Marechaussee. vereniging juni MARVER. blijft vernieuwing van de FNV leiden. voor flexwerkers. studiefaciliteiten. juni 2013

Transcriptie

1 Marechaussee vereniging juni MARVER wint zaak studiefaciliteiten Ton Heerts blijft vernieuwing van de FNV leiden Meer zekerheid voor flexwerkers 01

2 ton de zeeuw voorzitter hoofdbestuur Veel nieuws In maart heb ik namens onze vereniging de oprichtingsakte van een nieuwe stichting mogen ondertekenen. Het betreft de stichting Sociaal Juridisch Loket, een gezamenlijk initiatief met onze collega-bonden binnen FNV Veiligheid (AFMP en NPB) en de ACOM, ACP en BNMO, dat mede gefinancierd wordt door het Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg oftewel het vfonds. Het Sociaal Juridisch Loket richt zich op militairen en politieagenten, zowel actief als post-actief, die tijdens hun werk traumatische ervaringen hebben opgedaan en daardoor in problemen zijn geraakt of dreigen te raken. Daarbij kan het gaan om problemen met meerdere dimensies: sociaal/maatschappelijk, mentaal, fysiek, juridisch, financieel. Het Loket beperkt zich tot een analyse van de problematiek en begeleidt de hulpzoekende naar de juiste instanties. Dit vraagt een bijzondere expertise en zorgvuldigheid, vandaar dat ervoor is gekozen het loket te vestigen op de Basis in Doorn, waar een concentratie aan veteranenorganisaties en speciale expertise aanwezig is. Is de voormalige of nog actieve militair/ politieambtenaar lid van een van de deelnemende De kopstukken van FNV Veiligheid op een rijtje tijdens de Bondvergadering van de AFMP op vrijdag 31 mei. Derde van links: MARVERvoorzitter Ton de Zeeuw, uiterst rechts de kersverse AFMP-voorzitter Annemarie Snels. Tussen hen in: NPB-voorzitter Han Busker en voormalig AFMP-voorzitter Wim van den Burg. bonden, dan wordt het juridische deel van de problemen door de eigen bond opgepakt. Inhuldiging Op 30 april vond de inhuldiging van ons nieuwe staatshoofd koning Willem Alexander plaats. Een mooie en bijzondere dag. Veel leden van onze vereniging hebben daaraan een wezenlijke en een opmerkelijk zichtbare bijdrage geleverd. Een bijdrage waar volgens mij zowel onze actieve als post-actieve leden met trots op terugkijken. Op pagina 7 van dit verenigingsblad vertelt een aantal leden over hun ervaringen op de inhuldigingsdag. AFMP-voorzitter Op de laatste dag van mei heeft de AFMP tijdens zijn jaarlijkse Bonds- vergadering een nieuwe voorzitter benoemd. De AFMP, de militaire vakbond waar onze vereniging al veertien jaar zeer goed en intensief mee samenwerkt, heeft in Annemarie Snels een waardig en kundig opvolgster gevonden voor Wim van den Burg. Op de Bondsvergadering werd zij unaniem door de afgevaardigden benoemd. Ik ben ervan overtuigd dat Annemarie ook binnen onze vereniging snel een vertrouwd gezicht zal worden. Hoewel misschien iets minder nieuw maar daarom juist extra gewaardeerd: op 28 mei jongstleden vierde ons erelid Hilly Kruiswijk haar verjaardag. Hilly, voor velen bekend door haar Sociale Zorg-activiteiten binnen onze vereniging, werd die dag 80 jaar. Ik wens haar ook vanaf deze plaats nog vele mooie en goede jaren toe! 02 juni maart mei

3 07 inhoud Meer zekerheid voor flexwerkers 04 Uit de onlangs gepubliceerde inventarisatie van het Meldpunt Kruimelcontracten van de FNV blijkt dat de rechtspositie van flexwerkers op het gebied van werk en inkomen aan versteviging toe is. Goed nieuws: een van de doelen van het Sociaal Akkoord van begin april is het bieden van meer zekerheid aan flexwerkers. Werkgever onzorgvuldig bij afwijzen studiefaciliteiten 08 De minister van Defensie mag niet weigeren een medewerker studiefaciliteiten toe te kennen op basis van de slechte financiële situatie van het ministerie of het geringe aantal banen bij Defensie voor mensen met de aangevraagde opleiding. Dat heeft de Centrale Raad van Beroep op 2 mei bepaald. #04 Ton Heerts blijft voorzitter FNV 12 Voormalig MARVER-voorzitter Ton Heerts is door de leden van de FNV gekozen als voorzitter. Dit geeft Heerts de kans verder te werken aan de vernieuwing van de FNV die medio 2012 onder zijn (interim-) leiding van start ging. Het FNVledenparlement koos op het congres de leden van het nieuwe algemeen bestuur. Serie gijzelingen In de vroege ochtend van 24 mei 1977 werd Nederland niet alleen opgeschrikt door een nieuwe treinkaping door Zuid-Molukkers, nu bij De Punt, maar ook door het bericht dat een lagere school in Bovensmilde bezet was. Daar hielden vier Zuid- Molukkers leerkrachten en kinderen in gijzeling. Verder in dit nummer 7 Koningsdag 10 Uitloopofficieren: Ruis op de lijn 11 Sociaal Juridisch Loket geopend 14 Gehoorschade: nieuwe geluiden 19 Agenda Jaarvergadering 20 Defensie blijft jonge militairen discrimineren 20 Hank Dussen 21 Verjaardagsactie 22 FNV-Voordeel 23 Overledenen 24 Veteranenberichten 25 Puzzel 26 Servicepagina 27 Bram en René van de Marechaussee Lidmaatschap Er kan een moment komen dat u uw MARVERlidmaatschap op moet zeggen, bijvoorbeeld omdat u een baan buiten Defensie heeft aanvaard. Houdt u dan rekening met de opzegtermijn van 1 volle kalendermaand. Voorbeeld: u zegt 15 januari op, het lidmaatschap wordt dan beëindigd per 1 maart. U kunt alleen opzeggen door middel van een ondertekende brief aan MARVER/FNV t.a.v. Ledenadministratie, Postbus 157, 3440 AD Woerden. Het volgende verenigingsblad verschijnt op 23 juli Kopij aanleveren is mogelijk tot en met 26 juni. Salarisbetaaldatum: maandag 24 juni en woensdag 24 juli Cover: AVDD 04 03

4 werk en inkomen Tekst dick harte Sociaal Akkoord moet uitbuiting terugdringen Meer zekerheid voor flexwerkers De rechtspositie van flexwerkers op het gebied van werk en inkomen is aan versteviging toe. Dat blijkt onder andere uit de rechtszaken die de Marechausseevereniging voor haar leden voert, bijvoorbeeld over het aantal tijdelijke contracten dat iemand achter elkaar mag krijgen (zie pagina 6) of over het abrupt beëindigen van het oproepen van een reservist na een jarenlange wekelijkse inzet (zie pagina hiernaast). Wat heeft het Sociaal Akkoord van begin april aan verbeteringen te bieden? rechtspositie van flexwerkers is speerpunt in sociaal akkoord Op 14 november 2012 opende de FNV een Meldpunt Kruimelcontracten, waar mensen met een oproep-, nul uren- of min/max-contract hun ervaringen kunnen melden. In april 2013 publiceerde de vakcentrale haar conclusies op basis van de eerste zeshonderd meldingen: volgens haar is uitbuiting van flexwerkers aan de orde van de dag. Mensen zijn zeer onzeker over het aantal uren dat ze in een maand zullen werken en dus over hun inkomen in die maand. Die psychische druk is enorm hoog, vooral voor mensen met een gezin of kinderen. Die doen er alles aan om aan de wensen van de werkgever te voldoen, houden zich continue beschikbaar om te kunnen werken, zo nodig in idiote roosters. Ook maakten de meldingen duidelijk dat CAO-afspraken over doorbetaling tijdens ziekte en vakanties vaak lijken te worden genegeerd en de Flexwet geregeld wordt omzeild. Tijdens de onderhandelingen over het Sociaal Akkoord was één van de speerpunten van de FNV dan ook het versterken van de rechtspositie van flexwerkers. Hierover zijn de volgende afspraken uit de bus gekomen:» Sneller recht op vast contract Vanaf 1 januari 2015 krijgt een flexwerker eerder recht op een vaste aanstelling. Nu krijgt hij dat recht of na drie tijdelijke contracten of na een dienstverband op basis van tijdelijke contracten van (in totaal) drie jaar. Dat wordt de zogenaamde 3x3-regeling genoemd. Straks krijgt een flexwerker recht op een vaste aanstelling of na drie tijdelijke contracten of na een dienst verband op basis van tijdelijke contracten van (in totaal) twee jaar zeg maar een 3x2-regeling. Bij het tellen van de tijdelijke contracten geldt nu dat er tussen twee contracten Twee architecten van een historisch Sociaal Akkoord, samen op het FNV-congres (zie pagina 18): voormalig FNV-voorzitter Wim Kok (Akkoord van Wassenaar, 1983) en de huidige minister van SZW, Lodewijk Asscher. niet meer dan drie maanden mag zitten. Is dat wel het geval, dan geldt de ketting als verbroken en tellen eerdere contracten niet meer mee. Vanaf 2015 wordt de termijn van deze ketenbepaling verlengd tot de voor de flexwerkers gunstige termijn van zes maanden.» Geen proeftijd en concurrentiebeding meer Vanaf 1 januari 2015 kunnen werkgevers geen proeftijd meer afspreken bij een tijdelijk contract van zes maanden of korter of een aansluitend contract. Ook is het niet meer mogelijk om zomaar een concurrentiebeding op te nemen in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. Dat mag dan alleen onder bijzondere omstandigheden (motivatieplicht).» Uitkering bij ziekte De arbeidsverledeneis die vanaf 2014 zou worden ingevoerd in de Ziektewet komt te vervallen. Daardoor behouden werknemers met een flexibel arbeidscontract tijdens ziekte het recht op een uitkering op basis van de Ziektewet die in hoogte vergelijkbaar is de uitkering van werknemers met een vast contract.» Naleving wetten en CAO s De naleving van CAO-afspraken (bijvoorbeeld minimumloon) zal krachtiger worden gecontroleerd. De Inspectie SZW (voorheen de Arbeidsinspectie) krijgt er 35 speciale CAO-inspecteurs bij. Als onderdeel van zijn interne vernieuwing gaat de FNV ook zelf een Bureau Handhaving CAO opzetten. Het kabinet komt met concrete maatregelen tegen schijnconstructies. 04

