Handleiding voor het geven van een gastles <

Transcriptie

1 Handleiding voor het geven van een gastles <

2 Inhoud Inhoud 2 Introductie 3 Wat is de Week van het geld? 4 Opzet van een gastles 5 Hoe organiseert u een gastles Praktische tips 7 Aandachtspunten 7 Orde in de klas 7 Commerciële activiteiten 7 Lesmateriaal 8 Keuze lesmateriaal 8 Inhoud van het lesmateriaal 9 Bestellen en downloaden lesmateriaal 10 Informatie <

3 Introductie Deze handleiding is bestemd voor gastles-docenten die tijdens de Week van het geld een gastles geven. Het team van Wijzer in geldzaken dat de Week van het geld ieder jaar organiseert is zeer blij met jullie deelname. Bij voorbaat hartelijk dank! In deze handleiding leest u waar een gastles over kan gaan, welke lesmaterialen van Wijzer in geldzaken u gratis kunt gebruiken, en hoe de organisatie rondom de gastles verloopt. Daarnaast gaan wij in op uw rol als gastdocent. Over Wijzer in geldzaken De Week van het geld wordt georganiseerd door Wijzer in geldzaken. Wijzer in geldzaken is een initiatief van het ministerie van Financiën, waarin partners uit de financiële sector, de wetenschap, de overheid en onderwijs-, voorlichtings- en consumentenorganisaties hun krachten bundelen om verantwoord financieel gedrag in Nederland te bevorderen. Hare Majesteit Koningin Máxima is erevoorzitter van het platform. Eén van de doelstellingen van Wijzer in geldzaken is dat financiële competenties structureel worden geïntegreerd in het schoolcurriculum. Ter ondersteuning van deze doelstelling organiseert Wijzer in geldzaken jaarlijks de Week van het geld. Deze themaweek vraagt aandacht voor het belang van financiële educatie in het onderwijs en de noodzaak van financiële opvoeding. Want jong geleerd is oud gedaan! Uw organisatie is projectdeelnemer van de Week van het geld. Meer informatie over financiële opvoeding kunt u vinden op <

4 Wat is de Week van het geld? De Week van het geld is een nationale projectweek voor het basisonderwijs over leren omgaan met geld. De Week van het geld wordt ieder jaar in de maand maart georganiseerd. Bij financieel gedrag gaat het vaak om complexe onderwerpen en om gewoontegedrag. Daarom is het belangrijk dat kinderen vanaf jonge leeftijd leren omgaan met geld. Niet alleen om te voorkomen dat ze al op de middelbare school in financiële problemen komen, maar vooral omdat ze er hun hele verdere leven profijt van hebben. Medewerkers die in de financiële sector werken, waaronder medewerkers van banken en verzekeraars, maar ook van verschillende gemeenten, geven in de Week van het geld gastlessen over leren omgaan met geld op basisscholen in het hele land. Waarom gastlessen? Het doel van de gastlessen is om kinderen op een leuke manier te leren omgaan met geld, maar ook om aandacht te vragen voor het belang van leren omgaan met geld in het schoolcurriculum. Met het lesmateriaal van Wijzer in geldzaken kan er in de klas met of zonder gastdocent worden gewerkt aan leren omgaan met geld. De lesmaterialen sluiten aan op leer- en kerndoelen in het basisonderwijs en kunnen makkelijk worden ingepast in bestaande vakken en lessen. Minister Dijsselbloem geeft een gastles op een basisschool <

5 Opzet van een gastles Een gemiddelde gastles duurt ongeveer 0 minuten en verloopt via de volgende stappen. Spreek het verloop van uw gastles alstublieft van tevoren goed door met de juf/meester van de klas, zodat u niet voor verrassingen komt te staan. 1. Een introductie van de gastdocent (door leerkracht en u zelf) 2. Vertonen introductiefilm (introductiefilm op YouTube) Begin de gastles met een kort filmpje over de Week van het geld. Speciaal voor gastdocenten is deze korte animatiefilm van 2 minuten gemaakt, waarin wordt uitgelegd waar de Week van het geld over gaat. 3. Vraag- en antwoordspel met de klas 4. Werken met de werkbladen: maken van (enkele) opdrachten uit het lesmateriaal. U kunt hierbij gebruik maken van de digibord versie. 5. Afronding (eventueel uitdelen thuisopdrachten). Evaluatie met de leerkracht en aandacht voor de overige lespakketten die de leerkracht zelf kan doen <

