Jaardocument verslag 2011 plan Mens en kwaliteit van leven

Transcriptie

1 Centrum voor Lectoraten en Onderzoek Jaardocument verslag 2011 plan 2012 Mens en kwaliteit van leven Lectoraat: Psychogeriatrie

2 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Visie en missie 4 3 Inbedding lectoraat 6 4 Voortgang van de werkzaamheden Onderzoek Curriculumontwikkeling Professionalisering Kenniscirculatie Condities en randvoorwaarden 20 5 Overzicht personele samenstelling 21 6 Publicaties en producten 23 2

3 1 Inleiding Het lectoraat Psychogeriatrie is een gezamenlijk initiatief van WoonZorgcentra Haaglanden, Florence en De Haagse Hogeschool. Op 1 september 2005 werd het lectoraat gevestigd met de benoeming van dr. Bère Miesen tot lector Psychogeriatrie. In 2006 trad het ROC Mondriaan toe als partij in het lectoraat. De eerste termijn van het lectoraat liep af op 31 augustus Per 1 september 2009 werd dr. Frans Hoogeveen benoemd tot opvolger van de heer Miesen. De periode van 1 september tot en met 31 december 2009 was een overgangsfase naar de tweede termijn van het lectoraat, welke op 1 januari 2010 formeel een aanvang nam. De intreerede van de nieuwe lector vond plaats op 29 april In 2010 trad ook het ROC ASA toe tot het lectoraat. De tweede termijn van het lectoraat Psychogeriatrie zal eindigen op 31 december In tweede termijn bouwt het lectoraat Psychogeriatrie voort op hetgeen in de eerste termijn tot stand is gebracht, maar slaat tevens een nieuwe weg in. In het hiernavolgende document wordt verslag gedaan van de activiteiten van het lectoraat in 2011, en worden de plannen voor 2012 en de daarna volgende jaren ontvouwd. 3

4 2 Visie en missie 2.1 Visie Dementie is een ernstige en ontwrichtende ziekte voor iedereen die erbij betrokken is. In essentie breekt deze ziekte de patiënt als zelfstandig denkend en handelend individu steeds verder af. Mensen met dementie houden gedurende dat proces in wisselende vorm en mate besef van deze aftakeling. Gevoelens van verdriet, onveiligheid, angst, controleverlies en confrontatie met beperkingen worden hierdoor ervaren. De naasten van mensen met dementie zijn getuige van dit lijden en verliezen reeds tijdens het ziekteproces hun partner, vader of moeder zoals deze als persoon werd gekend. In vergelijking met andere chronische ziekten is dit laatste een ernstig bijkomend ontwrichtend gegeven. Niettemin zijn er grote verschillen in de manier waarop betrokkenen, zowel de persoon met dementie als diens naasten, deze ontwrichting ervaren. Met deze diversiteit zal in de zorg en begeleiding rekening moeten worden gehouden. Ondanks alle problemen die de ziekte dementie met zich meebrengt, moet en kan voor de patiënt en diens naasten blijven worden gestreefd naar een acceptabele kwaliteit van leven. Het is belangrijk dat professionals in de zorg voor en begeleiding van mensen met dementie een brede kijk op de zorgvrager hebben: op diens ziekte,fysieke gezondheid, kwaliteit van leven, belevingswereld, mogelijkheden en beperkingen, geschiedenis en actuele leefomgeving. Tijdens de eerste termijn van het lectoraat Psychogeriatrie heeft de inhoudelijke nadruk gelegen op het belang van de individuele levensloop van de zorgvrager met dementie, teneinde zijn gedrag te kunnen plaatsen, verklaren en hanteren. Er is veel aandacht geweest voor het belang van de continuïteit in de relatie tussen de zorgvrager en de zorgverlener. Als logisch vervolg hierop zal het lectoraat zich in tweede termijn vooral richten op de situatie van de zorgvrager met dementie in het hier en nu, en dus op de sociaal-ecologische aspecten die van invloed zijn op diens welbevinden en gedrag; de fysieke omgeving, eten en drinken, dagstructuur, regels, activiteiten en rust, bewegingsvrijheid, sociale contacten en de bejegening en begeleiding door medewerkers in de zorg. Voor het verhogen van de professionaliteit van laatstgenoemden is het van belang dat zij goed worden opgeleid en ondersteund, en concreet mee kunnen denken over verbetering van de zorg en begeleiding ten behoeve van de zorgvragers. Goede onderwijsprogramma s, maar ook training on the job met behulp van methoden als Practice Development en Action Learning kunnen dit bevorderen. Ook inhoudelijk leiderschap kan een wezenlijk element zijn; de stimulerende en innoverende rol van een HBO-teambegeleider zal een belangrijke rol kunnen spelen. 2.2 Missie en ambities De missie van het lectoraat Psychogeriatrie is de emancipatie van de professionals in het werkveld psychogeriatrie in de verpleeghuizen, verzorgingshuizen en in de thuiszorg; de totstandbrenging, bewustwording en waardering van de eigen, specifieke expertise in de zorg voor en de begeleiding van mensen met dementie en hun naasten. Nederland telt in 2012 circa mensen met dementie. In het jaar 2030 zal dit aantal de half miljoen naderen. Er dreigt een toenemend ernstig tekort aan professionele hulpverleners. Het lectoraat Psychogeriatrie stelt zich ten doel te bevorderen dat meer jonge mensen de psychogeriatrie tot hun vakgebied kiezen. Dat wil zij doen door goede voorlichting, het tot stand brengen van een gunstig en reëel beeld over het vakgebied en door deskundigheidsbevordering binnen het middelbaar (MBO) en hoger beroepsonderwijs (HBO). 4

5 Voor mensen met dementie en hun naasten staat het lectoraat Psychogeriatrie voor een menswaardige zorg en een niet aflatende aandacht voor de kwaliteit van leven. Het lectoraat wil dit bereiken door het ontwikkelen van onderwijsprogramma s van hoge kwaliteit, het uitvoeren van innoverend praktijkgericht onderzoek en door professionalisering en kenniscirculatie. De zorginstellingen die participeren in het lectoraat, WoonZorgcentra Haaglanden en Florence, alsmede de bij het lectoraat betrokken onderwijsinstellingen, De Haagse Hogeschool, ROC Mondriaan en ROC ASA, worden uitdrukkelijk bij deze activiteiten betrokken. 5

