Uitvoeringsprogramma

Transcriptie

1 Uitvoeringsprogramma Grinzen oer uitvoeringsnota grinzen oer versie definitief.docx datum: 7-mei-13 1

2 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding Focus op resultaten Effectmeting Doelmatigheidstoets Leeswijzer Meidwaan Mienskip Meartaligens...11 uitvoeringsnota grinzen oer versie definitief.docx datum: 7-mei-13 2

3 1 Inleiding Op 23 januari 2013 is de integrale Cultuur, Taal en Onderwijs beleidsnota Grinzen oer vastgesteld. Grinzen oer behandelt het hele cultuur-, taal- en onderwijsbeleid vanuit een provinciebrede visie, waarmee de beleidskaders voor de volgende jaren zijn vastgesteld. De provincie Fryslân wil haar cultuur, taal en onderwijs ontwikkelen en nieuwe energie halen uit lokale-, nationale-, en internationale samenwerking Het beleid wordt uitgevoerd in drie lijnen: Meidwaan: dat is wat wij kunnen, daar zit onze kracht. De acties binnen deze lijn hebben het doel iedereen in staat stellen optimaal mee te doen in de maatschappij door actieve maatschappelijk participatie; Mienskip: dat is wie wij zijn, het hart. De acties binnen deze lijn moeten ervoor zorgen dat de Friese gemeenschap optimaal profiteert van onze inspanningen door een adequate infrastructuur met sterke instellingen; Meartaligens: dat is wat we hebben, dat heeft de toekomst. De acties binnen deze lijn moeten het lerend vermogen van de Friese inwoners bevorderen door de meertaligheid te stimuleren. Binnen dit kader en volgens deze lijnen is het voor u liggende uitvoeringsprogramma voor de jaren 2013 en 2014 uitgewerkt. Dit uitvoeringsprogramma wordt jaarlijks geactualiseerd en door Gedeputeerde Staten vastgesteld. 1.1 Focus op resultaten De provincie kiest bewust voor een faciliterende, regisserende en coördinerende rol bij de uitvoering van het onderhavige beleid. Veelal ligt het eigenaarschap en verantwoordelijkheid van verschillende acties bij externe organisaties zoals gemeenten en musea. De rol van de provincie is vaak die van verbinder, aanjager en initiator van samenwerking. Onze legitimatie hierbij is de gezamenlijke verantwoordelijkheid om de in Grinzen oer beschreven maatschappelijke doelen te realiseren. In dit uitvoeringsprogramma concentreren we ons in op de acties die door de provincie zelf worden uitgevoerd en de concrete resultaten die deze moeten opleveren. Belangrijk hierbij is dat we de acties projectmatig gaan uitvoeren. Hiermee realiseren we een concretiseringslag in termen van eigenaarschap, inzet van middelen, risico s en maatregelen, voortgang, sturing en rapportage. Om de samenhang en voortgang van de projecten te bewaken wordt in 2013 een projectenportefeuille ontwikkeld. 1.2 Effectmeting Een voor uw college wezenlijke vraag is: dragen de genomen maatregelen in voldoende mate bij aan de geformuleerde maatschappelijke doelen? Op het moment waarop projecten worden uitgevoerd is dit antwoord (meestal) nog niet te geven. Beleidsevaluatie moet hierover duidelijkheid verschaffen. In 2012 is een start gemaakt met het formuleren van een monitoringskader dat de beleidseffecten van activiteiten moet concretiseren. Het monitoringskader krijgt in 2013 zijn beslag. 1.3 Doelmatigheidstoets In een recent uitgevoerde rapportage over Grinzen oer adviseert Concerncontrol na te gaan of de met de instellingen al afgesproken te leveren producten/activiteiten doelmatig en doeltreffend zijn en bijdragen aan het recentelijk vastgestelde beleid. Met andere woorden is de vraag: worden de subsidiegelden doelmatig en doeltreffend aangewend? De afdeling Kultuer en Mienskip is zich ervan bewust dat er op dit gebied een inhaalslag noodzakelijk is. In 2013 wordt, in samenwerking met verschillende instellingen, een project uitvoeringsnota grinzen oer versie definitief.docx datum: 7-mei-13 3

4 uitgevoerd dat de wijze van toetsen en toetsingscriteria gaat herzien. Het resultaat van dit project is een breed gedragen toetsingskader. 1.4 Leeswijzer In de volgende hoofdstukken worden per beleidslijn de doelen, de daaronder vallende acties en de te behalen resultaten van die acties beschreven. uitvoeringsnota grinzen oer versie definitief.docx datum: 7-mei-13 4

