Handleiding voor het geven van een gastles <
|
|
- Erika Bos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Handleiding voor het geven van een gastles <
2 Inhoud Inhoud 2 Introductie 3 Wat is de Week van het geld? 4 Opzet van een gastles 5 Hoe organiseert u een gastles 6 Praktische tips 7 Aandachtspunten 7 Orde in de klas 7 Commerciële activiteiten 7 Lesmateriaal 8 Keuze lesmateriaal 8 Inhoud van het lesmateriaal 9 Bestellen en downloaden lesmateriaal 10 Informatie <
3 Introductie Deze handleiding is bestemd voor gastles-docenten die tijdens de Week van het geld een gastles geven. Het team van Wijzer in geldzaken dat de Week van het geld ieder jaar organiseert is zeer blij met jullie deelname. Bij voorbaat hartelijk dank! In deze handleiding leest u waar een gastles over kan gaan, welke lesmaterialen van Wijzer in geldzaken u gratis kunt gebruiken, en hoe de organisatie rondom de gastles verloopt. Daarnaast gaan wij in op uw rol als gastdocent. Over Wijzer in geldzaken De Week van het geld wordt georganiseerd door Wijzer in geldzaken. Wijzer in geldzaken is een initiatief van het ministerie van Financiën, waarin partners uit de financiële sector, de wetenschap, de overheid en onderwijs-, voorlichtings- en consumentenorganisaties hun krachten bundelen om verantwoord financieel gedrag in Nederland te bevorderen. Hare Majesteit Koningin Máxima is erevoorzitter van het platform. Eén van de doelstellingen van Wijzer in geldzaken is dat financiële competenties structureel worden geïntegreerd in het schoolcurriculum. Ter ondersteuning van deze doelstelling organiseert Wijzer in geldzaken jaarlijks de Week van het geld. Deze themaweek vraagt aandacht voor het belang van financiële educatie in het onderwijs en de noodzaak van financiële opvoeding. Want jong geleerd is oud gedaan! Uw organisatie is projectdeelnemer van de Week van het geld. Meer informatie over financiële opvoeding kunt u vinden op <
4 Wat is de Week van het geld? De Week van het geld is een nationale projectweek voor het basisonderwijs over leren omgaan met geld. De Week van het geld wordt ieder jaar in de maand maart georganiseerd. Bij financieel gedrag gaat het vaak om complexe onderwerpen en om gewoontegedrag. Daarom is het belangrijk dat kinderen vanaf jonge leeftijd leren omgaan met geld. Niet alleen om te voorkomen dat ze al op de middelbare school in financiële problemen komen, maar vooral omdat ze er hun hele verdere leven profijt van hebben. Medewerkers die in de financiële sector werken, waaronder medewerkers van banken en verzekeraars, maar ook van verschillende gemeenten, geven in de Week van het geld gastlessen over leren omgaan met geld op basisscholen in het hele land. Waarom gastlessen? Het doel van de gastlessen is om kinderen op een leuke manier te leren omgaan met geld, maar ook om aandacht te vragen voor het belang van leren omgaan met geld in het schoolcurriculum. Met het lesmateriaal van Wijzer in geldzaken kan er in de klas met of zonder gastdocent worden gewerkt aan leren omgaan met geld. De lesmaterialen sluiten aan op leer- en kerndoelen in het basisonderwijs en kunnen makkelijk worden ingepast in bestaande vakken en lessen. Minister Dijsselbloem geeft een gastles op een basisschool <
5 Opzet van een gastles Een gemiddelde gastles duurt ongeveer 60 minuten en verloopt via de volgende stappen. Spreek het verloop van uw gastles alstublieft van tevoren goed door met de juf/meester van de klas, zodat u niet voor verrassingen komt te staan. 1. Een introductie van de gastdocent (door leerkracht en u zelf) 2. Vertonen introductiefilm (introductiefilm op youtube) Begin de gastles met een kort filmpje over de Week van het geld. Speciaal voor gastdocenten is deze korte animatiefilm van 2 minuten gemaakt, waarin wordt uitgelegd waar de Week van het geld over gaat. 3. Vraag- en antwoordspel met de klas 4. Werken met de werkbladen: maken van (enkele) opdrachten uit het lesmateriaal. U kunt hierbij gebruik maken van de digibord versie. 5. Afronding (eventueel uitdelen thuisopdrachten) 6. Evaluatie met de leerkracht en aandacht voor de overige lespakketten die de leerkracht zelf kan doen <