6 Hoe organiseert u een gastles? Zie onderstaand en aantal aandachtspunten en tips ten behoeve van de voorbereiding van de gastles: 1. Duur van de gastles (de richtlijn is 0 minuten) 2. Introductiefilm: Het is leuk om u gastles met de introductiefilm over de Week van het geld te beginnen en een aardige overgang van de introductie van uzelf naar de interactie met de klas. Spreek met de leerkracht af of het filmpje wel/niet getoond kan worden. ( 3. Werkbladen: Overleg van tevoren met de groepsleerkracht wie er voor de werkbladen voor de leerlingen zorgt. Misschien is het lesmateriaal al in de klas aanwezig. Zo niet kan het lesmateriaal online gedownload en uitgeprint of gratis besteld worden. Bij het hoofdstuk lesmateriaal in dit document vindt u de desbetreffende links. 4. Materiaal klaarzetten: Overleg met de groepsleerkracht wie welke materialen (digitaal) klaarzet, bijvoorbeeld de digibordversie en de beamer voor het introductiefilmpje. Bepaal samen ook wie het digibord bedient (indien deze aanwezig is). 5. Thuisopdracht: Overleg met de groepsleerkracht of u de thuisopdracht en de toelichting voor de ouders meegeeft.. Mogelijke nazorg: Tijdens de les zouden vragen naar voren kunnen komen, waarbij de gastdocent de hulp van de leerkracht nodig heeft. Als vervolg op een gastles kan de leerkracht mogelijkerwijs een aanvullende les aan geld besteden. Het is goed om daar als gastdocent samen met de leerkracht afspraken over te maken en/of onderwerpen af te stemmen <

7 Praktische tips Aandachtspunten U geeft een gastles aan kinderen op de basisschool met een leeftijd tussen 4 en 12 jaar. Pas uw taal aan de doelgroep aan en probeer geen vaktaal of moeilijke woorden te gebruiken. Kinderen vinden het leuk als een gastdocent iets vertelt over eventuele eigen kinderen, bijvoorbeeld dat hij/zij de eigen kinderen zakgeld geeft. Dat brengt de gastdocent een stuk dichterbij. Kinderen zijn ontzettend nieuwsgierig en stellen mogelijkerwijs (persoonlijke) vragen aan u. Zie hieronder en aantal voorbeeld vragen die kinderen vaak stellen tijdens een gastles. Handig om het antwoord alvast voor te bereiden! - Hoeveel verdient u? - Bent u rijk? - Waar werkt u? - Wat voor werk doet u? - Hoe kan ik zelf heel rijk worden? Geld is een gevoelig onderwerp en er zijn wellicht kinderen bij de les aanwezig die thuis getuige zijn van financiële problemen. Het is belangrijk hier rekening mee te houden. Als een kind financiële problemen thuis aan de orde stelt, vertel dan dat de gemeente mensen die geldproblemen hebben kan helpen, maar ga er niet uitgebreid op in. Bespreek het na de les met de leerkracht. Orde in de klas De leerkracht is aanwezig bij de gastles en primair verantwoordelijk voor de orde in de klas. Spreek met de leerkracht af dat de leerkracht leerlingen op ongewenst gedrag aanspreekt. Commerciële activiteiten Wijzer in geldzaken vraagt u vriendelijk om geen producten of andere commerciële activiteiten aan de orde te stellen tijdens de gastles <

