Scheikunde vanaf 2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Scheikunde vanaf 2013"

Transcriptie

1 Scheikunde vanaf 2013 Aonne Kerkstra Juleke van Rhijn Sander Haemers Delft voor Docenten, 13 januari

2 Adviesexamenprogramma vwo 2013 vergeleken met bestaand programma A. Vaardigheden A. Vaardigheden B. Stoffen en materialen in de chemie B. Stoffen, structuur en binding C. Chemische processen en behoudswetten C. Koolstofchemie D. Ontwikkelen van chemische kennis D. Biochemie 2

3 Adviesexamenprogramma vwo 2013 vergeleken met bestaand programma E. Innovatie en chemisch onderzoek E. Kenmerken van reacties F. Industriële (chemische) processen F. Chemische techniek G. Maatschappij, chemie en technologie G. Zuren en basen H. Redox 3

4 CHEMIE 6 e editie Noordhoff Vertrouwde leerling gerichte methode. Programma is uitdagend, gestructureerd en gedegen uitgewerkt. Chemie claimt de juiste balans tussen vernieuwende contexten en behoud van traditionele concepten. De concepten staan centraal in aansprekende en relevante contexten. Leerlingen worden gestimuleerd tot het ontwikkelen van actief en onderzoekend leergedrag. 4

5 Chemie Overal Tweede Fase- EPN Per leerjaar een boek Verbeterde, heldere lijn conceptenopbouw is leidend, contextengeven betekenis aan de concepten. Sterk verbeterde vormgeving en structuur. Eén geïntegreerde ICT-omgeving voor leerling en docent met voor de docent een leerlingvolgsysteem en de mogelijkheid eigen materiaal toe te voegen U hoeft niet radicaal anders les te gaan geven! 5

6 Nova Scheikunde Malmberg Uitgangspunt: Praktijk Theorie Maatschappij Praktijksituatie Theorie: alleen maar concepten en vakbegrippen Maatschappij: waar wordt de scheikunde toegepast, enz. Veel ICT gebruik 6

7 Curriculum ontwikkeling Blauwe voorbeeldleerlijn Uit experimenten concepten afleiden. Gele voorbeeldleerlijn Kennis ontwikkelen vanuit historisch perspectief. Bonte voorbeeldleerliijn Samen met leerlingen concepten aan de hand van contextvragen bestuderen. Delftse voorbeeldleerlijn Aan de hand van maatschappelijk-chemische en technologische vraagstukken concepten leren om vraagstelling te beantwoorden, op grond van chemische argumenten. 7

8 Uitgangspunten Delftse Leerlijn Nieuwe materialen Duurzaamheid Innovatieve technologie Chemische Industrie 8

9 Leeractiviteiten Kennen Begrijpen Integreren Creatief toepassen Leren gericht op herinneren, onthouden Leren gericht op met eigen woorden samenhang weergeven tussen concepten Leren gericht op inpassen van nieuw verworven kennis in bestaande kennis Leren gericht op creatief en wendbaar gebruik 9

10 Pilotscholen Coornhert Gymnasium, Gouda Da Vinci College, Leiden Grotius College, Delft Stanislascollege, Pijnacker 10

11 Modules 4 vwo 1. ECOreizen 2. ECObrandstoffen 3. Nanomaterialen 4. Smart materials 5. Zelfherstellend beton 11

12 Module 1: ECOreizen Context Reis om de wereld in 30 dagen Kies vervoersmiddelen die zo weinig mogelijk CO 2 uitstoten. Kies brandstoffen die duurzaam geproduceerd zijn. Hoeveel hectares eikenbomen moeten er gepland worden om alle CO 2 te compenseren die tijdens de reis is uitgestoten. Concepten Duurzaamheid, Periodiek Systeem, Atoombouw, indeling van stoffen, soorten bindingen, atoommassa en molecuulmassa, de mol, het molaire volume en molariteit. Activiteiten Zoekopdrachten en bronnen bestuderen. Oefenen met chemisch rekenen De reis om de wereld als wedstrijd uitvoeren. Experimenten per continent. 12

13 Module 1: ECOreizen Broeikaseffect Duurzaamheid Rekenen De reis Experimenten 13

14 Module 2: ECObrandstoffen Context Zoektocht naar hernieuwbare brandstoffen Hoe maak je van plantenafval een biobrandstof? Wat tanken wij in 2020? Concepten Kringlopen, alkanen, alkenen, cycloalkanen, alkanolen, koolhydraten, structuurisomeren, biobrandstoffen, DNA, genetische modificatie en fermentatie. Activiteiten Zoekopdrachten en bronnen bestuderen. Bio-ethanol maken met het Delftse reizende DNA-lab Racen met wc-papier Contextvragen beantwoorden. 14

15 Module 2: ECObrandstoffen Contextvragen Kringlopen Koolstofverbindingen Biobrandstoffen Racen met wc-papier Afsluiting 15

