Wijkspiegel Randwijck. Bouwstenen voor preventie AANZ AMSTELVEEN. AANZ AMSTELVEEN Dr. Willem Dreesweg VB Amstelveen

Transcriptie

1 2014 Wijkspiegel Randwijck Bouwstenen voor preventie Dr. Willem Dreesweg VB Amstelveen

2 1 Voorwoord Hoe gaat het met de wijken van Amstelveen vandaag de dag? De wijkcoaches van AanZ hebben de afgelopen maanden veel tijd besteed aan het beantwoorden van deze vraag. AanZ en de gemeente vinden het in een tijd waarin welzijn en zorg nadrukkelijk op een samenhangende manier georganiseerd moet worden, belangrijk dat burgers en professionals veel, zo niet alles, van hun wijk moeten weten om in gezamenlijkheid afgewogen keuzes te maken voor de toekomst. Is dat nieuw? Nee. Beschrijvingen van de wijk, het verzamelen van gegevens over leefbaarheid, welbevinden en bevolkingssamenstelling kennen we al vele jaren. Het betreft echter telkens momentopnamen, die steeds opnieuw om bijstelling vragen. Vooral de beleving en waardering over de wijk is van groot belang voor het beleid. Antwoorden zijn daarom meer dan een opsomming van feiten. De wijkcoaches hebben er dan ook voor gekozen om deze doorkijkjes in wijken voortaan Wijkspiegels te noemen. Het betreft een reflectie voor ons allen, een spiegelbeeld wat mee verandert met de tijd. In de Wijkspiegel is dan ook meer ruimte voor de stem van de bewoners zelf. Volledig is het document niet, immers het is niet haalbaar om elke inwoner te spreken en zo alle belevingen mee te nemen. De wijkcoaches hebben wel de ambitie om steeds meer en diverse mensen aan het woord te laten en zo als het ware in de nieren van de wijk door te dringen. Wijkspiegels liggen aan de basis van keuzes om het welbevinden te verbeteren waarbij er oog is voor de sterke kanten van de wijk. Sterke kanten die ingezet kunnen worden om juist die mensen, die een steuntje in de rug nodig hebben om goed mee te kunnen en blijven doen, te helpen. De Wijkspiegel is het startdocument om met elkaar in gesprek te raken over de wijk. Het maken van de wijkspiegel verbindt en organiseert burgers en professionals bij het vaststellen van prioriteiten en het oppakken van actiepunten voor de wijk of de buurt. Het verstevigt het besef dat we elkaar nodig hebben in het verbeteren van en het samenleven in de wijk en de buurt. Dit document is tot stand gekomen door de inzet van de wijkcoaches AanZ Amstelveen. Wijkcoaches: Helma Keesom Caron Honold Betty van der Schraaff Hugo van der Kooij Backoffice Janno Meijer Marjo Fambach

