BABY OP KOMST. De geboorte van een baby is niet alleen een blije gebeurtenis, er komen ook aardig wat administratieve beslommeringen bij kijken.

Transcriptie

1 Baby op komst

2

3 BABY OP KOMST De geboorte van een baby is niet alleen een blije gebeurtenis, er komen ook aardig wat administratieve beslommeringen bij kijken. Deze brochure legt uit welke stappen je moet ondernemen vóór en na de bevalling om je rechten in de sociale zekerheid te vrijwaren. Contacteer je ziekenfonds als je meer informatie wenst.

4 4 MOEDERSCHAPSBESCHERMING Een zwangere werkneemster heeft er alle belang bij haar werkgever van haar toestand op de hoogte te brengen. Er gelden vanaf dat ogenblik een aantal wettelijke beschermingsmaatregelen. Ten laatste 8 weken vóór de vermoedelijke datum van de bevalling moet je de werkgever een medisch getuigschrift bezorgen. Je verstuurt dit het best aangetekend of je geeft het af en vraagt een ontvangstbewijs. Zodra de werkgever op de hoogte is van de zwangerschap, mag hij je, behoudens uitzondering, geen overuren en ook geen zwaar of gevaarlijk werk meer laten verrichten. Er begint een speciale bescherming tegen ontslag te lopen die geldt tot het einde van de maand volgend op de moederschapsrust. Indien een werkgever gedurende deze periode een werkneemster ontslaat omwille van haar zwangerschap, is hij naast de gewone opzeggingsvergoeding nog een bijkomende vergoeding van 6 maanden loon verschuldigd. Je hebt het recht om afwezig te blijven van het werk, met behoud van je normale loon, voor prenatale medische onderzoeken die buiten de werkuren niet kunnen plaatshebben. Je verwittigt de werkgever hiervan en je overhandigt indien nodig een medisch getuigschrift. Bij het begin van het prenataal verlof moet je de werkgever een getuigschrift bezorgen met de data van het verlof, overeenkomstig de gangbare procedure in het bedrijf. De aanstaande moeder moet de 7 dagen die de vermoedelijke datum van de bevalling voorafgaan ophouden met werken.

5 5 TABAKSONTWENNING ZWANGERE VROUWEN EN HUN PARTNER Een toekomstige moeder die minstens 8 sessies volgt om van haar rookverslaving af te raken, kan van het ziekenfonds een forfaitaire tegemoetkoming krijgen van 120 euro. De partner van de zwangere vrouw kan dezelfde behandeling volgen en ook aanspraak maken op het forfait. De rookstopsessies bij een tabacoloog, een erkende ontwenningsspecialist, starten voor beiden uiterlijk drie maanden voor de vermoedelijke bevallingsdatum. De laatste zitting vindt plaats ten vroegste 3 maanden en uiterlijk 6 maanden na de bevalling. De zwangere vrouw overhandigt de tabacoloog een medisch attest met de vermoedelijke bevallingsdatum. Het ziekenfonds kan je meedelen wie als tabacoloog erkend is. Je kan ook surfen naar Veelal gaat het om een arts of een psycholoog die een specifieke opleiding terzake heeft gevolgd en gediplomeerd is door de Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding (VRGT) of het Fonds des Affections Respiratoires (FARES). De tabacoloog kan de partner van de zwangere vrouw indien nodig ook een rookstopbehandeling met geneesmiddelen aanbevelen. Het ziekenfonds betaalt een extra tegemoetkoming van 55 euro voor een medicamenteuse tabaksontwenning van minimum 6 weken. Het ziekenfonds betaalt de tegemoetkomingen op voorlegging van een door de tabacoloog ingevulde follow-up-fiche. Als er geneesmiddelen worden afgeleverd voorziet de apotheker de fiche van een stempel. De tegemoetkomingen voor de partner gelden alleen als die onder hetzelfde dak leeft als de zwangere vrouw. Noot: Het forfait van 120 euro voor de minimaal 8 afkicksessies zal mogelijk de kosten dekken bij een verbonden arts erkend tabacoloog- die de behandeling attesteert met verstrekkingen die het ziekenfonds terugbetaalt (bijv. een zitting psychotherapie). Voor sessies bij een psycholoog -erkend tabacoloog- zijn er geen tarieven noch ziekenfondsterugbetaling, zodat de vraag rijst of 120 euro volstaan om 8 sessies te betalen. Informeer je in alle gevallen vooraf bij de tabacoloog naar het kostenplaatje.

6 6 MOEDERSCHAPSVERLOF Werkneemsters Duur Algemene regeling Loontrekkende of werkloze vrouwen hebben recht op een moederschapsverlof van 15 weken, betaald door het ziekenfonds. Het verlof dat voor de bevalling genomen wordt, het prenataal verlof of zwangerschapsverlof, kan maximum 6 weken duren. Het prenataal verlof mag beginnen vanaf de 6de week vóór de vermoedelijke datum van de bevalling. Je mag zelf kiezen vanaf wanneer je het prenataal verlof opneemt. De gewerkte en gelijkgestelde dagen die je niet opneemt, kan je overdragen naar het postnataal verlof. De dagen arbeidsongeschiktheid zijn niet overdraagbaar. Het prenataal verlof moet minstens 1 week bedragen. Als deze periode korter is, gaan de overblijvende dagen onherroepelijk verloren. Het verlof vanaf de bevalling, d.i. het postnataal verlof of bevallingsverlof, moet minimum 9 weken duren. MOEDERSCHAPSVERLOF (15 weken) < Prenataal (6 weken) het zwangerschapsverlof vóór de vermoedelijke bevallingsdatum 1 week is verplicht 5 weken zijn facultatief: het saldo kan opgenomen worden na het verplichte bevallingsverlof minimum 1 week maximum 6 weken Postnataal (9 weken) het verlof vanaf de bevalling 9 weken zijn verplicht het bevallingsverlof van 9 weken kan verlengd worden met het niet opgenomen zwangerschapsverlof (maximum 5 weken) minimum 9 weken maximum 14 weken

