1. Print van tevoren de pagina met speelgeld en knip de tientjes uit.
|
|
- Greta Baert
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Belastingen Korte omschrijving werkvorm Iedereen in Nederland betaalt belasting. Maar waarom eigenlijk? Wat gebeurt er met het belastinggeld? En hoeveel belasting moet iedereen betalen? Wat is eerlijk? In deze werkvorm kijkt u eerst een filmpje met de leerlingen, daarna doet u een kleine opdracht waarin u het proces van belasting betalen naspeelt. Leerdoelen Leerlingen begrijpen waarom we in Nederland belasting betalen. Leerlingen begrijpen dat er verschillende manieren zijn om de belasting te verdelen. Benodigdheden Filmpje NTR: links en rechts Speelgeld Duur 30 minuten Extra leestekst De leestekst op de volgende pagina kunt u gebruiken als achtergrondinformatie. U kunt de tekst ook gebruiken als opdracht, voor leerlingen die goed kunnen lezen. Handleiding 1. Print van tevoren de pagina met speelgeld en knip de tientjes uit. 2. Deze werkvorm doet u met de hele klas. 3. Vraag aan de leerlingen of iemand weet wat belastingen zijn. Als ze dat weten, vraag dan door: wat doet de overheid met al dat belastinggeld? Filmpje 4. Vertel dat jullie nu een filmpje gaan kijken waarin wordt uitgelegd dat sommige partijen vinden dat de overheid veel moet regelen voor de mensen, andere partijen vinden juist dat mensen de meeste dingen zelf moeten regelen. Wat betekent dit voor belastingen? 5. Bekijk het filmpje links en rechts op het YouTube kanaal van ProDemos Stel na afloop van de film de volgende vragen: Waarvoor gebruikt de overheid in het filmpje het belastinggeld? Om ziekenhuizen te bouwen en de weg er naartoe. Er zijn nog veel meer dingen die de overheid betaalt met belastinggeld. Welke dingen? Bijv. Scholen en leraren, thuiszorg, politie, stoplichten, lantaarnpalen, het leger,
2 musea, vuilnis ophalen etc. Heel veel dingen worden de overheid betaald. Wat zou er gebeuren als we geen belasting betalen? Dan kan de overheid niet meer zorgen voor al die dingen die net genoemd zijn. Mensen moeten dan bijvoorbeeld zelf scholen gaan oprichten, en kinderen zouden dan veel moeten betalen om naar school te kunnen. Want als de overheid het niet meer betaalt, dan moet je alles zelf betalen. Weet iemand hoe je belasting betaalt? Dat gaat automatisch. Bij alles wat je koopt gaat een beetje geld naar de overheid. En als je een baan hebt, dan gaat een deel van je loon naar de overheid. Op sigaretten en drank zit veel belasting, daar verdient de overheid dus veel geld mee. Opdracht: Hoe verdelen we geld? 7. Leg uit dat iedere Nederlander belasting betaalt, zodat de overheid dingen in het land goed kan regelen. Wat is volgens de leerlingen eerlijk? Iedereen evenveel betalen of inkomensafhankelijk? 8. Vraag twee leerlingen om naar voren te komen. De ene leerling geef je 60 euro en de andere leerling 30 euro. Dit is het geld dat ze hebben verdiend. 9. Zeg nu dat je 20 euro nodig hebt voor het repareren van een lantaarnpaal. Dat moeten we in Nederland met z n allen betalen, via de belastingen. Wat is nu eerlijk? Dat beide leerlingen je 10 euro geven of dat de leerling die meer heeft verdiend ook meer betaalt? 10. Leg nu uit dat er geen goed of fout antwoord is op deze vraag. Wel kun je een mening hebben over wat jij het eerlijkst vindt. 11. In Nederland is het zo geregeld dat rijke mensen iets meer belasting betalen dan arme mensen. Linkse partijen vinden het eerlijker als rijke mensen meer belasting betalen dan armen. Anders houden arme mensen te weinig geld over. Rechtse partijen vinden dat iedereen evenveel moet betalen. De rijke mensen hebben er namelijk hard voor gewerkt om rijk te worden. Aanvullende info: In Nederland is het zo geregeld dat mensen met een hoger inkomen meer belasting betalen dan mensen met een laag inkomen, ook procentueel. Alle partijen zijn het daar mee eens. Rechtse partijen vinden wel dat de belasting voor mensen met een hoog inkomen omlaag kan. Linkse partijen vinden dat de belasting voor mensen met een hoog inkomen juist omhoog kan. In het voorbeeld hebben we deze verschillen uitvergroot om leerlingen een indruk te geven. 12. Wat is volgens de leerlingen de eerlijkste manier? Belastingen moeten voor iedereen gelijk zijn, of belastingen moeten voor rijke mensen hoger zijn dan voor arme mensen?