16 Module 3: Nanomaterialen Context Wat is nanotechnologie? Hoe werken nanocoatings? Wat is de functie van nanodeeltjes in consumentenproducten? Standpunt bepalen over nanotechnologie en de maatschappij. Concepten Macro-, micro- en nanostructuren, polaire atoombinding, dipoolmolecuul, ionbinding, polaire stoffen, vanderwaalsbinding, waterstofbruggen, vormingsenergie, breking- en terugkaatsing van licht, brekingsindex, golflengte, zonnespectrum, nanodeeltjes Activiteiten Nanogame Veel filmpjes/ animaties bekijken Experimenten uitvoeren Standpunt bepalen met behulp van het kaartspel Decide Artikel schrijven 16

17 Module 3: Nanomaterialen Nanotechnologie Nanocoatings Nanodeeltjes Maatschappij 17

18 Lotuseffect Anticondenscoating Antireflectiecoating Nanodeeltjes in consumentenproducten Standpunt bepalen 18

19 Module 4: Smart materials (slimme polymeren) Context Je bent lid van een ontwerpteam van het Science Center Delft. De directie van Science Center Delft heeft het ontwerpteam gevraagd om in het kader van de campagne Slimme polymeren wat kun je ermee?" onderzoek te doen naar de werking en toepassingen van de verschillende soorten slimme polymeren, en op grond daarvan de verschillende soorten slimme polymeren op een voor de bezoeker begrijpelijke wijze te demonstreren. Concepten Bouw van polymeren, thermoplasten, thermoharders, geconjugeerd systeem, pi binding, additie, polyadditie, stroomgeleiding, grondtoestand, aangeslagen toestand. Activiteiten Experimenten Tentoonstelling bouwen 19

20 Smart fluid Lichtgevende polymeren Organische zonnecel Stroomgeleidende polymeren 20

21 Module 5: Zelfherstellend beton Context Kennismaking met beton als bouwmateriaal In de rol van betontechnoloog De chemie van beton en zelfherstellende werking Concepten Kennis van grondstoffen nodig voor de bereiding van beton; zouten, hydraten, oplosbaarheid en neerslagreacties; verschillende soorten beton afhankelijk van diverse toepassingen; reactie beton en microstructuur beton, zelfherstellende werking beton. Activiteiten Bronnen bestuderen Experimenteren Zelfherstellend beton maken Eigen onderzoek 21

22 Module 5: Zelfherstellend beton 22

23 Modules 5/6 vwo Groene chemie met uitbreiding evenwichten 12 principes groene chemie, industriële processen, atoomeconomie, Q-factor, vormingsenergie, casussen Weet wat je eet Vetten, koolhydraten, eiwiten, vitaminen, mineralen, cis-trans isomerie; gezonde voeding: obesitas, eetverslaving, anorexia, boulimia; vergelijking menu s en op grond daarvan een gezonde Big Mac samenstellen. Zoetstoffen koolhydraten, aminozuren, optische isomerie, stereospecifieke enzymen Nieuwe zuur-base module Slikken of spuiten Uitbreiding met zuur-base theorie 23

24 Chloorfabriek in Oeganda Modules 5/6 vwo Redoxreacties, spontaan en elektrolyse; polymerisatiereacties, titreren: alle soorten titraties; herhaling zuur-base Het geheim van mossellijm reactiekinetiek, evenwichten, vergelijking van Nernst, wet van Lambert-Beer, UVspectra Moderne biotechnologie, van cel naar fabriek Examentraining 24

25 De Delftse Leerlijn Nadere informatie De modules zijn te vinden op Ga naar Secundary Education Contact 25

Smart materials (slimme polymeren) Module voor 4 havo

Smart materials (slimme polymeren) Module voor 4 havo Smart materials (slimme polymeren) Module voor 4 havo Ontwikkeldocenten (Lovina Hofmeyer) John Hukom Sylvia Lipman Coach Aonne Kerkstra Didact. onderzoeker Erik Joling (UvA) Woudschoten, 3 november 2007

Nadere informatie

E-factoren berekenen in een contextrijke praktische opdracht

E-factoren berekenen in een contextrijke praktische opdracht E-factoren berekenen in een contextrijke praktische opdracht Sander Haemers Stanislascollege Pijnacker/SEC TUDelft/ Bètasteunpunt Zuid-Holland Inleiding ( 10 min.) - Plaats en rol van praktische opdracht

Nadere informatie

Jan Apotheker coach bonte leerlijn

Jan Apotheker coach bonte leerlijn Leerlijnen in nieuwe scheikunde Jan Apotheker coach bonte leerlijn Bonte leerlijn Overzicht achtergronden Overzicht leerlijn Bespreking module slikken of spuiten Gelegenheid tot vragen Achtergrond symbolen

Nadere informatie

1 De bouw van stoffen

1 De bouw van stoffen Inhoud 1 De bouw van stoffen 1 eigenschappen van stoffen 13 Mengsels en zuivere stoffen 13 D Oplossingen 15 Zuivere stoffen herkennen 15 Scheiding van mengsels 17 2 de opbouw van de materie 19 Moleculen

Nadere informatie

CHEMIE OVERAL. Nieuw in 6e editie 2011 Chemie Overal 3h en 3v

CHEMIE OVERAL. Nieuw in 6e editie 2011 Chemie Overal 3h en 3v Nieuw in 6e editie 2011 Chemie Overal 3h en 3v Opbouw leerboek Elk hoofdstuk begint met een hoofdstukschema. Daarin vindt u een overzicht van de paragrafen, experimenten en de leerling-ict van dat hoofdstuk.

