Verkeersslang. Handleiding

Transcriptie

1 Verkeersslang Handleiding

2 Inhoudstafel 1. Inleiding...3 Europees project HET VERKEERSSLANGSPEL...3 Basis... 4 Deluxe... 6 Groene kilometers (Pas tijdens het schooljaar ) SPELREGELS...8 Klasactiviteiten... 8 Schoolactiviteiten SPELPAKKET VOORDELEN EN SUCCESPUNTEN VAN HET VERKEERSSLANGSPEL...10 Voordelen...10 Succespunten Actieplan Verkeersslangspel Informeer leerkrachten en andere belanghebbenden Registreer je op Meting voor de campagne Informeer ouders en andere belanghebbenden Verkeersslangspel Evaluatie Meting na de campagne Informatie voor de ouders...19 Wat gebeurt er?

3 1. INLEIDING De verkeersslang is een leuke campagne met een spel, die jonge kinderen (en hun ouders) stimuleert om op een milieuvriendelijke, veilige en gezonde wijze naar school te gaan. Veel kinderen en ouders bevinden zich in een vicieuze cirkel: Het autoverkeer neemt toe, wat tot meer onveilige situaties leidt. Dat vergroot op zijn beurt het onveiligheidsgevoel van ouders. Daardoor vervoeren de ouders hun kinderen met de wagen naar school, wat resulteert in meer autoverkeer in de schoolomgeving De Verkeersslang stimuleert scholen, kinderen en ouders om die vicieuze cirkel te doorbreken en zet hen aan om vaker naar school te wandelen of fietsen, vooral wie dicht bij de school woont, of om de bus te nemen of te carpoolen. Door meer te fietsen en te wandelen, worden kinderen sterker in fietsen en wandelen. De fietsvaardigheden van de kinderen verbeteren, ze raken meer vertrouwd met het dagelijkse verkeer en hun bekwaamheid om te anticiperen op andere weggebruikers verbetert. Bovendien draagt fietsen en wandelen bij tot de aanbevolen dosis beweging, die kinderen en volwassenen nodig hebben. Het vermindert ook de verkeerschaos en de parkeerdruk aan scholen. Europees project Wanneer je de Verkeersslang speelt, neem je deel aan een Europese campagne. De volgende landen zijn bij dat Europese project betrokken: Oostenrijk, België, Bulgarije, Griekenland, Hongarije, Italië, Nederland, Verenigd Koninkrijk en Slovenië. We zouden de Verkeersslang in al die Europese landen op hetzelfde moment willen spelen. Daarom stellen wij voor om de Verkeersslang in de maand mei te organiseren. 3

4 2. HET VERKEERSSLANGSPEL Milieuvriendelijk, veilig en gezond reizen, zijn de basiscomponenten van het spel. De Verkeersslang heeft als doel kinderen en hun ouders in de lagere school te stimuleren om veilig en milieuvriendelijk naar school te gaan gedurende (minstens) één week. Kinderen houden ervan om zich te voet op met de fiets te bewegen. Zo doen zij ervaring op in het verkeer. Het principe jong geleerd is oud gedaan is zeker van toepassing. Duurzame woonschool verplaatsingenzijn goed voor het milieu en de gezondheid van de leerlingen. Het gebruik van duurzame transportmiddelen (wandelen, fietsen, openbaar vervoer, enz.) vermindert het aantal auto s en de parkeerproblemen aan de schoolpoort en in de schoolomgeving. Naar school komen op een veilige wijze is een must. De weg naar-en-van school moet veilig zijn. Kinderen worden ook gestimuleerd om een fietshelm te dragen. Basis Gedurende één week, speelt de hele school de Verkeersslang. Het basisverloop van het spel bestaat uit het uitdelen van stickers, telkens een leerling tijdens de campagneweek naar school komt met een duurzaam vervoermiddel (bv. wandelen, fietsen, de bus nemen of carpoolen). Al die stippen (stickers) worden verzameld op een grotere ronde sticker, die op het spandoek met de slang gekleefd moet worden. De leerlingen van alle klassen bewaren die stippen tot het doel bereikt is en de ronde sticker gevuld is. Een volle sticker wordt op de Verkeersslang spandoek van de school gekleefd. Het doel is zoveel mogelijk stickers op het spandoek te kleven en zo de volledige slang te bedekken. 4