3 Leestekst: Belastingen Minder geld Je hebt het vast al gehoord: Nederland moet bezuinigen. Bezuinigen betekent minder geld uitgeven. Politieke keuzes De overheid moet kiezen waar het geld naartoe gaat. De politieke partijen in de Tweede Kamer moeten een beslissing nemen. Moeten de belastingen omhoog of moet je minder uitgeven? In één keer of in kleine beetjes? Elke partij wil weer iets anders. De minister van Financiën heeft de portemonnee van Nederland. De meerderheid van de Tweede Kamer beslist waar de minister zijn geld aan uit mag geven. Wat is belasting? Belasting is geld dat mensen moeten betalen aan de overheid. Met dit geld betaalt de overheid van alles. Iedereen die in Nederland woont of op bezoek is betaalt belasting. Jij ook. Bijvoorbeeld als je kleren koopt of een mp3-speler. Van het geld dat jij betaalt in de winkel, gaat een deel naar de overheid. Er zijn verschillende soorten belasting. Hier een paar voorbeelden: Belasting die je betaalt als je geld verdient. Op je loonstrookje kun je zien hoeveel geld er naar de overheid gaat. Belasting die je betaalt als je spullen koopt. Dit noemen we BTW. Belasting die je moet betalen als je een loterij wint. Dit noemen we kansspelbelasting. Belasting die je betaalt als je een auto of motor hebt. Belasting die je extra betaalt als je sigaretten, alcohol of benzine koopt. Dit heet accijns. De belastingen hierboven moet je allemaal aan het land betalen. Er zijn ook belastingen die je aan de gemeente moet betalen waar je woont. Dit is bijvoorbeeld de hondenbelasting. In sommige gemeenten moet iedereen die een hond heeft geld betalen aan de gemeente.
4 Wat doet de overheid met belastinggeld? Bijna alles waar de overheid geld aan uitgeeft wordt betaald van belastinggeld. Het gaat vaak om dingen waar iedereen gebruik van maakt. Een paar voorbeelden: Het leger Gevangenissen Scholen Dijken Autowegen Ook gaat er in Nederland belastinggeld naar mensen die zich niet zo goed voor zichzelf kunnen zorgen. Bijvoorbeeld omdat ze een handicap hebben, oud zijn of geen werk kunnen vinden. Deze mensen krijgen geld van de overheid. Politieke partijen bepalen samen hoeveel geld deze mensen krijgen. Ze zijn het niet altijd met elkaar eens. Zo vinden sommige politieke partijen dat mensen zonder werk minder geld moeten krijgen. Andere partijen vinden juist dat ze meer geld moeten krijgen.
5
Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze?
Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Korte omschrijving workshop In deze workshop ontdekken de deelnemers
Nadere informatieAAN DE SLAG MET PRINSJESDAG
AAN DE SLAG MET PRINSJESDAG SEPTEMBER 2016 - AAN DE SLAG MET #4 WAT HEB JE NODIG? Dobbelsteen Koffertje Lijst met bedragen (bijlage 1) Ministeriekaartjes (bijlage 2) Zes stapeltjes met 33 briefjes van
Nadere informatieLesbrief Iedereen betaalt belasting
Lesbrief Iedereen betaalt belasting inleiding Iedereen betaalt belasting» waar komt het geld vandaan?» waar gaat het geld naar toe?» nederland, europa en de wereld» Iedereen betaalt belasting 1 Iedereen
Nadere informatieBelangen: Miljardenroulette
Belangen: Miljardenroulette Korte omschrijving werkvorm In deze werkvorm vormen uw leerlingen in zes groepjes een aantal ministeries. Door middel van een dobbelspel loopt u zelf (als minister van Financiën)
Nadere informatieWorkshop A Hoe werkt de gemeenteraad?
Workshop A Hoe werkt de gemeenteraad? Workshop A Hoe werkt de gemeenteraad? Korte omschrijving workshop De workshop begint met een kort filmpje over de gemeenteraad. De workshopleider doet vervolgens met
Nadere informatieLes 1.3 Lichamelijke beperking
Les 1.3 Lichamelijke beperking Prentenboek Duur - 35 minuten Kringgesprek Coöperatieve werkvorm Lesdoelen - De leerlingen leren wat een lichamelijke beperking is. - De leerlingen werken samen aan een gemeenschappelijk
Nadere informatieHandleiding Toolbox Provinciale Statenverkiezingen 2019
Handleiding Toolbox Provinciale Statenverkiezingen 2019 mbo entree / mbo niveau 2 Met (kandidaat-)statenlid INHOUD TOOLBOX In deze Toolbox Provinciale Statenverkiezingen 2019 vindt u verschillende werkvormen
Nadere informatieHandleiding voorbereidende les bij Provinciespel. Praktijkonderwijs. Versie 24 mei 2018
Handleiding voorbereidende les bij Provinciespel Praktijkonderwijs Versie 24 mei 2018 INHOUD Inleiding... 2 Tijdsverloop... 2 Wat doet de provincie?... 3 Filmpje Hoe werkt de provincie?... 6 Vragen stellen
Nadere informatieMeningsvorming: jij en vluchtelingen
Meningsvorming: jij en vluchtelingen Korte omschrijving Het kan uw leerlingen bijna niet ontgaan zijn dat de Europese Unie te maken heeft met een grote stroom vluchtelingen. Sinds een paar maanden is dit
Nadere informatie1. Laat filmpje 1 ( Samenwerken ) zien. Laat de leerlingen groepjes maken van 3 of 4 leerlingen. Voor het spel is een even aantal groepjes nodig.
