Adviezen bij bestraling van mond en keel
|
|
- Karen Brander
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Adviezen bij bestraling van mond en keel Bestraling van de mond en keel kan problemen geven met de voeding. Het spijsverteringskanaal is erg gevoelig voor bestraling, mond en keel kunnen snel geïrriteerd raken. U eet dan minder goed, terwijl het gedurende deze behandeling juist belangrijk is dat u in een goede voedingstoestand blijft. Deze folder geeft nadere informatie en adviezen om u op weg te helpen. Vocht Tijdens de bestraling is het belangrijk om voldoende te drinken. Anderhalf tot twee liter drinkvocht per dag. Dit komt overeen met kopjes. Voorbeelden van dranken die u kunt gebruiken zijn: water, koffie, thee, melk, karnemelk, yoghurt(drank), vruchtensap, (aanmaak)limonade, bouillon en soep. Na het eten en drinken is het van belang uw mond goed te spoelen met water of met de zout-soda oplossing die staat beschreven op pagina 6. Tijdens de bestraling kunnen geleidelijk aan klachten ontstaan. Deze klachten zijn niet direct na het stoppen van de bestraling verdwenen, maar kunnen nog geruime tijd aanhouden. De mogelijke klachten worden genoemd en voorzien van praktische adviezen. Droge mond Bij de bestraling van het hoofd- halsgebied gaan de speekselklieren in de mond steeds minder speeksel produceren. Onderstaande adviezen kunnen u misschien helpen. 1
2 Spoel de mond regelmatig en drink vaak kleine slokjes water. Kamillethee, saliethee en slappe bouillon zijn geschikt om de mond tussendoor mee te spoelen. Kauw op (suikervrije) kauwgom of fris-zure producten zoals appel en komkommer. Zuig op zacht suikervrij snoep. Snoepjes met een mintsmaak kunnen pijn en irritatie aan het slijmvlies geven. Neem bij iedere hap voedsel iets te drinken om zo het eten met vocht weg te spoelen. Gebruik royaal jus of saus bij de warme maaltijd. Besmeer het brood met smeuïg beleg, zoals leverpastei, smeerkaas, salade of jam. Vloeibare gerechten zoals soep, pap en appelmoes leveren weinig problemen en kunnen volop worden gebruikt. Vervang brood eventueel door volle melkproducten zoals pap, vla, yoghurt, kwark of drinkontbijt. Zorg ervoor dat u ook s nachts drinken binnen handbereik heeft staan. Gebruik s nachts geen dranken met suiker. Slijmvorming Slijmvorming in de mond ontstaat door de bestraling. Niet-zure melkproducten kunnen een vervelend plakkerig gevoel geven. Door na het drinken van niet-zure melkproducten water te drinken of de mond te spoelen met de zout/soda oplossing (zie blz. 6) verdwijnt dit gevoel. Ook kan het spoelen met slappe bouillon wat verlichting geven. Pijnlijke mond of keel Pijn ontstaat doordat het slijmvlies van de mond door de behandeling wordt beschadigd. Daardoor kunnen makkelijk ontstekingen in de mond ontstaan. Om de klachten te beperken, kunt u de volgende adviezen in acht nemen: 2
3 Laat hete dranken afkoelen. Meestal wordt voeding op kamertemperatuur goed verdragen. Soms zijn ijskoude gerechten heel plezierig, omdat de kou de mond enigszins verdooft. Gebruik ijsblokjes zonder scherpe randen om op te zuigen. Vermijd scherpe kruiden en specerijen zoals peper, sambal, mosterd, kerrie en paprika. Vermijd sterk gezouten producten zoals chips en andere zoutjes. Gebruik geen alcohol en rook niet. Gebruik geen sinaasappelsap, grapefruitsap of citroensap als dit te scherp is. Fruit of vruchtensap kunnen goed door yoghurt of vla worden verwerkt. Als alle fruit of vruchtensap teveel irriteren, is een rozebottelsiroop een goede vervanging. Gebruik geen hard of grof voedsel, zoals hardgebakken vlees, gefrituurde gerechten en rauwkost. Snijd de harde korstjes van het brood en drink erbij. Neem vaker pap in plaats van brood. Roer een scheutje ongeklopte slagroom door de soep, de jus, de yoghurt of de fruitsalade. Drink eventueel met een kortgeknipt rietje. U kunt dan zo sturen, dat de drank in het minst pijnlijke gedeelte van de mond komt. Smaakverandering Het kan gebeuren dat het eten anders gaat smaken, terwijl het niet anders is klaargemaakt. Sommige gerechten gaan erg bitter smaken, andere gerechten juist zoet of zout. U kunt ook last hebben van een vieze smaak in de mond. Eten smaakt dan niet meer als vanouds. De belangrijkste oorzaak hiervan is een veranderde samenstelling van het speeksel en de verminderde functie van de smaakpapillen. Door verschillende 3
