GEBOORTEGIDS UW BABY IS IN GOEDE HANDEN. socialistische MUtUAliteit VAn brabant Toegankelijke gezondheid voor iedereen!

Transcriptie

1 GEBOORTEGIDS UW BABY IS IN GOEDE HANDEN socialistische MUtUAliteit VAn brabant Toegankelijke gezondheid voor iedereen!

2 GEBOORTEgids Informatiegids van de Federatie van Socialistische Mutualiteiten van Brabant Verantwoordelijke uitgever: Michel Michiels, redactie: dienst Infocom, foto s: Corbis, Shutterstock, Jacky Delorme vormgeving: Mordicus, oplage: exemplaren, uitgave: maart 2013, druk: Artoos Redactieadres: Deze gids is louter informatief. Alleen de statuten bepalen de rechten en plichten van het ziekenfonds en zijn leden. SOCIAlISTISCHe MUTUAlITeIT VAN BRABANT Toegankelijke gezondheid voor iedereen!

3 Bereid uzelf voor op het ouderschap! Moeder of vader worden, dat beleeft u zeer intens. Maar er komt vóór en na de bevalling heel wat papierwerk bij kijken. Aan wie moet u melden dat de baby op komst of geboren is? Hoe staat het met het verlof voor de moeder en de vader? Hoe krijgt u kindergeld? Welke extra voordelen geeft het ziekenfonds? Het zijn maar enkele van de vele vragen waarop deze gids u een antwoord geeft. Belangrijk : de informatie, cijfers en bedragen in deze brochure zijn gebaseerd op de informatie die beschikbaar was bij het ter perse gaan van deze gids. geboortegids PAGina 1

4 PAGina 2 geboortegids

5 Inhoudstafel Wat betekenen de icoontjes die gebruikt worden in deze gids? ~ Wat moet u doen? & f G Meer informatie? Welke documenten afgeven? Opgelet! p Voorwaarden Pagina 4 Zwangerschap en geboorte aankondigen U zwanger melden De geboorte aangeven Pagina 8 Kraamverlof Moederschapsrust Zwanger en ziek, wat nu? Geboorteverlof Adoptieverlof Borstvoedingsverlof Borstvoedingspauzes Pagina 21 Tijd nemen om voor uw kindje te zorgen Ouderschapsverlof Tijdskrediet Onbetaald verlof Pagina 27 Gezinsbijslag Kraamgeld Kinderbijslag Adoptiepremie Pagina 32 Gezinsbegeleiding en kinderopvang Gezinsbegeleiding Kinderopvang Pagina 39 Belastingvoordeel Inkomensbelasting Kinderopvang fiscaal aftrekbaar Onroerende voorheffing Pagina 42 Uw ziekenfonds biedt een helpende hand Voordelen Hospitalisatieverzekering Pagina 47 Nuttige adressen geboortegids PAGina 3

6 Zwangerschap en geboorte aankondigen Een kindje dragen en op de wereld brengen, als koppel bent u daar heel erg mee bezig. Om ten volle van uw geluk te kunnen genieten, mag u vooral niet vergeten de juiste personen en instellingen te verwittigen. U zwanger melden U werkt in loondienst Breng uw werkgever ten laatste 7 weken (9 voor een meerling) vóór de bevallingsdatum op de hoogte van de zwangerschap. Doe dit via een aangetekende brief. Of geef een doktersattest met de vermoedelijke bevallingsdatum af en vraag hiervoor een ontvangstbewijs. Vanaf dan bent u wettelijk beschermd. Tot 1 maand na uw terugkeer heeft uw werkgever dan niet het recht om een einde te maken aan uw arbeidsovereenkomst. U hebt het recht van het werk afwezig te zijn, met behoud van loon, voor zwangerschapsonderzoeken die niet buiten de werkuren kunnen gebeuren. U mag geen overuren kloppen: u mag niet meer dan 9 uur per dag werken en ook niet langer dan de wekelijkse arbeidsduur in uw bedrijf. U mag geen gevaarlijk werk verrichten (lasten dragen, in aanraking komen met afval of toxische producten, enz.). Als men u geen ander werk kan laten uitvoeren, stelt de arbeidsgeneesheer u op rust. Het ziekenfonds betaalt u dan dezelfde uitkering als bij ziekte, namelijk 78,24 procent van uw brutoloon. De uitkering kan maximaal 100,94 euro per dag bedragen (index 1 december 2012). Wat is gevaarlijk werk? Vermoedt u dat uw gezondheid of die van de baby in gevaar komt? Een goede raad: stap naar de arbeidsgeneesheer van uw bedrijf. Die kan u vertellen of het mogelijk is u uit uw werkomgeving te verwijderen. Is dat zo, dan ontvangt u een uitkering van het ziekenfonds. De lijst met risicoarbeid kunt u inkijken op de personeelsdienst van het bedrijf waar u werkt, bij de vakbond of de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, Toezicht en sancties. & De nodige informatie om hen te contacteren vindt u op p. 47. PAGina 4 geboortegids

7 Bij ontslag Zodra u aan uw werkgever hebt gemeld dat u zwanger bent, geniet u tot één maand na uw moederschapsverlof een bescherming tegen ontslag. Dit betekent niet dat er u helemaal niets meer kan gebeuren of dat u slordig mag worden. De baas mag een zwangere vrouw aan de deur zetten voor redenen die niets te maken hebben met de lichamelijke toestand als gevolg van de zwangerschap of de bevalling (zware fout, economische redenen, enz.). De werkgever is wettelijk verplicht te bewijzen dat hij de vrouw voor een andere reden dan de zwangerschap ontslaat. Hij stelt haar daarvan schriftelijk in kennis. Bij gebrek aan bewijs, of als de reden die hij aanvoert niet overeenstemt met de wettelijke voorschriften, moet de werkgever een forfaitaire vergoeding betalen die gelijk is aan het brutoloon voor zes maanden. Deze komt bovenop de eventuele contractbreukvergoeding. U werkt als zelfstandige of bent werkloos U bent niet verplicht uw zwangerschap te melden aan de instelling waarvan u afhangt. Schrijf wel een Z op uw stempelkaart als u werkloos bent. Op die manier weet de VDAB/ Actiris wanneer uw moederschapsverlof precies begint. U bent minderjarig (jonger dan 18) Geef op het OCMW een doktersattest af. Daarop moet staan dat u zwanger bent en op welke datum de bevalling gepland is. Op die manier kunt u als minderjarige eventueel genieten van een leefloon. Iedereen Bezorg het ziekenfonds steeds een doktersattest met de uitgerekende bevallingsdatum. Vermeld ook vanaf welke datum u moederschapsrust wil nemen. Dat doktersattest geeft u ten vroegste 6 weken vóór de bevalling af indien u in loondienst werkt of werkloos bent. Als zelfstandige geeft u het ten vroegste 3 weken vóór de bevalling af. & Vraag de gratis brochure 'Wegwijs in... Werk en Ouderschap' bij FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg Dienst Publicaties Ernest Blerotstraat 1, 1070 Brussel publi@meta.fgov.be U kunt ze ook inkijken of downloaden op de website geboortegids PAGina 5

