Wijkspiegel Westwijk. Bouwstenen voor preventie AANZ AMSTELVEEN. AANZ AMSTELVEEN Dr. Willem Dreesweg VB Amstelveen

Transcriptie

1 2014 Wijkspiegel Westwijk Bouwstenen voor preventie Dr. Willem Dreesweg VB Amstelveen

2 1 Voorwoord Hoe gaat het met de wijken van Amstelveen vandaag de dag? De wijkcoaches van AanZ hebben de afgelopen maanden veel tijd besteed aan het beantwoorden van deze vraag. AanZ en de gemeente vinden het in een tijd waarin welzijn en zorg nadrukkelijk op een samenhangende manier georganiseerd moet worden, belangrijk dat burgers en professionals veel, zo niet alles, van hun wijk moeten weten om in gezamenlijkheid afgewogen keuzes te maken voor de toekomst. Is dat nieuw? Nee. Beschrijvingen van de wijk, het verzamelen van gegevens over leefbaarheid, welbevinden en bevolkingssamenstelling kennen we al vele jaren. Het betreft echter telkens momentopnamen, die steeds opnieuw om bijstelling vragen. Vooral de beleving en waardering over de wijk is van groot belang voor het beleid. Antwoorden zijn daarom meer dan een opsomming van feiten. De wijkcoaches hebben er dan ook voor gekozen om deze doorkijkjes in wijken voortaan Wijkspiegels te noemen. Het betreft een reflectie voor ons allen, een spiegelbeeld wat mee verandert met de tijd. In de Wijkspiegel is dan ook meer ruimte voor de stem van de bewoners zelf. Volledig is het document niet, immers het is niet haalbaar om elke inwoner te spreken en zo alle belevingen mee te nemen. De wijkcoaches hebben wel de ambitie om steeds meer en diverse mensen aan het woord te laten en zo als het ware in de nieren van de wijk door te dringen. Wijkspiegels liggen aan de basis van keuzes om het welbevinden te verbeteren waarbij er oog is voor de sterke kanten van de wijk. Sterke kanten die ingezet kunnen worden om juist die mensen, die een steuntje in de rug nodig hebben om goed mee te kunnen en blijven doen, te helpen. De Wijkspiegel is het startdocument om met elkaar in gesprek te raken over de wijk. Het maken van de wijkspiegel verbindt en organiseert burgers en professionals bij het vaststellen van prioriteiten en het oppakken van actiepunten voor de wijk of de buurt. Het verstevigt het besef dat we elkaar nodig hebben in het verbeteren van en het samenleven in de wijk en de buurt. Dit document is tot stand gekomen door de inzet van de wijkcoaches AanZ Amstelveen. Wijkcoaches: Helma Keesom Caron Honold Betty van der Schraaff Hugo van der Kooij Backoffice Janno Meijer Marjo Fambach

