De Reizende DNA-labs. 2-3 uur practicum met inleidende en afsluitende lessen voor docent

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De Reizende DNA-labs. 2-3 uur practicum met inleidende en afsluitende lessen voor docent"

Transcriptie

1

2 De Reizende DNA-labs 2-3 uur practicum met inleidende en afsluitende lessen voor docent Brug tussen biologie en scheikunde op school en de life sciences Leerlingen gaan zelf aan de slag met de nieuwste technieken en actuele onderwerpen Studenten van de universiteiten geven de practica op de scholen Komen gratis naar de school toe! Maar ook Docententrainingen & activiteiten voor het algemene publiek

3 Facts & Figures Doelgroep: bovenbouw havo/vwo (biologie, scheikunde en nlt) Start: januari 2006, leerlingen per jaar 6 verschillende DNA-labs Gefinancierd door het Netherlands Genomics Initiative (NGI) Ontwikkeld door 6 Nederlandse universiteiten/ UMC s Meer dan leerlingen!

4 6 Reizende labs Prenataal onderzoek bij planten (CBSG/Wageningen Universteit) Gezond of ziek: een vouwtje verkeerd (CMSB/Leiden Universiteit) Lees de taal van de tumor (CGC/Universiteit Utrecht) Racen met WC-papier (Kluyver Centre/TU Delft) Bioinformatica: leven in de computer Universiteit) (NBIC/Radboud Puzzelen met pieken (FGCN/Universiteit van Amsterdam, It s Labs)

5 Aantal leerlingen, klassen en scholen bezocht vanaf juli 2005 Reizend DNA-lab Leerlingen Klassen Aantal scholen Prenataal onderzoek bij planten Gezond of ziek: een vouwtje verkeerd Lees de taal van de tumor Racen met WC-papier Bioinformatica: leven in de computer Puzzelen met pieken

6 Puzzelen met pieken FGCN/Universiteit van Amsterdam, It s Labs Zelf aan de slag gaan als forensisch DNAonderzoeker. Schrijf een objectieve rapportage aan de Officier van Justitie over het DNA-bewijs in een zaak rondom een overval.

7 Aan de slag met het uitgangsmateriaal: de muts van de dader

8 DNA materiaal wordt gekopieerd in het PCR apparaat

9

10

11

12

13

14 Gezond of ziek: een vouwtje verkeerd CMSB/Leiden Universiteit Hoe vouwen eiwitten zich anders als er een kleine verstoring is van de structuur?

15 Aan de slag met de nieuwste technieken uit het moderne DNA-onderzoek

16 DNA isoleren als een genomics onderzoeker in het laboratorium

17 Racen met WC-papier Kluyver Centre/TU Delft Hoe laat je gist efficiënter gebruik maken van plantaardige afval voor de productie van alcohol?

18 Pipetteren en filtreren als een genomics onderzoeker in het laboratorium

19 Studenten Life Sciences geven les aan scholieren

20 FIRST LEGO Festival

21 FIRST LEGO Festival

22 Bioinformatica: leven in de computer NBIC/Radboud Universiteit Nijmegen Om welk mysterieus eiwit gaat het? Identificeer het aan de hand van zijn aminozuurvolgorde en functie, maak een 3-D model en pas het aan.

23 Ook met de computer kun je van alles over DNA uitvinden!

24 Een eigen eiwit-model bouwen

25 We houden een website bij met lesmateriaal voor docenten

26 Naast middelbare hebben we ook activiteiten voor docenten en algemeen publiek

27 waaronder kinderen

28 Lees de taal van de tumor CGC/Universiteit Utrecht Geef jij de beste behandeling van de tumor? Isoleer DNA en vergelijk het DNA van tumorcellen met dat van gezonde cellen in een PCR-reactie.

29 Student geeft uitleg aan scholieren

30 Elke kleur codeert voor een bepaalde stap in het proces

31 Studenten van de Universiteit Utrecht geven les op middelbare scholen.

32

33

34 Lab experiment: DNA isolatie, PCR en Gel electrophoreses

35 Prenataal onderzoek bij planten CBSG/Wageningen Universiteit Heeft jouw plant de juiste eigenschap? Voer een DNA-fingerprint uit op aardappelen en toon dat aan.

36 Pipetteren als een genomics onderzoeker in het laboratorium

37 Met elkaar de resultaten op gel bekijken

38 De Reizende DNA-labs Laten leerlingen proeven aan science Brengen de leerlingen in aanraking met geavanceerde apparatuur Dragen bij aan enthousiasmeren van leerlingen voor science Onze leerlingen zijn uw toekomstige medewerkers! Onze uitdaging DNA-labs financiering stopt na zomer 2015 Wij willen graag continueren!! Help ons om de DNA-labs in stand te houden!

39 Wij vragen uw betrokkenheid en uw hulp! Wat bieden wij Uw naam & logo zichtbaar voor de leerlingen en docenten Een DNA-lab op uw bedrijf Een workshop met op maat gemaakt materiaal voor uw doelgroep Sponsormogelijkheden voor uw bedrijf Een geldbedrag (tbv DNA-labs algemeen, of voor een specifiek DNA-lab) U doneert apparatuur U doneert chemicaliën en/of andere lesbenodigdheden Wij stellen met u een sponsorpakket op maat op

40 DNAlabs & WoTS Kom naar onze stand op WoTS Maak kennis met de veelkleurigheid van de 6 DNAlabs Help ons de toekomst van de DNA-labs veilig te stellen! Meer weten? Neem contact op met ons op via nijmegen@dnalabs.nl

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. Alternatieve brandstoffen

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. Alternatieve brandstoffen Afsluitende les Leerlingenhandleiding Alternatieve brandstoffen Inleiding Deze chemie-verdiepingsmodule over alternatieve brandstoffen sluit aan op het Reizende DNA-lab Racen met wc-papier. Doel Het Reizende

