HET CURRICULUM VOOR HET ONDERWIJS IN DE GROTE STAD
|
|
- Sebastiaan de Boer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 HET CURRICULUM VOOR HET ONDERWIJS IN DE GROTE STAD Arie Wilschut Lector didactiek van de maatschappijvakken Krachtvoer-lezing, 8 maart 2016 Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding 1
2 HOE PRATEN OVER ALEXANDER DE GROTE? Hoe houd je rekening met diversiteit aan culturen? Afghanistan Albanië Bulgarije Egypte Griekenland Irak Iran Jordanië Libië Macedonië Oezbekistan Pakistan Palestina/Israel Syrië Turkije Turkmenistan 2
3 HOE PRATEN OVER ALEXANDER DE GROTE? Hoe houd je rekening met diversiteit aan culturen? 3
4 DRIE OPTIES VOOR CURRICULA 1 Inclusief : Zoveel mogelijk andere culturen integreren. 2 Nationaal : De gezamenlijke cultuur van iedereen in dit land (de Nederlandse) versterken en benadrukken. 3 Democratisch : De cultuurverschillen overstijgen door algemeenmenselijke thema s te behandelen. 4
5 MOGELIJKHEID 1: INCLUSIEF In een curriculum voor een grotestadsschool moet ruimte en aandacht zijn voor de verschillende culturen die onder de leerlingen vertegenwoordigd zijn. Veronderstelde effecten: 1 Leerlingen zullen meer geïnteresseerd en gemotiveerd zijn om kennis te nemen van zaken die over hun cultuur gaan. 2 Leerlingen zullen zich beter erkend voelen in hun eigen identiteit. 3 Er zal meer onderling respect en uitwisseling ontstaan tussen verschillende culturen. 5
6 MOGELIJKHEID 1: INCLUSIEF Kortom: Doelstellingen van leraren en geconstateerde effecten liepen vaak erg uiteen. In een curriculum voor een grotestadsschool moet ruimte en aandacht zijn voor de verschillende culturen die onder de leerlingen vertegenwoordigd zijn. Wat weten we uit onderzoek? 1 Somaliëproject in Londen: They were afraid that the lessons would bring up aspects of their history that could make them the focus of ridicule, or that they personally might find it difficult to take pride in. 2 Lessen over slavernijgeschiedenis in GB en NL: leerlingen die dit als hun erfgoed zouden kunnen beschouwen, distantiëren zich ervan. 3 Slavernijgeschiedenis VS: Zwarte leerlingen beschouwden dit als een argument om een eenzijdige interpretatie aan iedereen op te leggen. 4 Aardrijkskunde over Azië en Afrika: Overall, the curriculum was reinforcing students existing perceptions of Asia, rather than deconstructing these and recognizing cultural diversities and differences among peoples. 6
7 MOGELIJKHEID 2: NATIONAAL In een curriculum voor een grotestadsschool moet de Nederlandse cultuur worden benadrukt omdat dat de gezamenlijke cultuur van iedereen in dit land is. Veronderstelde effecten: 1 Integratie en inburgering. 2 Het curriculum is kleurenblind : hetzelfde aanbod geldt voor iedereen, ongeacht zijn/haar achtergrond: dus meer cohesie in de samenleving. Waar het om gaat, is dat dit de canon is van het land dat wij gezamenlijk bewonen. Kennis en begrip van hoe dit land zich heeft ontwikkeld ( ) verschaft de samenleving een referentiekader dat rendeert bij onderling verkeer ( ). De canon dus van Boulahrouz en Beatrix. (Entoen.nu, dl. A, p 24). 7
8 MOGELIJKHEID 2: NATIONAAL In een curriculum voor een grotestadsschool moet de Nederlandse cultuur worden benadrukt omdat dat de gezamenlijke cultuur van iedereen in dit land is. Wat weten we uit onderzoek? 1 Leerlingen met diverse herkomsten en afkomsten kunnen inderdaad verschillende interessen hebben. NL gesch. Wereldgesch. Gesch. herkomstland Familie Autochtonen Surinamers / Antillianen Marokkanen Turken Religie 8
9 MOGELIJKHEID 2: NATIONAAL In een curriculum voor een grotestadsschool moet de Nederlandse cultuur worden benadrukt omdat dat de gezamenlijke cultuur van iedereen in dit land is. Wat weten we uit onderzoek? 1 Leerlingen met diverse herkomsten en afkomsten kunnen inderdaad verschillende interessen hebben. 2 Jonge leraren die zich aanvankelijk vaak opstellen als confident transmitters gaan zich met verloop van tijd in een veelkleurige klas uncertain en zelfs uncomfortable voelen. 3 Eén op de vijf leraren vindt het buitengewoon lastig om zogenaamde gevoelige onderwerpen te behandelen in de klas. Daarmee wordt bedoeld: de holocaust, antisemitisme in het algemeen, moslimfundamentalisme en integratieproblemen (Onderzoek i.o.v. staatssecretaris Dekker). 9