4 gerechten uit te proberen, kunt u uitzoeken wat u het beste smaakt. Dit kunnen andere gerechten zijn dan u gewend was om te eten. Om een frisser gevoel in de mond te krijgen, kunt u de volgende adviezen proberen. Drink fris-zure dranken zoals karnemelk, yoghurtdrank of vruchtensap. Kauw op fris-zure producten zoals komkommer of appel. Kauw op (suikervrije) kauwgom of zuig op suikervrije zuurtjes of andere zachte suikervrije snoepjes. Temperatuur beïnvloedt de smaak. Kijk op elke temperatuur gerechten het beste smaken. Koude gerechten hebben een minder sterke smaak dan warme gerechten. Smaakverlies Ook kan het gebeuren dat u niets meer proeft. Dat maakt het eten erg moeilijk. Probeer toch voldoende voedsel te gebruiken. Slikklachten Door de bestraling kunt u problemen (bijvoorbeeld pijn) krijgen met het slikken. Het is goed dit te melden bij de behandelend radiotherapeut, zodat er pijnstillers kunnen worden voorgeschreven. Ten aanzien van het eten kunt u starten met de volgende adviezen: Begin met het voedsel heel fijn te snijden en neem de tijd om het eten. Snijd de harde korsten van het brood en besmeer het met zacht smeuïg beleg, zoals paté, ragout, huzarensalade, zalmsalade, roerei en jam. In plaats van gewoon brood, kunnen ook cake of zachte kadetjes worden gebruikt. Drink iets bij het brood. 4
5 Vervang brood door pap, pudding of vla. Met melk en room kunt u vla en pap zonodig op de gewenste dikte brengen. Maak de warme maaltijden smeuïg met appelmoes, bouillon, jus of saus. U kunt ook stamppot klaarmaken. Zachte groenten zijn bijvoorbeeld: spinazie, andijvie, bloemkool, worteltjes en witlof. Spaghetti, macaroni en rijst kunnen met saus vaak makkelijker worden doorgeslikt. Neem geen mager rundvlees, dit is doorgaans lastig om te eten. Geschikter zijn: gehakt, doorregen varkensvlees, tartaar, verse worst, ragout, gestoofde vis, haring, paling en vis uit blik. Wees voorzichtig met graten en botjes. Verslikken Als u zich regelmatig verslikt dan kan logopedie zinvol zijn. Overleg met uw behandelend arts of de verpleegkundige voor een verwijzing naar de logopedist. Obstipatie Oorzaken van een moeilijke stoelgang kunnen zijn: Oorzaken van een moeilijke stoelgang kunnen zijn: Te weinig eten en drinken. Te weinig vezelrijke voeding. Weinig lichaamsbeweging. Het gebruik van bepaalde medicatie zoals pijnstillers op basis van morfine. Adviezen voor een betere stoelgang zijn: Drink voldoende. (Anderhalf tot twee liter per dag. Dit is ongeveer kopjes.) Gebruik voldoende vezels. Voedingsvezels zitten in fijnvolkorenbrood, bruinbrood, granenpap (zoals havermout-, brinta-, gort- of 5
6 griesmeelpap). aardappelen, groente, fruit, peulvruchten en peulvruchtensoep (bruine- en wittebonensoep, erwtensoep). Sla het ontbijt nooit over. Mondverzorging Let op een goede mondverzorging en maak na iedere maaltijd de mond steeds goed schoon. Als er weinig of geen speeksel is, is de kans op tandbederf of ontstekingen veel groter dan normaal. Door de tanden of het gebit goed schoon te maken, is de kans op infecties veel kleiner. Verstandig is het de mond acht tot tien keer per dag te spoelen met een zout/soda oplossing. Deze maakt u als volgt: Los 1 kleine theelepel zout en 1 kleine theelepel huishoudsoda op in 1 liter water. Breng dit aan de kook en laat het even goed doorkoken. Laat het mengsel afkoelen. Dit mengsel op kamertemperatuur bewaren en dagelijks een nieuwe oplossing maken. Tot veertien dagen na de laatste bestraling moet u uw mond blijven spoelen met dit mengsel. Daarna kunt u de frequentie van spoelen met de dag afbouwen. Wegen Het is de bedoeling dat u wekelijks wordt gewogen door de diëtist en/ of verpleegkundige. Als u in een paar dagen fors afvalt, meldt dit dan. Huidverzorging Door de bestraling kan de huid geïrriteerd raken. Goede huidverzorging is daarom belangrijk. Verzorg de huid volgens de richtlijn die u gekregen heeft na het eerste gesprek met de radiotherapeut. 6
7 Bij huidproblemen altijd contact opnemen met de behandelend radiotherapeut of verpleegkundige. Dit geldt ook als u al klaar bent met de bestraling. Bereikbaarheid Heleen Lintz, Edith Bruggink, Lotte Knapen, Annemieke Janssens Verpleegkundig consulenten Radiotherapie T (werkdagen: uur en uur) T (avonduren/weekenden; vraag naar de dienstdoende bestralingsarts) E verpleegkundigen.rth@radboudumc.nl
Pas als de klachten optreden is het aan te raden de onderstaande adviezen te raadplegen. Verander dus niet bij voorbaat al uw voeding.