7 7 Regeling bij een meerling Loontrekkende of werkloze vrouwen hebben recht op een moederschapsverlof van maximum 19 weken, betaald door het ziekenfonds. Het verlof dat voor de bevalling genomen wordt, het prenataal verlof of zwangerschapsverlof, kan maximum 8 weken duren. Het prenataal verlof mag beginnen vanaf de 8ste week vóór de vermoedelijke datum van de bevalling. Je mag zelf kiezen vanaf wanneer je het prenataal verlof opneemt. De gewerkte en gelijkgestelde dagen die je niet opneemt, kan je overdragen naar het postnataal verlof. De dagen arbeidsongeschiktheid zijn niet overdraagbaar. Het prenataal verlof moet minstens 1 week bedragen. Als deze periode korter is, gaan de overblijvende dagen onherroepelijk verloren. Het verlof vanaf de bevalling, d.i. het postnataal verlof of bevallingsverlof, moet minimum 9 weken duren. Het bevallingsverlof kan verlengd worden met 2 extra, vrijwillig te nemen weken. De moeder van een meerling vraagt de verlenging aan bij de werkgever en het ziekenfonds. Bij de aanvraag geeft ze te kennen met hoeveel dagen (maximum 2 weken) ze wil verlengen. MOEDERSCHAPSVERLOF regeling bij een meerling (19 weken) < Prenataal (8 weken) het zwangerschapsverlof vóór de vermoedelijke bevallingsdatum 1 week is verplicht 7 weken zijn facultatief: het saldo kan opgenomen worden na het verplichte bevallingsverlof minimum 1 week maximum 8 weken Postnataal (11 weken) het verlof vanaf de bevalling 9 weken zijn verplicht, 2 weken zijn facultatief te nemen het bevallingsverlof van 9 of 11 weken kan verlengd worden met het niet opgenomen zwangerschapsverlof (maximum 7 weken) minimum 9 weken maximum 18 weken

8 8 Verlengd postnataal verlof bij ziekenhuisopname van de pasgeborene Als de pasgeborene meer dan 7 dagen in het ziekenhuis blijft opgenomen, dan kan de moeder het postnataal verlof vrijwillig verlengen met het aantal dagen opname vanaf de achtste dag. De maximale verlenging bedraagt 24 weken, ze mag niet onderbroken worden en moet aansluiten op het postnataal verlof. De moeder bezorgt haar werkgever en het ziekenfonds een of meerdere attest(en) van het ziekenhuis, de eerste keer voor het einde van het postnataal verlof. Verlengd postnataal verlof bij arbeidsongeschiktheid van de moeder voor de bevalling De nabevallingsrust kan op verzoek van de moeder verlengd worden met 1 week wanneer ze de hele periode van 6 weken voor de bevalling (8 weken bij een meerling) arbeidsongeschikt is geweest. Van toepassing op bevallingen vanaf 1 sept 2006 Bron: art 149 & 271 wet diverse bepalingen 20 juli 2006, BS 28 juli 2006 Voor statutairen in openbare dienst kan alleen de ziekte te wijten aan de zwangerschap omgezet worden in moederschapsverlof. Voor contractuelen in openbare dienst geldt elke ziekte. Bron: omzendbrief FOD personeel en organisatie 10 okt. 2006, BS 18 okt. 2006

9 9 Vergoeding Gedurende de hele periode van het moederschapsverlof betaalt het ziekenfonds een moederschapsuitkering. Tijdens de eerste 30 kalenderdagen wordt de uitkering berekend op het werkelijk (onbegrensd) loon. Nadien wordt een begrensd loon van 2.848,54 euro/maand in aanmerking genomen voor de berekening (bedrag geldig vanaf ). Er is geen minimumbedrag voor de moederschapsuitkering. MOEDERSCHAPSUITKERING < Werkneemster onder contract Werkloos Eerste 30 dagen 82% (onbegrensd) Basisuitkering (*) + 19,5% Vanaf de 31ste dag 75% (begrensd) Basisuitkering (*) + 15% (*) De basisuitkering voor werkloze werkneemsters bedraagt 60% van het begrensde loon, maar dat kan niet hoger liggen dan de werkloosheidsuitkering waarop ze recht hebben als ze zich niet in moederschapsrust bevinden. De moederschapsuitkering is een vervangingsinkomen waarop je belastingen betaalt. Het ziekenfonds houdt een bedrijfsvoorheffing in van 11,11%. Aanvraag De moederschapsuitkering moet je aanvragen bij het ziekenfonds. De zwangere werkneemster (werkloze) stuurt een medisch getuigschrift met de vermoedelijke bevallingsdatum naar het ziekenfonds op het moment dat de activiteit wordt stopgezet. Het ziekenfonds stuurt, naast eventuele andere documenten, een inlichtingsblad uitkeringen. Stuur dat zo snel mogelijk terug, nadat het is ingevuld door jezelf én door de werkgever of de instelling die de werkloosheidsuitkering uitbetaalt. Het ziekenfonds heeft het ingevuld document nodig om je uitkering te berekenen.

10 10 Na de bevalling bezorg je het ziekenfonds een uittreksel van de geboorteakte, een document dat wordt afgeleverd door het gemeentebestuur. Het ziekenfonds heeft het attest nodig om de precieze duur van de bevallingsrust te berekenen. Bij het einde van het bevallingsverlof bezorg je het ziekenfonds binnen acht dagen een bewijs van werkhervatting ingevuld door de werkgever of de instelling die de werkloosheidsuitkering betaalt.