8 DE GEBOORTE AANGEVEN Op de gemeente Wanneer? Binnen 15 dagen na de geboorte (zater dagen, zondagen en feestdagen tellen mee) moet u het kind aangeven op de dienst Burgerlijke stand van de gemeente waar het geboren is. Wie? De vader en/of de moeder kunnen de geboorte aangeven. De vader kan dit alleen doen indien het koppel getrouwd is of indien hij het kind vooraf heeft erkend als zijn afstammeling (zie kader hiernaast). Welke documenten meenemen? 1 Het attest van het ziekenhuis en/of de vroedvrouw. 2 De identiteitskaart van de persoon die de aangifte komt doen. 3 Het trouwboekje (indien u gehuwd bent) of de erkenningsakte (indien samenwonend en indien de vader het kind vooraf heeft laten erkennen bij de gemeente). Bij de aangifte ontvangt u een attest voor de verplichte vaccinatie tegen polio en twee getuigschriften. Eén daarvan is bestemd voor het kinderbijslagfonds, het andere voor het ziekenfonds. Zorg ervoor dat deze documenten onmiddellijk op de juiste plaats terechtkomen. Als u ze verliest, worden ze niet vervangen! De gemeente waar de aangifte gebeurde, stuurt de informatie over de geboorte automatisch door naar het gemeentebestuur van uw woonplaats. Zo kunt u daar later identiteitspapieren voor uw kind afhalen. Erkenning van het kind Bent u niet getrouwd, dan kan de vader de baby officieel laten erkennen als zijn afstammeling. Dit kan zowel voor de geboorte gebeuren, vanaf de 6e maand zwangerschap, als erna. Hiervoor dienen de vader en de moeder samen naar het gemeentehuis te gaan om een authentieke akte op te maken. U dient dan uw identiteitskaart en in sommige gevallen ook een kopie van uw geboorteakte voor te leggen. De procedure kan verschillen per gemeente. U informeert zich best bij de dienst Burgerlijke stand van uw gemeente. Bij het ziekenfonds Meld de geboorte van uw kind zo snel mogelijk aan het ziekenfonds. Gebruik daarvoor het speciale getuigschrift dat u op het gemeentehuis kreeg. Het ziekenfonds schrijft het kind dan PAGina 6 geboortegids

9 in als persoon ten laste van een van de ouders. Geniet u een moederschapsuitkering, bezorg het ziekenfonds dan zo snel mogelijk het geboorteattest of een uittreksel uit de geboort e- akte. Bij het kinderbijslagfonds Kinderbijslag is een maandelijkse bijdrage in de kosten voor de opvoeding van uw kind. De bijslag moet u zelf aanvragen. Bij de aangifte van de geboorte zal de ambtenaar van de Burgerlijke stand u een attest voor kinderbijslag bezorgen. Degene die het recht op kinderbijslag opent, heet de rechthebbende. Meestal is dat de vader. Maar het kan ook de moeder zijn, als het kind daar belang bij heeft. Bijvoorbeeld als de moeder een werkneemster is en de vader een zelfstandige. De rechthebbende is steeds een bloedverwant of een aanverwant (= aangetrouwde familie) van het kind. Werknemers en werklozen Bezorg het attest dat u van de gemeenteambtenaar kreeg, aan het kinderbijslagfonds van uw (laatste) werkgever. Als u nog nooit gewerkt hebt, dient u zich tot de Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers te richten. verzekeringskas. Doe dat liefst per aangetekende brief. Lees meer over kinderbijslag op pagina 28. Aan de werkgever U bent verplicht uw werkgever zo snel mogelijk te laten weten dat uw kind geboren is. Een specifiek document bestaat hiervoor niet. Bij andere instellingen Trekt u een pensioen, uitkering, leefloon of rente? Breng de instelling die deze betaalt zo snel mogelijk op de hoogte van de geboorte van uw kind. Voornamen kiezen Als ouder kiest u zelf welke voornaam of voornamen u uw kind geeft. Voornamen die voor verwarring zorgen of die het kind of iemand anders kunnen schaden (belachelijke of aanstootgevende namen) kan de officier van de Burgerlijke stand weigeren in de geboorteakte op te nemen. Een meisje mag geen jongensnaam als eerste voornaam krijgen en omgekeerd. Het aantal voornamen dat u mag geven, is niet onbeperkt. Zelfstandigen Bezorg het officiële attest dat u daarvoor van het gemeentebestuur kreeg aan uw sociale geboortegids PAGina 7

10 Kraamverlof Zalig zo n nieuwe baby in huis. Maar uw kleine hartendief heeft veel aandacht nodig. De moederschapsrust en het geboorteverlof geven u de nodige tijd om die allereerste momenten met uw kindje te koesteren. MOEDERSCHAPSRUST Als moeder hebt u recht op tijd voor uzelf en uw baby. Om u voor te bereiden op de geboorte en daarna om te rusten. De wet voorziet moederschapsrust voor werkneemsters, werklozen en zelfstandigen. De moederschapsrust bestaat uit twee periodes. De periode vóór de bevalling is de voorbevallingsrust. De periode vanaf de bevalling is de nabevallingsrust. Hoelang? Werkneemsters in de privé- of de overheidssector en werklozen hebben recht op 15 weken moederschapsverlof. Voor een meerling krijgt u 19 weken. De voorbevallingsrust duurt maximaal 6 weken. Eén week moet u verplicht vóór de bevalling nemen. Doet u dat niet, dan bent u die week kwijt. De 5 andere weken (7 voor een meerling) kunt u nemen op het einde van de 9 weken nabevallingsrust (11 voor een meerling). Werkt u nog op de dag van de bevalling, dan gaat de moederschapsrust in op de dag na de bevalling. Om uw beroepsactiviteit geleidelijk aan te kunnen hervatten, kunt u de laatste 2 weken van de moederschapsrust (het facultatieve gedeelte) spreiden over een periode van 8 weken na de nabevallingsrust en uw werk op die manier deeltijds hervatten. Als zelfstandige of helpende echtgenote hebt u recht op (naar keuze) 3 tot 8 weken moederschapsverlof (met een extra week in geval van een meerling). De verplichte moederschapsrust omvat 3 weken, waarvan 1 week vóór en 2 weken na de geboorte. De facultatieve weken kunt u naar keuze opnemen. De 2 facultatieve weken voorbevallingsrust kunnen worden opgenomen vanaf de 3e week vóór de voorziene bevallingsdatum. De 3 facultatieve weken nabevallingsrust kunnen ten vroegste aanvangen na de verplichte rustperiode en kunnen tot 23 weken na de geboorte opgenomen worden. De facultatieve rust moet wel in periodes van 7 kalenderdagen worden opgenomen. Het kindje komt vroeger dan gepland De 7 dagen van de verplichte week vóór de bevalling kunt u in geen geval na de bevalling opnemen. Als u te vroeg bevalt, kunt u daardoor soms een deel van uw moederschapsverlof verliezen. Het kindje laat wat langer op zich wachten Bevalt u na de uitgerekende datum, dan wordt de voorbevallingsrust verlengd tot aan de dag van de bevalling. PAGina 8 geboortegids