6 Hoe organiseert u een gastles? Zie onderstaand en aantal aandachtspunten en tips ten behoeve van de voorbereiding van de gastles: 1. Duur van de gastles (de richtlijn is 60 minuten) 2. Introductiefilm: Het is leuk om u gastles met de introductiefilm over de Week van het geld te beginnen en een aardige overgang van de introductie van uzelf naar de interactie met de klas. Spreek met de leerkracht af of het filmpje wel/niet getoond kan worden. ( 3. Werkbladen: Overleg van tevoren met de groepsleerkracht wie er voor de werkbladen voor de leerlingen zorgt. Misschien is het lesmateriaal al in de klas aanwezig. Zo niet kan het lesmateriaal online gedownload en uitgeprint of gratis besteld worden. Bij het hoofdstuk lesmateriaal in dit document vindt u de desbetreffende links. 4. Materiaal klaarzetten: Overleg met de groepsleerkracht wie welke materialen (digitaal) klaarzet, bijvoorbeeld de digibordversie en de beamer voor het introductiefilmpje. Bepaal samen ook wie het digibord bedient (indien deze aanwezig is). 5. Thuisopdracht: Overleg met de groepsleerkracht of u de thuisopdracht en de toelichting voor de ouders meegeeft. 6. Mogelijke nazorg: Tijdens de les zouden vragen naar voren kunnen komen, waarbij de gastdocent de hulp van de leerkracht nodig heeft. Als vervolg op een gastles kan de leerkracht mogelijkerwijs een aanvullende les aan geld besteden. Het is goed om daar als gastdocent samen met de leerkracht afspraken over te maken en/of onderwerpen af te stemmen <
7 Praktische tips Aandachtspunten U geeft een gastles aan kinderen op de basisschool met een leeftijd tussen 4 en 12 jaar. Pas uw taal aan de doelgroep aan en probeer geen vaktaal of moeilijke woorden te gebruiken. Kinderen vinden het leuk als een gastdocent iets vertelt over eventuele eigen kinderen, bijvoorbeeld dat hij/zij de eigen kinderen zakgeld geeft. Dat brengt de gastdocent een stuk dichterbij. Kinderen zijn ontzettend nieuwsgierig en stellen mogelijkerwijs (persoonlijke) vragen aan u. Zie hieronder en aantal voorbeeld vragen die kinderen vaak stellen tijdens een gastles. Handig om het antwoord alvast voor te bereiden! Hoeveel verdient u? Bent u rijk? Waar werkt u? Wat voor werk doet u? Hoe kan ik zelf heel rijk worden? Geld is een gevoelig onderwerp en er zijn wellicht kinderen bij de les aanwezig die thuis getuige zijn van financiële problemen. Het is belangrijk hier rekening mee te houden. Als een kind financiële problemen thuis aan de orde stelt, vertel dan dat de gemeente mensen die geldproblemen hebben kan helpen, maar ga er niet uitgebreid op in. Bespreek het na de les met de leerkracht. Orde in de klas De leerkracht is aanwezig bij de gastles en primair verantwoordelijk voor de orde in de klas. Spreek met de leerkracht af dat de leerkracht leerlingen op ongewenst gedrag aanspreekt. Commerciële activiteiten Wijzer in geldzaken vraagt u vriendelijk om geen producten of andere commerciële activiteiten aan de orde te stellen tijdens de gastles <
8 Lesmateriaal - Thema s Om u bij het geven van een les optimaal te ondersteunen kunt u gebruik maken van lesmateriaal dat door Wijzer in geldzaken in samenwerking met onderwijsuitgeverij Zwijsen is ontwikkeld. Het lesmateriaal is gebaseerd op de basisvisie financiële educatie van Wijzer in geldzaken, de Nibud leerdoelen en de kerndoelen van het ministerie van OCW voor het basisonderwijs. Goed om te weten: Bij het ontwikkelen van lesmateriaal leren omgaan met geld is nauwe aansluiting gezocht bij de kerndoelen (kerndoel 35!), het niveau van de leerlingen in de betreffende groepen en bij de (reken)methoden die in het onderwijs worden gebruikt. De leerinhoud van de werkbladen zijn gebaseerd op de basisvisie financiële educatie, de leerdoelen van het NIBUD en de referentieniveaus 1F en 1S. Voor leerkrachten is dit belangrijke informatie omdat ze met het lesmateriaal direct werken aan genoemd kerndoel. Keuze lesmateriaal Het lespakket bestaat per groep uit 4 verschillende blocnotes met de onderstaande thema s, waar u uit kunt kiezen: 1. Zelf geld verdienen 2. De wereld van het geld 3. Sparen en vooruitkijken 4. Feestdagen Voor groep 8 is er nog één extra thema: Verzekeren. Elke blocnote bestaat uit een handleiding voor leerkrachten, een antwoordblad en 30 werkbladen voor de leerlingen. Dit lesmateriaal is gedrukt beschikbaar en kan van tevoren (gratis) online worden besteld of gedownload <