3 2 Inleiding, achtergrond en doelstelling Dichter bij de burger, efficiënter en met minder geld (noodzakelijke besparing) leidt tot het anders inrichten van het preventiebeleid. Ook in Amstelveen. Amstelveen kiest er voor om de sociale samenhang te versterken met behulp van wijkcoaches. Het werken met dit type sleutelfiguren past in de landelijke welzijnstrends. Belangrijkste vaardigheden van de wijkcoach zijn onder andere het signaleren van problemen in de wijk en het voorkomen van escalatie van deze problemen. Een passend aanbod georganiseerd door bewoners en professionals moet hier uitkomst bieden. Doel van de wijkspiegel is dan ook te komen tot heldere bouwstenen voor de sociale infrastructuur van de wijk waar in de komende periode planmatig met burgers en organisatie gewerkt kan worden. Opzet van de wijkspiegel De combinatie van cijfers over bevolkingssamenstelling, zorggebruik, sociaalwelbevinden en het geluid van de bewoners op straat moet tot een evenwichtige en herkenbare wijkspiegel leiden, die in de wijk, bij de instellingen en bij de politiek draagvlak ondervind. De wijkcoaches zijn dan ook aan de slag gegaan met de volgende opzet: Wat zijn de meest recente wijkstatistieken van de wijken in Amstelveen? Wat zijn de ervaringen van de bewoners van de wijken in Amstelveen? Waar spreken de demografische- en ervaringsanalyse elkaar tegen, of zijn de conclusies uit de analyses eensluidend? Wat zijn de sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen voor de wijken in Amstelveen, afgaand op de uitkomst van de beiden analyses? Welke aanbevelingen mogen op basis van de analyse worden gedaan? De wijkcoaches zijn aan de informatie over de wijk gekomen door vele gesprekken te voeren met de wijk. Zo hebben zij gesprekken gevoerd over de thema s wonen, voorzieningen in de buitenruimte, voorzieningen met een binnenruimte, maar ook de betrokkenheid met de buurt. In de gesprekken is er ook geïnformeerd naar de tevredenheid over het wijkcentrum en of mensen participeren in een wijkorganisatie. De gesprekken zijn met een zo gevarieerd mogelijke groep mensen die wonen en werken in de wijken van Amstelveen. Denk hierbij aan sleutelfiguren, ketenpartners, bewonerscommissies en wijkbewoners. Wat betreft de wijkbewoners zijn de wijkcoaches het gesprek aangegaan met zowel jonge, als ook oude inwoners. Behalve deze diversiteit zijn er ook gesprekken gevoerd met allochtoon en autochtoon, alleenstaanden en samenwonenden: een diverse doelgroep dus! De duur van de gesprekken bedroeg telkens tussen drie kwartier en anderhalf uur en ze zijn gevoerd in de periode maart tot en met september. Het zijn open, zinnige en vaak enthousiaste gesprekken geweest waarbij de mensen zoveel mogelijk aan het woord waren. Speciaal is er in de gesprekken aandacht gegeven aan die groepen mensen die het lastig vinden om de regie over hun eigen leven te voeren. Vervolgens zijn de uitkomsten van deze gesprekken tegen het licht van de cijfers gehouden en zijn er eerste aannames/conclusies geformuleerd. Ook is er beschreven op welke leef terreinen er geen-of te weinig informatie voorhanden is. In een S.W.O.T.-analyse is een uitwerking gepresenteerd van de balans in de wijk tussen sterke en zwakke punten en hoe deze zich verhouden tot de mogelijkheden en bedreigingen

4 3 In elke wijkparagraaf zijn aanbevelingen opgenomen om mee aan de slag te gaan. De wijkspiegel wordt gepresenteerd aan de belangrijkste spelers van de wijk zoals daar zijn: Bewoners Initiatief Groepen Organisatie/instellingen die betrokken zijn bij de sociale-en zorgstructuur in de wijk Wijkplatforms/bewonersplatform Met deze partners zal bekeken worden hoe bewoners zelf hun spiegelbeeld waarderen. In gezamenlijkheid kan dan per wijk vastgesteld worden waar in de komende periode de aandacht naar moet uitgaan zodat burgers en organisaties programma s of activiteiten kunnen ontwikkelen die de leefbaarheid in de wijk verhogen.

5 4 Westwijk Wijkcoach: Hugo van der Kooij Schets van de wijk Westwijk is de recentste nieuwbouwwijk in Amstelveen. Beter is te stellen dat de ontwikkeling van de wijk een periode van bijna 30 jaar omhelst. De realisatie startte halverwege de jaren 80 en momenteel legt men de laatste hand aan de wijk. Er wonen momenteel zo n (2014) mensen in de wijk waarbij opvalt dat de aanwezigheid van jeugd oververtegenwoordigd is. Ouderen daarentegen zijn ondervertegenwoordigd. De verwachting is dat de wijk verder uitgroeit naar ruim inwoners waarbij jongeren de komende decennia de grootste groep vormen. De kern van de wijk wordt gevormd door een winkelcentrum waarin tevens de meeste voorzieningen zijn gerealiseerd. Het centrum staat op het punt om grondig verbouwd te worden. Het betreft uitbreiding van het winkelaanbod, herindeling voorzieningen en de verbetering van de stedenbouwkundige beleving van het plein. Over de wijk gesproken Wonen en leven De waardering voor het onderwerp wonen en leven is niet veel veranderd t.o.v. eerdere verkenningen en analyses. In algemene zin is het prettig wonen en leven in Westwijk. Ruim van opzet, helder stratenplan, goede bereikbaarheid en ontsluiting. Mensen noemen de wijk weliswaar saai en typisch voor een moderne woonwijk met het idee van s morgens iedereen er uit, s avond iedereen weer terug. Dit beeld vraagt wel om een nuance, immers veel kinderen (en vermoedelijk een van de opvoeders) brengt de dag door in de wijk. Bij doorvragen over de beleving van het wonen in deze wijk komen de volgende kernwoorden vaak naar voren: Parkeerproblemen (te weinig plek) Hard rijden Hufterig gedrag Hooghartige mensen Veel groen Goede voorzieningen Open karakter Mooie huizen