6 3 Inbedding lectoraat 3.1 De inbedding en positionering van het lectoraat binnen De Haagse Hogeschool. Het lectoraat is gevestigd in De Haagse Hogeschool. De plaats van het lectoraat is gelijk aan die van de andere lectoraten binnen de hogeschool. De lector wordt aangestuurd door de algemeen directeur Lectoraten en Onderzoek. Zij ziet erop toe dat het lectoraat wordt ingevuld en uitgevoerd conform het vestigingsvoorstel en het daaruit voortvloeiende jaarlijks op te stellen werkplan. De algemeen directeur begeleidt de lector zowel inhoudelijk als randvoorwaardelijk. Samen met de lector zorgt zij voor de noodzakelijke communicatie en afstemming met en tussen de vijf betrokken partners, inclusief de betrokken Academies van De Haagse Hogeschool, te weten de Academie voor Sociale Professies en de Academie voor Gezondheid. Namens deze academies participeren drie docenten van de hogeschool in de kenniskring van het lectoraat: mevrouw Britt Fontaine (Sociale Professies), mevrouw Angela Tuijp (Gezondheid) en de heer Peter Bakens (Gezondheid). Het werkplan wordt jaarlijks vastgesteld door een stuurgroep. Deze bestaat uit een delegatie van de Raden van Bestuur van WoonZorgcentra Haaglanden en Florence, het College van Bestuur van De Haagse Hogeschool, en de Directies Onderwijs van respectievelijk het ROC Mondriaan en het ROC ASA. De stuurgroep komt tenminste één maal per jaar bijeen. De algemeen directeur heeft negen maal per jaar bilateraal overleg met de lector. In dit overleg komen zowel inhoudelijke als randvoorwaardelijke zaken aan de orde. Twee tot driemaal per jaar overleggen alle lectoren van De Haagse Hogeschool over gezamenlijke thema's. Secretariële ondersteuning wordt geboden door mevrouw Marjolein de Vries, mevrouw Annemarie Legters en mevrouw Mirjam Schoenmaeckers. De administratieve ondersteuning van het lectoraat wordt verzorgd door de diensten van de hogeschool. De Haagse Hogeschool treedt op als penvoerder. Zij draagt zorg voor een inhoudelijke en financiële verantwoording naar de twee partners en naar subsidieverstrekkers. In goede samenwerking met de dienst Communicatie en Marketing, in de persoon van mevrouw Colette van Heck, werd de notitie communicatie-infrastructuur vastgesteld. Hieruit voortvloeiend zijn professionele communicatieplannen voor diverse activiteiten van het lectoraat opgesteld. De samenwerking met de dienst C&M verloopt bijzonder prettig en zorgt voor een betere zichtbaarheid van het lectoraat in eigen en externe omgeving. Ter versterking van de inbedding van de doelstellingen en activiteiten van het lectoraat in de beleidscyclus van de betrokken academies, en in de harten en hoofden van de bij die academies werkzame collega s, is er voor de Academie voor Gezondheid gestart met een Communiqué PG. Deze digitale nieuwsbrief, waarin de collega s op de hoogte worden gehouden van de activiteiten van de vertegenwoordigers van de academie in de kenniskring, verscheen vijf keer in het verslagjaar, en werd ook gebruikt voor informatieverstrekking aan de Ambassadeurs van het lectoraat. Na het werkbezoek van januari 2011 aan de contactpersoon van de gemeente Den Haag, is er nog een keer telefonisch overleg geweest. Via deze weg kwam het lectoraat in het bezit van de nieuwe Haagse Ouderennota (OUD is IN!). Van de 12 hierin genoemde projecten is project 11 gericht op een betere zorg aan Haagse mensen met dementie. Het lectoraat zoekt aansluiting bij de concrete voornemens van de gemeente en zal het contact met de verantwoordelijke wethouder en zijn beleidsambtenaren intensiveren. 6

7 In december 2011 werd het in het vorige jaarplan aangekondigde lectoraat Mantelzorg officieel geïnstalleerd. Inmiddels zijn er reeds plannen voor nauwe samenwerking, onder andere resulterend in een gezamenlijke te organiseren Samenscholing rond het thema mantelzorg voor mensen met dementie in De vanuit het lectoraat genomen initiatieven om de activiteiten van het lectoraat, in combinatie met relevante scholingsactiviteiten vanuit de academie voor gezondheid voor accreditatie onder te brengen bij de beroepsvereniging voor de V&V sector VENVN, hebben in het verslagjaar nog geen resultaat opgeleverd, maar zullen worden voortgezet. 3.2 Inbedding in de regionale kennisinfrastructuur In het lectoraat Psychogeriatrie werken inmiddels vijf partijen samen: De Haagse Hogeschool, Florence, WoonZorgcentra Haaglanden, ROC Mondriaan en ROC ASA. Het lectoraat richt zich in zijn werkzaamheden in eerste instantie op de Haagse regio: Den Haag en de randgemeenten Rijswijk, Voorburg en Leidschendam, Westland, Delft, Wassenaar en Zoetermeer. Daarnaast ontwikkelt het lectoraat activiteiten die de regio overstijgen Ambassadeurs Reeds vanaf de start van het lectoraat Psychogeriatrie zijn vanuit de regionale zorginstellingen zogenaamde ambassadeurs aangesteld om een blijvende dialoog met het lectoraat te onderhouden. Het aantal ambassadeurs van het lectoraat werd in tweede termijn sterk uitgebreid. Deze ambassadeurs zijn merendeels praktijkopleiders en psychologen die in de zorginstellingen bekendheid geven aan de activiteiten van het lectoraat en de schakel vormen met de verzorgenden. Ze leveren inbreng en geven feedback over de organisatie en inhoud van de Samenscholingen (zie 4.4). Zij denken en werken mee aan (het vorm geven van) onderwijsactiviteiten en onderzoek in de zorginstellingen. Zij vormden een aanspreekpunt voor studenten, docenten en professionals. Door deze onderlinge samenwerking wordt directe uitwisseling van ervaringen en ideeën, en het ondersteunen, doen uitvoeren en toetsen van activiteiten mogelijk. Dit is onontbeerlijk om de expertise in de omgang met mensen met dementie (mede) te definiëren en te verspreiden, en de kwaliteit van de behandeling, begeleiding en zorg door middel van onderwijs, coaching, kennisontwikkeling en onderzoek aan te scherpen. In het jaar 2011 zijn de ambassadeurs twee maal met de lector en de leden van de kenniskring in vergadering bijeen geweest Inbedding van het lectoraat binnen WoonZorgcentra Haaglanden en Florence. WoonZorgcentra Haaglanden en Florence zijn met De Haagse Hogeschool partners in het lectoraat Psychogeriatrie. Beide organisaties stellen voor de tweede termijn van het lectoraat opnieuw de juiste professionals voor beschikbaar. Namens Florence participeert de heer Frans Hoogeveen in het lectoraat. Hij is lector Psychogeriatrie. Namens WoonZorgcentra Haaglanden is mevrouw Mari Groenendaal, lecturer practitioner, lid van de Kenniskring. Florence en WoonZorgcentra Haaglanden ondersteunen de activiteiten van het lectoraat. Florence doet dit door verbindingen te leggen met de Florence Academie, het lectoraat te betrekken bij onderzoeksactiviteiten binnen de instellingen, en positionering van de lector onder de Raad van Bestuur. WoonZorgcentra Haaglanden doet dit door een centrale positionering van de lecturer practitioner binnen de organisatie, door verbindingen te leggen met het WZH College, de Wetenschappelijke Onderzoek Commissie, en door het lectoraat te betrekken bij de uitbreiding van de Praktijk Leer Unit (PLU). De activiteiten van het lectoraat maken in beide zorginstellingen deel uit van het onderzoeks- en opleidingsbeleid. Het lectoraat draagt bij aan de deskundigheidsbevordering op het gebied van 7

