DIT IS EEN UITGAVE VERSPREID MET HET FINANCIEELE DAGBLAD. DE REDACTIE VAN HET FINANCIEELE DAGBLAD HEEFT GEEN BETROKKENHEID BIJ DEZE PRODUCTIE.

Transcriptie

1 DIT IS EEN UITGAVE VERSPREID MET HET FINANCIEELE DAGBLAD. DE REDACTIE VAN HET FINANCIEELE DAGBLAD HEEFT GEEN BETROKKENHEID BIJ DEZE PRODUCTIE. BoardroomIT strategic sourcing JAARCONGRES 16 juni 2015 Strategic Sourcing Nieuwegein 7 Alan Nance (Philips): IT mag geen sta-in-de-weg zijn 21 As-a-service ontwricht IT-dienstverlening 29 Reshoring en insourcing de nieuwe trends? Digitale transformatie: sourcing belangrijker dan ooit Regie voeren blijft de grote uitdaging 9 Opdrachtgeverschap kan een stuk professioneler 11 Jaarcongres Strategic Sourcing 18, 19 Gartner pleit voor adaptive sourcing 20 Hoe past outsourcing in toekomstige organisaties? 27 VUGHT De digitale transformatie wacht op niemand. Alles draait om innovatie, wendbaarheid en time-to-market. Strategic sourcing is voor de komende jaren het middel om het verschil te maken en de concurrentie op achterstand te zetten. Klassieke outsourcing het uitbesteden van wat al in huis was op basis van in beton gegoten contracten zal geen uitkomst meer bieden. Lees verder op pagina 3, 20 en 21 En verder... Uitdagingen bij outsourcing 6 Kijk voor sourcing in de Next Businessmodellen van cloudmakelaars 25 Waarom outsourcen naar de Filipijnen? 31 Outsourcing betrekt klant bij software-ontwikkeling 33 Beveiliging datacenter onderbelicht bij sourcing 34 Minder zorgen over veiligheid Door onze redactie Nederlandse organisaties grootgebruikers publieke cloud VUGHT Zes op de tien bedrijven migreren naar de cloud vanwege kostenbesparing en vier op de tien omwille van flexibiliteit en schaalbaarheid. Veiligheid van data blijft een punt van zorg, al lijken Nederlandse IT-beslissers op dit punt minder argwaan te koesteren. Hierop duidt een enquête van Techconsult onder 900 IT-managers naar de belangrijkste toepassingen en redenen voor de inzet van publieke clouddiensten. Van de ondervraagde Nederlandse ITmanagers geeft 8 procent aan dat het grootste deel van hun IT- infrastructuur al verhuisd is naar de cloud. Dit is hoog tegenover een gemiddelde van 4,8 procent in andere Europese landen. Nederlandse IT-managers lijken zich daarnaast minder zorgen te maken over veiligheid van data met name in vergelijking tot de opinie van hun Duitse collega s. Ruim een vijfde (22 procent) vindt nog dat bedrijfsinformatie alleen veilig is wanneer de IT in eigen beheer blijft. In Duitsland ligt dit anders: daar vindt 55 procent van de IT-managers dat de IT in eigen beheer moet blijven om de veiligheid te handhaven. lees verder op pagina 3 Is uw informatiebeveiliging 365 dagen per jaar op orde? _ICT 390x35 Banner :15

2

3 Door onze redactie Fotografie Roelof Pot Redactioneel 3 Redactioneel Vervolg van pagina 1, Nederlandse organisaties grootgebruikers publieke cloud Vloeibare businessmodellen Door Rob Beijleveld Furieus waren de klanten. In Amerika ontketenden ze massale protesten op Twitter en andere sociale platformen, er kwam zelfs een petitie aan te pas waarin werd opgeroepen om de waanzin te stoppen. En ja, ook het Witte Huis moest ingrijpen. In Europa waren de reacties niet minder mals; de Europeanen zouden zich volgens diverse media zelfs genaaid voelen. Inmiddels ligt de volkswoede alweer twee jaar achter ons, een volkswoede die opstak toen Adobe het besluit nam om zijn populaire creatieve software zoals PhotoShop, InDesign en Illustrator alleen nog maar op basis van een abonnement aan te bieden. Na de woede tekenden de klanten braaf voor een maandelijks abonnement en het bedrijf is nu gezonder dan ooit. In het kwartaal dat eindigde op 27 februari van dit jaar verdubbelde de winst van Adobe bijna van 47 miljoen naar 84,9 miljoen dollar. De inkomsten stegen met 11 procent naar 1,11 miljard dollar. Disruptie Er heeft duidelijk een verschuiving plaatsgevonden van bezit naar gebruik ; gebruikers willen wel de functionaliteit hebben maar willen er verder geen omkijken naar hebben. Inmiddels is dan ook zo ongeveer alles op basis van een abonnement af te nemen. Als we de reclames mogen geloven, koop je als privé-autobezitter geen auto meer, maar neem je een abonnementje af op de auto van je keuze waarna je zorgeloos kunt rondrijden in je heilige koe. Aanbieders zoals Spotify of Netflix hebben met hun bijna onbeperkte aanbod van muziek, films en series voor een disruptie gezorgd; ook u heeft in uw omgeving vast wel een videotheek over de kop zien gaan. En wat te denken van de Free Record Shop? Die disruptie heeft de nieuwe aanbieders zeker geen windeieren gelegd; zo slaagde Netflix erin om in iets meer dan anderhalf jaar tijd Nederlandse huishoudens aan zich te binden. Pijn Traditionele bedrijven die de transitie moeten maken naar een as-a-service -model zullen tijdens de overgang ook pijn ondervinden. Dat bewees ook Adobe dat na zijn shift richting een abonnementsvorm zijn omzet gedurende enkele maanden zag teruglopen omdat vette deals uitbleven. Business Process Outsourcing- en IT-dienstverleners lijken nu nog vooral angst te hebben voor die pijn. Winst wordt gemaakt op de factor arbeid, en een overstap van langlopende, in beton gegoten contracten naar meer vloeibare modellen waarbij bijvoorbeeld wordt afgerekend op basis van prestaties en wordt gewerkt met kortlopende contracten kost die dienstverleners in eerste instantie geld. Toch is angst voor pijn of een volksoproer een slechte raadgever. IT-dienstverleners die halsstarrig vasthouden aan een traditioneel businessmodel worden uiteindelijk voorbijgestreefd door concurrenten die wel flexibel zijn. Vraag maar aan Hans Breukhoven. Rob Beijleveld (rob@ictmedia.nl) is CEO van ICT Media en organisator van het Jaarcongres Strategic Sourcing. Acceptatie publieke cloud groeit Oplossingen voor messaging, data-exchange en opslag worden het meest afgenomen in de cloud, zeggen respectievelijk 38, 34 en 34 procent van de respondenten. Een kwart (24 procent) van de IT-managers geeft aan beveiliging vanuit de cloud in te zetten of is van plan dit te gaan doen. We zien de groeiende acceptatie van publieke clouddiensten als een indicatie dat bedrijven een meer pragmatische houding hebben na een fase waarbij onzekerheid een centrale rol speelde, zegt Wieland Alge, VP en General Manager EMEA bij Barracuda, dat opdracht gaf voor het onderzoek. Er zijn weinig bedrijven die de mogelijke kostenbesparingen, flexibiliteit en schaalbaarheid van de cloud negeren. Alhoewel de meningen in Europa verdeeld zijn als het gaat om risico s van de publieke cloud, zijn veel bedrijven voornemens aanvullende beveiligingsmaatregelen te nemen. Publieke clouddiensten zoals Microsoft Azure of Amazon AWS maken deel uit van de oplossingen die IT-afdelingen aanbieden. Over het onderzoek De enquête is afgenomen door Techconsult onder 900 IT-managers in Duitsland, Engeland, Frankrijk, Nederland, België, Oostenrijk, Polen, Italië, Spanje en Zwitserland bij organisaties met minimaal 200 werknemers. Outsourcing Hub opgericht Matchingplatform koppelt ICT-dienstverleners VUGHT Tientallen ICT-dienstverleners hebben zich aangesloten bij een nieuw online platform dat ICTserviceproviders en uitbesteders bij elkaar brengt. Naast 28 zogenaamde Participant Partners zijn er 8 Founding Partners bij het initiatief, Outsourcing Hub gedoopt, betrokken. Deze laatste zullen zich sterk richten op de verdere ontwikkeling van het platform. Dankzij het platform kunnen afnemers van ICT-diensten en ICT-serviceproviders elkaar in een eerder stadium vinden, met het idee dat daardoor een betere match tussen beide partijen kan ontstaan. Doel is succesvolle ICT-outsourcing, waarbij minder energie en kosten gaan zitten in het selectieproces. Outsourcing Hub is misschien wel het beste te vergelijken met een datingsite, maar dan wel een waarbij je je niet door tientallen profielen met gephotoshopte foto s en gladde verhalen hoeft te worstelen, stelt oprichter Henk Pater. De match tussen ICT-serviceprovider en ICT-uitbesteder wordt in ons systeem gemaakt op basis van informatie en criteria die door alle providers zijn ingegeven. Dit wordt gekoppeld aan de informatie en de criteria die door de uitbesteder worden gehanteerd. Je ziet dus alleen de voor jou relevante kandidaten. En daarbij gebruiken we ook slimme criteria en informatie die partijen van elkaar niet kunnen zien, maar die wel essentieel zijn voor het maken van een goede match. Bovendien kunnen Third Party Advisors via Outsourcing Hub op elk moment van de dag toegang krijgen tot een actueel en volledig beeld van de ICT-providermarkt. Colofon: Hoofdredactie Arnoud van Gemeren Eindredactie Ferry Waterkamp Correcties Arnoud Lamboo Medewerkers Chantal Burink, Hans Lamboo, Felix Speulman, Ferry Waterkamp, Hotze Zijlstra, Fred Franssen Fotografie Roelof Pot, Mark van den Brink, Angélique Vranken Vormgeving Sabine van Loon Drukwerk PRinterface Uitgever Rob Beijleveld, ICT Media BV Laan van Voorburg 1, 5261 LS, Vught, t , f , info@ictmedia.nl Sales & Business Development Director Bart de Vaan Manager Media Jeffrey Ploeg ICT Media BV, Vught 2015