5 MARVER in de bres voor oproeprechten Mislukte poging tot afdanken reservist Defensie mag een reservist die jarenlang wekelijks is opgeroepen niet zomaar abrupt uitsluiten van verdere diensten met als enige argument dat er fors bezuinigd moet worden. Ook moet er een vergoeding betaald worden als het tijdelijk wegvallen van werkgelegenheid te wijten is aan de werkgever. Dat heeft de rechtbank in Den Haag bepaald in een door de Marechausseevereniging aangespannen rechtszaak. De zaak betrof een reservist laten we hem Karel noemen die op 1 januari 2004 voor onbepaalde tijd aangesteld als militair bij het reservepersoneel. Door een administratief misverstand stond zijn dienstverband in de personeelsadministratie echter geregistreerd als een tijdelijke aanstelling, eindigend op dezelfde datum als zijn dienverplichting. Op basis van deze onjuiste gegevens besloot de werkgever twee maanden later Karels functie op te heffen, ervan uitgaande dat hij daardoor via natuurlijk verloop een bezuiniging kon realiseren. Nieuwe aanstelling Dat bleek om meerdere redenen een verkeerde gedachte. Ten eerste had Karel feitelijk een aanstelling voor onbepaalde tijd. Ten tweede was inmiddels het nieuwe Flexibel Personeelssysteem (FPS) ingevoerd, waardoor hij na het eindigen van zijn dienverplichting recht had op een aanstelling als reservist in loopbaanfase 3. Van die aanstelling had hij al een schriftelijke bevestiging gekregen toen hij voor het eerst van de werkgever te horen kreeg dat die besloten had zijn functie op te heffen. Besluit ingetrokken Mede doordat Karel samen met een jurist van de Marechausseevereniging een bezwaarprocedure startte, werd de werkgever al snel duidelijk dat er twee zaken langs elkaar heen hadden gelopen. In zijn zogenaamde beslissing op bezwaar trok hij de ontslagaanzegging in, aangezien dat besluit op basis van onjuiste gegevens was genomen. Karel behield zijn aanstelling als reservist en kon weer worden opgeroepen. Vergoeding gemiste inkomsten Onderdeel van Karels bezwaarschrift was echter ook een verzoek om een vergoeding voor de inkomsten die hij door toedoen van de werkgever had gemist. Immers: als de werkgever zijn gegevens op orde had gehad, was er vermoedelijk geen einde gekomen aan de jarenlange gewoonte om Karel gemiddeld twee keer per week op te roepen. Het was dus aan Defensie te wijten dat er tijdelijk minder werk voor hem beschikbaar was geweest en een voor hem belangrijke inkomstenbron was weggevallen. Helaas wees de werkgever het verzoek om een vergoeding zonder nadere toelichting af. Daardoor zat er niets anders op dan de beslissing op bezwaar aan de rechter voor te leggen, wat betekende dat Karel nog flink wat maanden langer zonder een deel van zijn reguliere inkomsten zou zitten. Oordeel rechter Ruim een jaar na Karels laatste oproep oordeelde de rechter dat de werkgever inderdaad onvoldoende duidelijk had gemaakt waarop zijn weigering om een vergoeding te betalen gebaseerd was. Het enige argument dat was aangedragen forse bezuinigingen bij Defensie vond de rechter niet toereikend. Ook miste hij elke verklaring voor het besluit om twee andere reservisten in dezelfde periode wel op te roepen en zelfs hun tijdelijke contract te verlengen. De rechter droeg de werkgever dan ook op een nieuw besluit over het toekennen van een vergoeding te nemen en daarbij zorg te dragen voor een zorgvuldige motivering. Deze duidelijke aanwijzing leidde ertoe dat Karel van de werkgever alsnog een vergoeding voor zijn gederfde inkomsten toegezegd kreeg. De afhandeling daarvan vindt op dit moment plaats. Ook is hij inmiddels alweer opgeroepen voor werkelijke dienst. 05

6 werk en inkomen Recht op vaste baan met succes bevochten! Na drie tijdelijke aanstellingen kan Defensie iemand alleen maar in dienst houden door hem een vaste baan aan te bieden. De werkgever kan die regel niet ontduiken door tussentijds de duur van de derde tijdelijke aanstelling te verlengen. Dat heeft de Centrale Raad van Beroep op 24 januari 2013 bepaald in een door de AFMP aangespannen rechtszaak. na drie tijdelijke contracten moet een vaste baan volgen De zaak betrof een collega laten we hem in dit artikel Ton noemen die na zijn functioneel leeftijdsontslag als militair een burgerfunctie was gaan vervullen bij het Ministerie van Defensie, in eerste instantie op basis van een tijdelijk contract van zeven maanden. Dat contract werd vervolgens twee maal verlengd, achtereenvolgens met twaalf maanden en met vier maanden. Toen Ton een discussie aanzwengelde over de einddatum van zijn derde tijdelijke contract, bleek de werkgever bereid hem nog eens vier maanden langer in dienst te houden. Per kreeg hij een interne nota thuisgestuurd waarin de Hoofddirecteur Personeel instemde met zijn verlengde aanstelling. Officieel besluit Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) nam met deze gang van zaken geen genoegen, waarna Ton de werkgever alsnog verzocht om een officieel besluit. Toen die brief arriveerde, bleek dat daarin opnieuw werd gesproken over een tijdelijke aanstelling van vier maanden, in dezelfde bewoordingen als bij de eerdere drie besluiten. Volgens Ton was dat in strijd met artikel 7 lid 8 van het Burgerlijk Ambtenarenreglement Defensie (het BARD). Dat schrijft namelijk voor dat een aanstelling in tijdelijke dienst wordt omgezet in een aanstelling in vaste dienst als meer dan drie aanstellingen in tijdelijke dienst elkaar opvolgen met tussenpozen van niet langer dan drie maanden. In zijn geval had er tussen de vier tijdelijke contracten zelfs geen tussenpoos gezeten. In plaats van een nieuwe aanstelling in tijdelijke dienst had Ton dus automatisch een vaste aanstelling moeten krijgen. Bezwaar niet-ontvankelijk? Samen met de afdeling Individuele Belangenbehartiging van de AFMP (en MARVER) startte Ton een bezwaarprocedure tegen het besluit van de werkgever. Die verklaarde het bezwaar niet-ontvankelijk. Volgens hem was zijn besluit niet gericht op een verandering in Ton s rechtspositie, maar slechts op een administratieve wijziging van de einddatum van zijn derde tijdelijke aanstelling. Om op basis van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) via een bezwaarprocedure te worden aangevochten moet een besluit leiden tot een bepaald rechtsgevolg en daarvan was dus geen sprake beweerde de werkgever. De AFMP spande namens Ton een rechtszaak aan. Daarin werd de argumentatie van de werkgever zowel door de rechtbank als door de Centrale Raad van Beroep de hoogste rechter in ambtenarenzaken met de grond gelijk gemaakt. Elk nieuw aanstellingsbesluit leidt per definitie tot een verandering in iemands rechtspositie, aldus de Centrale Raad. Een werkgever die een bezwaar tegen zo n besluit niet-ontvankelijk verklaart vanwege het ontbreken van rechtsgevolg slaat de plank dus faliekant mis. Recht op vaste aanstelling De Raad noemde het heel goed mogelijk ( niet onvoorstelbaar ) dat de werkgever in zijn vierde besluit per ongeluk de bewoordingen van de drie eerdere besluiten had hergebruikt. Dat maakte echter geen enkel verschil voor de kern van de zaak: een vierde tijdelijke aanstelling moet volgens het BARD worden omgezet in een vaste aanstelling. Dat voorschrift zou ook van toepassing zijn geweest, aldus de Raad, als de werkgever in zijn besluit duidelijker had gesteld dat het ging om een verlenging van het derde tijdelijke contract. Ook dan was er sprake geweest van een vierde tijdelijke aanstelling en had Ton dus aanspraak gekregen op een vast contract. Uiteindelijk is Ton dan ook in vaste dienst genomen, met terugwerkende kracht tot de datum waarop zijn derde tijdelijke contract afliep. Alle salarisnabetalingen zijn verricht en er is met spoed naar nieuw werk voor hem gezocht. 06

