BEST PRACTICE LESVOORBEREIDING. Vakoverschrijdend projectonderwijs

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BEST PRACTICE LESVOORBEREIDING. Vakoverschrijdend projectonderwijs"

Transcriptie

1 BEST PRACTICE LESVOORBEREIDING Vakoverschrijdend projectonderwijs Thema: Seksuele rechten School: leeftijd: Duur : Leerlingen van jaar (SPI: leerlingen van het 2de jaar: jaar) 50 minuten Deelnemers : Bij voorkeur 30 Opstelling (tafel en stoelen): Onderaan de stoel van de leerlingen hangt een sticker om hen in groepjes te verdelen. Materiaal: Relevante achtergrondinformatie : Leerlingen zitten in kleine groepjes in een kring. Onderlinge afstand hangt af van de leerkracht. Vel papier en stiften of bord en krijtjes + Tekst uit Zizo nr.124 Lijst met de 10 seksuele rechten 10 kaartjes met op elk kaartje 1 seksueel recht Didactische verantwoording: Activiteiten door leerlingen met de leerkracht als begeleider. Maak een blad met een lijst van de 10 seksuele rechten (inbegrepen op het einde) op een formaat dat groot genoeg is om zichtbaar te zijn vanaf het bord. Zorg tegelijkertijd voor lijsten met de 10 rechten op A4-bladen of kaartjes, zodat elke groep die aan de activiteiten deelneemt een vel of kaart krijgt met 1 recht. De les kan beginnen door de lijst seksuele rechten voor te lezen. Controleer in welke mate concepten als

2 aanvaarding, tolerantie, diversiteit en rechten van elk individu begrepen zijn. Rol van de observator: Zorg ervoor dat deze activiteit gekoppeld is aan de inhouden over puberteit in het curriculum. 1. Voorwaarden: De eerste stap is een inleiding geven op de menselijke seksualiteit en seksuele rechten als belangrijke stap in de ontwikkeling van positieve cognitieve attitudes rond seksualiteit. De leerkracht legt uit dat de Wereldgezondheidsorganisatie de Verklaring van Seksuele Rechten in 2002 heeft opgesteld, vanwege het belang van seksualiteit en het feit dat er vaak inbreuken gebeuren op de grenzen van intimiteit en vrijheid. De leerkracht kan deze informatie ook lezen. (Alternatief kan in plaats daarvan een artikel uit ZiZo nr. 124 over Amnesty International over de seksuele rechten worden gelezen.) "Seksualiteit maakt integraal deel uit van de persoonlijkheid van elk menselijk wezen. Zijn volle ontwikkeling hangt af van de tevredenheid van de basisnoden van een mens, zoals het verlangen naar interactie, intimiteit, het uitdrukken van gevoelens, liefde en affectie. Seksualiteit leidt tot de interactie tussen het individu en de sociale structuur van de omgeving. De volledige ontwikkeling is essentieel voor het bereiken van een individuele, interpersoonlijke en sociale welvaart", (Verklaring van Seksuele Rechten, WGO, 2002). 2. Inhoud: 1. Splits de groep in 10 (of minder) teams. Elk team moet een plaatsje zoeken in de kamer 2. Instructies voor leerlingen zijn als volgt: Wij gaan ons opsplitsen in 10 groepjes. Elk team krijgt een kaart waarop één seksueel recht beschreven staat. De leden van het team lezen dat recht en zoeken situaties waarbij daarop inbreuken gebeuren en maken zich dan klaar om de situaties via mime voor te stellen. Ze krijgen 10 minuten de tijd voor de voorstelling. 3. De leerkracht moet klaar staan om leerlingen te helpen voor het geval ze een woord niet begrijpen, enz. 4. Na de voorstelling door elke groep moet de rest van de leerlingen proberen te raden op welk recht er een inbreuk wordt gepleegd. De leerkracht leest best eerst alle 10 rechten voor, zonder commentaar, en nodigt dan de leerlingen uit om te raden. 5. Terwijl de leerkracht het correcte antwoord selecteert, zal hij/zij ook vragen stellen ter controle of de leerlingen de 10 rechten begrijpen. De leerkracht kan leerlingen ook uitnodigen om opmerkingen te geven of ervaringen te delen. Indien nodig kan de

3 leerkracht ook opmerkingen geven en ervaringen delen. Het is ook interessant om de seksuele rechten in verband te brengen met onderwerpen uit de wetenschap. 6. Na de discussie en het delen van ervaringen kan de leerkracht de volgende informatie geven: De Wereldgezondheidsorganisatie verklaart duidelijk: "Seksuele rechten zijn universele mensenrechten op basis van de inherente vrijheid, waardigheid en gelijkwaardigheid van alle mensen. "Seksuele rechten zijn universele mensenrechten op basis van de inherente vrijheid, waardigheid en gelijkwaardigheid van alle mensen. Aangezien gezondheid een fundamenteel mensenrecht is, moet seksuele gezondheid dat ook zijn. Om de gezonde ontwikkeling van de seksualiteit van individuen en gemeenschappen te verzekeren, moeten alle gemeenschappen deze rechten erkennen en het respect ervoor promoten om hun seksualiteit te beschermen. Seksuele gezondheid betekent ontwikkelen in een omgeving die erkent, respecteert en de rechten rond seks erkennen. Seksuele rechten zijn fundamentele en universele mensenrechten" (Verklaring van Seksuele Rechten, WGO, 2002). Voor de activiteiten die hier worden gepresenteerd, werd de inspiratie gehaald uit Education without Taboos. Guide to teach youth about sexuality and relationships. 2009

4 Duurtijd Doel Leerkrachtactiviteit Leerlingactiviteit 3. Lesverloop Onderwijssituatie: Inhoud, werkvormen, media Leerdoel(en)/ Competentieontwikkeling Leerdoelcontrole

5 10 min Controleer de output van kennis van mensenrechten neemt deel aan brainstormingsessies, observeert en ondersteunt leerlingen Brainstormen over wat leerlingen weten over mensenrechten. De eerste stap is een inleiding geven op de menselijke seksualiteit en seksuele rechten als belangrijke stap in de ontwikkeling van positieve cognitieve attitudes rond seksualiteit. De leerkracht kan uitleggen dat de Wereldgezondheidsorganisatie de Verklaring van Seksuele Rechten in 2002 opgesteld heeft, vanwege het belang van seksualiteit en het feit dat er vaak inbreuken gebeuren op de grenzen van intimiteit en vrijheid. Discussie De leerkracht leest een deel uit het artikel uit ZiZo 124 en voert een kort gesprek met de leerlingen over de inhoud van deze fragmenten. De leerkracht kan deze informatie ook lezen. "Seksualiteit maakt integraal deel uit van de persoonlijkheid van elk menselijk wezen. Zijn volle ontwikkeling hangt af van de invulling van de basisnoden van een mens, zoals het verlangen naar interactie, intimiteit, het uitdrukken van gevoelens, liefde en affectie. Seksualiteit leidt tot de interactie tussen het individu en de sociale structuur van de omgeving. De volledige ontwikkeling is essentieel voor het bereiken van een individuele, interpersoonlijke en sociale welvaart", (Verklaring van Seksuele Rechten, WGO, 2002).