5 Op verschillende plaatsen op het lichaam van de slang staan vijf tekeningen: een tekening met voetgangers, één met fietsers, één met autopool, één met een bus en één met skaters en steppers. Wanneer de leerlingen die tekeningen bereiken, krijgen ze een beloning. Die beloning moet door de school zelf voorzien worden, maar het gaat meestal om immateriële zaken, zoals extra speeltijd, geen huiswerk, enz. Men kan extra bonuspunten uitdelen om verschillende redenen. Leerlingen die met de fiets naar school komen, worden gevraagd een helm te dragen. Dat verhoogt de veiligheid van de kinderen en ze kunnen een extra stip verdienen, telkens ze de helm gebruiken. Kleuters of leerlingen, die verder wonen en naar school gereden worden, kunnen ook deelnemen. Hun ouders kunnen hun auto op 100 of 200 meter van de school parkeren en hun kinderen te voet naar school begeleiden. Of meerdere kinderen tegelijk in één auto (carpool) naar school vervoeren. Ook leerkrachten kunnen hun milieuvriendelijke verplaatsingen bijhouden. Ondanks het feit dat de meeste leerkrachten ver van de school wonen, of te veel materiaal moeten meedragen, bieden de spelregels extra stippen aan voor leerkrachten die op een duurzame wijze reizen. Leren door imitatie is de gemakkelijkste manier voor jonge kinderen om zich nieuw gedrag eigen te maken. Het bewustzijn van de leerkrachten aanwakkeren en hen sensibiliseren over die voorbeeldfunctie, kan gestimuleerd worden door hen de kans te geven extra stippen voor hun klas of school te winnen. 5

6 Deluxe Het basisspel van de Verkeersslang zoals hierboven beschreven, is de minimale versie die elke deelnemende school organiseert. Ze worden echter ook aangemoedigd om de deluxe versie op touw te zetten, waarbij de hele school extra aandacht besteedt aan duurzaam (en veilig) vervoer gedurende de hele week van het spel. Die week kan starten en eindigen met veel aandacht voor de Verkeersslangom de aandacht voor duurzaam en veilig huis-schoolverkeer te vieren. Activiteiten die van het spel een deluxe versie maken, zijn bijvoorbeeld extra verkeers- en mobiliteitseducatie in de klassen, een autovrije dag, fietstraining op de speelplaats of in de schoolomgeving. De resultaten van de Verkeersslang zijn beter, wanneer de scholen meer aandacht besteden aan het onderwerp van het spel. Groene kilometers (Vanaf schooljaar ) Telkens een klas of school (groep) een vooraf bepaald aantal stickers verzamelt, kunnen zij één voetafdruk invullen op de online kaart, die de reisafstand rond een specifieke stad, een land of tussen de CONNECT landen weergeeft. Elk van hen is aangestipt met merktekens. Op de website Schoolway.net kunnen individuele leerkrachten of scholen aanduiden hoeveel kilometer op een duurzame wijze gereisd werd. Hoe meer kinderen deelnemen aan de Verkeersslang, hoe meer kilometers verzameld worden. De online kaart zal je tonen waar je school heen reist, terwijl je zelf je bestemming kiest. Wanneer de school (of klas) op één van die plaatsen aankomt, kan men een 6

7 klasactiviteit toevoegen om te leren over de geschiedenis en het belang van die plaats. Die activiteit kan in verschillende lessen passen. Om de collectieve inspanning te meten, kan elke klas een affiche voorbereiden met de aanduiding van de groene kilometers, die gehaald werden. Prijzen worden uitgedeeld door de stad of door de CONNECT partner aan klassen en scholen die het grootste aantal groene stempels verzameld hebben. Informatie De website bevat alle informatie over de Verkeersslang voor de scholen, kinderen, ouders, gemeente en lokale stakeholders. Je kunt er de resultaten vinden van de verschillende deelnemende scholen in Oostenrijk, België, Bulgarije, Griekenland, Hongarije, Italië, Slovenië, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Downloads Op de website kan je de meldingsformulieren voor de actie downloaden, net zoals alle andere interessante en gerelateerde informatie zoals deze handleiding, informatie voor de ouders, affiches en activiteiten/lessen voor de deluxe versie van de Verkeersslang. Registratie Leerkrachten kunnen hun school en de verplaatsingswijzen van de leerlingen voor, tijdens en na de campagne op de website registreren. Elke school kan haar eigen toegangscode verkrijgen. 7