Nadere informatie

Leerlingenhandleiding

Leerlingenhandleiding Leerlingenhandleiding Afsluitende module Alternatieve Brandstoffen - Chemie verdieping - Ontwikkeld door dr. T. Klop en ir. J.F. Jacobs Op alle lesmaterialen is de Creative Commons Naamsvermelding-Niet-commercieel-Gelijk

Nadere informatie

Vijfde Landelijke DNA- Lab dag

Vijfde Landelijke DNA- Lab dag Vijfde Landelijke DNA- Lab dag Vrijdag 7 april 2017, ReeHorst (Ede) Programma Mede mogelijk gemaakt door: Voorwoord Hartelijk welkom op de vijfde landelijke DNA-lab dag, dé conferentie voor docenten en

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Afsluitende module. Op zoek naar een gen in een databank

Docentenhandleiding. Afsluitende module. Op zoek naar een gen in een databank Docentenhandleiding Afsluitende module Op zoek naar een gen in een databank Ontwikkeld door het Cancer Genomics Centre in samenwerking met het Freudenthal Instituut voor Didactiek van Wiskunde en Natuurwetenschappen

Nadere informatie

Leerlingenhandleiding

Leerlingenhandleiding Leerlingenhandleiding Niveau: basis Bioinformatica: leven in de computer Ontwikkeld door het Netherlands Bioinformatics Centre in samenwerking met het Centre for Molecular and Biomolecular Informatics

Nadere informatie

Christelijke Scholengemeenschap - gymnasium, atheneum, havo en vmbo. Betaonderwijs

Christelijke Scholengemeenschap - gymnasium, atheneum, havo en vmbo. Betaonderwijs Christelijke Scholengemeenschap - gymnasium, atheneum, havo en vmbo Betaonderwijs 'Als je doet wat je altijd gedaan hebt, krijg je wat je altijd kreeg' Albert Einstein Wat is betaonderwijs? De bètarichting

Nadere informatie

W18 Zelf aan de slag met de leskist DNA. Caspar Geraedts (De Praktijk / VU)

W18 Zelf aan de slag met de leskist DNA. Caspar Geraedts (De Praktijk / VU) W18 Zelf aan de slag met de leskist DNA Caspar Geraedts (De Praktijk / VU) IK DOELEN Aan het eind van de workshop weet je wat je moet regelen om bij jou op school met de leskist DNA te kunnen werken, weet

Nadere informatie

NA-lab dag. Derde landelijke DNA-LAB DAG. Programma. vrijdag 9 maart 2012, Hogeschool Domstad (Utrecht)

NA-lab dag. Derde landelijke DNA-LAB DAG. Programma. vrijdag 9 maart 2012, Hogeschool Domstad (Utrecht) NA-lab dag Derde landelijke DNA-LAB DAG vrijdag 9 maart 2012, Hogeschool Domstad (Utrecht) Programma De 100.000 e leerling! Hartelijk welkom op de derde landelijke DNA-lab dag, de conferentie voor docenten

Nadere informatie

DNA-lab dag. 9 maart 2012. Forensisch DNA-onderzoek: Puzzelen met pieken

DNA-lab dag. 9 maart 2012. Forensisch DNA-onderzoek: Puzzelen met pieken DNA-lab dag 9 maart 2012 Forensisch DNA-onderzoek: Puzzelen met pieken Forensisch DNA-onderzoek: puzzelen met pieken Niveau Vak Leerdoelen Aansluitend bij Benodigde voorkennis indien apart gebruikt Bovenbouw

Nadere informatie

Hoe overleef ik mijn brein..?

Hoe overleef ik mijn brein..? Hoe overleef ik mijn brein..? Project bovenbouw Roncallischool maart 2014. I.s.m. WKRU (Wetenschaps Knooppunt Radboud Universiteit). Wetenschappelijke doorbraken de klas in. Eerste kennismaking De Winterschool

Nadere informatie

dna-labs Slangengif houdt klas in greep Van kroegidee tot succesnummer Vaker, beter, sneller, meer

dna-labs Slangengif houdt klas in greep Van kroegidee tot succesnummer Vaker, beter, sneller, meer dna-labs Een uitgave van de Reizende DNA-labs www.dnalabs.nl Reizend DNA-lab Gezond of ziek: een vouwtje verkeerd Expert variant Laat zien hoe eiwitten zich anders vouwen door een kleine verstoring van

Nadere informatie

PAL Student als Persoon lijk Assistent van Leraren. Voor vmbo, havo en vwo

PAL Student als Persoon lijk Assistent van Leraren. Voor vmbo, havo en vwo PAL Student als Persoon lijk Assistent van Leraren Voor vmbo, havo en vwo 3 Student als Persoonlijk Assistent van Leraren voor vmbo, havo en vwo is een initiatief van Platform Bèta Techniek, Sectorbestuur

Nadere informatie

User Centered Design. Personas ontwikkelen

User Centered Design. Personas ontwikkelen User Centered Design Personas ontwikkelen Persona: Wat is een persona? Een model gebaseerd op realistisch gedrag, motivatie, houding, vaardigheden en behoeften Gefilterd uit het observeren van echte mensen.