Voeding bij geïrriteerd slijmvlies van de mond, keel en/of slokdarm Door de bestraling kan het slijmvlies van de mond en keel geïrriteerd raken. Dit kan klachten geven bij het eten. Aanpassing van de voeding
Nadere informatieBESTRALING HOOFD EN HALS
+ BESTRALING HOOFD EN HALS Mocht u, na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om telefonisch contact op te nemen met de verantwoordelijke diëtiste: Martine Blomme: 02 476 34 99
Nadere informatieVoeding bij kaakreconstructie. Afdeling Mondziekten en Kaakchirurgie
Voeding bij kaakreconstructie Afdeling Mondziekten en Kaakchirurgie Gemalen voeding bij kaakreconstructie Na een chirurgische ingreep waarbij de kaak/kaken gereconstrueerd zijn, is het noodzakelijk dat
Nadere informatiePas als de klachten optreden is het aan te raden de onderstaande adviezen te raadplegen. Verander dus niet bij voorbaat al uw voeding.
Voeding bij geïrriteerd slijmvlies van de mond, keel en/of slokdarm Door de bestraling kan het slijmvlies van de mond en keel geïrriteerd raken. Dit kan klachten geven bij het eten. Aanpassing van de voeding
Nadere informatieAdviezen bij slikproblemen
Adviezen bij slikproblemen 2 Inleiding In deze folder vindt u adviezen die u kunnen helpen het slikken zo makkelijk mogelijk te maken. Houding - Zorg dat u goed rechtop op de stoel zit. - Zorg ervoor dat
Nadere informatieMONDSLIJMVLIES- ONTSTEKING. na radiotherapie
MONDSLIJMVLIES- ONTSTEKING na radiotherapie MONDSLIJMVLIESONTSTEKING na radiotherapie Bij bestraling van de mond- en keelholte kunt u last krijgen van een pijnlijke mond en keel. Ze zien rood en zijn gezwollen.
Nadere informatieVoeding en Parkinson
Voeding en Parkinson Versie mei 2017 Inleiding Bij de ziekte van Parkinson kan het eten en drinken op den duur moeizamer gaan. Er kunnen klachten ontstaan zoals verminderde eetlust, kauw- en slikproblemen,
Nadere informatieVloeibare voeding. Vloeibare voeding. Diëtetiek
Vloeibare voeding Vloeibare voeding Diëtetiek 1 Wanneer vloeibare voeding? Door ziekte of behandeling is het nodig dat u (tijdelijk) vloeibare voeding gebruikt. Dit kan zijn omdat u bijvoorbeeld slik-
Nadere informatieZachte voeding na een behandeling door de kaakchirurg
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Zachte voeding na een behandeling door de kaakchirurg z Na een behandeling door de kaakchirurg is het mogelijk dat u enige tijd
Nadere informatieDieetrichtlijnen bij (dun) vloeibare voeding
Centrumlocatie Het is noodzakelijk dat u enige tijd een (dun) vloeibare voeding gebruikt. Een (dun) vloeibare voeding bevat niet zoveel energie en voedingstoffen als een vaste voeding. Een vloeibare voeding
Nadere informatieVloeibare voeding bij mond- en kaakaandoeningen
Vloeibare voeding bij mond- en kaakaandoeningen inhoud Waarom deze brochure? 4 Hoe komt u aan vloeibaar voedsel? 4 Algemene richtlijnen 5 Samenstelling van de maaltijden 6 Praktische tips 8 Uw vragen 10
Nadere informatieVoedingsadviezen bij passageklachten. in de slokdarm
Voedingsadviezen bij passageklachten in de slokdarm 1 2 Wanneer er in de slokdarm een vernauwing bestaat, kan passage van voedsel moeilijk plaatsvinden. Om obstructie (= verstopping) van de slokdarm te
Nadere informatieVoedingsadviezen bij Stent
Patiënteninformatie Voedingsadviezen bij Stent 1234567890-terTER_ Voedingsadviezen bij Stent Om de passage van voedsel in de slokdarm of in de dunne darm te verbeteren, is bij u een stent geplaatst. Een
Nadere informatieVoorbereiding darmonderzoek
Voorbereiding darmonderzoek Laxeren met Moviprep en Bisacodyl Waarom deze folder? U krijgt in overleg met uw arts binnenkort een darmonderzoek. Uw darmen moeten voor dit onderzoek helemaal schoon zijn.