9 Lesmateriaal Inhoud van het lesmateriaal Groep 3 t/m 8 Het lesmateriaal voor groep 3 t/m 8 bestaat uit drie componenten: 1. Werkbladen voor de leerling 2. Handleiding voor de leerkracht 3. Thuisopdrachten die leerlingen samen met ouders uitvoeren De werkbladen bevatten 4 opdrachten die leerlingen in principe zelfstandig of in kleine groepjes kunnen uitvoeren. De handleiding voor de leerkracht bevat echter naast de antwoorden op de vragen ook per opdracht enkele reflectievragen, waarmee u het thema van de opdracht klassikaal kunt bespreken. Handig om te weten! Van de werkbladen is ook een digibordversie beschikbaar, zodat deze bij klassikale bespreking centraal gebruikt kan worden. De digibordversie kunt u hier gratis downloaden: Groep 1-2 Voor groep 1-2 zijn er geen gedrukte lesmaterialen voor de leerlingen beschikbaar (zij kunnen immers nog niet lezen en schrijven), maar wel een handleiding voor de leerkracht en een thuisopdracht. Deze thuisopdracht kunt u ook in de klas doen. Deze handleiding en thuisopdracht kunt u hier downloaden: <
10 Lesmateriaal Bestellen en downloaden lesmateriaal (gratis) Bestel hier het lesmateriaal gratis (groep 3 t/m 8): Uiteraard kunt u het lesmateriaal ook gratis downloaden en zelf uitprinten (groep 1 t/m 8): Kri jg jij g e ld? Je hebt op scho ol gele erd hoe op je inkom sten je goed over zicht kunt houd en uitga ven. en Je hebt gele docu men ten erd welk e bela je nodi g hebt ngrij ke als je een verre je hiero ver same reis gaat mak n met je oude en. Nu ga rs nog een paar Dit heb je nodig opdr acht en : doen. Pen en papie r (in twee kolom Eventueel een men verdeeld). schrift of klein opschrijfboekje. Veel kinderen krijgen elke week zakgeld. andere man ieren geld krijg Je en. Hoe zit dat kunt ook op bij jou? 1 2 Doe hmet same n! e t je Youssra wil PLA YMOBIL van 30 Ze krijgt elke kopen. week 1,50 zak geld. Ze heeft gespaard. En ze heeft 15 zes weken van opa en oma gekregen. Kan Youssra de PLAYMOBIL al kopen? Leg uit. 1 Inkomsten Youssra gaat elke week de auto wassen Daar krijgt ze. 2 voor. Na hoeveel wek en kan ze de PLAYMOBIL kop en? hebben inkom sten en uitga ven. Geef drie voorbeelden. Uitgaven Schrijf je inkom sten en uitga ven van de afgel zelfgemaakte kasboekje. Doe open twee maan dit samen met den op de juiste je ouders. plaat Heeft ze dan ook nog geld om een ijsje te kopen? Leg uit. 3 o u d e rs! Houd overzic ht! Ook kinderen s in je Welke inkomst en komen stee ds weer terug? Welke uitgave n komen stee ds weer terug? Welke klusjes zou Youssra nog meer kunnen doen? Maak ook eens een kasboekje afgelopen twee voor de uitga ven die jouw maanden. Hoe ouders voor jou hebben ze dit gedaan hebb kunnen betal en de en? 2 Belangrijke reis documenten. Bea Welke belangri jke reisdocume ntwoord de vragen. nten hebben je ouders? Hoe bewaren ze die docume nten? wvhg_gr5_sprn-v rtkkn.indd 2 Spare n en vooru itkijke n Thema zelf geld groep 5 verdienen thuis werkblad jaarg roep : <
11 Vragen of meer informatie nodig? Heeft u nog vragen of behoefte aan verdere informatie, neemt u dan contact op met het programmabureau van Wijzer in geldzaken via info@wijzeringeldzaken.nl of via Wijzer in geldzaken Postbus EE Den Haag Wij wensen u veel succes en plezier met uw gastles! <
Handleiding voor het geven van een gastles <
Handleiding voor het geven van een gastles 1 2 3 4 5 7 8 9 10 11 < Inhoud Inhoud 2 Introductie 3 Wat is de Week van het geld? 4 Opzet van een gastles 5 Hoe organiseert u een gastles Praktische tips 7 Aandachtspunten
Nadere informatieHandleiding voor het geven van een gastles <
Handleiding voor het geven van een gastles 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 < Inhoud Inhoud 2 Introductie 3 Wat is de Week van het geld? 4 Opzet van een gastles 5 Hoe organiseert u een gastles 6 Praktische tips 7
Nadere informatie[zelf op te maken en in te vullen > denk hierbij aan het tonen van een foto en/of logo van de bank, je naam etc.
