Adviezen bij slikproblemen

Transcriptie

1 Adviezen bij slikproblemen

2 2

3 Inleiding In deze folder vindt u adviezen die u kunnen helpen het slikken zo makkelijk mogelijk te maken. Houding - Zorg dat u goed rechtop op de stoel zit. - Zorg ervoor dat de schouders ontspannen blijven (niet opgetrokken), bijvoorbeeld door uw onderarmen op de tafel te laten rusten. - Zorg dat u op het moment van slikken uw hoofd naar voren gebogen heeft, met de kin naar de borst gericht. Eten en drinken - Zorg dat de temperatuur van het eten aangenaam is. - Gebruik bij dikke, vloeibare voeding een kleine lepel, die niet te diep is. - Dunne vloeistoffen, zoals thee, water en vruchtensap, lopen sneller door de mond en geven zodoende een hogere kans op verslikken. Dikkere vloeistoffen verspreiden zich minder snel in de mond en zijn gemakkelijker weg te slikken. Wanneer u zich regelmatig in dunne vloeistoffen verslikt, adviseren wij u een verdikkingsmiddel te gebruiken. Dit kunt u bespreken met de diëtist of logopedist. - In bepaalde dranken, zoals sinaasappelsap met vruchtvlees, zitten velletjes die de kans op verslikken verhogen. - Voedsel met harde stukjes of klontjes is moeilijker weg te slikken dan voedsel dat glad is. - Gebruik liever geen kruimelige producten zoals een beschuit, evergreens of koekjes. - Voedsel dat in één stuk blijft tijdens het kauwen (bijvoorbeeld bananen en pruimen) is gemakkelijker te eten dan voedsel dat tijdens het kauwen in stukjes breekt, zoals een appel. - Vochtrijk voedsel dat bestaat uit vocht én vaste bestanddelen, zoals bijvoorbeeld soep, is moeilijker te verwerken. 3

4 Wat kunt u doen tegen een te droge mond? - Na elke hap vast voedsel wat drinken vermindert het gevoel van een droge mond. - Drinken van zure melkproducten (zoals yoghurt en karnemelk), grapefruitsap en vruchtenpuree. - Ook kunt u tussen de maaltijden door op kauwgum kauwen of op pepermunt of zuurtjes zuigen. - Zorg ervoor dat u altijd wat te drinken bij de hand heeft, ook s nachts. - Kauw voedsel goed, dit produceert meer speeksel. Wat kunt u doen tegen overmatige slijmvorming in mond en keel? - Spoel de mond regelmatig met water of thee. - Drink zure melkproducten zoals yoghurt en karnemelk. - Zoete melkproducten zoals melk, chocolademelk, vla en producten waarin melkproducten verwerkt zijn (bijvoorbeeld spinazie à la crème), kunnen voor te veel slijm zorgen. U kunt deze producten wel nuttigen, maar neemt u daarna dan een slokje water of vruchtensap. Vermeng echter geen melk met vruchtensap, want dit kan als dit enige tijd staat, gaan schiften. - Heeft u last van teveel slijm, dan helpt het drinken van ananassap en kamillethee. Hiermee kunt u ook u mond spoelen. - Donker bier en rode wijn zijn ook goed tegen teveel slijm. Omdat deze dranken alcohol bevatten, raden wij u aan dit eerst met uw arts te overleggen. - Hoe zoeter het eten, hoe meer slijmvorming optreedt. - Let op dat u geen melkproducten weglaat uit uw voeding! 4

5 Wat kunt u doen wanneer u een pijnlijk mond- en/of halsgebied heeft? Als gevolg van wondjes in de mond- en/of hals kan uw monden/of halsgebied gevoelig zijn voor kruiden en specerijen, maar ook voor zoete, zoute en zure gerechten. - U kunt het beste scherpe kruiden en specerijen, zoals peper, mosterd, sambal en knoflook, vermijden. Groene kruiden, zoals tijm, peterselie, dille, kervel, rozemarijn en waterkers, kunt u over het algemeen wel gebruiken. - Citrusfruit is erg zuur. U kunt beter kiezen voor minder zuur fruit, zoals aardbeien, peren en bananen, appelen en pruimen. - Dit geldt ook voor vruchtensap gemaakt van citrusfruit. Dit sap kunt u vervangen door bijvoorbeeld druivensap, appelsap, bosbessensap en dubbeldrank. - Om de pijn in de mond te verminderen, kunt u vlak voor de maaltijd een waterijsje nemen of op een ijsklontje zuigen. Dit kan verdovend werken, waardoor de maaltijd als minder pijnlijk ervaren kan worden. - Wanneer u door een pijnlijke mond weinig energie binnen krijgt en afvalt, neemt u dan contact op met de diëtist. Wat heeft u dagelijks nodig? Goed samengestelde voeding is van belang. U krijgt daarmee alle voedingsstoffen, vitamines en mineralen binnen die uw lichaam nodig heeft. Daarnaast kan het nodig zijn uw voeding aan te vullen met energierijke voedingsmiddelen. Gezonde voeding moet per dag in ieder geval de volgende hoeveelheden voedingsmiddelen bevatten: - Groente 200 gram = 4 opscheplepels - Fruit 200 gram = 2 stuks - Brood gram = 5-6 sneetjes - Aardappelen, rijst, pasta, peulvruchten - Vlees(waren), vis, kip, eieren, vleesvervangers gram = 3 aardappelen 3-4 opscheplepels gram 5

6 - Melk(producten) 500ml - Kaas 1,5 plak - Halvarine gram = 5 gram per sneetje - Bak-, braad- en frituurproducten, olie 15 gram = 1 eetlepel - Dranken 1,5-2 liter Tenslotte - Neemt u ruim de tijd om te eten. - Langzaam eten vergemakkelijkt het slikken! - Samen eten is gezellig, maar praten tijdens het eten heeft als gevolg dat u minder aandacht heeft voor de hap en u zich dus sneller verslikt. Vragen Bij vragen of problemen kunt u tijdens kantooruren contact opnemen met - de afdeling Logopedie, telefoon de afdeling Diëtetiek, telefoon

7 7

8 Ommelander Ziekenhuis Groep, locatie Delfzicht Jachtlaan JD Delfzijl Postbus RA Delfzijl Telefoon Web: ( ) OZG, locatie Delfzicht 8