11 De baby blijft in het ziekenhuis Als het pasgeboren kindje meer dan 7 dagen na de bevalling in het ziekenhuis moet blijven, krijgt de mama een extra dag moederschapsrust voor elke dag dat de baby in het ziekenhuis ligt. Als het kindje bijvoorbeeld 17 dagen na de bevalling in het ziekenhuis blijft, wordt uw moederschapsverlof met 10 dagen verlengd. Deze verlenging mag niet langer dan 24 weken duren (ongeveer 5 en een halve maand). Wat moet ik doen? Werkneemsters moeten: 1 aan de werkgever op het einde van de nabevallingsrust een attest van het ziekenhuis bezorgen. Op dat attest moet staan dat de baby langer dan 7 dagen na de geboorte in het ziekenhuis is gebleven en hoelang de opname heeft geduurd. 2 aan het ziekenfonds een attest van het ziekenhuis bezorgen, waarop de duur van de opname van het pasgeboren kind is vermeld. Zelfstandigen moeten: 1 het ziekenfonds binnen de 15 dagen na de geboorte van het kindje schriftelijk verzoeken om de moederschapsrust te verlengen 2 het ziekenfonds een attest van het ziekenhuis bezorgen, waarop de duur van de opname van het pasgeboren kind is vermeld. Uitkering Voor werkneemsters en werklozen Een uitkering van 75 % van het brutoloon, met een maximum van 96,77 euro/dag (index van 1 december 2012). Voor zelfstandigen Een uitkering per volledige week ten bedrage van 440,50 euro (index van 1 december 2012). Werklozen moeten aan het ziekenfonds een attest van het ziekenhuis bezorgen, waarop de duur van de opname van het pasgeboren kind is vermeld. geboortegids PAGina 9

12 Uw moederschapsrust begint. Wanneer meldt u het, en aan wie? U werkt in loondienst Geef uw werkgever ten laatste 7 weken (9 weken in geval van een meerling) vóór de bevalling een doktersattest met de vermoedelijke bevallingsdatum en zeg hem ook vanaf wanneer u uw voorbevallingsrust neemt. Aan uw ziekenfonds bezorgt u een doktersattest met de vermelding dat u normaal op het einde van de gevraagde voorbevallingsrust zult bevallen. U bent werkloos Schrijf op uw stempelkaart een Z in de vakjes die overeenstemmen met het verlof. Op die manier weet de VDAB/Actiris dat u in moederschapsrust bent. Aan uw ziekenfonds bezorgt u een doktersattest met de vermelding dat u normaal op het einde van de gevraagde voorbevallingsrust zult bevallen. U bent zelfstandige Bezorg het ziekenfonds een aanvraag waarop u aangeeft vanaf wanneer u wilt rusten. Voeg daarbij een uittreksel uit de geboorteakte. Uw nabevallingsrust is gedaan. Wanneer meldt u het, en aan wie? U werkt in loondienst of u bent werkloos Vanaf het moment dat u opnieuw begint te werken of te stempelen, hebt u maximaal acht dagen om het bericht van werkhervatting of het bericht van hervatting van de werkloosheid aan het ziekenfonds te bezorgen. Dit document, ter grootte van een postkaart, kreeg u van het ziekenfonds en moet u eerst laten invullen door uw werkgever of de instelling die uw werkloosheidsuitkering uitbetaalt. Denk eraan om u opnieuw bij de VDAB/Actiris te laten inschrijven als u werkloos bent. Wilt u thuisblijven om voor uw kindje te zorgen? Laat het schriftelijk weten aan uw ziekenfonds. U werkt als zelfstandige Als u een uitkering geniet, bezorgt u het ziekenfonds, binnen 2 dagen, een attest om te melden dat u opnieuw als zelfstandige aan het werk bent. Wie betaalt wat, en aan wie? U werkt in loondienst of u stempelt Werkneemsters en werklozen ontvangen tijdens de moederschapsrust een uitkering van het ziekenfonds. Het gaat om een percentage van het brutoloon (zie tabel p. 12). Deze uitkering moet u zelf aanvragen. Bezorg het ziekenfonds een aanvraag en een doktersattest PAGina 10 geboortegids

13 waarop de vermoedelijke bevallings datum staat. Een kopie van de geboorteakte kan ook. U dient te vermelden op welke datum u stopt met werken. Wanneer uw aanvraag bij het ziekenfonds binnen is, krijgt u een inlichtingenblad toegestuurd. Een deel van dat formulier vult u zelf in en een ander deel laat u invullen door uw werkgever of de instelling die uw werkloosheidsuitkering uitbetaalt. Daarna stuurt u het terug naar het ziekenfonds. Na de bevalling bezorgt u het ziekenfonds het uittreksel uit de geboorteakte dat u op de gemeente kreeg. Het ziekenfonds heeft dat nodig om de precieze duur van de bevallingsrust te berekenen. Hoe de procedure verder verloopt op het einde van de moederschapsrust kunt u nalezen op pagina 10: «Uw nabevallingsrust is gedaan. Wanneer meldt u het, en aan wie?» U bent ambtenaar Uw uitkering (= 100 procent van uw loon) ontvangt u tijdens de ganse duur van de moederschapsrust van de overheidsinstelling waar u werkt, en dus niet van het ziekenfonds. U bent zelfstandige Vrouwen die een zelfstandig hoofdberoep uitoefenen en helpende echtgenotes hebben recht op de moederschapsuitkering mits de wachttijd van zes maanden volbracht is. Bezorg het aanvraagformulier moederschapsuitkering voor zelfstandigen ingevuld terug aan het ziekenfonds en voeg er een uittreksel uit de geboorteakte bij. De betaling van de uitkering voor de 3 verplichte rustweken zal gebeuren bij ontvangst van dit document en op voorwaarde dat het lid in orde is met haar bijdrage bij de sociale verzekeringskas. De uitkering voor de facultatieve weken wordt betaald bij ontvangst van de schriftelijke bevestiging van werkhervatting en, ten vroegste, op het einde van het moederschapsverlof. Moederschapshulp voor vrouwelijke zelfstandigen Elke vrouwelijke zelfstandige kan bij haar socialeverzekeringsfonds 105 gratis dienstencheques aanvragen voor de geboorte van een kind. Met deze cheques, die 8 maanden geldig zijn, kunt u hulp verkrijgen voor het huishouden, het bereiden van maaltijden, de boodschappen, enz. Kinderopvang mag niet met deze cheques betaald worden. Aanvragen moeten tussen de 6e zwangerschapsmaand en de 15e week na de bevalling gebeuren via of brief aan het socialeverzekeringsfonds. & Meer details kunt u bekomen bij uw socialeverzekeringskas of op geboortegids PAGina 11