6 5 Goed openbaar vervoer Overlast scooters/aanwezigheid jongeren op straat Angst voor inbraken (sociale onveiligheid) Eenzaamheid Veiligheid blijft een actueel thema. Inbraaknieuws, oprollen van hennepplantages (nadrukkelijk in Westwijk) zijn zaken waar men over praat. De Stadspeiling 2013 geeft echter aan dat slechts 2,2 % van de mensen zich in deze buurt vaak onveilig voelt en 79% nooit. Dat zijn positieve cijfers t.o.v. andere wijken in Amstelveen. Een buurtinitiatief in de Jan Teulingslaan in het kader van inbraakpreventie in combinatie met het delen van waakzaamheid door buurtgenoten heeft veel belangstelling. Westwijkers zien hun wijk veranderen op het terrein van homogeniteit in inkomen en beeldvorming. Stond de wijk in het verleden vooral bekend als de wijk van de hoge inkomens, de betere auto s de mooie grote huizen (upper class). MENSEN GEVEN DE WIJK EEN DIKKE 8 Vandaag de dag vertoont dit beeld barsten. De economische crisis is Westwijk niet voorbij gegaan. Integendeel. Meerdere huishoudens hebben te maken gekregen met het wegvallen van inkomen met als gevolg hypothecaire problemen. Scheidingen (gepaard gaand met sociale spanningen) zijn toegenomen. Scholen melden nadrukkelijk dat de hiermee gepaard gaande spanningen een zichtbare weerslag hebben op de betrokken kinderen. Westwijk wordt vaker smalend de wijk van de Schone schijn genoemd. In Westwijk wonen relatief veel expats. Het betreft vooral mensen uit Japan. Deze doelgroep is vrij gesloten (weinig tot geen initiatief tot integratie) maar leeft gemakkelijk, zonder noemenswaardige problemen in de wijk. Zomers zien de Westwijkers in het Noordelijk stratengebied veel jonge toeristen door de wijk lopen. De drukbezochte camping in het Amsterdamse Bos is hier de oorzaak van. Op het terrein van welbevinden (gezondheid, woongenot, problemen) scoort de wijk niet zorgelijk meer dan in andere wijken. Neemt niet weg dat dit punt van leefbaarheid altijd aandacht verdient. Bij het verzamelen van meningen over de wijk blijkt dat gesprekken vaak richting problemen gaan (Goed nieuws is nu eenmaal minder interessant). Het is daarom goed te schrijven dat de meeste mensen als ze hun wijk een cijfer mogen geven, uitkomen op een dikke 8! Voorzieningen Het voorzieningenniveau wordt als goed en hoog beleefd. Het feit dat de wijk het laatste uitbreidingsgebied van Amstelveen is zie je terug in de ruimte opzet en de veelheid aan voorzieningen. Westwijkers relateren hun voorzieningen meteen aan de rest van Amstelveen en de omgeving. Het beeld is dat Amstelveen veel mogelijkheden heeft, rijk is aan een groot voorzieningenniveau, waar de Westwijker goed gebruik van maakt. De uitbreiding van het Westwijkplein roept naast de positieve aanvullingen ook vraagtekens op. Veel burgers noemen de parkeerdruk die mogelijk gaat ontstaan door de uitbreiding van het centrum. De verbouwing van het wijkcentrum wordt gezien als een verarming. Gebruikersgroepen maken zich zorgen over de tijdelijke tussenoplossing voor het wijkwerk als straks Westend dicht moet in het