8 psychogeriatrie in beide instellingen. De activiteiten en producten van het lectoraat dragen bij aan de verwezenlijking van de respectieve missies van Florence en WoonZorgcentra Haaglanden Inbedding van het lectoraat binnen de participerende Regionale Opleidings Centra: ROC Mondriaan en ROC ASA.. Het ROC Mondriaan en ROC ASA zien de activiteiten van hun respectieve vertegenwoordigers in de Kenniskring als onderdeel van de deskundigheidsbevordering, kennisdeling en onderwijsontwikkeling en vernieuwing binnen hun instellingen. Resultaten van de werkzaamheden komen ten goede aan de curricula van de school en indien mogelijk aan (de zorgverleners in) de aangesloten zorgorganisaties. Het ROC ASA en ROC Mondriaan hebben respectievelijk de heer Paul Bocken en mevrouw Nicolet Destrée afgevaardigd in de Kenniskring. De ROC s zullen hun werkzaamheden in dat kader ondersteunen door hen voldoende mogelijkheden te bieden de activiteiten voor het lectoraat te integreren in de andere werkzaamheden. Daarnaast zal de nodige ondersteuning plaatsvinden in het leggen en het versterken van de contacten met het werkveld in de aangesloten zorginstellingen. Bovendien zullen ROC Mondriaan en ROC ASA onderzoeksactiviteiten steunen waarvan men mag veronderstellen dat de uitkomsten ten goede kunnen komen aan de zorg en de door ROC ASA en ROC Mondriaan op te leiden zorgverleners. 8

9 4 Voortgang van de werkzaamheden In dit hoofdstuk worden het jaarverslag van het voorgaande jaar en het jaarplan voor het komende jaar gecombineerd. Per doelstelling wordt gestart met een beschrijving van de huidige situatie (voorheen het jaarverslag). Daarna zal mede op basis van de huidige situatie en de waardering daarvan de streefsituatie (voorheen het jaarplan) beschreven worden en zal aangegeven worden op welke wijze en aan de hand van welke activiteiten het lectoraat naar de vastgestelde streefsituatie toe zal werken. De ondernomen activiteiten in 2010 en de voorgenomen activiteiten in 2011 en latere jaren worden gerubriceerd conform de vier doelstellingen van lectoraten. 1. onderzoek 2. curriculum ontwikkeling 3. professionalisering 4. kenniscirculatie 4.1 Onderzoek Huidige situatie De resultaten die op het gebied van onderzoek zijn behaald, zijn tot stand gekomen door samenwerking van de lector met de leden van de Kenniskring, de ambassadeurs, en medewerkers van de bij het lectoraat betrokken instellingen. Dagbesteding op maat Ter voorbereiding op het onderzoek Verhoogt dagbesteding-op-maat de kwaliteit van leven van mensen met dementie? werd tijdens de eerste termijn van het lectoraat vanaf oktober 2008 een literatuurstudie verricht onder de titel: Kwaliteitsverbetering van dagbesteding voor psychogeriatrische bewoners. Hierop volgend werd een schema ontwikkeld waarmee de individuele behoeften van een bewoner ten aanzien van dagbesteding kan worden bepaald. Analyses werden uitgevoerd door middel van een enquête en focusgroepbijeenkomsten. Hieruit werd geconcludeerd dat: 1) er in de bestaande systemen weinig aandacht is voor dagbesteding, 2) dat medewerkers dagbesteding niet als eerste prioriteit zien, 3) dat zij het moeilijk vinden om passende dagbesteding te vinden met name voor bewoners met ernstige dementie, 4) dat er weinig materiaal voor activiteiten ter beschikking is, en 5) dat meer tijd en meer personeel niet altijd tot meer dagbesteding leidt. Op basis van deze analyse werd een bijeenkomst georganiseerd om medewerkers, bewoners en familie kennis te laten maken met diverse vormen van dagbesteding, en werden materiaal en geld ingezameld om activiteiten uit te voeren. In de pilot Mantelzorg in WZH Hoge Veld vormt de dagbesteding nu een centraal thema. In 2010 is het onderzoek voortgezet. Er is onderzocht hoe verzorgenden tijdens het invullen van het zorgleefplan - en dan specifiek voor het domein participatie - gestimuleerd kunnen worden naar activiteiten en familieparticipatie te vragen bij cliënt en mantelzorger, en dit op te nemen in het zorgleefplan. Er is een handleiding geschreven om de verzorgenden hierin te ondersteunen. Daarnaast is er een methodiek ontwikkeld waarmee de individuele zorgleefplannen van 6 cliënten (die met elkaar in een leefstijlgroep wonen) samengevoegd worden in een activiteitenplanning voor een week. Dit is inmiddels voor 1 leefstijlgroep tot uitvoering gebracht. In 2011 is het vervolgonderzoek gestart op de praktijkleerunit Strijp. In de analysefase kwamen dezelfde punten naar boven als in het onderzoek op Hoge Veld. Door locatiegebonden oorzaken heeft het onderzoek geen vervolg gehad op de Strijp. Wel 9