Nadere informatieBlijven eten en ervan genieten
Infobrochure Blijven eten en ervan genieten voedingsadvies voor kankerpatiënten mensen zorgen voor mensen Waarom blijft eten en drinken belangrijk? 3 Adviezen bij weinig eetlust 3 Adviezen bij aversie,
Nadere informatieDieet bij COPD. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
Dieet bij COPD Informatie voor patiënten F0521-1011 mei 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44
Nadere informatieVoedingsadvies bij een kaakfixatie. Diëtetiek
Voedingsadvies bij een kaakfixatie Diëtetiek Inleiding De arts heeft u doorverwezen naar de diëtist omdat u dun vloeibare voeding moet gebruiken. Dit boekje geeft u informatie over: waarom een dun vloeibare
Nadere informatieEten na een kaakoperatie
Eten na een kaakoperatie U bent geopereerd aan uw kaken vanwege een kaakverplaatsing (osteotomie) of een gebroken kaak en u kunt daardoor moeilijk kauwen. Juist na een operatie is het echter van belang
Nadere informatieDieetrichtlijnen bij (dun) vloeibare voeding
Het is noodzakelijk dat u enige tijd een (dun) vloeibare voeding gebruikt. In deze folder leest u meer hierover. Vloeibare voeding /ondervoeding Een (dun) vloeibare voeding bevat niet zoveel energie en
Nadere informatieDiëtetiek. Voedingsadvies bij hoofd-halsbestraling
Diëtetiek Voedingsadvies bij hoofd-halsbestraling Diëtetiek Inleiding In verband met uw ziekte wordt u op dit moment behandeld op de afdeling Radiotherapie. U krijgt hier hoofd-halsbestraling. Bestraling
Nadere informatieVoedingsadviezen na een buismaagoperatie
Voedingsadviezen na een buismaagoperatie Albert Schweitzer ziekenhuis april 2015 pavo 1125 Inleiding De diëtiste is bij u langs geweest om met u te bespreken waar u met uw eten en drinken rekening mee
Nadere informatieBijwerkingen van chemotherapie. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg
Bijwerkingen van chemotherapie Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Mondverzorging 3 Huidverzorging 4 Voeding 5 Vermoeidheid 6 Haarverzorging 7 Diarree
Nadere informatieWie beter eet, wordt sneller beter! Energie en eiwit in de voeding
Wie beter eet, wordt sneller beter! Wie ziek is moet herstellen en wie geopereerd moet worden, moet extra op zijn voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam meer energie, eiwit en
Nadere informatieVoorbereiding darmonderzoek
Voorbereiding darmonderzoek Laxeren met Moviprep en Bisacodyl Waarom deze folder? U krijgt in overleg met uw arts binnenkort een darmonderzoek. Uw darmen moeten voor dit onderzoek helemaal schoon zijn.
Nadere informatieVoorbereiding darmonderzoek
Voorbereiding darmonderzoek Laxeren met Moviprep en Bisacodyl Waarom deze folder? U krijgt in overleg met uw arts binnenkort een darmonderzoek. Uw darmen moeten voor dit onderzoek helemaal schoon zijn.
Nadere informatieVOEDING NA EEN KAAKOPERATIE
VOEDING NA EEN KAAKOPERATIE U heeft een kaakoperatie ondergaan, waardoor u moeilijk kunt slikken of kauwen. Daarom eet u tijdelijk vloeibare en/of gemalen voeding. Het is belangrijk dat deze voeding voldoende
Nadere informatieVoeding bij chronische longziekten
Voeding bij chronische longziekten Voeding bij chronische longziekten Goede lichamelijke conditie Veel mensen met chronische longziekten (ook wel COPD genoemd) hebben voortdurend last van hun aandoening.
Nadere informatieHet maken van een masker
Het maken van een masker Om er zeker van te zijn dat u iedere keer in precies dezelfde houding wordt bestraald is het nodig om een masker (ook wel "cast" genoemd) te maken. Er zijn twee soorten maskers:
Nadere informatieZorgSaam. Zichtbaar beter voeding eten! bij diabetes. mellitus. Wie beter eet, wordt sneller beter
Zichtbaar beter voeding eten! bij diabetes Wie beter eet, wordt sneller beter mellitus ZorgSaam 1 Wie beter eet, wordt sneller beter! U krijgt deze folder aangeboden, omdat is gebleken dat uw voedingstoestand
Nadere informatieDieet bij een stent in de slokdarm/maag
VOEDING & DIEET Dieet bij een stent in de slokdarm/maag ADVIES Dieet bij een stent in de slokdarm/maag U hebt een stent in uw slokdarm of maag gekregen. Een stent is een buisje dat een holle gang open
Nadere informatieDieet bij een kaakfixatie
Dieet bij een kaakfixatie Informatie voor patiënten F0415-1011 juni 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070
Nadere informatieMondverzorging bij chemotherapie
Mondverzorging bij chemotherapie Inleiding Chemotherapie kan invloed hebben op de productie van speeksel door de speekselklieren. Speeksel heeft een reinigende werking en helpt daardoor gaatjes te voorkomen.
Nadere informatieVoeding - Energie- en eiwitrijke adviezen bij vochtbeperking
Voeding - Energie- en eiwitrijke adviezen bij vochtbeperking Deze folder is bedoeld voor mensen die behandeld worden door een diëtist van Bernhoven. Eten is niet altijd vanzelfsprekend smakelijk en gezellig.