10 MOGELIJKHEID 3: DEMOCRATISCH In een curriculum voor een grotestadsschool moet onderwijs niet gebaseerd zijn op de diversiteit aan culturen, maar op de achterliggende algemeen-menselijke vragen. 10
11 MOGELIJKHEID 3: DEMOCRATISCH Een vergelijkende, analyserende, conceptuele aanpak. In een curriculum voor een grotestadsschool moet onderwijs niet gebaseerd zijn op de diversiteit aan culturen, maar op de achterliggende algemeen-menselijke vragen. Argumenten: 1 Kennis is geen exclusief eigendom van een bepaalde groep, maar staat open voor iedereen: mijn geschiedenis en jouw geschiedenis bestaat evenmin als mijn wiskunde en jouw wiskunde. 2 Het creëren van wij-/zij-tegenstellingen moet worden vermeden. 3 Het moet burgers van een land vrijstaan zélf over hun identiteit te beslissen. 4 Het gaat niet om het hebben van kennis, maar om het kunnen analyseren van problemen en het kunnen verklaren van de maatschappelijke werkelijkheid en daarover goed kunnen argumenteren. 11
12 MOGELIJKHEID 3: DEMOCRATISCH In een curriculum voor een grotestadsschool moet onderwijs niet gebaseerd zijn op de diversiteit aan culturen, maar op de achterliggende algemeen-menselijke vragen. Voorbeelden: 1 Geen les over de Nederlandse slavernijgeschiedenis in Suriname, maar over de transatlantische slavenhandel in het algemeen en (nog algemener:) de manier waarop slavenarbeid en vrije arbeid zich in de wereld hebben ontwikkeld. 2 Geen les over de ontwikkeling van de islam, maar over wereldgodsdiensten in vergelijking met elkaar en met de humanistische levensbeschouwing. 3 Geen les over onze oorlogsmisdaden in Indonesië, maar over kolonialisme en dekolonisatie in vergelijkend perspectief. 12
13 MOGELIJKHEID 3: DEMOCRATISCH In een curriculum voor een grotestadsschool moet onderwijs niet gebaseerd zijn op de diversiteit aan culturen, maar op de achterliggende algemeen-menselijke vragen. Problemen: 1 De leerstof zal abstracter worden (geen concrete acties en gebeurtenissen als doel op zichzelf, maar in verband met achterliggende begrippen). 2 Afzien van eigenaarschap en wij-perspectieven is moeilijk te leren. 3 Een afstandelijke, wetenschappelijke houding is moeilijk op te brengen wanneer sprake is van emotionele betrokkenheid bij een onderwerp. Ook lijkt onderzoek te suggereren dat, naarmate zo n betrokkenheid groter is, leerlingen meer geneigd zijn zich ergens mee te vereenzelvigen en alternatieve visies ronduit te verwerpen. Maar dat is de didactische uitdaging die we moeten aangaan. 13
14 VRAGEN EN DISCUSSIE 14
Maatschappelijke vorming
toelichting Hoe kan de school de leerling helpen om zich te ontwikkelen tot een actieve, verantwoordelijke en sociale burger? Een belangrijke taak van de school is om leerlingen voor te bereiden op hun
Nadere informatieLes over gevoelige thema s VVOB 14 november 2017
Les over gevoelige thema s VVOB 14 november 2017 Democratische Dialoog Een dienst aan de samenleving 1. GEDAAN MET PRATEN? Vaststelling oktober 2014 Koning Boudewijnstichting België: Verschillen in levensbeschouwing
Nadere informatieM1 2 Colombia 542 Vwo H/V Vmbo-T + Havo Havo. V2 5 Irak 533 Havo (T/H) Vwo Havo Vmbo-T. M2 3 Iran 529 T/H Vmbo-T Vmbo-kader Vmbo-gemengd
Resultaten Kopklas Grotius College Delft 2002/2003 naam jr. in NL uit/achtergrond Cito PO Cito Kopklas advies/brugklas 2e klas 3e klas 4e klas V1 1 Curacao 507 520 T/H (Curacao) M1 2 Colombia 542 Vwo H/V
Nadere informatieVraag 1 http://vms.thiememeulenhoff.nl/view/html/?p=basic_480_360&c=1119055 Voor een correct antwoord is meer dan één keuze mogelijk. 'Uithuwelijken' kunnen we beschouwen als een: a. Cultureel gebruik
Nadere informatieMaatschappelijke vorming
toelichting Hoe kan de school de leerling helpen om zich te ontwikkelen tot een actieve, verantwoordelijke en sociale burger? Een belangrijke taak van de school is om leerlingen voor te bereiden op hun
Nadere informatieMens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst)
Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Kerndoelen 36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een
Nadere informatieMeerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op.
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Open vragen Geef niet meer antwoorden (redenen, voorbeelden e.d.) dan er worden gevraagd. Als er bijvoorbeeld twee redenen worden
Nadere informatieWat zijn identiteiten?