7 6 kader van deze verbouwing. Het moeilijk te plannen traject tot nieuwbouw speelt het wijkcentrum parten. Er is sprake van veel afname van activiteiten. Het verdwijnen van de jongerenaccommodatie Down Town stuit vooral op onbegrip van de professionele organisaties en de gebruikers. Opvallend veel aandacht is er voor het voornemen om het Medisch Centrum (Westwijkplein) in de nabije toekomst te verplaatsen naar De Jasmijnlaan. Deze verplaatsing roept onbegrip op bij de ouderen in de wijk (vooral wonend in de nabijheid van het huidige centrum. ) Deze groep vreest voor de bereikbaarheid. De dokterspraktijk Göbel (Patiënten uit Bovenkerk en Westwijk) denkt er serieus over na om een wekelijks spreekuur in het centrum te gaan organiseren om het gemis te compenseren. Veel vragen in de sfeer van zorgen gelden matregelen die niet specifiek des Westwijk zijn, maar voortkomen uit landelijk beleid. De decentralisatie in de zorg en het jeugdwerk roept veel discussie op. Over het algemeen is men bewust van de gevolgen van deze verandering. Betrokkenheid In de laatste wijkverkenning van 2012 is ingegaan op de z.g. oppervlakkige sociale samenhang. De recent gehouden gesprekken met bewoners nuanceren dit beeld. Bewoners in Westwijk Oost, Schrijversbuurt, nieuw Zuid-Oost en Zuid -West geven juist aan dat er veel betrokkenheid is en men een goede sociale cohesie voelt. Dit is verklaarbaar uit het feit dat netwerken in de sfeer van kopers verenigingen actief aanwezig zijn of nog geleid hebben tot een vorm van buurtnetwerken waarbij men elkaar meer kent dan allen van naam en gezicht. De meeste Westwijkers ervaren de sociale samenhang als goed.. De waardering is over het algemeen dat men plezierig en goed met elkaar omgaat. Sommige mensen missen een wat meer volkse sfeer in de vorm van gezelligheid en levendigheid. Er is zeker betrokkenheid te bespeuren op het terrein van iets voor de buurt of anderen te betekenen. In gesprekken met Westwijkers komen hierbij de meer landelijke en generieke trends en ontwikkelingen naar voren zoals: Anonimiteit wordt als risico gezien. Het is beschamend als er eenzame mensen in m n straat wonen en ik dat niet zou weten zei een van de bewoners Het herkennen dat begrippen als zelfredzaamheid, burgerplicht, eigen verantwoordelijkheid het extra morele kompas worden in de wereld van zorg en welzijn Professionele organisaties gaven op het terrein van wonen, leven en betrokkenheid in relatie tot Westwijk aan: Onduidelijkheid over hun positie en dienstverlening in de nabije toekomst Zorgen om het preventieve beleid op wijkniveau nu bestaande structuren vervangen worden en het nog niet duidelijk is waar initiatieven en uitvoer worden ondergebracht Het idee dat er meer huishoudens problemen hebben (financieel, welbevinden, relaties) dan nu zichtbaar is Landelijke problematieken spelen natuurlijk ook in Westwijk. Genoemd worden: eenzaamheid (vooral onder ouderen), depressie, ouderenmishandeling, financiële problemen i.v.m. wegvallen inkomen De last om met minder middelen activiteiten te organiseren voor specifieke doelgroepen (bv. Beweegprogramma s voor ouderen en kwetsbare burgers)