Nadere informatieParkinsonismen Vereniging. Parkinson en Voeding
Parkinsonismen Vereniging Parkinson en Voeding Inhoudsopgave Inleiding 4 Gezonde voeding 5 Voeding en gebruik van Levodopa 5 Volle maag 5 Obstipatie 5 Eten van eiwitten 6 Adviezen bij het innemen van Levodopa
Nadere informatieVloeibare voeding Radboud universitair medisch centrum
Vloeibare voeding Door uw ziekte of behandeling kan het nodig zijn dat u (tijdelijk) vloeibare voeding gebruikt. Deze brochure geeft u informatie over vloeibare voeding. Wat is vloeibare voeding? Vloeibare
Nadere informatieMondverzorging bij chemotherapie
Mondverzorging bij chemotherapie Inleiding Chemotherapie kan invloed hebben op de productie van speeksel door de speekselklieren. Speeksel heeft een reinigende werking en helpt daardoor gaatjes te voorkomen.
Nadere informatieDarmreiniging. 2 onderzoeken op 1 dag
Darmreiniging 2 onderzoeken op 1 dag 2 U krijgt dit advies omdat het van belang is dat uw darmen schoon zijn. Alleen dan kan de arts het onderzoek goed uitvoeren. Vezelbeperkt dieet Drie dagen voor het
Nadere informatieVoeding bij een vernauwing of dreigende afsluiting darm
Voeding bij een vernauwing of dreigende afsluiting darm Beste patiënt Een vernauwing of dreigende afsluiting of obstructie in de darm kan de doorgang van voedselresten belemmeren. Voornamelijk grote stukken
Nadere informatieZenker divertikel. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Zenker divertikel Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Binnenkort wordt u in het Albert Schweitzer ziekenhuis opgenomen voor een operatie aan een Zenker divertikel.
Nadere informatieH.40025.0416. Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding
H.40025.0416 Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding Inleiding Een gezond voedingspatroon is voor iedereen van belang. Gezonde voeding levert de energie en de voedingsstoffen die uw lichaam
Nadere informatieVoedingsadvies na een buismaagoperatie
Voedingsadvies na een buismaagoperatie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Advies bestemd voor:.. Datum:.. Heeft u vragen over deze folder of het dieetvoorschrift, neem dan
Nadere informatieVoedingsadviezen bij misselijkheid
Voedingsadviezen bij misselijkheid Ziekenhuis Gelderse Vallei 2 Als gevolg van diverse behandelingen bij kanker kunnen klachten ontstaan die het eten en drinken bemoeilijken. Een veel voorkomende klacht
Nadere informatiePATIËNTENINFO MOND- EN TANDVERZORGING TIJDENS EN NA BESTRALING
UNIVERSITAIRE ZIEKENHUIZEN LEUVEN PATIËNTENINFO MOND- EN TANDVERZORGING TIJDENS EN NA BESTRALING INHOUD INLEIDING 3 INLEIDING..................................................3 WAT IS HET EFFECT VAN BESTRALING
Nadere informatieVoedingsadvies bij een colostoma
Voedingsadvies bij een colostoma Albert Schweitzer ziekenhuis oktober 2013 pavo 1099 Inleiding U heeft een colostoma gekregen. U hoeft hiervoor geen speciaal dieet te gebruiken. Wel kan de voeding die
Nadere informatieDieetadviezen na een kaakoperatie
VOEDING & DIEET Dieetadviezen na een kaakoperatie ADVIES Dieetadviezen na een kaakoperatie U hebt pasgeleden een kaakoperatie ondergaan. Om ervoor te zorgen dat de delen van uw kaak in de juiste stand
Nadere informatieDieet bij een kaakfixatie
Dieet bij een kaakfixatie U heeft een operatie gehad waarbij uw boven- en onderkaak met ijzerdraad aan elkaar zijn bevestigd. Zolang uw kaken zijn vastgezet (kaakfixatie), kunt u niet goed kauwen. Uw eten
Nadere informatieVoeding bij COPD en astma
Voeding bij COPD en astma Inleiding COPD- en astmapatiënten moeten goed blijven eten. Niet alleen om een gezond gewicht te behalen of te behouden, maar ook om in een goede conditie te blijven. Veel COPD-
Nadere informatieEen operatie? Let op uw voeding!