14 Bediende/arbeider (met arbeidscontract) 82 % van het gederfde onbegrensde loon 75 % van het brutoloon, uitkering begrensd tot 96,77 euro per dag 60 % van het brutoloon, uitkering begrensd tot 77,41 euro per dag Wie krijgt welke uitkering? (index op 1 december 2012) Werkloze (volledig, gecontroleerd) Uitkering gedurende de eerste dertig dagen Basisuitkering + 19,5 % van het laatste loon Uitkering van de 31e dag tot het einde van de 15 weken Basisuitkering + 15 % van het laatste loon Uitkering na de 15e week 60 % van het laatste loon beperkt tot het bedrag van de werkloosheidsuitkering Bij contractbreuk (arbeidsovereenkomst verbroken bij het begin van de moederschapsrust) 79,5 % van het brutoloon, uitkering begrensd tot 102,57 euro per dag 75 % van het brutoloon, uitkering begrensd tot 96,77 euro per dag 60 % van het brutoloon, uitkering begrensd tot 77,41 euro per dag Invalide Voor een invalide (dit wil zeggen iemand die langer dan 1 jaar ziek is) in moederschapsrust kan de moederschapsuitkering nooit lager zijn dan de invaliditeitsuitkering. Het statuut van invalide geeft normaal recht op verhoogde kinderbijslag. Die krijgt u enkel onder bepaalde voorwaarden. Proefperiode Wat gebeurt er indien uw moederschapsverlof tijdens de proefperiode begint? Als u arbeidster bent, blijft de proefperiode gewoon doorlopen. Werkt u onder bediendencontract, dan wordt de proefperiode geschorst. Arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur Uw moederschapsverlof verandert niets aan de einddatum van uw contract. U kunt uw moederschapsrust helemaal opnemen en u daarna opnieuw laten inschrijven als werkzoekende. PAGina 12 geboortegids

15 ZWANGER EN ZIEK, WAT NU? Zwangerschap biedt helaas geen bescherming tegen ziekte. Als u ziek wordt, zal uw arts u arbeidsongeschikt verklaren, of ongeschikt om een job te zoeken indien u werkloos bent. U werkt in loondienst Breng uw werkgever op de hoogte en bezorg hem een doktersbriefje. U hebt daarvoor maximaal 2 werkdagen de tijd vanaf de dag nadat u ziek werd. Verstuur het attest per aangetekende brief of laat het op het bedrijf afgeven tegen ontvangstbewijs. U bent ook verplicht het ziekenfonds op tijd een origineel doktersbriefje te bezorgen. Op tijd, dat is binnen 28 dagen voor een bediende, binnen 14 dagen voor een arbeidster en binnen 2 dagen voor een werkloze. Wie betaalt wat? U wordt ziek vóór de voorbevallingsrust. Tijdens de rustperiode bent u nog steeds ziek. Uw arbeidsongeschiktheid wordt behandeld als een normaal ziekteverlof. De werkgever betaalt u een gewaarborgd loon gedurende de eerste 30 dagen (bediende) of 14 dagen (arbeidster). Bent u daarna nog ziek, dan krijgt u een uitkering van het ziekenfonds. Dat is 60 procent van het brutoloon. De uitkering kan maximaal 77,41 euro per dag bedragen (index van 1 december 2012). Deze uitkering wordt doorbetaald tot daags vóór de eerste dag van de zesde week vóór de uitgerekende bevallingsdatum. Daarna ontvangt u vijftien weken lang een moederschapsuitkering. U wordt ziek tijdens de voorbevallingsrust. Deze arbeidsongeschiktheid wordt meestal beschouwd als moederschapsrust. Het bedrag van die uitkering is trouwens voordeliger. U werkt als zelfstandige U bent arbeidsongeschikt als u uw zelfstandige beroep volledig moet stopzetten door een letsel of door functionele stoornissen (100 %). U hebt 28 dagen om u bij het ziekenfonds ziek te melden. Deze termijn loopt vanaf de dag nadat u ziek werd. Bezorg het ziekenfonds een verklaring van arbeidsongeschiktheid. Verstuur het met de post of geef het tegen ontvangstbewijs af aan een van onze loketten. Het ziekenfonds zal u dan een aantal formulieren toesturen die u ingevuld moet terugbezorgen. Via deze formulieren worden inlichtingen gevraagd over uw arbeidsongeschiktheid en de stopzetting van uw activiteit of van uw bedrijf. Wie betaalt wat? De eerste maand ontvangt u niets. Daarna betaalt het ziekenfonds u een uitkering van 52,43 euro (samenwonende met gezinslast), 32,73 euro (samenwonende zonder gezinslast) geboortegids PAGina 13

16 of 40,30 euro (alleenstaande). Deze bedragen worden zes dagen per week uitgekeerd. (Index 01/12/12) U bent werkloos U hoeft de VDAB/Actiris niet bij het begin van de arbeidsongeschiktheid te verwittigen. Schrijf gewoon een Z op uw stempelkaart in de vakjes van de dagen dat u arbeidsongeschikt bent. U bent wel verplicht u ziek te melden bij de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Dat moet binnen 2 werkdagen na het begin van de arbeidsongeschiktheid gebeurd zijn. Wie betaalt wat? Het ziekenfonds betaalt u een ziekte-uitkering. Om deze te ontvangen, bezorgt u een getuigschrift van arbeidsongeschiktheid (of de beslissing van de adviserend geneesheer van de RVA om u ongeschikt te verklaren) aan de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Zodra hij dat ontvangt en als hij uw arbeidsongeschiktheid erkent, sturen wij u een inlichtingenblad. Dat formulier laat u invullen door de instelling die de werkloosheidsuitkering betaalt. Daarna bezorgt u het ons terug. Met de gegevens op dat inlichtingsblad wordt uw ziekte-uitkering vastgesteld. Geboorteverlof Wat? De vader of meeouder heeft recht op 10 dagen geboorteverlof. De 10 dagen geboorteverlof moeten opgenomen worden binnen de 4 maanden na de geboorte, in een keer of in verschillende keren. Bij de geboorte van een meerling heeft de vader/meeouder slechts één keer recht op de 10 dagen geboorteverlof. De meeouder is de persoon die op het moment van de geboorte: gehuwd is met de moeder van het kind wettelijk samenwoont met de moeder van het kind op de wettelijke verblijfplaats van het kind drie jaar permanent en op affectieve wijze samenwoont met de moeder van het kind PAGina 14 geboortegids