Identiteit in tijden van globalisering en migratie Pieter-Paul Verhaeghe PhD student Sociologie Universiteit Gent Redactielid Poliargus 1 Wat zijn identiteiten? 2 Identiteiten = sociale constructies Product
Nadere informatieMigrantenouderen in cijfers
Migrantenouderen in cijfers Roelof Schellingerhout 1. Aantallen en demografie 2. Prognose 3. Inkomenspositie 4. Gezondheid en welzijn Aantallen en demografie Aantal (migranten) ouderen, 1 januari 2017
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10. Les 2. Denken Kunnen dieren denken?
>> Inhoudsopgave Inleiding 4 Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10 Les 2. Denken Kunnen dieren denken? 14 Les 3. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn?
Nadere informatieRichtlijnen voor het werken in een multiculturele setting
Richtlijnen voor het werken in een multiculturele setting Quality needs diversity 1. Inleiding Deze richtlijnen zijn een uitwerking van de kernwaarde Ruimte voor talent en groei voor iedereen, onderdeel
Nadere informatieDidactiek van de maatschappijvakken in een grootstedelijke context Jfc,
13 Didactiek van de maatschappijvakken in een grootstedelijke context Jfc, Arie Wilschut Leerdoelen In dit hoofdstuk krijg je inzicht in: mogelijkheden voor (aanpassingen in) het curriculum; een democratisch
Nadere informatieCultureel management van hogescholen
Cultureel management van hogescholen Workshop Fontys Docentevent Yolanda te Poel Lector Diversiteit in de jeugdzorg Fontys Hogeschool Pedagagogiek Eindhoven 10 januari 2013 Dialoog: Wat is goed cultureel
Nadere informatieMaatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk.
Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk. Paraprofessionele functies Voor allochtone vrouwen zonder formele kwalificaties worden komende jaren paraprofessionele functies gecreëerd. Deze
Nadere informatieDe maatschappelijke stage als onderdeel van burgerschapsvorming
De maatschappelijke stage als onderdeel van burgerschapsvorming Jeroen Bron en Minke Bruning, 27 november 2014 27-11-2014 SLO projectgroep burgerschap; Jeroen Bron CPS Onderwijsontwikkeling en advies;
Nadere informatieEn nu jij! : leer de argumenten zelf
En nu jij! : leer de argumenten zelf [لونلدية - dutch [nederlands - revisie: Yassien Abo Abdillah bron: www.svalfurqan.nl 2014-1435 ب«الا ن أنت علم احلجج بنفسك الل اهلونلدية «مراجعة: ياس أبو عبد االله
Nadere informatieAllochtone Nederlandse ouderen: de onverwachte oude dag in Nederland
Allochtone Nederlandse ouderen: de onverwachte oude dag in Nederland Cor Hoffer cultureel antropoloog / socioloog c.hoffer@parnassiabavogroep.nl 1 Onderwerpen: gezondheidszorg en cultuur demografische
Nadere informatieBijlage bij hoofdstuk 5 Allochtone leerlingen in het onderwijs
Jaarrapport integratie 27 Jaco Dagevos en Mérove Gijsberts Sociaal en Cultureel Planbureau, november 27 Bijlage bij hoofdstuk 5 Allochtone leerlingen in het onderwijs Mérove Gijsberts en Lex Herweijer
Nadere informatieA B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Geachte leraar, Bedankt voor uw bereidheid deel te nemen aan dit onderzoek. Binnen het kader van het MaSDiV project nemen leraren in Cyprus, Duitsland, Malta, Nederland, Turkije en Spanje deel aan deze
Nadere informatie13640/15 nes/ass/fb 1 DG E - 1C
Raad van de Europese Unie Brussel, 5 november 2015 (OR. en) 13640/15 NOTA van: aan: het secretariaat-generaal van de Raad JEUN 98 EDUC 287 CULT 75 SPORT 53 SOC 635 MIGR 59 het Comité van permanente vertegenwoordigers/de
Nadere informatieJuist in het openbaar onderwijs
Juist in het openbaar onderwijs Over de aandacht voor levensbeschouwing op de openbare school Legitimatie MARLEEN LAMMERS Wie denkt dat het openbaar onderwijs geen aandacht mag besteden aan levensbeschouwing,
Nadere informatie7. Deelname en slagen in het hoger onderwijs
7. Deelname en slagen in het hoger onderwijs Vergeleken met autochtonen is de participatie in het hoger onderwijs van niet-westerse allochtonen ruim twee keer zo laag. Tussen studiejaar 1995/ 96 en 21/
Nadere informatieStudenten lerarenopleiding. In gesprek over de inhoud van het onderwijs
Studenten lerarenopleiding In gesprek over de inhoud van het onderwijs 1 Algemeen Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst. Deel
Nadere informatieBijlagen bij hoofdstuk 7 Sociaal-culturele integratie Sandra Beekhoven (SCP) en Jaco Dagevos (SCP)
Jaarrapport Integratie Sociaal en Cultureel Planbureau / Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum / Centraal Bureau voor de Statistiek september, 2005 Bijlagen bij hoofdstuk 7 Sociaal-culturele
Nadere informatieACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE
Heutink ICT ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE op de C.B.S. De Bruinhorst 22-5-2012 Inhoudsopgave Inleiding 3 Pagina 1. Burgerschap op de Bruinhorstschool 3 2. Kerndoelen 3 3. Visie 4 4. Hoofddoelen
Nadere informatieEen levensbeschouwelijk vak op school: een kans of een last?