10 is gebleken dat er veel onderzoeksvragen zijn binnen WoonZorgcentra Haaglanden op het gebied van dagbesteding en welzijn. Naar aanleiding hiervan is besloten om te starten met een praktijkleerunit Welzijn op de locatie Waterhof. Lerend vermogen en mogelijkheden van errorless learning bij mensen met dementie Ter voorbereiding op uit te voeren interventiestudies naar lerend vermogen van mensen met dementie, verscheen in mei 2011 van de hand van de lector, in samenwerking met drie medeauteurs, het boek (Op)nieuw geleerd, oud gedaan. Over lerend vermogen van mensen met dementie (Dirkse, R., Kessels, R., Hoogeveen, F.R., & van Dixhoorn, I. Utrecht, 2011: Kosmos, ISBN ). Op 12 mei 2011 werd, in samenwerking met Bureau DAZ en Congresbureau StudieArena, een gelijknamig congres over dit onderwerp georganiseerd. Wegens overweldigende belangstelling werd dit congres op 20 juni 2011 herhaald. In samenwerking met de Universiteit van Bari, Italië (Prof. dr. Giulio E. Lancioni) werden twee studies naar foutloos leren door mensen met dementie voorbereid. HBO-teambegeleider in de Psychogeriatrie In 2011 zijn er samenwerkingscontacten gelegd met Martin Gloudemans, projectleider van het landelijke project Verpleegkundige Geriatrie en Gerontologie. In het kader van deze samenwerking werd er op 10 oktober 2011 een samenscholing georganiseerd met de titel Meer opgeleide hbo-professionals in de zorg voor mensen met dementie. Zestig vertegenwoordigers van Haags regionale zorginstellingen namen deel. Doel van deze bijeenkomst was kennisverspreiding en enthousiasmering voor de verpleegkundige in de zorg voor mensen met dementie en het geven van een toelichting over het project HBO er in de psychogeriatrie van het lectoraat. Het plan van aanpak voor is vernieuwd en uitgebreid en er zijn concrete afspraken gemaakt met de betrokken zorginstellingen om het project te starten in Nieuwe technologie en zorg aan mensen met dementie In het afgelopen jaar is er een begin gemaakt met de samenwerking met het lectoraat Informatie, Technologie & Samenleving rondom het vraagstuk van het toepassen van nieuwe technologie (tablets en ipad in het bijzonder) in de dementiezorg. Van de kant van het lectoraat IT&S zijn activiteiten ontplooid door dr. Joyce Beumer en de lector, dr. Bert Mulder. Vanuit ons lectoraat werden activiteiten ondernomen door de lector en door Paul Bocken, lid van de kenniskring. In de samenwerking tussen beide lectoraten komen ontwerpvaardigheden, technische expertise en producten vanuit eerstgenoemde lectoraat en, vanuit het lectoraat Psychogeriatrie, inbreng op basis van de bekendheid met de problematiek en de vragen die in verschillende zorgsituaties met name spelen. Naar aanleiding van een aantal besprekingen, waarvan een met een brede inbreng vanuit het zorgveld in de regio, is gekozen voor het ontwerpen van toepassingen ('apps') en daarbij horend onderzoek naar het volgende drietal onderwerpen: 1. Welke apps kunnen een thuiswonende dementerende ondersteunen in de oriëntatie, de zelfstandige daginvulling en de uitvoering van zeer regelmatig terugkerende handelingen? Hoe doen ze dat en in welke mate? 2. In welke mate en op welke manier kan het gebruik van het levensboek in de zorg voor dementerenden worden geïntensiveerd en uitgebreid, als het via een ipad webbased en multimediaal vormgegeven en toegankelijk gemaakt wordt? 3. In welke mate en op welke manier brengt een ipad een op de persoon toegesneden aanbod aan preferente muziek meer binnen handbereik? Op basis hiervan zijn nadere contacten gelegd met vertegenwoordigers van zorginstellingen in de regio, om te bezien of het ontwikkelaanbod tot een goede match te brengen is met de waar te nemen vraag naar toepassingen. In het kader daarvan zijn ook vragen relevant rondom 10

11 beveiliging en bescherming van de persoonlijke levenssfeer, rondom de implementatie van vernieuwing, rondom het ontwikkelen van methoden om effecten van het toepassen te meten en rondom het bepalen welk soort toepassingen in welke fase van een dementeringsproces functioneel kunnen zijn. Momenteel is door het lectoraat IT&S een subsidieaanvraag in voorbereiding. De ondersteuning vanuit het lectoraat Psychogeriatrie krijgt de eerste helft van 2012 vorm door de activiteiten van het kenniskringlid. Inzet van studenten vanuit de academies is op zijn vroegst vanaf september 2012 in beeld. Effecten van muziek op gedrag en beleving van mensen met dementie. In 2011 hebben 45 tweedejaars voltijdstudenten in 7 projectgroepen literatuuronderzoek uitgevoerd en interviews gehouden in 8 zorginstellingen in de regio Den Haag. Als eindproduct werd een stappenplan samengesteld waarmee individuele voorkeursmuziek kan worden achterhaald en toegepast in de dagelijkse praktijk. Dit stappenplan zal door HBOV studenten worden gebruikt in de stages in alle cursusjaren.de ambassadeurs hebben als intermediair gefungeerd tussen de hogeschool en de zorginstelling. Docenten van de Academie voor Gezondheid hebben aan dit project meegewerkt. Beeldvorming over (werken in) de psychogeriatrie Van de leiding van het project Beeldenstorm 60+ van de Stichting Kronos is in het verslagjaar niets meer vernomen. De fotoreportage van Hape Smeele werd in goed overleg met Alzheimer Nederland, om logistieke redenen, weer aan laatstgenoemde geretourneerd. Op initiatief van het lectoraat werd in het verslagjaar een interview gehouden met een van de oprichters van de Canon van de Gerontologie (een initiatief vanuit de VUMC uit Amsterdam, om o.a. beeldvorming over ouderen positief te beïnvloeden. Dit interview heeft geleid tot een publicatie in het oktobernummer van Denkbeeld, tijdschrift voor psychogeriatrie. Van het voornemen, om het effect te meten van de vertoning van verdwaald in het geheugenpaleis (tijdens de Samenscholing van februari 2011) is omwille van logistieke redenen afgezien. De speciaal voor dit voornemen opgestelde, en door een deskundige vragenlijstontwikkelaar gevalideerde vragenlijst, kan in voorkomende situaties worden ingezet. Radio Remember In samenwerking met het lectoraat Informatie, Technologie en Samenleving en het Instituut voor Beeld en Geluid is in 2011 een plan opgesteld om een lokaal radiostation voor mensen met dementie te ontwikkelen: Radio Remember. Uitgangspunt is dat muziek voor mensen met dementie van grote betekenis kan zijn, maar dat er met name in instellingen veel beperkingen bestaan in het toepassen van muziek door zorgmedewerkers. Een lokaal radiostation kan deze beperkingen wegnemen en een belangrijk instrument zijn om kwaliteit van leven te bevorderen door middel van ontspanning, plezier en afleiding. Het radiostation bestaat uit een muziekcollectie samengesteld door een deskundige van het Instituut voor Beeld en Geluid. De muziekcollectie wordt voorzien van metadatering waarmee gecategoriseerd wordt en kan worden bepaald wanneer de muziek gedraaid wordt. Eind 2011 werd een subsidieaanvraag ingediend bij Fonds Streefsituatie Dagbesteding op maat In 2012 zal er worden gepubliceerd over de tot nog toe behaalde resultaten. De praktijkleerunit Welzijn wordt in 2012 doorontwikkeld, waarbij ook de samenwerking met het lectoraat wordt geïntensiveerd. Onderzoeken vanuit het lectoraat (zie overige onderzoeksprojecten) kunnen uitgevoerd worden op de praktijkleerunit. 11

