Actief en zelfstandig leren en werken met Nu voor straks en Techniek om je heen

Transcriptie

1 Actief en zelfstandig leren en werken met Nu voor straks en Techniek om je heen Door Hans Betlem, auteur Nu voor straks Inleiding Steeds meer scholen gaan over tot samenvoeging van de vakken natuur- en scheikunde en techniek tot het leergebied Natuur en Techniek. De overlap in de leerstof van de inbrengende vakken is groot; om die reden ligt integratie tot een leergebied voor deze vakkencombinatie voor de hand. In combinatie met biologie en verzorging is uitbreiding mogelijk tot het leergebied Mens en Natuur. Het draagvlak voor het leergebied onder docenten kan vergroot worden door voor de ontwikkeling en voor het uitproberen ervan voldoende tijd uit te trekken. Het kiezen van een goede methode voor een leergebied is niet eenvoudig. Mooie leerboeken zoals voor de mono-vakken zijn er (nog) niet. Het werken met grote aantallen invulkaternen is omslachtig en voor scholen en ouders duur. Beter evolutie dan revolutie is de gedachte die ten grondslag lag aan de samenstelling van de leergebiedplanners die zijn ontwikkeld voor de combinatie Nu voor straks en Techniek om je heen (bijlage 1). De leergebiedplanners kunnen ingezet worden op scholen waar (voorlopig) gekozen wordt voor scenario 2. Ze verdelen de leerstof voor de afzonderlijke vakken in 22 thema s, die in klas 1 en 2 kunnen worden aangeboden. Overlappende stof wordt in de thema s samengevoegd. De leergebiedplanners kunnen worden gedownload op en Een praktijkvoorbeeld In het schooljaar 2006/2007 zijn wij aan het Fioretticollege locatie Bernardus te Hillegom gestart met de leergebieden Natuur en Techniek en Mens en Natuur, na het voorafgaande schooljaar te hebben proefgedraaid met het projectkatern Spanning (ThiemeMeulenhoff). Het bleek zinvol om eerst een jaar te pionieren met projecten naast de bestaande methoden. De leerlingen waren enthousiast, niet alleen vanwege de vrijere vormen van didactiek, maar ook omdat er andere onderwerpen aan bod komen dan in de traditionele lesstof. Maar daaruit blijkt ook, dat de hoeveelheid leerstof die je door het doen van projecten uit het reguliere programma kunt schrappen in de praktijk vaak tegenvalt. Met de leerplanners wordt dit probleem grotendeels ondervangen. Bij nask werken wij al een aantal jaren met de modules actief en zelfstandig leren (te vinden op waarin theorie, practica en ICT tempo-gedifferentieerd worden aangeboden en waarmee de leerlingen zich de stof zelfstandig eigen kunnen maken, gericht op toetsbare taken. Het was dus zaak om iets soortgelijks voor de combinatie Nu voor straks - Techniek om je heen modules actief en zelfstandig leren met een nieuw pakket taken op te stellen. In klas 1 hebben wij twee uur, in klas 2 vier uur voor het leergebied. Omdat de leergebiedplanners een gelijk aantal thema s in de klassen 1 en 2 behandelen zal er in klas 1 flink gesneden moeten worden in het aantal te behandelen thema s. Omdat we naar een minimaal startniveau voor nask in klas 3 toe moeten werken, zullen dan met name de naskgeoriënteerde thema s aan de orde komen. Om techniek niet in de verdrukking te laten komen zal wellicht de lessentabel moeten worden aangepast.

2 Bijlage 2 laat zien hoe de module actief en zelfstandig leren dan uiteindelijk vorm heeft gekregen voor het leergebied. Taken in de verschillende leer- en werkboeken zijn in elkaar geschoven en er is nauwelijks meer sprake van overlap van stof. Al doende ontstaan vanzelf ideeën over hoe een geïntegreerde methode er in de nabije toekomst zou kunnen uitzien. Door evolutie en niet door revolutie!

3 Bijlage 1: voorbeeld leergebiedplanner Themanummer 2: Meten VMBO klas 1 Totale tijd = 9 lesuren (bijv. 3 weken x 3 lesuren) Lessen Theorie In overleg thuis of op school Wat weet je? Techniek om je Nu voor straks (Je kunt uitleg geven. Denk bijv. aan: verschillen, overeenkomsten, werking, benoemen, eigenschappen) Maateenheden: km, cm, mm Kubieke meter/cm 3 /mm 3 Kg, gram, timer, thermometer Massa, schatten, bovenweger, (digitale) balans Volume (v=lxbxh), inhoud, ml Schaalverdeling, schaaldeel, Maatglas, waterspiegel Oefenvragen Afsluitende vragen heen Basisstof Basisstof Tekstboek: Tekstboek: Hoofdstuk 1. par.1.4 Hoofdstuk 1. par.1.4 Hoofdstuk 1. par.1.5 Hoofdstuk 1. par.1.5 Extra stof: Extra stof: Blok 1: oefenvragen Hoofdstuk 1. par.1.6 Praktisch Basisstof Werkboek: Basisstof Werkboek: Opdrachten, Oefeningen, Lengtes in mm en cm Maatlijnen, schaal Blok 1: opdr.5, 6 Blok 1: opdr.7, 8, 9, 10 Practicum Wegen, volume, ml Inhoudsmaten (kubieke cm, mm) Hoofdstuk 1. opdr.1.6 Hoofdstuk 1. opdr lesuren Volume, massa Hoofdstuk 1. opdr.1.8 Onderzoek Hoofdstuk 1. opdr.1.10 Begrippen Beroepen Hoofdstuk 1. opdr.1.14 Hoofdstuk 1. opdr.1.15 Extra opdrachten Extra opdrachten Opmerkingen/ beoordeling Poster maken Hoofdstuk 1. opdr.1.13 Proef met lucht Hoofdstuk 1. opdr.1.9 Presentatie en of Verwerking Wat kun je? Hoe presenteer je? (ontwerpen, oplossing bedenken, Basisopdrachten Basisopdrachten hantering gereedschap, gebruik 3 lesuren materiaal, bewerken, samenwerken) Rekenschijf ontwerpen en Blok 1: werkstuk 2 maken Blok 5: werkstuk 2 materiaal: Meten, rekenen, snijden, karton bewerken Verslag schrijven Hoofdstuk 1. opdr.1.11 Keuzeopdrachten Keuzeopdrachten Maatbeker met schaalverdeling Hoofdstuk 1. opdr.1.12 maken

4 Bijlage 2: voorbeeld werkwijzer

5