Nadere informatie

ZONDER CELDELING GEEN KANKER

ZONDER CELDELING GEEN KANKER DE GEMENE DELER ZONDER CELDELING GEEN KANKER Naam: Klas: Datum: ZONDER CELDELING GEEN KANKER HAVO Celdeling is cruciaal voor het leven van organismen, en wordt dan ook heel nauwkeurig gereguleerd. Wanneer

Nadere informatie

Leerlingenhandleiding

Leerlingenhandleiding Leerlingenhandleiding Niveau: expert Bioinformatica: leven in de computer Ontwikkeld door het Netherlands Bioinformatics Centre in samenwerking met het Centre for Molecular and Biomolecular Informatics

Nadere informatie

Colofon. Universiteit Twente Drienerlolaan 5 NL-7522 NB Enschede. Postadres Universiteit Twente postbus 217 NL-7500 AE Enschede t +31 (0)53 489 4890

Colofon. Universiteit Twente Drienerlolaan 5 NL-7522 NB Enschede. Postadres Universiteit Twente postbus 217 NL-7500 AE Enschede t +31 (0)53 489 4890 Colofon Universiteit Twente Drienerlolaan 5 NL-7522 NB Enschede Postadres Universiteit Twente postbus 217 NL-7500 AE Enschede t +31 (0)53 489 4890 Deze brochure is een uitgave van ELAN - Twente Academy

Nadere informatie

Honden en Katten als Stille Getuigen. Daniëlle Hoogmoed, MSc.

Honden en Katten als Stille Getuigen. Daniëlle Hoogmoed, MSc. Honden en Katten als Stille Getuigen Daniëlle Hoogmoed, MSc. State of Washington versus Kenneth Leuluaialii and George Tuilefano, 1996 Een echtpaar en hun hond dood aangetroffen in de woning. De politie

Nadere informatie

DNA-lab dag. vrijdag 11 maart 2011, Hogeschool Domstad (Utrecht) Programma en informatie

DNA-lab dag. vrijdag 11 maart 2011, Hogeschool Domstad (Utrecht) Programma en informatie dag DNA-lab dag vrijdag 11 maart 2011, Hogeschool Domstad (Utrecht) Programma en informatie Voorwoord Gewone burgers komen in toenemende mate met de life sciences in aanraking. De groenten in de winkel

Nadere informatie

PROFIELWERKSTUK Hoe kunnen wij je helpen?

PROFIELWERKSTUK Hoe kunnen wij je helpen? PROFIELWERKSTUK Hoe kunnen wij je helpen? Inleiding Voor je eindexamen moet je een profielwerkstuk, een PWS, schrijven. Misschien zijn jullie op jouw school nu al met de voorbereidingen hiervoor bezig,

Nadere informatie

NA-lab dag. Vierde landelijke DNA-LAB DAG. vrijdag 8 maart 2013, Hogeschool Domstad (Utrecht) Programma

NA-lab dag. Vierde landelijke DNA-LAB DAG. vrijdag 8 maart 2013, Hogeschool Domstad (Utrecht) Programma NA-lab dag Vierde landelijke DNA-LAB DAG vrijdag 8 maart 2013, Hogeschool Domstad (Utrecht) Programma Meer DNA in de klas Wij heten u hartelijk welkom op de vierde landelijke dag van de Reizende DNA-labs.

Nadere informatie

Instituut Applied Sciences

Instituut Applied Sciences Instituut Applied Sciences VO-diner Dinsdag 30 oktober 2012 Presentatie Instituut Applied Sciences: Ruben Piek (commissie Instroom & Aansluiting) Campus Nijmegen (Kapittelweg) Welkom bij Techniek De wereld

Nadere informatie

TCATTCATTCAT: Short Tandem Repeats

TCATTCATTCAT: Short Tandem Repeats TCATTCATTCAT: Short Tandem Repeats In het practicum Puzzelen met pieken heb je kennis gemaakt met forensisch DNA-onderzoek. In het practicum heb je onder andere gehoord over short tandem repeats (STR s).

Nadere informatie

PROJECT. CSI Ontmaskerd

PROJECT. CSI Ontmaskerd PROJECT CSI Ontmaskerd [1] PROJECT [Technasium] september 2014 O&O - PROJECT Informatie voor de leerlingen De CSI series zijn tegenwoordig niet meer van de televisie weg te denken. Elke aflevering weer

Nadere informatie

Borrelhapjes met energie

Borrelhapjes met energie Borrelhapjes met energie Keuzeopdracht voor biologie bovenbouw vwo Een practicum over voedingstoffen, voedingsmiddelen en energie Voorkennis: kennis over voeding uit de onderbouw biologie/verzorging. Termen

Nadere informatie

Leerlingenhandleiding

Leerlingenhandleiding Leerlingenhandleiding Afsluitende module Op zoek naar een gen in een databank Op zoek naar een gen in een databank Tijdens het DNA-lab Lees de taal van de tumor hebben jullie drie genen onderzocht. Welke

Nadere informatie

Groep 8. Onze school, jouw toekomst! Leerlingmiddag 21 november openbare scholengemeenschap te Heerhugowaard voor vwo, havo en vmbo

Groep 8. Onze school, jouw toekomst! Leerlingmiddag 21 november openbare scholengemeenschap te Heerhugowaard voor vwo, havo en vmbo Groep 8 Leerlingmiddag 21 november 2018 openbare scholengemeenschap te Heerhugowaard voor vwo, havo en vmbo Onze school, jouw toekomst! ouw toekom Jouw toekomst begint op on Bergmolen ( vwo, havo, vmbo-tl)

Nadere informatie

Inventarisatie regulier en cursorisch onderwijs m.b.t.veredeling en teeltmateriaal Regulier en cursorisch onderwijs Grote vraag naar personeel op het vakgebied van veredeling en plantaardig teeltmateriaal.

Nadere informatie

Plant, mens en innovatie. BSc Plantenwetenschappen 17 maart 2018

Plant, mens en innovatie. BSc Plantenwetenschappen 17 maart 2018 Plant, mens en innovatie BSc Plantenwetenschappen 17 maart 2018 Plant your future! Waarom Plantenwetenschappen studeren? Plant en Mens Toenemende vraag plantaardige productie Plant en Innovatie MEER MINDER

Nadere informatie

Collegetour Noordkop. Op bezoek bij vier bedrijven: Enza Zaden, Nederlandse Aardolie Maatschappij, HGG en Hessing

Collegetour Noordkop. Op bezoek bij vier bedrijven: Enza Zaden, Nederlandse Aardolie Maatschappij, HGG en Hessing Collegetour Noordkop Op bezoek bij vier bedrijven: Enza Zaden, Nederlandse Aardolie Maatschappij, HGG en Hessing 13 maart 2019 www.itsacademy.nl/noordkop De vier colleges 1. KRIJG DE SMAAK TE PAKKEN 2.