3 2 Inleiding, achtergrond en doelstelling Dichter bij de burger, efficiënter en met minder geld (noodzakelijke besparing) leidt tot het anders inrichten van het preventiebeleid. Ook in Amstelveen. Amstelveen kiest er voor om de sociale samenhang te versterken met behulp van wijkcoaches. Het werken met dit type sleutelfiguren past in de landelijke welzijnstrends. Belangrijkste vaardigheden van de wijkcoach zijn onder andere het signaleren van problemen in de wijk en het voorkomen van escalatie van deze problemen. Een passend aanbod georganiseerd door bewoners en professionals moet hier uitkomst bieden. Doel van de wijkspiegel is dan ook te komen tot heldere bouwstenen voor de sociale infrastructuur van de wijk waar in de komende periode planmatig met burgers en organisatie gewerkt kan worden. Opzet van de wijkspiegel De combinatie van cijfers over bevolkingssamenstelling, zorggebruik, sociaalwelbevinden en het geluid van de bewoners op straat moet tot een evenwichtige en herkenbare wijkspiegel leiden, die in de wijk, bij de instellingen en bij de politiek draagvlak ondervind. De wijkcoaches zijn dan ook aan de slag gegaan met de volgende opzet: Wat zijn de meest recente wijkstatistieken van de wijken in Amstelveen? Wat zijn de ervaringen van de bewoners van de wijken in Amstelveen? Waar spreken de demografische- en ervaringsanalyse elkaar tegen, of zijn de conclusies uit de analyses eensluidend? Wat zijn de sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen voor de wijken in Amstelveen, afgaand op de uitkomst van de beiden analyses? Welke aanbevelingen mogen op basis van de analyse worden gedaan? De wijkcoaches zijn aan de informatie over de wijk gekomen door vele gesprekken te voeren met de wijk. Zo hebben zij gesprekken gevoerd over de thema s wonen, voorzieningen in de buitenruimte, voorzieningen met een binnenruimte, maar ook de betrokkenheid met de buurt. In de gesprekken is er ook geïnformeerd naar de tevredenheid over het wijkcentrum en of mensen participeren in een wijkorganisatie. De gesprekken zijn met een zo gevarieerd mogelijke groep mensen die wonen en werken in de wijken van Amstelveen. Denk hierbij aan sleutelfiguren, ketenpartners, bewonerscommissies en wijkbewoners. Wat betreft de wijkbewoners zijn de wijkcoaches het gesprek aangegaan met zowel jonge, als ook oude inwoners. Behalve deze diversiteit zijn er ook gesprekken gevoerd met allochtoon en autochtoon, alleenstaanden en samenwonenden: een diverse doelgroep dus! De duur van de gesprekken bedroeg telkens tussen drie kwartier en anderhalf uur en ze zijn gevoerd in de periode maart tot en met september. Het zijn open, zinnige en vaak enthousiaste gesprekken geweest waarbij de mensen zoveel mogelijk aan het woord waren. Speciaal is er in de gesprekken aandacht gegeven aan die groepen mensen die het lastig vinden om de regie over hun eigen leven te voeren. Vervolgens zijn de uitkomsten van deze gesprekken tegen het licht van de cijfers gehouden en zijn er eerste aannames/conclusies geformuleerd. Ook is er beschreven op welke leef terreinen er geen-of te weinig informatie voorhanden is. In een S.W.O.T.-analyse is een uitwerking gepresenteerd van de balans in de wijk tussen sterke en zwakke punten en hoe deze zich verhouden tot de mogelijkheden en bedreigingen

4 3 In elke wijkparagraaf zijn aanbevelingen opgenomen om mee aan de slag te gaan. De wijkspiegel wordt gepresenteerd aan de belangrijkste spelers van de wijk zoals daar zijn: Bewoners Initiatief Groepen Organisatie/instellingen die betrokken zijn bij de sociale-en zorgstructuur in de wijk Wijkplatforms/bewonersplatform Met deze partners zal bekeken worden hoe bewoners zelf hun spiegelbeeld waarderen. In gezamenlijkheid kan dan per wijk vastgesteld worden waar in de komende periode de aandacht naar moet uitgaan zodat burgers en organisaties programma s of activiteiten kunnen ontwikkelen die de leefbaarheid in de wijk verhogen.

5 4 Randwijck Wijkcoach: Helma Keesom Inleiding Deze spiegel op de wijk is een observatie van de wijkcoach, met het oog op de sociale samenhang van de wijk Randwijck. Dit document is geschreven op basis van gesprekken tussen maart en september, met verschillende bewoners, op afgesproken locaties, maar ook op straat, op een bankje. Zij zijn de ogen en oren van de buurt. Daarnaast heeft de wijkcoach professionals van wijkgerichte instellingen en organisaties gesproken en lokale ondernemers; Zij zijn de knooppunten in het sociale netwerk van de wijk. Zij zien de bewoners in hun dagelijks leven en hoe het met ze gaat. Voor Randwijck waren dat Vita ouderenadviseur en sociaal werker, ondernemers, wijkagent, jeugdverpleegkundigen, directie basisscholen, thuiszorgmedewerkers, dagactiviteiten en wooninstellingen RIBW en DWRP. Hierover leest u in Over de wijk gesproken. De demografische gegevens zijn onderzocht en vergeleken met de beleving van de wijkbewoners en bovengenoemde gesprekspartners. Dat levert constateringen op, benoemd in zwakke en sterke punten in de wijk. Vervolgens zijn de bedreigingen en kansen benoemd. Dit is een eerste observatie vastgelegd in een dynamisch document. Schets van de wijk De eerste buitenwijk van Amsterdam, gebouwd tussen 1920 en 1960 ligt tussen Amsterdamseweg, Beneluxbaan, Laan van Walcheren en de Kalfjeslaan. De wijk kenmerkt zich door relatief smalle straten met tuinen en groenstroken. Het Amsterdamse Bos en de Hockeyvelden zijn naastgelegen. Randwijck heeft laagen hoogbouw, meer koop- dan huurwoningen. Met 30% huurwoningen is dit het laagste percentage in Amstelveen. Randwijck heeft hoogste bevolkingsdichtheid met inwoners per km2. Over de wijk gesproken Wonen en leven Toelichting: Hoe wordt de wijk beleefd met het oog op de sociale samenhang? Een vriendelijke wijk, waar het fijn wonen is. Randwijck wordt door de bewoners als geheel ervaren. De wijk heeft veel groene zones en er worden geen onprettige plekken benoemd. Parkeerproblemen (forensen) en woninginbraken zijn de zorgen voor de openbare ruimte, alsook het verkeersgedrag rond de Kiss & Ride gebieden rond de basisscholen Michiel de Ruyter en de dependance van de Roelof Venemaschool aan het Catharina van Clevepark. De meeste huishoudens functioneren