8 3. SPELREGELS Het basisspel bevat zowel klas als schoolactiviteiten. Klasactiviteiten De stippen uitdelen Elke ochtend vraagt de leerkracht aan zijn/haar leerlingen wie op een duurzame manier naar school kwam. Die leerlingen krijgen een stip. De leerkracht vraagt de leerlingen die met de fiets kwamen of zij een fietshelm droegen; zij krijgen een extra stip. De stippen op de sticker kleven Alle stippen worden op de sticker in de klas gekleefd. De sticker is vol als het vooropgesteld doel behaald is (zie pagina 16). Schoolactiviteiten Volle sticker De volle stickers op het spandoek van de Verkeersslang kleven. Beloning bij het bereiken van een tekening Wanneer een klas met haar volle sticker een tekening bereikt, beloont de school alle leerlingen (op dat moment of op de slotdag). Slotdag Officiële afsluiting van de Verkeersslang en uitreiking van de beloningen. Registratie van de klas/school op om de verzamelde groene kilometers bij te houden. (vanaf ) Organiseer klasactiviteiten, gerelateerd aan de bereikte bestemmingen, groene kilometers, eco voetafdruk, etc. 8

9 4. SPELPAKKET Een Verkeersslang spandoek (4 x1 m) voor de hele school Downloads op Informatie voor de ouders Handleiding voor de leerkrachten Vijf ronde stickers voor elke klas (een voor elke dag) Stippen voor elke klas Affiche (vanaf schooljaar ) Beloning voor de leerlingen (vanaf schooljaar ) Klasformulier voor de meting voor, tijdens en na de campagne Schoolformulier voor de meting voor, tijdens en na de campagne 9

10 5. VOORDELEN VAN HET VERKEERSSLANGSPEL Voordelen Om je collega s, ouders en vele anderen te overtuigen, vind je hieronder een lijst met enkele van de voordelen van je deelname aan de Verkeersslang! Een ludieke en gemakkelijk uit te voeren campagne Ontworpen op maat van elke school Hoe meer klassen deelnemen, hoe groter de impact Minder autoverkeer, parkeerdruk en chaos in de schoolomgeving. Fietsen en wandelen zijn goed voor je gezondheid, het milieu, de ervaring in het verkeer èn voor je portemonnee. Een fluovestje en helm dragen tijdens het fietsen is veiliger. Wandel eens en red een boom! Kinderen leren het meest door imitatie van ander gedrag. De verkeersslang geeft hen de kans om duurzaam en veilig gedrag op een toffe manier te imiteren. Educatieve ondersteuning Om het mobiliteitsprobleem in de schoolomgeving op een structurele wijze te benaderen, zet de Verkeersslang scholen aan om samen met de nationale CONNECT partners educatieve initiatieven te ontwikkelen op het gebied van mobiliteit. Bijvoorbeeld een schoolrouteplan opstellen, een verkeerseducatieve route uitwerken, autovrije schooldagen organiseren, een schoolproject opstarten, een verkeersproject uitwerken, voetgangers- en fietspools beginnen, fietspaden aanleggen. De Verkeersslang is een eerste stap naar een meer vastgelegde werking rond duurzaam en veilig vervoer in jouw school. Lokale partners 10

11 van het Verkeersslangspel kunnen je educatieve ondersteuning geven om je te helpen om van dit spelpakket een succes voor je school te maken. Succespunten De succespunten van de Verkeersslang in kader van het Europese project CONNECT zijn in enkele woorden: Eenvoudige uitvoering Kindgerichte aanpak Positieve emoties Op maat gemaakt Ouders en kinderen ervaren hoe aangenaam het is gedurende één week ervaren ouders en kinderen naar school te wandelen of te fietsen Springplank naar continue werking rond het onderwerp Verband tussen eigen gedrag en de echte wereld. Bredere aanpak naar ouders en zelfs beleidsmakers toe Professioneel project met aantrekkelijk materiaal 11

