleg 8. Opleiding/nascholing Kwaliteitszorg en evaluatie Interne kwaliteitszorg en evaluatie: Bij de jaarlijkse afrekening wordt aan de hand van de ingeleverde documenten (Voorschoolse Educatie monitor, Voorschoolse Educatie plannen, Voorschoolse Educatie jaarstukken) op gemeentelijk niveau de Voorschoolse Educatie systematisch geëvalueerd. In de verantwoording wordt ook verslag gedaan van de interne kwaliteitszorg: Zijn de ontwikkelingen en vorderingen van de doelgroepenkinderen volgens verwachting? Voldoen de pedagogische en educatieve vaardigheden van de leidsters aan de norm? Beantwoordt het gerealiseerde Voorschoolse Educatie beleid aan de gestelde doelen? Hebben ouders in voldoende mate geparticipeerd? Daarnaast moet uit de begroting en rekening blijken dat de verstrekte middelen voor voorschoolse educatie ook daadwerkelijk aan dit doel besteed is. 6

7 Bijlage 1 Analyse Ouderbeleid voorschoolse educatie Bij het opstellen van de ouderanalyse worden de volgende kwantitatieve gegevens in kaart gebracht: aantal doelgroepkinderen voorschoolse educatie; culturele achtergrond (kinddossier); thuistaal (kinddossier); weinig of goede beheersing Nederlandse taal (kinddossier); globale informatie opleidingsniveau (kinddossier); werkend, niet-werkend (kinddossier); gezinssamenstelling (kinddossier). Tevens worden de volgende kwalitatieve gegevens in kaart gebracht, bijvoorbeeld via het intakegesprek: globale opvoedstijl; opvoedvragen; wensen van ouders ten aanzien van ouderactiviteiten voorschoolse educatie; verwachting van de organisatie ten aanzien van ouderbetrokkenheid en de actieve rol van ouders. De ouderanalyse wordt minimaal gebaseerd op bovenstaande kwantitatieve en kwalitatieve gegevens. Daarnaast wordt de ouderanalyse aangevuld op basis van de ervaring met de groep, vragen van de ouders, deelname van ouders aan activiteiten en de reden voor wel of niet deelname. Op basis van de ouderanalyse dienen uitspraken gedaan te worden over de ouderpopulatie door o.a. de beheersing van de Nederlandse taal, het opleidingsniveau, de beschikbare tijd van de ouders en de betrokkenheid van ouders te beschrijven in de vorm van een conclusie. Op basis van de analyse van de ouderpopulatie, de betrokkenheid van de ouders en de eigen doelstellingen voor de ouderbetrokkenheid dient er een specifiek ouderbeleid opgesteld te worden dat past bij de behoeften en mogelijkheden van de ouders op de betreffende locatie. Beschreven dient te worden: Welke activiteiten met betrekking tot voorschoolse educatie aan ouders worden aangeboden? Hoe ouders actief betrokken worden bij deze activiteiten? Hoe de voorschoolse educatielocatie concrete activiteiten aanbiedt om ouders te stimuleren thuis voorschoolse educatie activiteiten (ontwikkeling stimulerende en educatieve activiteiten) met hun kind uit te voeren? Hoe en door wie er coördinatie plaatsvindt op het geheel aan activiteiten om de ouders te betrekken bij de voorschoolse educatie? Deze coördinatie kan belegd zijn bij een leidinggevende/coördinator, één van de beroepskrachten of bij een apart hiervoor aangestelde functionaris. 7