Een operatie? Let op uw voeding! Belangrijk Om een operatie en uw herstel zo goed mogelijk te laten verlopen is het belangrijk dat u lichamelijk in een zo goed mogelijke conditie bent. Een goede voedingstoestand
Nadere informatieVoeding(sklachten) bij kinderen met kanker
1 Voeding(sklachten) bij kinderen met kanker Inleiding Kanker en de behandeling daarvan vraagt veel van het lichaam van uw kind. Een goede voedingstoestand zorgt ervoor dat uw kind de behandeling beter
Nadere informatieBUIKPIJN, DARMKRAMPEN EN DIARREE na radiotherapie
BUIKPIJN, DARMKRAMPEN EN DIARREE na radiotherapie BUIKPIJN, DARMKRAMPEN EN DIARREE na radiotherapie Uw darmen zijn erg gevoelig voor straling en ze raken gemakkelijk geïrriteerd. Daardoor kunt u last krijgen
Nadere informatieVloeibare voeding na kaakoperatie
Vloeibare voeding na kaakoperatie Na de operatie zal uw voeding aangepast moeten worden. De voeding moet in de meeste gevallen dun vloeibaar en ook goed samengesteld zijn zodat u voldoende energie (= calorieën)
Nadere informatieRisico op ondervoeding tijdens opname
Risico op ondervoeding tijdens opname Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is in het ziekenhuis een veelvoorkomend probleem. Ongeveer één op de drie patiënten heeft een risico op
Nadere informatieVoeding na een kaakoperatie
Voeding na een kaakoperatie Wanneer door uw kaakoperatie het eten van vast voedsel moeilijk gaat, kan vloeibaar voedsel een uitkomst bieden. Afhankelijk van de operatie die u heeft ondergaan, kan de voeding
Nadere informatieMondverzorging bij radiotherapie
Mondverzorging bij radiotherapie Inleiding U gaat beginnen of bent al bezig met radiotherapie. Als gevolg van deze therapie kunt u last krijgen van een droge mond of last van uw tandvlees, uw mondslijmvlies
Nadere informatieDieetadvies na een antirefluxoperatie Heller-myotomie
VOEDING & DIEET Dieetadvies na een antirefluxoperatie en na een Heller-myotomie ADVIES Dieetadvies na een anti-refluxoperatie en na een Heller-myotomie U hebt een anti-reflux operatie of een Heller-myotomie
Nadere informatieAfdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE
Afdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE U heeft vanwege uw ziekte misschien minder eetlust. Misschien bent u ook onbedoeld afgevallen. U loopt dan het risico ondervoed te raken. In deze folder leest
Nadere informatieVoeding - Energie- en eiwitrijke adviezen bij longziekten
Voeding - Energie- en eiwitrijke adviezen bij longziekten Voor patiënten met (risico op) ondervoeding en specifieke voedingsproblemen bij longziekten Deze folder is bedoeld voor mensen die behandeld worden
Nadere informatieWie beter eet, wordt sneller beter. Afdeling Diëtetiek
00 Wie beter eet, wordt sneller beter Afdeling Diëtetiek Tijdens uw bezoek aan de polikliniek zijn enkele vragen gesteld die verband houden met uw eetlust en uw gewicht. U ontvangt deze folder omdat uit
Nadere informatieVocht en voeding in de palliatieve fase
Vocht en voeding in de palliatieve fase Het telkens maar afvallen door onvoldoende te eten en het voortschrijdende ziekteproces legt vaak een grote emotionele druk op de laatste levensfase. Het ziekteproces
Nadere informatieVoedingsadvies voor de 70-plusser
Voedingsadvies voor de 70-plusser Eten is niet alleen lekker en gezellig, maar vooral belangrijk! Voeding levert de energie en voedingsstoffen die het lichaam nodig heeft om te kunnen functioneren. Ouder
Nadere informatieVoeding bij kaakfixatie. Afdeling Mondziekten en Kaakchirurgie
Voeding bij kaakfixatie Afdeling Mondziekten en Kaakchirurgie Dun vloeibare voeding bij kaakfixatie Na een chirurgische ingreep waarbij een afwijkende kaakstand is gecorrigeerd, kunnen de boven- en onderkaak
Nadere informatieVoedingsadviezen na een Whipple-operatie
Voedingsadviezen na een Whipple-operatie Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1127 Inleiding U heeft een Whipple-operatie gehad waarbij (een deel van) uw alvleesklier is verwijderd. Na de operatie
Nadere informatieBij ongewenst afvallen is het belangrijk verder gewichtsverlies te voorkomen en liefst weer enkele kilo s aan te komen.
Voeding tijdens ziekte Wie ziek is moet extra op zijn voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam bij ziekte meer energie, eiwit en andere voedingsstoffen nodig dan normaal. Eten
Nadere informatieVoedingsadviezen bij bestraling en/of chemotherapie van tumoren in het hoofd-halsgebied
Tijdens de bestralingsperiode van tumoren in het hoofd, de hals of het borstgebied kunt u last krijgen van klachten zoals moeilijk slikken of pijn bij het slikken, een droge mond, (hinderlijke) slijmvorming
Nadere informatievoedingsadvies bij dreigende ondervoeding
patiënteninformatie voedingsadvies bij dreigende ondervoeding De arts of verpleegkundige heeft met u besproken dat u kans heeft op ondervoeding. Goede voeding kan helpen om uw conditie te verbeteren. Wat
Nadere informatieVoedingsadviezen na een maagresectie
Voedingsadviezen na een maagresectie Afdeling diëtetiek U heeft een maagoperatie ondergaan. Hierbij is (een gedeelte van) uw maag weggenomen. Door deze ingreep is uw spijsverteringskanaal veranderd. Deze
Nadere informatieVoeding ter voorbereiding op uw darmoperatie
Voeding ter voorbereiding op uw darmoperatie 2 Inleiding U wordt binnenkort geopereerd aan uw darmen. Het is beter als uw darm voor de operatie niet vol harde ontlasting zit. Ook kan er sprake zijn van
Nadere informatieLeefstijladviezen bij darmklachten
Leefstijladviezen bij darmklachten Inleiding Deze folder geeft informatie over darmklachten, de oorzaak ervan en wat ertegen te doen is. Het is belangrijk om de informatie aandachtig door te lezen want
Nadere informatieEnergie en eiwitverrijkt dieet. Afdeling Diëtetiek
00 Energie en eiwitverrijkt dieet Afdeling Diëtetiek Wanneer is een energie- en eiwitverrijkt dieet nodig? Een energie- en eiwitverrijkt dieet is bestemd voor mensen met een te laag lichaamsgewicht of
Nadere informatieProFitt: Diëtetiek & Lifestyle coaching. Voeding & Kanker
: Diëtetiek & Lifestyle coaching Voeding & Kanker Voorstellen Marloes van Dommelen, diëtist sinds 2013 Werkzaam bij : diëtistenpraktijk in Nijmegen 16 locaties in Nijmegen Voorbeelden van vragen uit de
Nadere informatieBisacodyl Dit zijn tabletjes die de stoelgang bevorderen. Als bijwerking kunnen darmkrampen ontstaan.