12 6. ACTIEPLAN VERKEERSSLANGSPEL In dit hoofdstuk vind je het actieplan van het Verkeersslangspel. Het tijdsschema is een richtlijn, geen vereiste. Het is wel verplicht om een meting van de verplaatsingswijzen voor, tijdens en na de campagne te organiseren. Actieplan van Verkeersslangspel Actie Tijd 1 Leerkrachten informeren 6 weken ervoor 2 Registreren op 6 weken ervoor 3 Meting voor de campagne Minstens 2 weken voor het spel 4 Informeer de ouders en andere belanghebbenden 1 week ervoor 5 Verkeersslangspel Verkeersslangspel 6 Evaluatie 1 week erna 7 Meting na de campagne Minstens 3 weken na het spel 6.1. Informeer leerkrachten en andere belanghebbenden Als je wil dat de Verkeersslang een succes wordt, is deelname essentieel. Informeer dus leerkrachten en andere belanghebbenden, zoals de politie, over de doelstelling, de duur en de regels van het spel Registreer je op Vraag je contactpersoon voor de Verkeersslang naar je registratiecode voor de website, als je die niet online gekregen hebt. Meldingsformulieren, informatie voor ouders, deze handleiding, educatief materiaal en andere informatie kan je op de website downloaden. 12

13 6.3. Meting voor de campagne Wat is de huidige verplaatsingswijze van de leerlingen? Een eenvoudige momentopname, door handopsteek, in elke klas geeft de gewenste informatie. De leerkracht noteert de verplaatsingswijzen van de leerlingen op het klasformulier. Hij/zij noteert ook het aantal leerlingen dat een fietshelm droeg. Het schoolformulier, het overzicht van alle klasformulieren, geeft een totaalbeeld van de verplaatsingswijzen van alle leerlingen in de school en van het aantal leerlingen dat een fietshelm draagt. Dat geeft ons de stand van de huidige proportie veilige en milieuvriendelijke trips naar school. Vul dat schoolformulier in op de website of stuur het naar de partner van de Verkeersslang van jouw land. Bepaal de doelstelling Veilige en milieuvriendelijke trips naar school Het doel van de Verkeersslang moet haalbaar zijn, maar het spel moet ook uitdagend blijven. De school moet beslissen welke doelstelling zij hoopt te bereiken met de Verkeersslang. Bijvoorbeeld: Elke dag komt 50% van de leerlingen op een veilige en duurzame wijze naar school. Dan kan men de doelstelling op 70% zetten tijdens het spel. In het CONNECT projectvoorstel wordt aan de Europese Commissie beloofd dat we de autoritten naar school met 20% zullen verlagen. De minimumdoelstelling is 20%. Als de duurzame trips voor het spel al 80% bereiken, is het uiteraard toegestaan om een lagere doelstelling te bepalen. Scholen kunnen beslissen om ofwel een doelstelling te bepalen voor de hele school ofwel verschillende doelstellingen te bepalen voor elke klas. Het principe van de berekeningen blijft hetzelfde. Indien je school beslist doelstellingen per klas te formuleren, raden we aan om altijd de algemene inspanning van de hele school op te volgen, om te veel competitie tussen de verschillende leerjaren te vermijden. Bereken het aantal stippen van de sticker Berekeningsmodellen voor het nodige aantal stippen, kan je vinden op de website van de campagne In deze handleiding zal je een voorbeeld vinden van twee berekeningsmodellen. Berekeningsmodel 1 geldt voor de scholen die de doelstelling voor de gehele school bepalen en berekeningsmodel twee geldt voor de scholen die voor elke klas een andere doelstelling bepalen. 13

14 Stap voor stap De school bekijkt de effectieve stand van duurzame trips en solo autoritten. (a) De school bepaalt een algemene doelstelling in percenten (+ %). (b) De school schrijft de doelstellingen toe aan de klassen. Dat kan één doelstelling zijn voor alle klassen (model 1) of dat kan variëren van klas tot klas (model 2). (c) De school berekent de percentuele verschuivingen in effectieve trips per klas. Dat zijn het aantal stippen, die de kinderen verdienen om een sticker te vullen. (d) LEGEND calculated to be filled in % target to be reached (in %) Twee voorbeelden van de berekening: Klasnaam (bv. 1a, 1b, 2a, 2b ) Aantal leerlingen MODEL 1: identieke klasdoelstellingen Huidige stand Duurzame trips (a) Solo autoritten n % n % Vervoerswijzeverdeling tijdens week in %(b) % (c) Doel Solo car trips 20% -15% (b) (b) n (d) % n Verschuivin g naar duurzame trips Aantal extra duurzame trips totaal % 29 29% 86% 87 14% a % 8 31% 86% 22 14% 4 4 1b % 4 16% 86% 22 14% 3 1 2a % 13 45% 86% 25 14% 4 9 2b % 4 19% 86% 18 14%