7 koningsdag tekst Jos van Nieuwenhuizen, Foto s AVDD Deel van de geschiedenis De inhuldiging van onze nieuwe koning was op 30 april een feest voor heel Nederland. Deze oranje dag heeft echter ook een nassaublauw tintje door de vele collega s die zichtbaar of onzichtbaar werden ingezet rondom dit festijn. Jennifer Rooijakkers en Harold Veldman hadden beiden de eer een ceremoniële taak te vervullen. Harold Veldman mocht op de inhuldigingsdag één van de belangrijkste taken voor zijn rekening nemen: het bewaken van de credenstafel. Daarop liggen naast de Nederlandse grondwet ook drie regalia, ofwel symbolen van koninklijk gezag en waardigheid: de kroon (soevereiniteit en waardigheid), de scepter (het gezag) en de rijksappel (het grondgebied). Veldman zit al jaren bij de paleiswacht in Den Haag en is sinds 2009 commandant ceremonieel. Door zijn ruime ervaring met het Koningshuis en de ceremoniële taken was hij vooraf niet nerveus over zijn inzet op 30 april. Bovendien hebben we het vaak geoefend, want op zo n moment mag er niets fout gaan. Bewakers van de kroon Alles verliep vlekkeloos en Veldman kan terugkijken op een bijzondere dag. Ik vond het een eer om deel uit te maken van dit stukje geschiedenis. MARVER-leden op eerste rang bij inhuldiging Willem-Alexander Als commandant credenstafel was ik verantwoordelijk voor de bewaken van de tafel met regalia, vertelt Veldman. Volgens het protocol hoefden zijn collega s en hij zich daar alleen druk over te maken tijdens de afwezigheid van het vorstelijk paar. Zodra de koning en de koningin de zaal betraden waren zij officieel de bewakers van de kroon. Vanaf het moment dat ze de zaal verlieten namen wij die taak weer over, legt hij uit. De eervolle rol van Veldman tijdens de inhuldiging is zijn omgeving niet ontgaan. Vanuit alle hoeken kreeg ik felicitaties en leuke reacties van mensen en oud-collega s die me hadden gezien. Zes uur in de eerste rust Jennifer Rooyakkers werkt nu 3,5 jaar bij Den Haag beveiliging en komt daarom dagelijks in aanraking met het koningshuis. Toch wilde ze per se bijdragen aan deze grote dag. Ze gaf zich vrijwillig op om deel uit te maken van de erehaag die bij de Nieuwe Kerk stond opgesteld. Een prachtige plek om de hele dag van dichtbij mee te maken. Ik ben erg blij dat ik deel heb mogen uitmaken van deze speciale gebeurtenis. Het was erg indrukwekkend om alle gasten voorbij te zien komen, onder wie ook veel internationale. Drie periodes van twee uur stond de erehaag in de eerste rust. Zodra iemand voorbij kwam moesten we in de houding gaan staan en wanneer er een kroonprins of kroonprinses langs kwam moesten we groeten. Voor Rooyakkers was het voorbijgaan van Beatrix en haar kleinkinderen het meest bijzondere moment. Vanaf haar positie kon ze duidelijk horen hoe de kersverse prinses haar kleinkinderen geruststellend toesprak tijdens hun binnenkomst in de Kerk. 07

8 individuele belangenbehartiging Marver wint hoger beroep Werkgever onzorgvuldig bij afwijzen studiefaciliteiten De minister van Defensie mag niet weigeren een medewerker studiefaciliteiten toe te kennen op basis van de slechte financiële situatie van het ministerie of het geringe aantal banen bij Defensie voor mensen met de aangevraagde opleiding. Afwijzing is alleen mogelijk als de werkgever overtuigend kan aantonen dat de studie voor de aanvrager niet tot extra loopbaankansen binnen Defensie zal leiden. Dat heeft de Centrale Raad van Beroep op 2 mei bepaald in een door de Marechausseevereniging aangespannen rechtszaak. Sinds jaar en dag kunnen Defensiemedewerkers bij de werkgever een aanvraag indienen om in werktijd een opleiding te volgen en de kosten ervan volledig vergoed te krijgen. Tot 1 februari 2011 bevatte het Algemeen Militair Ambtenarenreglement (AMAR) het criterium dat het toekennen van de studiefaciliteiten in het belang van de dienst moest zijn. Dat gaf de werkgever een zekere vrijheid om aanvragen goed te keuren of af te wijzen. Op aandringen van de bonden is die vrijheid begin 2011 aan banden gelegd door de verwijzing naar het dienstbelang te schrappen. Sindsdien is de werkgever door artikel 16 min of meer verplicht tijd en geld te investeren in medewerkers die zich via een opleiding persoonlijk willen ontwikkelen en daarmee hun loopbaanmogelijkheden willen verbreden. Opleidingsbudget Eind 2010 had een medewerker laten we hem Jansen noemen studiefaciliteiten aangevraagd voor een opleiding gericht op persoonlijke ontwikkeling die hem goed van pas zou komen in zijn huidige functie én hem een geschikte kandidaat zou maken voor een aantal andere functies binnen Defensie verderop in zijn loopbaan. De werkgever wees dat verzoek af, in eerste instantie met als enige argument dat het opleidingsbudget helaas te kort schoot om aan alle aanvragen te kunnen voldoen. Samen met een individuele belangenbehartiger van de Marechausseevereniging tekende de militair officieel bezwaar aan. Terwijl deze procedure liep gebeurden er twee dingen. Ten eerste werd artikel 16 van het AMAR ingevoerd (zie hierboven). Ten tweede stelde Jansen en zijn loopbaanbegeleider een Persoonlijk Ontwikkelplan (POP) op. Zijn begeleider gaf daarin als zijn deskundige oordeel dat het succesvol afronden van de studie sowieso zou bijdragen aan het verbreden van de loopbaankansen van de militair, ook al was nog niet vast te stellen wat hij er binnen Defensie precies mee kon gaan doen. Onnodig en te duur Ondanks deze ontwikkelingen besloot de werkgever opnieuw de aangevraagde studiefaciliteiten niet toe te kennen. Hij voerde daarbij aan dat Jansen de opleiding niet nodig had om zijn huidige het lijkt op een verkapte bezuinigingsmaatregel functie te kunnen vervullen en dat onduidelijk was of hij in de toekomst in aanmerking zou komen voor een functie waarvoor de aangevraagde opleiding vereist was. Op dit moment waren daar geen plannen voor, aldus de werkgever, die tot slot meldde dat hij ook de precaire financiële situatie van de krijgsmacht had laten meewegen. Namens de gedupeerde collega startte de Marver tegen dit besluit op bezwaar een rechtszaak, die in eerste instantie positief uitpakte voor de werkgever. Volgens de rechtbank had de minister ook na de invoering van artikel 16 nog voldoende beleidsvrijheid om een aanvraag van studiefaciliteiten te kunnen weigeren. In hoger beroep bleek de Centrale Raad van Beroep de hoogste rechter in ambtenarenzaken het daarmee in principe eens. Tegelijkertijd oordeelde de Raad dat de minister een verzoek op basis van artikel 16 alleen mag afwijzen als hij overtuigend kan aantonen dat de opleiding NIET tot een 08

