JAARVERSLAG Syrische advocaat Serkon Heno studeert rechten. Het UAF gaf mij de kans opnieuw te beginnen

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2015 Syrische advocaat Serkon Heno studeert rechten Het UAF gaf mij de kans opnieuw te beginnen

2 Colofon Coördinatie, redactie en eindredactie Mariette Flipse (UAF) en Marianne Lamers Fotografie Jerry van der Weert, Venus Veldhoen en Mona Alikhah Ontwerp Piraña grafisch ontwerp 2 - UAF jaarverslag 2015

3 Inhoudsopgave Jaarverslag 2015 MISSIE... 4 VOORWOORD MARDJAN SEIGHALI... 5 AFSTUDEERFOTO... 8 VLUCHTELINGSTUDENT SERKON IN CIJFERS IN VOGELVLUCHT HOOFDSTUK 1 ACTUELE ONTWIKKELINGEN HOOFDSTUK 2 BEGELEIDING EN FINANCIERING HOOFDSTUK 3 SAMENWERKING HOOFDSTUK 4 FONDSENWERVING EN FINANCIËN HOOFDSTUK 5 ORGANISATIE

4 Wat doet het UAF? Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF, opgericht in 1948, is de oudste vluchtelingenorganisatie van Nederland. Wij begeleiden vluchtelingen bij hun studie in het hoger onderwijs en het vinden van een baan die aansluit bij hun capaciteiten. Veel vluchtelingen studeerden of werkten al in het land van herkomst. Hun diploma s worden in Nederland vaak niet erkend. Opnieuw studeren is hun enige kans om zich verder te ontwikkelen en hun talenten te benutten. Zo kunnen zij in Nederland een nieuw bestaan opbouwen en een zinvolle bijdrage leveren aan de samenleving. Belangenbehartiging Financiële steun Belangen behartigingen Financiële steun Projecten Begeleiding Projecten Begeleiding Financiële steun Het UAF steunt vluchtelingen met giften en leningen, zodat zij een studie in het hoger onderwijs kunnen volgen. Dit geld is uitsluitend bestemd voor collegegeld, taalcursussen, boeken, computer, reiskosten en andere studiekosten. Begeleiding Het UAF adviseert vluchtelingen over hun studiekeuze en begeleidt hen tijdens hun studie. In de beginfase helpen wij bij het ontwikkelen van taal- en studievaardigheden. Om de kans op een baan te vergroten biedt het UAF aan het eind van de studie extra begeleiding, een sollicitatietraining en netwerkbijeenkomsten aan. Projecten Om te innoveren en specifieke doelgroepen (zoals bedreigde wetenschappers, mbo ers of startende ondernemers) beter te begeleiden, initieert het UAF projecten. Projecten bieden de ruimte om out of the box ideeën te ontwikkelen, nieuwe methodieken te testen en werkprocessen te verbeteren. Belangenbeharting Het UAF treedt op als belangenbehartiger van hoger opgeleide vluchtelingen in Nederland. Wij werken samen met onderwijsinstellingen, het bedrijfsleven en overheden aan het vergroten van studiesucces en kansen op de arbeidsmarkt voor vluchtelingen. Ook mengen wij ons nadrukkelijk in het maatschappelijke debat en zoeken wij gericht de publiciteit op. 4 - UAF jaarverslag 2015

5 VOORWOORD Voor een snelle en goede integratie van vluchtelingen in Nederland, moeten we nog meer maatwerk bieden Mardjan Seighali directeur-bestuurder van het UAF

6 Laten we met vertrouwen vooruit blijven kijken

7 Mardjan Seighali directeur-bestuurder van het UAF Als er één thema voor mij centraal stond in 2015, dan is dat verbondenheid. Misschien niet zo voor de hand liggend, gezien al het menselijk drama dat plaatsvond in dat roerige jaar en de tweedeling die dat vaak tot gevolg had. Maar toch: verbondenheid. De terroristische aanslagen in Frankrijk zijn in mijn ogen een aanslag geweest op de democratie en hadden een enorme impact op heel Europa. Een impact die we nog jarenlang zullen voelen. In datzelfde jaar werden vluchtelingen op grote schaal slachtoffer van het geweld in hun land. Het aantal mensen dat zich gedwongen zag om huis en haard te verlaten, zwol aan tot een grote groep mensen die veiligheid en vrijheid zocht in Europa. En precies die termen verbinden ons: wij Europeanen voelen ons door de aanslagen aangetast in onze vrijheid en veiligheid en vluchtelingen voelen hetzelfde in hun land. Het is ook verbondenheid die ik heb gevoeld in de opvang van vluchtelingen. De grote toestroom van vluchtelingen kunnen we niet anders dan samen aanpakken. Niet alleen bij de overheid, maar ook bij maatschappelijke organisaties, bedrijven en onderwijsinstellingen werden de handen ineen geslagen. Samen met ons dachten zij na over het lot en het toekomstperspectief van vluchtelingen in Nederland: wat kan er beter en wat kunnen we gemeenschappelijk ontwikkelen? Binnen onze eigen organisatie werden we ons ook meer bewust van zaken die anders kunnen. We hebben daarom het afgelopen jaar onze selectiecriteria verscherpt en daarnaast een helpdesklijn geopend waar we vluchtelingen met een verblijfsvergunning informeerden over hun rechten en plichten, zowel educatief als financieel. Veel van hen konden we eerst doorverwijzen naar een taalopleiding, betaald uit hun eigen inburgeringsbudget. We willen een flexibelere organisatie zijn die beter kan aansluiten op de ontwikkelingen in de samenleving. Een snelle en goede integratie van vluchtelingen in Nederland is bij het UAF altijd een centraal thema geweest en blijft dat in de toekomst ook. Om dat te bereiken, moeten we nog meer maatwerk bieden en moeten we scherper kijken naar de route die een student doorloopt. Alleen samen kunnen we vluchtelingstudenten een stevige basis geven voor een succesvolle toekomst Er staat ons nog een hoop te doen dus. Binnen de eigen organisatie en samen met onze partners. Vandaar ook de focus in dit jaarverslag op zowel onze eigen medewerkers als belangrijke ketenpartners van het UAF. Alleen samen kunnen we vluchtelingstudenten een stevige basis geven voor een succesvolle toekomst. Laten we met vertrouwen vooruit blijven kijken. De verbondenheid die in 2015 ontstond tussen politiek, onderwijs, maatschappelijke organisaties, bedrijven en samenleving, is van buitengewoon grote waarde. Er ontstond een gevoel van urgentie, van gemeenschappelijkheid en van collectieve goodwill, om er samen iets aan te doen. Ik hoop dat 2015 daarin een start is geweest. UAF jaarverslag