8 Lesmateriaal - Thema s De wereld van het geld Om u bij het geven van een les optimaal te ondersteunen kunt u gebruik maken van lesmateriaal dat door Wijzer in geldzaken in samenwerking met onderwijsuitgeverij Zwijsen is ontwikkeld. Het lesmateriaal is gebaseerd op de basisvisie financiële educatie van Wijzer in geldzaken, de Nibud leerdoelen en de kerndoelen van het ministerie van OCW voor het basisonderwijs. Sparen en vooruitkijken De waarde van geld, je geld beheren, financiële begrippen, bankrekeningen en pinnen worden uitgelegd. Dit thema is uitermate geschikt als les tijdens de Week van het geld! Geeft inzicht in hoe je het beste met geld om kunt gaan. Plannen met geld, sparen, lenen en verzekeren komen aan bod. Keuze lesmateriaal Het lespakket bestaat per groep uit 4 verschillende blocnotes met de onderstaande thema s, waar u uit kunt kiezen: 1. Zelf geld verdienen 2. De wereld van het geld 3. Sparen en vooruitkijken 4. Feestdagen 5. Echt of nep? (voor groep 5, en 7) Voor groep 8 is er nog één extra thema: Verzekeren. Belangrijke informatie voor leerkrachten Bij het ontwikkelen van lesmateriaal leren omgaan met geld is nauwe aansluiting gezocht bij de kerndoelen (kerndoel 35!), het niveau van de leerlingen in de betreffende groepen en bij de (reken)methoden die in het onderwijs worden gebruikt. De leerinhoud van de werkbladen zijn gebaseerd op de basisvisie financiële educatie, de leerdoelen van het NIBUD en de referentieniveaus 1F en 1S. Voor leerkrachten is dit belangrijke informatie omdat ze met het lesmateriaal direct werken aan genoemd kerndoel. Feestdagen Kinderen ontdekken dat aan het besteden van geld grenzen zijn verbonden. Reclame en verleidingen en het vergelijken van prijzen komen aan bod. 1 2 Zelf geld verdienen Kinderen worden zich bewust van de noodzaak dat er overzicht nodig is. Hoeveel geld heb je? Hoeveel geld kun je uitgeven? Kopen, verkopen, wisselgeld en geld verdienen, maar ook het goede doel komt aan bod voor groep 5, en 7 Verzekeren Voor groep 8 is er nog een extra thema over verzekeren beschikbaar. Wat is een verzekering en hoe kun je risico s herkennen en ermee omgaan? Echt of nep? Kinderen leren de echtheidskenmerken van geld kennen en ontdekken hoe onze biljetten eruit zien. Kun jij een echt van een vals biljet onderscheiden? <