9 verbreding van iemands loopbaanmogelijkheden binnen Defensie zal leiden. Extra loopbaankansen In het geval van Jansen was onduidelijk gebleven of de werkgever dat kon aantonen, aldus de Raad. De minister had totaal niet laten blijken dat hij enig onderzoek had gedaan naar de extra loopbaanmogelijkheden van Jansen na het volgen van de opleiding. Hij had in zijn aanvraag een paar functies genoemd waar hij dan in de toekomst naar zou kunnen solliciteren, maar daar was de werkgever niet op ingegaan. Ook had hij geen enkele poging gedaan om duidelijk te maken waarom hij van mening verschilde met de loopbaanbegeleider, die een positief loopbaanadvies had gegeven. Grove onzorgvuldigheid De Raad vond dat de minister zich er veel te gemakkelijk van af had gemaakt door te wijzen op geldgebrek en de beperkte hoeveelheid mensen met de aangevraagde opleiding die Defensie op dit moment in dienst heeft. De Raad nam de getoonde onzorgvuldigheid zo hoog op dat hij de werkgever in zijn uitspraak uitdrukkelijk de opdracht gaf om binnen acht weken een nieuwe beslissing op bezwaar te nemen, dit keer wel deugdelijk gemotiveerd. De Raad heeft zich er niet expliciet over uitgesproken, maar naar verwachting zullen ook twee andere door de werkgever veelgebruikte argumenten niet als (voldoende) deugdelijke motivering worden geaccepteerd. Het gaat dan om het argument dat de aangevraagde opleiding niet aansluit bij het huidige loopbaanpad van Jansen en dat die zich ook zonder de opleiding nog voldoende kan ontwikkelen binnen de eigen rang. De uitspraak van de Centrale Raad van Beroep betekent dat Defensie voortaan niet meer kan volstaan met standaardweigeringen op basis van de bovengenoemde afwijzingsgronden. De werkgever zal per geval zorgvuldig de individuele loopbaanmogelijkheden moeten onderzoeken en aandacht moeten besteden aan het (veelal) positieve loopbaanadvies van de loopbaanbegeleider. Goed nieuws dus voor MARVERleden die nog een aanvraag van studiefaciliteiten hebben lopen of die van plan zijn zo n verzoek in te dienen. Enquête naar pilot loopbaanbeleid» Van 1 mei 2010 tot en met 1 mei 2012 is de pilot loopbaanbeleid bij de KMar gehouden. Met het loopbaanbeleid KMar wordt geprobeerd vraag (organisatie) en aanbod (burgers en militairen) optimaal op elkaar af te stemmen, rekening houdend met de veranderende doelen van de organisatie en de loopbaankansen van het KMar-personeel. Inmiddels heeft de KMar de pilot geëvalueerd. De MARVER willen graag van haar leden weten hoe zij tegenover de pilot staan. Zo weten wij wat er onder onze leden leeft en kunnen wij de KMar-organisatie de nodige feedback geven. Tijdens de pilot zijn drie zaken getoetst: het sollicitatieproces, het selectieproces en het functietoewijzingsproces. Daarnaast werd onderzocht wat de mogelijke in-, uit- en doorstroomeffecten waren en daarmee samenhangend ook het functioneringsgesprek, het loopbaangesprek en het POP (Persoonlijk Ontwikkel Plan), waarbij de wisselwerking tussen medewerker, leidinggevende, loopbaanbegeleider en de ondersteuning van de P&O-adviseur ook werd meegenomen. Via een eigen onderzoek, waar de enquête deel van uitmaakt, willen we erachter komen of het doel van de pilot aansluit bij de problemen die er toen waren op het gebied van het loopbaanbeleid. Ook willen we weten of problemen niet door de pilot worden getackeld, of die problemen nog actueel zijn en of ze misschien zijn op te lossen door middel van een gewijzigd loopbaanbeleid. Maar we hebben nog meer vragen. Hoe verhoudt de pilot zich bijvoorbeeld tot de ontwikkelagenda, en wat zijn de effecten door de inkrimping van de krijgsmacht. Aangezien de enquête ons helpt bij het vergaren van de benodigde informatie, rekenen wij op uw medewerking! De link naar de enquête vindt u via de menuknop Enquete Loopbaanbeleid op de homepage van onze website 09

10 werk en inkomen Tekst alex groothedde Uitloopofficieren: Ruis op de lijn Veel uitloopofficieren hadden het gevoel dat voor hen alle deuren dicht waren gegaan en dat ze nooit meer konden doorstromen, omdat paal en perk zou zijn gesteld aan uitloopfuncties. Hierover hebben wij in MARECHAUSSEEvereniging 6 van 2012 bericht. Daarbij meldden wij dat de werkgever enige nuancering op zijn plaats vond, omdat het probleem vooral in de beleving van de medewerkers zou bestaan. Dat kwam vooral door verwarrende informatie. Inmiddels hebben wij van de werkgever meer informatie ontvangen, waaruit blijkt om hoeveel medewerkers het gaat. En inderdaad is er in belangrijke mate sprake van een vertekend beeld. Die vertekening is volgens de werkgever ontstaan doordat er veel veranderingen tezelfdertijd zijn doorgevoerd. Het personeel moest dat maar allemaal tegelijk verwerken en begrijpen. Men begrijpt over het algemeen wel dat de organisatie moet verjongen, maar dat wordt voor sommigen anders als ze er zelf mee geconfronteerd worden. Ze krijgen dan het gevoel benadeeld te worden door procedures. De werkgever geeft daarbij aan dat het bij P&O Advies ook niet altijd even duidelijk was wat nu wel of niet kon, en dat merkten de medewerkers in de communicatie. Die was heel diffuus. Soms was de communicatie zelfs ronduit tegenstrijdig, bijvoorbeeld omdat de KMA-eis was losgelaten terwijl voor sommige functies de KMA-eis in de functieomschrijving vermeld stond. Hierdoor kregen veel uitloopofficieren zonder die opleiding het gevoel dat ze geen schijn van kans maakten. De aanwijzing personele maatregelen 2016 van de SG geeft duidelijk aan dat er geen onderscheid bestaat tussen KMA opgeleid of uitloopofficier. Naar aanleiding hiervan zijn de vacatureteksten aangepast en scherper geformuleerd, om zo die onduidelijkheid weg te nemen.. Commandantenbrief Een deel van de eerder ontstane verwarring is gelegen in het feit dat de procedures in de oorspronkelijke vacatureteksten intussen aangescherpt» In de loop der jaren zijn de mogelijkheden om uitloopofficier te worden beperkt. In 2010 en 2011 zijn er respectievelijk 58 en 51 uitloopofficieren in de rang van luitenant aangemaakt, in 2012 waren dat er nog maar 30.De effecten van de personele maatregelen zijn dus duidelijk zichtbaar. Daarnaast is dit effect ook te zien in de doorstroom van uitloopofficieren in de rang van eerste luitenant naar kapitein. In 2010 waren dit er 26 en in 2011 nog 21. In 2012 lag de doorstroom naar kapitein op 36 (als gevolg van de reorganisatie van de Recherche & Informatie). Voor 2013 is de verwachting dat de doorstroom voor uitloopofficieren verder beperkt wordt. 10