4 4 Aanbestedingen Door Eric ten Harkel en onze redactie Praktijk gericht op uitsluiten risico Aanbestedingen in IT remmen innovatie OUDE WETERING Aanbestedingen in de IT beginnen veelal met een opdrachtgever die een bedrijfsproces wil automatiseren. Hierbij gaat het dan om unieke, bedrijfskritische bedrijfsprocessen die het bedrijf of de organisatie onderscheidend vermogen verschaffen, en dus om maatwerksystemen. Maar maatwerksystemen en de gebruikelijke manier waarop aanbestedingstrajecten worden afgehandeld, gaan in wezen helemaal niet samen. Een systeem dat nog volledig moet worden ontwikkeld, is lastig te beoordelen en te vergelijken. Omdat opdrachtgevers toch zoveel mogelijk risico willen uitsluiten, wordt een lange lijst van criteria opgesteld waaraan de IT-dienstverlener moet voldoen. Hierbij valt te denken aan onder meer organisatiegrootte, het ziekteverzuim en het opleidingsniveau van de medewerkers. Maar dit zijn slechts afgeleiden, het zegt niet écht iets over de kwaliteit van de leverancier. Wat dat betreft kan een opdrachtgever beter kijken of de IT-dienstverlener projecten in het verleden binnen tijd en budget heeft opgeleverd en of die systemen doen wat ze moeten doen. Boterzachte beoordelingen Een tweede manco van de huidige manier van aanbesteden is dat de op zichzelf harde criteria boterzacht worden beoordeeld. Van echte controle of een request for proposal (RFP) wel naar waarheid is ingevuld, is geen enkele sprake. Kortom: IT-dienstverleners kunnen zich beter voordoen dan dat ze zijn. En het zal geen verbazing wekken dat dit in de praktijk dan ook veelvuldig gebeurt. Het komt zelfs regelmatig voor dat een externe partij gevraagd wordt om een bepaalde expertise te leveren, omdat diegene die de opdracht gewonnen heeft helemaal geen invulling kan geven aan de gestelde eisen. Papieren aanbestedingen De derde tekortkoming is dat aanbestedingen puur op papier worden afgehandeld. De opdrachtgever legt zo goed en gedetailleerd mogelijk vast wat het nieuw te ontwikkelen systeem moet kunnen, aan welke voorwaarden het moet voldoen en hoe het eruit moet zien. Maar de praktijk van maatwerkontwikkeling is toch wat minder rechtlijnig. Unieke processen en maatwerksystemen beginnen vaak met een vernieuwend idee dat zich over de tijd verder uitkristalliseert. Om het idee aan te scherpen en in te vullen, moeten nuances worden overgebracht. Er dient te worden doorgevraagd om te begrijpen wat de ander bedoelt. En dit kan per definitie niet op papier. Daarom ziet ondergetekende graag dat opdrachtgever en IT-dienstverlener in een gesprek het te ontwikkelen systeem steeds scherper formuleren en zo tegelijkertijd helder krijgen wat ze aan elkaar hebben. Innovatiekracht van IT De manier waarop aanbestedingen nu verlopen, werkt in de hand dat de grote partijen komen bovendrijven. Zij hebben speciale tenderdesks die het invullen van een RFP tot in de finesses beheersen. Het directe gevolg is dat opdrachtgevers in veel gevallen in zee gaan met een IT-dienstverlener die Innovatie is iets wat over het algemeen niet bij de grote IT-dienstverleners vandaan komt Eric ten Harkel niet op de best mogelijke manier uitvoering kan geven aan het project. Bovendien leiden aanbestedingen op deze manier tot een rem op innovatie. Innovatie is immers iets wat over het algemeen niet bij de grote IT-dienstverleners vandaan komt, maar bij de kleine en middelgrote IT-dienstverleners. En juist bij unieke, bedrijfskritische systemen is de innovatiekracht van IT enorm belangrijk. Eric ten Harkel is Directeur IT-dienstverlener COOLProfs. Whitelane Research: Outsourcing blijft groeien, vooral door cloud AMSTELVEEN Bijna alle organisaties in Nederland besteden IT-diensten uit en zij doen dit in toenemende mate, vooral door diensten in de cloud af te nemen. Bedrijven gebruiken IT-outsourcing vooral om zich te richten op kernactiviteiten, kosten te besparen én de kwaliteit te verhogen. Onderzoek van adviesbureau Quint Wellington Redwood en Whitelane Research duidt hierop. De helft van de respondenten (49 procent; 2014: 43 procent) geeft aan in de komende tijd meer IT-diensten te gaan uitbesteden. Ruim eenderde (36 procent; 2014: 35 procent) houdt alles zoals het is. 9 procent denkt nog na en slechts 6 procent geeft aan minder te gaan uitbesteden. De onderzoekers verwachten daarom dat de groei van de IT-outsourcingmarkt doorzet. Traditionele outsourcing, waarbij ITsystemen inclusief apparatuur en personeel as is buiten de organisatie worden ondergebracht, komt steeds minder voor. Deze krimpende markt wordt ruimschoots gecompenseerd door de groei van het aantal contracten voor dienstverlening in de cloud. 95 procent van de organisaties betrekt inmiddels diensten uit de cloud. Dat was in het vorige onderzoek nog 84 procent. De afname van clouddiensten groeit flink in alle segmenten. Meest populair is SaaS met 89 procent (2014: 74 procent), gevolgd door IaaS met 54 procent (2014: 39 procent) en PaaS met 41 procent (2014: 28 procent). Kwaliteit diensten belangrijker Zes op de tien organisaties geven als redenen voor outsourcing concentratie op kernactiviteiten (2014: 59 procent), op de voet gevolgd door besparingen (58 procent; 2014: 51 procent). Opvallend is dat organisaties de kwaliteit van IT-diensten willen verhogen door middel van outsourcing. Met een percentage van 58 is dit een stijging van 19 procentpunten ten opzichte van Ook zakelijke transformatie is een sterke factor in de beslissing bij uitbesteding (38 procent, was 23 procent). In 2014 was toegang tot mensen met kennis voor vier op de tien ondervraagden nog een belangrijke beweegreden voor outsourcing, dit jaar is dit gedaald tot 28 procent. Tevredenheid over dienstverleners Gemiddeld is 71 procent van de uitbesteders tevreden over de serviceprovider; de hoogste score is 84 procent, de laagste 63 procent. De nummers twee en drie op de ranglijst scoren 80 procent, de vierde provider heeft een score van 76 procent. De tevredenheid over public cloud vendors is hoog: 74 procent van de respondenten is hier tevreden of zeer tevreden over. Met name op het gebied van applicatie-sourcing blijven Indiase bedrijven het hoogst scoren. Opvallend is dat de helft van de uitbesteders zegt tevreden te zijn over de eigen kwaliteiten op het gebied van governance van de sourcing-strategie (50 procent) en over het leveranciers- (52 procent) en transitiemanagement (49 procent). Zes op de tien (62 procent) zijn zeer tevreden over de manier waarop de leveranciersselectie en -contractering plaatsvinden. Volgens Alex van den Bergh, Global Sourcing Advisory Lead bij Quint, is dit echter zelfoverschatting. IT-outsourcingleveranciers hebben op deze gebieden meer ervaring dan hun klanten en geven ze veel lagere rapportcijfers voor transitie en regie. Het is begrijpelijk dat organisaties moeite hebben met transities. Dat doen ze immers niet vaak. Het is wel zorgwekkend dat men het eigen kunnen op dit gebied zo overschat. Klantorganisaties moeten transitie en regie veel serieuzer nemen, omdat ze bepalend zijn voor het succes van een outsourcingrelatie. Over het onderzoek Whitelane Research heeft de ervaringen en meningen gevraagd van meer dan 200 organisaties in Nederland, die in totaal zo n 550 outsourcingcontracten hebben afgesloten. Alleen contracten met elk een waarde boven 1 miljoen dollar per jaar zijn meegenomen in het onderzoek.