11 11 Zelfstandigen Duur Zelfstandigen hebben recht op een moederschapsverlof van 8 weken. Ze mogen die periode op eigen initatief beperken tot 6 of 7 weken. Vrouwen die een meerling verwachten hebben recht op 9 weken, maar mogen die periode beperken tot 7 of 8 weken. Het prenataal verlof mag beginnen vanaf de 3de week vóór de vermoedelijke datum van de bevalling en moet ten minste één week ervoor aanvangen. Je mag binnen deze perken zelf kiezen vanaf wanneer je het prenataal verlof opneemt. De dagen die je niet opneemt bij een bevalling voor de vermoedelijke bevallingsdatum, kan je overdragen naar het postnataal verlof. Vergoeding Het ziekenfonds betaalt tijdens het moederschapsverlof een moederschapsuitkering. Het bedrag van de uitkering is forfaitair vastgesteld op 347,11 euro per week (bedrag geldig sinds ). De moederschapsuitkering is een vervangingsinkomen waarop je belastingen betaalt. Het ziekenfonds houdt een bedrijfsvoorheffing in van 11,11%. Aanvraag Vraag het ziekenfonds het formulier voor het aanvragen van een moederschapsuitkering als zelfstandige. Je arts vult de vermoedelijke bevallingsdatum in en vermeldt of er één dan wel meer dan één kind verwacht wordt. Je vermeldt zelf de datum waarop de beroepsactiviteit wordt stopgezet en het aantal weken gewenste moederschapsrust. Je verbindt je ertoe de normale beroepsbezigheid volledig stop te zetten en geen andere beroepsactiviteit uit te oefenen tijdens het moederschapsverlof. Na de geboorte bezorg je het ziekenfonds een uittreksel van de geboorteakte. Bij de hervatting van de beroepsactiviteit stuur je het ziekenfonds binnen twee dagen een bericht van werkhervatting dat je zelf invult en ondertekent. De uitkering wordt door het ziekenfonds in één keer betaald, uiterlijk één maand na de laatste week moederschapsrust. Ambtenaren Ambtenaren krijgen tijdens de periode van moederschapsverlof hun wedde doorbetaald. De betaling gebeurt door de overheid, niet door het ziekenfonds.

12 12 HOEVEEL KOST EEN BEVALLING? Ziekenhuis Niemand kan zeggen hoeveel een bevalling precies zal kosten. Wat we wel weten is hoeveel je gemiddeld zelf betaalt voor een bevalling in een ziekenhuis. GEMIDDELDE KOSTPRIJS VAN EEN BEVALLING IN EEN ZIEKENHUIS < Ziekenfonds Door patiënt te betalen 1 pers. kamer 2 pers. kamer Gemeen. kamer Bevalling langs natuurlijke weg (bedragen van 2001 en 2002) Keizersnede (bedragen van 2000) euro euro 670 euro 312 euro euro euro 784 euro 440 euro Informeer je op voorhand naar de mogelijke supplementen die van toepassing zijn in het ziekenhuis waar je wenst te bevallen. Het ziekenfonds kan je voor elk ziekenhuis meedelen welke supplementen er van toepassing zijn. Je kan ook surfen naar Onder Supplementen ziekenhuizen in het menu Tools vind je een bestand met zowel de voorschotten, de kamersupplementen en de aangekondigde maximumereloonsupplementen in elk Belgisch ziekenhuis.

13 13 Thuisbevalling Bij een thuisbevalling zijn er geen bedragen ten laste van de patiënt als er een beroep wordt gedaan op verbonden verstrekkers (huisarts en/of vroedvrouw). De bedragen in onderstaande tabel zijn de honoraria aan verbintenistarief. Dat zijn de bedragen die door verbonden verstrekkers worden aangerekend en die worden terugbetaald door het ziekenfonds. Voor niet-verbonden vroedvrouwen, die zich niet aan het verbintenistarief moeten houden, wordt de terugbetaling verminderd met 25%. De vermindering geldt niet voor verzekerden met verhoogde tegemoetkoming. VERBINTENISTARIEF EN TERUGBETALING THUISBEVALLING < (bedragen geldig vanaf 1 januari 2007) Verlossing door een arts Verlossing door een vroedvrouw Werkdag Weekend Werkdag Weekend Verlossing Assistentie Vroedvrouw Toezicht arbeidsfase vroedvrouw 295,09 euro 210,31 euro 315,46 euro 42,06 euro 63,09 euro 90,13 euro 135,20 euro 172,75 euro 259,13 euro 172,75 euro 259,13 euro De bedragen voor assistentie en toezicht mogen alleen bij de verlossing worden bijgeteld als ze effectief zijn verstrekt.

14 14 VERLOF VOOR DE VADER Vaderschapsverlof/Klein verlet Bij de geboorte heeft de vader, werknemer uit de privésector, recht op tien dagen verlof, te nemen binnen de 30 dagen na de bevalling. De tien dagen gelden ook bij de geboorte van een meerling. Van deze tien dagen betaalt de werkgever er drie, het ziekenfonds zeven. De werkgever betaalt het gewone loon. Het ziekenfonds betaalt een uitkering gelijk aan 82% van het werkelijke brutomaandloon, begrensd op 2.848,54 euro/maand (bedrag geldig vanaf ). De ziekenfondsuitkering is een vervangingsinkomen waarop je belastingen betaalt. Het ziekenfonds houdt een bedrijfsvoorheffing in van 11,11%. Je moet de uitkering schriftelijk aanvragen bij het ziekenfonds en een geboorteakte afgeleverd door het gemeentebestuur bijvoegen. Het ziekenfonds stuurt, naast eventuele andere documenten, een inlichtingsblad uitkeringen. Stuur dat zo snel mogelijk terug, nadat het is ingevuld door jezelf én door de werkgever. Het ziekenfonds heeft het ingevuld document nodig om je uitkering te berekenen. Bij het einde van het verlof bezorg je het ziekenfonds binnen acht dagen een bewijs van werkhervatting ingevuld door de werkgever. Federale en Vlaamse ambtenaren hebben recht op 10 dagen met loonbehoud. Voor andere ambtenaren en onderwijspersoneel van de gemeenschappen geldt mogelijk nog een andere regeling. Zij informeren zich bij de organiserende overheid of hun vakbond.