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde vwo

Examenprogramma scheikunde vwo Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen,

Nadere informatie

PTA scheikunde HAVO Belgisch park cohort

PTA scheikunde HAVO Belgisch park cohort De methode Chemie Overal 4 e editie is geschreven voor het huidige examenprogramma. Toegestaan is het gebruik van de nieuwe BINAS (6 e editie) of ScienceData. Niet toegestaan is het gebruik van een Grafische

Nadere informatie

KERNCONCEPTEN. Het micro-macroconcept

KERNCONCEPTEN. Het micro-macroconcept KERNCONCEPTEN Het molecuulconcept Atomen als bouwstenen van moleculen Verschillende typen bindingen Structuur en flexibiliteit van moleculen Maken en breken van bindingen Ontwerpen van moleculen Het micro-macroconcept

Nadere informatie

PTA scheikunde HAVO Belgisch park cohort 15 16-17

PTA scheikunde HAVO Belgisch park cohort 15 16-17 Het examenprogramma scheikunde is vernieuwd. In 2013 is in 4 HAVO met dat nieuwe examenprogramma scheikunde gestart. De methode Chemie Overal 4 e editie is geschreven voor dit nieuwe examenprogramma. Toegestaan

Nadere informatie

Nieuwe Syllabus Scheikunde

Nieuwe Syllabus Scheikunde Nieuwe Syllabus Scheikunde Waar heeft docent behoefte aan? Cris Bertona (ICLON, voorzitter syllabus commissie) Karsten Kaspers (Hogeschool Leiden) Regionaal Steunpunt Leiden 26 januari 2012 Historie -

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde vwo

Examenprogramma scheikunde vwo Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen,

Nadere informatie

PTA scheikunde Belgisch park cohort 14 15-16

PTA scheikunde Belgisch park cohort 14 15-16 Het examenprogramma scheikunde is vernieuwd. In 2013 is in 4 HAVO met dat nieuwe examenprogramma scheikunde gestart. De methode Chemie Overal 4 e editie is geschreven voor dit nieuwe examenprogramma. Toegestaan

Nadere informatie

PTA scheikunde VWO Belgisch park cohort

PTA scheikunde VWO Belgisch park cohort De methode Chemie Overal 4 e editie is geschreven voor het huidige examenprogramma. Toegestaan is het gebruik van de nieuwe BINAS (6 e editie) of ScienceData. Niet toegestaan is het gebruik van een Grafische

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde havo

Examenprogramma scheikunde havo Examenprogramma scheikunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A1 Vaardigheden Domein A2

Nadere informatie

LANDSEXAMEN HAVO

LANDSEXAMEN HAVO Examenprogramma SCHEIKUNDE H.A.V.O. LANDSEXAMEN HAVO 2017-2018 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in één zitting

Nadere informatie

PTA scheikunde VWO Belgisch park cohort

PTA scheikunde VWO Belgisch park cohort Het examenprogramma scheikunde is vernieuwd. De methode Chemie Overal 4 e editie is geschreven voor dit nieuwe examenprogramma. Toegestaan is het gebruik van de nieuwe BINAS (6 e editie). Niet toegestaan

Nadere informatie

SCHEIKUNDE VWO - NIEUWE EXAMENPROGRAMMA VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

SCHEIKUNDE VWO - NIEUWE EXAMENPROGRAMMA VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 SCHEIKUNDE VWO - NIEUWE EAMENPROGRAMMA VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk

Nadere informatie

Havo examenexperiment. De groene leerlijn

Havo examenexperiment. De groene leerlijn Havo examenexperiment De groene Opzet workshop Modules bekijken Kenmerken groene Overzicht groene Modules bekijken Maak een keuze uit: Onbreekbare bekers of Ecoreizen deel 1: De reis Bekijk deze module

Nadere informatie

PTA scheikunde VWO Belgisch park cohort

PTA scheikunde VWO Belgisch park cohort Het examenprogramma scheikunde is vernieuwd. De methode 4 e editie is geschreven voor dit nieuwe examenprogramma. Toegestaan is het gebruik van de nieuwe BINAS (6 e editie). Niet toegestaan is het gebruik

Nadere informatie

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. Alternatieve brandstoffen

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. Alternatieve brandstoffen Afsluitende les Leerlingenhandleiding Alternatieve brandstoffen Inleiding Deze chemie-verdiepingsmodule over alternatieve brandstoffen sluit aan op het Reizende DNA-lab Racen met wc-papier. Doel Het Reizende

Nadere informatie

Ideaaltypische lesmateriaalvoorbeelden in het conceptcontextvenster

Ideaaltypische lesmateriaalvoorbeelden in het conceptcontextvenster Ideaaltypische lesmateriaalvoorbeelden in het conceptcontextvenster Scheikunde A D B C A B C D Energie in je broekzak 5 vwo Ecobrandstoffen 4 vwo Scooter van de 21 e eeuw 5 havo Masteropleiding Sustainable