8 8 - UAF jaarverslag 2015

9 Vluchtelingen die in 2015 afstudeerden, werden tijdens het jaarlijkse afstudeerfeest van het UAF feestelijk gehuldigd. UAF jaarverslag

10 Ik wil in Nederland hetzelfde bereiken als in Syrië

11 Serkon Heno (31) De oorlog in Syrië heeft ons leven kapot gemaakt. Ik had een succesvol advocatenkantoor in Aleppo en mijn vrouw Ilona werkte als manager in een dutyfreeshop aan de grens met Turkije. Ik was aan het werk toen ze me kwamen halen. Van het leger moest ik mijn kantoor opgeven voor de dienstplicht die in 2010 inging voor alle Syrische mannen tussen de achttien en de 42 jaar. De soldaten die mijn kantoor binnenvielen namen me mee naar een legerbasis waar ik voor een schijntje aan het werk moest. Ik mocht de basis waar ik werd gestationeerd niet verlaten, ook niet om mijn zeven maanden zwangere vrouw te zien. En ook niet om mijn kind vast te houden, toen het werd geboren. Ik krijg van het UAF alle financiële steun die ik voor mijn studie nodig heb Mijn zoon wist niet wie ik was, toen hij me na twee jaar voor de eerste keer zag. Heel lang blijven kon ik ook niet, omdat ik tegen de regels in het leger had verlaten. Ik wilde geen wapen dragen of mensen doodmaken. Als ze me zouden vinden, zou ik ter dood veroordeeld worden. Zes dagen lang hebben we met zijn drieën in een verborgen ruimte in een vrachtwagen gezeten. De chauffeur heeft geen woord met ons gesproken. We deelden alleen onze sigaretten, zwijgend. Welkom in Nederland, zei hij, toen hij ons afzette op een provinciale weg midden tussen de weilanden, en wees ons de weg naar Ter Apel. De laatste kilometers legden we die zomerdag in 2013 te voet af. Ilona, hoogzwanger van de tweede en met onze zoon dicht tegen haar aan, doodsbang om alsnog opgepakt en teruggestuurd te worden, en ik met onze enige koffer, vooral vol verbazing om al het platte groen om ons heen. In Nederland ging gelukkig alles heel snel. Drie weken na onze aankomst in Ter Apel kregen we een verblijfsvergunning en werden we doorgestuurd naar het asielzoekerscentrum in Deventer. Daar las ik op internet over Radboud in to Languages, een intensieve taalcursus aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Een COA-medewerker wees me vervolgens op het UAF. Na een telefoontje en een toets werd ik geaccepteerd. Het leren van de taal had op dat moment de hoogste prioriteit voor mij. Alleen dan zou ik mijn ambities waar kunnen maken. Dat lukte. Binnen tien maanden behaalde ik dankzij de Radboud Universiteit en het UAF niveau C1, het hoogst haalbare niveau in de Nederlandse taal voor anderstaligen. Omdat mijn vrouw en ik boven de dertig zijn, hebben we geen recht meer op studiefinanciering. We krijgen van het UAF alle financiële steun die we voor onze studie nodig hebben. Onze reis- en studiekosten, onze boeken; dat alles betaalt het UAF. Bij twijfel of belemmeringen moedigde de studentenbegeleider ons altijd aan. Al waren die momenten er in mijn geval eigenlijk niet veel. Ik heb een duidelijk doel voor ogen en ben heel erg gemotiveerd om dat doel te behalen. Ik wil in Nederland hetzelfde bereiken als in Syrië. Ik mag op de Radboud Universiteit een verkort programma van de studie rechten volgen. In een gesprek met mijn decanen heb ik hen kunnen overtuigen dat ik het kan. Ik heb zowel voor het eerste als voor het tweede jaar vrijstellingen gekregen voor een aantal vakken, waardoor ik na acht maanden studie nu in het tweede jaar zit. Mijn tweede leven is nog maar net begonnen. Het UAF gaf mij de kans om opnieuw te beginnen. UAF jaarverslag

12 Het UAF in cijfers in 2015 Belangrijkste resultaten studenten aangenomen 261 studenten gestart met studie 170 afgestudeerden stageplaatsen banen 4startende ondernemers Herkomstlanden van geaccepteerde nieuwe studenten % 38% 8% 17% 18% 5% 5% 22% 31% 7% 4% 7% 26% 14% 6% 5% 36% Syrië Iran Irak Afghanistan Eritrea Diversen 12 - UAF jaarverslag 2015

13 1.278 vluchtelingen die zich op een studie voorbereiden % wo 381 op zoek naar baan 934 bezig met een studie 47% hbo studieniveau's 29% mbo Studierichtingen 30% 29% 24% 8% 5% 4% Zorg & welzijn Informatica, techniek & exact Economie Kunst & cultuur Rechten Overig