15 15 Vaderschapsverlof Als de moeder overlijdt of als zij langer dan een week in het ziekenhuis moet blijven terwijl de baby naar huis mag, heeft de vader recht op vaderschapsverlof als hij zijn activiteit stopzet. Bij overlijden van de moeder heeft de vader recht op het aantal dagen moederschapsverlof dat niet door haar is opgebruikt. Het ziekenfonds betaalt hem een uitkering gelijk aan 82% van het werkelijke brutomaandloon gedurende de eerste maand en 75% van het brutomaandloon, begrensd op 2.848,54 euro/maand (bedrag geldig vanaf ). Als de moeder gehospitaliseerd blijft, behoudt ze haar moederschapsuitkering en heeft de vader die stopt met werken, vanaf de achtste dag recht op een uitkering gelijk aan 60% van het begrensde brutomaandloon, tot de moeder uit het ziekenhuis ontslagen wordt (maximum van 14 of 18 weken). De ziekenfondsuitkering is een vervangingsinkomen waarop je belastingen betaalt. Het ziekenfonds houdt een bedrijfsvoorheffing in van 11,11%. De vader moet zijn werkgever verwittigen. Hij geniet vanaf dat moment van een ontslagbescherming. Hij verwittigt ook het ziekenfonds en voegt een hospitalisatie- dan wel een overlijdensattest bij. Het ziekenfonds stuurt, naast eventuele andere documenten, een inlichtingsblad uitkeringen. Stuur dat zo snel mogelijk terug, nadat het is ingevuld door jezelf én door de werkgever. Het ziekenfonds heeft het ingevuld document nodig om je uitkering te berekenen. Bij het einde van het verlof bezorg je het ziekenfonds binnen acht dagen een bewijs van werkhervatting ingevuld door de werkgever. Bezorg het ziekenfonds ook een attest dat het einde van de hospitalisatie van de moeder vermeldt.

16 16 ADOPTIEVERLOF Loontrekkenden Duur Loontrekkende adoptieouders hebben recht op een aantal weken ononderbroken adoptieverlof, betaald door het ziekenfonds. Het recht geldt voor beide ouders/partners. De duur van het verlof hangt af van de leeftijd van het kind. Voor een gehandicapt kind verdubbelt de periode. Elke ouder kan het verlof inkorten met één of meerdere weken. Het recht op adoptieverlof eindigt van zodra het kind acht jaar is. Het adoptieverlof moet starten binnen de 2 maanden na de inschrijving van het kind in het bevolkings- of vreemdelingenregister. Leeftijd van het kind ADOPTIEVERLOF < Maximumduur van het adoptieverlof Tot en met 2 jaar Van 3 tot en met 7 jaar Vanaf 8 jaar Gehandicapt kind 12 weken 8 weken Geen recht meer Andere kinderen 6 weken 4 weken Geen recht meer Vergoeding Gedurende de hele periode van het adoptieverlof krijgt de ouder een vergoeding. De eerste drie dagen zijn ten laste van de werkgever. Het ziekenfonds betaalt de rest van de periode. De werkgever betaalt het gewone loon. Het ziekenfonds betaalt een uitkering gelijk aan 82% van het werkelijke brutomaandloon, begrensd op 2.848,54 euro/maand (bedrag geldig vanaf ). De ziekenfondsuitkering is een vervangingsinkomen waarop je belastingen betaalt. Het ziekenfonds houdt een bedrijfsvoorheffing in van 11,11%.

17 17 Aanvraag Adoptieverlof moet je aanvragen bij de werkgever en het ziekenfonds. De aanvraag bij de werkgever gebeurt minstens 1 maand voor de aanvang van het verlof met een aangetekende brief of met een brief die je afgeeft tegen ontvangstbewijs. De brief vermeldt de begin- en einddatum van het verlof. Bezorg de werkgever ook de documenten die de adoptie bewijzen uiterlijk bij de aanvang van het verlof. De aanvraag bij het ziekenfonds gebeurt op het ogenblik waarop het verlof aanvangt. Vermeldt de begin- en einddatum van het verlof en voeg bij de aanvraag het bewijs van inschrijving van het kind in het bevolkings- of vreemdelingenregister en zo nodig een attest dat de handicap bewijst. Het ziekenfonds stuurt, naast eventuele andere documenten, een inlichtingsblad uitkeringen. Stuur dat zo snel mogelijk terug, nadat het is ingevuld door jezelf én door de werkgever. Het ziekenfonds heeft het ingevuld document nodig om je uitkering te berekenen. Bij het einde van het adoptieverlof bezorg je het ziekenfonds een bewijs van werkhervatting ingevuld door de werkgever. Bescherming Werknemers die adoptieverlof nemen, genieten een wettelijke bescherming tegen ontslag tijdens de periode die loopt van twee maanden vóór het verlof tot één maand erna.

18 18 Zelfstandigen Duur Zelfstandige adoptieouders hebben recht op een aantal weken ononderbroken adoptieverlof, betaald door het ziekenfonds. Het recht geldt voor beide ouders/partners (indien beiden zelfstandige). De duur van het verlof hangt af van de leeftijd van het kind. Voor een gehandicapt kind verdubbelt de periode. Elke ouder kan het verlof inkorten met één of meerdere weken. Het recht op adoptieverlof eindigt van zodra het kind acht jaar is. Het adoptieverlof moet starten binnen de 2 maanden na de inschrijving van het kind in het bevolkings- of vreemdelingenregister. Leeftijd van het kind ADOPTIEVERLOF < Maximumduur van het adoptieverlof Tot en met 2 jaar Van 3 tot en met 7 jaar Vanaf 8 jaar Gehandicapt kind 12 weken 8 weken Geen recht meer Andere kinderen 6 weken 4 weken Geen recht meer Vergoeding Het bedrag van de uitkering is forfaitair vastgesteld op 347,11 euro per week (bedrag geldig sinds ). Het ziekenfonds betaalt de volledige uitkering in één keer, uiterlijk één maand na aanvang van het verlof. Tijdens het adoptieverlof mag de zelfstandige geen beroepsactiviteit ten persoonlijke titel uitoefenen.

19 19 Aanvraag De aanvraag bij het ziekenfonds gebeurt per gewone brief of door afgifte van een schriftelijk vraag tegen ontvangstbewijs. Aanvragen kan ten vroegste vanaf de indiening van het verzoekschrift bij de bevoegde rechtbank of bij gebrek hieraan vanaf de datum van ondertekening van de adoptieaktie. Ten laatste de dag van de inschrijving van het kind in het bevolkingsregister. Vermeld de begin- en einddatum van het verlof en voeg zo nodig een attest bij dat de handicap bewijst. Het ziekenfonds bevestigt de aanvraag en vraagt een kopie van het verzoekschrift of adoptieakte. Bij de hervatting van de beroepsactiviteit stuur je het ziekenfonds binnen twee dagen een bericht van hervatting dat je zelf invult en ondertekent.