11 Commandantenbrief niet duidelijk genoeg waren omschreven. In de herziene Commandantenbrief is een reparatieslag gemaakt waardoor tussentijds beleid nu wel formeel is afgedekt. Er wordt nu gewerkt aan het labelen van uitloopfuncties in de rang van luitenant. Voor deze functies geldt dat men nog uitloopofficier kan worden, zij het in beperkte mate. De adjudant-onderofficier die hier voor in aanmerking komt dient dan relatief kort voor zijn FLO zitten, zodat er op niet al te lange termijn ruimte ontstaat voor nieuwe instroom. Sociaal Juridisch Loket geopend: Krachten gebundeld Vanaf april 2013 kunnen alle actieve en niet-actieve militairen en politiemedewerkers bij het Sociaal Juridisch Loket terecht met hun vragen op sociaal juridisch gebied. Een laagdrempelig aanspreekpunt met een onafhankelijke positie, heel belangrijk voor de doelgroep, aldus Wim van den Burg, tot begin dit jaar AFMP-voorzitter.» Als vakbond hebben wij de ervaring dat mensen zich melden met een juridische vraag, maar dat dan later blijkt dat daarachter een veel complexere problematiek schuil gaat. Sommige (oud-) militairen en politiemedewerkers hebben moeite te aarden in de samenleving na een missie of bepaalde ervaringen in het werk. Maar als vakbond kun je daar niet direct iets mee, want het gaat om meer dan alleen de arbeidspositie, vertelt Van den Burg. Enquête Vanwege de onrust die was ontstaan onder de uitloopofficieren, heeft de werkgever onder hen een enquête gehouden. De doelgroep bestond uit 366 uitloopofficieren, van wie er 259 reageerden - een alleszins redelijke respons. Er werd onder andere gevraagd naar het laatst genoten hoogste opleidingsniveau, omdat de P-organisatiemet de antwoorden, mogelijkheden voor deze categorie in kaart kan brengen. Er is positief op dit initiatief gereageerd. Men ziet en ervaart nu dat de werkgever het probleem onderkent, en erop uit is om uitloopofficieren extra bagage mee te geven. Dit kan bijvoorbeeld op basis van eerder verworven competenties in de vorm van modules zijn of zelfs een volledige officiersopleiding op de KMA. Een zwaarwegend aspect hierbij is wel dat de organisatiebehoefte leidend is en het moet ook realiseerbaar zijn in de praktijk. Hierbij is het minimale vooropleidingsniveau om in aanmerking te kunnen komen voor de KMA een eerste vereiste. Uit de gehouden enquête blijkt dat een groot gedeelte van de huidige uitloopofficieren een mavo-mbo niveau heeft. Voor hen kan het lastig worden om de KMA te gaan doen. Dit streven is overigens nog onderwerp van discussie en besluitvorming moet nog plaatsvinden binnen de KMAR-organisatie. We houden u op de hoogte van de verdere ontwikkelingen en komen daar in een latere uitgave op terug. Het loket is een initiatief van de vakbonden AFMP, MARVER, NPB, ACOM, ACP en de BNMO. Het vfonds levert een belangrijke financiële bijdrage en er wordt intensief samengewerkt met De Basis. Verder onderhoudt het SJL nauwe contacten met onder andere het Veteranen Instituut, het 24/7 loket Politie, het Centraal Aanmeldpunt Defensie en de stichting Waardering en Erkenning Politie. Krachtenbundeling Door deze ervaringen is een jaar of vijf geleden het idee ontstaan voor het Sociaal Juridisch Loket. Niet met het idee weer iets heel nieuws in het leven te roepen, want er zijn natuurlijk al de nodige initiatieven op dit gebied. Deze versplintering met daaronder ook commerciële initiatieven - vinden wij een slechte ontwikkeling. Vandaar dat we ervoor hebben gekozen om onze krachten te bundelen en gezamenlijk een aanspreekpunt in het leven te roepen, waar iedereen terecht kan. Of je nu lid bent van één van de partnerorganisaties of niet. Het loket biedt een belangrijke aanvulling op bestaande dienstverlening vanuit de werkgever. We weten dat er een duidelijke tweedeling bestaat onder hulpvragers. De ene groep zoekt een oplossing voor het probleem samen met zijn werkgever. Maar een andere groep voelt zich daarin niet veilig en dan is het belangrijk om het probleem te kunnen aankaarten bij een onafhankelijke instantie. Voor die groep biedt het SJL een goed alternatief, aldus Van den Burg. Tijdgeest Het oprichten van het loket past in de veranderende tijdgeest. We hebben de laatste jaren veel meer militaire (vredes-) missies uitgevoerd. Vooral sinds de missie na Cambodja ( ) zijn we ons gaan realiseren dat we de nazorg voor (oud-) militairen beter moeten regelen. Onderzoek naar klachten onder veteranen (Commissie Tiesinga) wees uit wat de gevolgen kunnen zijn van traumatische ervaringen. Dit geldt natuurlijk niet alleen voor militairen, want ook politiemedewerkers kunnen traumatische ervaringen in hun werk opdoen. Sinds de aanbevelingen van de Commissie Tiesinga is er al veel bereikt, zoals de veteranenwet en de ereschuldregeling. Het besef dat wij een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben in de nazorg van militairen en politiemedewerkers, wordt breed gedragen. Het is in ieders belang dat mensen de hulp krijgen die ze nodig hebben en daarbij kan het Sociaal Juridisch Loket een goede rol vervullen. Ik ben erg blij dat we zo n breed draagvlak hebben weten te creëren. En ik heb er dan ook alle vertrouwen in dat het loket in de toekomst op een goede manier verder zal worden ingevuld, besluit Van den Burg. Alle (oud-) militairen en politiemedewerkers kunnen terecht bij het SJL; je hoeft geen lid te zijn van één van aangesloten organisaties. Voor meer informatie: 11

12 verenigingsnieuws Tekst dick harte FNV-congres 14 en 15 mei Ton Heerts blijft leiding geven aan vernieuwing FNV Voormalig MARVER- en AFMP-voorzitter Ton Heerts is door de leden van de FNV gekozen als voorzitter. Dat maakte de vakcentrale op woensdag 15 mei bekend tijdens een congres in Rotterdam. Dit geeft Heerts de kans verder te werken aan de vernieuwing van de FNV die medio 2012 onder zijn (interim-)leiding van start ging. Het FNV-ledenparlement koos op het congres de leden van het nieuwe algemeen bestuur. In totaal brachten FNVleden hun stem uit bij de eerste voorzittersverkiezing in de geschiedenis van de FNV. Een ruime meerderheid van 62 procent gaf de voorkeur aan Ton Heerts boven de andere kandidaat, Abvakabo FNV-voorzitter Corrie van Brenk. Onder de leden van de Marechausseevereniging lag de deelname aan de verkiezingen aanzienlijk hoger dan onder de FNV-leden in totaal: 20 procent in plaats van 13 procent. Ook de MARVER-leden gaven hun stem in ruime meerderheid aan Ton Heerts. De nieuwe voorman liet het congres weten heel blij te zijn dat zoveel leden de moeite hadden genomen om deel te nemen aan deze historische gebeurtenis. Hij bedankte ze voor het stemmen en voor hun vertrouwen. Ik ben vereerd dat ik het mag doen, sprak Heerts. Speerpunten Heerts heeft drie speerpunten. Eén: werkgevers en kabinet houden aan de afspraken in het Sociaal Akkoord. Twee: de vernieuwing in hoog tempo verder doorvoeren. Drie: hard werken aan de toekomst door jongeren aan ons te binden via maatregelen die zij nodig hebben en door jong talent op te leiden voor later. Corrie van Brenk Heerts bedankte tegenkandidaat Corrie van Brenk voor haar enthousiasme, lef en support. Met Ton Heerts heeft de FNV een sterke voorman, aldus Van Brenk. Hij heeft de steun van de leden en dus ook die van mij. Als voorzitter van Abvakabo FNV blijf ik hem scherp en alert houden, net zoals ik al deed. Ik blijf me sterk maken voor de vernieuwing van de vakbeweging; het is belangrijk dat meer leden durven op te komen voor hun werk. Of ze nou in een ziekenhuis werken, bij de Belastingdienst of in een gevangenis. Samen met collega s en samen met de vakbond krijg je een hoop voor elkaar! We gaan het met z n allen doen en ik zal Ton onvoorwaardelijk steunen! Ledenparlement Op de eerste dag van het FNV-congres werd de uitslag bekend gemaakt van de verkiezingen voor het 108 personen tellende ledenparlement. De Marechausseevereniging heeft daarin samen met de Algemene Federatie Militair Personeel (AFMP) recht op twee zetels (samen met de Nederlandse Politiebond op vier). In overleg met de AFMP heeft het bestuur echter besloten de eerste interne verkiezingen voor het ledenparlement pas voorjaar 2014 te houden. In de tussentijd wordt de MARVER-achterban in het ledenparlement vertegenwoordigd door de hoofdbestuurder die dat al sinds oktober 2012 doet: Peter Lamme. 12