14 u 789 vluchtelingen aan de slag via Startbaan, in samenwerking met VluchtelingenWerk Nederland en met financiële hulp van de Nationale Postcode Loterij u nieuwe particuliere donateurs 2015 in vogelvlucht u Convenant met de Hogeschool Rotterdam en de Hogeschool Leiden u Vijf nieuwe samenwerkingsovereenkomsten met gemeenten u Verdubbeling van het aantal werkgevers dat zich verbond aan het UAF: meer dan vijftig nieuwe werkgevers u De overheid stelt de Taskforce Vluchtelingen Hoger Onderwijs en de Taskforce Integratie en Werk Vluchtelingen in. Het UAF brengt haar expertise in u De start van Het Nieuwe Netwerk, een ontmoetingsplaats op LinkedIn, ontwikkeld samen met VluchtelingenWerk Nederland u Toespraken van UAF-studenten op Bevrijdingsfestivals u Van een Bestuursmodel naar een Raad van Toezichtmodel u Winnaar van de Kees Bleichrodt Award 2015: vluchtelingstudent Firas Al Khoury u Het studiegerelateerde onderzoek geïntroduceerd u Een nieuwe begeleidingsmethodiek en het digitale studentenplatform Mijn UAF u In herinnering: professor Zdenek Radslav Dittrich, de eerste afgestudeerde UAF-student (overleden op 24 december 2015) 14 - UAF jaarverslag 2015

15 HOOFDSTUK 1 ACTUELE ONTWIKKELINGEN Het gevoel van urgentie en de wil om samen te werken zie ik als de grootste winst van het afgelopen jaar Albert de Voogd hoofd studentenbegeleiding UAF

16 Het actieteam, van links naar rechts: Brenda Teunissen, Sjoerd Toonstra, Mardjan Seighali, Jasper Vink, Stannie Maessen, Friso Harms, Boukje de Haan, Merijn Offringa en Albert de Voogd 16 - UAF jaarverslag 2015

17 HOOFDSTUK 1 ACTUELE ONTWIKKELINGEN Albert de Voogd hoofd studentenbegeleiding UAF Het jaar 2015 heeft mijn kijk op onze manier van werken veranderd. De komst van zoveel vluchtelingen dwingt ons om naar nieuwe oplossingen te zoeken. Als samenleving staan we voor de vraag hoe we vluchtelingen zo snel mogelijk kunnen laten meedoen. Een opleiding op maat is de sleutel om werk te vinden en op termijn een nieuw bestaan in Nederland op te bouwen. Werken en leren tegelijk, dáár ligt voor vluchtelingen die al een diploma hebben de toekomst. Het najaar van 2015 was de start van een periode vol dynamiek waarin particulieren, hogescholen, universiteiten en werkgevers met allerlei initiatieven naar ons toekwamen om vluchtelingen te steunen. Ook de Nederlandse regering pakte haar rol en initieerde in augustus 2015 een interdepartementaal overleg met alle betrokkenen. Onze boodschap was helder: maak niet meteen nieuw beleid, het wiel hoeft niet opnieuw te worden uitgevonden, maar haal bekende drempels weg. We hadden in dit proces een adviserende rol. Veel partijen keken naar het UAF als het aankwam op ervaring en expertise: hoe pakken we zoiets aan? De handen zijn in 2015 veel meer ineen geslagen. Het gevoel van urgentie en de wil om samen te werken zie ik als de grootste winst van het afgelopen jaar. Dit is echter niet meer dan een eerste aanzet. Het echte werk moet het komende jaar en daarna gebeuren. UAF jaarverslag

18 Bijna mensen vroegen vorig jaar asiel aan in Nederland. Een groot deel van deze vluchtelingen bestaat uit relatief jonge mensen afkomstig uit Syrië. Volgens een inschatting van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) is een derde van de Syrische vluchtelingen hoogopgeleid. Het aantal aanmeldingen bij het UAF steeg in 2015 nog niet zo hard, omdat deze vluchtelingen eerst bezig zijn met het leren van de Nederlandse taal en hun inburgeringstraject. Uitgaande van de huidige situatie houdt het UAF er rekening mee dat het aantal aanvragen voor begeleiding en ondersteuning bij een studie minimaal zal verdubbelen. De vluchtelingenstroom die vanaf de zomer van 2015 op gang kwam, benadrukte nogmaals hoe groot de urgentie is om de strategieagenda de komende jaren goed aan te laten sluiten op actuele ontwikkelingen De afgelopen jaren zijn al veel veranderingen binnen de organisatie in gang gezet. Zo hebben we de efficiency van onze werkprocessen verhoogd, en hebben we de selectie en begeleiding verbeterd om de uitval van vluchtelingstudenten in het onderwijs terug te dringen. Ook hebben we de samenwerking met Het actieteam in het kort Naar aanleiding van de grote vluchtelingenstroom die na de zomer 2015 in Nederland op gang kwam en de reacties die dat teweeg bracht in de samenleving, formeerde het UAF in september een actieteam binnen de eigen organisatie. Acht medewerkers kwamen en komen tot op heden regel matig bij elkaar om snel te kunnen reageren op de actuele ontwikkelingen. Het actieteam biedt het UAF ook de ruimte om zich beter te beraden op haar eigen beleid en strategie voor de komende jaren. taalaanbieders geïntensiveerd. Om in de toekomst de grote groep vluchtelingen die zich bij ons gaat aanmelden goed te kunnen begeleiden, willen we echter nog slimmer opereren. Het openen van een helpdesklijn waar we vluchtelingen met een verblijfsvergunning eerst door verwijzen naar een geschikte taalopleiding, is daar een goed voorbeeld van. Meedoen Willen wij dat vluchtelingen succesvol integreren, dan moeten we hen ook eerder laten meedoen in onze samenleving. Uit een rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) dat in december 2015 werd gepresenteerd, blijkt dat vluchtelingen nog steeds een forse achterstandspositie hebben op de arbeidsmarkt. Dit is een analyse die het UAF herkent. Vluchtelingen slagen er vaak wel in om baan te vinden, maar minder goed om die te behouden. Ze zijn vaak de eersten die er bij een reorganisatie uit liggen en van loopbaanontwikkeling is vrijwel geen sprake. De WRR pleit voor een zorgvuldige en snelle asielprocedure waarin meer aandacht is voor het arbeidspotentieel van vluchtelingen en hun mogelijkheden op de Nederlandse arbeidsmarkt. Ook is de raad voor een aanpak waarin het leren van de taal, het volgen van een opleiding, het krijgen van huisvesting en het vinden van werk niet na elkaar, maar meer gelijktijdig plaatsvinden. Het moet dus fundamenteel anders. Om die achterstandspositie op te heffen, heeft het UAF de steun van haar ketenpartners nodig. Op 18 september 2015 pleitte het UAF in het Radio 1 journaal voor een nationaal actieplan. Een vluchteling is bijvoorbeeld goed geholpen als hij met behoud van uitkering kan studeren. Het bieden van meer werkervaringsplekken en stages kan een oplossing zijn en geeft vluchtelingen een eerlijkere kans in de sollicitatieprocedure. Hoger onderwijsinstellingen kunnen meer maatwerk 18 - UAF jaarverslag 2015