5

6 6 Trends Door Bart van Reeken Uitdagingen bij outsourcing 7 aandachtspunten op een rij ZUID-SCHARWOUDE Welke issues vereisen bij outsourcing extra aandacht? Bart van Reeken, voorzitter van Platform Outsourcing, zet de zeven belangrijkste op een rij. Opvallend daarbij is dat de gouden ouden ontbreken. Eind mei hebben we als Platform Outsourcing Nederland een trendsessie georganiseerd. Een van de onderdelen was het benoemen van de issues die bij outsourcing extra aandacht vereisen. We geven hieronder een eerste samenvatting, zodat u weet dat u niet de enige bent die hiermee worstelt en het dus goed is om hierover gedachten en ervaringen uit te wisselen. Aandachtspunten 1. Hoe bepaal je als uitbesteder welke doelen de outsourcing moet realiseren, wat daarbinnen prioriteit heeft en hoe kan worden gemeten, of die doelen worden behaald? 2. Hoe verkavel je het best, mede gezien het feit dat leveranciers niet alleen verschillen qua technische expertise, maar ook qua cultuur of ze vooral gericht zijn op efficiency of vooral op flexibiliteit en innovatie? 3. Hoe krijg je leveranciers zo ver dat ze proactief samenwerken (en niet alleen hun eigen straatje goed vegen)? 4. Hoe regel je het datamanagement over leveranciers heen; zorg je dat je data van verschillende leveranciers (bijvoorbeeld over dezelfde klanten) met elkaar kunt combineren? 5. Hoe creëer je een volwassen relatie met je leveranciers, waarbij belangentegenstellingen worden overbrugd, liefst zelfs alignment ontstaat? Wat betekent dat voor de aansturing van de mensen die de regie-organisatie vormen? U bent niet de enige die hiermee worstelt 6. Hoe behoud je voldoende flexibiliteit en dan in het bijzonder binnen een relatie; zodat verouderde diensten gemakkelijk kunnen worden vervangen door nieuwe (en dan zonder dat dat al te veel kost)? 7. Hoe kunnen security en compliance in het proces worden geïntegreerd, zodat er productief aan oplossingen wordt gewerkt in plaats van dat ze zich als problemen aandienen aan het eind van de contracteringsfase? Hierbij valt op dat enkele gouden ouden ontbreken. Dat is vooral omdat die al voldoende aandacht krijgen, of daarvoor al oplossingsrichtingen bestaan. Zo vergeet bijna niemand meer om veel aandacht te besteden aan het betrokken personeel. Legacy-software wordt veelal in eigen beheer gehouden of bij een specialist ondergebracht. Van innovatie weten we dat die niet komt van diegenen die zich vooral richten op het efficiënt leveren van bestaande diensten en dat de klant helder moet zijn over wat hij precies wil hebben (veelal innovatie in de eigen bedrijfsvoering). En tot slot waar we liever niet aan denken: hoe zorg ik ervoor, dat ik te zijner tijd kan overstappen naar een andere leverancier? We geven later dit jaar een boekje uit, waarin deze uitdagingen verder zijn uitgewerkt, en ook de nieuwe mogelijkheden, wijze lessen en tal van andere inzichten aan bod komen. Bart van Reeken is voorzitter van Platform Outsourcing Nederland.

7 Door onze redactie Fotografie Mark van den Brink Cloudplatform 7 Philips bouwt flexibele infrastructuur in de cloud IT mag geen sta-in-de-weg zijn AMSTERDAM Royal Philips N.V. startte begin 2013 Accelerate, een wereldwijd transformatieprogramma voor alle businesses binnen Philips. Om Accelerate te ondersteunen, werd nieuwe technologie geïntroduceerd voor Idea-To-Market-, Market-To-Order- en Order-To-Cash-processen. Een team onder leiding van Vice President Infrastructuur Alan Nance boog zich over de vraag wat nu de beste infrastructuur zou zijn voor deze nieuwe generatie cloudgebaseerde applicaties. Het antwoord: een cloudgebaseerde infrastructuur. Het plan voor het Common Infrastructure and Operations Platform (CIOP) in de cloud was geboren. Volgens Alan Nance gaat het in de kern eigenlijk maar om één ding: Het voor Philips mogelijk maken keuzes op businessniveau te maken, zonder dat IT daarbij een sta-in-deweg is. Volgens de Vice President Infrastructuur onderschatten organisaties hoe vaak ze van gedachten veranderen als het om technologie gaat. Door veranderingen zoals een acquisitie of juist een ontvlechting van een bedrijfsonderdeel gaan mensen anders tegen de destijds genomen technologische beslissingen aankijken en willen het dan vaak anders aan gaan pakken. Het CIOP faciliteert dat: het geeft Philips de mogelijkheid van gedachten te kunnen veranderen. Philips heeft nu mogelijkheid van gedachten te veranderen Consumptiegebaseerd platform Het Common Infrastructure and Operations Platform is nog het beste te karakteriseren als een consumptiegebaseerd, multi-tier IT-supply chain, samengesteld uit standaardaanbod van verschillende leveranciers waaruit Philips vrijelijk kan kiezen. De zorgvuldig geselecteerde serviceproviders committeren zich aan het platform en mogen geen aansluit- of exitkosten rekenen. Vooralsnog zijn er ongeveer honderd leveranciers aangesloten op het platform. We hadden verwacht snel te kunnen accelereren van 0 naar 100, te schakelen naar 150, naar 200, enzovoort. Maar we zijn eigenlijk blijven steken op die 100, verduidelijkt Nance. Het zetten van de volgende stap is toch moeilijker dan we dachten. Hoe dat komt? Ik denk dat we hebben onderschat hoe moeilijk het is de denkwijze van architecten echt te veranderen. Framing & prototyping Om te komen tot een succesvolle inzet van CIOP heeft het team van Nance meerdere obstakels moeten overwinnen. De evolutie voltrekt zich met horten en stoten, aldus Nance. Wees er zeker van dat je providers selecteert die de reis mee willen maken. Zorg dat de juristen, de compliancyverantwoordelijken en de risk managers van meet af aan bij de reis betrokken zijn. Bouw een multidisciplinair team, en wees voorbereid op de culturele aanpassingen die dat vraagt vooral van de architecten. De grootste uitdaging voor het team van Nance ligt in het creëren van een symbiose van solution-architectuur en solution-engineering. Belangrijke factor daarbij is dat de business wel besluiten neemt over applicaties, maar nog niet tegelijkertijd nadenkt over de benodigde infrastructuur. Hij geeft een voorbeeld. De business kan besluiten dat ze een applicatie graag in de cloud willen laten draaien, maar daar is die applicatie soms zelfs gloednieuw - helemaal niet op gebouwd. Er is dus niet voldoende op geanticipeerd. Wat we moeten doen is het hele proces van framing & value prototyping veranderen. Er is nog een hindernis: het verkrijgen van consumption-based software is allesbehalve eenvoudig. Bijna alle vendors houden angstvallig vast aan het vertrouwde enterprise licentiemodel tegen beter weten in. Nance: Ze zijn bang voor de impact die het omschakelen naar een pay-per-usemodel heeft op hun winst. De enige die dat succesvol heeft aangedurfd, is Adobe. Ze hebben wel eerst een intensief communicatieprogramma losgelaten op de beursanalisten, zodat die zouden begrijpen wat er aan de hand was als de winst ineens lijkt in te zakken. Maar ik zie sommige bedrijven dat nog niet zo snel doen. Het hakt er namelijk echt in. Procurement op de schop Nance constateert dat de afdeling Procurement bezig is met de herstructurering van de relaties met leveranciers. Ze hebben een progressieve kijk ontwikkeld die uitgaat van de business outcomes, en vraagt om meer betrokkenheid op managementniveau. Service providers zoals Atos, HP en BT doen het goed als partners in dat systeem. Voorheen gingen de discussies volledig De evolutie voltrekt zich met horten en stoten over de contracten, de performance en de uitzonderingen. Daar wordt nog steeds wel over gesproken, maar het gesprek wordt vooral beheerst door vragen als: Waar gaan we naartoe? en Waar gaan jullie naartoe?, Kunnen jullie consumptiegebaseerde licenties opnemen in jullie model?, Waar kunnen jullie ons nog meer mee helpen? Ik vind dat een groot verschil met vroeger, en het maakt de gesprekken leuker dan alleen maar te vragen of het niet goedkoper kan. Ook demandmanagement verandert Op het gebied van demandmanagement moet naar het idee van Nance het een en ander veranderen. We kunnen niet meer vasthouden aan de oude gang van zaken, waarbij de business een idee had, dan volgde de discussie over framing & prototyping, en uiteindelijk werd dat getrechterd naar een paar applicaties. Die werden gebouwd en kwamen dan bij ons team Infrastructuur terecht. Daarvan werd verwacht dat we de infrastructuur leverden en zorgden voor de licenties. Dat gaat nu helemaal anders. Al in een vroeg stadium praten we met de business over de mogelijkheden die de consumption-based infrastructuur te bieden heeft, om ze zo te helpen bij het nemen van beslissingen in de meetings over framing & prototyping en ze nemen andere besluiten dan vroeger. Demandmanagement focust nu op architectuur en ontwerp. Dat betekent ook dat Nance s team nu budgetten proactief kan alloceren, op basis van de geschatte workload. In de oude situatie zonden we op basis van een verdeelsleutel facturen aan de verschillende divisies, die eigenlijk geen idee hadden waarom ze wat moesten betalen. Nu kunnen we zeggen: in de planning voor volgend jaar moet u 10 miljoen reserveren voor het gebruik van Amazon, om uw product lifecycle te kunnen ondersteunen. Dat begrijpen ze. Compliance heeft altijd aan het eind van de vraagcyclus gezeten. Op basis van de plannen gaf de compliancyverantwoordelijke zijn mening. Nance: Dat gebeurt nu vooraf. We vragen nu om richtlijnen vooraf bij het zoeken van een oplossing. Dat is heel andere koek, vooral voor de compliancy officer, die in de oncomfortabele positie komt een mening te geven voordat zij de oplossing heeft gezien. Maar het werkt wel. Alan Nance spreekt 16 juni a.s. op het Jaarcongres Strategic Sourcing (zie p. 18 en 19 van dit nummer). Alan Nance