12 Lerend vermogen en mogelijkheden van errorless learning bij mensen met dementie In samenwerking met de Universiteit van Bari, Italië (Prof. dr. Giulio E. Lancioni) zullen er in de periode maart-juni 2012 op de locaties Westhoff (Florence) en Leilinde (WZH) twee experimentele studies worden uitgevoerd: - Studie 1: Comparing two different orientation strategies for promoting indoor traveling in people with dementia. - Studie 2: Comparing verbal prompting and video prompting strategies for promoting independent daily activities in persons with mild or moderate Alzheimer s disease. Resultaten van deze studies zullen nog in 2012 ter publicatie worden aangeboden aan internationale wetenschappelijke vaktijdschriften. HBO-teambegeleider in de Psychogeriatrie Het actieonderzoek naar het inzetten van Hbo ers in de zorg voor mensen met dementie zal in 2012 concreet vorm krijgen. De overkoepelende doelstellingen van dit onderzoek zijn: 1) Er is een plek in organogram en taak en functieomschrijving in de deelnemende organisaties voor de HBO opgeleide professional; 2) Er komen aanbevelingen voor het begeleiden van HBO opgeleide professionals in de PG zorg tot inhoudelijke leider. In 2012 zal de actiegroep gevormd worden vanuit de organisaties Florence, WZH en Pieter van Foreest. Gezamenlijk met de actiegroep zal literatuurstudie worden verricht. Ook zal een inventarisatie plaatsvinden van het aantal Hbo ers dat werkzaam is in de organisaties en van welke functies er zijn. Vervolgens zal er een start gemaakt worden met onderzoek in de organisaties om de volgende vragen te beantwoorden: - Welke zijn belangrijke factoren voor Hbo ers om zichzelf te positioneren in de organisatie als inhoudelijk leider? - Waar hebben professionals behoefte aan ten aanzien van begeleiding en ontwikkeling tot inhoudelijk leider? De actiegroep zal ook een start maken met de beantwoording van de volgende vragen: - Wat is op dit moment de meerwaarde van de Hbo er ten opzichte van de Mbo er in de ogen van leidinggevenden en hoger management? - Welke factoren zijn vanuit oogpunt van de organisatie belangrijk voor het inzetten van de HBO opgeleide professional in de PG-zorg? - Hoe zou de functie van de HBO opgeleide professional eruit kunnen zien? Tevens zal er onderzocht worden welke invloed de minor psychogeriatrie heeft op het functioneren als inhoudelijk leider in de organisaties. De resultaten zullen gepubliceerd worden (samen met resultaten uit onderzoek in de organisatie) en de aanbevelingen zullen meegenomen worden in de verdere ontwikkeling van de minor. Nieuwe technologie en zorg aan mensen met dementie Voor september 2012 is het tussentijds doel: Er is een uitspraak mogelijk over de toepasbaarheid van een gedigitaliseerd levensboek, aangeboden via een ipad, in het kader van doelstellingen met betrekking tot de ervaren kwaliteit van leven. Daarvoor is een aangepast meetinstrument ontwikkeld en uitgeprobeerd. Naar aanleiding van de contacten en voortbouwend daarop, is er een netwerk gecreëerd van personen binnen verschillende instellingen die zich actief opstellen in dit vraagstuk. Op de lange termijn zijn vergelijkbare vragen ook beantwoord op de andere twee van de bovengenoemde onderwerpen. Dit zou moeten uitmonden in resultaten - die in 2013 publiceerbaar zijn in relevante media 12

13 - die in 2013 presentabel zijn op openbare bijeenkomsten - die overgezet kunnen worden naar andere instellingen die nu nog niet bij de activiteiten betrokken zijn. Werken met levensverhalen In het najaar van 2011 is een start gemaakt met de literatuurstudie en het ontwikkelen van het theoretische kader. Een centraal begrip dat nader uitgewerkt zal worden is de narratieve attitude van verzorgenden en de manier waarop deze attitude is ingebed in en wordt vormgegeven door een narratieve cultuur van de organisaties. Dit zal in juli 2012 resulteren in een artikel, dat in over de state of the art op het gebied van levensverhalen in het werken met ouderen in het algemeen en mensen met dementie in het bijzonder. Tussen januari en juli 2012 zullen tevens bestaande interventies op het gebied van levensverhalen beoordeeld worden op (mogelijke) effectiviteit aan de hand van een bestaand instrument. In het studiejaar zullen 8 studenten uit de Academie voor Gezondheid en de Academie voor Sociale Professies geworven worden voor 4 afstudeerprojecten in opdracht van het Lectoraat. Zij zullen literatuuronderzoek verrichten, gezamenlijk een bestaand instrument aanpassen om good practices op het gebied van Levensverhalen te beschrijven en per project een goodppractice onderzoeken. Dit zal eind 2013 resulteren in een publicatie op basis van deze onderzoeken, waarin concrete richtlijnen worden gegeven om het werken met levensverhalen te implementeren en te verankeren in de zorg voor mensen met dementie. Effecten van muziek op gedrag en beleving van mensen met dementie. In 2012 wordt het project voortgezet met de beantwoording van de vraag hoe preferente muziek door middel van het in 2011 ontwikkelde stappenplan kan worden aangeboden aan mensen met dementia, en wat daarvan het effect is op hun welbevinden en gedrag (met name agitatie). Dit onderzoek zal worden uitgevoerd door 66 voltijd tweedejaarsstudenten in 9 projectgroepjes in vijf zorginstellingen in de regio Den Haag. Net als in 2011 zal een excellent team worden gevormd. Studenten dienen hierop te solliciteren. Over de in 2011 uitgevoerde literatuurstudie en het ontwikkelde stappenplan zal in een vaktijdschrift worden gepubliceerd. Radio Remember Naar verwachting kan het radiostation in de eerste helft van 2012 gebouwd worden. Een pilotstudie naar de effecten van het station zal vervolgens nog in 2012 kunnen plaatsvinden op diverse locaties van Florence en WZH. Bij gunstige resultaten zal worden gekeken naar landelijke verspreiding. 4.2 Curriculumontwikkeling Huidige situatie De resultaten, behaald in het kader van onderwijsontwikkeling en -vernieuwing zijn tot stand gekomen door nauwe samenwerking van lector en kenniskringleden met de Academie voor Gezondheid en de Academie voor Sociale Professies. MBO In 2011 hebben kenniskringleden Paul Bocken (ROC ASA) en Nicolet Destrée (ROC Mondriaan) een onderwijsmatrix geschreven in samenwerking met praktijkopleiders en onderwijskundig medewerkers van een aantal grote instellingen uit de regio (WZH, Florence, Pieter van Foreest, Parnassia, Saffier de Residentie). In deze matrix staan de kennis, vaardigheids-, en houdingselementen beschreven, die een MBO leerling binnen de opleiding niveau 2, 3 of 4 respectievelijk zou moeten weten, kunnen of een mening over gevormd moeten hebben op het gebied van psychogeriatrische zorg. Deze matrix is vervolgens naast de werkprocessen van de nieuwe kwalificatieprofielen gelegd. 13