6 20 min 10 min Cognitief perspectief Splits de groep in 10 teams a.h.v. stickers op de onderkant van hun stoel Elk team moet een plaatsje zoeken in de kamer INSTRUCTIES: 1. Splits de groep in 10 teams. Elk team moet een plaatsje zoeken in de kamer. Elk team krijgt een kaart waarop één seksueel recht beschreven staat. De leden van het team lezen het recht en zoeken situaties waarbij daarop inbreuken gebeuren en maken zich dan klaar om de situaties via mime voor te stellen. Ze krijgen 10 minuten de tijd voor de voorstelling. 2. De leerkracht moet klaar staan om leerlingen te helpen voor het geval ze een woord niet begrijpen, enz. Discussie Cognitief perspectief Gedragsbeheersing Groepsdiscussie 3. Na de voorstelling door elke groep moet de rest van de leerlingen proberen te raden op welk recht er een inbreuk wordt gepleegd. De leerkracht moet mogelijk eerst alle 10 rechten zonder commentaar voorlezen en de leerlingen uitnodigen om te raden. 4. Terwijl de leerkracht het correcte antwoord selecteert, zal hij/zij ook vragen stellen ter controle of de leerlingen de 10 rechten begrijpen. De leerkracht kan leerlingen ook uitnodigen om opmerkingen te geven of ervaringen te delen. Indien nodig kan de leerkracht ook opmerkingen geven en ervaringen delen. Het zou ook interessant zijn om de seksuele rechten te koppelen aan onderwerpen binnen de wetenschap (Dit is voor deze jonge leerlingen vrij moeilijk) Scenes in mime en pantomime

7 15 min Cognitief perspectief Discussieleider Discussie 5. Na de discussie en het delen van ervaringen kan de leerkracht de volgende informatie verstrekken: De Wereldgezondheidsorganisatie stelt duidelijk: "Seksuele rechten zijn universele mensenrechten op basis van de inherente vrijheid, waardigheid en gelijkwaardigheid van alle mensen. Aangezien gezondheid een fundamenteel mensenrecht is, moet seksuele gezondheid dat ook zijn. Om de gezonde ontwikkeling van de seksualiteit van individuen en gemeenschappen te verzekeren, moeten alle gemeenschappen deze rechten erkennen en het respect ervoor promoten om hun seksualiteit te beschermen. Seksuele gezondheid betekent ontwikkelen in een omgeving die erkent, respecteert en de rechten van seks erkennen. Seksuele rechten zijn fundamentele en universele mensenrechten" (Verklaring van Seksuele Rechten, WGO, 2002). Discussie

8 4. Genderspecificiteit / genderspecifieke aspecten / transfer naar specifieke onderwerpen (aanbevelingen): Het objectief van de hier voorgestelde activiteiten bestaat erin een graad van competentie te bereiken in deze drie lagen: cognitief (C), sociaal (S), emotioneel (E)(CSE). Cognitief (C) - kennis en informatie. In dit deel van de les leren leerlingen de concepten, feiten, structuren, mythes, stereotypen over seksuele rechten en misbruiken kennen, met inbegrip van verschillende vormen van attitude: attitude uitgedrukt tegenover mensen of objecten. U kunt misschien zelfs voor een gedragsverandering zorgen via de kracht van het argument. Kennis van de seksuele rechten van mensen kunnen voor positieve waarden zorgen bij het begrip van seksueel gedrag in het algemeen. Sociaal (S) - de vaardigheid om de rechten van anderen te respecteren, met begrip voor verschillende situaties Emotioneel (E) - meevoelen, vaardigheid om mee te voelen met de situaties van anderen, het effect van emotie 5. Varianten, speciale kenmerken: Leerkrachen kunnen zelf uitmaken of ze onderdelen volledig weglaten of of op basis van de belangen van de studenten bepaalde delen behandelen. Leerkrachten kunnen ook voorbeelden behandelen vanuit hun eigen land in aanvulling op de seksuele rechten. In plaats van de opvoering van een toneelstuk of het tekenen van het eigen lichaam kan er worden gewerkt met krantenartikelen of YouTube filmpjes. 6. Ervaringen en resultaten van de testfase Leerkrachten worden aangeraden een aantal voorgestelde sexuele rechten uit te kiezen (die het meest interessant zijn voor hun specifieke leerlingen). De leerkracht kan ook persoonlijke voorbeelden geven. Leerkrachten moeten er zich van bewust zijn dat het lezen van een juridische tekst voor leerlingen niet gemakkelijk is. Er moet voldoende tijd worden voorzien om de tekst tot in detail uit te leggen. 6. Bijlagen: teksten, materialen, afdrukken, transparanten, schoolbord enz...

9 Hulpmaterialen (zie bijlage: vereenvoudigde versie van de Seksuele Rechten). Seksuele Rechten (WGO, 2002 r.) 1 Artikel 1. Recht op gelijkwaardigheid, gelijke bescherming door de wet en vrijheid van alle vormen van discriminatie op basis van sekse, seksualiteit of gender. Alle mensen zijn vrij geboren en gelijk in waardigheid en rechten en moeten dezelfde bescherming van de wet genieten tegen discriminatie op basis van hun seksualiteit, sekse of gender. Artikel 2. Het recht op participatie voor alle mensen, ongeacht hun sekse, seksualiteit of gender. Alle mensen hebben recht op een omgeving die een actieve, vrije en betekenisvolle participatie mogelijk maakt aan en bijdrage tot de burgerlijke, economische, sociale, culturele en politieke aspecten van het menselijke leven op lokaal, nationaal, regionaal en internationaal niveau, via welke ontwikkeling mensenrechten en fundamentele vrijheden gerealiseerd kunnen worden. Artikel 3. De rechten op leven, vrijheid, veiligheid van de mens en lichamelijke integriteit. Alle mensen hebben het recht op leven, vrijheid en vrij te zijn van foltering en wrede, onmenselijke en neerbuigende behandelingen in alle gevallen, en zeker van degene die te maken hebben met sekse, leeftijd, gender, genderidentiteit, seksuele geaardheid, huwelijksstatus, seksuele achtergrond of gedrag, echt of verondersteld, en HIV/AIDSstatus en heeft het recht om hun seksualiteit te beleven vrij van geweld of dwang. Artikel 4. Recht op privacy. Alle mensen hebben het recht om niet onderworpen te worden aan willekeurige bemoeienis met hun privacy, gezin, thuis, papieren of correspondentie en het recht op privacy, die essentieel is voor het uitvoeren van seksuele autonomie. Artikel 5. Recht op persoonlijke autonomie en erkenning voor de wet. Alle mensen hebben het recht om erkend te worden volgens de wet op seksuele vrijheid, wat de mogelijkheid voor individuen omvat om controle te hebben op en vrij te beslissen over zaken die te maken hebben met seksualiteit, om hun seksuele partners te kiezen, om te experimenteren met hun volledige seksuele potentieel en plezier, binnen een nietdiscriminerend kader en met respect voor de rechten van anderen en de ontwikkelende capaciteit van kinderen. Artikel 6. Recht op vrijheid van denken, mening en uitdrukking; recht op associatie. Alle mensen hebben het recht om hun vrijheid van gedachte, mening en uitdrukking uit te oefenen wat betreft ideeën rond seksualiteit, seksuele geaardheid, genderidentiteit en seksuele rechten, zonder arbitraire tussenkomsten of beperkingen op basis van dominante culturele overtuigingen of politieke ideologieën of discriminerende opmerkingen van publieke orde, publieke moraliteit, publieke gezondheid of publieke veiligheid. Artikel 7. Recht op gezondheid en op de voordelen van wetenschappelijke vooruitgang. Alle mensen hebben het recht op het genot van de hoogst haalbare status van fysieke en mentale gezondheid, wat ook de onderliggende determinanten van gezondheid omvat en toegang tot gezondheidszorg voor de preventie, diagnose en behandeling van alle seksuele zorgen, problemen en stoornissen. 1 Seksuele rechten: een IPP-verklaring. Over keuze, een wereld van mogelijkheden