20 20 GEBOORTEAANGIFTE Gemeente De geboorte van een kind moet door één van de ouders of door iemand die bij de bevalling aanwezig was, binnen 15 dagen worden aangegeven bij de burgerlijke stand van de gemeente waar het kind geboren is. Voor de aangifte zijn de identiteitskaart van de aangever en van de moeder nodig, het trouwboekje als de ouders gehuwd zijn en een geboorteattest. Het gemeentebestuur zal twee uittreksels van de geboorteakte afleveren. Eén is bestemd voor de kinderbijslagkas, het andere voor het ziekenfonds. De geboorteaangifte wordt door de burgerlijke stand gemeld aan de gemeente van je woonplaats. De gemeente zal je uitnodigen om de identiteitspapieren van het kind te komen ophalen. Ziekenfonds Het uittreksel van de geboorteakte, afgeleverd door het gemeentebestuur, moet je zo snel mogelijk bezorgen aan het ziekenfonds. Het ziekenfonds heeft dat attest nodig om de precieze duur van de bevallingsrust te berekenen en om het kind in te schrijven als persoon ten laste. De reglementering bepaalt ten laste van welke ouder het kind wordt ingeschreven. Er bestaan prioriteitsregels. Informeer je vooraf als de ouders bij verschillende ziekenfondsen zijn aangesloten. Je ontvangt kleefvignetten en het ziekenfonds vraagt een SIS-kaart aan op naam van het kind. In afwachting ontvang je een attest dat je gebruikt tot de SIS-kaart wordt afgeleverd. Kinderbijslagkas Het andere uittreksel van de geboorteakte, afgeleverd door het gemeentebestuur, voeg je bij de aanvraag om kinderbijslag. Werkgever Als beide ouders werknemer zijn, brengen ze beiden het bedrijf op de hoogte van de geboorte. Hiervoor is geen specifiek document voorzien.

21 21 Hospitalisatieverzekering Indien gewenst kan voor het kind vanaf zijn geboorte een hospitalisatieverzekering worden afgesloten. Als je aangesloten bent bij Hospitalia, de hospitalisatieverzekering van de Onafhankelijke Ziekenfondsen, kan het kind worden ingeschreven zonder wachttijd en zonder medische vragenlijst op voorwaarde dat de inschrijving gebeurt binnen 3 maanden na de geboorte en één van de ouders ten minste 6 maanden is aangesloten.

22 22 GEBOORTEPREMIE Kinderbijslagfonds Loontrekkenden en zelfstandigen hebben recht op een geboortepremie, ook kraamgeld geheten. 1ste geboorte 2de geboorte en elke volgende GEBOORTEPREMIE / KRAAMGELD < (bedragen in euro geldig sinds ) Voor meerlingen bedraagt de premie 1.064,79 euro per kind ,79 euro 801,13 euro De geboortepremie kan je aanvragen vanaf de 6de maand van de zwangerschap. Ze wordt betaald vanaf de 7de zwangerschapsmaand. Je gebruikt voor de aanvraag een formulier van de (laatste) werkgever van de ouder die het recht op kinderbijslag opent. Je stuurt het naar de kinderbijslagkas. Zelfstandigen vragen het formulier aan bij hun sociale verzekeringskas en bezorgen het ook daar terug. Ziekenfonds Als je de aanvullende verzekering betaalt bij het ziekenfonds is het best mogelijk dat jij en/of je partner recht hebben op een geboortepremie of -geschenk van het ziekenfonds. Informeer bij je ziekenfonds, vraag ook wat je precies moet doen om er aan te komen. Werkgever Sommige werkgevers hebben voor hun werknemers een specifiek voordeel, eventueel in de vorm van een geboortepremie.

23 23 KINDERBIJSLAG Loontrekkenden en zelfstandigen hebben recht op kinderbijslag. De kinderbijslag wordt uitbetaald door de kinderbijslagkas van de werkgever van de ouder, die het recht op kinderbijslag opent. De reglementering bepaalt wie dat is. Er bestaan prioriteitsregels. In de meeste gevallen wordt de betaling van de kinderbijslag geregeld via het werk van de vader. De kinderbijslag moet aangevraagd worden. Bij de aanvraag voeg je een uittreksel van de geboorteakte. Loontrekkenden wenden zich tot de personeelsdienst van hun bedrijf. Werklozen moeten zich richten tot het kinderbijslagfonds waarbij de laatste werkgever was aangesloten. Zelfstandigen moeten contact opnemen met de sociale verzekeringskas waarbij ze aangesloten zijn. De kinderbijslag wordt gestort vanaf de maand volgend op de geboorte. MAANDBEDRAGEN GEWONE KINDERBIJSLAG < (bedragen in euro geldig sinds & zelfstandigen) Voor één kind Voor het 2de kind Voor elk volgend kind Loontrekkenden 78,59 euro 145,43 euro 217,13 euro Zelfstandigen 60,00 euro 145,43 euro 217,13 euro De bedragen van de kinderbijslag kunnen variëren. Bij de gewone kinderbijslag gelden er hogere bedragen voor wezen en geplaatste kinderen alsook een toeslag voor eenoudergezinnen met een bescheiden inkomen. Naast de gewone kinderbijslag bestaat er verhoogde kinderbijslag: voor kinderen van een invalide werknemer; voor kinderen van werklozen (minimum 6 maanden) of gepensioneerden; voor gehandicapte kinderen; in de vorm van een leeftijdsbijslag.