15 Klasnaam (bv.. 1a, 1b, 2a, 2b ) Aantal leerlingen MODEL 2: VERSCHILLENDE KLASDOELSTELLINGEN Huidige stand Duurzame trips (a) Solo autoritten n % n % Vervoerswijzeverdeling tijdens week in % (b) Doel Verkeerssla ng % (c) Solo autoritten 15% -15% (b) (b) n (d) % n Verschuivin g naar duurzame trips Aantal extra duurzame trips totaal % 45 35% 80% % a % 9 33% 93% 25 7% 2 7 1b % 4 16% 88% 22 12% 3 1 2a % 13 45% 83% 24 17% 5 8 2b % 14 48% 66% 19 34% a % 5 26% 89% 17 11% Informeer ouders en andere belanghebbenden Als je wil dat de Verkeersslang een succes wordt, dan is deelname essentieel. Informeer de ouders met de informatie voor ouders op Al het materiaal om je te helpen staat daar. Uiteraard is het aan jou om wijzigingen in de informatie aan te brengen in overeenstemming met de spelregels van je eigen school. Je kunt informatie toevoegen over parkeren op afstand of de ouders informeren over bestaande en nieuwe initiatieven tijdens de week. Jij kunt ook een persbericht schrijven om de buurt of stad op de hoogte te brengen. Een voorbeeld van een persbericht kan je vinden op Het spel Hang het spandoek op een plaats die gemakkelijk bereikbaar en toegankelijk is, bv. in de hal op de overdekte speelplaats. Hang de Verkeersslang affiche op een zichtbare plaats in de school (vanaf schooljaar ) Verdeel de stippen en stickers onder de verschillende klassen. 15

16 Beloon de leerlingen die op een veilige en duurzame wijze naar school kwamen met bijvoorbeeld een Verkeersslang sticker. (vanaf schooljaar ) De leerkrachten moeten de klasformulieren invullen. De resultaten van de klasformulieren moeten op het schoolformulier verzameld worden. Dat kan ingevuld worden op of naar Mobiel 21 gestuurd worden. Deluxe versie: lanceer de campagne met een knaller! Concept: De eerste dag op school met leerlingen, leerkrachten, ouders en ouderraad of een wat officiëlere eerste dag met bezoekers van buiten de school. Wie uitnodigen? Deluxe: De leerlingen, leerkrachten, ouders en schoolcommissie of bezoekers van buiten de school zoals ouderen of politie. Programma? Deluxe: De ouderen, de politie of de schoolcommissie leggen het doel en de regels van het spel uit. Vertel de kinderen en ouders hoeveel kinderen al op een duurzame en veilige wijze naar school komen en wat de doelstelling is van de Verkeersslang. Tel zeker af en onthul het spandoek. Op vind je ideeën voor een leuke start van het spel. Beloningen voor de leerlingen Beloningen wanneer een tekening bereikt wordt De leerlingen kunnen maximum vijf beloningen van hun school verdienen. Elke tekening op het spandoek kan tot een beloning leiden. Op het spandoek vind je de volgende tekeningen: voetgangers, bus, fietsers, autopoolers en skaters. Je kunt de beloningen aankondigen in het begin of hen als verrassing houden tot de laatste dag. 16