10 Artikel 8. Recht op onderwijs en informatie. Alle mensen zonder discriminatie hebben in het algemeen recht op onderwijs en informatie en op begrijpelijke seksuele opvoeding en informatie die noodzakelijk en nuttig is om ten volle burger te zijn en gelijkheid te ervaren in de private, publieke en politieke domeinen. Artikel 9. Het recht om te kiezen of men wel of niet trouwt en een gezin sticht en plant, en om te beslissen of men wel of geen kinderen heeft, en hoe en wanneer. Alle mensen hebben vrij en met verantwoordelijkheid het recht te kiezen of ze wel of niet trouwen, of ze wel of geen gezin stichten en plannen, of ze kinderen willen en om te beslissen hoeveel en wanneer, binnen een omgeving waarbinnen wetten en beleid de diversiteit van gezinsvormen erkent, met inbegrip van degene die niet bepaald zijn door afstamming of huwelijk. Artikel 10. Recht op verantwoording en herstel. Alle mensen hebben het recht op effectieve, adequate, toegankelijke en geschikte educatieve, wetgevende, juridische en andere maatregelen om te garanderen en te vragen dat degenen die verplicht zijn hun seksuele rechten te verdedigen volledig verantwoordelijk zijn voor hen. Dat omvat de capaciteit om de implementatie van seksuele rechten te sturen en remedies bij inbreuken op seksuele rechten toegankelijk te maken, met inbegrip van toegang tot een volledig herstel via schadevergoeding, compensatie, rehabilitatie, garantie op niet-herhaling en andere manieren. 2 2 Seksuele rechten: een IPP-verklaring. Over keuze, een wereld van mogelijkheden

BEST PRACTICE LESVOORBEREIDING. Vakoverschrijdend projectonderwijs

BEST PRACTICE LESVOORBEREIDING. Vakoverschrijdend projectonderwijs BEST PRACTICE LESVOORBEREIDING Vakoverschrijdend projectonderwijs Thema: Spelletje voor bezoekers (raden waar "bezoekers" vandaan komen) School: leeftijd: 13-14 (12 jaar) Duur : 50 minuten Deelnemers :

Nadere informatie

BEST PRACTICE. Lesvoorbereiding. Vakoverschrijdend projectonderwijs

BEST PRACTICE. Lesvoorbereiding. Vakoverschrijdend projectonderwijs BEST PRACTICE Lesvoorbereiding Vakoverschrijdend projectonderwijs Thema: Emotioneel welbevinden School: leeftijd: 13-15 Duur : 50 minuten elnemers : Geschikt voor de hele klas Opstelling (tafel en stoelen

Nadere informatie

PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN

PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN 3.1 Exploreren, verkennen en integreren van de mogelijkheden van de mens 3.2 Exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens 3.3 Ontdekken

Nadere informatie

Gedragscode. SCA Gedragscode

Gedragscode. SCA Gedragscode SCA Gedragscode 1 Gedragscode SCA Gedragscode SCA wil op sociaal- en milieutechnisch verantwoorde wijze omgaan met haar belanghebbenden en op basis van respect, verantwoordelijkheid en uitmuntendheid een

Nadere informatie

Waar sta jij? (Uit: Kompas)

Waar sta jij? (Uit: Kompas) Waar sta jij? (Uit: Kompas) Dit is een discussieactiviteit over: de basisvoorwaarden van menselijke waardigheid, het respectievelijke belang van burgerlijke en politieke rechten en van sociale en economische

Nadere informatie

BEST PRACTICE. Lesvoorbereiding. Vakoverschrijdend projectonderwijs

BEST PRACTICE. Lesvoorbereiding. Vakoverschrijdend projectonderwijs BEST PRACTICE Lesvoorbereiding Vakoverschrijdend projectonderwijs Thema: Interculturaliteit-gelijkwaardigheid en diversiteit van etnische groepen en culturen School: leeftijd: 13-14 Duur : 50 minuten Deelnemers

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 3: ontdekken van mensenrechten

Bijzonder procesdoel 3: ontdekken van mensenrechten Bijzonder procesdoel 3: ontdekken van mensenrechten Eerste leerjaar B 3.1. Mijn rechten Beroepsvoorbereidend leerjaar 3.1. Mijn rechten Wie ben ik? * De leerlingen ontdekken wie ze zelf zijn - de mogelijkheden

Nadere informatie

Seksuele dienstverlening voor mensen met een bijzondere kwetsbaarheid

Seksuele dienstverlening voor mensen met een bijzondere kwetsbaarheid Seksuele dienstverlening voor mensen met een bijzondere kwetsbaarheid Vanuit het taboe naar volwaardige zorg Aditi vzw Miek Scheepers 21 februari 2019 Centrum voor advies, informatie en ondersteuning (sinds

Nadere informatie

BEST PRACTICE. Lesvoorbereiding. Vakoverschrijdend projectonderwijs

BEST PRACTICE. Lesvoorbereiding. Vakoverschrijdend projectonderwijs BEST PRACTICE Lesvoorbereiding Vakoverschrijdend projectonderwijs Thema: "Activiteiten in open lucht" School: leeftijd: 13-15 Duur : 50 minuten Deelnemers : Bij voorkeur 25 Opstelling (tafel en stoelen):