24 24 BORSTVOEDINGSVERLOF Er bestaat geen algemeen geldende wettelijke regeling inzake borstvoedingsverlof. Mogelijk heeft het bedrijf waar je werkt een collectieve arbeidsovereenkomst afgesloten die een periode borstvoedingsverlof, dikwijls zonder vergoeding, voorziet. Als dat niet zo is, kan je wellicht met je werkgever onderhandelen over een dergelijk onbetaald verlof. Je hebt tijdens deze periode geen recht op een uitkering van het ziekenfonds. Neem alleszins contact op met het ziekenfonds om je rechten te vrijwaren, eventueel middels de betaling van een bijdrage voortgezette verzekering. Een uitkering vanwege het ziekenfonds is wel mogelijk voor werkneemsters die borstvoeding geven en een beroep uitoefenen dat een risico inhoudt voor het kind of de moeder. Borstvoedingsverlof kan maar worden toegestaan voor een maximumduur van 5 maanden vanaf de dag van de bevalling. Om de periode van moederschapsrust te verlengen kan er ook gedacht worden aan een onderbreking via het tijdskrediet. BORSTVOEDINGSPAUZES Werkneemsters uit de privésector, hebben recht op borstvoedingspauzes die hen in staat moeten stellen borstvoeding te geven en/of melk af te kolven. De werkneemster maakt gebruik van een aangepaste ruimte die de werkgever ter beschikking stelt. De borstvoedingspauze duurt een half uur. Een werkneemster die tijdens een arbeidsdag 4 uur of langer werkt, heeft recht op één pauze. Een werkneemster die tijdens een arbeidsdag ten minste 7 en een half uur werkt, heeft recht op twee pauzes, die ze in één keer of in twee keer kan opnemen. Het moment waarop de borstvoedingspauze wordt genomen wordt overeengekomen met de werkgever.

25 25 Het recht geldt tot 7 maanden na de geboorte. De periode kan in uitzonderlijke omstandigheden (bijv. bij prematuren) met maximum 2 maanden worden verlengd op voorlegging van een medisch getuigschrift. De borstvoedingpauze schorst de arbeidsovereenkomst. De werkgever is geen loon verschuldigd. Het ziekenfonds betaalt een uitkering gelijk aan 82% van het werkelijke (onbegrensde) brutomaandloon. De ziekenfondsuitkering is een vervangingsinkomen waarop je belastingen betaalt. Het ziekenfonds houdt een bedrijfsvoorheffing in van 11,11%. De betaling door het ziekenfonds gebeurt op basis van een maandelijks attest ingevuld door de werkgever. Het attest vermeldt het aantal halve uren en het inkomen, zodat het ziekenfonds de uitkering kan berekenen. De werkneemster bewijst de borstvoeding maandelijks met een medisch getuigschrift of een attest van een consultatiebureau voor zuiglingen (Kind en Gezin). De werkneemster die van dit recht gebruik wil maken moet de werkgever hiervan 2 maanden op voorhand op de hoogte brengen per aangetekende brief of door overhandiging van een geschrift dat voor ontvangst wordt ondertekend door de werkgever. Er begint een speciale bescherming tegen ontslag te lopen vanaf de datum van de aanvraag tot het einde van de maand volgend op het laatste attest of getuigschrift dat de borstvoeding bewijst. Bij onrechtmatig ontslag is de werkgever naast de gewone opzeggingsvergoeding nog een bijkomende vergoeding van 6 maanden loon verschuldigd. De vergoeding kan niet gecumuleerd worden met de vergoeding bij onrechtmatig ontslag die geldt bij moederschapsbescherming.

26

27 27 OUDERSCHAPSVERLOF Werknemers uit de privé-sector met een anciënniteit van ten minste één jaar, hebben recht op drie maanden ouderschapsverlof. Beide ouders kunnen dit verlof opnemen. Bij een voltijdse onderbreking kunnen de drie maanden in één blok worden genomen of uitgesplitst worden in maanden. Het voltijds ouderschapsverlof kan opgevraagd worden door zowel voltijdse als deeltijdse werknemers. De drie maanden ouderschapsverlof kunnen ook halftijds opgenomen worden over een periode van 6 maanden of met een 1/5 onderbreking gedurende 15 maanden. De 6 maanden kunnen opgenomen worden in blokken van 2 maanden. De 15 maanden kunnen opgenomen worden in blokken van 5 maanden. Het deeltijdse ouderschapsverlof kan alleen opgevraagd worden bij een voltijdse tewerkstelling. Voltijdse werknemers kunnen het ouderschapsverlof gemengd opnemen, bijvoorbeeld een deel voltijds, een deel halftijds en een deel 1/5. Hierbij telt het principe: 1 maand voltijds=2 maanden halftijds=5 maanden 1/5 onderbreking. Je moet in dit geval telkens een nieuwe aanvraag doen. Het ouderschapsverlof moet opgenomen worden tussen de geboorte en de zesde verjaardag van het kind. Voor gehandicapte kinderen wordt de periode uitgebreid tot het kind acht wordt. Bij adoptie geldt ook de achtste verjaardag van het kind als uiterlijke datum, maar moet het verlof worden opgenomen binnen 4 jaar na de inschrijving van het kind als gezinslid. Als je ouderschapsverlof wil nemen moet je de werkgever ten minste twee en hoogste drie maanden op voorhand op de hoogte brengen. Je doet dat met een aangetekende brief of schriftelijk tegen een ontvangstbewijs met datumvermelding waarin de begin- en einddatum van het verlof is vermeld. Per aanvraag kan slechts één aaneengesloten periode van ouderschapsverlof worden gevraagd. Je hebt tijdens het verlof een ontslagbescherming die loopt van de aanvraag tot 3 maanden na het einde van het ouderschapsverlof. Je behoudt je sociale rechten alsof je werkte, maar je kan geen aanspraak maken op een uitkering bij arbeidsongeschiktheid, zolang het ouderschapsverlof duurt.

28 28 De werknemer die ouderschapsverlof neemt, heeft recht op een maandelijkse uitkering betaald door de RVA. MAANDUITKERING OUDERSCHAPSVERLOF < brutobedragen in euro geldig sinds Voltijdse onderbreking Halftijdse onderbreking 1/5 onderbreking 1/5 onderbreking éénoudergezin 684,94 342,46 116,18 156,23 50-plussers krijgen een hoger bedrag bij een deeltijdse onderbreking. Op de vermelde bedragen wordt een bedrijfsvoorheffing ingehouden van: 10,13% in geval van een voltijdse onderbreking; 17,15% in geval van een deeltijdse onderbreking.