Nadere informatie

Leerlingenhandleiding

Leerlingenhandleiding Leerlingenhandleiding Afsluitende module TCATTCATTCAT: Short Tandem Repeats Ontwikkeld door het Forensic Genomics Consortium Netherlands (opgeheven in 2013) in samenwerking met Its Academy en de Faculteit

Nadere informatie

Dag van Respect & PABO. DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012

Dag van Respect & PABO. DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012 Dag van Respect & PABO DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012 Beste Pabo-studenten, Elk jaar ontwikkelt Stichting Dag van Respect nieuw lesmateriaal over respect. Respect voor jezelf, Respect voor

Nadere informatie

We wensen u een hele fijne dag op het NVON TOA-congres, en hopen u ook in de toekomst regelmatig tegen te komen!

We wensen u een hele fijne dag op het NVON TOA-congres, en hopen u ook in de toekomst regelmatig tegen te komen! TOA congres 2014 De Radboud Universiteit vindt een goede samenwerking met het middelbaar onderwijs belangrijk. Gezamenlijk kunnen we zorgen voor een betere aansluiting tussen VO en WO en stellen we leerlingen

Nadere informatie

Leren oplossen. Werkgroep C5 Woudschoten chemie conferentie 2018 Werkgroep leider Jouk Wilts

Leren oplossen. Werkgroep C5 Woudschoten chemie conferentie 2018 Werkgroep leider Jouk Wilts Leren oplossen Werkgroep C5 Woudschoten chemie conferentie 2018 Werkgroep leider Jouk Wilts Start informatie Wat gebeurt er wanneer een stof oplost in water? Deze vraag is door de jaren heen steeds specifieker

Nadere informatie

FORENSISCH DNA-ONDERZOEK HET PRACTICUM

FORENSISCH DNA-ONDERZOEK HET PRACTICUM FORENSISCH DNA-ONDERZOEK HET PRACTICUM Melanie Rosenhart werkt bij het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Bij het NFI werken wetenschappers die allerlei vragen proberen te beantwoorden die met strafrecht

Nadere informatie

Ontwikkel je specialiteit! TOPklas leerjaar 1 Cultuur, Sport, ICT en Science

Ontwikkel je specialiteit! TOPklas leerjaar 1 Cultuur, Sport, ICT en Science Ontwikkel je specialiteit! TOPklas leerjaar 1 Cultuur, Sport, ICT en Science Op het Picasso Lyceum sta jij centraal. En de leraren doen er alles aan om jouw talenten verder te ontwikkelen. Daar staat natuurlijk

Nadere informatie

werken voor talent! MET DE IPAD!

werken voor talent! MET DE IPAD! Op de Groene Hart Topmavo komen leerlingen met een mavo (vmbo-tl) of mavo/havo-advies. We hebben in klas 1 zowel tl-klassen als tl/havoklassen. Bij ons kunnen leerlingen Meer dan leren. Leerlingen doen

Nadere informatie

Bètadag 2015. Bèta In Leiden

Bètadag 2015. Bèta In Leiden + Bètadag 2015 + Bèta In Leiden In samenwerking met de landelijke stichting bètadag organiseert Universiteit Leiden dit jaar de bètadag. Een Hele dag vol activiteiten zodat scholieren kunnen ervaren hoe

Nadere informatie

Organisatieniveaus (niveau: expert)

Organisatieniveaus (niveau: expert) Organisatieniveaus (niveau: expert) Ontwikkeld door het Cancer Genomics Centre In samenwerking met het Freudenthal Instituut voor Didactiek van Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Utrecht

Nadere informatie

Leerlingenhandleiding

Leerlingenhandleiding Leerlingenhandleiding Inleidende les + werkbladen Forensisch DNA-onderzoek: Puzzelen met pieken Ontwikkeld door het Forensic Genomics Consortium Netherlands in samenwerking met Its Academy Tekst Gerrianne

Nadere informatie

FORENSISCH DNA-ONDERZOEK VOORBEREIDENDE LES

FORENSISCH DNA-ONDERZOEK VOORBEREIDENDE LES FORENSISCH DNA-ONDERZOEK VOORBEREIDENDE LES Melanie Rosenhart werkt bij het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Bij het NFI werken wetenschappers die allerlei vragen proberen te beantwoorden die met

Nadere informatie

THEMA 1 MENS & AARDE. LES 3 Lekker kwartetten. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook:

THEMA 1 MENS & AARDE. LES 3 Lekker kwartetten. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Powered by ESA NEMO NSO SPACE EXPO WNF THEMA 1 MENS & AARDE LES 3 Lekker kwartetten Deze les gaat over: Het verwerken van de informatie uit les 1 en 2 door een eigen kwartetspel te maken Bij dit thema

Nadere informatie

Bioinformatica. Bachelor of Science - Voltijd

Bioinformatica. Bachelor of Science - Voltijd 2018 2019 Bioinformatica Bachelor of Science - Voltijd In het kort Puzzelen achter de computer met gegevens over plant, mens en dier. Dat is de kern van de Bio-informatica. Als Bio-informaticus help je

Nadere informatie

Tweetalig vwo op Eijkhagen. That s interesting!