Nadere informatie

Gedragscode. Looops B.V. Januari Gedragscode algemeen/60/004 Pagina! 1 van! 5

Gedragscode. Looops B.V. Januari Gedragscode algemeen/60/004 Pagina! 1 van! 5 Gedragscode Looops B.V Januari 2019 Gedragscode algemeen/60/004 Pagina! 1 van! 5 Gedragscode algemeen/60/004 Pagina! 2 van! 5 Het beleid dat Looops voert, is vanuit een breed maatschappelijk bewustzijn,

Nadere informatie

Lessen en leerdoelen Kriebels in je buik

Lessen en leerdoelen Kriebels in je buik Lessen en leerdoelen Kriebels in je buik Groep 1 Les 1: Wie ben ik De leerlingen kennen hun eigen lichaam De leerlingen krijgen inzicht in de overeenkomsten en verschillen in lichaamskenmerken De leerlingen

Nadere informatie

Het VN Verdrag inzake de Rechten van Personen met een handicap FOD Sociale Zekerheid Vereniging voor de Verenigde Naties 4 december 2013

Het VN Verdrag inzake de Rechten van Personen met een handicap FOD Sociale Zekerheid Vereniging voor de Verenigde Naties 4 december 2013 Implementing the UNCRPD Het VN Verdrag inzake de Rechten van Personen met een handicap FOD Sociale Zekerheid Vereniging voor de Verenigde Naties 4 december 2013 Wat is het VN-Verdrag? UNCRPD = United Nations

Nadere informatie

Maak je keuze (Uit: RECHT-vaardig, menswaardig)

Maak je keuze (Uit: RECHT-vaardig, menswaardig) Maak je keuze (Uit: RECHT-vaardig, menswaardig) De deelnemers beslissen in kleine groepjes of ze akkoord gaan met stellingen over armoede in het Noorden. Onenigheid over bepaalde stellingen moet opgelost

Nadere informatie

Genderidentiteit en seksuele identiteit binnen kwaliteitszorg EEN KRITISCHE REFLECTIE

Genderidentiteit en seksuele identiteit binnen kwaliteitszorg EEN KRITISCHE REFLECTIE Genderidentiteit en seksuele identiteit binnen kwaliteitszorg EEN KRITISCHE REFLECTIE Hoe kwaliteitszorg helpt Inhoudelijk kader : duwt je met je neus op thema s en invalshoeken Methodisch plan : geeft

Nadere informatie

Doelen relationele vorming

Doelen relationele vorming Doelen relationele vorming RV 1 Kinderen hebben vertrouwen in zichzelf RV 1.1. Ontdekken dat ieder uniek is. RV 1.2. Zich bewust worden van hun eigen kwetsbaarheid en ermee kunnen omgaan. RV 1.3. Eigen

Nadere informatie

Webinar: Jongeren met een beperking: ook seksueel beperkt? door Karen De Wilde - Sensoa

Webinar: Jongeren met een beperking: ook seksueel beperkt? door Karen De Wilde - Sensoa Webinar: Jongeren met een beperking: ook seksueel beperkt? door Karen De Wilde - Sensoa Jongeren met een beperking ook seksueel beperkt?» Wat denk je bij dit filmpje? oh help, hoe praat ik hem dat uit

Nadere informatie

Pedagogisch Project. Gemeentelijke basisschool Buggenhout

Pedagogisch Project. Gemeentelijke basisschool Buggenhout Pedagogisch Project Gemeentelijke basisschool Buggenhout Tel.: 052/33.95.67 fax: 052/33.95.66 1 1. Gegevens met betrekking tot de situering van de onderwijsinstelling Onze school is een basisschool die

Nadere informatie

UNIVERSELE VERKLARING van de RECHTEN van de MENS: De 30 artikelen:

UNIVERSELE VERKLARING van de RECHTEN van de MENS: De 30 artikelen: UNIVERSELE VERKLARING van de RECHTEN van de MENS: De 30 artikelen: Artikel 1 Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren

Nadere informatie

5-4-2016. Welke gevolgen hebben gewapende conflicten? Inleiding tot het internationaal humanitair recht BTC infocyclus april 2016.

5-4-2016. Welke gevolgen hebben gewapende conflicten? Inleiding tot het internationaal humanitair recht BTC infocyclus april 2016. Inleiding tot het internationaal humanitair recht BTC infocyclus april 2016 Marijke Peys, stafmedewerker humanitair recht marijke.peys@rodekruis.be Brainstorm Welke gevolgen hebben gewapende conflicten?

Nadere informatie

ILO-VERKLARING BETREFFENDE DE FUNDAMENTELE PRINCIPES EN RECHTEN OP HET WERK

ILO-VERKLARING BETREFFENDE DE FUNDAMENTELE PRINCIPES EN RECHTEN OP HET WERK Toelichting In het onderstaande zijn de afzonderlijke elementen van het normatieve kader integraal opgenomen en worden ze nader toegelicht en beschreven. Daarbij wordt aandacht besteed aan de volgende

Nadere informatie

Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen

Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen RV 1 Kinderen hebben vertrouwen in zichzelf. RV1.1 RV1.2 RV1.3 RV1.4 Ontdekken dat iedereen uniek is. Ik heb door dat iedereen

Nadere informatie

Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.

Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Zelfstandig werken Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Visie Leerlinggericht: gericht op de mogelijkheden van

Nadere informatie

PRIMAIR ONDERWIJS WAT IS THUIS?

PRIMAIR ONDERWIJS WAT IS THUIS? PRIMAIR ONDERWIJS WAT IS THUIS? Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit vanuit RADAR. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor u geselecteerd. Deze toolkit is

Nadere informatie

Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit

Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit Menukaart Gezonde basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema

Nadere informatie

Klachtenregeling. Praktijkonderwijs Roermond

Klachtenregeling. Praktijkonderwijs Roermond 1. Klachtenregeling 1.1. Inleiding Deze klachtenregeling is bedoeld om betrokkenen bij de Stichting Praktijkonderwijs Roermond e.o. de gelegenheid te geven klachten in te dienen en om deze klachten zo

Nadere informatie

Richtlijn JGZ-richtlijn Seksuele ontwikkeling

Richtlijn JGZ-richtlijn Seksuele ontwikkeling Richtlijn JGZ-richtlijn Seksuele ontwikkeling 5. Determinanten van seksuele gezondheid-aanbevelingen Om kinderen en jongeren te kunnen ondersteunen in hun seksuele ontwikkeling is het van belang om de

Nadere informatie

VOORTGEZET ONDERWIJS VOORDEEL ZONDER VOOROORDELEN

VOORTGEZET ONDERWIJS VOORDEEL ZONDER VOOROORDELEN VOORTGEZET ONDERWIJS VOORDEEL ZONDER VOOROORDELEN 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit

Nadere informatie

Wie komt in aanmerking voor de award

Wie komt in aanmerking voor de award Wie komt in aanmerking voor de award 1. Alle Rotterdamse burgers of organisaties (zoals stichtingen, instellingen, scholen, of bedrijven) kunnen meedingen naar de Award. 2. Rotterdams betekent: a. Een

Nadere informatie

Controversiële en emotionele onderwerpen in de klas

Controversiële en emotionele onderwerpen in de klas Controversiële en emotionele onderwerpen in de klas Inhoud Spannend... 2 Belang... 2 Onbalans... 2 Reflectieve dialoog... 2 Verschillen tussen dialoog en debat... 3 Praktische aandachtspunten voor een

Nadere informatie

Grondhouding voor bejegening

Grondhouding voor bejegening Grondhouding voor bejegening Gedragscode hoe te handelen naar het vertrouwen dat je krijgt 1. Gedragscode hoe te handelen naar het vertrouwen dat je krijgt 2. Uitgangspunten vanuit de ODE en Zorgvisie

Nadere informatie

ZEG JA TEGEN DE BESCHERMING VAN KINDEREN!

ZEG JA TEGEN DE BESCHERMING VAN KINDEREN! Bijlage 4: Child Protection Policy Plan International ZEG JA TEGEN DE BESCHERMING VAN KINDEREN! WAAROM EEN KINDERBESCHERMINGSBELEID? Plan België streeft ernaar een wereld mee uit te bouwen waarin alle

Nadere informatie

Van gunsten naar rechten voor leerlingen met beperkingen. Het VN-Verdrag over de rechten van personen met een handicap en onderwijs

Van gunsten naar rechten voor leerlingen met beperkingen. Het VN-Verdrag over de rechten van personen met een handicap en onderwijs Van gunsten naar rechten voor leerlingen met beperkingen Het VN-Verdrag over de rechten van personen met een handicap en onderwijs Feiten New York 13 december 2006 Verdrag + Optioneel Protocol (rechtsbescherming)

Nadere informatie

de Groeiacademie: Ethische Gedragscode v1.2, verschenen op 6 Januari 2015

de Groeiacademie: Ethische Gedragscode v1.2, verschenen op 6 Januari 2015 de Groeiacademie: Ethische Gedragscode v1.2, verschenen op 6 Januari 2015 De Groeiacademie Ethische Gedragscode Definities: Coach: Iemand die coacht. Coachee: Iemand die gecoacht wordt. Coachen: Het strategisch

Nadere informatie

Relaties en seksualiteit

Relaties en seksualiteit Seksualiteit ontwikkelt zich vanaf de geboorte en is een wezenlijk onderdeel van het mens-zijn gedurende het hele leven. Seksualiteit wordt geuit en ervaren in gevoelens, gedachten, opvattingen, rollen

Nadere informatie

Seksuele gezondheid bij adolescenten

Seksuele gezondheid bij adolescenten Seksuele gezondheid bij adolescenten Lieve Peremans 18-3-2014 pag. 1 Seksualiteit en seksueel gedrag Seksualiteit is een wezenlijk onderdeel van het mens-zijn gedurende het ganse leven Is veel meer dan

Nadere informatie

Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden

Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden Bij het begeleiden van leeractiviteiten kun je twee aspecten aan het gedrag van leerkrachten onderscheiden, namelijk het pedagogisch handelen en het didactisch handelen.

Nadere informatie

Let s talk about sex Eerste hulp bij seksuele voorlichting

Let s talk about sex Eerste hulp bij seksuele voorlichting Let s talk about sex Eerste hulp bij seksuele voorlichting Normen en waarden De spelleider wijst iemand aan die een casus voorlegt waarin seksuele voorlichting is gegeven aan een cliënt. Bespreek in tweetallen

Nadere informatie

VOORTGEZET ONDERWIJS TELT JOUW IDENTITEIT MEE?

VOORTGEZET ONDERWIJS TELT JOUW IDENTITEIT MEE? VOORTGEZET ONDERWIJS TELT JOUW IDENTITEIT MEE? 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit

Nadere informatie

STUDIEDAG RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING (1) VERSLAG HANDBOEK VOOR SECUNDAIR ONDERWIJS 29 MAART 2011

STUDIEDAG RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING (1) VERSLAG HANDBOEK VOOR SECUNDAIR ONDERWIJS 29 MAART 2011 STUDIEDAG RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING HANDBOEK VOOR SECUNDAIR ONDERWIJS 29 MAART 2011 In het kader van de opdracht voor Didactiek van gedrags-en maatschappijwetenschappen ben ik naar de studiedag van

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Humane Wetenschappen ASO2 AO AV 003 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding...

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Wetenschappen AO AV 004 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte

Nadere informatie

Welke gevolgen hebben gewapende conflicten? Brainstorm. Inleiding tot het internationaal humanitair recht BTC infocyclus februari 2017

Welke gevolgen hebben gewapende conflicten? Brainstorm. Inleiding tot het internationaal humanitair recht BTC infocyclus februari 2017 Brainstorm Inleiding tot het internationaal humanitair recht BTC infocyclus februari 2017 Welke gevolgen hebben gewapende conflicten? Marijke Peys, stafmedewerker humanitair recht marijke.peys@rodekruis.be

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Economie AO AV 002 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 26 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte beschrijving... 5 1.1.1 Inhoud... 5 1.1.2 Modules... 5 1.2 Plaats

Nadere informatie

Bijlage Lang Leve de Liefde

Bijlage Lang Leve de Liefde Bijlage Lang Leve de Liefde Deze bijlage hoort bij de beschrijving van de interventie Lang Leve de Liefde, zoals die is opgenomen in de databank Effectieve Jeugdinterventies. Meer informatie: www.nji.nl/jeugdinterventies

Nadere informatie

CIJFERSPEL. Pactis Training & Coaching

CIJFERSPEL. Pactis Training & Coaching CIJFERSPEL Pactis Training & Coaching - 2018 1 WARMING UP: A De waarden waarop de relatie is gebaseerd Wat vind je belangrijk in het kader van onze relatie? Onderstaande lijst is een hulpmiddel, gebruik

Nadere informatie

OMGAAN MET DISCRIMINATIE

OMGAAN MET DISCRIMINATIE OMGAAN MET DISCRIMINATIE Diversiteit: 19 beschermde criteria bepaald door de wet 10/5/2007 Leeftijd Seksuele geaardheid Burgerlijke staat Geloof of levensbeschouwing Vermogen Politieke overtuiging Taal

Nadere informatie

Allemaal (een beetje) anders Jongeren, seksualiteit en culturele diversiteit

Allemaal (een beetje) anders Jongeren, seksualiteit en culturele diversiteit Permanente Vorming Actuele Filosofie 2007-2008 Seksualiteit, Globalisering en Ethiek Allemaal (een beetje) anders Jongeren, seksualiteit en culturele diversiteit Telidja Klaï Sensoa & Vrije Universiteit

Nadere informatie

Over taaie taboes en lastige liefdes

Over taaie taboes en lastige liefdes Seksuele diversiteit graad 3 Lesvoorbereiding Over taaie taboes en lastige liefdes Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print het artikel Huwelijken

Nadere informatie

ETHISCHE GEDRAGSCODE. EFT opleiding voor professionele toepassing. Versie 6.0 Copyright Novet Nederland & België

ETHISCHE GEDRAGSCODE. EFT opleiding voor professionele toepassing. Versie 6.0 Copyright Novet Nederland & België ETHISCHE GEDRAGSCODE EFT opleiding voor professionele toepassing 1 Ethische Gedragscode voor Novet (Kandidaat) Gecertificeerde EFT behandelaars Inleiding Deze ethische gedragscode 1 is een belangrijk instrument

Nadere informatie

Kinderrechten- en ontwikkelingseducatie voor uw toekomstige leerkrachten!