29 29 MOEDERSCHAPSHULP VOOR ZELFSTANDIGEN Vergoeding Vrouwelijke zelfstandigen krijgen ter gelegenheid van de geboorte van hun kind(eren) 105 dienstencheques. De cheques zijn gratis en kunnen gebruikt worden om huishoudhulp aan te kopen via een erkende organisatie. Bij die erkende organisaties zitten bijv. interimkantoren, diensten voor thuishulp, strijkdiensten,. Je vindt de lijst van erkende ondernemingen alsook meer informatie over de dienstencheque in het algemeen op Je kan met dienstencheques ook terecht bij het Plaatselijk Werkgelegenheidsagentschap (PWA). PWA ers zijn werklozen die enkele uren bijklussen. In het systeem van dienstencheques krijgen de werknemers minstens een halftijds arbeidscontract bij een erkende organisatie. Eén dienstencheque geldt als betaling voor één uur werk. De cheques zijn 8 maanden geldig. Niet gebruikte of verloren cheques worden niet terugbetaald. Voorwaarden onderworpen zijn aan het sociaal statuut voor zelfstandigen tijdens de twee kwartalen die het kwartaal van de bevalling voorafgaan en de bijdrage betaald hebben; onderworpen blijven tot de toekenning van de hulp en de bijdrage betaald hebben voor het kwartaal waarin de bevalling zich voordoet; de pasgeborene inschrijven in het rijksregister in het gezin van zijn moeder. Aanvraag De zelfstandige vraagt de moederschapshulp aan bij haar sociaal verzekeringsfonds. De aanvraag gebeurt schriftelijk per post, of door neerlegging ter plaatse tegen ontvangstbewijs, ten vroegste vanaf de zesde maand zwangerschap en ten laatste op het einde van de zesde week volgend op de bevallingsdatum. Het sociaal verzekeringsfonds bevestigt de aanvraag en vraagt een kopie van het geboorteattest terug te sturen alsook het ingevulde inschrijvingsformulier

30 30 bij Accor TRB (*), het uitgiftebedrijf van de dienstencheques. Vrouwen die al een gebruiksnummer hebben delen hun nummer mee, ze hoeven zich niet opnieuw in te schrijven. Het sociaal verzekeringsfonds bezorgt, na de nodige controles, zowel de aanvrager als het uitgiftebedrijf een attest van begunstigde van moederschapshulp. Het attest wordt bezorgd binnen een termijn van twee maanden volgend op de indiening van de aanvraag. Het mag niet afgeleverd worden voor de geboorte en de inschrijving in het rijksregister. Het attest vermeldt de datum van de eerste dag van de zesde week volgend op de datum van de bevalling. Het sociaal verzekeringsfonds betaalt ten vroegste vijf werkdagen voor deze datum de dienstencheques aan het uitgiftebedrijf. Het uitgiftebedrijf bezorgt de dienstencheques aan de zelfstandige binnen de 5 werkdagen na ontvangst van de betaling. De gratis dienstencheques voor vrouwelijke zelfstandigen geven geen recht op de doorgaans geldende belastingvermindering. De tegenwaarde moet niet opgenomen worden in de aangifte: de cheques worden niet belast. (*) Accor TRB -Afdeling Dienstencheques Hermann-Debrouxlaan 54 Bus Brussel

31 31 KRAAMZORG Kraamzorg wordt georganiseerd door zelfstandige vroedvrouwen, kraamcentra of diensten voor thuis- of gezinsverpleging. Ze organiseren en coördineren deskundige aangepaste hulp rond de geboorte voor alle gezinnen zonder een onderscheid te maken waar of op welke manier de bevalling gebeurt. Veelal wordt een onderscheid gemaakt tussen medischverpleegkundige zorgverlening door vroedvrouwen en kraamhulp door een professionele kraamverzorgster. Kraamverzorgster Kraamverzorgsters zijn veelal opgeleid als kinderverzorgster. De kraamzorg aan huis omvat verzorging en observatie van de pasgeborene en de moeder naast huishoudelijk werk als koken, schoonmaken, wassen, strijken, boodschappen doen, de andere kinderen opvangen, Kraamverzorgsters zijn niet bevoegd om medische of verpleegkundige taken te verrichten. Kraamzorg loopt in principe over een periode tot 10 dagen na de bevalling. Hiernaast is gezinshulp mogelijk tijdens de periode van prenatale rust gedurende de zwangerschap of als verlenging van de kraamzorg. Je betaalt een bijdrage op basis van het gezinsinkomen, soms wordt er een forfaitaire prijs gehanteerd. Mogelijk worden er ook vervoerskosten in rekening gebracht. De aanvraag moet geruime tijd vóór de bevalling gebeuren. Sommige ziekenfondsen en/of hospitalisatieverzekeringen geven een tegemoetkoming voor de dienstverlening. Als je Hospitalia hebt, en meer bepaald de module Hospitalia Plus, dan heb je recht op een vergoeding van 5 euro per dag gedurende maximum de eerste 7 dagen na de bevalling. Ouders van een meerling kunnen vanaf een drieling gratis een beroep doen op Kind en Gezin voor de organisatie van thuishulp. Deze hulp bestaat, afhankelijk van het aantal kinderen, uit een halftijdse of voltijdse kinderverzorgster en poetsvrouw tot de kinderen 3 of 6 jaar oud zijn.

