Opdracht 1 a Bekijk de eerste minuten van b Vul het woordweb in.

Transcriptie

1 Actuele opdracht leesvaardigheid Vuurwerk januari havo/vwo Opdracht 1 a Bekijk de eerste minuten van b Vul het woordweb in. c Hoe sta jij tegenover vuurwerk, als je kijkt naar de manier waarop je het woordweb hebt ingevuld? Opdracht 2 Lees tekst 1 verkennend. a De tekst komt uit NRC Handelsblad. Wat is dat voor een krant? b Wat was de aanleiding voor het schrijven van dit artikel? c Wat is de functie van de eerste alinea? d Wat is het doel dat de schijver met zijn artikel heeft? e Lees alinea II en alinea XII. Hoe is de schrijver aan zijn informatie gekomen? f Heeft de tekst een duidelijk slot? Leg je antwoord uit. Tekst 1 Voor n tientje heb je al een pak nitraatjes I II 5 Justitie wil zwaardere straffen voor het afsteken van illegaal vuurwerk. Wie zijn de mensen die dat afsteken? Ruben Koet (31) vertelt: Illegaal vuurwerk is lachen! Als jochie van zeven of acht stond ik achter het raam te kijken hoe de grote jongens met Oud en Nieuw de Tomaatstraat in Leiden sloopten. Bosjes strijkers werden aan lantaarnpalen gebonden en afgestoken. Als bushokjes

2 III IV V VI VII VIII IX X niet werden opgeblazen, werden ze wel in elkaar getrapt. Mijn vader kocht nooit overdreven veel vuurwerk. En hij stak het altijd om twaalf uur precies af. Ik vouwde het pakpapier al om zes uur open om te kijken. Eruit halen, erin stoppen, eruit halen, erin stoppen. Op mijn 23ste verhuisde ik naar Sittard. Je rijdt hier tien minuten over de grens en voor een tientje heb je een pak nitraatjes dat in Leiden 20 euro kost. De mensen zijn gemütlicher in het zuiden. Sta ik op een ochtend te knallen ik had een ratelband in de lantaarnpaal gehangen komt een omwonende naar buiten en zegt: mooi hoor, maar kun je niet even een pauze inlassen? Natuurlijk stop ik dan. Of ik zeg: zal ik het nog even gauw allemaal afsteken? Dan heb je daarna helemaal geen last meer van me. De vuurwerkramp in Enschede heeft veel kapot gemaakt én veel verbeterd. Vuurwerk heeft sinds 13 mei 2000 een slechte naam in Nederland. Maar het spul zelf is veel veiliger geworden. Die gigavlinders van vroeger hadden van die korte lontjes. Soms vielen ze al uit elkaar als je ze neerlegde. Niemand koopt zulke rommel nog. Dit jaar waren er weer minder slachtoffers door vuurwerk, dus waar hebben we het over? Alles wat zwaarder is dan een kanonslag vindt de Nederlandse politie al een bom. Kijk naar het taalgebruik. Vroeger zei je nitraatje. Nu zeggen ze nitraatbom. Vlinderbom. Klinkt meteen veel gevaarlijker. De politie zit de boel bewust te overdrijven. Er staat een filmpje op internet waarin een auto wordt opgeblazen. Met een Cobra 6. Zeggen ze. Ik geloof er niks van. Eigenlijk hoop ik dat die lui van het ministerie van VROM me een keer bellen. Als ik mag filmen hoe ze dat testen met zo n auto, dan wil ik ze pas geloven. Op mijn site xtremerides.nl laat ik films en foto s zien van vuurwerk. Ik ga bij vrienden langs als die wat nieuws hebben. Ik heb altijd een wit kleedje bij me zodat ik het vuurwerk tegen dezelfde achtergrond kan fotograferen. Ik leg mijn aansteker ernaast, dan kunnen mensen zien hoe groot het is. Ik begon met video s van kermisattracties. YouTube vond dat interessant. Ik was een van de eersten in hun partnerprogramma. Xtremerides heeft nu 52 miljoen pageviews. Dat betekent dat statistisch gezien elke Nederlander tweeënhalf keer mijn video s heeft gezien. De vuurwerkfilmpjes zijn vijf miljoen keer gezien. Per maand verdien ik zo n euro aan reclame en clicks. Er zijn twee kampen in de vuurwerkwereld. De legale en de illegale freaks. De legale, die zijn bevriend met de importeurs, die zetten filmpjes van mooie shows online. Dat zijn de mensen die tegen mij zeggen: het is jouw schuld als er een vuurwerkverbod in Nederland komt. Ik heb schijt aan die goedbedoelde adviezen. Illegaal vuurwerk en stunts is lachen! Zolang het je eigen spullen zijn en je zelf de rotzooi opruimt, heb ik er geen probleem mee. Een vriend van mij had een vrieskist bij ons in de tuin gezet. Niet mijn vrieskist. Zíjn vrieskist. Hij gooit er een Cobra in en blaast het ding compleet op. Na afloop ruimt hij mijn tuin keurig op. Ik heb het gefilmd en online gezet. Komt de politie bij mij. Waarom? Ben ik de eigenaar van die vrieskist? Heb ik m opgeblazen? Vorig jaar had ik voor euro vuurwerk. Ik zit nu tegen de achthonderd. Ik moet nog even naar Duitsland, dus dan kom ik zo rond de duizend. Maandag begin ik om een uur of tien. Daar heb ik daylight cakes voor, en parachutes met rook. Verder knallers en ratelbanden. s Avonds alleen siercakes. Meestal steek ik niet alles op één locatie af. Niet iedereen houdt van vuurwerk. Ik ben geen aso. Bovendien bellen mensen eerder de politie als je de hele tijd op één