8 7 Burgers zouden nog teveel moeten puzzelen om bij de juiste instanties te komen (sociale kaart en de toegankelijkheid daarvan). Organisaties noemden in dit verband ook kennis en kunde van elkaar Met name de vele wisselingen van mensen wordt als storend en kennelijk ook als onoverkomelijk ervaren Thema veiligheid. Ook hier de impact van hennepthuisteelt Bewegen is een interessant thema. In WWZ verband is er dit jaar extra aandacht voor sporten bewegen in Westwijk onder het Motto Westwijk Vitaal. In dit kader heeft AanZ (wijkcoach) ook een QuickScan gehouden in Westwijk. Uitkomsten van dit rapport waren: Westwijkers sporten en bewegen veel. Ouderen blijven in dit kader een groep die aandacht verdient. (Bewegen en gezond leven zal overigens voortdurend onderdeel van de leefstijl moeten zijn.) Sport wordt onvoldoende benut als maatschappelijk instrument om sociale samenhang te bevorderen. Kwetsbaren Het betreft mensen die (tijdelijk) niet in staat zijn om de regie over hun eigen leven te voeren. Er is wel veel voor te zeggen om de term kwetsbaar te nuanceren; Kwetsbaar is gerelateerd aan tijd, persoonskenmerken, situaties, vorm van de dag Kwetsbaar etiketteert Geeft te weinig aandacht aan wat mensen wel kunnen Er is niet per definitie consensus over het etiket kwetsbaar. Het betreft: Mensen met een verstandelijke beperking (IQ norm) Mensen met een lichamelijke beperking (bewegingsnorm) Mensen met een beperkte tot geen educatieve opleiding (diploma norm) Mensen met een (grote) afstand tot de arbeidsmarkt (werk-inkomen status) Mensen met te geringe financiële draagkracht (NIBUD norm) Eenoudergezinnen Mensen met chronische eenzaamheidsgevoelens Zorg afhankelijke mensen Chronisch zieken Mensen met lastige en chronische psychische stoornissen Kinderen, opgroeiende jeugd met lastige en langdurige opvoedingsproblemen Mensen met taalproblemen Doelgroep dubbele-vergrijzing Mensen die zorg mijden Mensen met sociaal-emotionele problemen

9 8 Westwijk is in dit opzicht geen andere wijk dan waar dan ook. Wel is het goed om te melden dat er door de aanwezigheid van Ons Tweede Thuis en de Zonnehuisgroep er significant meer kwetsbaren op het terrein van verstandelijke beperking en dementie wonen. Veel ouderen (met hun verhoogde zorg) wonen in het centrum van de wijk. Het feit dat er duidelijk veel jongeren opgroeien in de wijk staaft de veronderstelling dat deze doelgroep zo zijn eigen specifieke problemen meeneemt. Demografische gegevens Als we de demografische gegevens betrekken bij de beleving van de Westwijkers zelf valt op dat: Jeugd oververtegenwoordigd is Westwijk een wijk is waar in tegenstelling tot voorheen steeds meer signalen zijn van huishoudens met problemen achter de voordeur (echtscheiding, financiële problemen, eenzaamheid) Wijk Totaal Westwijk-Oost Westwijk-West Totaal Wat opvalt Westwijk Oost Grootste wijkdeel van Amstelveen met inwoners Met 80 geboorten tevens de grootste geboortewijk qua aantallen Er zijn 15 personen overleden Het gebied met de meeste jeugd! 22% van de inwoners is kind, 13 % behoort tot de categorie jongeren 54% van de huishoudens bestaat uit één of meer kinderen Ouderen zijn juist ondervertegenwoordigd met 9 % 22 % eenpersoonshuishoudens Het gemiddeld inkomen is met hoog. 40% van de huishoudens heeft een hoog inkomen Er zijn woningen met een hoge gemiddelde waarde van % is werkzaam en slechts 5 op de inwoners heeft een uitkering Het autobezit is hoog. 1.1 auto per huishouden Westwijk West De jeugd is hier ook over vertegenwoordigd. 22% kinderen en 11 % jongeren 44% van de huishoudens bestaat uit één of meer kinderen Er wonen weinig ouderen, namelijk 13 % Het gemiddeld inkomen is met hoog