Sigmoidoscopie-Coloscopie met Picoprep De voorbereiding met Picoprep en Bisacodyl Inleiding U krijgt binnenkort een coloscopie of een sigmoïdoscopie. Voor dit onderzoek is het belangrijk dat de darm goed
Nadere informatieVoeding bij ziekte en herstel
Diëtetiek Voeding bij ziekte en herstel i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Inleiding Als u ziek bent, is de kans groot dat u gewicht verliest. Dat komt doordat het lichaam meer energie en voedingsstoffen
Nadere informatieSneller herstellen door beter te eten
Sneller herstellen door beter te eten Dieetbehandeling voor: Naam: Geboortedatum: Datum van afgifte: Naam diëtist: Telefoonnummer diëtist: Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat kunt
Nadere informatieGeef kanker. minder kans. eet volop. groente en. fruit
Geef kanker minder kans eet volop groente en fruit Iedereen heeft zo zijn eetgewoonten. De één eet wat meer dan de ander. De één lust graag dit, de ander dat. Vaste eetgewoonten zijn er steeds minder.
Nadere informatieVoedingsadvies bij hoofd-halsbestraling. Universitair Medisch Centrum Groningen Diëtiek
Voedingsadvies bij hoofd-halsbestraling Universitair Medisch Centrum Groningen Diëtiek Inleiding In verband met uw ziekte wordt u op dit moment behandeld op de afdeling Radiotherapie. U krijgt hier hoofd-halsbestraling.
Nadere informatieP A T I Ë N T E N I N F O R M A T I E
Voeding bij COPD en Astma P A T I Ë N T E N I N F O R M A T I E 2 Inleiding Astma- en COPD-patiënten moeten goed blijven eten. Niet alleen om een gezond gewicht te behalen of te behouden, maar ook om in
Nadere informatieVoedingsadvies bij obstipatie bij kinderen
Kindergeneeskunde Voedingsadvies bij obstipatie bij kinderen www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Drink- en voedingsadviezen... 3 Vezels... 3 Vocht... 4 Gasvorming... 5 Tips... 6 Wat heeft uw kind dagelijks
Nadere informatieVoedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Bij een energie- en eiwitverrijkt dieet. Energie en eiwit in de voeding
Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Bij een energie- en eiwitverrijkt dieet Inleiding Bij ziekte is extra aandacht nodig voor de voeding. Tevens is voor en na een operatie voldoende en goede voeding
Nadere informatieAdviezen voor een optimale voeding. Energie- en eiwitrijke voeding bij ouderen
Adviezen voor een optimale voeding Energie- en eiwitrijke voeding bij ouderen Optimale voeding Wanneer u de laatste maanden onbedoeld bent afgevallen en/of minder eetlust heeft gehad, heeft dit invloed
Nadere informatieEnergieverrijkte voeding vóór opname of operatie (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis
Energieverrijkte voeding vóór opname of operatie (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis Binnenkort wordt u in ons ziekenhuis geopereerd of om een andere reden opgenomen. Het is
Nadere informatieOngewild afvallen. Dietetiek. gemini-ziekenhuis.nl
Ongewild afvallen Dietetiek gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Ziek zijn is topsport 3 Gewicht 3 Wat doet het Gemini Ziekenhuis aan ondervoeding? 3 Wat is uw score? 4 Wat is goed eten en drinken? 4 Drink
Nadere informatieOuderen en het risico op ondervoeding
06-2017 1099 Diëtetiek Informatienummer 088-459 7636 Werkdagen: 8.30 uur 17.00 uur Behandelend diëtist: Afspraken Bezoek polikliniek: Meldpunt Oost 03 Meldpunt West 07 Ouderen en het risico op ondervoeding
Nadere informatieDun vloeibare voeding
Dun vloeibare voeding 1 Meander Medisch Centrum Afdeling Diëtetiek Algemeen telefoonnummer 033 850 50 50 Dieet voor: Datum: Diëtist: Telefoonnummer: Specialist: 2 Inleiding Op dit moment kunt u alleen
Nadere informatieEnergieverrijkte voeding na ontslag (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis
Energieverrijkte voeding na ontslag (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis Tijdens uw verblijf in ons ziekenhuis heeft u een energieverrijkte voeding gebruikt. In deze folder
Nadere informatieOmgaan met vochtbeperking
Omgaan met vochtbeperking Ziekenhuis Gelderse Vallei Dorst kan ontstaan als de arts een vochtbeperking voorschrijft, maar ook door gebruik van bepaalde medicijnen of een mondziekte. Om uw vochtinname zo
Nadere informatieVoeding bij chronische longziekten
Voeding bij chronische longziekten Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 63 29 1 Inhoud pag. Inleiding... 3 Voeding bij chronische longziekten...