3 XI 60 XII 65 plek staat te knallen. Vorig jaar staken we gewoon vuurwerk af. Toen begon een van de buren te schreeuwen en zijn middelvinger op te steken. Je mag best wat zeggen, maar wel op een normale manier, dus als bonus hebben we eerst nog een single shot voor zijn deur afgestoken en toen zijn we gaan vragen wat hem bezielde. Bleek hij bange katten te hebben Ja, dat kan je ook op een normale manier vertellen. Natuurlijk houd ik er dan rekening mee. Mijn jongens zijn nu anderhalf. Om twaalf uur maak ik ze wakker en zet ik ze voor het raam. Dan mogen ze naar pappa kijken. Net als ik vroeger. Bron: naar NRC Handelsblad 29 en 30 december 2012 Opdracht 3 Lees alinea III tot en met V nauwkeurig. a Haal uit dit tekstgedeelte vijf verschillende verwijswoorden. b Ga na waar de woorden naar verwijzen. c Haal uit het tekstgedeelte twee verschillende signaalwoorden. d Zet achter elk signaalwoord het tekstverband dat het aangeeft. e Controleer met een klasgenoot je antwoorden. Opdracht 4 Lees alinea VI tot en met IX nauwkeurig. a Citeer de mening van Ruben Koet over de politie. b Welke argumenten heeft hij voor die mening? c Waarom zou het de schuld van Ruben zijn als er een vuurwerkverbod in Nederland komt (r )? d Wat is het verband tussen alinea VIII en IX? A Alinea VIII en IX vormen een tegenstelling. B Alinea VIII en IX vormen samen een opsomming. C Alinea IX geeft een voorbeeld bij de inhoud van alinea VIII. D In alinea IX wordt een conclusie uit de inhoud van alinea VIII getrokken. Opdracht 5 Lees alinea X tot en met XII nauwkeurig. a Welk synoniem staat er in alinea X voor locatie (r. 55)? b Waarom steekt Ruben niet alles op één locatie af? c Wat betekent bonus (r. 60) normaal? d Wat betekent bonus hier? Opdracht 6 In r zegt Ruben over zichzelf: Ik ben geen aso. a Haal uit de tekst drie voorbeelden waaruit blijkt dat hij geen aso is. b Haal uit de tekst drie voorbeelden waaruit blijkt dat hij wel een aso is. c Wat is jouw oordeel over Ruben? Opdracht 7 Tekst 1 wil laten zien wie de mensen zijn die illegaal vuurwerk afsteken. a In alinea I wordt Ruben geciteerd. Wat voor een indruk krijg je van hem door dit citaat? b Welke kenmerken hebben mensen die illegaal vuurwerk afsteken?