Beschrijving Deze gastles gaat over inzicht krijgen in je inkomen en uitgaven. Jongeren moeten zorgen dat ze inkomen hebben. Anders is het lastig om een eigen leven in te vullen. Zakgeld, kleedgeld, baantje,
Nadere informatieSamenvatting van de belangrijkste onderzoeksresultaten. Juni 2015
2015 Samenvatting van de belangrijkste onderzoeksresultaten Juni 2015 Alle doelstellingen behaald Kinderen en ouders: Doelstelling: 40% van de ouders van kinderen tussen de 8 en 12 jaar is bereikt met
Nadere informatieIk en geld Gastlessen 2016 - Handleiding
Ik en geld Gastlessen 2016 - Handleiding Voorwoord Nederlandse jongeren hebben steeds meer geld te besteden, maar ze hebben ook vaker schulden. Om te voorkomen dat deze problemen groter worden naarmate
Nadere informatie(1 m.) Klassikale aftrap Docent stelt jou als gastdocent voor
(1 m.) Klassikale aftrap Docent stelt jou als gastdocent voor Beschrijving (ter info voor gastdocent) Deze gastles gaat over inzicht krijgen in je inkomen en uitgaven. Jongeren moeten zorgen dat ze inkomen
Nadere informatieSpaarpot van de Toekomst lesbrief en prijsvraag
Spaarpot van de Toekomst lesbrief en prijsvraag In 2009 bestond het Nibud 30 jaar. Tijdens het jubileumjaar heeft het Nibud geld ingezameld om binnen het onderwijs extra aandacht te kunnen besteden aan
Nadere informatieG ldwijs. Financiële educatie voor het basisonderwijs in de gemeente Barneveld
G ldwijs 2015 2016 Financiële educatie voor het basisonderwijs in de gemeente Barneveld Geachte heer/mevrouw, Welzijn Barneveld biedt u, in opdracht van de gemeente, met genoegen het programma G ldwijs
Nadere informatieIk en geld Gastlessen 2016 - Handleiding
Ik en geld Gastlessen 2016 - Handleiding Voorwoord Nederlandse jongeren hebben steeds meer geld te besteden, maar ze hebben ook vaker schulden. Om te voorkomen dat deze problemen groter worden naarmate
Nadere informatieKijk eerst het introductiefilmpje: Introductiefilm: een held met je geld middenbouw (Youtube)
Hey! Budd!e hier! Samen met Spaarvarken dit keer. Het is weer tijd voor een leuke lesdeal, want in Nederland is het de Week van het geld. In de Week van het geld leer je omgaan met geld. En dat ga jij
Nadere informatieMet suggesties voor de gastles
HANDLEIDING 2018 Met suggesties voor de gastles Inhoudsopgave 4 t/m 11 CASH QUIZ 4 Wat is Cash Quiz? 5 Hoe verloopt Cash Quiz? 5 Hoe win je Cash Quiz? 5-8 Klaar voor de start? 9 Hoe eindigt het spel? 10
Nadere informatieCASH QUIZ HANDLEIDING Met suggesties voor de gastles
CASH QUIZ HANDLEIDING 2019 Met suggesties voor de gastles Inhoudsopgave Inleiding 4 t/m 11 CASH QUIZ 4 Wat is Cash Quiz? 4 Hoe verloopt Cash Quiz? 5 Hoe win je Cash Quiz? 5 Klaar voor de start? 5 Start
Nadere informatieLesbrief bij Een caravan in de winter van Louisa van der Pol
Lesbrief bij Een caravan in de winter van Louisa van der Pol Voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief Thema s in het boek Lesopzet Doel van de les Uitwerking Bijlage: opdrachtenblad Thema s in het boek
Nadere informatieDraagt lesmateriaal bij aan het vergroten van financiële vaardigheden van basisschoolleerlingen?
Draagt lesmateriaal bij aan het vergroten van financiële vaardigheden van basisschoolleerlingen? Effectiviteitsonderzoek naar lesmateriaal Wijzer in geldzaken voor groep 7 www.wijzeringeldzaken.nl Inleiding:
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt
Nadere informatieDraaiboek voor een gastles
Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een
Nadere informatieInhoudsopgave. Bijlage 20. Inleiding 3. Nuttige websites 27. Lesmateriaal 3 Leerdoelen 3 Lesopzet 4 Uitgangspunten 5 Voorbereiding 5
Inhoudsopgave Inleiding 3 Lesmateriaal 3 Leerdoelen 3 Lesopzet 4 Uitgangspunten 5 Voorbereiding 5 Bijlage 20 Nuttige websites 27 Literatuurlijst 28 Lesdag 1: Les 1 Zakgeld 6 Les 2 Besteding zakgeld en
Nadere informatieBeschrijving Sparen en lenen zijn, naast het betalingsverkeer, de diensten van de bank waar de meeste mensen gebruik van maken.
Beschrijving Sparen en lenen zijn, naast het betalingsverkeer, de diensten van de bank waar de meeste mensen gebruik van maken. Heb jij inzicht in jouw geld- en bankzaken? Welke betaalvormen zijn er en
Nadere informatieIntroductie. Lesinstructie. Lesinstructie. Leerdoelen. Introductie. Opzet. Bronnen
Introductie Introductie Gamen, Hyven, informatie zoeken, filmpjes kijken, muziek luisteren, spullen kopen of verkopen. Internetten doen we allemaal. Soms voor de lol, soms serieus, soms thuis, soms op
Nadere informatieHet Nibud Spaarbiggetje lesbrief en prijsvraag
Het Nibud Spaarbiggetje lesbrief en prijsvraag In 2009 bestond het Nibud 30 jaar. Tijdens het jubileumjaar heeft het Nibud geld ingezameld om binnen het onderwijs extra aandacht te kunnen besteden aan
Nadere informatiePrinsjesdag A Tradities
Prinsjesdag A Tradities Tradities De gouden koets, de Koningin, een grote troon, dames met prachtige hoeden op, de minister van Financiën met het koffertje. Het is weer Prinsjesdag. Op deze dag vertelt
Nadere informatieLesbrief MoneyRace. Spelbord MoneyRace
MoneyRace is een spel van stichting Weet Wat Je Besteedt (WWJB). WWJB is een onafhankelijke stichting die zich richt op het vergroten van de financiële zelfredzaamheid van jongeren (12-25 jaar). Dit doen
Nadere informatieSparen & lenen. Docentenhandleiding bij de interactieve les in LessonUp voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs
Sparen & lenen Docentenhandleiding bij de interactieve les in LessonUp voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs Sparen & lenen 2 Sparen & lenen Deze les maakt gebruik van het LessonUp-platform, een
Nadere informatieGebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag
Instructieblad Gebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag Onderzoeken is leuk omdat je wat over jezelf leert: wat je kunt en hoe creatief je bent. Ook leer je over je omgeving en de wereld.