Debat: Formatiespel Korte omschrijving werkvorm In het formatiespel maken leerlingen kennis met een bijzonder fenomeen in de Nederlandse democratie: het proces dat de verkiezingsuitslag laat uitmonden
Nadere informatieMILJARDENROULETTE WAT HEB JE NODIG?
MILJARDENROULETTE SEPTEMBER 2015 - POLITIEK IN PRAKTIJK #5 FOTO: RIJKSOVERHEID.NL WAT HEB JE NODIG? Voor de docent: - Dobbelsteen - Lijst met bedragen (bijlage 1) - Eventueel een koffertje als dat te regelen
Nadere informatiePrinsjesdag A Tradities
Prinsjesdag A Tradities Tradities De gouden koets, de Koningin, een grote troon, dames met prachtige hoeden op, de minister van Financiën met het koffertje. Het is weer Prinsjesdag. Op deze dag vertelt
Nadere informatieHandleiding voorbereidende les bij Democracity. Basisonderwijs. Versie 22 mei Handleiding voorbereidende les bij Democracity
Basisonderwijs Versie 22 mei 2018 INHOUD Inleiding... 2 Tijdsverloop... 2 Quiz: Waar gaat de gemeente over?... 3 Filmpje Hoe werkt de gemeenteraad?... 6 Wie is de baas in de gemeente?... 7 Van probleem
Nadere informatieIn Beeld: Tijdlijn 100 jaar kiesrecht
In Beeld: Tijdlijn 100 jaar kiesrecht Korte omschrijving werkvorm Bij deze werkvorm zoeken leerlingen de juiste foto bij belangrijke momenten uit de geschiedenis van 100 jaar kiesrecht. Zij maken zelf
Nadere informatieWIE BESLIST WAT? DE WERKVORM IN HET KORT WAT HEB JE NODIG? LEERDOEL HOE LANG DUURT HET? MAART 2015 AAN DE SLAG MET #2
WIE BESLIST WAT? MAART 2015 AAN DE SLAG MET #2 WAT HEB JE NODIG? De powerpoint met de onderwerpen en bestuurslagen: http://www.prodemos.nl/co ntent/download/18824/942 58/file/Aandeslagmet_hoelo ssenweditop.ppsx
Nadere informatiePrinsjesdag. Kerntaak 3- Maatschappelijke betrokkenheid Participeert in het politieke domein, in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding.
Prinsjesdag Kerntaak 3- Maatschappelijke betrokkenheid Participeert in het politieke domein, in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding. Waarom deze leerwerkprestatie? Prinsjesdag: de dag van de Troonrede
Nadere informatieComputeropdracht 'de overheid'
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres ilvy van grunsven 26 May 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/61504 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieHandleiding voorbereidende les bij Provinciespel. basisonderwijs. Versie 26 april 2018
Handleiding voorbereidende les bij Provinciespel basisonderwijs Versie 26 april 2018 1 INHOUD Inleiding... 2 Tijdsverloop... 2 Quiz: Waar gaat de provincie over?... 3 Filmpje Hoe werkt de provincie?...
Nadere informatieEen bijzondere dag. Prinsjesdag. werkblad a Tradities
werkblad a Tradities Een bijzondere dag De gouden koets, de Koningin, een grote troon, dames met prachtige hoeden op, de minister van Financiën die lachend een koffertje omhoog houdt. Het is weer Prinsjesdag.