6 5 zelfstandig en op buurtniveau verloopt het contact van groeten tot samen delen van dagelijkse behoeften. De wijk verjongt, is de indruk van de bewoners en aanwezige organisaties; meer jongeren en jonge gezinnen in woningen, die voorheen aan ouderen werden toegewezen. De toename van expats uit, met name, India is opvallend. Het consultatiebureau kent jonge gezinnen, waarvan de vrouw met heel jonge kinderen thuis is en nauwelijks contacten heeft. De toename van expats wordt ook duidelijk door de aanmelding van schoolgaande kinderen bij het regulier onderwijs in de wijk en niet bij de Internationale School. Scholen maken zich zorgen om ouders die vastlopen, vaak door financiële problemen i.v.m. verlies van werk. Kinderopvang lijkt een steeds grotere zorg voor ouders te worden: financieel niet meer haalbaar en moeilijk te organiseren binnen het informele circuit. Jongeren ontmoeten elkaar op vier bekende ontmoetingsplekken: schoolpleinen van de Roelof Venemaschool en Michiel de Ruyter, Bankje onder de Boom en het steegje bij supermarkt Albert Heijn. Zij zijn in het zicht van de wijkagent en overlast is beperkt. In de grotere flats vermindert het aantal en het contact met de eerste bewoners. Onder andere in de Bos en Vaart-flat is de bewonerssamenstelling al jaren aan een grote verandering onderhevig; het bellenbord laat zien dat er zeer gemêleerd verhuurd wordt. Het aantal anderstalige namen is groot. De oude bewoners zeggen zich verlaten en vreemd in hun vroeger zo vertrouwde omgeving te voelen. Binnen de groep oudere bewoners in Randwijck neemt de kwetsbaarheid (eenzaamheid, dementie) met de ouderdom toe. Voorzieningen Toelichting: Welke wijkgerichte voorzieningen zijn er in de wijk, welke zijn bekend, hoe worden ze beoordeeld in hun functioneren en met wie hebben ze contact? Zo stelde ik de vraag aan wijkbewoners: wie bel je als je ziet dat het niet goed met iemand gaat? Voor de relatief kleine wijk zijn er voldoende voorzieningen op het gebied van dagelijks levensonderhoud: supermarkten Kingsalmarkt en DE OUDE BEWONERS ZEGGEN ZICH VERLATEN EN VREEMD IN HUN VROEGER ZO VERTROUWDE OMGEVING TE VOELEN. Albert Heijn, kappers, kleine horeca. Drie basisscholen: Michiel de Ruyter, de Roelof Venemaschool en de St. Josefschool (Kalfjeslaan, Amsterdam) zijn goed bereikbaar voor de kinderen. De scholen onderhouden contact met Zorg Advies Team, Jeugdsportpas, Altra, MEE, Logopediepraktijk, Muziekschool en Bibliotheek. Het Anoniem Meldpunt Kindermishandeling is bekend, Matchpoint ook, maar de effectiviteit wordt betwijfeld, doordat niet iedereen actief meedoet. Het Sociaal Team en Meldpunt Zorg en Overlast is niet bekend. Met name de Michiel de Ruyter en de Roelof Venemaschool hebben goed contact met Villa Randwijck en het Wijkplatform, hoewel de verwarring toeneemt over wie wat in de wijk doet. De kinderen van de scholen maken gebruik van zeven NSO s (naschoolse opvang) in en rondom Randwijck. De wijkagent is goed op de hoogte van het wel en wee in de openbare ruimte, vanuit bewoners en scholen is meer regulier contact wenselijk. Voor de nabije medische zorg is er het nieuwe gebouw Nifterlake. Het omvat een kinderdagcentrum (Ons Tweede Thuis) voor kinderen met een beperking, een medisch centrum, met o.a. fysiotherapiepraktijk en een ouderenadviseur. Zij bespreken casussen in het Multi Disciplinair Overleg dat volgens de deelnemers goed functioneert. Er zijn meer regionale zorginstellingen in Randwijck gevestigd: aan de Bourgondische laan is de GGD Jeugdzorg en Consultatiebureau voor Amstelveen Noord. Het RIBW aan de Graaf Janlaan (Regionale Instelling voor Beschermd Wonen Kennemerland/ Amstelland en de Meerlanden) is er voor mensen die (tijdelijk) kwetsbaar zijn door psychiatrische