14 HBO Binnen de Minor Capita Selecta van de Academie voor Gezondheid is voor 55 tweede- en derdejaars studenten Verpleegkunde, Voeding en Diëtetiek en Huidtherapie de module psychogeriatrie (3 ECTs) gegeven door lector, kenniskringleden en gastdocenten. Voor de studenten Verpleegkunde is een deel van de toets aangepast om herhaling van de propedeusestof te vermijden. De studenten waren zeer tevreden over inhoud, opzet en presentatie. In het propedeusejaar zijn voor ongeveer 90 studenten 4 colleges psychogeriatrie gegeven door de lector en kenniskringleden. Ook hebben de propedeusestudenten een week lang opdrachten op het gebied van psychogeriatrie gemaakt. In blok 4 van is er een uitgebreide wervingscampagne gehouden om studenten te interesseren voor de minor PG: op de minormarkt en via de Portal. Deeltijdstudenten zijn apart benaderd over de mogelijkheid de hoor- en werkcolleges te volgen. In blok 1 van studiejaar volgden 13 studenten de gehele minor: 9 SPH studenten, 2 studenten Voeding en Diëtiek en 1 student Bewegingstechnologie. Er was 1 student van de opleiding Toegepaste psychologie van de Hogeschool Leiden. Voor de hoor- en werkcolleges schreven zich 34 mensen in. Twee van hen waren deeltijdstudenten van de HHS (1 SPH student, werkzaam bij Pieter van Foreest en 1 student Voeding en Diëtiek zonder relevant werk). Van de 33 deelnemers uit het werkveld waren er 11 werkzaam bij WZH, 8 bij Florence en 5 bij Pieter van Foreest. De 10 overige deelnemers kwamen via de ambassadeurs, de website, de advertentie in Denkbeeld en door mond op mond reclame. Na de herkansing hebben alle deelnemers de minor met goed gevolg afgesloten. Voorafgaand aan de minor is de inhoud, met name de onderdelen voor de studenten (de workshops, Op de werkvloer en het project Het goede Voorbeeld ) grondig aangepast. De hoorcolleges waren het jaar daarvoor al grondig herzien en goed beoordeeld door studenten. De deelnemers aan de minor hebben de cursus met een cijfer van hoger dan een 8 beoordeeld. In de mondelinge evaluatie hebben deelnemers naast lof ook enkele tips ter verbetering gegeven. Deze zullen, samen met de uitkomsten van de schriftelijke enquête, gebruikt worden om de minor voor te bereiden voor het studiejaar Florence Aan de leergang Psychogeriatrie van 8 dagdelen, die door lector Frans Hoogeveen samen met 3 trainers binnen Florence vanuit de Florence Academie is ontwikkeld, hebben 190 medewerkers in de zorg deelgenomen Streefsituatie MBO Voor 2012 is gepland dat het PG onderwijs op ROC Mondriaan op niveau 2, 3 en 4 met behulp van de in 2011 ontwikkelde matrix wordt bijgesteld en geactualiseerd. Aandachtspunt hierbij is dat er meer gebruik van beeldmateriaal en van vaardigheidstraining in het onderwijs zal zijn. Het is de bedoeling dat leerlingen van alle niveaus in het nieuwe curriculum ( ) een zekere basiskennis Psychogeriatrie hebben, voordat ze stage gaan lopen. De manier waarop de onderwijsmatrix bij ROC ASA in onderwijs wordt omgezet, hangt mede af van de uitkomst van bespreking van het teamactiviteitenplan binnen het team Verpleging en Verzorging van ROC ASA in Utrecht en Hilversum. Bij de eerstvolgende voorgenomen herziening zal deze zeker een rol spelen. Voor de tweede helft van 2012 is het plan om een expertgroep op te richten, bestaande uit docenten en begeleiders van Florence, ROC Mondriaan en WZH. Deze expertgroep geeft advies over goede aansluiting van onderwijs op arbeidsmarkt, met name op het gebied van stages: Een 14

15 groot deel van de jongeren in de zorg geeft in onderzoek aan negatieve stage-ervaringen te hebben gehad; te hoge werkdruk, te weinig begeleiding, te zware verantwoordelijkheden, te weinig mogelijkheden voor persoonlijke aandacht voor de zorgvragers. Het is de bedoeling dat een expertgroep in kaart gaat brengen wat succesfactoren zijn voor een positieve stage-ervaring in de ouderenzorg, met name in de zorg voor mensen met dementie. Tegelijkertijd zal een focusgroep (Mondriaan / ROC ASA / PLU s WZH) worden opgericht waarin leerlingen aangeven wat voor hen van belang is voor het welslagen van hun PG stage. Doel is om uiteindelijk te komen tot richtlijnen voor een PG stage aan de hand van de door de praktijk en door leerlingen aangegeven bevorderende factoren. Een vervolg op deze initiatieven zou kunnen zijn om leerlingen enquêtes te laten invullen voor/ na stage om eventuele verandering van beeldvorming ten aanzien van werken in de PG door de stage in kaart te kunnen brengen. HBO Ook voor komend studiejaar zal er uitgebreid campagne gevoerd worden om de minor onder aandacht te brengen van studenten uit de HHS en andere Hogescholen. Er wordt wederom gestreefd naar een aantal van tenminste 15 hbo-studenten voor de minor als geheel. Dat betekent dat er plaats zal zijn voor 35 deelnemers uit de instellingen, waarbij er wederom voorrang gegeven zal worden aan de instellingen die deelnemen aan het Lectoraat. Er blijkt meer belangstelling voor de hoor- en werkcolleges te zijn dan er plaats is. Het Lectoraat onderzoekt de mogelijkheden om de hoorcolleges tweemaal per jaar aan te bieden Florence en WoonZorgcentra Haaglanden Doelstelling is de leergang psychogeriatrie ter beschikking te stellen aan alle professionals in de psychogeriatrie in beide zorgorganisaties. Binnen Florence zal het programma worden voortgezet en zal er een vervolgmodule worden ontwikkeld voor training on the job met behulp van video interactie begeleiding. Met de Raad van Bestuur van WZH zijn gesprekken gevoerd over implementatie van de leergang binnen de locaties. Een te formeren projectgroep zal in de eerste helft van 2012 een plan van aanpak formuleren. Mogelijkheden rondom E-learning zullen hierin nadrukkelijk worden meegenomen. 4.3 Professionalisering Huidige situatie De resultaten op het gebied van professionalisering zijn tot stand gekomen door inspanningen (kennisoverdracht) van lector en kenniskringleden in nauwe samenwerking met (vertegenwoordigers van) zorginstellingen. Florence Aan de leergang Psychogeriatrie van 8 dagdelen, die door lector Frans Hoogeveen samen met 3 trainers binnen Florence vanuit de Florence Academie is uitgevoerd, hebben 190 medewerkers in de zorg deelgenomen Streefsituatie HBO Zoals reeds aangegeven in paragraaf 2, is de plaats van de Hbo er in de psychogeriatrische hulpverlening problematisch. In de psychogeriatrische sector, met name in de verpleeg- en verzorgingshuizen, werken uitgezonderd in het management nauwelijks hbo opgeleide professionals. Het lectoraat Psychogeriatrie zal enerzijds willen bevorderen dat studenten en externe professionals aan de Haagse Hogeschool kunnen worden opgeleid tot HBOteambegeleider, en anderzijds dat zorgorganisaties deze professionals zullen aantrekken en 15