5 2 Meidwaan Doel 1 Vergroten van het aantal jonge mensen in Fryslân dat via het onderwijs in aanraking komt met cultuur. Het plan kwaliteitsverbetering cultuureducatie indienen bij het landelijk fonds voor Cultuurparticipatie. Ingediend plan bij het landelijke fonds voor Cultuurparticipatie: al gerealiseerd; Het verlenen van subsidie aan Keunstwurk. Gereed juni 2013; Een, in samenwerking met Keunstwurk, uitgewerkt uitvoeringsplan matchend met Grinzen oer. Gereed september Wij maken met minimaal 10 instellingen afspraken over het realiseren van activiteiten voor jongeren. Productafspraken over de uitvoering van: Een lesprogramma voor jongeren door Tresoar (toezegging/motie 524). Gereed april 2014; De ontwikkeling van een speciaal programma voor het Fries Museum voor kinderen uit groep 7 en 8 van het basisonderwijs (toezegging/motie 514). Gereed november 2013; Lesprogramma s en voorstellingen voor jongeren door Tryater. Gereed november 2013; Lesprogramma s en voorstelling voor jongeren door n Meeuw. Gereed november 2013; Overige activiteiten gericht op jongeren zoals NNO, Pieter Roelfsconcerten, Oerol en Jeugddansopleiding. Doel 2 Een toename van 5% van het aantal mensen dat actief en passief meedoet aan projecten en producties op het gebied van onze taal, cultuur en onderwijs. Wij maken afspraken met onze budgetinstellingen (programma 8) over een laagdrempelig aanbod van cultuuruitingen, cultuureducatie en amateurkunst. Oktober 2013 productafspraken gereed over: Concretisering van het begrip laagdrempelig. In januari 2014 hierop aangepaste subsidiebeschikkingen. In samenwerking met gemeenten werken wij aan een betere afstemming van ondersteuning voor amateurkunst (moties en toezeggingen; nr. 512). In december 2013 een probleemanalyse; In juli 2014 een voorstel voor een verbetertraject. uitvoeringsnota grinzen oer versie definitief.docx datum: 7-mei-13 5

6 Het versterken van ons prijzenbeleid door het prijzengeld van bestaande prijzen te verhogen en meer aandacht te schenken aan de uitreiking daarvan. In 2013 reiken we de volgende prijzen uit: o Gysbert Japicxprijs (i.s.m. Tresoar); o De Vredeman de Vriesprijs voor vormgeving (i.s.m. Keunstwurk); o De Bernlefprijs voor muziek; o De voorronde van de Nationale onderwijsprijs (i.s.m. INOP); o De Pyt van der Zeeprijs voor toneel; o De Gerrit Bennerprijs voor beeldende kunst (i.s.m. Frysk Museum). In 2014 reiken we de volgende prijzen uit: o De Joost Halbertsmaprijs voor wetenschap; o De voorronde van de Nationale onderwijsprijs (i.s.m. INOP); o De Vredeman de Vriesprijs voor architectuur (i.s.m. Keunstwurk). In samenwerking met het Nederlands letterfonds geven we jaarlijks vijf schrijversbeurzen uit. In 2014 vijf beurzen met de focus op jeugd ; Vanaf 2014 wordt ieder jaar een genre gekozen en een beurs toegekend aan een debutant. In samenwerking met gemeenten, de regionale centra voor kunsten en Keunstwurk verbeteren van de afstemming van talentontwikkeling (waaronder dans) en een goede infrastructuur voor het muziekonderwijs (Uitvoering toezegging/motie 513). In februari 2014 een probleemanalyse. In het najaar 2014 een voorstel voor een verbetertraject. Doel 3 Het cultureel potentieel van Fryslân wordt optimaal gepresenteerd en bereikt meer mensen. In samenwerking met relevante marktpartijen de uitkalender uitbreiden. In het najaar 2013 een informatieronde voor met name nog niet aangesloten instellingen. Doel 4 Verbeteren van de maatschappelijke positie van de Friese taal in woord en geschrift. Het Fries verder ontwikkelen door de mogelijkheden om in de Friese taal actief deel te nemen aan de maatschappij te vergroten. Doorgaan met de campagne Praat mar Frysk. uitvoeringsnota grinzen oer versie definitief.docx datum: 7-mei-13 6