19 HOOFDSTUK 1 ACTUELE ONTWIKKELINGEN Ik wil mijn eigen centen verdienen 2015 was haar dertiende jaar in Nederland zonder verblijfsvergunning. Armine Alexanjan (26) laat zich echter niet ontmoedigen door de vele verhuizingen, rechtszaken en de constante dreiging van uitzetting. Ze werkte zich met steun van het UAF op tot een hbo-studie fiscaal recht en economie en begon in 2015 met haar afstudeertraject. Lees het hele verhaal van Armine Alexanjan op bieden. Zij kunnen vluchtelingen bijvoorbeeld meer tijd bieden als het gaat om een bindend studieadvies. Werkgevers kunnen meer naar competenties kijken in plaats van naar achtergrond of de inhoud van een cv. Samenwerking Een goede samenwerking met alle ketenpartners is van groot belang: van de medewerkers van COA en de vrijwilligers van VluchtelingenWerk Nederland tot decanen en docenten op hoger onderwijsinstellingen en werkgevers. Inmiddels hebben wij met steeds meer hoger onderwijsinstellingen een goede samenwerking om vluchtelingen beter te begeleiden. Met veertien gemeenten hebben wij structurele afspraken over de mogelijkheid om te studeren met behoud van uitkering. Met meer dan vijftig nieuwe werkgevers hebben wij in 2015 een samenwerkingsovereenkomst gesloten. In september 2015 werden de handen op verschillende terreinen meer in ineen geslagen en nam het UAF samen met onder meer de koepelorganisaties uit het hoger onderwijs en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap deel aan de Taskforce Vluchtelingen Hoger Onderwijs. Deze werd opgericht om een plan van aanpak op te stellen om een soepele in- en doorstroom van vluchtelingstudenten in het hoger onderwijs te garanderen. Samen met onder meer het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de werkgeversorganisatie VNO-NCW en VluchtelingenWerk Nederland zit het UAF daarnaast in de Taskforce Integratie en Werk vluchtelingen om de toetreding van vluchtelingen tot de arbeidsmarkt te stimuleren en te vergemakkelijken. In het voorjaar van 2016 presenteren beide taskforces hun adviezen. In het najaar van 2015 meldden veel UAFdonateurs, studenten en andere betrokken particulieren zich als vrijwilliger. Een beperkt aantal van hen konden wij al als mentor koppelen aan een student. Het UAF is van oudsher geen vrijwilligersorganisatie maar een vrijwillige mentor is volgens ons een goede aanvulling op het brede pakket van professionele begeleiding dat het UAF biedt. We waren in januari 2016 dan ook blij te horen dat de Nationale Postcode Loterij onze aanvraag voor het uitvoeren van een mentoringprogramma honoreert met een bijdrage van 1,5 miljoen. Met dit bedrag krijgt het UAF de kans om een schil van vrijwilligers om de organisatie heen te bouwen. Taal heeft prioriteit Taal blijft een topprioriteit. Om te studeren en om mee te doen in de Nederlandse samenleving is een goede beheersing van de Nederlandse taal UAF jaarverslag

20 noodzakelijk. Het UAF zet zich daarom samen met gecertificeerde taalinstituten en onderwijsinstellingen in voor goed taalonderwijs. Belangrijk is dat er een landelijk dekkend aanbod komt van goed taalonderwijs dat aansluit bij het niveau van hoogopgeleide vluchtelingen. Investeren in schakeljaren voor taalontwikkeling en studievaardigheden, maar ook meer aandacht voor de Engelse taal is een absolute noodzaak. Verandering van binnenuit Als organisatie stellen wij ons flexibel op om zo beter aan te kunnen sluiten op de huidige ontwikkelingen. De uitdaging van de toekomst is om vluchtelingen meteen mee te laten doen in de samenleving. Een snelle inburgering staat voorop. Daarvoor brengen we snel in kaart wat de kennis en vaardigheden zijn van vluchtelingen. Hierin geldt weer: we kunnen het niet alleen. Zo is het bijvoorbeeld van belang dat diploma s anders gewaardeerd worden en de mogelijkheid geven tot een programma op maat, zodat niet onnodig veel tijd verloren gaat door het overdoen van een opleiding. VERSTERKING VAN DRAAGVLAK VOOR VLUCHTELINGEN De discussie over vluchtelingen is in 2015 sterk gepolariseerd. Het UAF vindt het van het grootste belang dat er in Nederland voldoende draagvlak is voor mensen die op de vlucht voor oorlog en onderdrukking in Nederland asiel aanvragen. Het UAF heeft zich in 2015 actief in de discussie gemengd en op verschillende manieren laten zien dat achter iedere vluchteling een mens met een verhaal schuilgaat. Ook laten wij zien wat het UAF met steun van al haar sympathisanten en gevers doet voor vluchtelingstudenten. In 2015 hebben we een start gemaakt met de ontwikkeling van een campagne om Nederlandse studenten in het hoger onderwijs meer te betrekken bij hun gevluchte studiegenoten. Studenten zijn voor het UAF een belangrijke doelgroep: het zijn de investeerders van de toekomst. Deze campagne wordt in 2016 gelanceerd. Wat betreft het in kaart brengen van de kennis en vaardigheden van vluchtelingstudenten, hebben we in 2015 ervaring opgedaan met ons studiegerelateerd onderzoek. Voorheen keken we bij de toelating van studenten alleen naar vlucht- en studieachtergrond en taalbeheersing, maar met dit onderzoek selecteren we voortaan ook op motivatie en studiefitheid. Onze inspanningen zijn erop gericht om studieuitval op een later moment te voorkomen. In 2016 ontwikkelt het UAF een nieuw meerjarenbeleidsplan waarbij we ook externe deskundigen vanuit het onderwijs, de overheid en de werkgeversorganisaties gaan betrekken. Een begin is al gemaakt in de zomer en het najaar van UAF jaarverslag 2015