8

9 Door Gertjan Baars en Ragnar van der Valk Onderzoek 9 De sourcingmarkt vanuit leveranciersperspectief Regie voeren over leveranciers blijft de grote uitdaging AMSTERDAM Waar liggen anno 2015 de grote groeikansen voor IT-leveranciers? Hoe gaat de business zich ontwikkelen? Maar nog belangrijker: waar zien leveranciers verbeteringen in het selectieproces en in de samenwerking met hun klanten? Het zijn enkele vragen die worden beantwoord in de IT Sourcing Study The providers perspective waarvoor PwC meer dan 50 organisaties heeft geïnterviewd die samen een groot marktaandeel hebben in Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en Nederland. Gertjan Baars en Ragnar van der Valk van PwC geven een korte samenvatting. IT-outsourcing is en blijft voor veel organisaties uit alle industrieën een belangrijk instrument in de zoektocht naar bedrijfscontinuïteit vanuit technisch en/of economische perspectief en de mogelijkheid om beter te kunnen sturen. IT-leveranciers kunnen vaak hogere kwaliteit leveren tegen lagere kosten ten opzichte van het in eigen huis en beheer houden van de IT-services. Dit geldt voor zowel de eerste als de tweede generatie outsourcing. Organisaties die outsourcen, kiezen steeds vaker voor een multi-leveranciersbenadering. Regie voeren over deze leveranciers is voor hen de grote uitdaging. Maar hoe kijken de leveranciers zelf naar deze markt? Het is een van de centrale vragen waarop dieper wordt ingegaan in de IT De organisatie die de outsourcing initieert, is er vaak (nog) niet klaar voor Sourcing Study The providers perspective waarin PwC ook ingaat op de mogelijke besparingen voor organisaties en op welke onderdelen standaardisatie mogelijk is. Serviceproviders als innovatiedrivers PwC heeft de leveranciers gevraagd naar het beeld dat ze van zichzelf hebben: 80 procent van hen ziet zichzelf als innovatiedriver die nieuwe IT-applicaties voor hun klanten ontwikkelen. Digitalisering biedt daarbij grote kansen. Daarnaast ziet 80 procent zichzelf als cloud computing-leverancier. De rol van innovatiedriver willen ze verder uitbouwen. Leveringsmodellen veranderen nauwelijks Leveranciers houden sterk vast aan hun huidige leveranciersmodellen; leveranciers die landelijk opereren blijven zich richten op hun kernregio en leveranciers die internationaal opereren zullen dat blijven doen. Voor de internationaal opererende leveranciers is en blijft de directe communicatie met klanten en culturele verschillen in de diverse markten een grote uitdaging. Toch geven ze aan wel geleerd te hebben door meer experts on-site in te zetten om het aantal problemen te reduceren. Kwaliteit bepaalt de leverancierskeuze Volgens 71 procent van de leveranciers speelt kwaliteit een doorslaggevende rol bij de leverancierskeuze. Dit komt overeen met het IT-sourcingonderzoek van PwC uit 2012 waarin klanten werd gevraagd naar hun beelden. Een groot verschil tussen leveranciers en klanten is de waardering van het prijscomponent bij de keuze: leveranciers zetten prijs op de vierde plek, terwijl klanten prijs de op één na belangrijkste factor vinden. Leveranciers proberen verder klanten te overtuigen met succesvolle referentieprojecten om zo hun expertise te tonen. Tenslotte denkt 90 procent van de leveranciers dat hun rol als innovatiedriver voordelen oplevert tijdens het aanbestedingsproces. Van de klanten geeft echter maar 63 procent aan dat innovatie een belangrijk selectiecriterium is. Aanbestedingsprocessen vaak te complex Bijna alle leveranciers wensen minder bureaucratische aanbestedingsprocessen met kortere besluitroutes. In 35 procent van de Veel organisaties zijn onvolwassen in de aansturing gevallen overtreft de complexiteit van het aanbestedingsproces de praktische baten voor de klant. Zeker in de publieke sector worden de Europese aanbestedingsregels vaak als een horde gezien. De leveranciers zien vooral verbeteringspotentieel in de publieke sector en geven aan dat ervaren adviseurs kunnen helpen om de processen te verbeteren. Zeker bij minder ervaren organisaties is het rendement van de inzet van experts hoog. Organisaties onvolwassen in aansturing Wanneer organisaties hun IT outsourcen, blijft een deel van de taken in huis. Eén van de belangrijkste taken is het strategisch en operationeel leveranciersmanagement. Dit vraagt zowel IT- als managementkennis en -ervaring. Toch geven leveranciers aan dat veel van de organisaties onvolwassen is in deze aansturing, waarbij de kwaliteit van de medewerkers duidelijk te wensen overlaat. Wanneer de organisaties meer gaan kiezen voor een multi-leveranciersbenadering, wordt de aansturing ook complexer. Een goede overkoepelende aansturing is daarbij noodzakelijk en kan volgens een derde van de leveranciers, mits de juiste kennis en ervaring aanwezig is, het beste door de organisatie zelf worden uitgevoerd. Transitie vaak gepaard met problemen De transitie is een bron van problemen. De typische uitdagingen in deze fase hebben te maken met beperkte resources bij de klant en onvolwassen managementprocessen. De resourceproblemen vinden hun oorzaak vaak in de onderschatting van de benodigde inspanning. Hogere transitiekosten is hier dan ook de grootste uitdaging. Behoefte aan standaardisatie Leveranciers zien de grootste potentie voor standaardisatie in cloud computing, service-integratie en business process outsourcing; de meer recentere diensten in de geschiedenis van outsourcing. Maar ook in de meer traditionele diensten als applicatieontwikkeling en applicatiebeheer is de standaardisatiegraad nog laag. Datacenters, inclusief het bijbehorende facilitymanagement en netwerkbeheer, zijn het meest gestandaardiseerd. Groot besparingspotentieel De belangrijkste reden voor organisaties om te outsourcen blijkt meestal toch nog de te verwachten kostenbesparing. De eerste generatie outsourcing levert in verhouding meer besparing op dan de tweede generatie en de aard is ook anders. De eerste keer levert vooral efficiencyverbeteringen op, terwijl de tweede keer er meer wordt bespaard op automatisering en sprake is van een toegenomen productiviteit. In beide gevallen heeft cloud computing de grootste potentie voor besparing. De praktijk is vaak weerbarstig Bij veel sourcingprojecten die wij begeleiden en reviewen, zien we dat in de praktijk de organisatie die de outsourcing initieert, er vaak (nog) niet klaar voor is doordat er (nog) geen sterke regieorganisatie aanwezig is, de eigen basis nog niet staat, onvoldoende deskundigheid in huis aanwezig is om voldoende tegenwicht te kunnen geven en gedurende het traject uiteindelijk toch vooral op tijd en geld wordt gestuurd. Kwaliteit en partnership staan vaak minder centraal, terwijl juist deze twee als zeer belangrijke succesfactoren moeten worden aangemerkt. Gertjan Baars (Gertjan.baars@nl.pwc. com) is leader IT Outsourcing Public Sector en Ragnar van der Valk (Ragnar.van. der.valk@nl.pwc.com) leader IT Outsourcing Commercial sector bij PwC.