7 In 2013 en 2014 subsidies beschikken; Jaarlijkse bespreking van het campagneplan o Focus op doelgroepen zoals jongeren en jonge ouders; o Campagneactiviteiten afstemmen op doelgroepen. Het stimuleren van projecten voor het ontwikkelen van nieuwe digitale toepassingen in het Fries en streektalen. In subsidie verstrekken voor digitale taalproducten zoals text to speech, het digitale woordenboek, Studio F, Edubildts en Edustellingwerfs. Wij vragen van alle door ons gesubsidieerde culturele instellingen en Fries gemeenten om vanaf 2014 de Friese taal beter zichtbaar te maken bij de communicatie met het publiek. In 2013 in samenwerking met de betrokken instellingen (van programma 8) en gemeenten een nulmeting uitvoeren en criteria vaststellen die zichtbaarheid van de Friese taal concretiseert. In het eerste kwartaal van 2014 besluitvorming welke organisaties achterblijven op dit gebied; Medio 2014 productafspraken met achterblijvende instellingen en gemeenten om het gebruik maken van de Friese taal te stimuleren. Doel 5 Meertalig onderwijs als basis voor duurzaam en goed basisonderwijs in Fryslân. Wij maken het project Boppeslach, dat tot en met 2015 doorloopt, af. Voor de resultaten wordt hier verwezen naar de het projectplan Boppeslach. Het faciliteren (in termen van gegevens en organisatie) van de onderwijskoepels bij het voeren van de discussie over leerlingendaling en onderwijsspreiding (uitvoering van de motie 06-B1 van 18 juli 2012). In december 2013 is er een gedeeld beeld over leerlingendaling en leerlingenstromen op basis waarvan onderwijskoepels en toezichthouders met elkaar in gesprek kunnen gaan over een duurzaam en kwalitatief goed basisonderwijs. uitvoeringsnota grinzen oer versie definitief.docx datum: 7-mei-13 7

8 3 Mienskip Doel 1 De Friese cultuur beter benutten om internationalisering, economische groei en het binden van hoger opgeleide (jonge) mensen een impuls te geven. Het versterken van de provinciale culturele basisinfrastructuur. De tijdelijke bijdrage aan de instellingen die wij als de Friese culturele basisinfrastructuur zoals Tryater, Oerol en jeugdtheaterschool n Meeuw is met ingang van 2013 meerjarig; In 2013 een onderzoek naar mogelijke bestuursvormen waarin een bedrijfsmatige en/of beleidsmatige samenwerking tussen Tresoar en het Frysk Museum vormgegeven kan worden; In 2014 subsidie voor, onder andere de realisatie van, een collectiecentrum Fryslân; Het vergroten van de diversiteit aan initiatieven en producties die bijdraagt aan een gevarieerd cultureel klimaat. Van subsidie aan instellingen buiten het reguliere aanbod die belangrijk zijn voor het culturele leven in de provincie. Het gaat om de instellingen: Noorderlicht, NNO, Oerol, Spanga, Film in Friesland, Jeugd Dansopleiding Fryslân, Open Stal, kunstmaand Ameland, Fries Museum, Oerol en museum Belvedère. Wij stellen een Brûsfûns in, waaraan initiatiefnemers van nieuwe, integrale projecten een beroep op kunnen doen. Medio 2013 een nieuwe subsidieregeling; Vanaf medio 2013 subsidieverstrekking. In samenwerking met Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 de realisatie van festivals met een bovenlokaal karakter. In 2013 subsidie voor minimaal drie festivals. In 2014 subsidie voor minimaal vier festivals. Onderzoek naar de mogelijkheden voor een fonds om de komende vijf jaar grote publiekstrekkende manifestaties mogelijk te kunnen maken (toezegging/motie 505) In september 2013 een advies aan GS over de kans van slagen van een dergelijk fonds. uitvoeringsnota grinzen oer versie definitief.docx datum: 7-mei-13 8