7 6 en/of psychosociale problemen. RIBW K/AM biedt begeleiding en activering, waar nodig in combinatie met huisvesting. Aan de Terschellingstraat is de Zorginstelling DWRP(Doorzettingsvermogen, Wilskracht, Resultaat, Plezier) gevestigd. Zij bieden dagactiviteiten voor volwassenen, met speciale aandacht voor autisme, pijnbestrijding en een snoezelruimte met uitleen van materialen. Het aanbod, ook zeer geschikt voor (dementerende-) ouderen en mantelzorgers is nog niet voldoende bekend. In Randwijck zijn enkele ( kleine) speelplekken. Plantsoen Laanhorn wordt gebruik als speelplek maar is daarvoor niet ingericht. Tussen de Hendrik van Borsselenkade en Amsterdamseweg is verder geen speelplek. Het tennisveld in de wijk is particulier en uitsluitend voor leden. Het Amsterdamse Bos wordt veel gebruikt. Heel veel sportende bewoners maken er gebruik van. Veel bewoners in de wijk zijn lid van de hockeyclub in het Amsterdamse Bos. Voor met name Aziatische expats is het Go-centrum goed bekend en worden de activiteiten goed bezocht. Ook deze activiteiten zijn regionaal gericht. Villa Randwijck; een door bewoners en organisaties toegejuicht initiatief. Naast het Wijkplatform Randwijck voor het grijs en groen, hebben een aantal actieve bewoners in overleg met de gemeente een Bewoners Initiatief Groep opgezet en stichting Villa Randwijck opgericht. Sinds april dit jaar hebben zij ook een locatie gehuurd aan de Bourgondische laan, waar diverse activiteiten voor en door bewoners worden aangeboden. Het is de aanloop naar huisvesting in de voormalige Michiel de Ruyterschool aan het Catharina van Clevepark. Zij kunnen dit gebouw (deels) betrekken wanneer de Roelof Venemaschool in de nieuwbouw aan de Laan Rozenburg trekt. Zij hebben een moderne, laagdrempelige voorziening voor ogen, die mede gefinancierd wordt door het verhuren van ruimte en de inzet van zzp'ers in de omgeving. Het toenemende aantal bezoekers en contacten (ruim 500 nieuwsbrieven) sinds april laat zien dat Villa Randwijck in een behoefte voorziet. Via de wijkcoach wordt contact gelegd met o.a. Vita ouderenwerk voor ontmoeting, Thuiszorg en RIBW voor vrijwilligerswerk. Bij verschillende organisaties is de vraag gesteld naar een actuele sociale kaart op wijkniveau. Betrokkenheid Toelichting: Hoe uit zich de sociale betrokkenheid in de wijk? Met het verdwijnen van Wijkcentrum De Laagte vijf jaar geleden is ook veel inzet van bewoners en activiteiten voor jong en oud verdwenen. Villa Randwijck wil dit weer opbouwen door middel van contacten, diensten en een programma voor jong en oud. Buurt&Co, repair café, ophaalpunt zakken voor plastic ; het draagt bij aan de bekendheid van het buurtinitiatief. Met Villa Randwijck en de contacten daar, is ook de signalering van kwetsbare groepen versterkt. Buren maken zich zorgen om elkaar, signaleren in de buurt, zien eenzaamheid en bespreken dat. Professionals kunnen na overleg buurtcontacten tot stand brengen via Villa Randwijck. Bijvoorbeeld samen boodschappen doen of samen eten. Het is een goed begin. De betrokkenheid, de tolerantie en de houding om voor elkaar te zorgen is er zeker. MET HET VERDWIJNEN VAN WIJKCENTRUM DE LAAGTE VIJF JAAR GELEDEN ZIJN OOK VEEL INZET VAN BEWONERS EN ACTIVITEITEN VOOR JONG EN OUD VERDWENEN De scholen merken op dat het (voorbeeld-)gedrag van ouders te wensen overlaat; weinig tijd en aandacht, direct verhaal halen, risicovol verkeersgedrag rond de scholen. De snelle leefstijl kan een mogelijke oorzaak zijn. Oudere bewoners, met name in de flats ervaren de contacten met expats en jonge gezinnen minimaal door leefstijl en taalbarrières. Ouderen onderling weten elkaar over het algemeen wel te

