Utrecht, 9 november Geachte heer Van Rijn,

Transcriptie

1 Utrecht, 9 november 2014 Geachte heer Van Rijn, De discussie over de kwaliteit van verpleeghuiszorg voeren we in Nederland jaar na jaar. De aangrijpende verhalen van bewoners en mantelzorgers maken steeds weer duidelijk wat de dagelijkse praktijk kan zijn binnen de muren van verpleeg- en verzorgingshuizen. De discussie en de verhalen leiden maar niet tot structurele verbetering. Wel tot veel ongewenste gevolgen. Toezicht, plannen, rapporten en voornemens ten spijt. Kaf en koren Terwijl de vraag naar goede, gepaste en steeds zwaardere ouderenzorg toeneemt, loopt het vertrouwen in de verpleeghuiszorg over de hele linie schade op. Transparantie ontbreekt. We zien geslotenheid en angst, en kaf is niet van koren te onderscheiden. Patiëntenfederatie NPCF stelt dat we het ons als samenleving en als sector niet meer kunnen permitteren om toe te kijken, te roepen vanaf de zijlijn en vervolgens te hopen dat het beter gaat. Wij dringen aan op een zeer spoedige en grondige oplossing. Die zien wij in openheid van kwaliteitsverschillen. We willen dat slecht presterende instellingen worden onderscheiden van de instellingen die het goed doen en tevreden bewoners en medewerkers hebben. We zien de noodzaak om toezicht te intensiveren vanuit de inspectie zodat verpleeghuizen concreet en grondig kunnen verbeteren. Aangekondigde bezoeken met een handvol inspecteurs volstaan niet. We moeten af van de angstcultuur, door de openheid niet af te laten hangen van kwetsbare mensen, maar het te objectiveren; van angstcultuur naar openheid. Ook vragen wij u om een stuurgroep in het leven te roepen die uit een brede vertegenwoordiging bestaat, dus ook van ervaringsdeskundigen. Rapporten en ervaringen Dit jaar verscheen een rapport van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) waarin gerapporteerd wordt over onderzoek dat in 2011 en 2012 is gedaan. Het onderzoek betreft de 450 concerns met 2000 huizen in de sector. De tekortkomingen die de IGZ noemt, sporen met onze ervaringen en de

2 signalen die wij krijgen. Ook bij andere meldpunten komen de verhalen binnen, zoals bij omroep Max. De problematiek is duidelijk, al heel lang. "Als ik een klacht indien, wordt m'n moeder erop aangekeken". (review op ZorgkaartNederland) "Ik heb al zo vaak een signaal afgegeven, maar er wordt niks mee gedaan". (melding bij NPCF- Zorglijn) "Als ik klaag bij het management, krijgen de dames op de werkvloer te horen dat ze onvoldoende communiceren". (uit: meldactie) Kritiekpunten De hoofdpunten van kritiek zoals ook gegeven in het rapport van de IGZ: Onvoldoende aansluiting tussen de zorgbehoefte en de beschikbare medewerkers (kwalitatief en kwantitatief) Scholing van medewerkers is onvoldoende Er zijn wel zorgplannen maar er wordt niet mee gewerkt De veiligheid is onvoldoende De medicatieveiligheid is een expliciet kritiekpunt Instellingen gaan niet zorgvuldig om met vrijheidsbeperkende maatregelen Er is wel papieren beleid, maar het komt onvoldoende tot uitvoering De mondzorg schiet ernstig te kort Wij voegen daar aan toe: Mensen worden onvoldoende verschoond Er is te weinig aandacht voor dagbesteding Instellingen werken te weinig met vrijwilligers Instellingen zetten te vaak stagiaires in als alternatief voor gekwalificeerde medewerkers Zorgverleners besteden te veel tijd aan bureaucratie Bewoners, partners en medewerkers zijn te vaak bang om aan de bel te trekken Instellingen reageren sanctionerend wanneer bewoners, partners en medewerkers wel aan de bel trekken De afstand tussen management en werkvloer is te groot De gesloten afdelingen zijn een extra risico Wij vragen u per direct de volgende maatregelen te treffen: 1 Intensivering van inspectie