9 Onderzoek naar de mogelijkheden om de percentageregeling te actualiseren (motie/toezegging 522, 506) In oktober 2013 een voorstel aan GS over een nieuwe aanpak voor de percentage regeling. Doel 2 Het vergroten van het publiek voor het fysieke culturele erfgoed. Collecties digitaliseren en ontsluiten. Productafspraken met de erfgoedinstellingen: o over digitalisering van de eigen collectie; o over koppelingen aan nationale en Europese databases (de digitale erfgoedhub); Medio 2014 een onderzoeksrapport over de mogelijkheden van digitale koppelingen van de digitale Friese erfgoedhub aan de toeristische koepeldatabase. Actie 2014 Met erfgoedinstellingen maken wij afspraken over de manier waarop het Verhaal van Fryslân wordt verteld. Productafspraken met de erfgoedinstellingen over de realisatie van de digitale erfgoedhub zodat de collecties digitaal toegankelijk worden; Afspraken met musea om de samenwerking met de toeristische sector te vergroten. In januari 2014 productafspraken met instellingen: o Over extra inzet op de doelgroepen toeristen en jongeren. o Over extra inzet op toerisme door musea te koppelen aan Beleef- Fryslân, de uitkalender en de toeristische koepeldatabase. Onderzoeken van de mogelijkheid om als provincie een coördinerende en of regisserende rol te willen spelen op het gebied van het immaterieel erfgoed (motie 523) In november 2013 een uitgewerkt voorstel over het immaterieel erfgoed en de rol/taak van de provincie hierin. Doel 3 Het voorzieningenniveau van bibliotheken blijft op peil. Afspraken met de bibliotheekservice Friesland en uitvoering geven aan toezegging/motie 507. uitvoeringsnota grinzen oer versie definitief.docx datum: 7-mei-13 9

10 Eind 2013: De BSF aansturen om meer prioriteit te geven aan ontwikkelingen en vernieuwingen die bijdragen aan het voorzieningenniveau zoals de digitale bibliotheek en de pilot aansluitend op boekenruil; Eind 2013: Sturen op het, door de BSF, ontwikkelen van een realistisch plan voor een pilot die aansluit bij het project Boekenruil (dorpsportaal Burum, EU subsidie); Maart 2014: zicht op de kans van slagen van de extra pilot boekenruil en mogelijke uitrol in andere plaatsen dan Burum. Maart 2014: De BSF een PVA laten maken voor de ontwikkeling van een digitale bibliotheek Doel 4 Het verbeteren van de toegankelijkheid en de volledigheid van overheids- en particuliere archieven. Wij voeren onze wettelijke taak uit in het toezicht op de uitvoering van wet- en regelgeving voor archieven en stimuleren de uitvoering van het volledige pakket van archieftaken door gemeenten en het waterschap. In 2013 een nulmeting bij gemeenten en waterschap over toegankelijkheid en volledigheid van hun archieven; Vanaf 2014, vanuit Interbestuurlijk Toezicht (IBT), op grond van de nulmeting verder toezicht; Afgesproken toezichtregime gereed in medio 2014; In december 2013 nadere IBT samenwerking binnen de provincie. Medio 2014 is één provinciaal toezicht gezicht naar gemeenten en waterschap gerealiseerd. Wij geven voorlichting over betere kwaliteit van digitale archivering In december 2013, in Noordelijk verband, een onderzoeksrapport over de kwaliteit van de digitale archivering. In 2014 informatiebijeenkomsten. Wij stimuleren het veilig bewaren van archieven in de eigen regio. In 2013 een geborgde overlegstructuur met archiefbeheerders en - vormers van de grotere Friese gemeenten, waterschap, Tresoar en provincie. Wij zetten ons in voor een goede taakverdeling tussen overheidsorganisaties bij het in bezit krijgen van particuliere archieven. Medio 2014 een acquisitieprofiel op hoofdlijnen voor de archiefbeheerders in Fryslân. uitvoeringsnota grinzen oer versie definitief.docx datum: 7-mei-13 10

11 Doel 5 Het stimuleren van taalbeleid bij gemeenten. Het sluiten van bestuurlijke overeenkomsten op het gebied van taalbeleid bij gemeentelijke herindelingen. In december 2013 een intentieverklaring Fries taalbeleid met de gemeenten die opgaan in de Friese Meren. In december 2013 een intentieverklaring Fries taalbeleid met de gemeenten Leeuwarden en Heerenveen in het kader van de opdeling Boarnsterhim). Gemeentelijk taalbeleid maakt integraal onderdeel uit van de streekagenda's. Afhankelijk van de gemeenten die in de streekagenda's zitten. In 2013 en 2014 pilotprojecten Streekagenda's. Doel 6 Het stimuleren van taalbeleid in de zorg, gericht op het behoud daarvan in verpleeg- en bejaardentehuizen en verbetering in ziekenhuizen en zorgverzekeraars. Subsidieverlening aan Afûk. In december 2013 is het "PVA Frysk in de soarch 2014" gereed; Medio 2014 integratie Frysk in de soarch met zorgbeleid met name gericht op de doelgroep zorgverzekeraars. Verkenning of Fries in de zorg in de streekagenda's kan worden opgenomen. Medio 2014 een advies aan GS. 4 Meartaligens Doel 1 Een kwalitatief hoogwaardig en toekomstbestendig taalbeleid garanderen, dat gebaseerd is op de actuele taalsituatie in de Friese maatschappij. In de jaren wordt er een nieuw taalsociologisch onderzoek uitgevoerd, dat een vervolg is op Taal in Fryslân 2 (1993). Onderzoeksvoorstel taalsociologisch onderzoek gereed in juni 2013; Op basis van het onderzoeksvoorstel wordt subsidie toegekend; In 2013 start van het onderzoek. Doel 2 Het versterken van de positie van het Fries op Europees niveau. uitvoeringsnota grinzen oer versie definitief.docx datum: 7-mei-13 11