4 c Geeft de tekst een duidelijk beeld van die mensen? Leg je antwoord uit. Tekst 2 'Meerderheid voor vuurwerkverbod' I AMSTERDAM - Zes op de tien Nederlanders willen dat het afsteken van consumentenvuurwerk tijdens de jaarwisseling wordt verboden. II III IV 5 10 Dat melden de GroenLinks-fracties van Rotterdam en Den Haag zondag op basis van een onderzoek van peil.nl. Een jaar geleden was een krappe meerderheid van 53 procent nog tegen een verbod. De ondervraagden vinden de overlast en talrijke gewonden niet opwegen tegen het knalgenot. Ruim de helft vindt dat consumentenvuurwerk plaats moet maken voor professionele vuurwerkshows. Een paar weken geleden deed peil.nl een dergelijk onderzoek naar vuurwerk, ook in opdracht van GroenLinks. In die enquête was geen sprake van door de gemeente te organiseren vuurwerkshows. Er werd alleen de vraag gesteld: bent u voor of tegen een vuurwerkverbod. Toen was nog 57 procent van de ondervraagden tegen, en 38 procent vóór. V 15 VI 20 VII 25 VIII 30 IX Modernisering Fractievoorzitters van Groen Links in Rotterdam Arno Bonte en David Rietveld in Den Haag pleiten al jaren voor een 'modernisering van de Nederlandse vuurwerktraditie', maar kregen weinig steun van de landelijke politiek. "De Tweede Kamer kan de roep om een hervorming van de vuurwerkpraktijk nu niet meer negeren," vinden ze. De twee kwamen samen met vijftien lokale GroenLinks-fracties afgelopen maand met een meldpunt vuurwerkoverlast. Daar kwamen in twee weken ruim tachtigduizend meldingen over vuurwerkoverlast binnen. Bij de aanhangers van bijna alle politieke partijen is een meerderheid voor een verbod op consumentenvuurwerk, melden de GroenLinksers. Alleen de VVDaanhang is met een meerderheid van 57 procent tegen. Vuurwerkshow De Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC) en het Oogheelkundig Gezelschap (NOG) pleiten ook voor een verbod op het afsteken van consumentenvuurwerk. "Laat gemeenten maar een vuurwerkshow organiseren," zegt Annekatrien van de Kar van de NVPC zondag tegen de NOS. Tjeerd de Faber van het Oogziekenhuis in Rotterdam stelt dat de afgelopen twee jaarwisselingen in Nederland tot net zo veel ernstig oogletsel hebben geleid als de Irak-oorlog bij Amerikaanse militairen. Bron: naar Opdracht 8 Lees tekst 2 verkennend. a Noteer drie vragen die je bij verkennend lezen over tekst 2 zou kunnen stellen. b Beantwoord de vragen die je genoteerd hebt. c Heb je een goed beeld van tekst 2 gekregen? Leg je antwoord uit.

5 Opdracht 9 Lees tekst 2 nauwkeurig. a Hoeveel Nederlanders zijn in één jaar van mening veranderd over een vuurwerkverbod? Leg je antwoord uit. b Welke twee redenen worden genoemd voor zo n verbod? c Waar worden in alinea VI tot en met IX die redenen uitgewerkt? d Wat is het verschil tussen de twee onderzoeken die peil.nl heeft uitgevoerd? e Wat houdt de modernisering van de Nederlandse vuurwerktraditie (r ) in? f Is de vergelijking uit alinea IX duidelijk? Leg je antwoord uit. g Tekst 2 heeft twee tussenkopjes. Zijn die goed gebruikt? Leg je antwoord uit. Opdracht 10 Vergelijk tekst 1 en tekst 2 met elkaar. a Welke tekst sluit het meest aan bij jouw mening? b Leg uit dat beide teksten de lezer willen informeren. c Welke tekst is een nieuwsbericht? d Maken de tussenkopjes tekst 2 beter leesbaar? Opdracht 11 Kruis aan wat voor jou geldt. Ruben uit tekst 1 is een aso. Vuurwerk hoort bij Oud en Nieuw. Consumentenvuurwerk moet verboden worden. Vuurwerkoverlast is een subjectief begrip. Mijn mening over vuurwerk is veranderd. ja weet niet nee Opdracht 12 Stel, er komt in Nederland een verbod op consumentenvuurwerk. a Schrijf in maximaal één A4 tje een verhaal waaruit blijkt wat er dan voor jou verandert bij het vieren van Oud en Nieuw. b Ruil met een klasgenoot jullie A4 tjes. c Geef commentaar op elkaars werk: - Waar heeft je klasgenoot niet aan gedacht? - Wat moet je klasgenoot beter uitleggen? - Welke taalfouten zie je? d Herschrijf je verhaal.