Nadere informatieInkomsten overheid vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 05 September 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62183 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieECONOMIE. Begrippenlijst H6 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn
ECONOMIE VMBO-T2 Begrippenlijst H6 PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw Bewerkt door D.R. Hendriks Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn Versie 1 2013-2014 Hoofdstuk 6 Overheid overbodig? Paragraaf 6.1
Nadere informatieDE WERKVORM IN HET KORT
BESLISSINGEN NEMEN AUGUSTUS 2018 - POLITIEK IN PRAKTIJK #2 WAT HEB JE NODIG? Voor elke leerling beide werkbladen 3 briefjes met op elk één tvzender geschreven. DE WERKVORM IN HET KORT Leerlingen maken
Nadere informatieWorkshop Tweede Kamerverkiezingen
Workshop Tweede Kamerverkiezingen Korte omschrijving workshop In deze workshop leren de deelnemers wat de Tweede Kamer doet, hoe ze moeten stemmen en op welke partijen ze kunnen stemmen. De workshop bestaat
Nadere informatieDe lijn van links naar rechts
De lijn van links naar rechts Korte omschrijving werkvorm Met deze werkvorm gaat u met de leerlingen in gesprek over liberale en sociale standpunten. Aan de hand van standpunten wordt een lijn gevormd
Nadere informatieMINDER GELD POLITIEKE KEUZES HOE GAAN WE BEZUINIGEN? INHOUD WAT STAAT ER IN DEZE KRANT? ONDERWIJSKRANT VMBO
ONDERWIJSKRANT VMBO POLITIEKE KEUZES HOE GAAN WE BEZUINIGEN? istockphoto.com MINDER GELD Je hebt het vast al gehoord: Nederland moet bezuinigen. De overheid heeft minder geld om uit te geven. Dit komt
Nadere informatie200 JAAR STATEN-GENERAAL
200 JAAR STATEN-GENERAAL NOVEMBER 2015 - POLITIEK IN PRAKTIJK #7 WAT HEB JE NODIG Knipblad met jaartallen (gekleurd papier) Knipblad met foto s/uitleg (wit papier) Magneetjes + magneetbord Uitgeknipte
Nadere informatieKijktip: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord
Kijktip: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen bekijken een filmpje van de NOS, van maandag 29 oktober. Daarna beantwoorden ze vragen over dit
Nadere informatieLESBRIEF GROEP THEMA: DEMOCRATIE Verwerkingsopdrachten & kopieerbladen voor Samsam nr. 2, 2017
LESBRIEF GROEP 5 + 6 THEMA: DEMOCRATIE Verwerkingsopdrachten & kopieerbladen voor Samsam nr. 2, 2017 Zo gebruikt u Samsam in de klas Weinig tijd: bekijk de filmpjes bij opdracht 1. Verdieping: kopieer
Nadere informatieEen politieke partij oprichten
Een politieke partij oprichten Korte omschrijving werkvorm Verdeel de leerlingen in groepjes van vier. Ieder groepje richt een politieke partij op. Elke partij mag acht standpunten kiezen. Vijf standpunten
Nadere informatieOverheid als producent vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 23 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73697 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieVerdieping: Bezuinigingen en koopkrachteffecten
Verdieping: Bezuinigingen en koopkrachteffecten Korte omschrijving werkvorm: Het Kabinet Rutte II gaat in de periode 2013-2017 per saldo 15,1 miljard euro bezuinigen op de overheidsuitgaven 1. Leerlingen
Nadere informatieDE EUROPESE UNIE EERSTE EN DE WERKVORM IN HET KORT
DE EUROPESE UNIE JANUARI 2016 - POLITIEK IN PRAKTIJK #1 EERSTE EN WAT HEB JE NODIG Grote letters A, B en C Aftelklok (op digibord) 50 sterren, uitgeprint op geel papier Circa 4 grote enveloppen Een prijsje
Nadere informatieDebat: Nationalisering of privatisering?
Debat: Nationalisering of privatisering? Korte omschrijving werkvorm: Uw leerlingen leren wat een collectieve voorziening is. Doorgaans worden collectieve voorzieningen in Nederland door de overheid gefinancierd,
Nadere informatieAantal groepjes 2 3 3 3 Leerlingen per groepje 9 8 9 10. Werkgevers: 3 Werknemers: 3 Kabinet: 2
Belangen: Polderspel Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen spelen in groepen een onderhandelingsspel. De onderhandelingen rondom een nieuw sociaal akkoord nemen vaak veel tijd in beslag. Er ontstaat
Nadere informatieHandleiding Toolbox Provinciale Statenverkiezingen 2019
Handleiding Toolbox Provinciale Statenverkiezingen 2019 mbo entree / mbo niveau 2 Met (kandidaat-)statenlid INHOUD TOOLBOX In deze Toolbox Provinciale Statenverkiezingen 2019 vindt u verschillende werkvormen
Nadere informatieWIE ZIT WAAR IN DE RECHTBANK?