Nadere informatie

Leerlingenhandleiding

Leerlingenhandleiding Leerlingenhandleiding Afsluitende module Alternatieve Brandstoffen - Chemie verdieping - Ontwikkeld door dr. T. Klop en ir. J.F. Jacobs Op alle lesmaterialen is de Creative Commons Naamsvermelding-Niet-commercieel-Gelijk

Nadere informatie

LANDSEXAMEN VWO

LANDSEXAMEN VWO Examenprogramma SCHEIKUNDE V.W.O. LANDSEXAMEN VWO 2017-2018 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in één zitting van

Nadere informatie

ANORGANISCHE STOFKLASSEN

ANORGANISCHE STOFKLASSEN ANORGANISCHE STOFKLASSEN 1. ATOMEN... 3 1.1. STRUCTUUR VAN HET ATOOM...3 1.2. DE ELEKTRONCONFIGURATIE...4 2. STOFFEN EN MENGSELS...5 2.1. ZUIVERE STOFFEN... 5 2.1.1. Soorten zuiveren stoffen...5 2.1.2.

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11109 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/403948, houdende

Nadere informatie

Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid

Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 44: De leerlingen leren

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde havo

Examenprogramma scheikunde havo Examenprogramma scheikunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kennis

Nadere informatie

Klas 12, leerjaar 6 vwo

Klas 12, leerjaar 6 vwo Schooljaar 2015-2016 Klas 12, leerjaar 6 vwo Scholengemeenschap voor Voortgezet Vrijeschoolonderwijs Examenjaar 2015-2016 versie maart 2016 (erratum scheikunde en geschiedenis) Om voor docenten te realiseren

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING. Vak: Scheikunde 2f vwo

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING. Vak: Scheikunde 2f vwo PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING Vak: Scheikunde 2f vwo Inleiding Bij Scheikunde werken we met de methode Chemie Overal (4 vwo, 5 vwo en 6 vwo) van Noordhoff. De leerstof die behandeld wordt, komt

Nadere informatie

'Hier havo.hbo hoort u mij?' (Nieuwe) Scheikunde

'Hier havo.hbo hoort u mij?' (Nieuwe) Scheikunde 'Hier havo.hbo hoort u mij?' (Nieuwe) Scheikunde Aansluiting havo-hbo 28 september 2016 Hogeschool Domstad Emiel de Kleijn Historie 1999 (1998) Invoering van de 2 e fase HAVO: Scheikunde: 280 SLU VWO:

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde vwo

Examenprogramma scheikunde vwo Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen

Nadere informatie

Naam Vak Scheikunde Niveau Havo Geldend voor klas 12

Naam Vak Scheikunde Niveau Havo Geldend voor klas 12 2015-2016 Naam Vak Scheikunde Niveau Havo Geldend voor klas 12 Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar 11 toets 1 Toets Water, Zuren en basen 11/trim1/TW1 3% ja 11 toets 2

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11109 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/403948, houdende

Nadere informatie

Stoffen, structuur en bindingen

Stoffen, structuur en bindingen Hoofdstuk 1: Stoffen, structuur en bindingen Scheikunde vwo 2011/2012 www.lyceo.nl Onderwerpen Scheikunde 2011 2012 Stoffen, structuur en binding Kenmerken van Reacties Zuren en base Redox Chemische technieken

Nadere informatie

SCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

SCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 SCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak scheikunde havo, tweede tijdvak (2018). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het scheikunde havo, tweede tijdvak (2017). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende

Nadere informatie

SCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020

SCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020 SCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2020 Versie: 2 april 2019 De vakinformatie is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de staatsexamens

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING. VWO 4, 5 en Versie september 2018

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING. VWO 4, 5 en Versie september 2018 PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING, 5 en 6 2018-2021 Versie september 2018 PTA VWO aardrijkskunde 2018-2021 Leerjaar Onderwerp Soort Afname Duur (min.) Weegfac tor Herkansbaar week B1 Samenhang en verscheidenheid

Nadere informatie

Nieuwe Scheikunde examens havo en vwo. Martie Kwaks (Erasmus SG) Emiel de Kleijn (SLO)

Nieuwe Scheikunde examens havo en vwo. Martie Kwaks (Erasmus SG) Emiel de Kleijn (SLO) Nieuwe Scheikunde examens havo en vwo Martie Kwaks (Erasmus SG) Emiel de Kleijn (SLO) Vakspecifieke vaardigheden A 10- A 15 A10: Gebruiken van chemische concepten A11: Redeneren in termen van context concept

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de examenvragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de examenvragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag van het vak Scheikunde havo, eerste tijdvak (2014). In dit examenverslag proberen we zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende vraag: In hoeverre

Nadere informatie

Beste leerling, Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Beste leerling, Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag van het vak scheikunde havo, eerste tijdvak (2018). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende vraag: In

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak scheikunde vwo, tweede tijdvak (2018). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak scheikunde vwo, tweede tijdvak (2017). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende

Nadere informatie

Basiskennis en Basisvaardigheden IV (404)