21 HOOFDSTUK 2 BEGELEIDING EN FINANCIERING Niet iedere vluchtelingstudent heeft hetzelfde nodig Marjoleine van der Zeijden studentenbegeleider bij het UAF

22 Marjoleine van der Zeijden studentenbegeleiding bij het UAF Ik heb het UAF in de zeventien jaar dat ik hier werk, zien groeien van zes studentenbegeleiders naar de 35 die er nu zijn. De grote vluchtelingenstroom die in 2015 op gang kwam, raakt me zeer en sterkt me ook in het vertrouwen dat ik heb in het UAF. Door een nieuwe begeleidingsmethodiek kunnen we studenten nog beter ondersteunen. Onze studenten zijn hoogopgeleide, zelfstandige mensen, maar ook daar zit differentiatie in. Niet iedereen heeft hetzelfde nodig. We delen onze studenten sinds 2015 in in drie begeleidingsniveaus. We kunnen met deze nieuwe methodiek een eenduidiger begeleiding van meer kwaliteit bieden en zo de uitval van studenten verminderen. Het nieuwe volgsysteem op Mijn UAF past naadloos in onze nieuwe methodiek. Waar voorheen alles nog per post of mail ging, gaat nu steeds meer via Mijn UAF. Deze digitale ondersteuning is ontzettend waardevol: we werken sneller, we hebben beter zicht op de voortgang van onze studenten en zij hebben meer zicht op hun eigen voortgang. Mijn UAF is nog volop in ontwikkeling. Binnenkort komen niet alleen de voortgangsrapportages, maar ook andere belangrijke documenten zoals diploma s erin te staan en gaan ook de betalingen via Mijn UAF. Ik kijk ernaar uit.

23 HOOFDSTUK 2 BEGELEIDING EN FINANCIERING Stap 1: Aanmelding en voorbereiding In 2015 vroegen mensen asiel aan in Nederland. Dit aantal is bijna twee keer zo hoog als in het voorgaande jaar (29.891). Volgens Gerard Bakker, directeur van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA), is een derde van deze groep academisch opgeleid en heeft een derde een hbo- of mbo-niveau. De mensen die nu de asielprocedure doorlopen, zijn nog niet in de gelegenheid om te gaan studeren. Zij zijn bezig met hun aanvraag voor een verblijfsvergunning en hebben vaak nog geen vaste woonplek. Vluchtelingen die willen studeren, zijn dus meestal al wat langer in Nederland. Het UAF verwacht dat op termijn het aantal aanmeldingen zal verdubbelen. In 2015 klopten vluchtelingen aan bij het UAF met de vraag of wij hen willen begeleiden bij een studie en het vinden van een baan. Studentenbegeleiding in het kort Het UAF heeft veel ervaring met de begeleiding van vluchtelingen tijdens de studie en bij het opbouwen van een nieuw bestaan. Wij doen dat al sinds In 2015 begeleidden 35 studentenbegeleiders en intakers en 13 arbeidsconsulenten maar liefst vluchtelingen met meer dan tachtig verschillende nationaliteiten. UAF-medewerkers geven vluchtelingen advies over alles wat bij een studie komt kijken. Ook weten zij waar vluchtelingen tegenaan lopen bij hun integratie in Nederland. UAFmedewerkers zijn vraagbaak en bieden morele steun waar nodig. Het UAF vergoedt studiegerelateerde kosten als dat via andere kanalen niet mogelijk is. Sommigen hebben in het land van herkomst al een opleiding gevolgd en werkervaring opgedaan. Anderen hebben hun studie moeten afbreken. Tijdens hun vlucht hebben ze laten zien dat ze over waardevolle eigenschappen beschikken. Ze zijn nieuwsgierig, initiatiefrijk, ze hebben lef en het zijn echte doorzetters. In Nederland staan ze nu voor de opgave om een nieuw leven op te bouwen, hun plek te vinden in onze samenleving en hun eigen brood te verdienen. Het aandeel hoogopgeleide Syriërs dat zich bij ons aanmeldde, steeg de laatste jaren aanzienlijk: in 2013 was 8% Syriër, in 2014 was dat 38% en in 2015 was 51% van de nieuw aangenomen studenten een Syriër. Studiegerelateerd onderzoek In 2015 heeft het UAF 550 nieuwe studenten aangenomen. Zij voldeden aan de toelatingseisen en hebben ons studiegerelateerde onderzoek (SGO) met succes doorlopen. Met het SGO selecteren we sinds 2015 ook op motivatie en studiefitheid, waar voorheen alleen naar vluchten studieachtergrond en taalbeheersing werd gekeken. Het UAF verwees 577 vluchtelingen met een taaladvies door naar een taalinstituut en 435 vluchtelingen wezen we af, omdat ze niet aan onze criteria voldeden. In totaal zijn vluchtelingen nu bezig met een voorbereidingstraject. Gemiddeld duurt het twee jaar voordat een vluchteling ook daadwerkelijk aan een studie begint. De student werkt in deze periode via zogenoemde taalschakeltrajecten (aangeboden door hoger onderwijsinstellingen) deficiënties weg, vergroot zijn studie vaardigheden en versterkt zijn taalniveau zodanig dat hij mee kan doen op het niveau van het hoger onderwijs. De termijn van twee jaar proberen wij terug te dringen door de studieresultaten beter te monitoren en sneller in te grijpen bij vertraging. UAF jaarverslag