Een levensbeschouwelijk vak op school: een kans of een last? Design Charles & Ray Eames - Hang it all Vitra Goedroen Juchtmans 13 mei 2016 Uitgangspunten huidige organisatie levensbeschouwelijke vakken
Nadere informatieMeerwerf basisschool. Dr. Jac. P. Thijsse. Leren en nog meer. veel
Meerwerf basisschool Dr. Jac. P. Thijsse www.meerwerf.nl Leren en nog meer veel RRuimte voor de eigen ontwikkeling Op de Thijsseschool staat de individuele ontwikkeling van het kind centraal. Alle kinderen
Nadere informatieWELKOM! Wil je op je A4 opschrijven wat je nu weet over Lesson Study? Evelien van Geffen 12 mei 2016
WELKOM! Wil je op je A4 opschrijven wat je nu weet over Lesson Study? Evelien van Geffen e.c.van.geffen@hva.nl 12 mei 2016 1 UITKOMSTEN VORIG ONDERZOEK Een aantal conclusies uit het onderzoek van Amagir,
Nadere informatieOpvoeden in andere culturen
Opvoeden in andere culturen Bevorderen en versterken: competenties vergroten Een betere leven DVD 1 Bevolkingsgroepen aantal Allochtoon3.287.706 Autochtoon13.198.081 Europese Unie (exclusief autochtoon)877.552
Nadere informatie43. Interculturele Samenwerking binnen de Algemene Onderwijsbond
43. Interculturele Samenwerking binnen de Algemene Onderwijsbond Inhoud Inleiding Van OETC-groep naar allochtonengroep Antiracisme Onderwijs in allochtone levende talen Intercultureel onderwijs Wie kan
Nadere informatieAandacht voor wie of wat vreemd is. Uitdaging: Je wilt dat jouw studenten in staat zijn om. samen met hun leerlingen aandacht te hebben
Aandacht voor wie of wat vreemd is 7 april 2017, Hanna Markus MA Workshop Radiantdag i.s.m. Uitdaging: Je wilt dat jouw studenten in staat zijn om samen met hun leerlingen aandacht te hebben voor wie/wat
Nadere informatieHOE STEM OPTIMAAL INZETTEN IN DE LERARENOPLEIDING?
HOE STEM OPTIMAAL INZETTEN IN DE LERARENOPLEIDING? INSPIRATIE OP BASIS VAN DE LEERGEMEENSCHAP STEM VOOR DE BASIS EN STEM+ VLOR-Studiedag Krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs: de lerarenopleidingen
Nadere informatieSuperdiversiteit. Implicaties voor de onderwijspraktijk. Prof. Maurice Crul VU Universiteit Amsterdam Erasmus Universiteit Rotterdam
Superdiversiteit. Implicaties voor de onderwijspraktijk Prof. Maurice Crul VU Universiteit Amsterdam Erasmus Universiteit Rotterdam Super-diversiteit Super Fantastisch Super = Complexiteit Waarom is het
Nadere informatieWIE IS DE NIET-WESTERSE ALLOCHTONE GEVER?
WIE IS DE NIET-WESTERSE ALLOCHTONE GEVER? Amsterdam, november 2011 Auteur: Dr. Christine L. Carabain NCDO Telefoon (020) 5688 8764 Fax (020) 568 8787 E-mail: c.carabain@ncdo.nl 1 2 INHOUDSOPGAVE Samenvatting
Nadere informatieGemeentelijke basisschool De Knipoog Cardijnlaan 10 2290 Vorselaar 014/51 27 00 0478/28 82 63 014/ 51 88 97 directie@deknipoog.be
Gemeentelijke basisschool De Knipoog Cardijnlaan 10 2290 Vorselaar 014/51 27 00 0478/28 82 63 014/ 51 88 97 directie@deknipoog.be Elementen van een pedagogisch project 1 GEGEVENS M.B.T. DE SITUERING VAN
Nadere informatieBeste ouder(s)/ verzorger(s) van leerlingen in de groepen 3 t/m 6 voor het komend schooljaar,
de kunst van het leren Nieuwveen, 19 maart 2015 Aan : Ouder(s)/verzorger(s) met kinderen in de groepen 3 t/m 6 voor het komend schooljaar Betreft : Informatie en aanmeldingsformulier, schooljaar 2015-2016;
Nadere informatieVan integratiebeleid naar samenlevingsbeleid
Godfried Engbersen Van integratiebeleid naar samenlevingsbeleid Beleidsuitdagingen van de nieuwe verscheidenheid VNG bijeenkomst Diversiteit door migratie, Nieuwegein, 10 december 2018 Project migratiediversiteit
Nadere informatieRonde van Vlaanderen 2008. Omgaan met Diversiteit
Ronde van Vlaanderen 2008 Omgaan met Diversiteit Omgaan met diversiteit Diversiteitstest Referentiekader: omgaan met diversiteit Screeningsinstrument Doe de diversiteitstest! Vul de test individueel in.