12 Ambtelijke ondersteuning ten behoeve van (het voorzitterschap) van het NPLD. Partners vinden en projecten verwerven op Europees niveau op het gebied van taal en cultuur. Ambitie: minsten één project per jaar. Het netwerk gebruiken ten dienste van KH18. Doel 3 Het verbreden van het provinciale streektalenbeleid. Verkenning of streektaalbeleid in de streekagenda's kan worden opgenomen. Medio 2014 advies aan GS; Medio 2014 de realisatie van een streektaalatlas. Doel 4 De overdracht van het Stellingwerfs en het Bildts op een nieuwe generatie bevorderen. Verkenning van de mogelijkheden van de ontwikkeling van Edustellingwerfs en Edubildts naar het voorbeeld van Edufrysk. In december 2013 overeenstemming met de Stellingwerven en het Bildt over gemeenschappelijke inspanning me betrekking tot digitale leeromgevingen. Doel 5 Nieuw perspectief bieden voor het aanbod, de afzet en de productie van Friese literatuur en het lezen van Friestalige literatuur wordt gestimuleerd. Met Tresoar en het Nederlands letterenfonds uitvoeren van het project 10 books from Fryslân. 10 books from Fryslân gereed voor Buchmesse Frankfurt 2013 (oktober 2013); Intendant Friese literatuur benoemd voor de Buchmesse Afspraken met Tresoar over de promotie van de Friese literatuur. In september 2013 de Moanne fan it Fryske Boek en het Friese boekenfeest. Afspraken maken met de Friese uitgevers, verenigd in de stichting Boeken van Fryslân, over de promotie van de verkoop van Friese boeken. uitvoeringsnota grinzen oer versie definitief.docx datum: 7-mei-13 12

13 In 2013 verschillende activiteiten Boeken van Fryslân gericht op de promotie van verkoop van Friese literatuur. Structureel subsidiëren van de Friese literaire tijdschriften. De Moanne en Ensafh blijven belangrijke kweekvijvers voor nieuw literair talent. Subsidies verstrekken op basis van de regeling Uitgeven Friestalige literatuur. Het uitgeven van Friestalige boeken blijft mogelijk. Actie 2014 Extra inzet van middelen voor de aanschaf van oorspronkelijk Friestalige jeugdliteratuur in het kader van subsidies voor scholen in het voorgezet onderwijs voor lesmateriaal Fries. (vanaf 2015) Realisatie van een oplage van van het betreffende boek; Verspreiding van het boek onder de doelgroep (onderbouw VO). Doel 6 De formele positie van het Fries in verschillende maatschappelijke domeinen zoals het openbaar bestuur, in de rechtspraak, onderwijs, cultuur en media versterken. Anticiperen op de vaststelling van het wetsvoorstel "Gebruik Friese taal" in de Eerste en Tweede Kamer. In december 2013 PVA inrichting Orgaan van de Friese taal. Medio 2013 Realisatie van het Stipepunt 2.0. In 2013 lobby gericht op Tweede kamer ter verbreding van het wetsvoorstel. Verbreding wetsvoorstel met andere domeinen zoals cultuur en onderwijs en media; Verankering wettelijke basis BFTC in het wetsvoorstel; Verankering wettelijke taak van de provincie op het gebied van taalbeleid zodat de provincie ook bij een gesloten huishouding taal- en cultuurbeleid kan blijven voeren. Doel 7 Realiseren van een doorgaande leerlijn Fries van peuterspeelzaal / kinderopvang tot en met academisch onderwijs, in het kader van een meertalig model. uitvoeringsnota grinzen oer versie definitief.docx datum: 7-mei-13 13