Tweetalig vwo op Eijkhagen. That s interesting! Tweetalig vwo op Eijkhagen That s interesting! Meer dan 75% van de lessen in het Engels Find out if TTO is right for you! Wat is tweetalig onderwijs? Als je kiest voor het tweetalige vwo van Eijkhagen

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel leerlingen die overwegen om deel te nemen aan de U-Talent Academie hebben vragen over het programma, de selectie, de zwaarte van het programma. In dit

Nadere informatie

Genetica van de toekomst

Genetica van de toekomst Genetica van de toekomst Horst Wolter (ontwikkelaar lesmateriaal) Frank Wielink (docent Pax Christi College) Hienke Sminia (projectleider en ontwikkelaar) Ilse Adema (docent Pax Christi College) Tycho

Nadere informatie

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK. Wat is dat? Eva van de Sande. Radboud Universiteit Nijmegen

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK. Wat is dat? Eva van de Sande. Radboud Universiteit Nijmegen WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK Wat is dat? Eva van de Sande Radboud Universiteit Nijmegen EERST.. WETENSCHAPSQUIZ 1: Hoe komen we dingen te weten? kdsjas Google onderzoek boeken A B C 1: We weten dingen door

Nadere informatie

W08: DNA aflezen gebruiken en delen: hoe ver ga jij? Roel Hermsen Hubrecht Instituut Kirsten Renkema UMC Utrecht

W08: DNA aflezen gebruiken en delen: hoe ver ga jij? Roel Hermsen Hubrecht Instituut Kirsten Renkema UMC Utrecht W08: DNA aflezen gebruiken en delen: hoe ver ga jij? Roel Hermsen Hubrecht Instituut Kirsten Renkema UMC Utrecht Ik ben hier als: Workshop = doen! 1. Biologie docent 2. TOA 3. Bovenbouw docent middelbare

Nadere informatie

Informatieavond op woensdag 27 januari, aanvang 20.00 uur. Om niets te missen staan alle activiteiten die starttijden kennen, hieronder extra vermeld:

Informatieavond op woensdag 27 januari, aanvang 20.00 uur. Om niets te missen staan alle activiteiten die starttijden kennen, hieronder extra vermeld: Welkom, leerlingen en ouders, op onze Open Avond (18.30-21.00 uur) of Open Dag (10.00-12.30 uur). Na de Open Lesmiddag zien wij uit naar deze tweede kennismaking. Voor de ouders organiseren wij nog een

Nadere informatie

stofomschrijving 4 012 tt 100 SE leesvaardigheid en examenidioom. 3 3 n

stofomschrijving 4 012 tt 100 SE leesvaardigheid en examenidioom. 3 3 n Programma van Toetsing en Afsluiting 04-05 Vak: Duits 3 0 tt 00 Kurzgeschichten. Het beantwoorden van vragen en vertalen van tekstpassages n.a.v. een aantal korte Duitse verhalen en bijbehorende literatuurgeschiedenis.

Nadere informatie

3 december 2015 Science. Talentstroom voor leerjaar 1,2,3 havo/vwo met de mogelijkheid tot voortzetting in de bovenbouw in het vak NLT.

3 december 2015 Science. Talentstroom voor leerjaar 1,2,3 havo/vwo met de mogelijkheid tot voortzetting in de bovenbouw in het vak NLT. 3 december 2015 Science Talentstroom voor leerjaar 1,2,3 havo/vwo met de mogelijkheid tot voortzetting in de bovenbouw in het vak NLT. Het doel Leerlingen voorbereiden op natuurwetenschappelijk onderzoek

Nadere informatie

Informatieavond over de profielkeuze in de 3 e klas

Informatieavond over de profielkeuze in de 3 e klas Informatieavond over de profielkeuze in de 3 e klas 24 november 2015 26-06-14 1 Na vanavond begrijpt en weet U: Wat profielen zijn. Welke profielen er op het Cosmicus College zijn. Hoe een profiel gekozen

Nadere informatie

Oriëntatiejaar Life Sciences

Oriëntatiejaar Life Sciences Oriëntatiejaar Life Sciences Oriëntatiejaar Life Sciences Joan Wellink (studieadviseur) Voor wie is het oriëntatiejaar? Wat is het oriëntatiejaar? Wat heb je nodig? Hoe en wat studeer je? Wat kun je er

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Afsluitende module. Van Nature tot Metro

Docentenhandleiding. Afsluitende module. Van Nature tot Metro Docentenhandleiding Afsluitende module Van Nature tot Metro Ontwikkeld door het Cancer Genomics Centre in samenwerking met het Freudenthal Instituut voor Didactiek van Wiskunde en Natuurwetenschappen van

Nadere informatie

NanoTech 4 Dummies. FHI, MinacNed, Hogeschool Utrecht en Saxion organiseren op donderdag 31 maart een workshop NanoTech 4 Dummies.

NanoTech 4 Dummies. FHI, MinacNed, Hogeschool Utrecht en Saxion organiseren op donderdag 31 maart een workshop NanoTech 4 Dummies. Inleiding Programma Aanmelden Adres NanoTech 4 Dummies FHI, MinacNed, Hogeschool Utrecht en Saxion organiseren op donderdag 31 maart een workshop NanoTech 4 Dummies. Een nanometer (nm) is het miljardste

Nadere informatie

EEN LEERZAAM AVONTUUR! Leren maar ook plezier maken. Onderwijs op jouw niveau. Extra mogelijkheden voor bètatechniek en sport MAVO HAVO VWO

EEN LEERZAAM AVONTUUR! Leren maar ook plezier maken. Onderwijs op jouw niveau. Extra mogelijkheden voor bètatechniek en sport MAVO HAVO VWO 2015 2016 Leren maar ook plezier maken. Onderwijs op jouw niveau. Extra mogelijkheden voor bètatechniek en sport EEN LEERZAAM AVONTUUR! Klap deze folder uit en scan hem met de Layar app! MAVO HAVO VWO

Nadere informatie

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst!