24 Snellere integratie De wachttijd voor een verblijfsvergunning liep eind 2015 flink op. Zolang een vluchteling geen verblijfsvergunning heeft, kan hij ook geen beroep doen op het inburgeringsbudget en zijn dus ook de mogelijkheden beperkt om de Nederlandse taal te leren. Om vluchtelingen sneller te laten integreren, pleitte directeur Mardjan Seighali in het najaar van 2015 voor een competentiepaspoort. Haar boodschap: breng in een vroeg stadium in kaart welke kennis en competenties een vluchteling met zich meebrengt. Het COA gaat in samenwerking met de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) en het UAF inventariseren hoe vluchtelingen met een verblijfsstatus in het asielzoekerscentrum beter voorbereid kunnen worden op de arbeidsmarkt. Het UAF heeft veel expertise in huis die zo in een vroeg stadium in de asielprocedure kan worden benut. Er wordt gedacht aan trainingen, mentoring en een informatieplatform. Het UAF voert een deel van de activiteiten uit. LEARNING THE BASICS In 2015 ontving het UAF subsidie van het Europese Asiel- en Migratiefonds (AMIF) om samen met haar onderwijspartners een modulair studievoorbereidingsprogramma over studiekeuze en arbeidsmarktoriëntatie, en studievaardigheden te starten. Dit programma Learning the Basics is erop gericht om aan de bestaande programma s van de taalschakeltrajecten extra onderdelen toe te voegen zodat de kwaliteit verbetert. Alleen was het mij nooit gelukt De Irakese Firas Al Khoury (30) haalde in 2015 zijn arts-assessment en won in hetzelfde jaar de Kees Bleichrodt Award De prijs is ingesteld ter nagedachtenis aan Kees Bleichrodt, voormalig directeur van het UAF, en staat symbool voor het talent en het doorzettingsvermogen van vluchtelingen. Lees het hele verhaal van Firas Al Khoury op UAF jaarverslag 2015

25 De weg van de vluchtelingstudent Vluchteling in azc met een studiewens Het UAF begeleidt vluchtelingen door hun hele studie heen, vanaf voorbereiding tot en met het vinden van een baan. Daarbij is samenwerking met externe partners van onmisbaar belang. UAF extern Admission Office Voorlichter UAF UAF Meldt zich aan Advies: aanmelden of eerst Nederlands leren extern extern Wordt geaccepteerd door het UAF Taalinstituut COA, VluchtelingenWerk Studentenbegeleider / Consulent Job Support Studentenbegeleider UAF Ondertekening begeleidingsovereenkomst Voorbereiding op studie: Nederlands en aanvullende vakken Studiekeuze extern extern Taalinstituut, schakeljaar Staatsexamen NT2 programma 2 Consulent Job Support Studentenbegeleider UAF Stage Studeren extern Bedrijf, organisatie, onderwijsinstelling Universiteit, hogeschool Studeert af Consulent Job Support UAF Zoekt werk Vindt een baan Loopbaanbegeleiding extern UAF jaarverslag

26 Stap 2: Studie In 2015 volgden 934 studenten een opleiding. Daarvan studeerde 24% aan een universiteit, 47% aan een hogeschool en 29% deed een mbo-opleiding. Studentenbegeleidingsmethodiek Om ervoor te zorgen dat meer studenten hun diploma halen, hebben wij onze begeleidingsmethodiek vernieuwd. Er staat geen standaardperiode meer voor een studie (of de voorbereiding daarop), maar we sluiten nu beter aan op het tempo en de begeleidingsvragen van een vluchtelingstudent. In sommige gevallen heeft een student meer begeleiding nodig, in andere gevallen minder. Deze aanpak op maat verhoogt de kwaliteit, leidt tot minder uitval van studenten en bespaart tijd. De begeleiding van studenten die een mbo-traject volgen, vergt relatief meer tijd en expertise. Vooral voor de oudere studenten is het moeilijk om een leerwerkplek te vinden. Zij hebben intensieve begeleiding nodig die bestaat uit veel aandacht voor sollicitatie- en presentatievaardigheden, het volgen van trainingen over de werking van het onderwijssysteem en het opbouwen van een netwerk. Mijn UAF Om de dienstverlening aan studenten te verbeteren, heeft het UAF op de website een afgesloten gedeelte ingericht waar studenten in 2016 alle relevante informatie kunnen vinden die noodzakelijk is voor de begeleiding die het UAF hen biedt. Ook kunnen studenten zelf mutaties en informatie over hun studieresultaten invoeren. In 2015 hebben wij de voortgangschecks verbeterd. Het nieuwe studentvolgsysteem wordt nu gedaan via Mijn UAF. Dit levert zowel de student als de begeleider meer gebruikersgemak en een tijdsbesparing op. TAAL CENTRAAL Vluchtelingstudenten willen zo snel mogelijk starten met een opleiding en het UAF wil dat graag mogelijk maken. Voor een goede en duurzame integratie en om een opleiding in Nederland te kunnen volgen is het echter noodzakelijk dat de studenten de Nederlandse taal beheersen. In 2015 hebben wij 577 vluchtelingen via een speciaal daarvoor ingerichte helpdesklijn eerst een taaladvies gegeven en doorverwezen naar gecertificeerde taalaanbieders. Vluchtelingen betalen hun taalcursus zelf vanuit hun persoonlijk inburgeringsbudget, een lening vanuit de Nederlandse overheid. Als vluchtelingen binnen drie jaar hun inburgeringsexamen halen, wordt de lening omgezet naar een gift. Met de verhoogde instroom van vluchtelingen en de toename en uitbreiding van asielzoekerscentra groeit de behoefte aan goed taalonderwijs. In sommige regio s is het aanbod nog onvoldoende. Middels de ingerichte helpdesklijn verwijst het UAF vluchtelingen met een verblijfsvergunning liefst zo snel mogelijk door naar een taalinstituut. Nu de wachttijd voor een verblijfsvergunning toeneemt, verwijst het UAF asielzoekers die nog geen verblijfsvergunning hebben naar gratis online taalcursussen zoals die zijn ontwikkeld door onder meer de Rijksuniversiteit Groningen UAF jaarverslag 2015