Kinderrechten- en ontwikkelingseducatie voor uw toekomstige leerkrachten! Kinderrechten- en ontwikkelingseducatie voor uw toekomstige leerkrachten! samen voor kinderen 2 2 Waarom is het belangrijk om leerlingen en leerkrachten te sensibiliseren over de Rechten van het Kind?

Nadere informatie

Als Amor de draad kwijt raakt

Als Amor de draad kwijt raakt Als Amor de draad kwijt raakt Nelle Frederix Seks of sex, what s in a name? 1 Seks of sex, what s in a name? WIJ Ouderen Personen met dementie Seks of sex, what s in a name? WIJ Ouderen Personen met dementie

Nadere informatie

Toelichting bij deze handelingssuggestie Stellingen uit de leerkracht- en leerlingvragenlijst Aanpak Leerdoelen...

Toelichting bij deze handelingssuggestie Stellingen uit de leerkracht- en leerlingvragenlijst Aanpak Leerdoelen... Welbevinden Relatie met andere kinderen INHOUD Toelichting bij deze handelingssuggestie... 1 Stellingen uit de leerkracht- en leerlingvragenlijst... 2 Aanpak... 2 Leerdoelen... 2 Pedagogische interventies...

Nadere informatie

Tijd: 8:30. Klas: 3HVc 9:10. Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad (zie paper 1)

Tijd: 8:30. Klas: 3HVc 9:10. Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad (zie paper 1) Lesplan les 1 Seksualiteit: Grenzen en Wensen Tijd: 8:30 Klas: 3HVc Aantal lln: 15 Introductie van de lessenserie: grenzen en wensen Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad

Nadere informatie

LET S TALK ABOUT SEXTING Een toolkit om het sextingbeleid van je school vorm te geven

LET S TALK ABOUT SEXTING Een toolkit om het sextingbeleid van je school vorm te geven LET S TALK ABOUT SEXTING Een toolkit om het sextingbeleid van je school vorm te geven We hebben de neiging om bij relaties en seksueel gedrag via nieuwe media, meteen het ergste te denken. Kinderen en

Nadere informatie

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt: Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan

Nadere informatie

Buiten de Lijnen. Sensoa Vlaggensysteem voor kinderen en jongeren met bijzondere behoeften

Buiten de Lijnen. Sensoa Vlaggensysteem voor kinderen en jongeren met bijzondere behoeften Buiten de Lijnen Sensoa Vlaggensysteem voor kinderen en jongeren met bijzondere behoeften Buiten de Lijnen: verdieping, onderbouwing en aanvulling van het vlaggensysteem Verdieping: + Hoe werk je met het

Nadere informatie

Gemeentelijke basisschool De Knipoog Cardijnlaan 10 2290 Vorselaar 014/51 27 00 0478/28 82 63 014/ 51 88 97 directie@deknipoog.be

Gemeentelijke basisschool De Knipoog Cardijnlaan 10 2290 Vorselaar 014/51 27 00 0478/28 82 63 014/ 51 88 97 directie@deknipoog.be Gemeentelijke basisschool De Knipoog Cardijnlaan 10 2290 Vorselaar 014/51 27 00 0478/28 82 63 014/ 51 88 97 directie@deknipoog.be Elementen van een pedagogisch project 1 GEGEVENS M.B.T. DE SITUERING VAN

Nadere informatie

Deontologische code personeel

Deontologische code personeel Deontologische code personeel De kernwaarden van het intergemeentelijk samenwerkingsverband zijn: In vertrouwen/integer In samenwerking Complementariteit Resultaatsgericht/concreet Deze waarden nemen een

Nadere informatie

Leonie Linssen www.veranderjewereld.nl

Leonie Linssen www.veranderjewereld.nl Verbonden in Vrijheid Leonie Linssen www.veranderjewereld.nl 04-11-2009 Leonie Linssen, Verander je Wereld 1 IS HET MOGELIJK? 04-11-2009 Leonie Linssen, Verander je Wereld 2 DE MYTHE 04-11-2009 Leonie

Nadere informatie

LESVOORBEREIDING ALGEMENE VAKKEN / VOEDING - VERZORGING

LESVOORBEREIDING ALGEMENE VAKKEN / VOEDING - VERZORGING LESVOORBEREIDING ALGEMENE VAKKEN / VOEDING - VERZORGING Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 39 92 00 www.khleuven.be Naam: Torfs Jolijn, Goossens Lore Jaar & vakkencombinatie: 3 e jaar

Nadere informatie

Workshop Orion Event 14 maart 2018

Workshop Orion Event 14 maart 2018 Workshop Orion Event 14 maart 2018 Seksuele vorming, samen met ouders Sandra Zaal, gz-psycholoog/seksuoloog i.o. szaal@cordaan.nl Simone Kuiper, coördinerend begeleider skuiper@cordaan.nl Even voorstellen

Nadere informatie

Charter van de ombudsdienst

Charter van de ombudsdienst Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Ombudsdienst AC-Kruidtuin - Food Safety Center Kruidtuinlaan 55 B-1000 Brussel Tel. 02/211 82 11 www.favv.be Charter van de ombudsdienst 1. Doelstelling

Nadere informatie

TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - mens en samenleving. Kerndoel 38. Toelichting en verantwoording

TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - mens en samenleving. Kerndoel 38. Toelichting en verantwoording TULE - ORIËNTATIE OP JEZELF EN DE WERELD KERNDOEL 38 74 TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - mens en samenleving Kerndoel 38 De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke

Nadere informatie

Stap 1 Voorafgaand aan het bestuderen van een nieuw onderwerp vatten leerlingen in kleine groepjes samen wat ze al van het onderwerp weten.