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Op het Hondsrug College Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Hondsrug Het Gymnasium Hondsrug is een afdeling van het Hondsrug College. Het is onderdeel van het vwo,

Nadere informatie

> proefritten. INGENIEUR VOOR één DAG!

> proefritten. INGENIEUR VOOR één DAG! proefritten Terwijl de meeloopdagen aan leerlingen de mogelijkheid geven om mee te lopen met onze studenten tijdens hun normale lessen en practica, worden de proefritten op maat ingericht voor leerlingen

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academy

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academy Veel gestelde vragen over de U-Talent Academy Deze lijst met veel gestelde vragen gaat in op de meest gestelde vragen over de U-Talent Academy. Deze lijst is bedoeld voor vwo-leerlingen die interesse hebben

Nadere informatie

Waste Away Challenge. www.urbanseeds.nl. www.urbanseeds.nl urbanseeds_nl urbanseeds.nl. T e l : 0 6 4 4 0 6 2 4 2 1

Waste Away Challenge. www.urbanseeds.nl. www.urbanseeds.nl urbanseeds_nl urbanseeds.nl. T e l : 0 6 4 4 0 6 2 4 2 1 www.urbanseeds.nl Waste Away Een afvalstrijd tussen middelbare scholen www.urbanseeds.nl urbanseeds_nl urbanseeds.nl T e l : 0 6 4 4 0 6 2 4 2 1 Waste Away De Waste Away is het startpunt voor middelbare

Nadere informatie

Welkom bij LAB & RESEARCH

Welkom bij LAB & RESEARCH 2018-2019 Welkom bij LAB & RESEARCH Een samenwerkingsschool van Albeda en Zadkine Welkom in jouw toekomst! Techniek College Rotterdam biedt jou een toonaangevende technische of technologische opleiding.

Nadere informatie

FRC Team 5412 Challenging the impossible

FRC Team 5412 Challenging the impossible FRC Team 5412 Challenging the impossible FIRST Impossible Robotics is opgericht in augustus 2014 en is een non-profit organisatie. Het team bestaat uit vijftien leden die hoofdzakelijk uit het noorden

Nadere informatie

THEMA 2 ALLES WAT LEEFT. LES 3 Waarom biodiversiteit? Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Ecosystemen

THEMA 2 ALLES WAT LEEFT. LES 3 Waarom biodiversiteit? Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Ecosystemen Powered by ESA NEMO NSO SPACE EXPO WNF THEMA 2 ALLES WAT LEEFT LES 3 Waarom biodiversiteit? Deze les gaat over: Ecosystemen Bij dit thema horen ook: Les 1 Lunchtrommel in de ruimte Les 2 Lunchtrommel op

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Niveau: expert. Lees de taal van de tumor Organisatieniveaus

Docentenhandleiding. Niveau: expert. Lees de taal van de tumor Organisatieniveaus Docentenhandleiding Niveau: expert Lees de taal van de tumor Organisatieniveaus Ontwikkeld door het Cancer Genomics Centre in samenwerking met het Freudenthal Instituut voor Didactiek van Wiskunde en Natuurwetenschappen

Nadere informatie

13 H11 Logische schakelingen. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/46165

13 H11 Logische schakelingen. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/46165 Auteur Its Academy Laatst gewijzigd Licentie Webadres 29 november 2014 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/46165 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Tweede klas Techniek met een biologisch tintje

Tweede klas Techniek met een biologisch tintje Genetisch licht Tweede klas Techniek met een biologisch tintje Door genetische eigenschappen te vertalen naar een kleur, krijg je niet alleen een esthetisch mooie lamp, maar deze vertelt je ook iets over

Nadere informatie

Hoi! Leuk dat je toela/ng komt doen op Het Lyceum Ro7erdam bij de rich/ng Ondernemen.

Hoi! Leuk dat je toela/ng komt doen op Het Lyceum Ro7erdam bij de rich/ng Ondernemen. Hoi! Leuk dat je toela/ng komt doen op Het Lyceum Ro7erdam bij de rich/ng Ondernemen. Om toegelaten te worden moet je een toela/ng doen. Op de volgende pagina s staat de toela/ngsopdracht uitgelegd. Gebruik

Nadere informatie

Leerlingenhandleiding

Leerlingenhandleiding Leerlingenhandleiding Niveau: basis Lees de taal van de tumor Ontwikkeld door het Cancer Genomics Centre (CancerGenomiCs.nl) in samenwerking met het Freudenthal Instituut voor Didactiek van Wiskunde en

Nadere informatie

STUDIEPROGRAMMA S HOGER ONDERWIJS

STUDIEPROGRAMMA S HOGER ONDERWIJS STUDIEPROGRAMMA S VAN HET HOGER ONDERWIJS Je krijgt het studieprogramma van een opleiding (=studie) aan een universiteit en aan een hogeschool. In de tabellen zie je alle opleidingsonderdelen (= vakken,

Nadere informatie

ANIMATIE S MAKEN Les 1 Les 2 Les 3 Les 4

ANIMATIE S MAKEN Les 1 Les 2 Les 3 Les 4 ANIMATIE S MAKEN Les 1: uitleg animatie maken, verhaal maken en storyboard Les 2: foto s maken voor de animatie Les 3: foto s aanpassen en een gif bestand maken Les 4: filmpje bewerken met MovieMaker en

Nadere informatie

Feest! Heel fijne Kinderboekenweek! Berthy van Renselaar Schoolleider Ludgerschool

Feest! Heel fijne Kinderboekenweek! Berthy van Renselaar Schoolleider Ludgerschool 28 september 2017 Jaargang 20 Ludgernieuws [Geef de titel van het document op] Nieuwsbrief van de Ludgerschool 1 Feest! Nog maar een paar nachten slapen en dan gaan we feest vieren, want het is dan KINDERBOEKENWEEK!

