Workshop Omgaan met psychose en schizofrenie

Transcriptie

1 Workshop Omgaan met psychose en schizofrenie Copingcursus voor familiebetrokkenen Nieuwe inzichten door andere invalshoeken Geert Gardin, PZ OLV Brugge Dirk Snauwaert, PZ OLV Brugge Hilde Vanderlinden,, Similes INHOUD Inleiding Ontstaan en context vorm en inhoud copingcursus Werken met familie en omgeving in de psychosenkliniek OLV Brugge Praktijkoefening Grenzen stellen

2 ONTSTAAN EN CONTEXT Belgische consensusconferentie schizofrenie 1998 Oprichting Belgische Schizofrenieliga Wet patiëntenrechten 2002 Initiatieven Amerika/Nederland /Eufami KEUZE / STRATEGIE Onze keuze/strategie Op maat van België/Vlaanderen Met eigen deskundigen en ervaringsdeskundigen faciliteren van implementatie Samenwerkingsverband Belgische Schizofrenieliga Similes familiebetrokkenen / medewerkers Deskundigen psychiaters, psychologen,maatschappelijk werkers

3 STAP 1: PSYCHO EDUCATIE InFoP Informatie over schizofrenie vanuit medische invalshoek Met aandacht voor behandelingsmogelijkheden en medicatie De rol van de familie wordt gesitueerd in functie van de behandeling Informatie is de voorwaarde om ermee te leren omgaan InFoP Basispakket 4 modules - sessies 2u Voorkomen, symptomen en behandeling Aanvullend 2 modules (sept. 2009) psychose & drugs, juridische en administratieve implicaties van gedwongen opname en goederenbeheer Vorm CD Rom power points = aanbevelingen begeleiders Werkboekje voor familieleden Downoadpakket

4 STAP 2: COPING 7 COMPAS = copingcursus = meer dan psycho-educatie Leren omgaan met De focus wordt verlegd van de patiënt met zijn ziektebeeld naar de impact van de ziekte Op de omgeving Op de beleving van alle betrokken gezinsleden Vertrekpunt = concrete behoeften van familie DOELGROEP Uitsluitend familieleden: ouders, partners, broers en zussen, kinderen Familieleden die de psycho-educatie hebben gevolgd Voorkennis is noodzakelijk. Vooraf inschatting hoe men in het persoonlijk proces gevorderd is. Tegenindicatie: acute crisissituatie.

5 BEGELEIDING COMPAS kan enkel gegeven worden door begeleiders die voorafgaand een training hebben gevolgd bij Similes Duo s: 2 Hulpverleners of hulpverlener + ervaringsdeskundige Vertrouwd met psychose en schizofrenie Een oprechte betrokkenheid bij de problematiek van de familie. Kunnen motiveren en stimuleren tot actie, interactie, reflectie en verantwoordelijkheid Met groepen kunnen/willen werken UITGANGSPUNTEN 10 Een groepsdynamisch proces, geen individuele therapie Tussen vorming en therapie: evenwichtige balans tussen input en interactie Opfrissen van informatie over schizofrenie Ontdekken van eigen deskundigheid, kracht en grenzen Ervaringen van anderen bieden steun en kunnen inspireren Engagement en betrokkenheid helpen afstand nemen en relativeren

6 ERVAREN EN DOEN Ervaringsgericht werken Groepsgesprekken, oefeningen, rollenspelen Cursus beoogt een proces op gang te brengen dat zich niet beperkt tot de sessies Via huiswerk opdrachten blijven deelnemers actief met de cursus bezig Deelnemers worden gestimuleerd, nooit geforceerd INHOUD 10 sessies van 3 u Telkens begeleid door 2 trainers Groep van max.15/min.8 deelnemers Tweewekelijks Graduele opbouw Inleiding introductiesessie Blok 1 copingvaardigheden Blok2 noden en behoeften van familie Blok 3 zingeving Afsluiting

7 Inhoud en structuur 13 Blok 1 copingvaardigheden Sessie 1+2 omgaan met schizofrenie Sessie 3+4 communicatievaardigheden Blok 2 noden en behoeften van familie Sessie 5+6 de beleving van de familie Sessie 7 het belang van grenzen Blok 3 zingeving Sessie 8 emotioneel verwerkingsproces VORM Handleiding trainers Map, audiovisueel materiaal (PP, DVD) Introductie,werkwijze, aandachtspunten Per sessie: doel, structuur, verloop, begeleidende info, inhoud Bijlagen: referenties, getuigenissen, inspiratie voor begeleiders Deelnemersmap Inhoud Notitiepagina s Oefeningen Bijlagen: getuigenissen, lectuur, info over hulp en steun

8 STAVAZA Try-outs Eerste introductie voor potentiële trainers Aanpassing en finalisering materiaal Vanaf heden Op aanvraag: gerichte workshops voor trainers die willen starten Materiaal beschikbaar voor starters Inschrijvingen Nu: infostand Similes Similes Heverlee via of tel: 016/ Werken met familie en omgeving in de Psychosenkliniek van het P.Z. Onze- Lieve-Vrouw Woensdag

9 Ziekenhuisstructuur 4 klinieken kliniek 1 kliniek 2 kliniek 3 kliniek 4 Verslaenzorg Psychosenzorg Ouderenpsychiatrie Persoonlijkheidsstoornissen en depressie 1 eling Psychiatrische Intensieve Zorg Structuur Kliniek 1 Kliniek 2 Kliniek 3 Kliniek

10 Kliniek 2 Doelgroep Mannen en vrouwen van 18 tot 60 jaar met een psychotische stoornis schizofrenie; schizo-affectieve psychose; manisch-depressieve psychose; bovengenoemde categorieën in combinatie met middelengebruik

