Frozen Shoulder. door Albert Dreise, fysiotherapeut

Transcriptie

1 Frozen Shoulder door Albert Dreise, fysiotherapeut

2 Onderwerpen die passeren: inleidende begrippen en definiering het klinische beloop primair versus secundair behandeling primair frozen shoulder fysiotherapeutische behandeling veranderende biomechanica schoudergordel video patient

3 Duplay (1882) beschrijft als eerste de symptomen van de peri-arthritis-humero-scapularis Codman introduceert in 1934 de term Frozen Shoulder The frozen shoulder it s hard to define, it s hard to treat and it s difficult to understand from the viewpoint of pathology Best passende term: adhesive capsulitis

4 symptomen Spontaan optredende pijn bij m.n insertie deltoideus maar vaak ook diffuus in gehele schouder aangegeven Progressief toenemende pijn en nachtpijn (kan niet op aangedane schouder liggen ) Progressieve multidirektionele stijfheid van de schouder m.n exorotatie (= capsulair patroon) Klinisch en radiologisch geen aanwijzingen voor andere pathologie

5 Definitie: Een synoviale inflammatie met reactieve capsulaire en ligamentaire fibrosering die de glenohumerale AROM en PROM beperkt (vooral de exorotatie ) door een verminderd intra- articulair volume Differentiaaldiagnose: AC- arthritis; biceps tendinopatie; degeneratie CWK; rotatorcuff tendinopathy of cuffscheur; subacromiale bursitis, instabiliteit, proximale humerus fractuur

6 Etiologie en associaties - voorkomend bij 2-5 % van de algemene bevolking - man/vrouw ratio: 42/58 - leeftijd tussen 40 en 70 jaar - betreft vaak de niet-dominante arm Geassocieerd met: DM, CVA, Dupuytren, auto-immuunziekten, hypoen hyperthyreoidie, cardiopulmonaire aandoeningen, Parkinson.

7 Classificatie: Primaire frozen shoulder - idiopatisch - duidelijk omschreven beeld Secundaire frozen shoulder - aanwijsbare oorzaak/onderliggende pathologie - verloop en prognose veelal bepaald door onderliggend pathologie Diabetische frozen shoulder - slechte prognose met langdurig en onvolledig herstel

8 Primaire frozen shoulder Idiopatisch Duidelijk omschreven beeld Zelflimiterend in maanden

9 Secundaire frozen shoulder aanwijsbare oorzaak of onderliggende pathologie patient vaak al langere tijd bekend met onderliggend lijden hierdoor vaak een minder duidelijk beeld en verloop en prognose vaak bepaald door onderliggend lijden minder zelflimiterend vermogen in vergelijking met primair frozen shoulder vaak behandeling onderliggende oorzaak nodig

10 Diabetische frozen schoulder slechte prognose met een langdurig en onvolledig herstel

11 Klinisch beloop: onderverdeling in 3-4 fasen (Neviaser 1987) 0. pré-adhesieve fase: (0-3 mnd); eindstandige pijn deltoideus regio, klinische testen zijn vaak a-specifiek, wordt vaak verward met impingement 1. freezing pijnlijke fase: (3-9 mnd) deze fase onderscheid zich door het toenemen van de pijn in de schouder in een periode van enkele weken tot 9 maanden. Tevens afname ROM in alle richtingen. 2. frozen stijve fase: (9-15 mnd) in deze fase vermindert de pijn neemt de beweeglijkheid van de schouder nog verder af. De pijn staat minder op de voorgrond. 3. thawing- herstel fase: (15-24 mnd); in deze fase neemt de glenohumerale beweeglijkheid weer toe

12 Grafisch verloop klinisch beloop

13 Glenohumerale bewegingsbeperking ontstekingsreaktie: - synovitis, waardoor verdikt synovia - peri-articulaire bursitis, tendinitis adhesies: - bursa subdeltoideus/ subacromialis - gewrichtskapsel/ recessus axillaris - pees(schede) biceps brachi passagestoornis subacromiale structuren

14 Een frozen shoulder is in het algemeen selflimiting, en verdwijnt na maanden zonder enige vorm van behandeling In de literatuur wordt na 3 jaar een wisselend percentage van % van patienten vermeld met blijvende pijn en gewrichtsstijfheid. Deze klachten zijn altijd wel mild

15 Behandeling Primaire Frozen shoulder Doel: versneld pijn verminderen en verbeteren van ROM en funktie Behandelmogelijkheden: 1. Conservatieve therapie 2. Invasieve therapie

16 Evidence Based handelen: Er is gelimiteerde evidence voor de effectiviteit van behandelmethoden. T.a.v kosteneffectiviteit is er zo weinig bewijs gevonden dat geen conclusies gegeven kunnen worden t.a.v de verschillende behandelvormen onderling

17 Behandeling frozen shoulder aanpassen aan de verschillende fasen.

18 Fase 0-1 Doel: pijn verminderen/ ontsteking remmen Interventies: o educatie en o orale pijnstilling en o intra-articulaire corticosteroid injektie (level 1) en o fysiotherapie Dus in de pijnlijke fase al starten met fysiotherapie

19 Fase 2 Doel: verbeteren ROM Indien nodig voortzetten educatie en NSAID s Indien klinische verbetering door fysiotherapie in fase 1 de fysiotherapie continueren en frequentie en intensiteit aanpassen aan de pijn/reaktie Indien geen respons op fysiotherapie (minimaal 6 mnd conservatieve therapie aanhouden) evt: - Manipulatie onder narcose en/of arthroscopische kapselrelease gevolgd door intensieve fysiotherapie - Bij secundaire frozen shoulder: behandelen onderliggende oorzaak

20 Fase 3 Doel: verbeteren ROM en funktie Indien nodig voortzetten educatie en NSAID s Indien klinische verbetering door fysiotherapie in fase 2 de fysiotherapie continueren en frequentie en intensiteit aanpassen aan de reaktie

21 Behandeldoelen fysiotherapie 1. Educatie 2. Verbeteren glenohumerale mobiliteit 3. Herleren normaal bewegingsverloop

22 1. Educatie Uitleg over de (gunstige )prognose, het beloop en de mogelijk lange duur van de klachten Uitleg over waar en wanneer de fysiotherapeut een rol kan spelen in de behandeling

23 2. Verbeteren glenohumerale mobiliteit Passief/geleid actieve mobilisatie van de beperkte bewegingsrichtingen Rustige progressieve kapselstretching/ low grade glenohumeraal gewrichtsglijden (binnen de pijngrens) Verbeteren glijvermogen van peri-articulaire strukturen

24 Biomechanica schoudergewricht Het schoudergewricht bestaat uit een dynamische keten van 5 gewrichten t.w. glenohumeraal gewricht AC gewricht SC- gewricht thorocaal glijvlak cervico-thorocale wervelkolom Bij een frozen shoulder verandert de biomechanica van de schouder

25 Biomechanica schoudergewricht Het funktionele compensatiemechanisme bij een frozen shoulder is het scapulo-thorocaal glijvlak. Het AC-gewricht is hierbij het nieuwe tijdelijke draaipunt van de beweging geworden Mobiliserende oefentherapie van een frozen shoulder via de humerus geeft overbelasting van het AC-gewricht en coracoclaviculaire pijn. Daarom moet het mobiliseren van een frozen shoulder altijd via de scapula gebeuren

26 Video van mobiliserende behandeling via de scapula

27 3. Herleren normaal bewegingspatroon afleren compensatiesysteem scapula opnieuw aanleren normaal scapula-thorocaal bewegingspatroon stabiliserende oefeningen scapula

28 Bedankt voor de aandacht! Vragen?