8 7 vinden. Het wordt lastiger als ook de mobiliteit afneemt. Wanneer je een avondactiviteit van Villa Randwijck wilt bijwonen, bieden zij desgewenst begeleiding bij het naar huis gaan. Een zeer gewaardeerde service. Jonge (expat-)gezinnen zonder familie in de buurt en/of met lage inkomens blijken moeilijk contact te leggen met buren of andere ouders op school door taal of status. Dat beperkt hen in opvangmogelijkheden, sociaal contact en vragen bij opvoeding. Het consultatiebureau constateert gevallen van isolement bij jonge moeders, de ouderenwerkers van Vita constateren eenzaamheid onder alleenwonende ouderen en mannen. Bewoners geven steeds vaker aan Vita of huisarts hun zorgen door over dementerende buren. Demografische gegevens en gegevens van instellingen Uit de beschikbare gegevens zijn die gegevens benoemd, die van belang zijn voor de sociale samenleving op wijkniveau. Overige gegevens vindt u via de bijlage. Inwonersaantal in 2013 in Randwijck is 5490 Lft: *Lft: *Prognose cijfers hebben een andere leeftijdsindeling dan die uit 2013 Deze cijfers geven een beeld dat vanaf 2015 het aantal heel jonge kinderen toeneemt. Het is een jonge wijk met veel jongeren en jong volwassenen. Ook de leeftijdsgroep neemt toe. Het aantal 65+ neemt in aantal af EG Land Afrika Oceanië Midden- en Zuid-Amerika Overig Europa Azië Noord-Amerka Onbekend of staatloos Van de 5490 inwoners zijn 1769 van allochtone herkomst en waar van 625 de herkomst in Azië ligt.