13 kwaliteitszetels waarborgen soepele start van nieuwe structuur Bestuur Op woensdagochtend 15 mei koos het ledenparlement de leden van een nieuw bestuur voor de vakcentrale. Tot dat moment werd de FNV geleid door een vierkoppig dagelijks bestuur en door een algemeen bestuur, de zogenaamde Federatieraad, bestaande uit de voorzitters van de aangesloten bonden. Vanaf 15 mei kent de FNV een achtkoppig dagelijks bestuur en daarnaast een algemeen bestuur, dat (inclusief het DB) uit achttien leden bestaat. Beide besturen worden geleid door de voorzitter van de FNV, die rechtstreeks door de gehele FNV-achterban wordt gekozen. De overige bestuurders worden gekozen door de vertegenwoordigers van deze achterban in het ledenparlement. Deze eerste keer gold dat laatste nog niet helemaal: als waarborg voor een soepele start van de nieuwe structuur waren er vooraf vier zogenaamde kwaliteitszetels toegekend aan ervaren bestuurders. Eén daarvan wordt bezet door Han Busker, voorzitter van de Nederlandse Politiebond en van het samenwerkingsverband FNV Veiligheid (MARVER, AFMP en NPB). Vakbondsrechtenprijs Tijdens het FNV-congres werd voor de twaalfde keer de Febe Elizabeth Velasquez Trade Union Award uitgereikt. Deze prijs kent de FNV elke twee jaar toe aan iemand buiten Nederland die zich onder moeilijke omstandigheden en met persoonlijke opoffering inzet voor werknemers. Dit keer ging de onderscheiding naar de charismatische Indonesische ingenieur en vakbondsleider Said Iqbal (zie foto op pagina hiernaast). Als voorzitter van de FSPMI (metaalfederatie) en later de KPSI (vakcentrale) kreeg hij miljoenen mensen op de been voor hogere lonen, beperking van flexarbeid en invoering van wettelijke sociale zekerheid. Daardoor hebben ook de allerarmsten nu gezondheidszorg en alle werkenden een pensioen. Bedrijfsleven en overheid volgen de opkomst van een sterke onafhankelijke vakbeweging met argusogen. De regering is van plan de vakbondsvrijheid en het stakingsrecht wettelijk in te perken. Said Iqbal wordt voortdurend gevolgd, afgeluisterd en geïntimideerd en moet zich soms dagen achtereen melden bij de politie. Ton Heerts bij de uitreiking: Indonesische werkgevers noemen je een lastpak. Maar dat betekent in onze kringen dat je het juist heel goed doet. We hopen dat de prijs je hoop en kracht geeft. Vrijheid van organisatie is voor werknemers de enige weg naar vooruitgang. Dagelijks bestuur» Ton Heerts (46), voorzitter» Catelene Passchier (58), vicevoorzitter» Ruud Kuin (51), vicevoorzitter» Ruud Baars (63)» Edwin Bouwers (46)» Gijs van Dijk (32)» Leo Hartveld (57)» Mariëtte Patijn (46) Leo Hartveld en Ruud Baars vervangen elkaar als secretaris en penningmeester. Algemeen bestuur» Lot van Baaren (54) zorg» Han Busker (52) veiligheid» Erica Hemmes (52) uitkeringsgerechtigden en ouderen» Hans Hoek (60) diensten» Bernard Koekoek (28) jong» Joosje de Lang (29) handel, diensten» Charley Ramdas (49) senioren, bouw, woondiensten, afbouw» Jacques Schellingerhout (65) ZZP» Jurre Schreuder (40) creatieve sectoren» Imelda Tjon-Fo (52) Wivos 13

14 tinnitus Tekst alex groothedde Gehoorschade Nieuwe geluiden Nu het georganiseerde overleg is hervat, hopen we ook met Defensie in gesprek te kunnen over de Arbocatalogus Gehoorschade / Geluid. Verder wachten we op een uitnodiging voor de Werkgroep Gehoorschade van Defensie. Dat is voor de vakbonden een manier om betrokken te zijn bij preventie en behandeling van gehoorschade. Wij hebben eerder al bericht over tinnitus en wat u kunt doen als u ermee wordt geconfronteerd, intussen zijn er ontwikkelingen die wij graag met onze leden delen. Steeds meer mensen hebben last van oorsuizen (tinnitus). De schattingen lopen uiteen van ruim een miljoen tot meer dan twee miljoen Nederlanders. Dit oorsuizen (fluiten, suizen, brommen, zoemen of meerdere geluiden door elkaar) kan de hele dag voortduren. Omdat tinnitus een onzichtbare kwaal is, kunnen buitenstaanders er doorgaans moeilijk blijvend begrip voor opbrengen. Hierdoor kan oorsuizen tot een sociaal isolement, psychosomatische kwalen en zelfs suïcide leiden. Ook en vooral onder Nederlandse militairen, omdat bepaalde werkomstandigheden, zoals (schiet)oefeningen gehoorschade in de hand werken en daarnaast de neiging bestaat om het niet te melden, om de eigen loopbaan te beschermen. Er is ons dan ook veel aan gelegen om gehoorschade bij collega s zoveel mogelijk te voorkomen en de gevolgen te beperken. Implantaat Tot dusverre wordt in het CMH in Utrecht iedere patiënt met bewezen lawaaischade behandeld met prednison. Maar de ontwikkelingen op medisch gebied gaan natuurlijk door. Verheugend is de komst van het Tinnitus Implantaat. In het Maastricht UMC+ heeft onlangs de eerste patiënt die aan één kant doof is en aan dat oor ook lijdt aan oorsuizen, dit implantaat gekregen. Het implantaat wordt zodanig afgesteld dat de patiënt geen last meer heeft van oorsuizen, zo meldt het Algemeen Dagblad. Het is een ingenieuze oplossing, ook Herrie op je werk? H Met de FNV Decibelmeter weet je wanneer het lawaai op je werk (of waar dan ook) te groot is. Deze gratis app voor iphone en Android laat zien aan welk geluidsvolume, aangegeven in decibel (db), je wordt blootgesteld op je werk. Ook krijg je meteen advies met betrekking tot je werksituatie: is het nog veilig of niet en wat moet je doen? Ga met je mobiel naar de App Store (Apple) of Google Play (Android). Hou wel rekening met bepaalde beperkingen. Zo kunnen veel Android mobieltjes maar tot 85 db meten en kunnen de verschillen in gemeten geluidsniveaus tussen de diverse apparaten oplopen tot 10 db (bij professionele apparatuur is dat maximaal 2 db). 14

15 marver pleit voor periodiek audiologisch onderzoek Gehoorschade? Leg het vast! al wordt de echte oorzaak van tinnitus niet weggenomen. Tinnitus wordt veroorzaakt door langdurige blootstelling aan (te veel) lawaai, maar er zijn nog legio andere oorzaken, zoals stress. Een precieze oorzaak is vaak niet te achterhalen en er is ook nog geen echte behandeling voor. Dat is frustrerend voor patiënten omdat men ook niet weet of de tinnitus overgaat of dat het zich verder ontwikkelt. Wel duidelijk is dat oorsuizen vaak, maar niet altijd samengaat met slechthorendheid. Zenuwen en schakelkernen in de hersenen kunnen ontregeld raken door gebrek aan geluidssignaal waardoor de hersenkernen een soort overspannen gedrag gaan vertonen en dit gemis gaan compenseren. Herstel haarcellen Het Maastrichtse team wil nu met behulp van het Tinnitus Implantaat opnieuw geluid naar die hersenkernen sturen. Voor de patiënt zou dat kunnen leiden tot het geluid van stilte waarin het oorsuizen verdwenen zou moeten zijn. Het Maastricht UMC+ gaat een proef doen bij tien personen, die allemaal aan één kant doof zijn en enkel aan die zijde last hebben van oorsuizen. Deze patiënten zijn voor het merendeel al geselecteerd en worden twee jaar gevolgd. Nog een ontwikkeling die wordt gemeld door het AD is nieuwe medicatie (LY411575) die haarcellen in het oor herstellen. Dit is baanbrekend, aangezien men doofheid door blootstelling aan luide muziek of lawaai, infecties en giftige stoffen nooit eerder kon genezen. Maar zulk onderzoek kan nog vele jaren duren; zo moet bijvoorbeeld duidelijk zijn dat volgende generaties er geen schade van ondervinden. Werkgroep De MARVER blijft dergelijke ontwikkelingen met belangstelling volgen in samenwerking met de NVVS, de Nederlandse Vereniging voor Slechthorenden. Relevante ontwikkelingen zullen aan Defensie worden gemeld. Helaas zijn de vakbonden nog niet vertegenwoordigd in de interne Werkgroep Gehoorschade van Defensie. We wachten nog op een uitnodiging van Defensie. Arbocatalogus Wel zijn we betrokken bij de totstandkoming van de Arbocatalogus Gehoorschade / Geluid. Hiermee komt er een standaardwerk dat defensiemedewerkers de nodige houvast biedt. De catalogus is namelijk van toepassing op de gehele defensieorganisatie en commandanten, leidinggevenden, deskundigen, werknemers en de MC hebben ieder hun eigen rol. De oplossingen en maatregelen sluiten aan op de RI&E (risico-inventarisatie & -evaluatie) volgens het Risico Identificatie en Analyse Systeem (RIAS). De arbocatalogus moet door het onderdeel of bedrijf worden gehanteerd als op basis van de RI&E, of indirect op basis van voorvallen, ziekteverzuim of gezondheidsklachten, blijkt dat er sprake is van arbeidsgerelateerde risico s voor werknemers of voor derden. Ook worden er periodieke gesprekken gevoerd met KNO-artsen van het CMH om te weten wat er speelt. Periodiek onderzoek De MARVER wil in de arbocatalogus in ieder geval opgenomen zien dat periodiek een audiologisch onderzoek wordt gehouden; in ieder geval voor en na een uitzending en bij de uitkeuring. Ook moet opgenomen worden dat gehoorbescherming wordt verstrekt die gebruikt kan worden in combinatie met communicatiemiddelen. Zulke oordopjes ( combat arms earplugs ) worden in België al uitgereikt aan soldaten. Het is een oordopje dat met een schakelaar open en dicht kan worden gemaakt. Staat het open, dan hoor je nog wel wat er gezegd wordt en ben je beschermd tegen harde knallen. Staat het dicht, dan werkt de oorplug als gewone gehoorbescherming; handig als je in de buurt bent van opstijgende vliegtuigen.»als u het vermoeden heeft tijdens de dienst gehoorschade te hebben opgelopen, dan is het van groot belang om dit meteen vast te laten leggen. Vraag in elk geval bij uitkeuring om een audiogram. Deze maatregelen kunnen u later veel geld schelen omdat Defensie u dan alle schade kan vergoeden. Zo wordt een gehoorapparaat met alle benodigde batterijen volledig vergoed, terwijl dat bij zorgverzekeraars slechts gedeeltelijk het geval is. De MARVER wil zich ook gaan inzetten voor vergoedingen van de zogenoemde Tinnitus Retraining Therapie waar veel tinnitus-patiënten baat bij hebben, maar die nog niet wordt vergoed. Er zijn bij gehoorschade twee mogelijkheden.» U heeft kort geleden gehoorschade opgelopen. Het is een algemene richtlijn bij Defensie dat er dan een proces-verbaal van ongeval wordt opgemaakt, zoals dat ook het geval is wanneer er bijvoorbeeld asbest in het spel is of aanraking met andere kankerverwekkende stoffen, omdat dan later - mocht er inderdaad sprake zijn van kanker - het verband kan worden aangetoond. Zo is dat ook het geval bij gehoorschade, omdat doorgaans op latere leeftijd het gehoor merkbaar afneemt en ook de gevolgen van blootstelling aan een te sterk geluid (van bijvoorbeeld motoren, generatoren of schoten) dan pas merkbaar zullen zijn. Van belang is ook om, wanneer u de dienst verlaat, om een uitkeuring te vragen en daarbij een audiogram aan te vragen. Daar heeft u recht op (zoals u bij uitkeuring ook een cardiogram of bloedonderzoek kunt krijgen).» U heeft al wat langer geleden gehoorschade opgelopen. U stuurt het ABP een verslag over waar, wanneer en onder welke omstandigheden u de gehooraandoening in militaire dienst heeft opgelopen. Mogelijk wordt u dan opgeroepen voor een keuring. Er komt een beslissing van ABP en daarmee wordt duidelijk of er een behandeling dan wel een vergoeding volgt. Bent u ontslagen voor 1 januari 1995, dan worden gehoortoestellen en batterijen volledig vergoed (in plaats van gedeeltelijk, zoals bij de zorgverzekeraar). Door de sector PA van de AFMP is een procedure ontwikkeld om bij het ABP verhaal te halen. Leden hebben aangegeven tevreden te zijn over deze procedure en over de afwikkeling door het ABP. Het kan dus lonend zijn om in geval van gehoorschade contact met de MARVER op te nemen! 15

