Oudere migranten: psychologische bijdragen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Oudere migranten: psychologische bijdragen"

Rudolf Benjamin Geerts
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Oudere migranten: psychologische bijdragen Carolien Smits,, Congres Ouderenpsychologie, 2 februari 2017, Amsterdam

2 Wat gaan we doen? 1. Presentatie over oudere migranten en psychologen 2. Uitproberen van responsiviteit voor diversiteit bij sdm-stappen

3 Oudere migranten 1. DE oudere bestaat niet 2. DE migrant bestaat niet 3. DE oudere migrant bestaat niet

4 Meer ouderen en nog meer oudere migranten 55 plus Niet westerse herkomst 65 plus Niet westerse herkomst Den Draak & de Klerk

5 Beperkte kennis over oudere migranten 1. Geen recent grootschalig integraal onderzoek 2. Toenemende diversiteit 3. Vooral kennis over Surinamers, Antillianen, Marokkanen, Turken, en Molukkers 4. Minder over oudere migranten: Spanje, Griekenland, Italië 5. Minder over recente migranten: Ghana, Oost Europa, vluchtelingen uit Afrika en Midden-Oosten

6 Diversiteit: 1. Aanleiding tot migratie 2. Leeftijd 3. Sekseverhouding en sekse 4. Huishouden 5. Woonsituatie 6. Financiën 7. Gezondheid 8. Zorggebruik

7 Continuïteit en verandering Migratie als proces dat nooit ophoudt Continuïteit bepaalt kans op succes (samenlevingsverband, opleiding, beroep) En individuele factoren En de omgeving (sociocentrisch- egocentrisch) Acculturalisatie: veranderingen in oorspronkelijke culturele patronen Assimilatie: proces waarbij culturele verschillen verdwijnen Superdiversiteit

8 Fysieke gezondheid 1. Verschillen 2. Oudere Turken en Marokkanen en Surinamers relatief slechte gezondheid 3. Molukkers en Antillianen relatief goed 4. Predictoren goede gezondheid: hoge ses / inkomen, woonsituatie, meer veranderingen in oorspronkelijke culturele patronen

9 Geestelijke gezondheid Relatie migratie en geestelijke gezondheid is complex Voorbeeld schizofrenie (Selten ea 2013: Social defeat) Veel depressie en angst (Uysal-Bozkir 2016) Predictoren: sekse, opleiding, analfabetisme, chronische aandoeningen, lichamelijke beperkingen, alleenstaand, ervaren sociale steun Rol van spanningen binnen gezin en samenleving? Steun van religie

10 Dementie 2014: Nederlanders met dementie Waarvan migranten Aantal migranten met dementie zal 5 x zo snel stijgen als aantal autochtone ouderen 2020: 11% van aantal mensen met dementie is van allochtone afkomst (Pharos 2015; Willemsen & Van Wezel 2011) Oudere migranten hebben relatief vaak dementie (UySal-Bozkir 2016)

11 Zorggebruik Relatief hoog gebruik huisartsenzorg Relatief laag gebruik thuiszorg, fysiotherapie, specialistische ziekenhuiszorg, mn onder Turken en Marokkanen Idem verpleeghuiszorg Idem: GGZ (Veerbeek 2015) Verklaringen: beheersing Nederlandse taal, persoonlijke voorkeuren, onbekendheid

12 Voorlichting en preventie Behoefte aan informatie Aanbod-voorbeelden: Vetc Zorg om elkaar Bruggen Bouwen Outreachende multiculturele teams vanuit GGZ Preventieve cursussen (Lichte dagen donkere dagen) Stem van de Oudere Migrant

13 Psychologische hulpverlening Lastige diagnostiek: betrouwbaarheid en validiteit Handreiking cultuurbewuste psychodiagnostiek (Van Dijk 2011): cyclisch proces van data-analyse en probleemdefiniëring, uitgaande van de leefwereld en beleving van de cliënt Dementie: Amsterdam: migrantenpoli Cross-culturele Dementiescreening (Goudsmit ea 2011, Mulder 2013) Center for Epidemiologic Studies Depression Scal (Radloff 1977) Composite International Diagnostic Interview Non response en bias

14 Communicatie 1. Kennis over culturele achtergrond en persoonlijke geschiedenis en beleving van klachten 2. Meerdere bronnen (naasten) en instrumenten 3. Check op elkaar begrijpen 4. Naasten als tolk, woordvoerder, persoonlijk getroffene (de Graaff 2012) 5. Cultuur sensitief werken (taboes, visie op lichaam, ziel en geest) 6. Culturele Interviews 7. Responsiviteit voor diversiteit: balans tussen werken op patiëntgericht manier (erkennen uniciteit van ervaringen) en rekening houden met groepskarakteristieken van patiëntgroepen (Seeleman 2014) 8. Sterke kanten

15 Gezamenlijke besluitvorming in complexe situaties Behoefte aan informatie en aandacht voor persoonlijke voorkeuren Iteratief-circulair Naasten betrekken Aandacht voor persoonlijke waarden Aandacht voor persoonlijke en netwerkvisie van opties(voornadelen)

16 Filmpje: gezamenlijke besluitvorming bij dementie

17 Casus Mehmet en Fatima 1. Lees de casus en het Stappenplan Gezamenlijke besluitvorming in complexe situaties 2. Bespreek in 2-3-tallen elke stap in het stappenplan, uitgaande van het gebruik door de casemanager bij Mehmet en Fatima. Algemeen: wat valt je als psycholoog op, juist voor deze casus? Specifiek: bespreek of de stappen aansluiten bij: Responsiviteit voor diversiteit: balans tussen werken op patiëntgericht manier (erkennen uniciteit van ervaringen) en rekening houden met groepskarakteristieken van patiëntgroepen (Seeleman 2014) Welke tips zou je de casemanager geven?

18 DE oudere migrant bestaat niet Tips? Tops? DANK!

Vergelijkbare documenten

Allochtone Nederlandse ouderen: de onverwachte oude dag in Nederland

Allochtone Nederlandse ouderen: de onverwachte oude dag in Nederland Cor Hoffer cultureel antropoloog / socioloog c.hoffer@parnassiabavogroep.nl 1 Onderwerpen: gezondheidszorg en cultuur demografische