Nadere informatieVAKKEN INTEGRATIE. Het lectoraat didactiek van de maatschappij - Het leergebied mens en maatschappij
VAKKEN INTEGRATIE Het leergebied mens en maatschappij Hoewel al sinds 2006 de mogelijkheid bestaat voor scholen om hun onderwijs te organiseren in leergebieden, is nog maar weinig bekend over de redenen
Nadere informatieAAMU: Insider/Outsider. The art of Gordon Bennett
W E R K M A P Art & ArguMENT is een artistiek debatproject van het AAMU, museum voor hedendaagse Aboriginal kunst en IDEA, International Debate Education Association. Een van de kenmerken van hedendaagse
Nadere informatieIntroductie cultuursensitief werken: een kwestie van kennis én houding
Introductie cultuursensitief werken: een kwestie van kennis én houding Cor Hoffer cultureel antropoloog en socioloog Info: www.corhoffer.nl 1 Onderwerpen: migratie cultuursensitief werken korte oefening
Nadere informatieAllochtonen in Nijmegen Gezondheid en zorggebruik
Allochtonen in Nijmegen Gezondheid en zorggebruik ITS, Radboud Universiteit Nijmegen Roelof Schellingerhout 024 3653500 r.schellingerhout@its.ru.nl 5 februari 2013 Allochtonen in Nijmegen Gezondheid en
Nadere informatieC.1 Delen en deelnemen
COLLEGIALE SAMENWERKING C.1 Delen en deelnemen De leraar levert een oplossingsgericht bijdrage aan algemene taken in het team en aan de onderwijskundige en pedagogische ontwikkeling van de school. De leraar
Nadere informatieKwantitatief onderzoek naar de houding en opvattingen van Turkse en Marokkaanse jongeren jegens het conflict in de Gazastrook 1-meting Factsheet
bezoekadres Marnixkade 109 1015 ZL Amsterdam postadres Postbus 15262 1001 MG Amsterdam E moti@motivaction.nl T +31 (0)20 589 83 83 W www.motivaction.nl Kwantitatief onderzoek naar de houding en opvattingen
Nadere informatieSteeds meer niet-westerse allochtonen in het voltijd hoger onderwijs
Steeds meer niet-westerse allochtonen in het voltijd hoger onderwijs Esther van Kralingen Tussen studiejaar 1995/ 96 en 21/ 2 is het aandeel van de niet-westerse allochtonen dat in het hoger onderwijs
Nadere informatieDe toekomst van het vakgebied religie en levensbeschouwing
De toekomst van het vakgebied religie en levensbeschouwing Onderzoek onder schoolleiders van openbaar en bijzonder voortgezet onderwijs GERDIEN BERTRAM-TROOST, MARLEEN LAMMERS, ELINE BAKKER, TACO VISSER
Nadere informatieZie De Graaf e.a. 2005 voor een uitgebreide onderzoeksverantwoording van het onderzoek Seks onder je 25ste.
6 Het is vies als twee jongens met elkaar vrijen Seksuele gezondheid van jonge allochtonen David Engelhard, Hanneke de Graaf, Jos Poelman, Bram Tuk Onderzoeksverantwoording De gemeten aspecten van de seksuele
Nadere informatieNaam Beschrijving PO, VO, MBO 1 Matty Hendriks, ILS HAN
Workshops Ronde 1 Naam Beschrijving 1 Matty Hendriks, ILS Inclusief onderwijs. De Wet op Passend Onderwijs regelt het onderwijs aan leerlingen met verschillende ondersteuningsbehoeften in één klas. Tijdens
Nadere informatieN. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen.
ADHD Wachtkamerspecial Onderbehandeling van ADHD bij allochtonen: kinderen en volwassenen N. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen. Inleiding
Nadere informatiePerstekst De houding van autochtone Vlamingen ten aanzien van Moslim minderheidsgroepen
1 Perstekst De houding van autochtone Vlamingen ten aanzien van Moslim minderheidsgroepen Onderzoekscentrum: CSCP (Centrum Sociale en Culturele Psychologie), K.U. Leuven Onderzoekers: Doctoraatsproefschrift
Nadere informatieEindexamen aardrijkskunde vmbo gl/tl 2006 - I
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. MIGRATIE EN DE MULTICULTURELE SAMENLEVING tekst 1 De gemeenschap van mijn overgrootvader vormt een van oudste minderheidsgroepen
Nadere informatieTabellen leerlingensurvey
Bijlage II Tabellen leerlingensurvey In verschillende hoofdstukken zijn gegevens verwerkt van de survey onder leerlingen van het ROC. In deze bijlage staan meer gedetailleerde gegevens. Standaard is voor
Nadere informatieMeerwerf basisschool Thorbecke. Baken tussen centrum en zee
Meerwerf basisschool Thorbecke www.meerwerf.nl Baken tussen centrum en zee OOp volle kracht vooruit Basisschool Thorbecke ligt in het levendige centrum van Den Helder, maar vormt voor onze kinderen een
Nadere informatieHoe hieraan exact wordt vormgegeven binnen onze school, wordt duidelijk in dit document.