17 Opgelet! Als er een wettelijk erkende vader op het geboorteattest staat, dan heeft alleen hij recht op geboorteverlof. Er mag geen bloedband (ouder, grootouder, broer, zus, tante,...) zijn tussen de moeder van het kind en de meeouder. Uitkering? De eerste 3 dagen worden volledig betaald door uw werkgever (100 % van het loon). Om recht te hebben op uw loon, moet u uw werkgever op voorhand inlichten over de bevalling. De 7 overige dagen worden door het ziekenfonds betaald. De uitkering bedraagt 82 % van uw brutoloon, met een maximum van 105,80 euro/ dag (index 01/12/12). Procedure Het aanvraagformulier kunt u bij ons ziekenfonds krijgen. Vul het in en bezorg het ons samen met een uittreksel uit de geboorteakte. Samen met dat aanvraagformulier ontvangt u van ons ziekenfonds ook een inlichtingsblad. Een deel ervan vult u zelf in. Het andere deel laat u door uw werkgever invullen. Op het einde van het geboorteverlof bezorgt u het inlichtingsblad terug aan het ziekenfonds. Omzetting van moederschapsverlof in geboorteverlof Voorwaarden De vader of meeouder van het kind kan het moederschapsverlof overnemen. Dit kan slechts als de moeder langer dan 7 dagen na de bevalling in het ziekenhuis moet blijven en het pasgeboren kind al naar huis is, of als de moeder sterft. Onder die voorwaarden kunt u als vader/meeouder de moederschapsrust en de uitkering van de moeder overnemen. Wat moet ik doen? Verwittig onmiddellijk uw werkgever als u werknemer bent. Zo geniet u een bescherming tegen ontslag. Bij het ziekenfonds vraagt u de overdracht van het moederschapsverlof. Bezorg ons daarvoor een bewijs van het ziekenhuisverblijf of een uittreksel uit de overlijdensakte van de moeder, plus een attest waarop de inrichting aangeeft dat het pasgeboren kind uit het ziekenhuis ontslagen is. Uitkering De moeder ligt in het ziekenhuis De moeder behoudt haar eigen moederschapsuitkering tijdens het verlof van de 6 geboortegids PAGina 15

18 vader/meeouder. De vader/meeouder ontvangt een uitkering ter waarde van 60 procent van zijn bruto bezoldiging. De uitkering kan maximaal 77,41 euro per dag bedragen (index van 1 december 2012). met de datum waarop de moeder uit het ziekenhuis is ontslagen. De moeder is overleden De 1e maand krijgt de vader of meeouder, naargelang de beroepscategorie, 82 procent van het niet-begrensde brutoloon of 79,5 procent van het brutoloon uitbetaald. In dat laatste geval kan de uitkering maximaal 102,57 euro per dag bedragen (index van 1 december 2012). Voor de overige dagen ontvangt hij een uitkering van 75 procent van zijn brutoloon. De uitkering is begrensd tot 96,77 euro per dag (index van 1 december 2012). Tot wanneer? Het verlof eindigt wanneer de moeder het ziekenhuis verlaat, maar ten laatste op het einde van het moederschapsverlof dat de moeder bij haar opname nog niet had opgebruikt. Wie verwittig ik op het einde van het verlof? Binnen 8 dagen na het einde van het verlof bezorgt de vader/meeouder het ziekenfonds 2 attesten. Eén van de werkgever of de uitbetalingsinstelling, met vermelding van de datum waarop het werk of de werkloosheid is hervat. En een ander van het ziekenhuis PAGina 16 geboortegids

19 ADOPTIEVERLOF Als het kind bij het begin van het adoptieverlof jonger dan 3 jaar is, dan hebt u recht op 6 weken. Is het kind bij het begin van het verlof 3 jaar of ouder, dan zijn er 4 weken voorzien. Voor een adoptiekind met een handicap van meer dan 66 procent verdubbelt de duur van het verlof. Het adoptieverlof begint ten laatste binnen 2 maanden nadat het kind in het rijksregister is ingeschreven. Het eindigt automatisch in de week waarin het kind 8 jaar wordt. Als u adoptieverlof wilt nemen, moet u een aanvraag indienen bij uw ziekenfonds. U moet ook uw werkgever minstens 1 maand voor aanvang van het adoptieverlof op de hoogte stellen. Dit doet u door middel van een aangetekende brief met daarin de starten einddatum van het verlof. De nodige bewijsstukken moeten ten laatste bij aanvang van het adoptieverlof aan uw werkgever overhandigd worden. De uitkering bedraagt 82 procent van uw brutoloon, met een maximum van 105,80 euro/dag (index 01/12/12). Opgelet! Deze regeling geldt ook voor zelfstandigen (forfaitaire bedragen van 440,50 euro). geboortegids PAGina 17

20 BORSTVOEDINGSVERLOF Wat? Borstvoedingsverlof is een periode waarin u niet werkt om uw baby de borst te geven. Deze periode sluit aan op de moederschapsrust. U werkt voor de overheid Er bestaat geen specifiek borstvoedingsverlof in de overheidssector. U hebt wel recht op loopbaanonderbreking of ouderschapsverlof (meer daarover op pagina 21). Onder voorwaarden kunnen contractuelen ook aanspraak maken op de werkverwijdering voor borstvoeding. U werkt in de privésector Hier bestaan verschillende mogelijkheden. Collectieve overeenkomst Misschien voorziet de collectieve overeenkomst voor de sector of het bedrijf waar u werkt een borstvoedingsverlof. Tijdens die periode krijgt u doorgaans geen loon. De duur kan verschillen. Individuele overeenkomst met de werkgever U kunt met uw werkgever afspreken om een tijdje onbetaald verlof te nemen. U moet dan wel een bijdrage voor de voortgezette verzekering aan het ziekenfonds betalen. Anders verliest u uw rechten in de ziekteverzekering. Werkverwijdering voor borstvoeding Houdt uw werk risico's in, voor u en voor uw baby, dan hebt u recht op borstvoedingsverlof en ontvangt u een uitkering. Die is gelijk aan 60 procent van het brutoloon. De uitkering kan maximaal 77,41 euro per dag bedragen (index van 1 december 2012). De arbeidsgeneesheer beslist welk soort werk binnen het bedrijf ongezond is voor het kind en welk personeel voor een 'werkverwijdering' in aanmerking komt. Geeft u borstvoeding en denkt u dat uw werk de gezondheid van de baby in gevaar brengt, dan hebt u er alle belang bij om dit aan de arbeidsgeneesheer te melden. De uitkering van het ziekenfonds kan tot maximaal 5 maanden na de bevalling worden genoten. & Om te weten welk soort werk een risico inhoudt voor de moedermelk, kunt u terecht bij de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, Toezicht op het Welzijn op het Werk. De nodige informatie om hen te contacteren vindt u op p. 47. PAGina 18 geboortegids