17 Een bijkomend budget voor beloningen is zeker geen voorwaarde om aan de Verkeersslang deel te nemen. De beloningen kunnen immaterieel zijn. Lees de volgende paragraaf Tips voor beloningen om inspiratie op te doen. Via de deelnemende partners, zoals gemeenten of het provinciebestuur, krijgt de school vaak enkele prijzen. Een gebalanceerde mengeling van goede immateriële ideeën, geplande aankopen en prijzen van de partners behoren tot de mogelijkheden. Tips voor beloningen Recreatiemateriaal voor de speelplaats: ballen, springtouwen, een basketbalring, een voetbaldoel, spelmateriaal enz. Een aandenken: een sticker, een busabonnement, fluorescerende banden, fietsreflectoren, fietsbellen, pennen enz. Andere tips: 15 minuten of een half uur extra speeltijd, geen huiswerk gedurende één of meerdere dagen, een extra zwembeurt, een leuke film kijken in klasverband enz. Een tussendoortje: een ijsje, een appel, een drankje, een receptie met hapjes, enz. Studiemateriaal (boeken, spelletjes, enz) Bepaal het concept van de finaledag Concept? Basis: Een finaledag met leerlingen, leerkrachten, schoolcommissie. Deluxe: Een officiëlere finaledag met bezoekers van buiten de school. Wie uitnodigen? Basis: de leerlingen, leerkrachten, schoolcommissie Deluxe: de ouders en/of politie Programma? Basis: Aankondiging van de resultaten van de Verkeersslang, beloningen en gadgets uitdelen. Deluxe: ludieke activiteiten, kijk op Evaluatie De resultaten voor, tijdens en na het spel zijn de input voor de kwalitatieve evaluatie. Nochtans is jouw persoonlijke mening en ervaring van groot belang om de campagne te verbeteren. Daarom nodigen we jou en de ouders uit om de online vragenlijst in te 17

18 vullen op en ons foto s en anekdotes van jouw campagne te bezorgen Meting na de campagne De meting na de campagne moet minstens drie weken na afloop van het spel uitgevoerd worden. Het doel van de meting na het spel is om de langetermijn effecten van het Verkeersslangspel te ontdekken. De resultaten van elk klasformulier moeten op het schoolformulier verzameld worden. Dat kan ingevuld worden op of naar Mobiel 21 gestuurd worden. 18

19 7. INFORMATIE VOOR DE OUDERS (Informatie op de Schoolway.net Website) Op de Schoolway.net website kunnen geregistreerde scholen informatie, folders en voorbeeldbrieven downloaden, om de ouders te informeren. Hieronder vind je enkele argumenten om de ouders te overtuigen om zich al van de allereerste dag te engageren. Kinderen zijn verzot op spleen. En ze vinden het ook leuk om af en toe te voet of met de fiets naar school te gaan. Je kind zal het dus zeker leuk vinden om deel te nemen aan de Verkeersslang. Op voorwaarde dat jullie, als ouders, veilig en milieuvriendelijk vervoer een kans geven. Wat gebeurt er? Tijdens de Verkeersslang krijgt elke leerling die naar school komt met een duurzaam vervoersmiddel te voet, met de fiets, met de bus, via autopool, of via ouderstops - een stip wanneer hij/zij op school aankomt. Alle stippen worden verzameld op een groot Verkeersslang spandoek. Het doel is om het slangenspandoek te bedekken en zo beloningen te verdienen. Tijdens die campagne wordt ook het dragen van een fietshelm gestimuleerd. Deze campagne heeft alleen maar voordelen: Je kind neemt deel aan een uitdagend schoolspel, samen met zijn/haar vrienden. Je kind krijgt meer beweging en gaat naar school op een plezierige en gezonde wijze. Je kind reist veilig, gezond en milieuvriendelijk. Je kind leert actief en onafhankelijk te zijn in het verkeer. De verkeers- en parkeerchaos aan de schoolpoort vermindert. Hoe meer kinderen deelnemen, hoe voller het spandoek raakt en hoe meer prijzen verdiend kunnen worden. Neem deel en laat je kind tijdens de Verkeersslang te voet, met de fiets, met de bus of via autopool naar school komen (alleen of met begeleiding). Bedankt voor je engagement! 19

20 CONTACT Provincie Oost-Vlaanderen Mobiliteitscel Woodrow Wilsonplein Gent Tel mobiliteit@oost-vlaanderen.be Mobiel 21 vzw Contactpersoon: Lies Lambert Vital Decosterstraat 67a bus Leuven Tel. (alg.) Tel (lies) Fax (alg.) info@mobiel21.be (lies) lies.lambert@mobiel21.be 20