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 3. Voeding 6. Slaap 22. Houding 30. Naar de dokter 37. Kleding 65. Mode 74. Kleding wassen 77
Inhoud Voorwoord 3 Voeding 6 Slaap 22 Houding 30 Naar de dokter 37 Kleding 65 Mode 74 Kleding wassen 77 6 VOEDING Weet wat je eet Je eet elke dag. Alles wat je eet (en drinkt) heet voeding. Is elke voeding
Nadere informatieDiëtetiek Ondervoeding bij ziekte
Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Inleiding Als u ziek bent moet u extra op uw voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam bij ziekte meer energie, eiwit en andere voedingsstoffen
Nadere informatieFORMAT BEHANDELPLAN MW, DE JONG (CASUS 1)
FORMAT BEHANDELPLAN MW, DE JONG (CASUS ) Namen studenten + studentnrs: Groep: Lisanne Revenberg (23668) Jet Oude Reimer (2655) 2VD F2 Patiëntengegevens: Naam patiënt: Geboortedatum: Afdeling: Naam behandelend(e)
Nadere informatieDaarbij kan er sprake zijn van minder eten door bijvoorbeeld: toenemende vermoeidheid; kortademigheid; minder beweging; angst; depressie.
Voeding bij COPD Inleiding Een gezond, afwisselend eetpatroon is voor iedereen goed. Voedsel is immers de brandstof van ons lichaam. Klachten als kortademigheid, vermoeidheid en hoesten kunnen uw lichamelijke
Nadere informatievoedingsvezel verrijkt dieet
voedingsvezel verrijkt dieet inhoudsopgave Waarom deze brochure Wat zijn voedingsvezels? Algemene adviezen Wat zijn vezelrijke voedingsmiddelen? Hoeveel voedingsvezel is per dag nodig? Vochtadvies Werken
Nadere informatieGoed eten en drinken in het CWZ
Goed eten en drinken in het CWZ Als u de laatste maand(en) onbedoeld bent afgevallen en/of een verminderde eetlust heeft (gehad) kan het zijn dat u risico loopt op een slechte voedingstoestand of dat u
Nadere informatieEiwit- en energieverrijkt dieet
Eiwit- en energieverrijkt dieet 1 Inleiding Als gevolg van ziekte of na een operatie, is het mogelijk dat uw eetlust minder is. Voor een betere reactie op uw behandeling en een sneller herstel, is het
Nadere informatieXEROSTOMIE. (droge mond)
XEROSTOMIE (droge mond) XEROSTOMIE (droge mond) Voorwoord Wat is speeksel? Wanneer u bestraald wordt in het hoofdhalsgebied zullen de speekselklieren minder speeksel aanmaken. Als gevolg daarvan kunt u
Nadere informatieVoedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Bij decubitus. Inleiding. Decubitus
Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Bij decubitus Inleiding Voeding kan een belangrijke rol spelen bij het herstel van decubitus. Uw diëtist heeft u al voedingsadviezen gegeven. In deze brochure
Nadere informatieOmgaan met vochtbeperking en dorst
Omgaan met vochtbeperking en dorst Ziekenhuis Gelderse Vallei Dorst kan ontstaan als de arts een vochtbeperking voorschrijft, maar ook door gebruik van bepaalde medicijnen of een mondziekte. Om uw vochtinname
Nadere informatieEen vochtbeperking Informatie voor mensen met een vochtbeperkt dieet
Diëtetiek Een vochtbeperking Informatie voor mensen met een vochtbeperkt dieet Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep EEN VOCHTBEPERKING Informatie voor
Nadere informatieRisico op ondervoeding tijdens uw behandeling
Risico op ondervoeding tijdens uw behandeling Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is een veelvoorkomend probleem in het ziekenhuis. Ongeveer één op de drie patiënten loopt risico
Nadere informatieScheper Beter: 'SNAQ-en met zorg' Folder over ondervoeding op de polikliniek van het Scheper Ziekenhuis. SNAQ-score > 2. Diëtetiek
Scheper Beter: 'SNAQ-en met zorg' Folder over ondervoeding op de polikliniek van het Scheper Ziekenhuis SNAQ-score > 2 Diëtetiek 1 Afdeling Diëtetiek Telefoon: 0591-69 12 57 Email: dietetiek@sze.nl 2 Ondervoeding
Nadere informatieVoorbereiding met Klean-Prep (Ochtend)
Voorbereiding met Klean-Prep (Ochtend) Uw behandelend arts heeft voorgesteld om bij u een darmonderzoek te laten doen. Dit onderzoek vindt in de OCHTEND plaats. Om de darm goed te kunnen beoordelen moet
Nadere informatie