Nadere informatieDia 1 Introductie max. 2 minuten!
1 Dia 1 Introductie max. 2 minuten! Vertel: Deze les gaat vooral over het gebruik van sociale media. Maar: wat weten jullie eigenlijk zelf al over sociale media? Laat de leerlingen in maximaal een minuut
Nadere informatieGastles: Hoe word ik rijk?
Gastles: Hoe word ik rijk? Hoe word je rijk? Dat willen we natuurlijk allemaal weten. In deze presentatie krijg je veel tips. Eerst een quiz om te kijken hoe veel jullie weten. Wie weet er veel? Pak je
Nadere informatieDag van Respect & PABO. DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012
Dag van Respect & PABO DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012 Beste Pabo-studenten, Elk jaar ontwikkelt Stichting Dag van Respect nieuw lesmateriaal over respect. Respect voor jezelf, Respect voor
Nadere informatieBijlage 1. Beste ouders/verzorgers van de leerlingen van groep 3/4,
Bijlage 1 Brief aan de ouders Beste ouders/verzorgers van de leerlingen van groep 3/4, De komende periode gaan wij aan de slag met het thema feesten. We bespreken allerlei feestelijke momenten in het jaar
Nadere informatieDiscussiëren Kun Je Leren:
Chantal Deken Discussiëren Kun Je Leren: discussielessen voor groep 3 t/m 8; sluit aan bij referentieniveaus Mondelinge taal; versterkt 21 e -eeuwvaardigheden als communiceren en samenwerken; compleet
Nadere informatieOECD Programme for International Student Assessment PISA-2015
OECD Programme for International Student Assessment PISA-2015 Praktische kennis en vaardigheden van 15-jarigen Wat is PISA PISA (Programme for International Student Assessment) is het internationaal peilingonderzoek
Nadere informatieStichting Weet Wat Je Besteedt (WWJB) Lesbrief Pensioenworkshop Mañana 1
Stichting Weet Wat Je Besteedt (WWJB) 1 Deze instructie is bedoeld voor (gast-)docenten die de pensioenworkshop Mañana gaan geven. Na het lezen van deze instructie ben je in staat om zelfstandig deze les
Nadere informatieLesbrief Meneer Beer
Lesbrief Meneer Beer Het verhaal Het verhaal gaat over Meneer Beer. Hij is verliefd op een prachtig berinnetje, maar hij durft het haar niet te vertellen. Hij vindt zichzelf maar een eenvoudige beer. Om
Nadere informatieTeken een architect. Lees het volgende verhaal:
Teken een architect Lees het volgende verhaal: Een architect heeft een hele dag nagedacht over een nieuwe brug die gebouwd moet worden. Via de brug moet het verkeer, ook zware vrachtwagens, over een brede
Nadere informatieColofon blz. 1 Handleiding blz. 3-4 Voorbeeld spaarplan blz. 5-7 Spaarplan 1 blz. 8-10 Spaarplan 2 blz. 11-13 Spaarplan 3 blz. 14-16 Spaarplan 4 blz.
Colofon blz. 1 Handleiding blz. 3-4 Voorbeeld spaarplan blz. 5-7 Spaarplan 1 blz. 8-10 Spaarplan 2 blz. 11-13 Spaarplan 3 blz. 14-16 Spaarplan 4 blz. 17-19 Spaarplan 5 blz. 20-22 Voorbeeld Contract blz.
Nadere informatieinformatiepakketje voor leerlingen van de basisschool
informatiepakketje voor leerlingen van de basisschool Spreekbeurt voor een huis Leuk dat je dit pakketje van onze website hebt gedownload! Ga je een spreekbeurt houden over het werk van Wereldfoundation?
Nadere informatiePresentaties: presenteer jezelf met PowerPoint
Werkblad 13C Presentaties: presenteer jezelf met PowerPoint Leerjaar 1 Presentaties maken Presentaties algemeen Stappenplan: wat gaan we deze week doen? Praten over presentaties en presenteren Een PowerPoint-presentatie
Nadere informatieIk heb geen idee wat het betekent. Ik heb dit woord wel eens gezien of gehoord.
Tekst lezen en moeilijke woorden bespreken 1. Hoe goed ken je de woorden in het schema? Je hoeft alleen een kruisje te zetten bij hoe goed je het woord kent. 2. Lees de tekst met het stappenplan. Onderstreep
Nadere informatieLes 3. Familie, vrienden en buurtgenoten
www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna
Nadere informatie5 manieren om Samsam te gebruiken
Vraag de leerlingen waarom dit zeepje de vorm van een waterdruppel heeft.* Vertel dat handen wassen de makkelijkste manier is om te voorkomen dat bacteriën en ziektes zich verspreiden. Kinderen die regelmatig
Nadere informatie(1 m.) Klassikale aftrap Docent stelt jou als gastdocent voor
(1 m.) Klassikale aftrap Docent stelt jou als gastdocent voor Beschrijving (ter info voor gastdocent) Deze gastles gaat over je leefstijl en welk soort uitgavenpatroon de leerling heeft. Ben je je bewust
Nadere informatieMaak je eigen jaarbegroting
Maak je eigen jaarbegroting Inleiding Een begroting maken. Het woord begroting wordt normaal gesproken alleen gebruikt bij bedrijven en de overheid. Maar het is tijd om ook jouw budget dezelfde aandacht
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Nadere informatieWielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting
Zwijsen Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Inhoud Inleiding 3 Materialen 3 Voor het eerst naar school 4 Doelstelling 4 Opbouw prentenboek en plakboek 4 Werkwijze 5 Ouders 5 2 Inleiding Voor
Nadere informatieOnlangs heeft u met uw klas een bezoek gebracht aan het Kinderboekenmuseum. Wij hopen dat u dit heeft ervaren als een leuk en leerzaam bezoek.