SOCIALE COHESIE EN BURGERSCHAP Inleiding Een school maakt deel uit van de maatschappij en bouwt mee aan de vorming van jonge burgers. Een groot deel van de dag, brengen jongeren door op school. Zij krijgen
Nadere informatieDe lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK
De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK Krachtige leeromgeving Inbreken in de klas Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het secundair onderwijs Diversiteit
Nadere informatieRapportage van de werkgroep identiteit en eigenheid
Rapportage van de werkgroep identiteit en eigenheid De rapportage van de werkgroep identiteit, samengesteld uit twee directeuren en twee GMR-leden (ouder en leerkracht) per bestuur, is door de stuurgroep
Nadere informatieWAARDEGOED. betekenisvol leren en werken WIE? WAT? WAARDE! Methode voor waardengericht leren in bestaande lessen. HANDLEIDING voor docenten
WAARDEGOED betekenisvol leren en werken WIE? WAT? WAARDE! Methode voor waardengericht leren in bestaande lessen. HANDLEIDING voor docenten 1 HET DOEL VAN ONDERWIJS Jongeren kennis en vaardigheden aanreiken
Nadere informatieLeren op een prachtige school
Meerwerf basisschool Tuindorpschool www.meerwerf.nl Leren op een prachtige school midden in Den Helder R Rust en ruimte In het oude centrum van Den Helder ligt onze prachtige Tuindorpschool. Al generaties
Nadere informatieSamenwerking over lerarenopleidingen heen:
Samenwerking over lerarenopleidingen heen: Hoe aspirant-leraren voorbereiden op inclusief lesgeven? Debbie De Neve, Ellen Vandervieren Overzicht Context Doel van het inclusietraject Verloop van het inclusietraject
Nadere informatiemonitor Marokkaanse Nederlanders in Maassluis bijlage(n)
Raadsinformatiebrief (openbaar) gemeente Maassluis Aan de leden van de gemeenteraad in Maassluis Postbus 55 3140 AB Maassluis T 010-593 1931 E gemeente@maassluis.nl I www.maassluis.nl ons kenmerk 2010-4748
Nadere informatieOnderwijskundige Visie
Onderwijskundige Visie 1 Inleiding Missie Het kind Het kind staat voorop en dus centraal. Ieder kind is uniek en heeft talenten. Elk kind is bijzonder en elk kind mag er zijn. Kinderen zijn niet gelijk,
Nadere informatieAandacht voor diversiteit in burgerschapsonderwijs: contextgerelateerde
Aandacht voor diversiteit in burgerschapsonderwijs: contextgerelateerde opvattingen en praktijken van docenten Işıl Sincer Promovendus Najaarsconferentie Burgerschap in het Onderwijs Workshop ESC-onderzoek
Nadere informatieSamenvatting. Wat is de kern van de Integratiekaart?
Samenvatting Wat is de kern van de Integratiekaart? In 2004 is een begin gemaakt met de ontwikkeling van een Integratiekaart. De Integratiekaart is een project van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatie
Nadere informatieBurgerschap: Aanbod per hoofddoel
Burgerschap: Aanbod per hoofddoel HOOFDDOEL 1 We voeden onze leerlingen op tot fatsoenlijke evenwichtige mensen die respectvol (vanuit duidelijke waarden en normen omgaan met de medemens.) Trefwoord De
Nadere informatieMULTIPERSPECTIVITEIT EN ERFGOEDEDUCATIE
MULTIPERSPECTIVITEIT EN ERFGOEDEDUCATIE Carla van Boxtel Meerstemmig erfgoed - 8 juni 2016 Genk MULTIPERSPECTIVITEIT Vormen van multiperspectiviteit Het belang van multiperspectiviteit Didactiek PERSPECTIEVEN
Nadere informatieONDERZOEK ALS MIDDEL VOOR ONDERWIJSONTWIKKELING?