10

11 Door Hotze Zijlstra Interview 11 Hassan Tagi, CEO van ItaQ: Het opdrachtgeverschap kan een stuk professioneler RIJSWIJK Hassan Tagi en het in 2001 door hem opgerichte ItaQ worden binnen de IT-wereld vaak als hinderlijk kritisch ervaren. De succesvolle ondernemer weet namelijk precies waarom grote projecten binnen overheid en bedrijfsleven zo vaak uit de bocht vliegen. Als oud-programmamanager binnen de Rijksoverheid en het bedrijfsleven ziet hij bovendien hoe het wél moet. De Gouden Driehoek van Hassan als het Ei van Columbus. Tagi is in 2001 voor zichzelf begonnen uit wat hij zelf noemt frustratie over de markt. Ik heb een kleine tien jaar aan de vraagkant gezeten en me altijd afgevraagd hoe je zóveel experts kunt inhuren en toch zó weinig resultaat boekt. Het is onvoorstelbaar hoe weinig kennis en kunde al die mensen meebrengen. Bovendien zijn ze niet in staat om als één geheel te opereren. Het is allemaal los zand en iedereen handelt in zijn of haar eigenbelang. Met zulke mensen heb je er als opdrachtgever dus eigenlijk een probleem bij. Ontwikkeling Ik zie over de afgelopen 25 jaar nagenoeg geen positieve ontwikkeling, vervolgt een bevlogen Tagi, die in 2010 aan de basis stond van I-Interim Rijk een interne interim-vijver voor de Rijksoverheid. Ik weet wel hoe dat komt. Als je de hele problematiek rond falende IT-projecten met een helikopterblik bekijkt, dan zijn er vanaf de jaren 90 drie cruciale succesfactoren onveranderd gebleven. Die heb ik samengevat in wat ik de Gouden Driehoek van Hassan noem. Ten eerste zijn de opdrachtgevers vaak niet professioneel en volwassen genoeg. Men wil te veel, te snel, met te weinig kennis. Het opdrachtgeverschap kan in de breedte een stuk professioneler. Bijvoorbeeld door de inrichting van een assessmentteam bestaande uit interne deskundigen, wat mensen uit de markt en uit de wetenschap; bij elkaar een man of zes tot tien die belangeloos, feitelijk zoals een investeringsmaatschappij, naar een voorgenomen project kijken. Tezamen kunnen ze binnen een paar uur bepalen of een investering zin heeft en wat de valkuilen zijn. Het tweede aspect waarop het misgaat, zijn de leveranciers. Die zeggen immers nooit nee als ze worden gevraagd om een probleem op te lossen. Ze tekenen tegen te lage tarieven en marges in, veelal gebaseerd op inhuur van externen. Inhoudelijke betrokkenheid ontbreekt. Het geld moet uiteindelijk verdiend worden met meerwerk, waardoor ze je het leven zuur gaan maken. Ik pleit bij projecten van tientallen of zelfs honderden miljoenen voor partnership, waarbij de leverancier best een leuk bedrag mag verdienen als er goed werk geleverd wordt. De derde punt van de driehoek wordt gevormd door de governance. Het gaat daarbij om de vraag hoe je een project opzet alvorens als organisatie te gaan rennen. Tagi: In de praktijk is men al onderweg alvorens die vaardigheden zijn ingericht. Dat vraagt naast een goed ingerichte organisatie aan de vraagkant ook om een centrale regiefunctie. Die positioneer ik in het midden van de Gouden Driehoek. Ik heb ItaQ opgericht om precies deze mensen die alle drie de hoeken van de figuur kennen te kunnen leveren. Die mensen maken voor de opdrachtgever het verschil. Ik zie over de afgelopen 25 jaar nagenoeg geen positieve ontwikkeling Hassan Tagi Interim-managers ItaQ is al jaren actief op het gebied van interim-professionals. Het bedrijf heeft ruim interim professionals in zijn database, waarvan ict program managers en directors. De zwaarste kandidaten worden momenteel geassest en gedetacheerd onder de ItaQ interim-managementtak. Bij voorkeur worden zij in teams ingezet, om bedrijven met ict-problemen snel te kunnen helpen. Tagi: Zo zijn we nog beter toegerust om een traject tot een goed einde te brengen. Wij zorgen voor mensen met leiderschap en durf, die er niet zitten om de opdrachtgever te pleasen en hard durven te zijn. Mensen die naast algemene vaardigheden een goede match hebben met hun omgeving. Binnen de overheid moeten ze bijvoorbeeld overweg kunnen met bestuurders, binnen de telecom vragen we weer snelheid en pragmatisme. ItaQ gaat CIO s, CTO s en CEO s hulp aanbieden bij het beoordelen en in gang zetten van grote IT-trajecten. Fixed price en desgewenst no cure no pay. Afhankelijk van de opdracht selecteert hij persoonlijk drie tot vijf ervaren mensen, die afhankelijk van de grootte van het traject gedurende een paar dagen of weken onderzoeken wat er zoal speelt. Eventueel kunnen zij of anderen het traject vervolgens opzetten en begeleiden. De ondernemer beaamt dat hij hier een zeker belang heeft, maar benadrukt dat hij de markt als geheel graag in deze richting ziet bewegen. We praten heel veel over klantbelang, maar het wordt tijd dat we er iets mee gaan doen. Natuurlijk ben ik commercieel en zie ik kansen, maar dat is niet mijn primaire drive. Competenties Wat mij drijft, is dingen op basis van kennis en kunde simpeler, sneller en efficiënter te doen, verduidelijkt hij. Je hebt in ons vak heel veel mensen die iets kunnen: of ze zijn managing director, consultant of inhoudelijk sterk. Maar bij complexe trajecten heb je toch een combinatie van competenties nodig. Je moet zowel de breedte als de diepte in kunnen. Of zoveel verstand van zaken hebben dat je de juiste mensen erbij kunt Wat mij drijft, is dingen simpeler, sneller en efficiënter te doen betrekken. In de praktijk is het managementteam echter vaak een onderdeel van het probleem. De ItaQ-oprichter heeft voor zijn benadering geen theoretische raamwerken en methodes nodig, want het draait zoals gezegd om de competenties van mensen. Wat heb je aan een chirurg die eerst gaat opschrijven hoe hij een hart openmaakt. Daar heb je als klant helemaal niks aan. Je hebt pas wat aan een chirurg die goed is opgeleid en het kunstje al honderd keer gedaan heeft. Is die basis op orde dan heb je als leverancier geen Power- Point-presentaties meer nodig, geen video s, en geen brochures vol hypes en buzzwords. Het is allemaal niet zo ingewikkeld. Hotze Zijlstra is hoofdredacteur van CIO Magazine en BaaS Magazine.