Beste docent, Onlangs heeft u met uw klas een bezoek gebracht aan het Kinderboekenmuseum. Wij hopen dat u dit heeft ervaren als een leuk en leerzaam bezoek. De leerlingen hebben in het museum onder andere
Nadere informatieAntwoord: Koning Willem-Alexander maar er zijn ook nog munten met het portret van prinses Beatrix in omloop.
Voordat je met de gastles begint is het prettig als je de volgende stappen neemt: 1. Stel jezelf voor en vertel welk werk je doet bij DNB. 2. Maak afspraken met de kinderen. Als ze een vraag hebben, moeten
Nadere informatieBusiness Ondernemingsplan opstellen en uitvoeren. Inleiding
Inleiding Nederland heeft meer ondernemers nodig, zeker nu met de economische crises. Jongeren worden in Nederland vooral opgeleid om te werken voor een baas, maar in werkelijkheid wordt 1 op de 8 jongeren
Nadere informatieTekst lezen en moeilijke woorden
Tekst lezen en moeilijke woorden 1. Lees de tekst met het stappenplan. Zet een lijn onder de woorden die jij moeilijk vindt. 2. Lees de uitleg. In een tekst staan soms woorden die je niet kent. Op de woordhulp
Nadere informatieDe ANWB Lichtbrigade Fietsverlichtingsactie
De ANWB Lichtbrigade Fietsverlichtingsactie Leerkracht instructie basisschool Algemeen Achtergrond De ANWB is een vereniging die nauw betrokken is bij de maatschappij en zet zich in voor mobiliteit, vakantie
Nadere informatieWat doe je met je geld? vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 20 October 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62277 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieWorkshop B Hoe kan ik stemmen?
Workshop B Hoe kan ik stemmen? Workshop B - Hoe kan ik stemmen? Korte omschrijving werkvorm In deze workshop doorlopen de deelnemers de stemprocedure van A tot Z in een zo reëel mogelijke setting. Dit
Nadere informatiePortfolio lesmateriaal Basisonderwijs Zwerfafval
Portfolio lesmateriaal Basisonderwijs Zwerfafval Deze portfolio is in 2014 samengesteld door de werkgroep Zwerfafval van het Netwerk NME Diensten. In deze werkgroep zitten 24 NME centra die landelijk samenwerken
Nadere informatiedoor: R-Newt jongerenwerk de Twern Werkboek Omgaan met Geld
door: R-Newt jongerenwerk de Twern Werkboek Omgaan met Geld Les 1 Omgaan met Geld eze les leren jullie een aantal woorden die met het omgaan van geld te maken hebben, gaan jullie praten over geld en gaan
Nadere informatieWerkvormen: Basis 6.1 Kwaliteiten van een vriend Reflectie Subgroepen 30 min 6.2 Hyves-profiel Reflectie Subgroepen (digi) 20 min.
Les 6: Gezocht: een vriend Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten wat ze belangrijk vinden in een vriendschap; Kinderen kunnen een aantal kenmerken en voorwaarden benoemen waar een vriendschap aan moet
Nadere informatieLeerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A
Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Thema 9: : Thema 9 1 Introles ONMISBAAR links met/ gebruik van de website www.nibud.nl De leerling benoemt eigen ervaringen m.b.t.
Nadere informatieDocentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8
Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 1 Inhoud Voorbereidende les Afsluitende les Aanvullend materiaal bij deze lessen staat op de website: Introductiefilmpje PowerPoint presentatie Werkbladen 2 Voorbereidende
Nadere informatieSta in je recht. Lessen over (kinder)rechten voor PO
Sta in je recht Lessen over (kinder)rechten voor Speed-date Wij hebben een rechtsysteem waar iedereen zich aan moet houden. Maar welke rechten zijn dat dan? Welke ken je en welke rechten lijken jou vanzelfsprekend?
Nadere informatieBenodigdheden: A. Inleiding: kringgesprek 15 minuten.