11 Referentiekaders Stress kwetsbaarheidsmodel Bio psycho sociaal model Rehabilitatie Milieutherapie Psycho-educatie Behandelaanbod Opname Informatie en oriëntatie (observatieprogramma) Interdisciplinaire vergadering Behandelprogramma s Activeringsprogramma s Trainingsprogramma s Familiegroepen en familietherapie

12 Familiegroepen en familietherapie Opname Informatie en oriëntatie Familiebegeleiding en -therapie Familiebegeleiding en -therapie Familiedagen Infop Modules Informatie over over Psychose Psychose Coping Cursus: Compas Trainingsmodule Familiegroep Psychose Open Open gespreksgroep Informatie thema s Informatie over over de de actualiteit actualiteit De De Stem, Praatkaffee Psychose Samenwerking partners partners Individuele Psycho educatie Individuele Psycho educatie Familiegroepen en familietherapie Opname Informatie en oriëntatie Familiebegeleiding en -therapie Familiebegeleiding en -therapie Familiedagen Behandelfilosofie In groep/individueel In groep/individueel Aandacht voor het proces Aandacht voor het proces Similes

13 Familiegroepen en familietherapie Opname Informatie en en oriëntatie Interdisciplinaire Vergadering Familiebegeleiding en familietherapie Infop Modules Informatie over Psychose Familiedagen Verplicht onderdeel van de behandeling Verplicht onderdeel van de behandeling 3 maal per jaar nieuwe groep 3 maal per jaar nieuwe groep +/- 15 deelnemers +/- 15 deelnemers Staat Staat open open voor voor externe partners Familiegroepen en familietherapie Coping cursus Compas Opname Informatie en en oriëntatie Interdisciplinaire Vergadering Familiebegeleiding en familietherapie Familiedagen Verplicht Infop gevolgd Verplicht Infop gevolgd 1 maal per jaar nieuwe groep 1 maal per jaar nieuwe groep +/- 15 deelnemers +/- 15 deelnemers Begeleiding: familietherapeut

14 Familiegroepen en familietherapie Opname Informatie en en oriëntatie Familietherapie en familiebegeleiding Familietherapie en familiebegeleiding Familiedagen Infop Modules Informatie over over Psychose Psychose Coping Cursus: Compas Trainingsmodule Familiegroep Psychose Open gespreksgroep Familiewerking Opname Informatie en en oriëntatie Familiebegeleiding en -therapie Familiebegeleiding en -therapie Familiedagen Infop Modules Informatie over over Psychose Psychose Coping Cursus: Compas Trainingsmodule Familiegroep Psychose Open gespreksgroep Informatie thema s Informatie over de actualiteit

15 Familiegroepen en familietherapie Opname Informatie en en oriëntatie Familietherapie en familiebegeleiding Familietherapie en familiebegeleiding Familiedagen Infop Modules Informatie over over Psychose Psychose Coping Cursus: Compas Trainingsmodule De Stem Praatkaffee Psychose Familiegroepen en familietherapie Opname Informatie en oriëntatie Familiebegeleiding en -therapie Familiebegeleiding en -therapie Familiedagen

16 OEFENING Grenzen stellen Stellingenspel Sessie 7:Belang van grenzen stellen Doelstellingen Belang inzien van grenzen stellen, zowel voor de persoon met schizofrenie,voor jezelf als familielid, voor de andere gezinsleden en de omgeving. Verkennen van eigen grenzen. Stilstaan bij het feit dat grenzen stellen energie vraagt en waar men die energie vandaan kan halen. Structuur Wat zijn grenzen? Soorten grenzen Oefening Pauze wat is er nodig opdat je grenzen zou kunnen stellen? hoe geraak je aan die energie en hoe hou je die vast? oefening

17 Oefening: groene of rode mat Doelstelling Stilstaan bij grensoverschrijdende situaties en de bijhorende gevoelens naar boven brengen Aantonen dat grenzen voor individuen verschillend zijn Bewustwording van eigen grenzen Betekenis Groen kennen we uit het verkeer, bij groen licht mag je doorrijden. is dus OK en betekent dat een situatie of een bepaald gedrag aanvaarbaar is en dus binnen de eigen grenzen ligt Rood is een gevaarskleur, stoppen in het verkeer. Rood betekent dat een situatie of gedrag grensoverschrijdend en/of moeilijk te verdragen is voor een individu. Situatie 1: Stel dat je gezinslid dag en nachtritme door elkaar gooit: overdag slaapt en s nachts door het huis doolt, muziek speelt, lawaai maakt en jouw nachtrust weken na elkaar verstoort. Sta je dan in het groen (grens niet overschreden) of in het rood (grens overschreden)?

18 Situatie 2: Je gezinslid is bang van stopcontacten omdat langs die weg boze geesten het huis binnenkomen en hij/zij plakt alle stopcontacten af met plakband. Sta je dan in het groen of in het rood. Situatie 3: Je gezinslid heeft zich dagenlang zichtbaar en vooral ruikbaar niet gewassen, en wil met jou mee op familiebezoek. Sta je dan in het groen of in het rood.

19 Situatie 4: Je gezinslid ligt iedere dag minstens tot s middags in bed en slaapt zo n 16u per dag. Sta je dan in het groen of in het rood. Situatie 5: Je gezinslid wil voor de zesde keer beginnen studeren aan de universiteit en op kot gaan maar de overige vijf keren zijn telkens vrij snel slecht afgelopen en hebben handenvol geld gekost. Sta je dan in het groen of in het rood.

20 REACTIES? VRAGEN?