16 veteranen tekst Fred Lardenoye Gijzeling school Bovensmilde staat marechaussees nog steeds bij Vanaf de eerste dag was het hectisch In de vroege ochtend van 24 mei 1977 werd Nederland niet alleen opgeschrikt door een nieuwe treinkaping door Zuid-Molukkers, nu bij De Punt, maar ook door het bericht dat een lagere school in Bovensmilde bezet was. Daar hielden vier Zuid-Molukkers leerkrachten en kinderen in gijzeling. Eenheden van de marechaussee werden richting school gedirigeerd. We moesten de moeders tegenhouden, anders waren ze zo de school ingelopen. De gijzeling van de school in Bovensmilde H Tegelijk met de treinkaping bij De Punt werd in mei 1977 in Bovensmilde een openbare lagere school door vier Zuid-Molukkers bezet gehouden. Met de gijzelingsacties wilden zij de aandacht vestigen op hun streven naar een vrije Republiek der Zuid- Molukken. Door het vastlopen van de onderhandelingen besloot de regering Den Uyl na tweeënhalve week om met militair geweld een einde te maken aan de treinkaping (zie deel 3) en de gijzeling van een lagere school. Vier pantserwagens, bestuurd door marechaussees en bemand door leden van de Bijzondere Bijstandseenheid (BBE) van het Korps Mariniers, reden met geweld de school binnen. Daarmee werd een eind gemaakt aan de gijzeling, zonder dat er daarbij slachtoffers vielen. De bijdrage van de KMar voor het bewaken en beveiligen van de school in de dagen daarvoor bedroeg zo n honderd man per dag. Met kombi s werden de kapers na afloop van de gijzelingsacties door marechaussees afgevoerd. Leden van de KMar waren ook stand by bij de begrafenis van de Zuid-Molukkers die bij de bevrijdingsactie bij De Punt waren omgekomen. O vanuit het geopende raam p woensdag, de dag van de Tweede Kamerver-kiezingen moesten de kinderen schreeuwen: Van Agt, wij willen leven! Als ik eraan denk, hoor ik het nog, herinnert oud-marechaussee Piet van Sprang zich. Hij was op 24 mei 1977 vanaf brigade Badhoevedorp in alle vroegte met onbekende bestemming vertrokken. In Bovensmilde werd duidelijk dat het om een actie van Zuid-Molukkers ging, waarbij 125 kinderen en 5 leerkrachten van lagere school De Meenthe werden gegijzeld. De eerste dag was gelijk heel hectisch, we moesten de moeders van de gegijzelde kinderen tegenhouden, anders waren ze zo de school ingelopen. Dekentjes De gijzelingsactie bij de school liep parallel aan die van een passagierstrein bij De Punt (zie MARECHAUSSEEvereniging ). De gijzeling van de school leek snel tot een goed einde te worden gebracht, want na vijf dagen werden de leerlingen vrijgelaten omdat het bofvirus heerste. Van Sprang: We werden midden in de nacht uit de kazerne opgetrommeld omdat er iets gaande was in de school. Toen bleek dat door een ziekte alle kinderen en een van de leerkrachten werden vrijgelaten. Ik zie ze daar nog lopen met de dekentjes omgeslagen. De onderhandelingen bij De Punt liepen vanaf het begin moeilijk, waardoor er al snel besloten werd om tot actie over te gaan. Van Sprang: Op Tweede Pinksterdag werden we s nachts tussen vier en vijf uur in Bovensmilde ontboden vanuit de kazerne. We zouden de school, waar nog steeds leerkrachten werden gegijzeld, ontzetten. Ik zat bij de groep die met de pantserwagen naar binnen zou gaan. We waren gebrieft en stonden klaar voor actie, maar het werd op het laatst moment toch nog afgeblazen uit angst voor represailles. Van Sprang werd na een week afgelost en maakte de ontknoping niet meer mee. Maar ik heb toch een aantal redelijk ingrijpende dingen meegemaakt. Tevredenheidsbetuiging Na bijna drie weken werden de onderhandelingen definitief als mislukt beschouwd. Tegelijkertijd met de aanval op de gekaapte trein bij De Punt werd besloten tot het ontzetten van de school. Van vier kanten zou door pant- 16

17 Foto: privécollectie Wim Zwartjes Een van de weinige bewijzen van erkenning voor de inzet van marechaussees bij de acties van de Zuid-Molukkers in de jaren zeventig. Wim Zwartjes (tweede van rechts) bij het ontvangen van zijn tevredenheidsbetuiging. een eventueel ereteken zou voor iedereen moeten gelden serwagens op de school worden ingereden. Die pui heb ik eruit gereden, zegt Wim Zwartjes terwijl hij laconiek op een foto uit de krant van destijds wijst. Hij nam enkele jaren geleden als kapitein afscheid, maar was in 1977 chauffeur en marechaussee der eerste klasse bij het pantserwagenpeloton van de derde divisie van de brigade in Deelen. Ook hij was naar Bovensmilde gedirigeerd. We sliepen in de pantserwagens. Toen het eenmaal zover was op 11 juni, wisten we niet wat ons te wachten stond. We reden de school binnen, daarna ging de klep open en kwamen de mariniers eruit. De gijzelaars werden overmeesterd. Het bleek dat die leraren in een voorraadkamertje werden vastgehouden. Zwartjes zou later ook nog ingezet worden bij krakersrellen en de calamiteiten in Amsterdam rond de inhuldiging van Beatrix in Er zijn zoveel dingen gebeurd, maar toen vonden we dat we gewoon ons werk deden. Toch kreeg hij als een van de weinige marechaussees die ingezet zijn bij acties van Zuid- Molukkers een tevredenheidbetuiging uitgereikt. En nog vijftig gulden. Maar we hebben nooit enige vorm van nazorg gehad. Je ging over tot de orde van de dag. De discussie die vorig jaar ontstond over een soort ereteken voor de inzet bij de acties, lijkt inmiddels een beetje verstomd. Zwartjes vindt het voor zoiets rijkelijk laat. Maar als je het doet, moet het gelden voor iedereen die een bijdrage heeft geleverd. Van Sprang hoopt dat er toch enige tastbare vorm van erkenning komt. Maar ik zou me diep gekwetst voelen als alleen de bevrijders iets zouden krijgen en niet degenen die het voorwerk hebben gedaan. 17

18 Bromfietsverzekering 5% korting via AFMP Marver Direct 50% no-claim bij een bromfiets verzekering. Zeker op weg met Univé achterop! Hoeveel zekerheid wilt u hebben? Kies ook voor de zekerheid van Univé voor uw brommer, scooter of snorfiets. U bent bij Univé verzekerd van een lage premie en een uitgebreide dekking. Bovendien ontvangt u voor uw bromfiets, (elektrische) scooter of snorfiets gratis een ongevallen opzittendenverzekering. En uw schadevrije jaren kunt u bij Univé aansluitend meenemen naar uw motor- of autoverzekering. Wilt u uw premie berekenen? Ga naar en vul de AFMP Marver kortingscode ne16pn83 in, of ga naar Daar plukt ú de vruchten van!