Stap 1 Voorafgaand aan het bestuderen van een nieuw onderwerp vatten leerlingen in kleine groepjes samen wat ze al van het onderwerp weten. Werkvorm 1 Stap 1 Voorafgaand aan het bestuderen van een nieuw onderwerp vatten leerlingen in kleine groepjes samen wat ze al van het onderwerp weten. Stap 2 Vervolgens formuleren ze vragen over wat ze

Nadere informatie

het recht op vrijheid en gelijkheid voor iedereen

het recht op vrijheid en gelijkheid voor iedereen (artikel 1) vrijheid en gelijkheid voor iedereen (artikel 2) het recht niet gediscrimineerd te worden (artikel 3) leven, in veiligheid en vrijheid (artikel 4) geen slavernij of slavenhandel (artikel 5)

Nadere informatie

VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER

VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER Wij zijn ervan overtuigd dat bedrijven alleen succesvol kunnen zijn in maatschappijen waarin mensenrechten beschermd en gerespecteerd worden. Wij erkennen

Nadere informatie

Gedragscode. Inhoudsopgave RESPECT VOOR COLLEGA'S, HANDELSPARTNERS EN DE GEMEENSCHAP... 4

Gedragscode. Inhoudsopgave RESPECT VOOR COLLEGA'S, HANDELSPARTNERS EN DE GEMEENSCHAP... 4 Inhoudsopgave INLEIDING... 3 DOEL VAN DE MANUCHAR GEDRAGSCODE... 3 TOEPASSINGSGEBIED... 3 TOEZICHT OP DE NALEVING... 3 GEDRAGSCODE... 4 RESPECT VOOR COLLEGA'S, HANDELSPARTNERS EN DE GEMEENSCHAP... 4 NALEVING

Nadere informatie

PARITAIRE PARLEMENTAIRE VERGADERING ACS- EU

PARITAIRE PARLEMENTAIRE VERGADERING ACS- EU PARITAIRE PARLEMENTAIRE VERGADERING ACS- EU Commissie politieke zaken 5.3.2009 AP/100.506/AM1-24 AMENDEMENTEN 1-24 Ontwerpverslag (AP/100.460) Co-rapporteurs: Ruth Magau (Zuid-Afrika) en Filip Kaczmarek

Nadere informatie

Visie op burgerschap en sociale integratie

Visie op burgerschap en sociale integratie Visie op burgerschap en sociale integratie CNS De Regenboog Inleiding Tegenwoordig leven we in een multiculturele samenleving. Burgerschap is in toenemende mate belangrijk geworden. Kennis hebben over

Nadere informatie

EUROPEES VERDRAG VOOR DE RECHTEN VAN DE MENS

EUROPEES VERDRAG VOOR DE RECHTEN VAN DE MENS EUROPEES VERDRAG VOOR DE RECHTEN VAN DE MENS Onze rechten, onze vrijheden T-shirts met 15 cruciale artikelen Onze rechten, onze vrijheden Mensenrechten zijn van iedereen: van elke man, elke vrouw, elk

Nadere informatie

ENGAGEMENTSVERKLARING TER BESCHERMING VAN DE SEKSUELE INTEGRITEIT VAN DE MINDERJARIGE IN DE JEUGDSECTOR

ENGAGEMENTSVERKLARING TER BESCHERMING VAN DE SEKSUELE INTEGRITEIT VAN DE MINDERJARIGE IN DE JEUGDSECTOR ENGAGEMENTSVERKLARING TER BESCHERMING VAN DE SEKSUELE INTEGRITEIT VAN DE MINDERJARIGE IN DE JEUGDSECTOR UITGANGSPUNTEN Met deze engagementsverklaring verbinden wij ons ertoe de lichamelijke en seksuele

Nadere informatie

GELIJKE KANSEN IN BELGIË

GELIJKE KANSEN IN BELGIË GELIJKE KANSEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK 1. EEN WOORDJE UITLEG Tijdens het bezoek aan de Democratiefabriek hebben jullie kunnen vaststellen dat bepaalde elementen essentieel zijn om tot een democratie

Nadere informatie

Analyse-instrument seksuele diversiteit in leermiddelen

Analyse-instrument seksuele diversiteit in leermiddelen Analyse-instrument seksuele diversiteit in leermiddelen Een instrument voor de analyse van hoe seksualiteit en seksuele diversiteit voorkomt in leermiddelen voor leerlingen van 4 tot 15 jaar Inleiding

Nadere informatie

(Seksueel & Lichamelijk) Grensoverschrijdend Gedrag Hoe inschatten & Reageren

(Seksueel & Lichamelijk) Grensoverschrijdend Gedrag Hoe inschatten & Reageren (Seksueel & Lichamelijk) Grensoverschrijdend Gedrag Hoe inschatten & Reageren Sam Geuens Klinisch Seksuoloog VVS Ethicus Oplossingsgericht Psychotherapeut (io) Vlaamse Vereniging voor Seksuologie SGG?

Nadere informatie

Betrokkenheid. Competentie. De behoefte aan competentie wordt vervuld.

Betrokkenheid. Competentie. De behoefte aan competentie wordt vervuld. Betrokkenheid Autonomie Competentie Relatie leerkracht Relatie leerlingen De behoefte aan autonomie De behoefte aan competentie De behoefte aan een goede relatie met de leerkracht De behoefte aan goede

Nadere informatie

-Onze school behoort tot het officieel gesubsidieerd onderwijsnet. Het schoolbestuur is de gemeente Olen.

-Onze school behoort tot het officieel gesubsidieerd onderwijsnet. Het schoolbestuur is de gemeente Olen. Pedagogisch project 1. situering onderwijsinstelling 2. levensbeschouwelijke uitgangspunten 3. visie op ontwikkeling en opvoeding 4. het schoolconcept 1. Situering onderwijsinstelling 1.1 Een gemeenteschool:

Nadere informatie

Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit

Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit Menukaart Gezonde basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema

Nadere informatie

TIPS & TRICKS VOOR DOCENTEN

TIPS & TRICKS VOOR DOCENTEN TIPS & TRICKS VOOR DOCENTEN INLEIDING Onderwijs over tolerantie kan soms uitdagend zijn. Naast het ontwikkelen van kennis over tolerantie en gerelateerde begrippen zoals vrijheid en identiteit, is het

Nadere informatie

6. Meningsvorming. doel Kritisch denken voorbereiding op een gesprek over verschillende oplossingen/meningen/enzovoort.

6. Meningsvorming. doel Kritisch denken voorbereiding op een gesprek over verschillende oplossingen/meningen/enzovoort. 6.1 Plakker parade doel Kritisch denken voorbereiding op een gesprek over verschillende oplossingen/meningen/enzovoort. wanneer begin, kern of einde les(senserie) groepssamenstelling klassikaal duur 10-20