9 8 Dit is een groot deel van de wijkbevolking. Er is één bewoner met vluchtelingenstatus. Deze bevolkingsontwikkeling komt overeen met de beleving van de gesproken bewoners, organisaties en ondernemers. De 30% huurwoningen is een laag aantal in vergelijking met andere wijken van Amstelveen. De gemiddelde waarde van de woningen en gemiddeld inkomen , waarvan 25% een laag inkomen en 37% een hoog inkomen heeft. Van de bewoners bestaat 34% uit gezinnen met kinderen en het gemiddeld aantal kinderen is 2,2 per gezin. Het geboortecijfer 60 en sterftecijfer 45 geeft aan dat het een zich verjongende wijk is, met veel jonge gezinnen. Opvoedingsondersteuning is dan een aandachtspunt. Het aantal eenpersoons huishoudens is 42%, wat een behoorlijk aantal is. Het is niet duidelijk of het jongeren of ouderen betreft, een gegeven wat belangrijk kan zijn met het oog op risico van eenzaamheid. Gering aantal huishoudens met bijstandsuitkering, laag met 5 van 1000, naast 75% werkzame personen. Uit het totaaloverzicht problematieken van aantal meldingen uit Randwijck bij Vita staat op 72 in Het betrof gezondheid met 26, politiemeldingen met 13, financiën en huisvesting met zes. Buurthulpdienst had zes verzoeken en 12 vrijwilligers uit Randwijck. Beter Buren heeft nul keer bemiddeld in Randwijck uit de 48 bemiddelingen in Amstelveen. De cijfers over wijkveiligheid en -tevredenheid zijn niet beschikbaar voor Randwijck Aantal auto s: 2170 en bedrijfsauto s: 110 geeft een parkeerdichtheid van 2726 auto s per km. Not everything that counts, can be counted Uitkomsten van de wijkspiegel Sterkte-zwakteanalyse Sterkte Randwijck wordt gewaardeerd door haar bewoners. Randwijck is een moderne zelfredzame en sociale samenleving met ideeën en inzet. Het is over het algemeen een bemiddelde buurt, gezien het inkomensniveau. De relatief grote groep bewoners met allochtone herkomst zorgt voor gewenste diversiteit. Sociale controle in de buurten is gewoon. Er zijn (regionale)instellingen voor onderwijs, zorg en welzijn gevestigd. Villa Randwijck is erin geslaagd in korte tijd veel bekendheid en positieve waardering van bewoners te ontvangen. Zij zijn nu zichtbaar in de wijk en Zwakte De wijkgerichte organisaties en instellingen hebben in wisselende mate contact; van geen tot soms. Cijfers over eenzaamheid en onveiligheidsgevoel zijn (nog) niet beschikbaar voor Randwijck. Het is onvoldoende bekend waar zich de kwetsbaren in de wijk bevinden. In Randwijck is een minimaal aantal laagdrempelige voorzieningen. Zeer weinig tot geen laagdrempelige bereikbare ontmoetings- activiteiten voor ouderen, voor ouders met jonge kinderen, voor de leeftijdsgroep 4-12 jaar, die geen gebruik maken van de kinderopvang. Het aantal wijkbewoners, dat zich profileert in het