12

13 Door Han in t Veld Software-ontwikkeling 13 Het testproces als eerste stap naar Continuous Integration Software-ontwikkeling automatiseren BREDA Het automatiseren van het software-ontwikkelproces is ambitieus, maar de voordelen zijn evident: het is snel, foutloos en voorspelbaar. Hoe werk je er naartoe? test Automated tests a tester performs per day Een ontwikkelproces dat van ontwerp tot productie automatisch verloopt lijkt misschien ver weg, maar blijkt in de praktijk goed te realiseren. Ontwikkelteams die werken op basis van Continuous Integration (CI), werken er gestructureerd naartoe. Een CI-systeem bevat alle componenten die nodig zijn voor een geautomatiseerd proces: het verkrijgen van toegang tot de sources, het bouwen van de componenten, het uitrollen daarvan op de juiste machines in de juiste omgeving en het uitvoeren van de testprocessen. CI is onlosmakelijk verbonden met agile ontwikkeling. Nieuwe versies worden tot meerdere keren per dag ingecheckt in de shared mainline. Proof of concept In onze ervaring is geautomatiseerd testen een uitstekende, direct renderende eerste stap naar CI. Het testproces is een complexe, cruciale en risicovolle schakel in het ontwikkelproces als geheel. Tegenover de eis van een minimale time-to-market staan immers criteria als functionele rijkdom, robuustheid en onderhoudbaarheid. Een succesvol geautomatiseerd testproces is snel en foutloos en kan daarom goed werken als proof of concept. Wij hebben voor een eerste reeks opdrachtgevers ervaring opgedaan met het toolen en automatiseren van: Functional testing Het gaat hier zowel om functional testing in strikte zin (werkt het systeem zoals is te verwachten?) als om regressietesting, cross-browsertesting, gui-testing en interface-testing. Geautomatiseerd testen is een uitstekende, direct renderende eerste stap naar CI X Manual tests a tester performs per day Unit testing Door het vergelijken van de feitelijke en de verwachte output bij gegeven input, is in de unit test vast te stellen of een specifieke unit van de broncode, zoals een module, correct werkt. Security testing Security testing is gericht op het vinden van flaws ofwel fouten in mechanismen als het beschermen van data en het handhaven van functionaliteit bij blootstelling aan uiteenlopende security threats. Performance testing Door performance testing bepaalt men de eigenschappen van een systeem in termen van responsiviteit en stabiliteit onder verschillende workloads. Het gaat time om kwaliteitsaspecten als schaalbaarheid, betrouwbaarheid en het verbruik van resources. CI: een nieuw begin Een geautomatiseerd testproces vereist een overzichtelijke investering die in vrijwel alle gevallen snel is terugverdiend. Hoewel automatisch testen ook zonder de invalshoek van een volledig geautomatiseerd ontwikkelproces al snel interessant is, zien wij deze stap als het begin van een nieuw tijdperk in softwareontwikkeling. Han in t Veld is Managing Director van NetRom Software. Onderzoek: 24/7 IT-beheer grootste voordeel bij uitbesteden REEUWIJK Ruim de helft (53 procent) van de IT-beslissers ziet 24/7 IT-beheer als grootste voordeel bij het uitbesteden van beheertaken. Als het grootste nadeel van het zelf beheren van IT wordt de kwetsbaarheid bij vertrek of ziekte van medewerkers. Ook het 24/7 zelf runnen van het IT-beheer zien IT-beslissers als een uitdaging. Dit blijkt uit een onderzoek van beheerspecialist SPS onder 145 IT-beslissers. In het onderzoek is aan de IT-beslissers gevraagd welke voor- en nadelen zij erva ren bij het uitbesteden van IT-beheer. 47 Procent geeft als voordeel aan dat het IT-beheer niet meer afhankelijk van personen is als het wordt uitbesteed. Het afhankelijk zijn van derden wijst 70 procent van de IT-beslissers aan als grootste nadeel bij uitbesteding van beheertaken. Aan de IT-beslissers is ook gevraagd wat zij de grootste voor- en nadelen vinden bij het zelf beheren van IT. Ruim tweederde (68 procent) vindt de korte lijnen en het snel kunnen schakelen het grootste voordeel. Als grootste nadeel wordt door 59 procent het kwetsbaar zijn aangemerkt. Ook zegt 57 procent van de IT-beslissers het moeilijk te vinden om 24/7 IT-beheer te realiseren. BZK haalt beheer ICT terug DEN HAAG De ICT-infrastructuur van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) gaat over naar een nieuw datacenter van de overheid in Rijswijk dat ressorteert onder SSC-ICT Haaglanden, het ICT-servicecentrum van het Rijk. Tot nu toe voerden de bedrijven CGI, BT en HP veel hosting- en housingtaken uit voor het ministerie. Het contract voor het beheer van de ICT-infrastructuur van BZK met genoemde bedrijven, verenigd in het consortium Match, loopt dit jaar af. Wat de gevolgen zijn voor het consortium is nog niet geheel duidelijk. In 2010 al besloot het rijk het aantal datacenters terug te brengen van 64 naar 4. De ICTinfrastructuur van de diverse ministeries zou dan uiteindelijk naar deze vier nieuwe Overheidsdatacenters (ODC) overgaan.

14

15 Door onze redactie Fotografie Angélique Vranken Trends 15 Dienstverlener Wipro gaat resultaatverplichting aan Geen compromissen bij invoeren Industrie 4.0 HOOFDDORP Industrie 4.0, het door de Duitse overheid geïnitieerde concept voor het inpassen van de voor het land zo belangrijke industriële productie in de digitale samenleving, weerklinkt inmiddels ook in Nederland. De geïsoleerde deeloplossingen van industriële automatisering en administratieve gegevensverwerking gaan eindelijk samensmelten, aangejaagd door de behoeften en wensen van de moderne consument en mogelijk gemaakt door technologische innovaties. Volgens IT-dienstverlener Wipro heeft de industrie dringende behoefte aan een resultaatgerichte regisseur bij de verwachte complexe integratieslag. Industrie 4.0, ook wel aangeduid als Smart Manufacturing, gaat naar verwachting dusdanig ingrijpen op de bedrijfsvoering van productieondernemingen dat nu al wordt gesproken over de vierde industriële revolutie. Met internet als transportlaag en drager van de koppelvlakken binnen de digitale keten ontstaat een allesomvattende servicebus (Internet of Things). Langs die weg kunnen uiteenlopende processen van ontwerp tot aan de logistiek binnen de productieketen probleemloos data uitwisselen. Omdat ook veel van de geproduceerde goederen zijn voorzien van een digitaal kenmerk, is een fabrikant in staat zijn product gedurende de levenscyclus real time te bewaken. De eindgebruiker ontvangt tijdig een waarschuwing wanneer storingen dreigen, terwijl de fabrikant veel eerder het productieproces kan aanpassen en gedurende elke fase inzicht heeft in de kwaliteit. Een ander belangrijk aspect is het digitaliseren en integreren van de productontwikkelings-, productie- en bedrijfsprocessen, inclusief integraal mappen van deze processen. Timo Fine Met Industrie 4.0 convergeren zowel de processen als de bijbehorende datastromen Convergeren van processen en datastromen De slag die industriële ondernemingen moeten maken voor invoering van Industrie 4.0 overstijgt in veel gevallen de voorhanden innovatiecapaciteit. De digitalisering reikt tot in de haarvaten van het bedrijf. Het is alles of niets, je kunt het concept niet gedeeltelijk invoeren. Deze compromisloze insteek geniet de voorkeur van de wereldwijd opererende ITdienstverlener Wipro. En volgens Beneluxdirecteur Timo Fine niet zonder reden. Tot dusver hebben de technologische vernieuwingen in die twee werelden gescheiden van elkaar plaatsgevonden. Met Industrie 4.0 convergeren zowel de processen als de bijbehorende datastromen. Daardoor ontstaan veel nieuwe mogelijkheden voor de bedrijfsvoering, die de experts binnen het bedrijf vanwege hun interne focus vaak niet herkennen of onvoldoende kunnen onderbouwen met een businesscase, aldus Timo Fine. Hij noemt als voorbeeld een project bij een papierfabriek, die voor het maken van papierpulp bomen van een bepaalde rijpheid moet hebben. Door sensorchips in de houtkapbossen aan te brengen, kan men op ieder moment nagaan of er geschikte bomen beschikbaar zijn. Selecteren sensorchips Een ander door Timo Fine aangedragen voorbeeld betreft een fabrikant van wasmachines. Die is voornemens de wasmachines te gaan uitrusten met extra elektronica, waarmee het operationele gebruik van de apparaten zich real time laat monitoren. Hoeveel water wordt er gebruikt, welke onderdelen slijten sneller? De antwoorden op die vragen leveren input voor het aanbrengen van verbeteringen door de fabrikant. Timo Fine: De benodigde sensorchips maken wij niet zelf. Maar we stellen wel de specificaties op en selecteren de toeleverancier. Volgens hem ontleent Wipro die vaardigheid aan de wortels die het bedrijf heeft in engineering. In de afgelopen dertig jaar is een omvangrijk referentiebestand opgebouwd van projecten in zowel de productieomgeving als in de administratieve automatisering. Die gecombineerde expertise kan de IT-dienstverlener nu benutten bij transitieprojecten op het vlak van Industrie 4.0. Daartoe wil Wipro als regisseur de eindverantwoordelijkheid over het gehele Industrie 4.0-transitietraject op zich nemen, inclusief de infrastructuur, de software en het verandermanagement. Wij kunnen strategie vertalen naar concrete scenario s die de grootste toegevoegde waarde opleveren Commercieel model Gaat Wipro daarmee zitten op de stoel van de directie van een onderneming? Nee, antwoordt Timo Fine stellig, Wij fungeren zelfs niet als strategisch adviseur. Wij gaan ervan uit dat binnen een onderneming de strategie al is bepaald. Wij kunnen die vervolgens vertalen naar concrete scenario s die de grootste toegevoegde waarde opleveren. En we implementeren deze scenario s. Naast de ervaring met engineering heeft Wipro nog een troef achter de hand: het commerciële model. De IT-dienstverlener gaat vaak pas verdienen wanneer de klant succes heeft, gemeten naar diens beoogde resultaat, bijvoorbeeld gebaseerd op de binnen het industriesegment geldende benchmarkwaarden. Strategic sourcing De durf om risico s aan te gaan, garandeert volgens Timo Fine dat Industrie 4.0-projecten onder regie van Wipro niet uitmonden in tijdrovende, louter technische exercities. Via een kortcyclische projectaanpak worden in het transitietraject systemen geïmplementeerd en getest. Om de ervaring en projectreferenties voor het voetlicht te brengen zal Wipro op 16 juni tijdens het Jaarcongres Strategic Sourcing in Nieuwegein een rondetafelbijeenkomst aan het thema Industrie 4.0 wijden. Daar zal één van de industriële specialisten van het bedrijf praktijkvoorbeelden van geslaagde transities naar volledig digitale productieomgevingen aandragen. Zie nl voor meer informatie.