Nadere informatie

GOED ALS NIEUW BIOLOGIE LEERLINGENHANDLEIDING

GOED ALS NIEUW BIOLOGIE LEERLINGENHANDLEIDING ZO GOED ALS NIEUW BIOLOGIE LES 1: GEKWEEKTE WEEFSELS Als er in ons lichaam iets kapot gaat, kan dat een probleem opleveren. Sommige onderdelen zijn te vervangen, maar zo goed als het origineel wordt het

Nadere informatie

Leerlingenhandleiding

Leerlingenhandleiding Leerlingenhandleiding Niveau: expert Lees de taal van de tumor Ontwikkeld door het Cancer Genomics Centre (CancerGenomiCs.nl) in samenwerking met het Freudenthal Instituut voor Didactiek van Wiskunde en

Nadere informatie

Voorbereidingscursussen

Voorbereidingscursussen Voorbereidingscursussen Biologie Natuurkunde Scheikunde Wiskunde Studeren aan de Open Universiteit voorbereidings cursussen Het systeem van eindexamenprofielen in het voortgezet onderwijs brengt met zich

Nadere informatie

Sita (VWO2) Aaron Sams. Natuurkunde en Flipping the Classroom

Sita (VWO2) Aaron Sams. Natuurkunde en Flipping the Classroom Natuurkunde en Flipping the Classroom De lespraktijk van een natuurwetenschappelijk vak zoals natuurkunde bestaat gewoonlijk uit klassikale instructie, practicum en het verwerken van opdrachten. In de

Nadere informatie

jouw bestemming onze passie

jouw bestemming onze passie jouw bestemming onze passie rotterdam evangelische school mavo havo atheneum gymnasium Persoonlijk, vertrouwd Bijbelgetrouw Hoge kwaliteit Goede examenresultaten Passie PRISMA: Passie Plus: Passie voor

Nadere informatie

SummerLabb: een leerzame combinatie van bijzondere verhalen, proefjes en interactieve experimenten. Opdracht voor in de klas: Poep is Goud

SummerLabb: een leerzame combinatie van bijzondere verhalen, proefjes en interactieve experimenten. Opdracht voor in de klas: Poep is Goud SummerLabb: een leerzame combinatie van bijzondere verhalen, proefjes en interactieve experimenten SummerLabb is een rondreizende stad van de toekomst waar thema s als duurzaamheid en innovatie worden

Nadere informatie

NLT Gecertificeerde Module. Cybersecurity. Petra van den Bos Marko van Eekelen Erik Poll Radboud Universiteit Nijmegen

NLT Gecertificeerde Module. Cybersecurity. Petra van den Bos Marko van Eekelen Erik Poll Radboud Universiteit Nijmegen NLT Gecertificeerde Module Cybersecurity Petra van den Bos Marko van Eekelen Erik Poll Radboud Universiteit Nijmegen Waarom aandacht besteden aan cybersecurity? Hot topic! - Veel actuele ontwikkelingen,

Nadere informatie

Figuur 1. Foto van de gevonden jas.

Figuur 1. Foto van de gevonden jas. Stille getuigen Introductie In het practicum Puzzelen met pieken heb je kennis gemaakt met verschillende forensische technieken tijdens het oplossen van een overval. In deze les ga je aan de slag met een

Nadere informatie

LES 2 & 3 GAMEMAKER4YOU

LES 2 & 3 GAMEMAKER4YOU Maart 2009 LES 2 & 3 GAMEMAKER4YOU Les 2 & 3 GameMaker m.b.v. het boek GameMaker4You Ze leren het doolhof maken (hoofdstuk3) en hierna maken ze een eigen doolhofspel Les 2 Docent Doel Doel van deze les

Nadere informatie

Voorlichtingsavond profielkeuze en bovenbouw

Voorlichtingsavond profielkeuze en bovenbouw Voorlichtingsavond profielkeuze en bovenbouw Voor ouders en leerlingen 3 HAVO Welkom + voorstellen Tweede Fase / bovenbouw Vakkenpakket en profielen Extra vak Doorstroom HAVO/VWO Afsluiting PROGRAMMA INLEIDING

Nadere informatie

Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek. Bachelor of Science - Voltijd

Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek. Bachelor of Science - Voltijd 2018 2019 Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek Bachelor of Science - Voltijd In het kort Onderzoek doen om ziekteverwekkers goed en snel op te sporen, zoeken naar oorzaken en oplossingen voor ernstige

Nadere informatie

Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek. Bachelor of Science - Voltijd

Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek. Bachelor of Science - Voltijd 2018 2019 Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek Bachelor of Science - Voltijd In het kort Onderzoek doen om ziekteverwekkers goed en snel op te sporen, zoeken naar oorzaken en oplossingen voor ernstige

Nadere informatie

havo, vwo (atheneum), tweetalig vwo interconfessioneel

havo, vwo (atheneum), tweetalig vwo interconfessioneel Da Vinci College havo, vwo (atheneum), tweetalig vwo interconfessioneel DE SCHOOL WAAR JE WORDT GEZIEN davinci.psg.nl Da Vinci College Joh. Naberstraat 218 1442 BG Purmerend Postbus 270 1440 AG Purmerend

Nadere informatie

Publieksdag. ChilD. Health. Programmaboekje

Publieksdag. ChilD. Health. Programmaboekje Publieksdag ChilD Health Programmaboekje Wat hebben gezondheid, ziekte, spel, geluk en onderzoek met elkaar te maken? Dat is waar deze dag helemaal om draait! In dit programmaboekje kun je vinden wat er

