Zinsontleden en woordbenoemen groep 7/8

Transcriptie

1 Zinsontleden en woordbenoemen groep 7/8 Naam: 1

2 Inhoudsopgave: 3 - Onderwerp 4 - Persoonsvorm 5 - Gezegde 6 - Lijdend voorwerp 7 - Meewerkend voorwerp 8 - Werkwoorden 8 - Zelfstandig naamwoorden 9 - Bijvoeglijk naamwoorden 9 - Persoonlijk voornaamwoord 10- Bezittelijk voornaamwoord 10- Aanwijzend voornaamwoord 11- Lidwoorden 11- Tel woorden 12 -Voegwoorden 12 -Voorzetsels 13/14 Bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord 15 Werkwoordelijk gezegde 2

3 Het onderwerp Hoe vind ik het onderwerp? Stel jezelf de vraag: Wie of wat, doet of doen iets? Het antwoord is dan het onderwerp. 3

4 De persoonsvorm Hoe vind ik de persoonsvorm? Maak de zin vragend. De persoonsvorm komt dan vooraan te staan. Zet de zin in een andere tijd. Het woord dat anders wordt is de persoonsvorm. Verander de zin van enkelvoud naar meervoud of andersom. Het woord dat dan anders wordt is de persoonsvorm 4

5 Gezegde Wat is het gezegde? Alle werkwoorden die in één zin staan. * Over één minuut mag jij gaan spelen. Het gezegde is: mag gaan spelen. 5

6 Lijdend voorwerp: Wat is het lijdend voorwerp? Wie of wat + gezegde + onderwerp? Het antwoord hierop is het lijdend voorwerp. * Gisteren heb ik een bal gekocht. Wie of wat heb ik gekocht? Een bal Het lijdend voorwerp is: een bal. 6

7 Meewerkend voorwerp: Wat is het meewerkend voorwerp? Aan wie of voor wie + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp. (Bij een meewerkend voorwerk kun je aan wie en voor wie weglaten of erbij zetten). * Wil jij je moeder deze brief geven? Aan wie wil je deze brief geven? Het meewerkend voorwerp is: je moeder. Ik heb aan hem zijn mening gevraagd. Aan wie heb jij een mening gevraagd? Het meewerkend voorwerp is: hem. 7

8 Werkwoord Alle woorden die aangeven wat je doet. * lopen, fietsen, werken. Ik ben naar huis gelopen. Zelfstandig naamwoord Woorden waar je een lidwoord voor kunt zetten. Het zijn mensen, dieren of dingen. * auto, huis, meisje, school. 8

9 Bijvoeglijk naamwoord Zegt iets over een zelfstandig naamwoord. * geel, houten, mooi, groot. Zij heeft een grote, mooie, wollen trui aan. Persoonlijk voornaamwoord Alle woorden die iets over een persoon zeggen/ ernaar verwijzen. Mij, jou, hij, zij 9

10 Bezittelijk voornaamwoord Een bezittelijk voornaamwoord staat voor een zelfstandig naamwoord en zegt van wie het afkomstig is; het geeft de bezitter aan. Mijn, jouw, haar, zijn, onze, uw Aanwijzend voornaamwoord. Deze woorden verwijzen naar een zelfstandig naamwoord. deze, die, dit, dat. 10

11 Lidwoord Er zijn maar drie lidwoorden; de, het, een. Telwoord Alle woorden die een hoeveelheid/plaats aangeven. zeven, vijftiende, veel, enkele, laatste, middelste, tientallen, eerste. 11

12 Voegwoord Woorden die twee zinnen tot één zin samenvoegen. want, en, maar, omdat, doordat. Voorzetsel Geeft de plaats aan. Of Woorden die je voor de kast kunt zetten. in, bij, naast, voor, achter, op, bij. 12

13 Bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord Regel bij zwakke werkwoorden die eindigen op -d of -t: Bijvoegelijk gebruikt komt er een e achter de ik-vorm. Schrijf ze zo kort mogelijk. Beantwoorden. Bijvoeglijk gebruikt: De beantwoorde brief. Doden. Bijvoeglijk gebruikt: De dode vogel. Ontsnappen. Bijvoeglijk gebruikt: De ontsnapte leeuw. 13

14 Uitzondering: Voeg een d of een t toe als er een ander woord komt te staan. Bezetten. Bijvoeglijk gebruikt: Het bezette land. (Zo kort mogelijk -> Het bezete land. Er staat nu een ander woord, dus moeten we een d of t toevoegen). Regel bij sterke werkwoorden die eindigen op -en: -Bijvoeglijk gebruikt verandert dat niet. Verloren. Bijvoeglijk gebruikt: de verloren vriend. Gevonden. Bijvoeglijk gebruikt: de gevonden brief. Gebroken. Bijvoeglijk gebruikt: de gebroken vaas. 14

15 Het werkwoordelijk gezegde is: de persoonsvorm, andere werkwoorden in de zin en niet-weglaatbare delen (zich, op) het woordje te als het voor een werkwoord staat 15

16 16