Nadere informatie

Dienst Identiteit & kwaliteit Guimardstraat BRUSSEL

Dienst Identiteit & kwaliteit Guimardstraat BRUSSEL Dienst Identiteit & kwaliteit Professionele cultuur versus politiek-ambtelijke cultuur (Van Emst) In veel scholen werkt de ontstane politiek-ambtelijke cultuur onderwijsvernieuwingen en onderwijsverbeteringen

Nadere informatie

WELKOM. Zehra Yildirim

WELKOM. Zehra Yildirim WELKOM Zehra Yildirim Kennismaking Mag ik vragen om recht te staan? De muziek gaat van start Loop door elkaar heen tot de muziek stopt Maak kennis met de persoon die het dichts bij je staat Ga over naar

Nadere informatie

Seksuele Vorming en weerbaarheid

Seksuele Vorming en weerbaarheid Seksuele Vorming en weerbaarheid Workshop Orion Event woensdag 13 maart 2019 Van Koetsveldschool- ZML-Amsterdam (van pionier naar excellent) Even voorstellen.. Presentatie: Urmila Munshi Leerkracht Van

Nadere informatie

Voorkómen van huiselijk geweld

Voorkómen van huiselijk geweld Voorkómen van huiselijk geweld hoe profiteren we van wetenschappelijke kennis? Nico van Oosten senior adviseur Huiselijk en Seksueel Geweld Movisie There is nothing more practical than a good theory (Kurt

Nadere informatie

Educatief materiaal om te werken rond relaties en seksualiteit met de bijhorende VOET

Educatief materiaal om te werken rond relaties en seksualiteit met de bijhorende VOET 1 Educatief materiaal om te werken rond s en seksualiteit met de bijhorende VOET Beddengoed, voorbehoedmiddelengids voor jongeren Een heldere en leerrijke brochure, bruikbaar in klasverband. Het boekje

Nadere informatie

JÄGERMEISTER MARKETINGCODE

JÄGERMEISTER MARKETINGCODE JÄGERMEISTER MARKETINGCODE INLEIDING Sterkedranken zijn cultureel erfgoed en ervan genieten is een eeuwenoude traditie: elke dag worden ze wereldwijd door miljoenen volwassenen op een verantwoorde manier

Nadere informatie

Naar: Raad van Europa, Compasito: Manual on Human Rights Education for Children

Naar: Raad van Europa, Compasito: Manual on Human Rights Education for Children Wat is aanvaardbaar? Naar: Raad van Europa, Compasito: Manual on Human Rights Education for Children Leeftijd: 6-9 jaar; 9-12 jaar Duur: 60 min. Doelen Kinderen discussiëren over gedrag en houdingen. Wat

Nadere informatie

Jeugd gezond heids zorg. 0-19 jaar

Jeugd gezond heids zorg. 0-19 jaar Jeugd gezond heids zorg 0-19 jaar Ongewenst gedrag binnen het onderwijs Meldingsregeling Vertrouwenspersoon Inleiding Meldingen van machtsmisbruik Soms is er sprake van meldingen over een vorm van machtsmisbruik

Nadere informatie

Interne gedragscode voor patiënten- en gehandicaptenorganisaties

Interne gedragscode voor patiënten- en gehandicaptenorganisaties Interne gedragscode voor patiënten- en gehandicaptenorganisaties Wat is een interne gedragscode? Een gedragscode beschrijft expliciet de gedragsnormen en regels voor medewerkers (inclusief vrijwilligers

Nadere informatie

HANDVEST VAN DE VOEDSELHULP

HANDVEST VAN DE VOEDSELHULP OVERLEG VOEDSELHULP HANDVEST VAN DE VOEDSELHULP 1. Inleiding 1. Beschikken over toereikende, adequate en duurzame voeding is een fundamenteel recht dat werd bekrachtigd door de Verenigde Naties. Hun wettelijke

Nadere informatie

De drijfveren zijn ontwikkeld en aangeleverd door Coert-Jan Tomassen van CJT for Sales: Coert-Jan Tomassen info@cjtforsales.com www.cjtforsales.

De drijfveren zijn ontwikkeld en aangeleverd door Coert-Jan Tomassen van CJT for Sales: Coert-Jan Tomassen info@cjtforsales.com www.cjtforsales. Drijfveren Tool 1.0 Carolien van Herrikhuyzen www.cforcycling.nl www.cforcycling.com carolien@cforcycling.nl Om wat handvaten te hebben voor een gesprek met ons begeleidingsteam bij het formuleren van

Nadere informatie

HET M-DECREET. Een eerste stap in de richting van het recht op onderwijs voor kinderen met een beperking

HET M-DECREET. Een eerste stap in de richting van het recht op onderwijs voor kinderen met een beperking HET M-DECREET Een eerste stap in de richting van het recht op onderwijs voor kinderen met een beperking 1 INDELING Het Verdrag betreffende de Rechten van Personen met een Handicap: een nieuw paradigma

Nadere informatie

Dwaaldetectie bij personen met dementie in de thuiszorg

Dwaaldetectie bij personen met dementie in de thuiszorg Dwaaldetectie bij personen met dementie in de thuiszorg Prof Dr Nele Van Den Noortgate Dienst Geriatrie Universitair Ziekenhuis Gent Advies nr 56 16 December 2013 Raadgevend Comité voor Bio-ethiek Inhoud

Nadere informatie

PROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES

PROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES PROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES Bijzondere procesdoelen 4.1 Verantwoordelijkheid tegenover zichzelf 4.2 Eerbied voor de anderen 4.3 Zorg voor de anderen 4.4 Eerbied

Nadere informatie

Internering: POSITIENOTA

Internering: POSITIENOTA Internering: POSITIENOTA 19 december 2016 1 Krachtens artikel 14 van het Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap "waarborgen de Staten die Partij zijn, dat personen met een handicap op

Nadere informatie

Interfederaal Centrum voor gelijke kansen en bestrijding van discriminatie en racisme

Interfederaal Centrum voor gelijke kansen en bestrijding van discriminatie en racisme Interfederaal Centrum voor gelijke kansen en bestrijding van discriminatie en racisme MEDISCHE VISIE OP HANDICAP SOCIALE VISIE OP HANDICAP Exclusie Segregatie Integratie Inclusie Denken in barrières

Nadere informatie

Blauwdruk Leerlijn Seksualiteit

Blauwdruk Leerlijn Seksualiteit RAAK-Pro project: ezond seksueel gedrag in de residentiële jeugdzorg Blauwdruk Leerlijn Seksualiteit Het project Seksueel gezond gedrag in de RJ heeft twee doelstellingen: 1. De handelingsverlegenheid

Nadere informatie

KINDERRECHTEN IN UW KLAS?

KINDERRECHTEN IN UW KLAS? KINDERRECHTEN IN UW KLAS? Doe een beroep op UNICEF België voor gratis lesmateriaal, thematische gastlessen en concrete acties over kinderrechtenen ontwikkelingseducatie. Over UNICEF België UNICEF (het

Nadere informatie