16 inzetten. In dit streven wordt het project HBO-teambegeleider in de Psychogeriatrie (zie paragraaf 4.1.2) ingezet. MBO Docenten van het ROC Mondriaan en ROC ASA krijgen de gelegenheid om bij het lectoraat een minor dan wel gerichte scholing te volgen in het vakgebied psychogeriatrie. Via docentenstages op de leerafdelingen van WZH (PLU s) doen docenten van het ROC Mondriaan up-to-date en specifieke kennis van dit werkveld op. Florence en WZH Doelstelling is de leergang psychogeriatrie ter beschikking te stellen aan alle professionals in de psychogeriatrie in beide zorgorganisaties. Binnen Florence zal het programma worden voortgezet en zal er een vervolgmodule worden ontwikkeld voor training on the job met behulp van video interactie begeleiding. Met de Raad van Bestuur van WZH zijn gesprekken gevoerd over implementatie van de leergang binnen de locaties. Een te formeren projectgroep zal in de eerste helft van 2012 een plan van aanpak formuleren. Mogelijkheden rondom E-learning zullen hierin nadrukkelijk worden meegenomen. LaVie netwerk voor zorgtechnologie Domotica projecten in de zorg worden omvangrijker, maar de werkelijke effectiviteit in de zorgpraktijk neemt niet toe. Een aantal grotere initiatieven in instellingen heeft niet geleid tot de verwachte en gewenste resultaten. Verschillende onderwijs- en kennisinstellingen zien deze uitdagingen en nemen het initiatief tot het inrichten van een netwerk van praktijklocaties, waarin zorgtechnologie in de context van het dagelijks gebruik wordt getest en verbeterd. De huidige beoogde deelnemers van het netwerk voor zorgtechologie zijn: Leyden Academy for Aging, Universiteit Medisch Centrum, Leiden esociety Instituut, Haagse Hogeschool, Den Haag Lectoraat Psychogeriatrie, Haagse Hogeschool, Den Haag ROC Mondriaan, Leidschendam WZH Leilinde, Leidschendam Florence, Den Haag en Rijswijk Op de verschillende locaties kan het netwerk beschikken over 5 tot 6 praktijklocaties voor onderzoek, deels in zorginstellingen en deels in kennisinstellingen. De locaties omvatten intramurale units voor psychogeriatrie, en somatiek en extramurale units met thuiswonende bewoners. De labs zijn geïntegreerd in het onderwijsprogramma waarbij studenten worden geschoold in de mogelijkheden van domotica, maar onderzoeken ook optimale inzet van die technologie in wisselende omstandigheden. Resultaten van de onderzoeken in de labomgevingen worden getoetst in andere woonunits van de zorginstellingen. Uitgangspunt is het optimaal verbinden van technologie en praktijk, onderzoek dat, zoals te zien is in de ervaringen van de verschillende projecten, nog niet elders gedaan wordt. Er wordt daarbij geen nieuwe technologie ontwikkeld. In 2012 wordt een plan van aanpak geschreven en worden fondsen gezocht. 16

17 4.4 Kenniscirculatie Huidige situatie MBO: In september 2011 werd voor leerlingen en docenten van ROC Mondriaan en voor praktijkopleiders van betrokken instellingen een bijeenkomst georganiseerd waarbij de film verdwaald in het geheugenpaleis werd vertoond. De film en de hierop volgende discussie trok een publiek van circa 100 mensen. Samenscholingen/Café PG Volgens de in 2010 vernieuwde formule: 3 samenscholingen/cafés PG per jaar, waarvan 2 kleinschalig en alleen toegankelijk voor professionals uit de regionale zorginstellingen; en 1 grootschalig en toegankelijk voor professionals, studenten en ervaringsdeskundigen uit het gehele land, hebben in 2011 opnieuw drie bijeenkomsten plaatsgevonden. De keuze van de onderwerpen van deze samenscholingen was gebaseerd op: Het uitgangspunt in de visie van het lectoraat: in deze tweede termijn meer aandacht te besteden aan de zorgvrager met dementie in het hier en nu, en dus op de sociaalecologische aspecten die van invloed zijn op diens welbevinden en gedrag; de fysieke omgeving, eten en drinken, dagstructuur, regels, activiteiten en rust, bewegingsvrijheid, sociale contacten en de bejegening en begeleiding door medewerkers in de zorg Goed overleg met de ambassadeurs van het lectoraat; rekening houden met specifieke wensen vanuit de werkvloer Actuele en tot de verbeelding sprekende ontwikkelingen rond het thema dementie Achtereenvolgens organiseerde het lectoraat in 2011: - Op 28 maart (grootschalig): Verdwaald in het geheugenpaleis (400 deelnemers) - Op 30 mei (kleinschalig): Kleinschalig wonen en familieparticipatie (50 deelnemers) - Op 10 oktober (kleinschalig): De hbo-er in de zorg voor mensen met dementie (60 deelnemers) Van deze drie bijeenkomsten werd inhoudelijk verslag gedaan op de website van het lectoraat. De organisatie van de samenscholingen wordt krachtig ondersteund door het secretariaat van de dienst lectoraten. Tevens is er een uitstekende samenwerking met de dienst C&M ontwikkeld. De uitstekende samenwerking met de dienst C&M is in het verslagjaar verder uitgebouwd. Website De website wordt in nauw overleg met de collega s van de dienst communicatie en marketing, vormgegeven. Lopende het verslagjaar is afscheid genomen van de vaste webmaster Gelland Veldman en kennisgemaakt met de nieuwe man: Jan Geerts. De website is op basis van goede voorbeelden van andere lectoraten opnieuw ingericht. Effectiviteit ervan wordt met ingang van het verslagjaar maandelijks gevolgd via de websitestatistieken. De site wordt gemiddeld zo n 150 keer per maand, gedurende een halve minuut gemiddeld, bekeken. In het verslagjaar is ter oriëntatie gekeken naar de optie om een zogenaamde standaard template nieuwsbrief uit te geven. Ambassadeurs In 2011 is vier keer een ambassadeursoverleg gehouden. Gemiddeld zijn 10 ambassadeurs aanwezig geweest. De besproken onderwerpen betroffen de minor psychogeriatrie, de Samenscholingen, en de diverse te starten onderzoeken van het lectoraat. Namen ambassadeurs: Stanley Swinkels Instellingen: WZH Waterhof 17

