Wat is afasie. Hans Goossens. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Hans Goossens 24 November 2011 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.

2 Inhoudsopgave Afasie Inleiding Opdracht 1 Opdracht 2 Opdracht 3 Inleveren gemaakte opdracht Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Afasie Inleiding Deze les gaat over afasie. Je weet nu nog niet wat Afasie is, maar de bedoeling is dat je hier nu achter gaat komen. Je krijgt een aantal opdrachten. Opdracht 1 Bekijk deze 3 filmpjes Bezoek het gepubliceerde arrangement om de video te bekijken: Opdracht 2 Bestudeer nu de volgende tekst Afasie is een taalstoornis. De wetenschap die zich bezighoudt met het taal- en spraakgebrek ten gevolge van een hersenletsel heet afasiologie. Het woord afasie komt van het Grieks en is een combinatie van a (= niet) en phanai (= spreken). In veel gevallen waarin de term afasie gebruikt wordt zou dysfasie beter zijn; de fatische functie is immers nooit in zijn geheel gestoord. Wanneer mensen communiceren, gebeurt dit meestal door middel van taal. Praten, het vinden van de juiste woorden, begrijpen, lezen, schrijven en gebaren maken zijn onderdelen van taalgebruik. Wanneer als gevolg van hersenletsel één of meer onderdelen van het taalgebruik niet meer goed functioneren, noemt men dat afasie. De persoon kan de taal niet -goed- meer gebruiken. Jaarlijks ondervinden veel mensen tijdens hun vakantie in het buitenland de frustratie van het niet goed duidelijk kunnen maken wat ze bedoelen of het niet goed begrijpen wat de ander bedoelt. Zelfs in landen waarvan men meent de taal goed te beheersen, zoals Engeland of Frankrijk, merkt men dat bijvoorbeeld bij een doktersbezoek. In landen waarvan men de taal minder goed beheerst, zoals Portugal, Turkije of China, worden de communicatiemogelijkheden met de lokale bevolking steeds beperkter en lukt het vaak zelfs niet meer om te krijgen wat men besteld heeft. Mensen met afasie ondervinden dagelijks deze problemen. Afasie is een taalstoornis. Geen twee mensen met afasie zijn precies gelijk - afasie is bij iedereen anders. De ernst en omvang van de afasie zijn onder andere afhankelijk van de plaats en de ernst van het hersenletsel, het vroegere taalvermogen en iemands persoonlijkheid. Sommige mensen met afasie kunnen wel goed taal begrijpen, maar hebben moeite met het vinden van de juiste woorden of met de zinsopbouw (motorische afasie; heeft te maken met een stoornis in de efferente zenuwbanen). Anderen spreken juist wél veel, maar wat zij zeggen is voor de gesprekspartner niet of moeilijk te begrijpen; deze mensen hebben vaak grote problemen met het begrijpen van taal; sensorische afasie heeft te maken met een stoornis in de afferente zenuwbanen. Pagina 2

4 Er zijn verschillende vormen van afasie te onderscheiden, afhankelijk van het beschadigde hersengebied: * Motorische afasie (ook expressieve afasie of afasie van Broca): de oorzaak hiervan ligt in een beschadiging van het motorische spraakcentrum. Mensen met deze aandoening begrijpen goed wat er gezegd wordt, maar kunnen niet goed grammaticale verbanden uitdrukken en spreken in een telegramstijl zonder lidwoorden en bijvoeglijke naamwoorden. * Transcorticale motorische afasie: de oorzaak van deze vorm kan ook buiten het gebied van Broca liggen, in de motorische cortex. Deze vorm van afasie lijkt op de afasie van Broca. * Sensorische afasie (ook receptieve afasie of afasie van Wernicke): dit komt door een beschadiging van het sensorische spraakcentrum. Mensen die hieraan lijden kunnen vloeiend spreken, maar de zinnen hebben meestal geen betekenis. * Transcorticale sensorische afasie (of papegaaienafasie): deze vorm van afasie lijkt op de afasie van Wernicke. * Conductieafasie (of geleidingsafasie): dit is een afasie die is ontstaan door beschadiging van de verbinding tussen de gebieden van Broca en Wernicke. Patiënten met deze aandoening kunnen taal produceren, maar kunnen niet herhalen wat zij kort daarvoor hebben gehoord. * Akoestische afasie (of auditieve afasie): dit is een beschadiging aan de hersenbalk (corpus callosum). Mensen die hieraan lijden, zijn niet doof, maar kunnen taal die via het gehoor tot hen komt niet verwerken. * Alexie (visuele afasie): hierbij wordt gelezen tekst niet herkend, terwijl gesproken tekst wel goed wordt begrepen. Deze afasie komt door beschadiging van verbindingen tussen de visuele cortex en de taalgebieden van Wernicke en Broca. Opdracht 3 Probeer nu de volgende vier vormen van afasie in je eigen woorden te formuleren. Pagina 3

5 Inleveren gemaakte opdracht Als ik akoestische afasie zou hebben dan zou je het volgende aan mij kunnen waarnemen: Als ik sensorische afasie zou hebben dan zou ik de volgende problemen in het leven kunnen hebben: Als ik motorische afasie zou hebben en ik zou een gesprek met je hebben, zou jij de volgende problemen met mij kunnen ervaren: Als jij conductieafasie zou hebben, hoe kan ik dan met je communiceren en waarmee moet ik rekening houden? Lever de antwoorden digitaal in bij je docent Pagina 4

6 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur Hans Goossens Laatst gewijzigd 24 November 2011 om 18:09 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau MBO, Niveau 2: Basisberoepsopleiding; MBO, Niveau 3: Vakopleiding; MBO, Niveau 4: Middenkaderopleiding; MBO, Niveau 1: Assistentenopleiding; MBO; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 0 uur en 50 minuten Trefwoorden afasie, vormen afasie Bronnen Bron filmpjes you tube afasie Type Video Pagina 5