10 9 Deze wijk kent het hoogst percentage werkzame bevolking met 79 % en weinig mensen met een uitkering (5 op de 1.000) Uitkomsten van de wijkspiegel Eerste voorlopige conclusie uit de gesprekken met bewoners en organisaties Not everything that counts, can be counted Punten Westwijk is een plezierige wijk om in te wonen. Misschien wat saai, maar de meeste huishoudens prefereren dit type woonwijk Westwijk kent een hoog voorzieningenniveau. Gelegen in Amstelveen beleeft men dit als een A-locatie Er is een onderbuik gevoel over de status van de wijk in de sfeer van schone schijn. Het leed loopt keurig aangekleed over straat Herman van Veen De meeste Westwijkers maken deel uit van eigen netwerken (sport, werk, familie, vrienden) Over het Westwijkplein, het centrum van de wijk, wordt veel gesproken. Vooral in negatieve zin. Te tochtig, lastige hangjeugd, een raar kunstwerk, niet gezellig, geen koffietentje en nu weer dat jaren wachten op de verbouwing! Een ander merkte op Amstelveen heeft geen verstand van pleinen. Kijk maar naar het Stadsplein en het Westwijkplein. Noot: Recentelijk worden er duidelijke inspanningen gedaan om deze pleinen te verlevendigen. Er is onder de ouderen in het centrum een brede zorg over de verplaatsing van het Medisch Centrum naar de Jasmijnlaan Veiligheid is een thema Betrokkenheid wordt vooral georganiseerd in klein microverband en eigen bestaande netwerken. Er is zeker waardering voor bewoners die zich breder inzetten. Zo is men onder de indruk van het wijkplatform en heeft men veel waardering voor de inzet van vrijwilligers De Westwijkinfo (wijkkrant) wordt veel gelezen Er is geen beeld dat Westwijk nadrukkelijk te maken heeft met kwetsbare groepen burgers, anders dan een afspiegeling van de rest van de stad of Nederland in het algemeen Wel is er aandacht voor kwetsbare ouderen en het thema depressie. Huisartsen hebben hier nadrukkelijk het initiatief De gesprekken overziend is het ook goed om te constateren dat er in deze Wijkspiegel nog weinig inbreng (of bekendheid-witte vlek) is uit de hoek van: Jeugd zelf (Is met 20 % de grootste jeugdwijk van Amstelveen). Lokaal ondernemerschap of economie. De vele bewoners waar nog niet mee gesproken is. Kleine informele netwerkjes op straat-buurtniveau a la de Jan Teulingslaan of Koken bij Gerda (kleinschalig kookproject). Het is nodig dit in de nabije toekomst te betrekken bij de Wijkspiegel.

11 10 Sterkte-zwakteanalyse Sterkte Een plezierige, rustige wijk, waar het goed wonen is Hoog percentage hoogopgeleide mensen. o veel deskundigheid o communicatieve vaardigheden o hoog zelfoplossend vermogen Hoog voorzieningen niveau o Relatief allemaal de laatste 20 jaar toegevoegd (kortom van deze tijd) Adequaat jongerenwerk op het terrein van overlast Goed ontwikkelt wijkplatform o breed bekend o actief o veel relaties met het raadhuis Veel gelezen wijkkrant (Westwijkinfo) Veel consensus over een prettig woonklimaat Diverse verengingen van eigenaren o Nieuwbouw verbindt Kansen Straks ons mooie nieuw centrum Zwakte Ik heb het al druk genoeg Beperkt altruïsme om te helpen of inzet te plegen voor de wijk. Beperkt jeugd- en jongerenprogramma voor een wijk waar de meeste jeugd woont o jongeren betrekken bij tal van Initiatieven o jeugd faciliteren om hun talenten en eigen ideeën uit te voeren Gebrek aan mogelijkheden op sportbeoefening te koppelen aan ontmoeting o De nieuwe sporthal heeft geen ontmoetingsfunctie! Bedreigingen De zoveelste anonieme woonwijk in Nederland Renovatie centrum (winkelaanbod/voorzieningen) Nieuw (verbouwd) wijkcentrum o nieuwe uitdagende programmering opzetten onder auspiciën van de te formeren BIG o Ontmoetingsfunctie versterken door een beter terras te situeren dan in het huidige voorstel Koffie-broodjes onderneming creëren o Bv. In het wijkcentrum Veel creatieve potentie bij bewoners (zoals ZZP ers) Grootschalige activiteiten op het Westwijkplein (infrastructuur is immers aanwezig) o Levendigheid en roering toevoegen aan het centrum Bewegen combineren met ontmoeten o gebruik maken van sport als middel om sociale cohesie in de wijk te stimuleren Onduidelijkheid over de vormgeving van een preventief wijkbeleid tegen de achtergrond dat de huidige professionele samenwerkingsstructuur onder druk staat o noodzakelijk om meer te weten over kwetsbare bewoners in de wijk o het gemis aan een breed samenwerkingsverband bemoeilijkt preventief beleid Tijdelijke nood voorziening wijkcentrum o Onzekerheid over een breed activiteitenpakket Wegvallen jongerencentrum o Jongeren verdienen een plek Zorgen over verplaatsing medische voorzieningen o Bereikbaarheid voor kwetsbare doelgroep ouderen Onveiligheidbeleving