14 Er wordt in samenwerking met FanFryslân een promotiecampagne gestart die zich richt op ouders, leerlingen en leerkrachten. In juni 2013 een PVA met de acties om meertalig onderwijs te promoten. Op de langere termijn zijn de voordelen van meertalig onderwijs zijn beter bekend bij ouders, leerlingen, leerkrachten en schoolbesturen. Er worden afspraken gemaakt met Taalsintrum Frysk en Stichting Frysktalige Bernesintra over het werven van tweetalige peuterspeelzalen. Er worden afspraken gemaakt met ECNO over het werven van taalcoördinatoren. In 2015 o zijn 200 peuterspeelzalen en kinderopvangcentra tweetalig; o is een kwart van alle basisscholen drietalig is en er 10 locaties zijn waar een meertalig stroom voor het voortgezet onderwijs kan worden gevolgd; o is er een provinciaal dekkend netwerk van taalcoördinatoren. Met de Afûk worden afspraken gemaakt over het realiseren van een digitale leeromgeving voor Studio F. Met de Afûk en met Taalsintrum Frysk worden afspraken gemaakt over het verder implementeren en beschikbaar maken van de digitale omgeving van Freemwurk. Afspraken met Afûk en Taalsintrum Frysk om voor het primair onderwijs en het voortgezet onderwijs lesmateriaal in het Fries te ontwikkelen voor minimaal één ander vak. In 2015 een digitale leeromgeving voor studio F; De digitale omgeving van Freemwurk is eind 2013 beschikbaar voor gebruik; Eind 2014: voor minimaal één vak in het primair onderwijs en één vak in het voortgezet onderwijs is er lesmateriaal beschikbaar voor een ander vak met het Fries als instructietaal. Met Mercator worden afspraken gemaakt over het realiseren van mogelijkheden voor leerkrachten om kennis met elkaar te delen. Met Taalsintrum Frysk worden afspraken gemaakt over het organiseren van het congres Fierder mei Frysk. Eind 2013 een onderzoeksrapport over de mogelijkheden van kennisdeling binnen het vak Fries voor docenten in het primair onderwijs. Leraren Fries in het basisonderwijs en in het voortgezet onderwijs hebben een platform om minimaal 1 keer per jaar met elkaar informatie uit te wisselen. Met de Pabo s en de lerarenopleidingen worden afspraken gemaakt over het aanbieden van kwalitatief goede nascholingstrajecten die aansluiten op de behoefte van het veld. uitvoeringsnota grinzen oer versie definitief.docx datum: 7-mei-13 14

15 Leerkrachten op het basis- en voortgezet onderwijs hebben vanaf het schooljaar de mogelijkheid om een nascholingstraject op maat te volgen en zo de benodigde bevoegdheidvoor het vak Fries te halen. Er wordt een ontheffingenbeleid geformuleerd waarin partiële ontheffing voor scholen mogelijk is. Er wordt een PVA opgesteld over de realisatie van een leerlingvolgsysteem en verschillende methode- onafhankelijke toetsen voor het vak Fries. Ontheffingenbeleid eind 2013 in concept gereed. Vaststelling medio Vanaf schooljaar is het scholen duidelijk of en in welke mate zij verplicht zijn om het vak Fries te geven. In december 2013 een PVA over een leerlingvolgsysteem en een methode onafhankelijke toetsing. Medio 2014 een nieuwe methode onafhankelijke toetsing gereed; Het realiseren van een overlegstructuur op het gebied van meertaligheid en onderwijs om borging van en kennisdeling over meertalig onderwijs te realiseren. Medio 2013 een vastgestelde overlegstructuur, met duidelijk beschreven taken, rollen en verantwoordelijkheden. Doel 8 Het Fries heeft een vaste plaats in het curriculum voor de opleidingen voor beroepen met het zwaartepunt op klantencontacten (SPW, handel, techniek, zorg etc.) Wij maken afspraken met de MBO s over de plaats van het Fries in het keuzeonderdeel van de kwalificatiedossiers. Wij maken afspraken met Taalsintrum Frysk over het inhoudelijk ondersteunen van de MBO s en het leveren van materiaal voor het onderwijs in het vak Fries. Het Fries is in december 2014 opgenomen in het keuzeonderdeel van de kwalificatiedossiers. uitvoeringsnota grinzen oer versie definitief.docx datum: 7-mei-13 15