10 9 versturen 500 nieuwsbrieven. De bereidheid en de creativiteit om activiteiten te organiseren is aanwezig. De kinderen van expats uit de buurt zijn meer in beeld omdat zij steeds meer in de buurt op school worden aangemeld. Ook de jongeren van Randwijck en hun ontmoetingsplaatsen zijn in beeld. Het aantal potentiele vrijwilligers groeit met de bekendheid van Villa Randwijck. Kansen De betrokkenheid is over het algemeen groot, sociale controle geldt als normaal in Randwijck. De indeling van de wijk is overzichtelijk; dit gegeven kan bijdragen aan signalering van kwetsbare wijkbewoners. De bekendheid en waardering voor de Bewoners Initiatief Groep in combinatie met betrokken buurtbewoners maakt het mogelijk ook het uitvoerend draagvlak te verbreden. De ingebruikname van de voormalige Michiel de Ruyterschool biedt nieuwe mogelijkheden voor buurtinitiatief en meer bekendheid. Het aantal jong volwassenen en inwoners tussen neemt toe. Zij kunnen worden aangemerkt als actieve inwoners met capaciteiten, die van betekenis kunnen zijn in het opzetten en uitvoeren van een sociaal programma. Bij de groep tussen moet opgemerkt worden dat zij vaak druk bezette levens hebben met werk en gezin. Tijdelijke, gerichte vragen worden vaak wel opgepakt. De samenwerking tussen BIG Villa Randwijck en instellingen en organisaties in de wijk bieden de kans op korte lijnen voor hulp- en dienstverlening binnen de wijk. Wijkgerichte professionals en organisaties kunnen informatie, diensten en trainingen aanbieden aan actieve bewoners(-initiatieven) De ondervraagde organisaties en instellingen wensen een actuele sociale kaart op wijkniveau en willen daaraan graag meewerken. De informatiekaart van Vita voor ouderen in Elsrijk Randwijck biedt een uitgangspunt. wijkplatform en BIG is beperkt. Het Plan Sociale Onderneming Villa Randwijck(2011) is gedateerd. De samenstelling van het WWZ team (professionals van Randwijck, Elsrijk, Stadshart) is wisselend en beperkt (W van Wonen is allang niet vertegenwoordigd). Met betrekking tot het wonen is de inbraakgevoeligheid groot. Het is onbekend in hoeverre alleenwonende ouderen een andere (kleinere) woonwens hebben en of er voldoende woningen voor starters zijn. Het parkeerprobleem is groot door een groter aantal auto s dan woningen en door de directe ligging naast Amsterdamse wijken met parkeertarieven. Bedreigingen Randwijck oogt als een zorgeloze wijk, terwijl de verschillende wijkgerichte instellingen hun zorg uiten over verschillende leeftijdsgroepen: eenzaamheid (en de gevolgen daarvan), toename van zorgmijders, overbelasting van mantelzorgers. Achterstand in Nederlandse taal bij een toenemend aantal meertalige kinderen (van expats) wordt zorgelijk genoemd. Huishoudens met een laag inkomen (25%) maken in de bemiddelde wijk moeilijk contact, alsook de alleenwonenden en expat gezinnen. Ouderen verdwijnen uit het zicht door afnemende mobiliteit, geen contact en deelname aan activiteiten. Doordat er relatief weinig laagdrempelige activiteiten voor kwetsbare groepen zijn, ontbreekt daarmee aan een mogelijkheid voor signalering en preventie van dure zorg. Ouders met (te) drukke roosters hebben vaak weinig aandacht voor hun schoolgaande kinderen; Dit kan leiden tot schoolachterstanden. Ouders met ongewenst voorbeeldgedrag belemmeren de scholen en NSO s in hun opvoedtaak. Een beperkte groep actieve bewoners in de BIG staat voor een steeds groter wordende taak: uitvoering van een programma voor sociale samenhang, beheer en openstelling van de nieuwe locatie. De inbraakcijfers zijn hoog in Randwijck, ouderen vormen een risicogroep hierin De informatieoverdracht tussen wijkgerichte instellingen is beperkt, waardoor alerte reacties achterblijven.