Handleiding Groep Les Thema Wat zie je en wat vind je ervan? Weet wat je ziet Welkom bij de eerste les van het Nationaal Media paspoort voor uw groep! De kinderen (en u als leerkracht) worden zich in deze
Nadere informatieDinoLab LIVE Lesbrief websessie
DinoLab LIVE Lesbrief websessie Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 6, 7 en 8 1 DinoLab LIVE lesbrief DinoLab LIVE 1 Introductieles 2 Beschrijving websessie 3 Afsluiting 4 Bijlage:
Nadere informatieOnderwijs in Geldzaken
Onderwijs in Geldzaken Onderwijs en geldproblemen Geldproblemen kunnen leiden tot mindere prestaties op school, (meer) verzuim en uiteindelijk zelfs tot schooluitval. De gemeente Súdwest-Fryslân en RMC
Nadere informatieEen gebouw inrichten. Lesbrief over inrichting en afwerking. Project Topstages www.ontdektechniek.nu
Een gebouw inrichten Lesbrief over inrichting en afwerking Project Topstages www.ontdektechniek.nu Deel A: Voorbereiding Inleiding Het Mondial College krijgt binnenkort een nieuw gebouw. In dit gebouw
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt
Nadere informatieLESBRIEF NR 2 OPDRACHT 1 ANDERS? VOOR GROEP 7 + 8 +
LESBRIEF NR 2 VOOR GROEP 7 + 8 + GROEP 7 + 8 DOWNLOAD DEZE LESBRIEF OOK OP SAMSAM.NET SAMSAM MIDDEN IN DE WERELD De wheelie van Robert uit Zambia ANDERS? NOU EN! Een slangenbeet veranderde Christabels
Nadere informatieHulp ouders bij rekenen deel 2.
Hulp ouders bij rekenen deel 2. Als ouder kunt u de rekenontwikkeling van uw kind op allerlei eenvoudige manieren stimuleren. Daarvoor is het niet nodig dat u zelf een rekenwonder bent of dat u de rekenlessen
Nadere informatieReturn to sender. Vera Vergunst, Carla Versteeg & Anne van der Kooi
Return to sender returnbrieven Vera Vergunst, Carla Versteeg & Anne van der Kooi Deze uitgave maakt onderdeel uit van het product Return to Sender. Dit product is voortgekomen uit een door CED-Groep en
Nadere informatieMijn computer is leuk
Handleiding Mijn computer is leuk Ouders praten samen over computers, kinderen en opvoeding Pharos, 2014 Marjolijn van Leeuwen INHOUDSOPGAVE Inleiding blz. 3 De themabijeenkomst blz. 5 Thema 1, oefeningen
Nadere informatieHandleiding bij de digitale les voor de Nederlandse Kinderjury 2012
Handleiding bij de digitale les voor de Nederlandse Kinderjury 2012 Ieder jaar stemmen duizenden basisschoolleerlingen op hun favoriete boeken van het afgelopen jaar. Om zo veel mogelijk kinderen enthousiast
Nadere informatieMentor Datum Groep Aantal lln
Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Rachel van der Pijl P14EhvADT De Springplank. Eindhoven
Nadere informatieWerkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd
Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatielesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs
lesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs Wordle van respect Duur Materialen een computer met internetverbinding Introductie Op 8 november is het de Dag van Respect. Deze
Nadere informatietraining: Engels in het basisonderwijs
training: Engels in het basisonderwijs >Inhoud > Inhoud 2 > Over deze training 3 > Kerndoelen Engels 6 > Taalverwerving 11 > Lesactiviteiten Engels 14 > Theoriebron 1: kerndoelen 25 > Theoriebron 2: taalverwerving
Nadere informatiePresenteren. Oriëntatie
Oriëntatie Dit ga je doen Je gaat een stand (marktkraam) inrichten om te laten zien wat je gedaan hebt tijdens dit project en wat je eindresultaat is. Je probeert jullie stand zo te maken dat het aantrekkelijk
Nadere informatieGroep 7/8 Rechten van het kind
Groep 7/8 Rechten van het kind Rechten van het kind GROEP 7/8 Instructie lesmateriaal Het gedicht vormt een goede introductie voor het thema Kinderrechten. Gebruik de achtergrondinformatie om meer te vertellen
Nadere informatieOPBOUW ZELFSTANDIGE BASISHOUDING BIJ KINDEREN
OPBOUW ZELFSTANDIGE BASISHOUDING BIJ KINDEREN Afspraak 1. Maak samen met de kinderen afspraken over wat zelfstandig gedaan mag worden met betrekking tot naar de wc gaan, handen wassen, drinken, eten, de
Nadere informatieNATIONALE HERDENKING NATIONALE VIERING
4 en 5 mei NATIONALE HERDENKING OP 4 MEI EN OP 5 MEI Elk jaar herdenken we op 4 mei de gevallenen van de Tweede Wereldoorlog en vieren we op 5 mei de bevrijding. Er zijn steeds minder mensen in Nederland
Nadere informatieKop. Romp. Lesbrief Zoekgedrag Leerjaar 1-Profiel 1,2,3
Lesbrief Zoekgedrag Leerjaar 1-Profiel 1,2,3 Tijd: 45 50 minuten Kop Introductie Introduceer de opdracht kort: Informatie opzoeken op internet gaat snel en is gemakkelijk toegankelijk. Soms is het niet
Nadere informatieMigratie. Ik vertrek - Zij vertrokken 2 HAVO\VWO. docentenhandleiding
Migratie Ik vertrek - Zij vertrokken 2 HAVO\VWO docentenhandleiding Colofon Deze lessen zijn gemaakt in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Realisatie: Codename Future: www.codenamefuture.nl
Nadere informatieLesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8
Lesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s
Nadere informatieKinderboekenweekprogramma. Wie ben jij & wie ben ik? Docentenhandleiding
Kinderboekenweekprogramma Docentenhandleiding Wie Groep ben jij & 6 wie t/m ben ik? 8 1 Utrecht, 2016 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te
Nadere informatieFinanciële opvoeding 2010. Nibud i.s.m. CentiQ, Wijzer in geldzaken
Financiële opvoeding 2010 Nibud i.s.m. CentiQ, Wijzer in geldzaken Inleiding In deze peiling onder ruim 1000 respondenten is gekeken wat ouders belangrijk vinden dat hun kind leert over omgaan met geld,
Nadere informatie7. Van huis naar school. Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 1: de leerlingen leren hoeveelheidsbegrippen gebruiken en herkennen.