WIE ZIT WAAR IN DE RECHTBANK? APRIL 2015 - POLITIEK IN PRAKTIJK #2 DE WERKVORM IN HET KORT De leerlingen vullen bij een plaatje van de rechtszaal in waar de rechter zit, en waar de verdachte, de advocaat,
Nadere informatieDE WERKVORM IN HET KORT
PRINSJESDAGBINGO SEPTEMBER 2015 AAN DE SLAG MET #6 DE WERKVORM IN HET KORT Een combinatie van een ouderwetse bingo en een kennisquiz. Leerlingen moeten de antwoorden aankruisen. Jij stelt een vraag, zij
Nadere informatieLeerlingen ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden.
ROLLENSPEL: EUROPESE BESLUITVORMING KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM De leerlingen gaan in verschillende groepjes de route van Europese besluitvorming naspelen. Ze gaan met elkaar in debat en moeten lobbyen.
Nadere informatieKijktip: Waar gáát dit over?
Kijktip: Waar gáát dit over? Korte omschrijving werkvorm Aan de hand van twee fragmenten beantwoorden leerlingen een aantal kijkvragen en krijgen ze inzicht in de inhoud van het referendum en de motieven
Nadere informatieDocentenhandleiding Les4Life
Docentenhandleiding Les4Life Doel: o De leerlingen voorbereiden op de komst van Dance4Life en een gastspreker uit Indonesië. Leerlingen krijgen informatie over het projectland Indonesië. Duur: o 25 minuten
Nadere informatieHOE LOSSEN WE DIT OP?
HOE LOSSEN WE DIT OP? DECEMBER 2014 AAN DE SLAG MET #7 WAT HEB JE NODIG? 7 posters met de antwoordmogelijkheden. De posters kunt u hier downloaden: http://prodemos.nl/content/downl oad/15656/73148/file/prodemos_
Nadere informatieWetten maken. Benodigdheden: Het werkblad Wetten maken óf De losse bladen van wetten maken. Duur 20 minuten. Handleiding:
Wetten maken Korte omschrijving werkvorm In Nederland zijn er regels waar iedereen zich aan moet houden. Deze regels noemen we ook wel wetten. Deze werkvorm gaat over hoe deze wetten gemaakt worden. De
Nadere informatiedocentenhandleiding Digiles Prinsjesdag Bovenbouw basisonderwijs
docentenhandleiding Digiles Prinsjesdag Bovenbouw basisonderwijs Verantwoording Prinsjesdag is elk jaar een grote dag voor de Nederlandse politiek en samenleving. Omdat het ministerie van Financiën het
Nadere informatieDEMOCRATIE OF DICTATUUR?
JUNI 2015 - POLITIEK IN PRAKTIJK #4 WAT HEB JE NODIG (Kleuren)prints van de leestekst en werkbladen A en B. Elke leerling een pen of potlood. DE WERKVORM IN HET KORT Aan de hand van twee korte verhaaltjes
Nadere informatieLeerlingen weten dat er in een democratische rechtsstaat verschillende manieren zijn om conflicten op te lossen en dat rechtspraak daar één van is.
HOE LOSSEN WE DIT OP? DE WERKVORM IN HET KORT Wat doe je als je een probleem of ruzie hebt? In het ergste geval moet je naar een rechter. Die bepaalt dan wie er gelijk heeft. Maar meestal kun je problemen
Nadere informatieDe leerlingen halen voorkennis op en ze krijgen de ruimte eventuele (voor)oordelen over de Europese Unie uit te spreken.
IN BEELD: ASSOCIATIEKAARTJES KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM U verspreidt kaartjes met woorden die met de Europese Unie te maken hebben in het lokaal. De leerlingen mogen rondlopen en een kaartje pakken dat
Nadere informatieInkomsten en uitgaven vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/73698
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 22 March 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73698 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieNEDERLAND OF DE EU? DE WERKVORM IN HET KORT WAT HEB JE NODIG? LEERDOEL HOE LANG DUURT HET? JANUARI 2016 AAN DE SLAG MET #1
NEDERLAND OF DE EU? JANUARI 2016 AAN DE SLAG MET #1 WAT HEB JE NODIG? - Europese vlag groot uitgeprint - Nederlandse vlag groot uitgeprint - Plakband DE WERKVORM IN HET KORT Nederland is vanaf 1 januari
Nadere informatieEconomie Elementaire economie 3 VWO
Economie Elementaire economie 3 VWO Les 13 Introductie overheid Ontwerp power point: Henk Douna docent: Jeannette de Beus De komende weken: de overheid Consumenten De markt Producenten Bijvoorbeeld Goederenmarkt
Nadere informatieOP DE STOEL VAN DE RECHTER
OP DE STOEL VAN DE RECHTER OKTOBER 2018 - POLITIEK IN PRAKTIJK #3 DE WERKVORM IN HET KORT De leerlingen leren dat een rechter verschillende afwegingen moet maken om tot een passende straf te komen. WAT
Nadere informatieHoney... let s talk money! 1 / 12. Honey... let s talk money!