3 De IGZ bezoekt vanaf nu alle locaties. In het inspectieteam is een ervaren verpleegkundige opgenomen. De bezoeken zijn onaangekondigd. Het inspectieteam rapporteert aan het management van de betreffende instelling, aan de ondernemingsraad, de cliëntenraad en aan de Raad van Toezicht. Het inspectieteam rapporteert expliciet over de bevindingen op de gesloten afdeling. De capaciteit van de IGZ wordt hiervoor tijdelijk uitgebreid (naar schatting vereist dit 40 fte in 2015). De Inspectieteams: brengen in kaart hoeveel medewerkers met welk opleidingsniveau op het moment van inspectie beschikbaar zijn voor hoeveel bewoners brengen in kaart hoeveel vrijwilligers de instelling inzet, en waarvoor krijgen van de instelling een kopie van het scholingsplan, voorzien van datum waarop het is vastgesteld beoordelen de zorgleefplannen. De stuurgroep ontwerpt een best practice o.b.v. de positieve ervaringen. Het zorgleefplan moet een handzaam document zijn. onderzoeken de vrijheidsbeperkende maatregelen (opsluiten, spullen van bewoners achter slot, te nemen risico's). spreken met de medewerkers en een afvaardiging van bewoners en verzorgers. Waar dit gesprek niet kan of waar angst wordt bespeurd, wordt dit gerapporteerd brengen de organisatie van het werk in kaart. Bekend is dat het kleinschalig organiseren, ook binnen grote instellingen, beter werkt. Is iedere medewerker voor alles verantwoordelijk? Of is de medewerker specifiek verantwoordelijk voor een deel van de bewoners? 2. Stuurgroep De staatssecretaris van VWS vormt een stuurgroep bestaande uit de staatssecretaris, de IGZ, V&VN, Actiz, Patiëntenfederatie NPCF en ervaringsdeskundigen en hun partners. De stuurgroep onder leiding van de staatssecretaris heeft tot doel: Verbeteren van de zorg en oplossen van de al jaren bekende problemen Verkleinen van de bureaucratie Falend management is vaak de oorzaak voor onvoldoende kwaliteit van zorg en ondeugdelijk beleid. De stuurgroep bekijkt, mogelijk op basis van nader onderzoek, welke eisen (aan scholing) nodig zijn. Toepassing zorgleefplannen waar deze voor zijn bedoeld; afspraken vastleggen over hoe mensen de zorg graag hebben Onderscheid maken tussen goede en slechte instellingen en monitoren van de ontwikkelingen Best practices ten voorbeeld stellen

4 Ervoor zorgen dat slechte instellingen geholpen worden door goede Wegnemen van de angstcultuur aanbevelingen voor ondernemingsraad, Raad van Toezicht en cliëntenraden 3. Openheid De rapportages zijn openbaar en komen op de website van de stuurgroep. De bevindingen van de inspectie en de reacties op de website zijn de basis voor onaangekondigde vervolgbezoeken. De IGZ gaat over tot het onder verscherpt toezicht stellen waar daar aanleiding voor is. Openheid van de rapporten heeft tot doel: Kwaliteitsverschillen voor mensen inzichtelijk (schifting kaf van koren) Objectivering van ervaringen van mensen Prikkel tot kwaliteitsverbetering Urgentie Bij de oplossingen is haast geboden. In de eerste plaats voor de mensen die lijden onder tekortschietende zorg en wanbeleid. De huizen waar het slecht wonen is moeten met naam en rugnummer bekend worden en onmiddellijk onder verscherpt toezicht gesteld worden. Dan is er meer nodig dan nu gebeurt. Haast is ook geboden omdat het beeld dat verpleeghuiszorg zonder uitzondering ondermaats is, angst geeft bij (aanstaande) bewoners en partners. Het is stigmatiserend voor de verplegenden en verzorgenden die dit zware werk doen. De ervaringen van mensen en ook de rapporten van de IGZ maken steeds weer duidelijk dat er bijna steeds sprake is van zeer gemotiveerde medewerkers. Die moeten we waarderen en steunen, we hebben groot belang bij deze mensen. De huizen waar het dankzij management en medewerkers goed wonen is, moeten als goed voorbeeld genoemd worden. De maat is vol Voor Patiëntenfederatie NPCF is de maat vol. We zijn ervan overtuigd dat het in een aantal instellingen veel beter kan. Dat vraagt om stevig optreden, om regie en om een adequate oplossing voor nu en de lange termijn. Wij vragen u op zeer korte termijn met ons in gesprek te gaan zodat ons voorstel in daden omgezet kan worden. Uiteraard is dat niet genoeg. U heeft in uw brief van juni toegezegd met een plan van aanpak te zullen komen. We zijn met u van mening dat een breder plan noodzakelijk is. We zien dat met veel belangstelling tegemoet, maar zijn van mening dat de situatie zodanig is dat we daar niet op moeten wachten.

5 Met vriendelijke groet, Wilna Wind Directeur-bestuurder Patiëntenfederatie NPCF