21 BORSTVOEDINGSPAUZES Wat? Dit zijn pauzes die u als werkneemster in de privésector of als contractueel in overheidsdienst mag nemen om uw kind de borst te geven of om moedermelk af te kolven. U kunt daarvoor gebruik maken van een aangepaste plek die de werkgever ter beschikking stelt. Hoelang? De borstvoedingspauzes worden tijdens de werkuren genomen. U kunt een half uur per dag nemen als u deeltijds werkt (minstens 4 uur per dag) en een uur (of twee keer een half uur) als u 7.30 uur per dag werkt. De duur van de borstvoedingspauze valt binnen de normale arbeidstijd van een werkdag. Wanneer? Tot 9 maanden na de geboorte van uw kindje kunt u borstvoedingspauzes nemen op het werk. Wat moet ik doen? Als u dit recht wilt genieten, moet u het 2 maanden voordien aan de werkgever vragen. Stuur hem een aangetekende brief of geef hem een brief af en vraag hiervoor een ontvangst bewijs. Deze termijn kan in overleg met de werkgever verkort worden. Om de uitkering te krijgen, bezorgt u het ziekenfonds een attest met daarop: 1 de totale periode waarin u borstvoeding kunt geven. 2 de (half)uren melkpauze waarvoor de werkgever u geen loon betaalt. 3 uw bruto uurloon. Dat attest is te verkrijgen in alle kantoren van ons ziekenfonds. Uitkering De borstvoedingspauzes worden door de ziekteverzekering vergoed, en niet door de werkgever. De uitkering van het ziekenfonds is gelijk aan 82 procent van het onbegrensde gederfde brutoloon voor de uren of halfuren van de melkpauze. Bescherming tegen ontslag U geniet een bescherming tegen ontslag vanaf het moment dat u aan de werkgever hebt gemeld dat u van plan bent om borstvoedingspauzes te nemen. Deze bescherming loopt door tot 1 maand na de einddatum van het laatste attest of doktersbriefje. De werkgever mag u nog altijd ontslaan om redenen die niets te maken hebben met het feit dat u de borst geeft of melk afkolft. Hij moet dat wel kunnen bewijzen. Als u erom vraagt, moet hij u schriftelijk op de hoogte stellen van de redenen voor het ontslag. Bij gebrek aan bewijs, hebt u, bovenop de normale ontslagvergoeding, recht op een forfaitaire vergoeding ter waarde van 6 keer uw bruto maandloon. geboortegids PAGina 19

22 Meer weten? : DOOr GEZOnDHEiDSPrOBlEMEn VErPliCHt thuis te BlijVEn? HeT THUISZORGCeNTRUM VAN De SOCIAlISTISCHe MUTUAlITeIT MAAKT ' HeT MOGelIjK! socialistische MUtUAliteit VAn brabant Toegankelijke gezondheid voor iedereen!

23 Tijd nemen om voor uw kindje te zorgen Om een kindje groot te brengen is tijd nodig. Het ouderschapsverlof en het tijdskrediet geven zowel mama als papa de mogelijkheid om veel tijd met hun kindje door te brengen. Ouderschapsverlof Er bestaan heel wat mogelijkheden om uw werkprestaties tijdelijk te onderbreken of te verminderen om tijd door te brengen met uw kindje. Bij de overheid Een algemene regeling voor de overheidsdiensten is er niet. Elk bestuursniveau (federale overheid, gewestelijke, provinciale en plaatselijke besturen) en elk gewest (Vlaanderen, Brussel, Wallonië) heeft zijn eigen regels. Er bestaan ook verschillen tussen de diverse statuten. Bevraag u bij de instelling zelf. In de privésector Voor wie? De meeste werknemers kunnen een loopbaanonderbreking genieten in het kader van het ouderschapsverlof. Daarvoor moet u in de loop van de 15 maanden voor uw aanvraag minstens 12 maanden een arbeidsovereenkomst met dezelfde werkgever hebben. Het recht op ouderschapsverlof geldt zowel voor de vader als voor de moeder. Voor een meerling wordt het verlof per kind toegestaan en niet per zwangerschap. Elk kind geeft dus recht op ouderschapsverlof. Wanneer? Ouderschapsverlof kan genomen worden vanaf de geboorte of adoptie van het kind tot zijn 12e verjaardag. Voor hoelang? U hebt drie manieren om het ouderschapsverlof op te nemen, u mag de systemen ook combineren: 1 Volledig stoppen met werken Of u voltijds of deeltijds werkt, speelt geen rol. U kunt gedurende 4 maanden volledig stoppen met werken. U mag die 4 maanden ook opslitsen in periodes van een maand, of een veelvoud daarvan. 1 Halftijds stoppen met werken Als u voltijds werkt, kunt u gedurende 8 maanden zonder onderbreking halftijds werken. Die 8 maanden kunt u ook verdelen over periodes van 2 maanden, of een veelvoud daarvan. 1 Eén vijfde minder werken Als u voltijds werkt, kunt u uw prestaties met één vijfde verminderen gedurende een periode van 20 maanden. Deze periode mag u ook opsplitsen in stukken van 5 maanden, of een veelvoud daarvan. geboortegids PAGina 21

24 U kunt de 3 systemen combineren. Hou daarbij wel rekening met volgend principe: 1 maand volledig stoppen = 2 maanden halftijds stoppen = 5 maanden 1/5 minder werken. Wat moet ik doen? Werkgever U moet uw werkgever 3 maanden op voorhand verwittigen. U kunt met uw werkgever afspreken om die termijn in te korten. Stuur hem een aangetekende brief, of geef hem een gewone brief en laat hem een kopie daarvan voor ontvangst ondertekenen. In de brief moet u vermelden welk type ouderschapsverlof u wenst te nemen en geeft u de begin- en einddatum van het ouderschapsverlof op. Voor de start van uw ouderschapsverlof moet u uw werkgever ook een bewijs van de geboorte of adoptie geven, bvb. een uittreksel uit de geboorteakte of een inschrijvingsattest in het bevolkings- of vreemdelingenregister en een adoptieattest. U moet telkens een nieuwe aanvraag indienen voor elke ononderbroken periode van ouderschapsverlof. In principe kan de werkgever het verlof niet weigeren. Hij kan het wel maximaal 6 maanden uitstellen als dat nodig is voor de goede werking van het bedrijf. Hij laat dat schriftelijk weten binnen de maand na de aanvraag. RVA Om een uitkering te krijgen, moet u ze binnen 2 maanden na de dag waarop het verlof begon bij de RVA aanvragen. Bescherming tegen ontslag Vanaf de dag van de aanvraag tot 3 maanden PAGina 22 geboortegids

25 na afloop van het ouderschapsverlof, geniet de aanvrager een speciale bescherming tegen ontslag. Welk bedrag? Voor de periode waarin de arbeidsovereenkomst geschorst is (geheel of gedeeltelijk), betaalt de werkgever geen loon. U ontvangt dan een uitkering van de RVA. U stopt helemaal met werken (volledige schorsing) Voltijdse werkkrachten hebben recht op een uitkering van 786,78 euro bruto per maand (bedrag op 1 december 2012). Deeltijdse werkkrachten krijgen per maand een deel van dit bedrag, naargelang de duur van hun normale arbeidsprestaties. U werkt minder (beperking van de prestaties) Werkt u tijdelijk halftijds, dan hebt u recht op een uitkering van 393,38 euro bruto per maand (bedrag op 1 december 2012). Beperkt u uw arbeidsprestatie met één vijfde, dan ontvangt u maandelijks een uitkering van 133,45 euro bruto of 179,47 euro bruto als u als alleenstaande werknemer uitsluitend samenwoont met één of meer kinderen ten laste (bedragen op 1 december 2012). Alle ouders hebben recht op een vierde maand ouderschapsverlof, maar de uitkeringen voor deze vierde maand worden slechts toegekend voor geboortes of adopties na 8 maart Voor geboortes en adopties voor deze datum betreft het een onbetaald verlof. geboortegids PAGina 23