Honey... let s talk money! 1 / 12 Gooien jullie alle geldzaken op één grote hoop? Of houd je de boel strikt gescheiden? En hoe zit het met de verzekeringen? Samenwonen: daar komt meer bij kijken dan alleen
Nadere informatieThema Informatie vragen bij een instelling
http://www.edusom.nl Thema Informatie vragen bij een instelling Lesbrief 28. De belastingaanslag. Wat leert u in deze les? Informatie over uw inkomsten begrijpen. Informatie over uw uitgaven begrijpen.
Nadere informatieDrents Archief. Meisje met de hoepel. Groep 2 Speuren in het archief
Drents Archief Meisje met de hoepel Groep 2 Les 3 Speuren in het archief Les 3 Speuren in het archief Samenvatting van de les In het Drents Archief bevindt zich een kistje dat een dubbele bodem blijkt
Nadere informatieKIJKTIP. KIJKTIP: debat tussen CLINtON en trump OMSCHRIJVING. HaNdLeIdING
: debat tussen CLINtON en trump OMSCHRIJVING Aan de hand van enkele filmfragmenten beantwoorden leerlingen kijkvragen en krijgen ze inzicht in de verschillen tussen Hillary Clinton en Donald Trump en de
Nadere informatieBouw je eigen stad. Bronnen: Pictogrammen van
Bouw je eigen stad Korte omschrijving werkvorm: Wat is politiek? Het besturen van het land. Maar je kunt het ook kleiner maken: het besturen van een stad of een dorp. Waar moet je allemaal aan denken als
Nadere informatieInkomsten en uitgaven vmbo-b34
banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 27 september 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/73698 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatieInkomsten en uitgaven vmbo-b34
banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 15 september 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/73698 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatieInkomsten overheid vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 24 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73818 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieVAN KOETS TOT KOFFERTJE
VAN KOETS TOT KOFFERTJE SEPTEMBER 2017 - POLITIEK IN PRAKTIJK #3 WAT HEB JE NODIG? Acht foto s (uitprinten en knippen) Een touw en wasknijpers DE WERKVORM IN HET KORT De leerlingen krijgen vragen over
Nadere informatieontwikkeling Sociale en emotionele III Werkvormen: Lesdoelen: Benodigdheden: Kinderboek: Les 8: Mannen en vrouwen (in de media) Lesoverzicht
III Sociale en emotionele ontwikkeling Les 8: Mannen en vrouwen (in de media) Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen hebben inzicht in het ontstaan van seksetypisch gedrag en hoe dit wordt aangeleerd. Kinderen
Nadere informatieBoek 4 Hoofdstuk 7: De overheid en ons inkomen
Boek 4 Hoofdstuk 7: De overheid en ons inkomen Valt het mee of tegen? a Als Yara een appartement koopt moet ze een hypotheek afsluiten. Hiervoor betaalt ze iedere maand een bepaald bedrag. Dit zijn haar
Nadere informatieHOE LOSSEN WE DIT OP
HOE LOSSEN WE DIT OP APRIL 2014 - POLITIEK IN PRAKTIJK DE WERKVORM IN HET KORT U beschrijft aan de leerlingen een conflictsituatie. Daarna vraagt u hoe zij dit probleem zouden oplossen. Zouden ze naar
Nadere informatiePuzzel: welke regering krijgen we?
Puzzel: welke regering krijgen we? Korte omschrijving werkvorm Leerlingen leren door het invullen van de werkbladen welke politieke partijen met elkaar kunnen samenwerken op basis van de verkiezingsuitslag
Nadere informatieBeslissingen nemen (niveau 1 en 2)
Beslissingen nemen (niveau 1 en 2) Korte omschrijving In deze opdracht bespreekt u met studenten verschillende manieren om een beslissing te nemen. U doet dit aan de hand van een voorbeeld. De studenten
Nadere informatie(1 m.) Klassikale aftrap Docent stelt jou als gastdocent voor
(1 m.) Klassikale aftrap Docent stelt jou als gastdocent voor Beschrijving (ter info voor gastdocent) Deze gastles gaat over inzicht krijgen in je inkomen en uitgaven. Jongeren moeten zorgen dat ze inkomen
Nadere informatieVerdieping: Het huishoudboekje van Nederland
Verdieping: Het huishoudboekje van Nederland Korte omschrijving werkvorm In deze werkvorm leren leerlingen meer over de inkomsten en uitgaven van Nederland. In 2015 heeft de Nederlandse regering voor het
Nadere informatieThuis films kijken. Acteurs spelen het verhaal na. de acteur = iemand die voor zijn beroep toneelspeelt of in een film speelt
Speciale les over auteursrecht tekst niveau AA Thuis films kijken 1 Jij kijkt vast wel eens naar een film. 2 Dat kan in de bioscoop. 3 Maar je kunt films ook thuis bekijken. Op internet. 4 Dat is lekker
Nadere informatieWAT DOET DE PROVINCIE?