16 Reducing document-related costs by up to 30%. Made simple by Xerox. Today s Xerox is simplifying the way work gets done in surprising ways. Like providing print services that help organisations around the globe manage their costs by printing fewer pages, digitising more documents, consolidating devices and lowering printing-related energy usage. It s one more way Xerox simplifies things, so you can focus on what really matters. xerox.nl 2015 Xerox Corporation. All rights reserved. Xerox, Xerox and Design and Ready For Real Business are trademarks of Xerox Corporation in the United States and/or other countries.

17 Door onze redactie Offshoring 17 Professor Désirée van Gorp, Universiteit Nyenrode: Ga voor outsourcing kijken in de Next 11 BREUKELEN Désirée van Gorp, professor International Business Strategy van Universiteit Nyenrode, breekt een lans voor opkomende economieën als outsourcingsbestemming. Nederlandse mkb-it-bedrijven laten ten onrechte mooie kansen in de next 11 -landen liggen, domweg omdat ze onbekend en onbemind zijn. Daar is volgens Van Gorp wat aan te doen. In 2005 publiceerde investeringsbank Goldman Sachs een lijst van elf veelbelovende opkomende landen de Next 11 die de potentie hebben om de grootste economieën van de eenentwintigste eeuw te worden, achter de BRIC-landen. Op de lijst staan Bangladesh, Egypte, Indonesië, Iran, Mexico, Nigeria, Pakistan, Filipijnen, Zuid-Korea, Turkije en Vietnam. In deze landen liggen volgens professor Van Gorp heel mooie kansen, zeker voor Nederlandse midden- en kleinbedrijven in de IT-sector. Te vaak lopen bedrijven die IT-werk offshore willen outsourcen achter de hype aan, zegt Van Gorp. Iedereen gaat naar India of China. Dat kan prima zijn, maar er wordt niet naar andere landen gekeken, terwijl ze heel geschikt kunnen zijn. Het is verbazingwekkend dat maar weinig Nederlandse bedrijven gebruikmaken van die kansen. Dat is jammer. Match in schaalgrootte Een voordeel voor kleinere Nederlandse IT-bedrijven die voor outsourcing naar bijvoorbeeld Bangladesh gaan, is volgens Van Gorp de schaalgrootte van de IT-bedrijven aldaar. Vaak volgen midden- en kleinbedrijven de bekende en inmiddels kostbare route naar India. Maar grote Indiase ITdienstverleners als TCS, Wipro en Infosys De grote Indiase IT-dienstverleners geven de Nederlandse mkb-bedrijven niet de aandacht die ze nodig hebben Désirée van Gorp geven de Nederlandse mkb-bedrijven niet de aandacht die ze nodig hebben. Terwijl de Bengaalse IT-bedrijven een omvang hebben die Nederlandse ondernemers verzekert van de aandacht en toewijding die bij de outsourcing van IT onmisbaar is. Er zijn partners te vinden met een vergelijkbare schaalgrootte. Het is eenvoudig om goed inzicht te krijgen in het dienstenaanbod van de bedrijven. De gretigheid onder ondernemers is groot en het gras is er minder kaalgevreten dan in India. Een deel van het IT-werk en de IT-gedreven bedrijfsprocessen dat Nederlandse bedrijven in India laten uitvoeren, wordt inmiddels overgenomen door onderaannemers in andere landen, bijvoorbeeld Bangladesh. Van Gorp: Het is een land met een goed opgeleide bevolking, waar de mogelijkheden op het gebied van software- en applicatieontwikkeling legio zijn. Er wordt al sinds de jaren 80 hardware geproduceerd. De overheid toont leiderschap bij de ontwikkeling van IT en de kennis op dit vlak, en grote westerse IT-bedrijven hebben er inmiddels hun R&Dafdelingen gevestigd. Handelsmissies Natuurlijk is het een grote stap om naar Bangladesh of Vietnam te gaan, zegt Van Gorp. De hype kan makkelijker zijn omdat veel bedrijven je voor zijn gegaan. Maar het kan ook een valse zekerheid geven. Ik denk dat veel bedrijven zich daar in het verleden op hebben verkeken. Als bedrijf moet je een Als je geen langetermijnperspectief hebt, moet je er niet aan beginnen lange adem hebben om er een succes van te maken, omdat het lang duurt voor je de voordelen er echt uit kunt halen. De ondersteuning voor ondernemers is in de al meer mature markets als India en China niet zo goed meer als hij was. In de opkomende markten investeren de overheden veel meer om nieuwe bedrijven binnen te krijgen. In die landen wordt er meer werk van gemaakt om deuren voor ondernemers te openen en is er hulp om een goede partner te vinden. Dus de ondersteuning is veel beter geregeld in die landen. Je krijgt daar een goede partner bij wijze van spreken op een gouden presenteerblaadje aangeboden. Het loont heel erg om mee te gaan met een handelsmissie naar zo n land en daar kennis te maken. Ik geloof in het effect van handelsmissies omdat ik het van dichtbij heb meegemaakt. Van Gorp adviseert ondernemers zich te laten voorlichten door mensen van de ambassade, die het land en de bedrijven kennen. Je moet veel informatie zien te krijgen en dat kun je niet alleen. Als je een partner hebt gevonden, ga ernaartoe en krijg een gevoel over met wie je te maken hebt. Doen ze wat ze zeggen? Praat met andere bedrijven die al ervaring in het land hebben. Daarom zijn die handelsmissies in mijn ogen zo belangrijk. Het is een gemiste kans als je daar geen gebruik van maakt. Duurzaamheid Van Gorp benadrukt dat een ondernemer voor zichzelf vooraf duidelijk moet hebben wat hij er precies uit wil halen. Ga je alleen voor het kostenvoordeel of voor de langetermijnrelatie? De opkomende economieën zijn geen landen waar je instapt en dan weer uit gaat. Niet dat je er voor altijd vastzit, maar hit and run, dat kan niet. Als je geen langetermijnperspectief hebt, moet je er niet aan beginnen. Hoe groot de mogelijkheden ook zijn. Zoek een partner die voor duurzaamheid in de relatie gaat. Je kunt iets misschien tien cent goedkoper laten doen, of kiezen voor een bedrijf waar de medewerkers een paar dollar meer kosten. Het betaalt zich terug als de medewerkers daar het naar hun zin hebben, hun productiviteit hoger is, minder vaak ziek zijn en minder van baan veranderen. Ik zou daar liever iets meer voor betalen. Als je pragmatisch kijkt, levert het meer op. Dan hoef je er nog niet eens idealistisch naar te kijken. Onzekerheid Van Gorp wil niet verhullen dat er in de opkomende economieën onzekerheden zijn. In Bangladesh speelt de natuur bijvoorbeeld een belangrijke rol. In ontwikkelingslanden vinden helaas ook de meeste natuurrampen plaats. Zo ongelijk is het in de wereld. Daarnaast is er politieke instabiliteit. Dat zie je ook in het Midden Oosten en Noord- Afrika. Dit zijn landen die niet mainstream zijn, ze maken grote ontwikkelingen door. Ze zijn onbekend, maar dat betekent niet dat de risico s automatisch groter zijn vergeleken met India. Hoeveel aggregaten staan er in India en hoe vaak moet daar aanspraak op worden gemaakt? Vaak. Datzelfde geldt voor Bangladesh. De IT-infrastructuur is kwetsbaar en dat zijn dus behoorlijke risico s. Hoe krijg ik mijn geld het land uit? Dat zijn belangrijke vragen. Als je daar investeert en je ziel en zaligheid erin legt, zijn dat geen kleine hobbels.