26 Tijdskrediet Wat? Alle werknemers uit de privésector hebben recht op tijdskrediet. Het is een systeem waarin u een periode minder kunt werken of helemaal kunt stoppen met werken. Tijdskrediet hoeft niet noodzakelijk te dienen om een kind op te voeden. Het is bedoeld om mensen de kans te geven tijd vrij te maken om bijvoorbeeld de zorg voor een zieke ouder op te nemen, een persoonlijk project te realiseren enzovoort. Hoe? Het systeem van tijdskrediet staat u toe om uw prestaties 1 volledig te onderbreken gedurende een periode van 12 maanden. 1 halftijds te onderbreken gedurende een periode van 24 maanden (als u minstens 75 % werkt). 1 met één vijfde te verminderen gedurende een periode van 60 maanden (als u voltijds werkt). Het is mogelijk om het tijdskrediet te verlengen met 3 jaar, als het aangevraagd wordt om zich bezig te houden met een kind tot 8 jaar, voor een zieke te zorgen, palliatieve zorg te bieden aan een naaste of een opleiding te volgen. 4 jaar, als het aangevraagd wordt om medische bijstand te bieden aan een minderjarig kind met een ernstige ziekte of een kind tot 21 jaar met een handicap. Dit tijdskrediet moet binnen een periode van 3 of 4 jaar genomen worden, ongeacht het type (volledig, halftijds of 1/5). Voorwaarden U hebt pas recht op een uitkering voor tijdskrediet als u minstens 2 jaar een arbeidsovereenkomst hebt met uw werkgever en een beroepscarrière van minstens 5 jaar. Als u tijdskrediet neemt onmiddellijk nadat u al uw rechten op ouderschapsverlof voor alle rechtgevende kinderen uitgeput hebt, hoeft u niet aan deze voorwaarden te voldoen. Als u in een bedrijf met minder dan 11 werknemers werkt, hebt u niet zomaar recht op tijdskrediet. Uw werkgever moet eerst zijn akkoord geven. In bedrijven vanaf 11 werknemers hebt u recht op de gevraagde vorm van tijdskrediet als alle voorwaarden vervuld zijn. Desalniettemin is het recht op tijdskrediet beperkt tot 5 % van het totale aantal werknemers. Als dit quotum bereikt is, worden de aanvragen voor tijdskrediet uitgesteld tot er weer een plaats vrijkomt. PAGina 24 geboortegids

27 Wat moet ik doen? Stel de werkgever schriftelijk op de hoogte van uw plannen, zodat hij praktische regelingen kan treffen (3 maanden op voorhand bij een bedrijf met meer dan 20 werknemers, 6 maanden bij een bedrijf met minder dan 20 werknemers). U kunt dit via een aangetekende of gewone brief melden. In dat laatste geval laat u de werkgever een kopie voor ontvangst ondertekenen. U dient ook een attest van tijdskrediet van de RVA bij te voegen, daarin wordt vermeld of u al loopbaanonderbreking of tijdskrediet heeft genoten. Als u tijdskrediet vraagt voor een in de wetgeving bepaalde reden, dan moet u het document 'Bewijs van het motief' overhandigen aan uw werkgever. Uitkering Wanneer u de toestemming tot tijdskrediet ontvangen hebt van uw werkgever, kunt u een uitkering aanvragen bij de RVA. Deze dient om het loonverlies ten gevolge van het tijdskrediet te compenseren. Het gaat om een maandelijkse uitkering. Volgende bedragen gelden voor de uitkering voor tijdskrediet (geldig sinds indexatie van 1 december 2012): 481,02 euro bruto per maand voor een volledige schorsing van de activiteit (641,37 euro bij 5 of meer jaar anciënniteit) 240,51 euro bruto per maand voor een vermindering van de arbeidsprestaties tot een halftijdse betrekking (320,68 euro bij 5 of meer jaar anciënniteit) 158,38 euro bruto per maand voor een vermindering van de arbeidsprestaties met één vijfde (204,39 euro voor alleenwonende werknemers) Deze uitkeringen zijn forfaitair. Dat wil zeggen dat het bedrag ervan niet varieert volgens uw oorspronkelijk loon, maar wel op basis van uw anciënniteit bij uw werkgever, uw tewerkstelling, uw gezinssituatie en uw leeftijd. G De onderbrekingsuitkeringen zijn onderworpen aan bedrijfsvoorheffing. Dit speelt een rol bij uw belastingen. Voor bijkomende inlichtingen kunt u terecht bij de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA). De nodige informatie om hen te contacteren vindt u op p. 48. geboortegids PAGina 25

28 Onbetaald verlof Verlof zonder wedde U kunt steeds aan uw werkgever vragen om verlof zonder wedde te krijgen. Samen met hem kunt u dan bepalen onder welke voorwaarden, voor hoelang u verlof neemt enz. U moet het dus met elkaar eens worden want onbetaald verlof is geen recht. Onbetaald verlof heeft gevolgen voor uw rechten in de sociale zekerheid, meer bepaald in de werkloosheidsverzekering en de ziekte- en invaliditeitsverzekering. Misschien voorziet de collectieve arbeidsovereenkomst voor uw sector of bedrijf wel een regeling voor verlof zonder wedde. Dat is bijvoorbeeld het geval in de sector van de grootwarenhuizen, de verzekeringen en de maatschappijen voor hypothecaire leningen, sparen en kapitalisatie. G Vermeld duidelijk in uw ontslagbrief dat u de arbeidsovereenkomst verbreekt om uw kind op te voeden. Stoppen met werken Als u ontslag neemt om voor uw kind te zorgen, krijgt u geen uitkering voor de tijd dat u uw kind opvoedt. U behoudt wel uw recht op uitkeringen tijdens de eerste 3 jaar na de geboorte van uw kind op voorwaarde dat u zich minstens 6 maanden met de opvoeding van uw kind bezighoudt. Als u zich na die 6 maanden inschrijft als werkzoekende, kunt u opnieuw een werkloosheidsuitkering ontvangen en bent u opnieuw gedekt voor alle sectoren van de sociale zekerheid. PAGina 26 geboortegids

29 Gezinsbijslag Een nieuwkomer in uw gezin opnemen kost een hoop geld. Gelukkig kunt u rekenen op het kraamgeld of de adoptiepremie, en de kinderbijslag om uw kind een goede start te geven. KRAAMGELD Wat? Het kraamgeld wordt uitbetaald bij de geboorte van elk kind dat recht geeft op kinderbijslag (zie p. 28). Het is bedoeld om de ouders te helpen het kind in optimale materiële omstandigheden in het gezin op te nemen. Wie vraagt het kraamgeld? De vader vraagt het kraamgeld aan. Als de vader geen werknemer, werkloze, invalide of gepensioneerde is, vraagt de moeder het kraamgeld aan. Als de vader en de moeder geen van beide werknemer of zelfstandige zijn, kan een ander gezinslid het kraamgeld aanvragen. Dat kan een inwonende grootouder, oom of tante van het kind zijn. Een broer of zus van het kind hoeft niet noodzakelijk tot het gezin te behoren om de aanvraag in te dienen. Wat moet ik doen? Het kraamgeld kunt u aanvragen vanaf de 6e zwangerschapsmaand en tot maximaal 5 jaar na de geboorte. U bent werkloos, invalide of gepensioneerd Om het kraamgeld aan te vragen hebt u een speciaal formulier nodig dat u kunt krijgen bij het kinderbijslagfonds van uw laatste werkgever. U bent zelfstandige U kunt het aanvraagformulier krijgen bij uw socialeverzekeringskas waar u het ook moet terugbezorgen. Als de aanvraag na de geboorte gebeurt, moet u het geboorteattest bijvoegen. Wanneer wordt het betaald? Het kraamgeld wordt betaald vanaf de 8e zwangerschapsmaand. Het wordt ook uitbetaald voor een doodgeboren kind of bij een miskraam na een zwangerschap van minstens 180 dagen. Hoeveel? U krijgt 1.223,11 euro voor het eerste kind en 920,25 euro voor de volgende. Bij de geboorte van een meerling geeft elk kind recht op 1.223,11 euro (bedragen geldig op 1 december 2012). U bent werknemer Om het kraamgeld aan te vragen hebt u een speciaal formulier nodig dat u kunt krijgen bij het kinderbijslagfonds van uw werkgever. geboortegids PAGina 27