WAT DOET DE PROVINCIE? MAART 2015 POLITIEK IN PRAKTIJK #1 WAT HEB JE NODIG? Kleurenprints van de afbeeldingen van gemeente, provincie en Tweede Kamer. 9 geprinte pictogrammen Powerpointpresentatie: http://www.prodemos.nl/co
Nadere informatieParticuliere sector: Bedrijven en gezinnen. Deze sector streeft naar winst, bijvoorbeeld supermarkten, bakkers en kledingwinkels.
Samenvatting door A. 952 woorden 14 juni 2013 6,3 11 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie 1 De collectieve sector: Particuliere sector: Bedrijven en gezinnen. Deze sector streeft naar
Nadere informatieCliptoetsen Derde Kamer docentenhandleiding
Kamer Cliptoetsen Derde Kamer docentenhandleiding Derde Kame Derde Kam Wie is de baas van Nederland? Hoe werken de verkiezingen? Wat is een Grondwet? En waarom is Prinsjesdag zo belangrijk? In het lespakket
Nadere informatieLes 2 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar
Les 2 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar Overzicht Doelen Leerlingen leren wat een faculteit is Leerlingen leren meer over de faculteiten op de Radboud Universiteit Leerlingen leren om een
Nadere informatieUitgaven overheid vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62184
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 06 June 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62184 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieLesvoorbereiding Leef! Sociaal-emotionele vaardigheden klas 3-4
Lesvoorbereiding Leef! Sociaal-emotionele vaardigheden klas 3-4 Hoofdstuk Vaardigheid: Leerdoel: 1 Geluk Weten wat geluk is en dit kunnen omschrijven De leerling kan: zijn definitie van geluk geven; feiten
Nadere informatieWie ben jij? HANDLEIDING
HANDLEIDING Wie ben jij? Korte omschrijving lesactiviteit Iedereen legt vijf vingers op tafel. Om de beurt vertel je iets over jezelf, waarvan je denkt dat het uniek is. Als het inderdaad uniek is, dan
Nadere informatieDE VERKIEZINGSUITSLAG
DE VERKIEZINGSUITSLAG MAART 2017 - POLITIEK IN PRAKTIJK DOCENTENHANDLEIDING DE WERKVORM IN HET KORT Leerlingen leren door het invullen van de werkbladen dat politieke partijen met elkaar moeten samenwerken
Nadere informatieWeet jij wat je uitgeeft en wat er binnen komt? Samen slimmer met geld
Weet jij wat je uitgeeft en wat er binnen komt? Samen slimmer met geld Dit Samen slimmer met geld dagboek is van: Waarom een Samen slimmer waar je gebruik van maakt niet, zoals 4. Kijk of je kunt besparen
Nadere informatieBelangen: wie heeft welke belangen?
Belangen: wie heeft welke belangen? Korte omschrijving werkvorm: Leerlingen gaan in duo s de actoren koppelen aan de belangen die zij hebben. Dit doen zij door lijnen te trekken tussen betrokkenen en belangen.
Nadere informatieUitgaven overheid vmbo12
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 20 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62184 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Nadere informatieJongeren als doelgroep vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/73701
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 March 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73701 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieVerdieping Hoe zorg je dat er meer mensen stemmen?
Verdieping Hoe zorg je dat er meer mensen stemmen? Korte omschrijving werkvorm De staatscommissie parlementair stelsel heeft voorstellen gedaan voor meer betrokkenheid van burgers bij de democratie: Ten
Nadere informatieBelastingsysteem vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 29 March 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73819 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieLesmateriaal voor het (V)MBO
Lesmateriaal voor het (V)MBO Binnenkort nemen uw leerlingen deel aan een Jongerengemeenteraad. Het project Jongerengemeenteraad laat jongeren in de leeftijd van 14 19 jaar zien hoe beleid tot stand komt
Nadere informatieVerdieping: Formatiespel
Verdieping: Formatiespel Korte omschrijving werkvorm: Door het vertrek van Kamerlid Brinkman bij de PVV vinden sommige politieke partijen dat er nieuwe verkiezingen moeten komen. Het is niet zo waarschijnlijk
Nadere informatieEen nieuwe bank. Lesvoorbereiding Crisis graad 2. Verwondering
Een nieuwe bank Lesvoorbereiding Crisis graad 2 Voorzie speelgoed - geld, echte kleine muntstukken of print het blad met de centen. Op elk blad staan 100 centen in rijen van 10. Zo kan je gemakkelijk het
Nadere informatieKijktip: Waar gáát dit over?