27 HOOFDSTUK 2 BEGELEIDING EN FINANCIERING Mentorennetwerk Een studentenbegeleider begeleidt ongeveer 100 tot 150 vluchtelingen. De begeleiding vindt hoofdzakelijk telefonisch en via plaats en spitst zich toe op de voortgang van de studie. Eén-opéén begeleiding door vrijwillige mentoren helpt vluchtelingen om beter thuis te raken op een onderwijsinstelling en in de samenleving. Het UAF heeft eerder ervaring opgedaan met bedrijfsmentoren, mentoren die vanuit het servicenetwerk De Soroptimisten vrouwelijke studenten begeleidden en mentoren die uitgenodigde vluchtelingen begeleidden. Deze ervaringen hebben ons geleerd dat een mentorenprogramma succesvol kan zijn mits er aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Zo is een goede match van mentor en mentee, een (interculturele) training en begeleiding van beiden van groot belang. Dankzij een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij kan het UAF in de komende jaren een mentorennetwerk opzetten op de hoger onderwijsinstellingen. Vluchtelingstudenten worden wanneer zij daar behoefte aan hebben, gekoppeld aan een medestudent. Het UAF maakt de match en biedt ondersteuning waar nodig. In 2015 hebben we voor dit project al een verkennend vooronderzoek verricht. Daaruit blijkt onder meer dat 85% van de vluchtelingstudenten graag aan een mentor gekoppeld wordt. Kortere opleidingen De Hogeschool Utrecht ontwikkelde in samenwerking met het UAF, de gemeente Utrecht en het bedrijf AFAS Software een unieke prebachelor opleiding speciaal voor vluchtelingen. Hogeschool Utrecht biedt dertig hoogopgeleide vluchtelingstudenten met een ICT-achtergrond gedurende zes maanden vakken aan op het gebied van ICT en de Nederlandse taal. In samenwerking met AFAS Software worden zij voorbereid op een ICT-baan in Nederland. Het project past in onze plannen om in de toekomst meer nieuwe concepten te gaan uitproberen die zijn gericht op het snel vinden van werk. Stap 3: Werk Het UAF begeleidt vluchtelingen ook bij het vinden van stages, vrijwilligerswerk en een passende plek op de Nederlandse arbeidsmarkt. 450 studenten kregen individuele begeleiding waarvan 195 een sollicitatietraining volgden. Een ruime meerderheid van de afgestudeerden van het UAF vindt binnen een jaar een baan. In 2015 waren dat er 207, 150 mensen vonden een stage. 28 studenten volgden al een duaal traject. Dertig studenten vonden in 2015 een duale werkplek en zijn dus gestart met de studie. Taskforce werk De Taskforce Integratie en Werk Vluchtelingen waar het UAF sinds het najaar van 2015 aan deelneemt, wil onder meer met vertegenwoordigers van het UAF, het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de werkgeversorganisatie VNO-NCW en VluchtelingenWerk Nederland de toetreding van vluchtelingen tot de arbeidsmarkt stimuleren en vergemakkelijken. Vluchtelingen zijn vaak zeer gemotiveerd en ook de beheersing van de Nederlandse taal is in de meeste gevallen goed genoeg om mee te kunnen doen. Langdurige samenwerking Het UAF zet bij werkgevers in op langdurige samenwerking. In 2015 verdubbelde het aantal werkgevers dat zich verbond aan het UAF. Meer dan vijftig nieuwe werkgevers meldden zich. Zo sloot de Vereniging Nederlandse Ziekenhuizen zich aan en biedt Dura Vermeer het UAF de komende twee jaar ieder jaar drie betaalde UAF jaarverslag

28 werkervaringsplekken en twee stageplaatsen. Daarnaast deed het bedrijf een schenking van NS verdubbelde het aantal werkervaringsplaatsen van vijf naar tien en het UAF plaatste vijftig mensen bij samenwerkingspartners. De interesse van bedrijven heeft in 2015 wel tot meer werkervaringsplekken geleid, maar nog maar tot een relatief klein aantal banen. De samenwerking met bedrijven wordt vaak vastgelegd in een UAF Meets-programma. Dit programma biedt geïnteresseerde bedrijven een aantal mogelijkheden tot samenwerking met als doel de diversiteit in de organisatie te vergroten. Het Nieuwe Netwerk Samen met VluchtelingenWerk Nederland heeft het UAF in 2015 Het Nieuwe Netwerk opgezet. Deze besloten LinkedIn-groep is een platform om professionals met een vluchtelingenachtergrond, werkgevers, partners en andere betrokkenen en geïnteresseerden met elkaar in contact te brengen. Eind 2015 had de groep leden. Startbaan Het project Startbaan werd in 2015 afgerond. Startbaan was een project van het UAF en VluchtelingenWerk Nederland in samenwerking met het bedrijfsleven. Het project werd mogelijk gemaakt door de Nationale Postcode Loterij. In drie jaar tijd zijn 789 vluchtelingen succesvol begeleid naar de arbeidsmarkt. Dit is 27% meer dan het beoogde aantal van 620 plaatsingen. Bij de aanvang van het project zijn per werkzoekende vluchteling de competenties en ambities in kaart gebracht. Vervolgens is een individueel begeleidingstraject gestart met als inzet een succesvolle plaatsing bij een werkgever. Maatwerk bleek de sleutel tot succes. Deelnemers kregen zo nodig extra ondersteuning in de vorm van taalcursussen en sollicitatietrainingen UAF jaarverslag 2015