Basiskennis en Basisvaardigheden IV (404) ASISKENNIS EN ASISVAARDIGHEDEN IV 404 asiskennis en asisvaardigheden IV (404) SCHEIKUNDE 404.01 De kandidaat kan het scheiden van mengsels in verschillende zuivere stoffen 404.02 De kandidaat kan de opbouw

Nadere informatie

Domein C: Koolstofchemie. Subdomein: Toepassingen van synthetische polymeren

Domein C: Koolstofchemie. Subdomein: Toepassingen van synthetische polymeren Domein C: Koolstofchemie Subdomein: Toepassingen van synthetische polymeren 28 verband leggen tussen de structuur van synthetische polymeren en de eigenschappen en toepassingen: (supersterke) vezel; kabel;

Nadere informatie

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 27 november OPGAVE 1 zeven stoffen. Frank Povel

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 27 november OPGAVE 1 zeven stoffen. Frank Povel l UITWERKING CCVS-TENTAMEN 27 november 2018 Frank Povel NB. Deze uitwerking is door mij gemaakt en is niet de uitwerking die de CCVS hanteert. Er kunnen dan ook op geen enkele wijze rechten aan deze uitwerking

Nadere informatie

Scheikunde h45. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Scheikunde h45. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 28 July 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/61165 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van

Nadere informatie

Scheikunde v456. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Scheikunde v456. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 28 July 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/61171 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde.

BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde. BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde. Biologie In tegenstelling tot wat je gewend was uit de onderbouw is biologie in klas 4, 5 en 6 een stuk theoretischer.

Nadere informatie

Digitale Scheikunde Omgeving (DSO)

Digitale Scheikunde Omgeving (DSO) Digitale Scheikunde Omgeving (DSO) Docent Sectie: Begeleiders: Projectleider: Hans Wouters Freudenthal Instituut Gjalt Prins/Astrid Bulte Iris Caris In het kader van een uitwisselingsproject tussen de

Nadere informatie

Voorwoord. Hoofdstuk 1 Het ontstaan van materie 1. Massagetal A 7 Atoomnummer Z 7 Chemische symbolen 9 Isotopen 11 Ionen 12 Vragen 18

Voorwoord. Hoofdstuk 1 Het ontstaan van materie 1. Massagetal A 7 Atoomnummer Z 7 Chemische symbolen 9 Isotopen 11 Ionen 12 Vragen 18 Voorwoord XI Hoofdstuk 1 Het ontstaan van materie 1 Massagetal A 7 Atoomnummer Z 7 Chemische symbolen 9 Isotopen 11 Ionen 12 Vragen 18 Hoofdstuk 2 Atoommodellen 79 Atoomtheorie van Democritus (ca. 400

Nadere informatie

Blokkendoos KSE Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie

Blokkendoos KSE Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie Blokkendoos KSE Leergebied Scheikunde Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie Blokkendoos KSE Blokkendoos KSE Leergebied Scheikunde Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie Blokkendoos KSE Versie 4 Enschede,

Nadere informatie

Het implementeren van contexten in onderwijsmateriaal

Het implementeren van contexten in onderwijsmateriaal Het implementeren van contexten in onderwijsmateriaal Een ontwerp- en analyse-instrument voor de natuurwetenschappelijke vakken SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Het implementeren van

Nadere informatie

Schooljaar Exellius 4

Schooljaar Exellius 4 Programma van toetsing Schooljaar 2016-2017 Exellius 4 1 Vak: Aardrijkskunde 16/17 0.11 Schriftelijk telt voor R1 H1 Arm en Rijk 50 Nvt 10 0.12 Schriftelijk telt voor R1 H2 Arm en Rijk 50 Nvt 10 01 H3

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar 2015-2016 B HAVO 5. Solyvius College, locatie Haarlemmermeer Lyceum BdC

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar 2015-2016 B HAVO 5. Solyvius College, locatie Haarlemmermeer Lyceum BdC Schooljaar - 16 B HAVO 5 Solyvius College, locatie Haarlemmermeer Lyceum BdC Vak:Nederlands en tm SE 1 min Mondeling 40 11 boeken + gedichtenbundel + literatuurtheorie tm SE 2 5 havo 1 lesuur Mondeling

Nadere informatie

Contexten in Pulsar: In de introductie als motivatie voor de leerling en het ophalen van voorkennis

Contexten in Pulsar: In de introductie als motivatie voor de leerling en het ophalen van voorkennis Pulsar Natuurkunde 3 e editie havo en vwo Tweede Fase Pulsar: Uitdagend en gestructureerd Keuze SE in het boek Veel aandacht voor conceptueel begrip (Pulsjes) Aansprekende en relevante contexten Stimuleert

Nadere informatie

Samenvatting Pulsar Chemie (Scheikunde): boek 1

Samenvatting Pulsar Chemie (Scheikunde): boek 1 Samenvatting Pulsar Chemie (Scheikunde): boek 1 Hoofdstuk 1: Zouten 1: Atoombouw Reactie: hergroepering van atomen van het beginmolecuul naar het eindmolecuul Elektron: negatief geladen deeltje, onderdeel