18 Jaarcongres 16 JUNI 2015 STRATEGIC SOURCING The journey to digital Programma Kijk op: strategic-sourcing.nl voor het volledige programma en registratie Welkom & Registratie PLENAIR PROGRAMMA I PAUZE opening Jaarcongres strategic Sourcing 2015 Rob Beijleveld, CEO ICT Media en Joost Hoebink, dagvoorzitter het speelveld van Strategic Sourcing Ton van der Linden, CIO Achmea The journey to digital Gilbert van der Heiden, Research VP Gartner Shared service center ICT Haaglanden en de digital journey van de rijksoverheid Astrid Zwiers, Directeur SSC-ICT Haaglanden Rondetafelsessie: Rondetafelsessie: Rondetafelsessie: Rondetafelsessie: Rondetafelsessie: Accelerate - transform your business using the dynamics of demand and supply. Kaushik Ghosh, Senior Director Philips IT Infrastructure Platforms Philips Electronics Nederland B.V. So now you have outsourced innovation, what s next? Dominik Blattner, CEO and Founder Cupenya Wat zijn de belangrijkste succesfactoren in de huidige multi-sourced IT-omgevingen? Hannah Patterson, Expert in Service Integration (SIAM) en multi-sourced operating models en Harm-Jan Dijkstra, Programma Directeur Heineken Agile in the core Arie van Bennekum, Thought leader Agile in the core, Cegeka De Cloud: Hoe faciliteer je business innovatie? Eric-Jan van Vuuren, Product Lead Azure Microsoft PLENAIR PROGRAMMA II Philips bouwt consumption-based infrastructure Alan Nance, VP Technology Transformation Philips Pauze BreakOut Programma II Lunchpauze een juridische blik op de sourcing-wereld Anja Dekhuijzen, Partner Whitebridge Advocatuur De koe bij de horens - IT en de beeldvorming bij de business Carlo A. Schreurs, Director ICT - Development and Operation Royal FrieslandCampina BreakOut Programma I Peersessie: Expertsessie: Rondetafelsessie: Rondetafelsessie: Architectuuraspecten van Strategic Sourcing Jeroen van den Assem, Enterprise Information Manager Achmea en Leon Siemerink, Procurement Manager IM&IT Achmea Agile Sourcing afstemmen sourcinglandschap en -afspraken op technologische ontwikkelingen Paul Cornelisse, Director METRI en Bart de Ruijter, Founder METRI Informatiebeveiliging voor bij de eigen bedrijfsgrenzen Medea de Jong, Consultant Risicobeheer Informatiebeveiliging Trusted Value Management in complex B2B relationships. Hans Hopmans, Director KPMG Procurement Advisory Peersessie Rondetafelsessie: Rondetafelsessie: Rondetafelsessie: Rondetafelsessie: Rondetafelsessie: Rondetafelsessie: Rondetafelsessie: Shared service center ICT Haaglanden en de digital journey van de rijksoverheid Astrid Zwiers, Directeur SSC-ICT Haaglanden Security and Sourcing: data analytics more important than ever Gabriel Schild, Executive Consulting Partner Verizon Enterprise Solutions De regel van drie bij sourcing door Capgemini Co van Leeuwen, Capgemini Wat was er nodig om een toekomst klaar, beveiligd internationaal netwerk voor Panalytical te bouwen? Martijn Morshuis, ICT Infrastructuur Architect Panalytical Hoe zorgt u ervoor dat service-levels gehaald worden binnen een multi-sourced omgeving? Harm-Jan Dijkstra, Programma Directeur Heineken Extract greater value from Global Sourcing Suketu Patel, VP and Head of Strategic Global Sourcing at Infosys Hoe verandert de digitale transformatie uw sourcingsstrategie Herman Levert, GM Large Enterprice Operations Xerox Sourcing security hoe gaat dat in z n werk? Harry Arends, Director Benelux, Masergy Communications Rondetafelsessie: Rondetafelsessie: Productieve, gemotiveerde medewerkers en hun werkplek Marco Ebbers, Director, KPN Workspaces Marsha Muller, Marketing- en productmanager, KPN Workspaces Smart Manufacturing de consequenties voor sourcing Timo Fine, Regional Manager Benelux, Wipro RECEPTIE VIP DINER (OP UITNODIGING)

19 Platina Partners Goud Partners Zilver Partners Advocatuur Kennis Partners JSS j u n i N B C c o n g r e sc e n t r u m n i e u w e g e i n Media Partners Lifestyle Partners

20 20 Strategie Door onze redactie Gartner pleit voor adaptive sourcing Strategie gericht op verandering Gilbert van der Heiden AMSTERDAM Digitale trends zoals het Internet of Things (IoT) zorgen voor een grote dynamiek binnen organisaties. Het IoT kan er niet alleen voor zorgen dat innovatie in een stroomversnelling terechtkomt, maar zorgt door de vele koppelingen die worden gelegd ook voor een extended supply chain en contracten die voor kortere periodes worden aangegaan. De vraag is dan hoe je je sourcing positioneert, stelt Gilbert van der Heiden, Research VP bij Gartner. In zijn keynote tijdens het Jaarcongres Strategic Sourcing zal hij pleiten voor een sourcingstrategie die is gericht op verandering. Het Internet of Things zorgt voor een conversie van de Informatietechnologie en de Operationele Technologie, zo zal Gilbert van der Heiden zijn toehoorders op 16 juni voorhouden. Het zijn straks jouw fabriekssystemen die met elkaar zijn verbonden en jouw producten die aan het internet zijn gekoppeld. Door deze verbondenheid worden bedrijven geconfronteerd met een supply chain die veel omvangrijker is dan ze gewend waren, wat bijvoorbeeld vraagt om het vermogen om contracten snel aan te kunnen passen. Bimodal IT Om sneller te kunnen reageren op veranderingen pleit Gartner voor een sourcingstrategie die adaptive is waardoor een bedrijf op verschillende snelheden kan opereren. Gartner borduurt hiermee voort op de vorig jaar geïntroduceerde Bimodal IT -visie die IT-organisaties beter in staat stelt om de stap te maken naar een digital business. In die visie opereert IT in twee verschillende modi. Modus 1 is voor de gewone dagelijkse taak van IT en moet solide, veilig, betaalbaar en schaalbaar zijn. Modus 2 geeft ruimte voor experimenten en brengt een ander risicoprofiel met zich mee. Drie lagen Op eenzelfde manier moeten bedrijven volgens Gartner ook naar sourcing kijken, al hanteren de marktonderzoeken voor adaptive sourcing niet twee modi maar drie lagen. De onderste laag is de Run-laag die vergelijkbaar is met modus 1 uit de Bimodal IT-visie. Op De marktonderzoeken voor adaptive sourcing hanteren niet twee modi maar drie lagen deze laag bevinden zich alle assets en die moet gewoon betrouwbaar zijn, licht Van der Heiden toe. Failure is hier geen optie. Volgens Van der Heiden gaat tot vijftig procent van het IT-budget naar deze laag. Bovenop deze basis moet de business veilig kunnen spelen en ook kunnen falen, vervolgt Van der Heiden. Dat spelen gebeurt op de Innovate-laag die de elementen bevat voor flexibiliteit, snelheid en bedrijfsgerichte innovatie. Hier vinden de snelle ontwikkelingen plaats om op een steeds kortere termijn nieuwe producten te creëren en nieuwe functionaliteit te kunnen leveren. Diensten worden soms kortstondig op een ad-hocbasis gesourcet om snel in te kunnen spelen op veranderingen, maar ook langetermijnrelaties komen voor. Maar dan maak je nog altijd geen winst, zegt Van der Heiden resoluut. Om te komen tot een onderscheidend vermogen voorziet adaptive sourcing in een tussenlaag, de Differentiate-laag, waar het draait om de daadwerkelijke producten en diensten die de business levert aan haar klanten en innovaties verder worden geoptimaliseerd. Dit vraagt van de sourcingpartners meer expertise op het gebied van industrie en proces, thought leadership en bedrijfsgerichte innovatie. Van controleren naar coördineren In feite beweegt IT zich als sourcingpartner van controleur op de Run-laag naar coördinator op de Innovate-laag, waar de business de ruimte krijgt om veilig te experimenteren, concludeert Van der Heiden. Op de Differentiate-laag is het belangrijk de partner voor de business te zijn om zowel de integratie te waarborgen van innovatie met differentiatie, als ook de integratie van differentiatie met de operatie, de Run-laag.