POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL HEMI-/TOTALE SCHOUDERPROTHESE (TSP)

Transcriptie

1 VERSIE JANUARI 2017 POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL HEMI-/TOTALE SCHOUDERPROTHESE (TSP) 1. Doel Het op eenduidige wijze uitvoering geven aan de postklinische fysiotherapeutische behandeling na plaatsen hemi-/totale schouderprothese 2. Toepassingsgebied Fysiotherapie in de eerste/derde lijn 3. Werkwijze 3.1. Algemeen In het schema wordt uitgegaan van een hemi-/ totale schouderprothese behoudens de reversed schouderprothese en de resurfacing schouderprothese (bv Copeland) Om luxatie van de humerus in de eerste fase te voorkomen wordt gekozen om de eerste 4 weken een immobilizer te dragen. Na 4 weken wordt de immobilizer vervangen door een sling Uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken blijkt een combinatie van een gesuperviseerd oefenprogramma gecombineerd met een oefenprogramma voor thuis het meest optimale resultaat te leveren Overgang naar een volgende fase begint pas wanneer alle groene vlaggen zijn behaald Voor maximaal herstel van een TSP moet 6 tot 9 maanden worden uitgetrokken Wanneer een patiënt weer kan/mag autorijden is afhankelijk van zijn of haar verzekeraar (pt dient zelf met verzekering contact op te nemen) en wanneer er voldoende stabiliteit/ kracht is van de schoudergordel (gemiddeld tussen week 8-12) 3.2. Revalidatieschema Fase Doelen Therapie & Training Preoperatief A/ Vaststellen actieve en passieve ROM Informeren Scoren van de SST en de CMS (kopie van de vragenlijsten naar de verwijzer) Geven van uitleg aan de patiënt over het te verwachten postoperatieve beloop Scapula stabilisatie, scapulo-thoracale mobiliteit, training schoudermusculatuur, rompstabiliteit, cardio-vasculaire training

2 Week 1 t/m 2 Week 3 t/m 6 Onderhoud functie BE/WK Ontstekingsverschijnselen / pijn in rust zijn afwezig De operatiewond op de huid is goed genezen Voldoen aan de criteria voor herstel ROM Oefentherapie en voorschrift A(A)ROM Isometrie Ontstekingsverschijnselen / pijn in rust zijn afwezig De operatiewond op de huid is goed genezen Voldoen aan de criteria voor herstel ROM Immobilizer wordt 24 uur p/d gedragen behoudens fysiotherapie/douchen Douchen met afhangende arm in endorotatie In zit/lig arm ondersteunen met kussen Geen exorotatie voorbij de 0 Geen endorotatie tegen weerstand (subscapularis) Scaptie tot 90 in endorotatie Exorotatie tot 0 Slingeroefeningen volgens Codman (indien pijnvrij mogelijk in endorotatie) Actieve scapula settingsoefeningen Actief oefenen pols/handfunctie Actief oefenen flexie-extensie elleboog (handpalm op de buik) Mobiliserende oefentherapie CWK/CTO/TWK Als week 1 t/m 2 Na wk 4 wordt de immobilizer vervangen door een sling Afbouwen van de sling overdag, s nachts sling omhouden Scaptie tot 120 in endorotatie Exorotatie tot 20 (S=0) Scaptie tot 45 Exorotatie tot 0 (S=0) Endorotatie tot hand op de buik (geen weerstand!) Oefenen met katrol tot 90 scaptie Opnieuw aanleren van het bewegingsgevoel van de schouder. (Wall) slides in gesloten patroon binnen bovenstaande grenzen Scapula positionerings-/stabiliserende oefeningen Isometrische rotator cuff oefeningen met weerstand andere arm of theraband (lichte contracties, behalve endorotatie!) Week 6; SST-PO en CMS (uitslag in tussenrapportage verwijzer bij policontrole)

3 Week 7 t/m 12 Maand 3 tot 6 Oefentherapie A(A)//weerstand Optimaliseren kracht Volledige mobiliteit, optimaal uitgevoerd, normaal eindgevoel bij de Optimale scapula positie en romp stabiliteit bij uivoeren functionele training Mobiliteit/kracht Optimale ROM, optimale kracht onder schouderhoogte Goede coördinatie (ook bij meer herhalingen) Voldoende vertrouwen van patiënt Sling s nachts af Start lichte werkzaamheden (niet tillen) Als wk 3-6 uitgebreid met: Passief : Scaptie: tot 150 Exorotatie tot 40 Actief: Scaptie tot 90 Exorotatie functioneel Endorotatie functioneel Na week 9 uitbreiden mobiliteit passief, geleid actief en actief (oefenen met katrol uitbreiden, pijnvrij) Aan het einde van wk 12 dient de mobiliteit optimaal te zijn, voorzichtig rekken dus toegestaan Endorotatie tegen weerstand Activeren, versterken van de rotator cuff / schouderspieren; eerst duurkracht dan absolute kracht zo nodig (functioneel, niet in abductie richting) Ook steunvormen Stabiliteit in hele keten oefenen Oefeningen voor een optimale positie van het schouderblad op de romp Na 3 maanden: - liggen op aangedane zijde mits pijnvrij - start buiten fietsen - matig zwaar werk, tillen onder schouderhoogte Na 6 maanden is tillen boven schouderhoogte toegestaan Onderhoud/opbouw naar optimale schouderfunctie binnen ADL/werk Bij afronden behandeling scoren CMS en SST-PO Eindrapportage aan verwijzer (met score vragenlijsten)

4 4. Begrippen Scaptie ADL ROM AROM AAROM SST SST-PO CMS BE WK CWK CTO TWK is een beweging waarbij de arm in het verlengde staat van de scapula (is gelijk aan abductie/anteflexie in het scapulaire vlak). Algemene Dagelijkse Levensactiviteiten Range Of Motion Passive Range Of Motion Active Range Of Motion Active Assistive Range Of Motion Simple Shoulder Test Simple Shoulder Test Post Operative Constant Murley Scale Bovenste Extremiteiten Wervelkolom Cervicale Wervelkolom Cervico-Thorocale overgang Thorocale Wervelkolom Geen 5. Bijzonderheden 6. Bijbehorende documenten Hemi-/totale schouder, klinisch Vragenlijsten: SST, SST-PO, CMS

5 7. Literatuur Schoudernetwerk Twente ( richtlijnen postoperatieve revalidatie Jeffrey D. Jackson, e.a, Intergrity and function of the subscapularis after total shoulder arthroplasty. J Shoulder Elbow Surg , N. DouglasBoardman e.a, Rehabilitation after total shoulder artroplasty. The Journa of Arthroplasty Vol 16 N