11 10 Aanbevelingen Middels bijeenkomsten en gesprekken de sterke punten in de wijk en de zorgen van professionals en bewoners delen en aanvullen. Samenwerking versterken met wijkgerichte organisaties en sleutelfiguren, met het oog op preventie. Onderzoek naar de mogelijkheden om kwetsbaren in de wijk te vinden. Communicatie met de verschillende bewonersgroepen versterken, aangepast aan behoefte. Een klantvriendelijk overzicht van activiteiten en instellingen voor zorg en welzijn. Het activiteitenaanbod voor ouderen en jeugdigen vergroten, met het oog op de risico s, die door de onderwijs en zorginstellingen worden geconstateerd. In samenwerking met het WWZ team de deelname versterken met het oog op wijkgerichte signalering, preventie en informatie-uitwisseling. Voorlichtingsactiviteiten ter bestrijding van diefstal en inbraak. De BIG ondersteunen in het verkrijgen van een breed draagvlak en vrijwilligers. De BIG ondersteunen in het proces naar beheer en gebruik van de nieuwe locatie. Onderzoek naar lokale en landelijke financieringsbronnen voor activiteiten. De wijkspiegel wordt binnenkort besproken met Stichting Buurtonderneming Villa Randwijck

12 11 Bijlagen Methoden Voor het maken van het instrument de Wijkspiegel is gebruikgemaakt van een indeling van gegevensverzameling in twee domeinen, welke - tegen elkaar afgezet - een aantal sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen opleveren voor de wijk. De verzamelde gegevens zijn voor de helft uit een demografische analyse verkregen, die behalve demografische, ook economische, sociale en omgevingsgegevens heeft opgeleverd. Deze zijn bij de vorming van de Wijkspiegel gebruikt om aan te geven wat voor wijk het betreft. Om dieper op deze getallenbrij in te gaan, zijn we in gesprek gegaan met wijkbewoners en hebben wij hen - aan de hand van wat wij uit de gegevens al wisten - gevraagd hoe zij zich in dit wijkbeeld herkennen en of zij speer- of verbeterpunten hebben voor de wijk. Dit leverde krachtige gesprekken op, waar de Wijkspiegel veel aan heeft gehad. De later opgezette matrix (in SWOT-vorm) heeft dan ook een tekstueel karakter. De gesprekken met de wijkbewoners gelden als leidend voor de 'Spiegel. Deze kijkoperatie in de wijk heeft er dus behalve voor gezorgd dat inwoners hun punten konden aandragen, ook voor gezorgd dat bewoners invloed konden uitoefenen over het wijkbeleid van het komende jaar. De bouwstenen voor preventie! Definiëren In de Wijkspiegel zijn een aantal definities gebruikt, die het noemen waard zijn. Hieronder leggen wij deze in het kort uit: Begrip Kwetsbare Zelfredzaamheid Risicogroep Focusgroep Definitie Een kwetsbare inwoner is een persoon die niet zelfredzaam is en daardoor niet in staat tot maatschappelijke participatie. Niet zelfredzaam is iemand wanneer deze niet zelfstandig (niet op eigen kracht) of niet met behulp van zijn omgeving (eigen sociale netwerk) actief kan meedoen in de samenleving of onvoldoende draagkracht heeft om de daarvoor benodigde voorzieningen aan te schaffen. Het lichamelijke, verstandelijke, geestelijke of financiële vermogen om voorzieningen te treffen dan wel te laten treffen die deelname aan het normale maatschappelijke verkeer mogelijk maken. Een groep personen waarvan het reëel is te veronderstellen dat zij in groepsverband noch als individueel persoon binnen aanzienlijke tijd escaleren en ver- of terugvallen in zorgtrajecten. Een groep personen waarvan bekend is dat wanneer er zich bepaalde gebeurtenissen voordoen, zij in groepsverband noch als individueel persoon binnen aanzienlijke tijd tot de risicogroep gaan behoren. Bronnen demografische gegevens Bron Jaar Stadspeiling 2013 Jongerenpeiling 2013 Demografische gegevens 2008

13 12 CBS Amstelveen in cijfers 2013 Vita problematiek 2013 Veiligheidsrapportage 2009 Wijkanalyse Vita 2012 CBS in uw buurt Beter Buren 2014 Buurthulpdienst 2013 Vluchtelingenwerk 2014 Amstelland (cliëntenwerkblad) Vita cursusbureau 2014 Vraaggesprekken De wijkcoaches hebben vele gesprekken gevoerd over de volgende thema s: wonen, voorzieningen in de buitenruimte, voorzieningen met een binnenruimte, de betrokkenheid met de buurt. In de gesprekken is er ook geïnformeerd naar de tevredenheid over het wijkcentrum, of mensen participeren in een wijkorganisatie. De gesprekken zijn gevoerd met een zo n gevarieerd mogelijke groep mensen die wonen en werken in die wijk. Denk aan sleutelfiguren, ketenpartners, bewonerscommissies en wijkbewoners. Wat betreft de wijkbewoners zijn we het gesprek aangegaan met jong en oud, allochtoon en autochtoon, alleen en samenwonend. De duur van de georganiseerde gesprekken varieerde van 45 minuten tot ander half uur en zijn gevoerd in de periode mei t/m september. Het zijn open gesprekken geweest waarbij de mensen zoveel mogelijk zelf aan het woord waren. Na afloop zijn deze gesprekken vastgelegd in een verslag. Deze verslagen samen, vormen één van de bronnen van deze wijkspiegel. SWOT-analyse De SWOT analyse is tot stand gekomen door de demografische gegevens te vergelijken met de beleving van de wijkbewoners en bovengenoemde gesprekspartners, zoals beschreven in Over de wijk gesproken. Dat levert constateringen op, benoemd in zwakke en sterke punten in de wijk. Uit dit alles hebben de wijkcoaches kansen en bedreigingen voor de wijk benoemd. Vervolgens wordt het wijkdocument besproken met de BIG, desgewenst aangevuld met andere wijkbewoners en sleutelfiguren. Hierbij zal een vertegenwoordiger van de gemeente Amstelveen en AanZ aanwezig zijn. In het kader van de nota Bewoners aan zet willen we in een of meer gesprekken antwoord geven op de vraag: Wat zijn de speerpunten voor deze wijk, wat heeft deze wijk de komende jaren nodig voor optimale sociale samenhang en participatie. Hoe en met wie realiseren we dat?

14 13