12 11 Aanbevelingen Aanscherpen van de Wijkspiegel 2015 met meer inbreng van uit de lokale economie Inzicht krijgen in de ontwikkeling en stimulering van micronetwerken op straat en buurtniveau in relatie tot zelfredzaamheid, participatie in deel of ruil dienstverlening De positie van jeugd in de wijk nader verkennen op het terrein van Participatie Kwetsbaarheid Vrije tijd Versterken van de sociale infrastructuur op het terrein van wijkbetrokkenheid in de vorm van burgerinitiatieven en het gebruik maken van de aanwezige deskundigheid in de wijk Ondersteuning Bewonersinitiatief groep (BIG) Samenwerking Wijkplatform-BIG-AanZ Op deelterreinen Aandacht voor kwetsbare doelgroepen o ouderen/eenzaamheid o mensen met een verstandelijke beperking/positie in de wijk o depressie Consequenties verhuizing medisch centrum en de mogelijkheid om eerste lijn spreekuur in de buurt van het centrum te blijven organiseren Verder ontwikkelen van de relatie sport en buurt als instrument om zorg- en welzijnsarrangementen vorm te geven. Bronnen In de inleiding is al aangegeven dat er bij het maken van dit rapport gebruik gemaakt is van diverse bronnen. In het kader van deze Wijkspiegel (beschrijving) moet zeker opgemerkt worden dat er in het recente verleden ook vergelijkbare beschrijvingen hebben plaatsgevonden. (O.a. in 2012; Verkenning Westwijk Amstelveen en in 2009: Wijkanalyse) Dit document is daarom vooral gericht op het vaststellen van de actualiteit op het terrein van demografische ontwikkelingen en hun consequenties, belevingen in de wijk van zowel professionele organisaties als bewoners met als doel bouwstenen aan te dragen in het kader van het opstellen van een up tot date wijkagenda op het terrein van preventief beleid en bewonerswensen. De gesprekken met deze organisaties en sleutelfiguren werden gevoerd aan de hand van opgestelde vragen op het terrein van wijkbeleving, wonen, voorzieningen en participatie. Tevens werd er gevraag naar sterke kanten van de wijk (bewoners) en knelpunten. Straatgesprekken twee keer in Winkelcentrum Westwijk, een keer in de schrijversbuurt en heel veel gesprekken gevoerd met individuele wijkbewoners. Bij de straatgesprekken en individuele gesprekken werd informeel gevraagd naar de wijkbeleving en wijkbetrokkenheid.