ONDERZOEK ALS MIDDEL VOOR ONDERWIJSONTWIKKELING? OVER KLOVEN EN BRUGGEN CVI CONFERENTIE 2017 MARCO SNOEK INHOUD Onderzoek als impuls voor onderwijsontwikkeling? Wat betekent dat voor de criteria voor goed
Nadere informatie12. Vaak een uitkering
12. Vaak een uitkering Eind 2001 hadden niet-westerse allochtonen naar verhouding 2,5 maal zo vaak een uitkering als autochtonen. De toename van de WW-uitkeringen in 2002 was bij niet-westerse allochtonen
Nadere informatieTOENAME SPANNINGEN TUSSEN BEVOLKINGSGROEPEN IN AMSTERDAMSE BUURTEN
TOENAME SPANNINGEN TUSSEN BEVOLKINGSGROEPEN IN AMSTERDAMSE BUURTEN 22 oktober Sinds 2011 meet Bureau O+S met een signaleringsinstrument de spanningen tussen bevolkingsgroepen in Amsterdamse buurten. De
Nadere informatieRespons Gerdien Bertram Troost ivm afscheidssymposium Maarten Wisse
Respons Gerdien Bertram Troost ivm afscheidssymposium Maarten Wisse Geachte aanwezigen, beste Maarten in het bijzonder, Hoewel ik het bijzonder betreur dat we als faculteit afscheid van Maarten moeten
Nadere informatieDe integratie van Antillianen in Nederland. Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden
De integratie van Antillianen in Nederland Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden De integratie van Antillianen in Nederland Willem Huijnk - Wetenschappelijk onderzoeker
Nadere informatieFact sheet Overige niet-westerse allochtonen in Amsterdam Groei overige niet-westerse allochtonen, 1992-2005 (procenten)
Fact sheet nummer 2 februari 2006 Overige niet-westerse allochtonen in Amsterdam Tussen 1992 en 2005 is de groep overige niet-westerse allochtonen in Amsterdam met maar liefst 86% toegenomen. Tot deze
Nadere informatie1. Wat is een controverse? Praktijk en theorie. 2. Vaardigheden: empathie, denken vanuit meerdere perspectieven en een kritische houding
Lesgeven over controversiële thema s Docentendag maatschappijleer 2019 Geerte Savenije Inhoud van deze workshop: 1. Wat is een controverse? Praktijk en theorie 2. Vaardigheden: empathie, denken vanuit
Nadere informatie8301/18 van/pau/sl 1 DG E 1C
Raad van de Europese Unie Brussel, 4 mei 2018 (OR. en) 8301/18 NOTA van: aan: JEUN 48 MIGR 51 SOC 213 EDUC 134 het Comité van permanente vertegenwoordigers (1e deel) Raad nr. vorig doc.: 7831/1/18 JEUN
Nadere informatie1. Algemene situering van de cursus NCZ leraar secundair onderwijs-groep 1 2. Doel van de cursus NCZ
1. Algemene situering van de cursus NCZ leraar secundair onderwijs-groep 1 De cursus niet-confessionele zedenleer (NCZ) in de opleiding leraar secundair onderwijsgroep 1 (LSO-1) sluit aan bij de algemene
Nadere informatie4. Kans op echtscheiding
4. Kans op echtscheiding Niet-westerse allochtonen hebben een grotere kans op echtscheiding dan autochtonen. Tussen de verschillende groepen niet-westerse allochtonen bestaan in dit opzicht echter grote
Nadere informatieLevensbeschouwend onderwijs in de dagelijkse praktijk
Levensbeschouwend onderwijs in de dagelijkse praktijk (Notitie Hans Teegelbeckers) Doel van deze notitie is te beschrijven hoe scholen voor openbaar primair en voortgezet onderwijs hun pluriforme opdracht
Nadere informatieVNSU: Inclusiviteit, Diversiteit en Bias. Esther Mollema Direction High Performance Organization (HPO) Center Professional Boards Forum Nederland
VNSU: Inclusiviteit, Diversiteit en Bias Esther Mollema Direction High Performance Organization (HPO) Center Professional Boards Forum Nederland Diversiteit & Inclusie Paradox Diverse teams zijn creatiever
Nadere informatieEen kasteel in de buurt bezoeken
Een kasteel in de buurt bezoeken Als leerkracht heb je hier een begeleidende en sturende rol. Het is afhankelijk of jij als leerkracht de kinderen meeneemt en dingen aan ze verteld of dat er bijvoorbeeld
Nadere informatietogether forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland Vakantieliefde
Vakantieliefde 1. Wat komt in je op, als je aan vakantieliefde denkt. Schrijf je gedachten op. 2. Bespreek je gedachten (in de klas of met je buurman/-vrouw). Vul jouw gedachten aan. 3. Ga ook in op de
Nadere informatieDatum 19 februari 2010 Betreft Beantwoording Kamervragen over de demografische samenstelling van Nederland
> Retouradres Postbus 30941 2500 GX Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 8 Postbus 30941 2500 GX Den Haag www.vrom.nl Betreft Beantwoording
Nadere informatieAFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN
AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN Jaargang 2011 no. 16 Landsbesluit van de 13 de april 2011 tot vaststelling van een visumplicht voor de Jamaicaanse en Guyanese nationaliteit conform artikel 3, eerste
Nadere informatieSPECIFIEKE LERARENOPLEIDING
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Diploma van leraar Onderwijsbevoegdheid in de tweede en derde graad Diploma strekt tot aanbeveling voor een onderwijsfunctie in het hoger en volwassenenonderwijs Strekt tot
Nadere informatieDe Sociaal maatschappelijke dimensie
De Sociaal maatschappelijke dimensie 1.1 Wie ben ik? Niemand is precies gelijk aan jou. Je bent uniek. Alles wat er over jou te vertellen is, bepaalt je identiteit. Dat is wie jij bent. Hoe je eruitziet,
Nadere informatieFactsheet Maatschappelijke positie van Voormalig Antilliaanse / Arubaanse Migranten in Nederland
Factsheet Maatschappelijke positie van Voormalig Antilliaanse / Arubaanse Migranten in Nederland Onderwijs Het aandeel in de bevolking van 15 tot 64 jaar dat het onderwijs reeds heeft verlaten en hun onderwijscarrière
Nadere informatieKennisbasis geschiedenis (VERSIE )
Kennisbasis geschiedenis (VERSIE 12-11-2017) Algemeen Geschiedenisonderwijs is van essentieel belang voor de ontwikkeling van historisch bewustzijn, dat de samenhang omvat tussen de interpretatie van het
Nadere informatieFunctieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling.