18 Cilia Dekker Caren Franzen Maaike Verheul S.Lucius Yvonne Verhaaf Elly Adema Lars Roosenburg Sandra Geerlings Ingrid Schouten Rene Dullaart- Heijkoop Monique Broekersteeg Marzema Krosnicka Kitty Sanches Tineke Broekema Marie-Elise van den Brandt Rita Haasjes Carla den Hollander Kiek Alkemade Patricia Simon Carla Izeren Maria Moesman Marjan Corbeek Kitty Dikshoorn Anita Kooper Farida Joemanbaks Mammate Yahyaoui Lia van der Wal Hetty Houtenbos Gert de Jong Aukje Boerlage Jolanda Karssen Margot van de Acker WZH Sammersbrug WZH De Strijp- Waterhof WZH De Strijp- Waterhof WZH Prinsenhof-Schoorwijk- Transvaal- Zuiderpark WZH De Sonneruijter WZH Het Anker WZH Saffier Saffier Respect Zorggroep Scheveningen Respect Zorggroep Scheveningen Respect Zorggroep Scheveningen Meavita woonzorg/ HWW zorg HWW zorg verpleeghuis de Eshoeve. HWW zorg verpleeghuis de Eshoeve. Verpleeghuis NEBO Verpleeghuis NEBO Florence thuiszorg Florence verpleeghuis Mariahoeve Florence Florence Florence Verpleeghuis Duinstede Florence Westhoff Florence Steenvoorde Florence Haaglanden Parnassia verpleeghuis Dorestad Stichting Zorgkring Westland Rudolf Steiner Florence Gulden Huis. Florence Westhoff Florence, Steenvoorde Pieter van Foreest, ontmoetingscentrum Delft Publicaties In het verslagjaar publiceerde de lector in diverse vaktijdschriften over in het kader van visie en missie van het lectoraat relevante onderwerpen als: - Kwaliteit van leven bij dementie - Bewegen, ouderdom en dementie - Hulpverlening bij dementie op jongere leeftijd. Kenniskringlid Britt Fontaine heeft zich beziggehouden met het thema Down en Dementie (of breder: verstandelijk beperking en dementie). Er is literatuurstudie gedaan, er zijn een tweetal studiedagen bezocht en er is ter oriëntatie op het thema een aantal bezoeken in het werkveld afgelegd, onder meer bij Ipse de Bruggen en Steinmetz de Compaan. Dit resulteerde in twee artikelen die inmiddels voor publicatie werden geaccepteerd door Denkbeeld, tijdschrift voor psychogeriatrie. Bijdragen aan congressen en symposia Door de lector werden in het verslagjaar lezingen en workshops verzorgd op een tiental congressen en symposia over onderwerpen als: - lerend vermogen bij dementie - kwaliteit van leven bij dementie - professioneel werken in de psychogeriatrie - de rol van de professional in het Alzheimer Café - preventie en behandeling van probleemgedrag bij dementie. 18

19 Externe samenwerking In de regio is in 2010 contact gelegd met Den Haag Transmuraal. Er zijn een aantal verkennende gesprekken gevoerd en de jaarplannen van beide organisaties zijn naast elkaar gelegd. Dit heeft onder meer geleid tot een bijdrage door de lector aan een studiebijeenkomst voor casemanagers in de Haagse regio. In de nieuwsbrieven van Den Haag Transmuraal werden stelselmatig de aankondigingen van de Samenscholingen opgenomen. Met het Landelijk Expertisecentrum Verpleging en Verzorging (LEVV) werden afspraken gemaakt tot samenwerking in het project HBO-teambegeleider (inhoudelijk leiderschap in de psychogeriatrie). Met Alzheimer Nederland werden de reeds bestaande contacten verder aangehaald. Dit resulteerde ondermeer in een bijdrage door de lector aan een studiedag voor professionals in de Alzheimer Café s. In het verslagjaar werden de drie Samenscholing georganiseerd in nauwe samenwerking met respectievelijk de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE), de Innovatiekring Dementie (IDé), en de Stichting Female Economy. Er werden samenwerkingsafspraken gemaakt met de Stichting Buddy Netwerk Den Haag. De lector verzorgde een introductiebijeenkomst voor toekomstige buddies voor thuiswonende mensen met dementie Streefsituatie Samenscholingen/Café PG In de laatste maanden van het verslagjaar startten de voorbereiding voor de (grote) bijeenkomst van 13 februari In samenwerking met de Stichting Transmurale Zorg Den Haag en omstreken zal samengeschoold worden rond het thema evidence bases ziekenhuiszorg voor mensen met dementie. Voor 4 juni 2012 staat, in samenwerking met o.a. STIOM Den Haag, een Samenscholing gepland over ontwikkelingen in de zorg voor mensen met dementie van niet westerse allochtone afkomst. Verderop in 2012 zijn er plannen om samen te scholen rond de ontmoetingscentra voor mensen met dementie. Met de nieuwe lector Mantelzorg is de intentie uitgesproken, om in 2012 gezamenlijk samen te scholen rond het onderwerp mantelzorg en mensen met dementie. Ambassadeurs De samenwerking tussen lectoraat en ambassadeurs wordt in de komende termijn geïntensiveerd. Website De website wordt tenminste maandelijks geactualiseerd. De effectiviteit van de website wordt maandelijks gevolgd via de websitestatistieken. WoonZorgcentra Haaglanden en Florence Kennisoverdracht richting participerende zorginstellingen krijgt in de loop van de termijn van het lectoraat meer vorm, onder andere door Practice Development en Action Learning, het toepasbaar maken van de uitkomsten van onderzoek en betrekken van de professionals van beide zorginstellingen bij onderzoek. Publicaties Lector en kenniskringleden streven aanhoudend naar publicatie van de resultaten van hun activiteiten. Enkele nieuwe publicaties zijn op dit moment reeds in druk (zie paragraaf 7 van dit verslag). 19

20 Bijdragen aan congressen en symposia Lector en kenniskringleden zullen ook in het jaar 2011 op congressen en symposia hun kennis delen. Externe samenwerking Bestaande samenwerking met externe partijen en organisaties (zie 4.4.1) zal worden voortgezet en waar nodig geïntensiveerd. Nieuwe kansen tot samenwerking met andere partijen en organisaties zullen worden benut. 4.5 Condities en randvoorwaarden Het lectoraat Psychogeriatrie werkt met een relatief lage bezetting. De bijzondere samenstelling (deelname in de kenniskring van zowel de hogeschool als externe partijen) vergt een voortdurend zorgvuldige afstemming. Deze afstemming legt een relatief zwaardere claim op een goed overleg tussen lector en kenniskringleden. Gezien de talrijke ambities blijft een gedegen activiteitenbegroting op z n plaats. Een dergelijk instrument biedt helderheid en begrenzing aan individuele kenniskringleden, en zorgt voor een concrete verantwoording naar buiten. Op deze wijze zullen ambities en mogelijkheden meer met elkaar in evenwicht kunnen worden gebracht. In het verslagjaar zijn twee subsidieverzoeken voor het project Samenscholing gedaan: bij Stichting Groene Kruis Den Haag en Stichting Steunfonds. Helaas zijn beide verzoeken afgewezen. De uitstekende secretariële ondersteuning tenslotte mag hier niet onvermeld blijven. 20