ius sanguinis principe geen probleem naturalisatie soms problematisch vb Nottebohm zaak (IG, 1955) [Liechtenstein-Guatemala]

Transcriptie

1 1 Jurisdictie Personele Jurisdictie (19 november 2003) 2 Nationaliteit Nationaal aspect Iedere staat bepaalt vrij 2 principes worden meestal toegepast ius sanguinis ius soli vb België: Wetboek van de Belgische Nationaliteit (28 juni 1984) Internationaal aspect Wil men internationaal effect ressorteren,, dan moet men voldoen aan bepaalde vereisten ius soli/ius ius sanguinis principe geen probleem naturalisatie soms problematisch vb Nottebohm zaak (IG, 1955) [Liechtenstein-Guatemala] 3 voor 1985 vreemde vrouw automatisch B nat. na 1985 (kon hieraan verzaken mits uitdrukkelijke verklaring binnen de 6 maanden) geen onderscheid meer tussen M/V (thans: dienden min 6 maanden in B te verblijven, onder bepaalde voorwaarden; anders min. 3 jaar) Wijzigingen aan Wetboek van de Belgische Nationaliteit Wet 13 juni 1991 (BS 3 september 1991) Wet 6 augustus 1993 (BS 23 september 1993) Wet 13 april 1995 (BS 10 juni 1995) Wet 22 december 1998 (BS 6 maart 1999) Wet 1 maart 2000 (BS 6 april 2000) 4 Gevolgen Gelet of bestaan van verschillende systemen, mogelijkheid bestaat van meervoudige nationaliteit staatloosheid is ernstig verschijnsel op internationaal vlak werden verdragen gesloten Verdrag van 1954 betreffende de status van staatlozen (België is partij) Staatlozen gelijkgesteld met erkende vluchtelingen Verdrag van 1961 betreffende de beperking van staatloosheid (België is geen partij) -Eigen onderdanen kunnen niet van hun nationaliteit vervallen verklaard worden indien daardoor staatloos -Kinderen in België geboren krijgen B nat.. indien ze door geboorte geen andere nationaliteit ontlenen Europees verdrag van 1997 inzake nationaliteit

2 (België is geen partij; ; in werking op 1 maart 2000) 5 Uitoefening van personele jurisdictie Civiele jurisdictie wordt ruim opgeëist en door andere staten aanvaard regels te vinden in IPR Criminele jurisdictie probleem geregeld volgens bepaalde beginselen verschil tussen bevoegdheid om te vervolgen en bestraffen en de bevoegdheid om op te sporen en te arresteren 6 Beginsel 1: Territorialiteisbeginsel Principe Niet altijd duidelijk of strafbaar feit zich afspeelt op het grondgebied subjectief en objectief territorialiteisbeginsel Lockerbie zaak Lotus zaak (PHIJ, 1927) [Frankrijk[ Frankrijk-Turkije] België Art. 3 Wb van Strafrecht en Art. 3 BW (misdrijven begaan op het grondgebied van het Rijk worden gestraft overeenkomstig de bepalingen van de Belgische wetten, ongeacht of ze door Belgen n of door vreemdelingen werden gepleegd (wetten van politie en veiligheid verbinden allen die binnen het grondgebied wonen) Nieuwe ontwikkelingen Kanaaltunnel (Fr/VK) 7 Beginsel 2: (Actieve) Nationaliteitsbeginsel Principe Praktijk heeft criminele jurisdictie voor misdrijven door eigen onderdanen gepleegd in het buitenland onderscheid tussen common law en civil law landen België Art. 4 Strafwetboek misdrijven buiten het grondgebied van het Rijk door Belgen gepleegd, in België niet strafbaar dan in de gevallen bij wet bepaald Wetboek van Strafvordering vult verder aan Art. 6: een aantal misdaden & wanbedrijven gericht 1) tegen de veiligheid van de staat of 2) met betrekking tot valsemunterij Art. 7: in de andere gevallen is Belgische strafrechter enkel bevoegd voor misdaden en wanbedrijven door Belgen in het buitenland gepleegd en ook volgens de wet van land waar gepleegd strafbaar

3 Recente ontwikkelingen 8 Beginsel 3: Passieve Nationaliteitsbeginsel Principe Praktijk heeft criminele jurisdictie voor misdrijven in het buitenland gepleegd, waarbij Belg slachtoffer is gaat terug tot Cutting zaak (1886) Lotus zaak (PHIJ, 1927) [Frankrijk[ Frankrijk-Turkije] Evolutie vroeger staten terughoudend nu meer en meer aanhang vb Achille Lauro incident (1985) US v. Yunis zaak (1988) België past sinds lang uitzonderlijk toe 9 Beginsel 4: Beschermingsbeginsel Principe België heeft criminele jurisdictie voor misdrijven in het buitenland gepleegd door niet-onderdanen gericht tegen de veiligheid of essentiële belangen van de staat Art. 10 van de Voorafgaande titel Wb van Strafvordering Belgische rechter kan kennis nemen van door vreemdelingen buiten het grondgebied bedreven misdaden of wanbedrijven -tegen de veiligheid van de staat -inzake vervalsingen van Belgische munten, effecten, papieren, zegels, stempels of merken van de staat of openbare besturen 10 Beginsel 5: Universaliteitsbeginsel Principe Praktijk heeft criminele jurisdictie voor misdrijven die geen enkele directe band hebben met eigen nationale rechtsorde voor misdrijven die door de internationale rechtsorde als bijzonder ernstig worden aanzien België piraterij overtredingen oorlogsrecht Vb Eichmann zaak (1961) (nulla poena, nullem crimen sine lege) vliegtuigkapingen & aanslagen tegen diplomaten (aut dedere, aut iudicare) Wet van 16 juni 1993, zoals gewijzigd door de Wet van 19 februari 1999

4 11 Uitlevering Probleemstelling Regels van toepassing theorie praktijk vroeger nu België Europa Europees Uitleveringsverdrag (1957) Overeenkomst inzake verkorte procedure tot uitlevering (1993) Kaderbesluit van de Raad betreffende het Europees aanhoudingsbevel (2002) 12 België is pas zeer recentelijk (goedkeuringswet van 22/4/97; BS van 22/11/97) partij bij het Europees Uitleveringsverdrag (1957) Toch weerspiegelde Belgische Uitleveringswet (1985) reeds inhoud: beginsel van de dubbele criminaliteit specialiteitsbeginsel probleem van doodstraf Öcalan-zaak (1999) uitlevering niet toegestaan voor politieke delicten of indien gevreesd wordt dat uit te leveren persoon zal vervolgd worden op grond van ras/geloof geloof/ politieke overtuiging ne bis in idem-regel geen staat is verplicht eigen onderdanen uit te leveren Praktijk Staatsimmuniteit Staat zelf principe van soevereine gelijkheid wat moet verstaan worden onder handelingen van een staat vroeger thans onderscheid acta iure imperii acto iure gestionis Afgeleide immuniteit

5 sommige personen die met de staat vereenzelvigd worden vroeger recente evoluties oorlogsschepen Afstand van immuniteit 16 Diplomatieke immuniteit Categorieën Diplomatieke en consulaire dienst Waar vindt men regels? Aard en omvang Aard Omvang Afstand Act of State doctrine 17