9 Lesmateriaal - Inhoud Inhoud van het lesmateriaal Groep 3 t/m 8 Het lesmateriaal voor groep 3 t/m 8 bestaat uit vier componenten: 1. Handleiding voor de leerkracht identieke werkbladen voor de leerling 3. Antwoordblad voor de leerkracht 4. Thuisopdrachten die leerlingen samen met ouders kunnen doen De werkbladen bevatten 4 opdrachten die leerlingen in principe zelfstandig of in kleine groepjes kunnen uitvoeren. De handleiding voor de leerkracht bevat echter naast de antwoorden op de vragen ook per opdracht enkele reflectievragen, waarmee u het thema van de opdracht klassikaal kunt bespreken. ld De werteg eld e h van andleiding groep Docentenh Inleiding doel n heeft tot Contant geld of pinnen? Voordeel of nadeel? 1 kinderen geldzake Wijzer in te brengen. slag. ateriaal van eden bij Het lesm en aan de vaardigh werkblad n in kennis en ig met de de leerlinge financiële zelfstand en stellen n kunnen antwoord De leerlinge uitgebreide iken. en en de en te bere De werkblad doel e de genoemd staat om uw en op wat u zicht houd toelichting rekend wilt Vanzelfsp voor is deze icht van de leren. Daar een overz leerlingen De hiermee en gewerkt. d. U hebt het ngen hebb ontwikkel eid om, na aan de leerli elijkh waar n mog n r de doele te reflectere biedt u verde de leerlingen toelichting werken, met zelfstandig rd hebben. gelee ze op wat Voordeel Je kunt per ongeluk meer geld uitgeven dan je bedoeling was. Je hebt geen contant geld nodig. Je kijkt naar betale n met contant geld en betalen met je pinpas. Nadeel Je geld raakt niet makkelijk zoek. Je ziet niet direct wat je uitgeeft. Je moet een pincode onthouden. van een de vorm n liever in deze, dan biedt de werkblade Mocht u les aanbieden ctie en gebonden n voor instru leerkracht ngspunte u aanknopi toelichting reflectie. Je geld kan niet aan Leren ommget geld 2 Waar gestolen worden. of niet? Kleur groen wat waar is. Je kunt biljetten en munten pinnen bij de automaat. eb Op het w Pinautomaten vind je alleen bij banken. Als je wilt betalen met je pinpas, moet je een bankrekening hebben. riaal l/lesmate hetgeld.n de.weekvan aterialen: Ga naar www ullende lesm ructies, alle aanv ouderinst bladen en n. en download thuiswerk de werkblade rsies, de leiding en digibordve deze hand pdf s van de ook en Handig om te weten! Van de werkbladen is ook een digibordversie beschikbaar, zodat deze bij klassikale bespreking centraal gebruikt kan worden. De digibordversie kunt u hier gratis downloaden: Hoe betaal je? Kruis aan. Lieke heeft al een spaarrekening. Nu gaat ze samen met haar ouders een betaalrekening openen. Ze krijgt dan van de bank een pinpas. Daarmee kan ze het geld op haar van rekening iets kopen. Wat zijn volgens jou voordelen van een betaalrekening? En wat zijn nadelen? Als er geen geld meer op je bankrekening staat, kun je toch nog betalen met je pinpas. Je kunt bij de automaat zoveel pinnen als je wilt. Een pinpas is handig omdat je die makkelijk mee kunt geven aan je vrienden. De wereld van het geld groep Contant geld of pinnen? Voordeel of nadeel? Groep Voor groep 1-2 zijn er geen gedrukte lesmaterialen voor de leerlingen beschikbaar (zij kunnen immers nog niet lezen en schrijven), maar wel een handleiding voor de leerkracht en een thuisopdracht. Deze thuisopdracht kunt u ook in de klas doen. Deze handleiding en thuisopdracht kunt u hier downloaden: Hoe betaal Kruis aan. Je kunt per ongeluk meer geld uitgeven dan je bedoeling was. contant geld nodig. niet makkelijk zoek. Je ziet niet direct wat je uitgeeft. Je moet een pincode ontho uden. Je geld kan niet gestolen worden. Voordeel je? Je kijkt naar betalen met geld en beta contant len met je pinpas. Lieke heeft al een spaar rekening. Nu gaat ze same n betaalrekening met haar ouders een openen. Ze de bank een krijgt dan van pinpas. Daarm het geld op ee kan ze van haar Wat zijn volge rekening iets kopen. ns jou voord betaalrekening? elen van een En wat zijn nadelen? 3 Contante beta ling en pinbetaling. Je gaat je verjaa rdagsgeld uitge en in winke ven. Je betaa l B 29,50. lt in winkel A 5,75 Je betaalt conta nt. Hoeveel geld moet je meenemen in je portemonn ee? Je betaalt met een pinpas. Wat heb je dan nodig? Mensen zegge n wel eens: Bij contant portemonn betalen voel ee. je de pijn in Wat bedoelen je ze daarmee? Nadeel Je hebt geen Je geld raakt 2 Waar Wat heb je nodig? of niet? Kleur groen wat waar is. Je kunt biljetten en munten pinnen bij de automaat. Pinautomaten vind je alleen bij banken. Als je wilt betalen met je pinpas, moet je een bankrekeni ng hebben. Vragen is slim! Als er geen geld meer op je bankrekeni ng staat, kun je toch nog betalen met je pinpas. Je kunt bij de automaat zoveel pinne n als je wilt. Je hebt een flink een bank zette bedrag gespaard en je wilt dit op n. een spaarreken Bedenk een vraag die je ing bij kunt stellen als jij een flink bedrag hebt gespaard. Een pinpas is handig omdat je die makkelijk mee kunt geven aan je vrienden. Aan wie stel je de vraag? De were ld van het geld groep De were ld van het geld groep <

10 Lesmateriaal - Bestellen Bestellen en downloaden lesmateriaal (gratis) Bestel hier het lesmateriaal gratis (groep 3 t/m 8): Uiteraard kunt u het lesmateriaal ook gratis downloaden en zelf uitprinten (groep 1 t/m 8): <

11 Vragen of meer informatie nodig? Op onze website ( vindt u alle informatie voor gastdocenten, waaronder deze handleiding en een standaard powerpoint presentatie. Heeft u nog vragen of behoefte aan verdere informatie, neemt u dan contact op met het programmabureau van Wijzer in geldzaken via info@wijzeringeldzaken.nl of via Wijzer in geldzaken Postbus EE Den Haag Wij wensen u veel succes en plezier met uw gastles! <