7. Van huis naar school Leeftijdsgroep Kerndoel Ongeveer 12-16 jaar Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 1: de leerlingen leren hoeveelheidsbegrippen gebruiken en herkennen. En aan kerndoel 3: De
Nadere informatieVoordoen (modelen, hardop denken)
week 11-12 maart 2012 - hardop-denktekst schrijven B Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet.
Nadere informatieOpstartlessen. Les 1. Kennismaken
www.edusom.nl Opstartlessen Les 1. Kennismaken Wat leert u in deze les? Uzelf voorstellen Kennismaken Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag en DWI Amsterdam HET GESPREK
Nadere informatieEen close-up illustratie maken bij een spannend verhaal
Lesbrief bij Project Lekker griezelen?! Cultuurtraject 2015-2016 Een close- up illustratie maken bij een spannend verhaal Beste leerkracht, U heeft met uw klas deelgenomen aan het project Lekker griezelen?!
Nadere informatieRomp. Lesbrief Identiteit, Imago en Profiel. Kop
Lesbrief Identiteit, Imago en Profiel Tijd: 55 60 minuten Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Kop Introductie Wie ben jij online? Introduceer het onderwerp kort: Wie ben jij online? Bijna iedereen heeft een of meerdere
Nadere informatieLesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo
Lesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo Bespreek met vakdocenten mogelijkheden om leerlingen in de vaklessen feedback over zichzelf te laten vergaren. Deel Vaardigheid:
Nadere informatieLespakket over verantwoorde voeding voor mens, dier en milieu. Inleidend katern Groep 7 & 8
Lespakket over verantwoorde voeding voor mens, dier en milieu. Inleidend katern Groep 7 & 8 Voorwoord We willen het wel van de daken schreeuwen: alles wat we weten over verantwoorde en biologische voeding.
Nadere informatieBenodigdheden: A. Inleiding: voorbeeld 5 minuten. B. Spel: wat klopt wel, wat klopt niet? 15 minuten.
Handleiding Groep 2 Les Thema Wat klopt wel en wat klopt niet? Weet wat je ziet Om mediabeelden goed op hun betrouwbaarheid te kunnen beoordelen is het belangrijk onderscheid te maken tussen feit en fictie.
Nadere informatie2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27
Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend
Nadere informatieWie ben jij & wie ben ik? Docentenhandleiding Groep 6 t/m 8
Docentenhandleiding Groep 6 t/m 8 1 Utrecht, 2017 Beste docent(e), Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Dit programma speelt zich
Nadere informatieEenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les
8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil
Nadere informatieGastlessen voor studenten 3 e leerjaar PW 3 en 4 Docentenhandleiding. kwaliteit
Gastlessen voor studenten 3 e leerjaar PW 3 en 4 Docentenhandleiding kwaliteit Gastles kwaliteit- Docentenhandleiding Lesduur 2 x 45 minuten.de genoemde tijden zijn richtlijnen. Een onderdeel kan iets
Nadere informatieLESSUGGESTIES BIJ DE BOEKENKIST COMING OF AGE - praktijkonderwijs
LESSUGGESTIES BIJ DE BOEKENKIST COMING OF AGE - praktijkonderwijs Inhoud Handleiding docent... 2 Meet & Greet de boeken!... 4 TOP 3... 5 Opdrachtblad vragenspel... 6 Kopieerblad vragenkaartjes spel...
Nadere informatieLESBESCHRIJVINGSFORMULIER
LESBESCHRIJVINGSFORMULIER Beroepstaak 1 Omgaan met kinderen in een leersituatie Stageschool Plaats Stagementor Stagegroep Aantal kinderen Gegevens Stageschool Datum Naam student Groep Vakgebied Gegevens
Nadere informatieResultaten onderzoek Kinderen en geld. Februari 2015
Resultaten onderzoek Kinderen en geld Februari 2015 Resultaten onderzoek kinderen en geld 2015 2 Inleiding De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) organiseert ieder jaar in De week van het geld gastlessen
Nadere informatieHuiswerk Spreekbeurten Werkstukken
Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.
Nadere informatieFilms kijken op internet: verboden of niet?
Les over auteursrecht tekst niveau A Films kijken op internet: verboden of niet? Veel mensen kijken graag naar films. Jij ook? Als je zin hebt om een film te zien, kun je natuurlijk naar de bioscoop gaan.
Nadere informatieDe ANWB Lichtbrigade Fietsverlichtingsactie
De ANWB Lichtbrigade Fietsverlichtingsactie Leerkracht instructie middelbare school Algemeen Achtergrond De ANWB is een vereniging die nauw betrokken is bij de maatschappij en zet zich in voor mobiliteit,
Nadere informatie