Nadere informatie

Beste leerling, Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Beste leerling, Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag van het vak Scheikunde vwo, eerste tijdvak (2018). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende vraag: In

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 4: voeding

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 4: voeding Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 4: voeding Samenvatting door Remco 1344 woorden 31 maart 2015 6,3 24 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal 4.1 Voedsel Voedsel is leven Voeding is noodzakelijk

Nadere informatie

Dienstverlening met en door studenten BASO chemie

Dienstverlening met en door studenten BASO chemie Dienstverlening met en door studenten BASO chemie Een presentatie van dienstverleningsinitiatieven en websites www.chemieleerkracht.be www.chemie.baso.khlim.be Filip.Poncelet@ucll.be Chemieonderwijs voor

Nadere informatie

Samenhang in N-profielen versterken

Samenhang in N-profielen versterken Samenhang in N-profielen versterken Woudschoten Scheikunde 8 november 2008 Heleen Driessen, h.driessen@slo.nl Welke samenhang? Met samenhang bedoel ik Welke samenhang? Woord: samenhang (zelfst. naamw.,

Nadere informatie

Basischemie voor het laboratorium

Basischemie voor het laboratorium Basischemie voor het laboratorium Dit boek is het basisdeel van een nieuwe chemiemethode voor het laboratoriumonderwijs. Het bevat de lesstof voor het algemene chemische gedeelte van het kwalificatiedossier

Nadere informatie

Alleen de metalen zullen de stroom geleiden omdat deze vrije elektronen hebben, dit zijn dus alleen kalium en tin.

Alleen de metalen zullen de stroom geleiden omdat deze vrije elektronen hebben, dit zijn dus alleen kalium en tin. Alleen de metalen zullen de stroom geleiden omdat deze vrije elektronen hebben, dit zijn dus alleen kalium en tin. De metalen en de zouten zullen in gesmolten toestand stroom geleiden, de metalen hebben

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 Samenvatting door W. 1173 woorden 23 juni 2016 6,9 16 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova Scheikunde Samenvatting H1 1 t/m 7 1 Atoombouw: Atoom: Opgebouwd uit

Nadere informatie

Smart materials. Bijzondere polymeren. 4/5 havo Docentenhandleiding. A smart fluid developed at the Michigan Institute of Technology

Smart materials. Bijzondere polymeren. 4/5 havo Docentenhandleiding. A smart fluid developed at the Michigan Institute of Technology Bijzondere polymeren 4/5 havo Docentenhandleiding A smart fluid developed at the Michigan Institute of Technology Scheren met polymeren Bijzondere polymeren Smart materials Module voor 4/5 havo Deze module

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting. Schooljaar 2015-2016. 5 atheneum

Programma van toetsing en afsluiting. Schooljaar 2015-2016. 5 atheneum Schooljaar 2015-2016 5 atheneum Berger Scholengemeenschap Vak: Nederlandse taal en literatuur en Spellen en formuleren toetsweek 2 20 0 Nieuw Nederlands: - Cursus spellen - Cursus formuleren Literatuurgeschiedenis

Nadere informatie

SCHEIKUNDE VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V

SCHEIKUNDE VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V SCHEIKUNDE VWO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2018 V17.03.2 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de

Nadere informatie

5.2.5 - atomen uit de hoofdgroepen, het aantal elektronen op de buitenste schil afleiden uit hun plaats in het periodiek systeem;

5.2.5 - atomen uit de hoofdgroepen, het aantal elektronen op de buitenste schil afleiden uit hun plaats in het periodiek systeem; Leergebied: groep Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 3.5.3 - op het periodiek systeem aanwijzen dat elementen waarvan de enkelvoudige stoffen overeenkomstige chemische eigenschappen hebben, onder elkaar

Nadere informatie

door gebruik van de smaak en van indicatoren een oplossing karakteriseren als zuur, neutraal of basisch;

door gebruik van de smaak en van indicatoren een oplossing karakteriseren als zuur, neutraal of basisch; Leergebied: oplossing Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 1.4.1 - met een voorbeeld uitleggen wat een oplossing is; 5.3 - de elektrolyse van een natriumchloride-oplossing voorstellen op het elektrisch schema

Nadere informatie

VWO / aardrijkskunde

VWO / aardrijkskunde VWO 2016-2019 / aardrijkskunde 6 muten 9 6.09 to0 40 Dit is het edcijfer behaald leerjaar 5 voor leerlgen die zijn blijven zitten of uit een andere opleidg / cohort komen. Toets valt mondelg 10 6.09 to05

Nadere informatie

De bonte leerlijn nieuwe scheikunde

De bonte leerlijn nieuwe scheikunde De bonte leerlijn nieuwe scheikunde Coach: Jan Apotheker, Instituut voor Didactiek en Onderwijsontwikkeling, RuG Docenten: Els Henneke Hedzer Cnossen Martie Kwaks Foppe de Lange Toa s: Hylke Draaijer,