13 12 Bijlagen Methoden Voor het maken van het instrument de Wijkspiegel is gebruikgemaakt van een indeling van gegevensverzameling in twee domeinen, welke - tegen elkaar afgezet - een aantal sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen opleveren voor de wijk. De verzamelde gegevens zijn voor de helft uit een demografische analyse verkregen, die behalve demografische, ook economische, sociale en omgevingsgegevens heeft opgeleverd. Deze zijn bij de vorming van de Wijkspiegel gebruikt om aan te geven wat voor wijk het betreft. Om dieper op deze getallenbrij in te gaan, zijn we in gesprek gegaan met wijkbewoners en hebben wij hen - aan de hand van wat wij uit de gegevens al wisten - gevraagd hoe zij zich in dit wijkbeeld herkennen en of zij speer- of verbeterpunten hebben voor de wijk. Dit leverde krachtige gesprekken op, waar de Wijkspiegel veel aan heeft gehad. De later opgezette matrix (in SWOT-vorm) heeft dan ook een tekstueel karakter. De gesprekken met de wijkbewoners gelden als leidend voor de 'Spiegel. Deze kijkoperatie in de wijk heeft er dus behalve voor gezorgd dat inwoners hun punten konden aandragen, ook voor gezorgd dat bewoners invloed konden uitoefenen over het wijkbeleid van het komende jaar. De bouwstenen voor preventie! Definiëren In de Wijkspiegel zijn een aantal definities gebruikt, die het noemen waard zijn. Hieronder leggen wij deze in het kort uit: Begrip Kwetsbare Zelfredzaamheid Risicogroep Focusgroep Definitie Een kwetsbare inwoner is een persoon die niet zelfredzaam is en daardoor niet in staat tot maatschappelijke participatie. Niet zelfredzaam is iemand wanneer deze niet zelfstandig (niet op eigen kracht) of niet met behulp van zijn omgeving (eigen sociale netwerk) actief kan meedoen in de samenleving of onvoldoende draagkracht heeft om de daarvoor benodigde voorzieningen aan te schaffen. Het lichamelijke, verstandelijke, geestelijke of financiële vermogen om voorzieningen te treffen dan wel te laten treffen die deelname aan het normale maatschappelijke verkeer mogelijk maken. Een groep personen waarvan het reëel is te veronderstellen dat zij in groepsverband noch als individueel persoon binnen aanzienlijke tijd escaleren en ver- of terugvallen in zorgtrajecten. Een groep personen waarvan bekend is dat wanneer er zich bepaalde gebeurtenissen voordoen, zij in groepsverband noch als individueel persoon binnen aanzienlijke tijd tot de risicogroep gaan behoren. Bronnen demografische gegevens Bron Jaar Stadspeiling 2013 Jongerenpeiling 2013 Demografische gegevens 2008

14 13 CBS Amstelveen in cijfers 2013 Vita problematiek 2013 Veiligheidsrapportage 2009 Wijkanalyse Vita 2012 CBS in uw buurt Beter Buren 2014 Buurthulpdienst 2013 Vluchtelingenwerk 2014 Amstelland (cliëntenwerkblad) Vita cursusbureau 2014 Vraaggesprekken De wijkcoaches hebben vele gesprekken gevoerd over de volgende thema s: wonen, voorzieningen in de buitenruimte, voorzieningen met een binnenruimte, de betrokkenheid met de buurt. In de gesprekken is er ook geïnformeerd naar de tevredenheid over het wijkcentrum, of mensen participeren in een wijkorganisatie. De gesprekken zijn gevoerd met een zo n gevarieerd mogelijke groep mensen die wonen en werken in die wijk. Denk aan sleutelfiguren, ketenpartners, bewonerscommissies en wijkbewoners. Wat betreft de wijkbewoners zijn we het gesprek aangegaan met jong en oud, allochtoon en autochtoon, alleen en samenwonend. De duur van de georganiseerde gesprekken varieerde van 45 minuten tot ander half uur en zijn gevoerd in de periode mei t/m september. Het zijn open gesprekken geweest waarbij de mensen zoveel mogelijk zelf aan het woord waren. Na afloop zijn deze gesprekken vastgelegd in een verslag. Deze verslagen samen, vormen één van de bronnen van deze wijkspiegel. SWOT-analyse De SWOT analyse is tot stand gekomen door de demografische gegevens te vergelijken met de beleving van de wijkbewoners en bovengenoemde gesprekspartners, zoals beschreven in Over de wijk gesproken. Dat levert constateringen op, benoemd in zwakke en sterke punten in de wijk. Uit dit alles hebben de wijkcoaches kansen en bedreigingen voor de wijk benoemd. Vervolgens wordt het wijkdocument besproken met de BIG, desgewenst aangevuld met andere wijkbewoners en sleutelfiguren. Hierbij zal een vertegenwoordiger van de gemeente Amstelveen en AanZ aanwezig zijn. In het kader van de nota Bewoners aan zet willen we in een of meer gesprekken antwoord geven op de vraag: Wat zijn de speerpunten voor deze wijk, wat heeft deze wijk de komende jaren nodig voor optimale sociale samenhang en participatie. Hoe en met wie realiseren we dat?

15 14