Nadere informatie

DAS Conferentie Applied Science

DAS Conferentie Applied Science DAS Conferentie Applied Science SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Emiel de Kleijn Curriculumontwikkelaar natuurwetenschappen Nieuwe Scheikunde /NiNa/CVBO Plannen voor een vernieuwd, vernieuwend

Nadere informatie

Fossiele brandstof kent problemen

Fossiele brandstof kent problemen Racen met wc-papier Fossiele brandstof kent problemen Broeikaseffect Global Temperature CO 2 concentration 1000 1500 2000 Year Fossiele brandstof kent problemen Het klimaat verandert De olie raakt op Oorzaak

Nadere informatie

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. DNA-onderzoek en gentherapie

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. DNA-onderzoek en gentherapie Afsluitende les Leerlingenhandleiding DNA-onderzoek en gentherapie Inleiding In de afsluitende les DNA-onderzoek en gentherapie zul je aan de hand van een aantal vragen een persoonlijke en kritische blik

Nadere informatie

Welkom bij: Open dag 4 maart Bacheloropleiding Diergeneeskunde

Welkom bij: Open dag 4 maart Bacheloropleiding Diergeneeskunde Welkom bij: Open dag 4 maart 2017 Bacheloropleiding Diergeneeskunde Wist je dat.. er in Nederland 33,4 miljoen gezelschapsdieren zijn? Denk daarbij aan honden, katten, maar ook reptielen en postduiven

Nadere informatie

NLT: een vak voor jou? Januari 2018 HWC AMSTELVEEN

NLT: een vak voor jou? Januari 2018 HWC AMSTELVEEN NLT: een vak voor jou? Januari 2018 HWC AMSTELVEEN NLT: een vak voor jou? Waarom deze voorlichting? NLT is een nieuw vak sinds 2005 NLT is een belangrijk (profiel)keuzevak NLT wát NLT wát Wat ga je doen

Nadere informatie

Vakcollege Techniek profileert zich op 1 bouwen, wonen en interieur 2 produceren, installeren en energie

Vakcollege Techniek profileert zich op 1 bouwen, wonen en interieur 2 produceren, installeren en energie Het vmbo op de Teisterbantlaan Het huidige vakcollege Techniek maakt gebruik van sterk verouderde beroepslokalen waarin de vakken zoals schilderen, bouw, metselen, installatietechniek en metaal aangeboden

Nadere informatie

Werknemersonderzoek. Bram Masselink Willem Minderhoud

Werknemersonderzoek. Bram Masselink Willem Minderhoud Werknemersonderzoek Bram Masselink Willem Minderhoud (Bij)baan in het onderwijs: een meerwaarde voor school, scholier en student. Wij hechten veel waarde aan de werkomstandigheden van studenten die door

Nadere informatie

Groep 8. jouw. school! Leerlingmiddagen Informatieavond ouders. openbare scholengemeenschap te Heerhugowaard voor vwo, havo en vmbo

Groep 8. jouw. school! Leerlingmiddagen Informatieavond ouders. openbare scholengemeenschap te Heerhugowaard voor vwo, havo en vmbo Groep 8 Leerlingmiddagen Informatieavond ouders openbare scholengemeenschap te Heerhugowaard voor vwo, havo en vmbo jouw school! Informatieavond ouders groep 8 Woensdag 18 november 2015 en woensdag 27

Nadere informatie

Industrie, onderzoek en onderwijs. Dat zijn de pijlers. van de chemie. Pijlers die samen sterk staan: drie delen,

Industrie, onderzoek en onderwijs. Dat zijn de pijlers. van de chemie. Pijlers die samen sterk staan: drie delen, Chemie is overal Industrie, onderzoek en onderwijs. Dat zijn de pijlers van de chemie. Pijlers die samen sterk staan: drie delen, één geheel. Die samen staan voor talloze nuttige, noodzakelijke en mooie

Nadere informatie

ZONDER CELDELING GEEN KANKER

ZONDER CELDELING GEEN KANKER DE GEMENE DELER ZONDER CELDELING GEEN KANKER Naam: Klas: Datum: ZONDER CELDELING GEEN KANKER VWO Celdeling is cruciaal voor het leven van organismen, en wordt dan ook heel nauwkeurig gereguleerd. Wanneer

Nadere informatie

Pijnacker. mavo havo vwo atheneum gymnasium. Sterk de wereld in

Pijnacker. mavo havo vwo atheneum gymnasium. Sterk de wereld in Pijnacker mavo havo vwo atheneum gymnasium Sterk de wereld in Zo ziet mijn schooldag eruit Hoi, ik ben Marit en ik zit in de vwo-plus-brugklas. Hiernaast laat ik je zien hoe mijn schooldag er ongeveer

Nadere informatie

NVON TOA-CONGRES 2017

NVON TOA-CONGRES 2017 NVON Dit jaar wordt het TOA-congres gehouden in Wageningen. We zijn bijzonder dankbaar voor de uitnodiging van Wageningen University & Research. Food Valley Netwerk VO-HO (voorheen Bètasteunpunt Wageningen)

Nadere informatie

Lessenserie over functional foods voor bovenbouw vmbo

Lessenserie over functional foods voor bovenbouw vmbo Lessenserie over functional foods voor bovenbouw vmbo Leerlingenhandleiding Gijs Zom, Yuri Matteman, De Praktijk Tanja Klop, TU Delft en Kluyver Centre for Genomics of Industrial Fermentation Amsterdam,

Nadere informatie

Commissie Maatschappelijke Dialoog Nanotechnologie. Bijlage 2: Bereik van de projecten

Commissie Maatschappelijke Dialoog Nanotechnologie. Bijlage 2: Bereik van de projecten Commissie Maatschappelijke Dialoog Nanotechnologie Bijlage 2: Bereik van de projecten Bijlage 2 Bereik van de Nanopodium projecten 1e ronde projecten Project Doelgroep Media Bereik Project leider I know

Nadere informatie