19 Verenigingsnieuws 113e Algemene vergadering De 113e Algemene Vergadering van de Marechausseevereniging zal op woensdag 19 juni 2013 worden gehouden in het Fort Wierickerschans, Zuidzijde 132 te Bodegraven, postcode 2411 RG, telefoon Aanvang uur; inloop vanaf uur. Voor aanvang van de Vergadering dienen de fracties een schriftelijke opgave te overleggen waarop de namen van de leden van de vereniging zijn vermeld, die door de betreffende fractie zijn afgevaardigd. (wijziging huishoudelijk reglement: geen geloofsbrieven meer). De stukken voor deze algemene vergadering zijn vanaf 6 beschikbaar voor de afgevaardigden en de leden. Agenda (kan in de vergadering nog worden aangepast) 1 Opening 2 Afhandeling statutaire aangelegenheden 3 Toespraak voorzitter Hoofdbestuur 4 Mededelingen 5 Herdenking overleden leden 6 Verslag van de 112e Algemene Vergadering d.d. 16 mei Algemeen jaarverslag Rekening en verantwoording financiële positie (waaronder de rapportage van de financiële controle commissie) 9 Beleid Hoofdbestuur 10 Benoeming leden Hoofdbestuur Toelichting: van het huidige hoofdbestuur (HB) is volgens rooster de heer P.G. (Peter) Lamme aftredend; hij heeft zich beschikbaar gesteld voor herbenoeming. In het verenigingsblad heeft het HB leden opgeroepen zich kandidaat te stellen voor een functie in het HB. Het hoofdbestuur draagt (wanneer reacties uitblijven) Peter Lamme met bindende voordracht voor om te worden herbenoemd als lid van het HB. De 112e AV is akkoord gegaan met de uitbreiding van het hoofdbestuur tot acht leden met de bedoeling daarmee een aanloopfunctie voor een jongere bestuurder te creëren. Mevr. S.I.E. (Ellen) Bonhof heeft zich kandidaat gesteld. Het hoofdbestuur draagt Ellen Bonhof met bindende voordracht voor, voor benoeming in het hoofdbestuur. 11 Benoeming leden Financiële Controle Commissie 12 Benoeming leden Commissie van Beroep 13 Beleidsstuk Positie en Beleid Marechausseevereniging Toelichting: ingevolgde de statuten moet het HB jaarlijks aan de AV een stuk voorleggen waarin het beleid van de vereniging is aangegeven en de AV dient dat te behandelen en uiteindelijk goed te keuren of te bevestigen wanneer er geen wijzigingen zijn voorgesteld. Ongeveer acht jaar geleden besloten we de toenmalige beleidsstukken van de Marechausseevereniging en de AFMP ineen te schuiven tot wat tot nu toe de Beleidsbepalingen heet. De samenwerking binnen FNV Veiligheid richt zich nadrukkelijk op samenwerking van drie zelfstandige en voor leden herkenbare bonden. Vanuit die gedachte heeft het hoofdbestuur voorgesteld in 2013 weer te komen tot een eigen beleidstuk. Dit beleidsstuk Positie en Beleid Marechausseevereniging is het resultaat daarvan. 14 Agendapunten conform art. 19, lid 7 van de statuten (punten uit fracties) 15 Rondvraag 16 Sluiting De AV wordt gevolgd door een aperitief en een afsluitend diner. 19

20 Individuele Belangenbehartiging werk en inkomen column Tekst Alex Groothedde Eigen huishouding: Defensie blijft discrimineren Nog steeds discrimineert Defensie jonge militairen die bij hun ouders wonen, door ze niet de dezelfde reiskostenvergoeding en vrijstellingen voor huisvesting en voeding te geven als militairen met een eigen huishouding. Hier verzetten we ons tegen. Maar zolang die situatie nog voortduurt heeft de Marechausseevereniging een doekje voor het bloeden: een samenlevingscontract voor een schappelijk prijsje. Militairen met een eigen huishouding die doordeweeks op de kazerne verblijven hoeven geen bijdrage in de huisvesting op de kazerne te betalen. Deze regeling, het Verplaatsingskostenbesluit Defensie, is ingesteld om ervoor te zorgen dat slechts eenmaal voor huisvestingskosten betaald hoeft te worden. Volgens het College voor de Rechten van de Mens, dat Defensie hier op 13 november 2012 in een uitspraak over kapittelde, gaat de werkgever hierbij echter voorbij aan het feit dat er ook militairen zijn zonder eigen huishouding die wél huisvestingskosten thuis hebben. Het college sprak van een niet objectief te rechtvaardigen onderscheid. Ondanks deze uitspraak gaat Defensie onverkort verder met discrimineren. Sterker nog: de discriminatie is zelfs toegenomen! Hier blijft de MARVER zich tegen verzetten. Via diverse rechterlijke procedures proberen we uit alle macht dat proces te kantelen. Ook in de tussentijd laten we onze leden die door Defensie worden benadeeld niet in de kou staan. Zij kunnen profiteren van een al langer bestaande overeenkomst met onze notaris, waardoor je voor gereduceerde standaardtarieven een samenlevingscontract kunt afsluiten. Met het basiscontract ( 81) regel je alleen een gemeenschappelijke huishouding. Dit is al voldoende, bijvoorbeeld als je aanspraak wilt kunnen maken op vergoedingen binnen Defensie waarop ook gehuwden recht hebben.» Zie ook het artikel Samenlevingscontract op onze website (via de menuknop Ledenservice). Hier kunt u ook de afgebeelde brochure over het samenlevingscontract downloaden. Hank Dussen Just do it do it is één van de sterkste slogans ooit. Weinig mensen kennen de ontstaansgeschiedenis. Just do it is gebaseerd op een uitspraak van de tot dood Just veroordeelde crimineel Gary Gilmore. Zijn laatste woorden tegen het vuurpeloton, op 17 januari 1977, waren Let s do it. Het reclamebureau Wieden + Kennedy raakte geïnspireerd door deze uitspraak en vormde hem voor Nike om tot Just do it. Het sterke van deze slogan is dat het in het heel kort zegt: Het kan, dus doe het. Ik denk dat dit in sport een heel goed adagium is. Maar je ziet deze denkwijze ook terugkomen binnen ons werk en dan is hij vaak wat minder handig. Zo las ik onlangs Kamervragen van de Tweede Kamerleden Schouw en Hachchi aan de Minister van Veiligheid en Justitie over de inzet van drones (zonder toestemming) door de KMar. Ik ga er vanuit dat dit op een misverstand berust en dat dit dus geen gevalletje Just do it was. Ook bij het gebruik van open source software of internet binnen het politiewerk zie ik de Just do it mentaliteit. Het zijn toch open bronnen? En omdat de ontwikkelingen voor sommigen niet snel genoeg gaan wordt er geknutseld. Er worden tools ontwikkeld die Twitter kunnen uitlezen of die een sociaal netwerk van een verdachte in kaart kunnen brengen. Maar let op. Dat het kan wil niet zeggen dat het mag. Bij een snelheidsovertreding begrijpt iedereen dat. Als een bestuurder met 275 km/u wordt aangehouden, dan heeft niemand gevoel bij het antwoord: Ja maar, mijn auto kan zo hard. Dit is geen steekhoudend argument. Maar bij het inzetten van nieuwe technologie lijkt deze redenering soms wel op te gaan. Nu zou je bovenstaande kunnen lezen als een showstopper voor het gebruik van nieuwe technologie binnen de KMar. Dat is echter het laatste wat ik wil. Volgens mij moeten we in volle vaart vooruit om de veiligheid van de staat te vergroten. Daarbij moeten we gebruik kunnen maken van juist heel veel technologie. Ik zou alleen de Just do it mentaliteit vervangen zien worden door de filosofie achter de Think Different campagne van Apple. Deze past mijns inziens veel beter bij ons werk en de tijd waarin we leven. 20