Functieprofiel Leraar op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. April 2018 Specifieke competenties teamlid OBS Het Toverkruid
Nadere informatieONDERZOEK & WETENSCHAP
ONDERZOEK & WETENSCHAP Professionele nieuwsgierigheid en kritisch denken als basis voor een onderzoekende houding; met een toepassing in cliëntgericht werken. Jaarcongres Ergotherapie 22 maart 2019 INHOUD
Nadere informatieOudere migranten: psychologische bijdragen
Oudere migranten: psychologische bijdragen Carolien Smits,, Congres Ouderenpsychologie, 2 februari 2017, Amsterdam Wat gaan we doen? 1. Presentatie over oudere migranten en psychologen 2. Uitproberen van
Nadere informatieDe nieuwe verscheidenheid Toenemende diversiteit naar herkomst in Nederland
overig niet-westers De nieuwe verscheidenheid Toenemende diversiteit naar herkomst in Welke manier van kijken doet het meeste recht aan de diversiteit naar herkomst? Hoe is de huidige situatie ontstaan?
Nadere informatieSOCIAAL-EMOTIONEEL LEREN EN NIEUWKOMERS
DE AGORA -onderwijsplein- SOCIAAL-EMOTIONEEL LEREN EN NIEUWKOMERS Workshop Ria Goedhart 2017 Programma 1. Wat is sociaal-emotioneel leren? 2. Hoe gewoon is sociaal-emotioneel leren voor nieuwkomers? 3.
Nadere informatieMeerwerf basisschool. De Dijk. www.meerwerf.nl. Sportief en ondernemend
Meerwerf basisschool De Dijk www.meerwerf.nl Sportief en ondernemend GGezond en een goede mentaliteit Op De Dijk vormen gedegen taal- en rekenonderwijs de basis in iedere klas. We maken elke dag tijd vrij
Nadere informatieLesson Study NL. Aafke Elschot Tom Coenen Nellie Verhoef. Twents Meesterschap
Lesson Study NL Wat is een eerlijke verdeling? Samenwerking tussen wetenschappelijk en voortgezet onderwijs in de vorm van Lesson Study op het gebied van Speltheorie Aafke Elschot Tom Coenen Nellie Verhoef
Nadere informatieBeschrijving Biking2skool=Cool in Stadgewest Haaglanden
Beschrijving Biking2skool=Cool in Stadgewest Haaglanden Aanleiding / achtergrond Het aandeel van allochtone jongeren neemt snel toe (in G4 al meer dan 50%) Veel allochtone jongeren fietsen niet ze kunnen
Nadere informatieKansen in en van onderwijs
Met deze fiche beogen we een concretisering van de blikopener kansen in en van onderwijs voor het vak Frans. Deze fiche is tot stand gekomen in een focusgesprek met lerarenopleiders secundair onderwijs,
Nadere informatieEEN BEETJE NEUROWETENSCHAP. 19/03/2015 UDL-inspiratiedag 1
EEN BEETJE NEUROWETENSCHAP 19/03/2015 UDL-inspiratiedag 1 3 GEINTEGREERDE NETWERKEN Het affectieve netwerk Het herkenningsnetwerk Het strategisch netwerk 19/03/2015 UDL-inspiratiedag 2 DE UDL-RICHTLIJNEN:
Nadere informatieInterculturele competenties? In de opleiding gezinswetenschappen
Interculturele competenties? In de opleiding gezinswetenschappen Studiedag Kleurrijke Maatzorg Gaby Jennes, 14 oktober 2011 Iets over de opleiding gw Opleiding voor volwassenen (sinds 1960), geaccrediteerd
Nadere informatieAanbod burgerschap en sociale integratie
Aanbod burgerschap en sociale integratie 1 Kanjertraing Dronenplein 7 2411 HE Bodegraven www.d4w.nl/prinses-beatrixschool 2 Visie Levensbeschouwelijke visie: Wij zijn een open Protestants Christelijke
Nadere informatieONDERZOEK IN DE LERARENOPLEIDING! Wat vinden lerarenopleiders en hun managers daar eigenlijk van?
ONDERZOEK IN DE LERARENOPLEIDING! Wat vinden lerarenopleiders en hun managers daar eigenlijk van? Cora Veenman-Verhoeff MSc Dr. Ellen Klatter Docent Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn Lector Versterking
Nadere informatie: Met ten minste 60 punten en niet meer dan 2x5 of. Bevorderen naar Vwo 2 of Havo 2 : Met 69 t/m 71 punten en maximaal 2x5 of 1x4 en 1x5.
Overgangsnormen vanuit Vwo 1 wordt gegeven, nl.: Nederlands - Cambridge Engels - Frans - Geschiedenis - Aardrijkskunde - Wiskunde - Biologie - Levensbeschouwing - O&O - Tekenen - Muziek - Lichamelijke
Nadere informatie