Nadere informatie

Inleiding 15. Inleidende oefeningen Basisbegrippen fysica en wiskunde 17

Inleiding 15. Inleidende oefeningen Basisbegrippen fysica en wiskunde 17 Inhoud Inleiding 15 Inleidende oefeningen Basisbegrippen fysica en wiskunde 17 Reeks I.1: wiskunde 17 Reeks I.2: fysica 19 Reeks I.3: gemengd 19 Antwoorden 21 Hoofdstuk 1 De samenstelling van de materie

Nadere informatie

Overzicht van reactievergelijkingen Scheikunde

Overzicht van reactievergelijkingen Scheikunde verzicht van reactievergelijkingen Scheikunde Algemeen Verbranding Een verbranding is een reactie met zuurstof. ierbij ontstaan de oxiden van de elementen. Volledige verbranding Bij volledige verbranding

Nadere informatie

S S. Errata Nova scheikunde uitwerkingen leerjaar 4 havo 140,71. Met dank aan Mariëlle Marsman, Mill-Hill College, Goirle. Hoofdstuk 1 Atoombouw

S S. Errata Nova scheikunde uitwerkingen leerjaar 4 havo 140,71. Met dank aan Mariëlle Marsman, Mill-Hill College, Goirle. Hoofdstuk 1 Atoombouw Errata Nova scheikunde uitwerkingen leerjaar 4 havo Met dank aan Mariëlle Marsman, Mill-Hill College, Goirle Hoofdstuk 1 Atoombouw Theorie 19 b 78,99 23,98504 10,00 24,98584 11,01 25,98259 24, 31 100 20

Nadere informatie

Beste leerling, Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de examenvragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Beste leerling, Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de examenvragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag van het vak Scheikunde vwo, eerste tijdvak (2016). In dit examenverslag proberen we zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende vraag: In hoeverre

Nadere informatie

Scheikunde Chemie Overal Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 15 Hoofdstuk 18

Scheikunde Chemie Overal Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 15 Hoofdstuk 18 Scheikunde Chemie Overal Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 15 Hoofdstuk 18 Reactietypen Substitutiereactie Een atoom(groep) wordt vervangen door een andere atoomgroep. Bij halogenen gebeurt dat alleen onder straling.

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak scheikunde vwo, eerste tijdvak (2019). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende

Nadere informatie

Moderne Biotechnologie van cel naar fabriek 6 vwo. DvD-bijeenkomst Moderne Biotechnologie & Bionanowetenschappen 24 maart 2011

Moderne Biotechnologie van cel naar fabriek 6 vwo. DvD-bijeenkomst Moderne Biotechnologie & Bionanowetenschappen 24 maart 2011 Moderne Biotechnologie van cel naar fabriek 6 vwo DvD-bijeenkomst Moderne Biotechnologie & Bionanowetenschappen 24 maart 2011 Ontwikkelteam 2008-2010 Coach Coach: Aonne Kerkstra Docenten Ingeborg de Kooter

Nadere informatie

Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen.

Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Examenprogramma scheikunde h.a.v.o. geldig vanaf 2009 Toelichting In het nieuwe programma wordt onderscheid gemaakt tussen stof die uisluitend op het schoolexamen kan worden gevraagd en stof die ook op

Nadere informatie

SCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V

SCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V SCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2018 V17.03.2 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Basisstof examen

Samenvatting Scheikunde Basisstof examen Samenvatting Scheikunde Basisstof examen Samenvatting door M. 1950 woorden 28 juni 2013 7,8 7 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Scheikunde samenvatting Zuivere stoffen en mengsels Gas

Nadere informatie

Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen

Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen Scheikunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen Fossiele brandstof Koolwaterstof Onvolledige verbranding Broeikaseffect Brandstof ontstaan door het afsterven van levende organismen,

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar Z VWO 6. Solyvius College, locatie Haarlemmermeer Lyceum Zuidrand

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar Z VWO 6. Solyvius College, locatie Haarlemmermeer Lyceum Zuidrand Schooljaar 2016-2017 Z VWO 6 Solyvius College, locatie Haarlemmermeer Lyceum Zuidrand Vak:Nederlands ) tm SE 1 5 vwo 1 lesuur Mondeling Toe Nee parlementair debat SE 2 SE week nov 6v 180 min Weegfactor:

Nadere informatie

met voorbeelden en aan de hand van de begrippen molecule en atoom, uitleggen wat een formule is;

met voorbeelden en aan de hand van de begrippen molecule en atoom, uitleggen wat een formule is; Leergebied: mol Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 2.2 - de aggregatietoestanden van water beschrijven en verklaren door een verschillende beweeglijkheid van de samenstellende deeltjes (moleculen,...);

Nadere informatie

Basisvaardigheden Toegepaste Scheikunde voor het HO H. Scholte, G. Zwanenburg, J. Zweers, G. Kruidhof, A. Lucas

Basisvaardigheden Toegepaste Scheikunde voor het HO H. Scholte, G. Zwanenburg, J. Zweers, G. Kruidhof, A. Lucas SERIE Basisvaardigheden Basisvaardigheden Toegepaste Scheikunde voor het HO H O 2 H. Scholte, G. Zwanenburg, J. Zweers, G. Kruidhof, A. Lucas 2 e druk Basisvaardigheden Toegepaste Scheikunde voor het

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak scheikunde havo, eerste tijdvak (2019). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende

Nadere informatie

9,3. Samenvatting door C woorden 21 mei keer beoordeeld. Scheikunde. Hoofdstuk 1: mengen scheiden en reageren

9,3. Samenvatting door C woorden 21 mei keer beoordeeld. Scheikunde. Hoofdstuk 1: mengen scheiden en reageren Samenvatting door C. 2672 woorden 21 mei 2014 9,3 6 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Curie Hoofdstuk 1: mengen scheiden en reageren Mengsel: bestaat uit verschillende stoffen. Zuivere stof: bestaat

Nadere informatie

Hoofdstuk 3: Zuren en basen

Hoofdstuk 3: Zuren en basen Hoofdstuk 3: Zuren en basen Scheikunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Onderwerpen Scheikunde 2011 2012 Stoffen, structuur en binding Kenmerken van Reacties Zuren en base Redox Chemische technieken Koolstofchemie

Nadere informatie

De Reizende DNA-labs. 2-3 uur practicum met inleidende en afsluitende lessen voor docent

De Reizende DNA-labs. 2-3 uur practicum met inleidende en afsluitende lessen voor docent De Reizende DNA-labs 2-3 uur practicum met inleidende en afsluitende lessen voor docent Brug tussen biologie en scheikunde op school en de life sciences Leerlingen gaan zelf aan de slag met de nieuwste

Nadere informatie

Kleinschalige chloorproductie (ce)

Kleinschalige chloorproductie (ce) Kleinschalige chloorproductie (ce) Bij deze opgave horen drie bronnen. Bron 1: artikel uit 'C2W Life Science' van 31 mei 2008. Bron 2: Het kwikelektrolyseproces. In een schuine goot ligt op de bodem een

Nadere informatie

Hoofdstuk 2: Kenmerken van reacties

Hoofdstuk 2: Kenmerken van reacties Hoofdstuk 2: Kenmerken van reacties Scheikunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Onderwerpen Scheikunde 2011 20122012 Stoffen, structuur en binding Kenmerken van Reacties Zuren en base Redox Chemische technieken

Nadere informatie

Docentenhandleiding Chemie Overal 3 havo en 3 vwo

Docentenhandleiding Chemie Overal 3 havo en 3 vwo Docentenhandleiding Chemie Overal 3 havo en 3 vwo zesde editie, 2010 Marij Kabel-van den Brand Patrick van Kempen Joris Schouten Bertie Spillane Yvonne Veldema Iris Jaspers Inhoudsopgave U kunt vanaf

Nadere informatie

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 15 april 2019

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 15 april 2019 l UITWERKING CCVS-TENTAMEN 15 april 2019 Frank Povel NB. Deze uitwerking is door mij gemaakt en is niet de uitwerking die de CCVS hanteert. Er kunnen dan ook op geen enkele wijze rechten aan deze uitwerking

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING. HAVO 4 EN 5 (locatie Dieren) Versie september 2018

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING. HAVO 4 EN 5 (locatie Dieren) Versie september 2018 PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING EN 5 (locatie Dieren) 2018-2020 Versie september 2018 PTA HAVO aardrijkskunde 2018-2020 Leerjaar Onderwerp B1 Gebieden op de grens van arm en rijk Schriftelijk P1 100

Nadere informatie

LANDSEXAMEN MAVO

LANDSEXAMEN MAVO LANDSEXAMEN MAVO 2017-2018 Examenprogramma NASK 2 (Scheikunde) M.A.V.O. 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in één

Nadere informatie

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 28 november OPGAVE 1 chroomaluin. OPGAVE 2 - deodorant. Frank Povel

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 28 november OPGAVE 1 chroomaluin. OPGAVE 2 - deodorant. Frank Povel l UITWERKING CCVS-TENTAMEN 28 november 2017 Frank Povel NB. Deze uitwerking is door mij gemaakt en is niet de uitwerking die de CCVS hanteert. Er kunnen dan ook op geen enkele wijze rechten aan deze uitwerking

Nadere informatie

Vakoverstijgend werken met taal- en themavakken. Nelleke van der Meer Scala College Alphen aan den Rijn

Vakoverstijgend werken met taal- en themavakken. Nelleke van der Meer Scala College Alphen aan den Rijn Vakoverstijgend werken met taal- en themavakken Nelleke van der Meer Scala College Alphen aan den Rijn Opdracht docent scheikunde: geef een reactie + ->? Gepersonaliseerd leren op het Scala College Keuze

Nadere informatie

Lesnr. Werkvorm Lesverloop Leerplandoelen Eindtermen Pagina LWB 1 Inleiding p Hoofdstuk 1 1 Denk er eens over na p. 10

Lesnr. Werkvorm Lesverloop Leerplandoelen Eindtermen Pagina LWB 1 Inleiding p Hoofdstuk 1 1 Denk er eens over na p. 10 OWMC 3A Lessenreeks Voor 3 graaduren in de 3de graad voorziet het leerplan 75 uren les, inbegrepen 9 uur labo (exclusief toetsen en examens) Voor het vijfde jaar (2 lesuren per week) voorzien wij dan 50

Nadere informatie