30 KINDERBIJSLAG Wat? Werknemers, zelfstandigen, ambtenaren, uitkeringsgerechtigde werklozen, invaliden en gepensioneerden hebben recht op kinderbijslag. De rechten op kinderbijslag hangen af van de werksituatie en de sociale situatie. Wie opent het recht op kinderbijslag? Meestal is een van beide ouders rechthebbende op kinderbijslag. Dit wil zeggen dat deze ouder het recht op kinderbijslag doet ontstaan. Doorgaans is dat de vader. Maar het kan ook de moeder zijn, als dit beter is voor het kind. Bijvoorbeeld als de vader een zelfstandige is en de moeder een werkneemster. De rechthebbende is steeds een bloedverwant of een aanverwant (= aangetrouwde familie) van het kind. De rechthebbende is diegene die het recht op kindergeld opent. De rechtgevende is het kind. De bijslagtrekkende is diegene die het kindergeld ontvangt. Wat moet ik doen? De rechthebbende moet de kinderbijslag aanvragen. Als werknemer krijgt u kinderbijslag van het kinderbijslagfonds van uw werkgever. Op de gemeente ontving u een speciaal attest om de kinderbijslag aan te vragen. Dat attest stuurt u aangetekend naar het kinderbijslagfonds. Als zelfstandige vraagt u de kinderbijslag aan uw sociale verzekeringskas. Stuur daarvoor het speciale attest dat u op de gemeente kreeg naar die kas. Doe dat per aangetekende brief. Als ambtenaar dient u zich tot uw personeelsdienst te wenden. Dit geldt zowel voor contractuelen als voor vastbenoemden. Als werkloze, invalide of gepensioneerde vraagt u de kinderbijslag aan het kinderbijslagfonds van uw laatste werkgever, of aan de Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers (RKW). Wie nog nooit werkte, vraagt de kinderbijslag ook aan de RKW. G Krijgt u al kinderbijslag voor één of meer kinderen, of is er vóór de geboorte al kraamgeld betaald, dan moet u niets doen. Het kinderbijslagfonds onderzoekt automatisch uw recht op kinderbijslag. Wanneer aanvragen? Vraag de kinderbijslag aan bij de geboorte van het kind. PAGina 28 geboortegids

31 Vanaf wanneer krijgt u kinderbijslag? Kinderbijslag wordt 1 keer per maand betaald, vanaf de maand na die waarin het kind geboren is. De betaling gebeurt telkens in de loop van de volgende maand. De kinderbijslag wordt altijd betaald op de 10e dag van de maand die volgt op de maand waarop de bijslag betrekking heeft. Voorbeeld: een kind dat in januari geboren is, geeft vanaf februari recht op kinderbijslag. De betaling gebeurt in maart. Tot wanneer? Kinderen van 0 tot 18 jaar hebben onvoorwaardelijk recht op kinderbijslag tot 31 augustus van het jaar waarin ze 18 worden (21 jaar voor gehandicapte kinderen). Tussen 18 en 25 jaar zijn er voorwaarden: de jongere moet onderwijs of een opleiding volgen, en mag maar beperkt werken of slechts een klein inkomen hebben via werk of een sociale uitkering. Hoeveel? Hoeveel kinderbijslag u krijgt, hangt af van de rang van het kind binnen het gezin, de leeftijd van het kind en het sociaal statuut van de rechthebbende ouder. Voor een kind met een erkende handicap of getroffen door een aandoening kunt u recht hebben op een toeslag. U dient dit aan te vragen bij het kinderbijslagfonds. Informatie over de juiste bedragen kunt u vragen bij de RKW als u werknemer bent en bij het RSVZ als u zelfstandige bent. Als het dossier reeds actief is, neemt u rechtstreeks contact op met de kas waartoe u behoort. geboortegids PAGina 29

32 ADOPTIEPREMIE Wat? De adoptiepremie wordt betaald bij de adoptie van een kind dat recht geeft op kinderbijslag. Ze is bedoeld om de adoptieouders te helpen het kind in optimale materiële omstandigheden in het gezin op te nemen. Wie vraagt ze aan? De vader vraagt de adoptiepremie aan. Is hij geen werknemer (of werkloze, zieke, gepensioneerde), dan vraagt de moeder ze aan. Als de vader en de moeder geen werknemer of zelfstandige zijn, kan de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid een afwijking van de regels toestaan. Uw kinderbijslagfonds kan u informatie geven. Wat moet ik doen? Vraag de premie aan zodra de adoptieprocedure in België gestart of de buitenlandse adoptie afgerond is. U bent werknemer, werkloos, invalide of gepensioneerd Bezorg het kinderbijslagfonds van uw werkgever (of uw laatste werkgever als u werkloos, invalide of gepensioneerd bent): een kopie van de akte waaruit blijkt dat u een kind wil adopteren of geadopteerd hebt. het formulier Aanvraag om een adoptiepremie (Eter). Dat formulier kunt u bekomen bij het kinderbijslagfonds van uw werkgever (of van uw laatste werkgever als u werkloos, invalide of gepensioneerd bent). U bent zelfstandige U kunt het aanvraagformulier krijgen bij uw sociale verzekeringskas waar u het ook moet terugbezorgen. Voorwaarden? 1 De adoptie moet blijken uit een Belgische of buitenlandse akte. 2 Het kind moet recht hebben op kinderbijslag. 3 Er mag voor het kind in België nog geen kraamgeld betaald zijn aan de adoptieouder of diens (huwelijks)partner. PAGina 30 geboortegids

33 Wanneer wordt ze betaald? Zodra het kinderbijslagfonds de nodige documenten heeft, krijgt u zo snel mogelijk de adoptiepremie. Hoeveel? De adoptiepremie bedraagt 1.223,11 euro (bedrag op 1 december 2012). Weet u niet bij welk kinderbijslagfonds het bedrijf waar u werkt of werkte, is aangesloten? Vraag het aan uw werkgever, aan uw werkloosheidskas of aan de Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers (RKW) of aan het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ). De nodige informatie om hen te contacteren vindt u op p. 48. geboortegids PAGina 31