32 32 Vroedvrouw Een vroedvrouw kan instaan voor de pre- en postnatale medisch-verpleegkundige zorgverlening. Zij kan zelf de verlossing verrichten of hulp bieden bij een bevalling die begeleid wordt door een arts of een andere vroedvrouw, in een ziekenhuis, thuis of in one day. Bij de prenatale zorgen gaat het om individuele verloskundige zittingen (d.i. verloskundig onderzoek, technische verstrekkingen en eventuele monitoring) en de individuele of collectieve fysieke en psychische voorbereiding op de bevalling. De voorbereiding omvat niet de zwangerschapsgymnastiek, die behoort tot de bevoegdheid van de kinesitherapeut. De vroedvrouw opent een zwangerschapsdossier en stelt een zwangerschapsboekje ter beschikking. De postnatale zorgen omvatten het postnataal toezicht en de verzorging gedurende de eerste, meestal vijf, dagen na de bevalling. In principe betaalt de betrokkene het honorarium aan de vroedvrouw. Als de vroedvrouw werkt via het systeem van de derdebetaler wordt het honorarium door het ziekenfonds rechtstreeks vereffend met de verstrekker. De ziekteverzekering voorziet in een terugbetaling van de pre- en postnatale verstrekkingen door vroedvrouwen: verloskundige zittingen (max. 12 per zwangerschap met inbegrip van twee bezoeken thuis); de voorbereiding op de bevalling (max. 12 individuele zittingen); de postnatale zorgen (in principe max. 12, meer op medisch voorschrift). De verstrekkingen door verbonden vroedvrouwen worden door het ziekenfonds volledig terugbetaald. Voor niet-verbonden vroedvrouwen, die zich niet aan het verbintenistarief moeten houden, wordt de terugbetaling verminderd met 25%. De vermindering geldt niet voor verzekerden met verhoogde tegemoetkoming. De terugbetaling door het ziekenfonds geschiedt op voorlegging van een getuigschrift voor verstrekte hulp.

33 33 Kinesitherapie De kinesitherapeut kan instaan voor de prenatale zwangerschapsgymnastiek en de postnatale revalidatie. De ziekteverzekering voorziet in een terugbetaling van de pre- en postnatale verstrekkingen door kinesitherapeuten (maximum 9 per zwangerschap, met uitzondering van de zittingen verleend aan gehospitaliseerden). De terugbetaling door het ziekenfonds bedraagt voor gewone verzekerden 60-65% van het verbintenistarief. Voor niet-verbonden kinesitherapeuten, die zich niet aan het verbintenistarief moeten houden, wordt de terugbetaling verminderd met 25%. De terugbetaling voor verzekerden met verhoogde tegemoetkoming bedraagt 80-82,5%, ook als de verstrekker niet-verbonden is. De terugbetaling door het ziekenfonds geschiedt op voorlegging van een getuigschrift voor verstrekte hulp.

34 34 KINDEROPVANG Onthaalouders/Kinderdagverblijf Naast de opvang van het kind door de grootouders, een babysit of een au pair onderscheidt men twee types van kinderopvang: in gezinsverband en in groepsverband. Voor beide vormen van kinderopvang geldt dat je de nodige stappen moet ondernemen zodra je weet dat je zwanger bent. Er gelden bij de verschillende vormen van kinderopvang al dan niet kwaliteitseisen door Kind en Gezin. De opvangkosten zijn verschillend naargelang het initiatief. KIND EN GEZIN < Kwaliteitstoezicht Prijs Opvang in gezinsverband Onthaalouders aangesloten bij een erkende dienst voor opvanggezinnen Altijd Volgens inkomen Zelfstandige onthaalouders Opvang in groepsverband Erkend kinderdagverblijf (min. 23 kinderen) Mini-crèche (8 22 kinderen) Zelfstandig kinderdagverblijf (min. 23 kinderen) Alleen indien attest van toezicht Altijd Alleen indien attest van toezicht Alleen indien attest van toezicht Vrij Volgens inkomen Vrij Vrij Belastingplichtigen met een beroepsinkomen kunnen de opvangkosten voor kinderen jonger dan 12 jaar fiscaal aftrekken.

35 35 Thuisoppas zieke kinderen Als je in orde bent met de aanvullende verzekering heeft je ziekenfonds mogelijk een dienst thuisoppas zieke kinderen. Als één of meer kinderen ziek zijn en beide ouders werken, verzekert het ziekenfonds, gedurende aan aantal dagen, gratis thuisopvang door een gekwalificeerde en ervaren kinderverzorgster uit de streek. Contacteer je ziekenfonds om de precieze voorwaarden te kennen en om te weten te komen hoe je de oppas regelt. Kinderoppas bij hospitalisatie Als je in orde bent met Hospitalia, de hospitalisatieverzekering van de Onafhankelijke Ziekenfondsen, heb je recht op een aantal dagen kinderoppas thuis tijdens het verblijf van de moeder in het ziekenhuis na een bevalling of bij een onvoorziene ziekenhuisopname van één van de ouders terwijl de andere uit werken gaat. Contacteer je ziekenfonds om de precieze voorwaarden te kennen en om te weten te komen hoe je de oppas regelt.

36 Inhoud > Moederschapsbescherming 4 Tabaksontwenning zwangere vrouwen en hun partner 5 Moederschapsverlof en -uitkering 6 Hoeveel kost een bevalling? 12 Verlof voor de vader 14 Adoptieverlof 16 Geboorteaangifte 20 Geboortepremie 22 Kinderbijslag 23 Borstvoedingsverlof 24 Borstvoedingspauzes 24 Ouderschapsverlof 27 Moederschapshulp voor zelfstandigen 29 Kraamzorg 31 Kinderopvang 34

37 Deze brochure is een uitgave van de Onafhankelijke Ziekenfondsen. Redactie: Bert Corremans Opmaak: Leen Verstraete Foto s: Phovoir, PhotoAlto en Image Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, website of welk ander medium dan ook, zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. Om praktische redenen werd in de teksten voornamelijk het mannelijke genus gebruikt. Uiteraard kan hij, zijn of hem ook als zij of haar gelezen worden. Bij de redactie is rekening gehouden met de reglementering tot en met 20 juli De vermelde bedragen gelden voor 2007 tot een volgende verhoging of indexering. Verantwoordelijke uitgever : Pascal MERTENS Landsbond van de Onafhankelijke Ziekenfondsen St-Huibrechtsstraat, 19, 1150 Brussel. Copyright mloz Brussel, augustus 2007.

38 Verantwoordelijke uitgever : Pascal MERTENS - Landsbond van de Onafhankelijke Ziekenfondsen St-Huibrechtsstraat, Brussel - 08/2007 de landsbond van de onafhankelijke ziekenfondsen groepeert Landsbond van de Onafhankelijke Ziekenfondsen Sint-Huibrechtsstraat Brussel Tel +32 (0) Fax +32 (0) info@mloz.be