Kijktip: Waar gáát dit over? Korte omschrijving werkvorm Leerlingen beantwoorden een aantal kijkvragen over een filmpje van NOS op 3 dat u in de klas afspeelt. Zo krijgen ze zicht op de vraag waar het
Nadere informatieKLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer
KLEM Katja en Udo in de schulden Anne-Rose Hermer Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen 1 Katja ontmoet Udo Katja is bijna negentien jaar. Ze woont nog bij haar ouders. Katja werkt in een warenhuis.
Nadere informatie7 posters met de opties. U kunt de posters downloaden op https://www.prodemos.nl/leren/hoelossen-we-op-rechtsstaat/
HOE LOSSEN WE DIT OP? KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM U beschrijft steeds een conflictsituatie. Daarna vraagt u hoe de leerlingen dit probleem zouden oplossen. Zouden ze naar de politie stappen? Een advocaat
Nadere informatieTOOLBOX FIRST TIME VOTERS
TOOLBOX FIRST TIME VOTERS VERKIEZINGEN EUROPEES PARLEMENT 2019 HANDLEIDING VOOR MBO NIVEAU 3 EN 4 LESMATERIAAL VOOR DE EUROPESE PARLEMENTSVERKIEZINGEN 2019 Deze handleiding hoort bij de toolbox met lesmateriaal
Nadere informatie1. Verdeel de klas in 8 groepen van 3 à 4 leerlingen. 3 liberalen, 3 confessionelen en 2 socialisten.
FORMATIESPEL PACIFICATIE KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM De leerlingen spelen in groepjes een onderhandelingsspel, gesitueerd in de jaren 10 van de twintigste eeuw. Bij dit spel moeten de leerlingen zich verplaatsen
Nadere informatieLESBRIEF GROEP THEMA: CHINA
LESBRIEF GROEP 5 + 6 THEMA: CHINA Verwerkingsopdrachten & kopieerbladen voor Samsam nr. 1, 2017 Zo gebruikt u Samsam in de klas Weinig tijd: bekijk de filmpjes bij opdracht 1. Verdieping: kopieer de werkbladen
Nadere informatieEen deel van het onderzoek doe je met z n tweeën, het andere deel doe je zelfstandig. Dit onderzoek telt als repetitie A en B.
In jouw stad of dorp zijn er vast wel wijken waar mensen met wat hogere inkomens wonen en wijken waar mensen met wat lagere inkomens wonen. Er wordt beweerd dat mensen met een hoger inkomen meer en verder
Nadere informatieDE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 VMBO
DEEL 1 DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 In Nederland wordt veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Maar wie bepaalt wat er onderzocht wordt? In het voorjaar van 2015 hebben Nederlanders
Nadere informatieMediawijsheid. Werkblad Auteursrecht bij films. Films en auteursrecht
Werkblad Auteursrecht bij films Films en auteursrecht De bioscoopfilm is net afgelopen en je blijft nog even zitten om de aftiteling van de film te bekijken. Dat duurt lang zeg. Zoveel namen. Hebben al
Nadere informatieLeve de overheid? Deze werkvorm kan op zichzelf staan, maar kan ook goed worden uitgevoerd als vervolg op Leve de overheid!
Leve de overheid? Deze werkvorm kan op zichzelf staan, maar kan ook goed worden uitgevoerd als vervolg op Leve de overheid! Korte omschrijving van de werkvorm (havo/vwo) De docent noemt een aantal taken
Nadere informatie1. (DIA 2) Wie weet welke politieke partijen meedoen?
HOE KIES JE OP WIE JE STEMT? (DIA 1) De deelnemers ontdekken waarom de Europese Parlementsverkiezingen voor hen belangrijk zijn. Aan de hand van actuele thema s die spelen in de EU geven deelnemers hun
Nadere informatieInhoud. Mijn leven. ik doe mee
Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Meedoen... 4 Hoofdstuk 2 Waarom doen?... 6 Hoofdstuk 3 Rechten... 8 Hoofdstuk 4 Plichten... 10 Hoofdstuk 5 Tips... 12 Hoofdstuk 6 Thuis... 14 Hoofdstuk 7 Familie... 16
Nadere informatieNationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld
Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal
Nadere informatiePuzzel: het parlementaire jaar
Puzzel: het parlementaire jaar Korte omschrijving werkvorm: Leerlingen moeten de gebeurtenissen van het parlementaire jaar in de juiste volgorde plaatsen. Leerdoel: Leerlingen leren hoe het verloop van
Nadere informatieZAKGELD Breng het in kaart
ZAKGELD Breng het in kaart Omschrijving Leerlingen analyseren informatie over het zakgeld in België aan de hand van tabellen, grafieken en teksten. Ze toetsen het gegeven cijfermateriaal af met hun eigen
Nadere informatie