29 HOOFDSTUK 2 BEGELEIDING EN FINANCIERING FINANCIËLE ONDERSTEUNING Vluchtelingen hebben een lastig financieel vertrekpunt. In tegenstelling tot veel Nederlandse studenten hebben ze geen financiële hulp van ouders, en zijn ze vaak ook niet in de gelegenheid om een bijbaantje te hebben. Veel van hun tijd gaat op aan het leren van de taal en het volgen van de studie. Ook inburgering kost veel tijd en ook geld. Het UAF steunt vluchtelingstudenten met giften en leningen, zodat zij een studie in het hoger onderwijs kunnen volgen. Het UAF is er vooral voor de student die het moeilijk heeft. De mate waarin we iemand financieel ondersteunen, hangt af van zijn of haar persoonlijke situatie, van de studiefase waarin de student zit en of een student recht heeft op studiefinanciering (vanaf dertig jaar heb je geen recht meer op studiefinanciering). Of een student wel of niet een beroep kan doen op het inburgeringsbudget, speelt ook mee. Het UAF betaalt geen kosten voor levensonderhoud. Als we een student accepteren, financieren we waar nodig het voorbereidingstraject en het studietraject. We trekken vaak zes jaar met een vluchtelingstudent op. Deze langdurige betrokkenheid maakt het UAF uniek. Waar gaat het geld aan op? Studenten ontvangen van het UAF hoofdzakelijk een vergoeding voor de kosten voor het volgen van cursussen en colleges, en het boeken- en reisgeld. Het bedrag dat de studenten ontvangen van het UAF is deels een lening (40%) en deels een gift (60%) tenzij de student valt onder de subsidieregeling van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Ongeveer 60% van de studerende vluchtelingen bij het UAF studeert met een studiefinanciering vanuit de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Dat percentage groeit als gevolg van het nieuwe sociale leenstelsel dat in 2015 is ingevoerd. Kostenindicatie per student per jaar Het UAF biedt iedere student een traject op maat. Kosten verschillen per student. Voorbereider STUDENT STUDENT Taal- Taal- en en schakelonderwijs Examentraining Examengeld Examengeld Reisgeld Reisgeld Boekengeld Boekengeld Computerlening Collegegeld Collegegeld Reisgeld Reisgeld Boekengeld Boekengeld Computerlening Extra Extra taalcursus taalcursus sollicitatietraining UAF jaarverslag

30 Het UAF constateert dat steeds meer vluchtelingstudenten na hun studie moeite hebben met het aflossen van hun schuld. Doordat hun positie op de arbeidsmarkt vaak nog niet heel sterk is en de schuldenlast hoger wordt, zijn er steeds meer probleemgevallen. Het UAF ontving in 2015 een subsidie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van is bestemd voor voorbereiders en studenten in het hbo/wo, voor het mbo. Het volledige bedrag is bestemd voor een vast ondersteuningsprogramma van vluchtelingen met een verblijfsstatus die geen gebruik kunnen maken van reguliere studiefinanciering. De totale kosten voor deze programma's zijn ongeveer hoger dan de subsidie die het UAF ervoor heeft ontvangen. Gemeentebeleid Welke mogelijkheden nieuwkomers krijgen om op hun niveau in te burgeren, hangt sterk af van het gemeentelijk beleid. Vluchtelingen worden vaak gedwongen om te werken of te solliciteren terwijl ze nog geen passende opleiding hebben kunnen afronden. In 2015 heeft het UAF gemeenten opnieuw opgeroepen vluchtelingen ruimte te bieden voor studeren met behoud van uitkering. Een aantal gemeenten gaf gehoor aan deze oproep: het UAF heeft hierover inmiddels met veertien gemeenten afspraken gemaakt. 170 studenten in de gemeenten Amsterdam (125) en Utrecht (45) hebben hier tot nu toe baat bij gehad. De andere gemeenten zijn nog in de opstartfase. De meeste kosten worden door het UAF gemaakt in het voorbereidingstraject omdat studenten dan geen studiefinanciering ontvangen. De voorbereidingskosten zijn in 2015 met 20% gedaald omdat het UAF voor vluchtelingen met een verblijfsstatus geen taalcursussen meer hoeft te betalen (dit kan de vluchteling betalen uit het inburgeringsbudget), het aantal voorbereiders is gedaald en het aantal taal-schakeltrajecten afnam. Sociaal leenstelsel De invoering van het sociaal leenstelsel in 2015 betekende dat de basisbeurs verdween. Studenten kunnen het bedrag voor het financieren van hun studie nu lenen van de overheid. Hoewel de aanvullende beurs iets werd verruimd, betekende dit toch een verhoging van de lasten voor vluchtelingstudenten omdat het basisbeursdeel nu ook geleend moet worden. Veel studenten lenen het maximale bedrag van 640 per maand UAF jaarverslag 2015

31 HOOFDSTUK 3 SAMENWERKING Goede voorzieningen voor vluchtelingen zijn in het belang van ons allemaal Thom de Graaf voorzitter van de Vereniging Hogescholen

32 Thom de Graaf voorzitter van de Vereniging Hogescholen Wees ruimhartig als het gaat om onderwijsvoorzieningen voor vluchtelingen, zo sprak ik het publiek toe tijdens de opening van het studiejaar begin september. Middels deze oproep wilde ik de maatschappelijke opdracht benadrukken die hogescholen hebben. Waar mogelijk moet het hoger beroepsonderwijs daarom vluchtelingen die willen en kunnen studeren begeleiden. De hogescholen hebben hierin ook duidelijk een eigenbelang. De studentenpopulatie op de hogescholen is aan het veranderen en is steeds diverser samengesteld. Vluchtelingen- en migratiestromen in de toekomst hebben onherroepelijk gevolgen voor de inrichting van het onderwijs. De klassieke mal past niet meer. Het UAF denkt hier als belangrijke samenwerkingspartner over mee. Gezamenlijk werken we aan dezelfde doelstellingen. Het UAF heeft hierin een duidelijke rol en biedt ons deskundigheid, begeleiding, informatie en kennisdeling. Mijn oproep voor ruimhartigheid heeft ook te maken met een houding. Hoe ga je met de ander om, waar zie je oplossingen? Het is natuurlijk verschrikkelijk dat mensen een jaar of langer in een opvanglocatie moeten zitten zonder uitzicht op een toekomst of een status. Het moet toch kunnen dat we hen dan al een taalcursus kunnen bieden of een opleiding? Die stap moeten we kunnen maken. Mijn belangrijkste wens is dat alle goede intenties niet gesmoord worden in bureaucratische bezwaren. Goede voorzieningen voor vluchtelingen zijn in het belang van ons allemaal. Lees het hele verhaal van Thom de Graaf op

33 HOOFDSTUK 3 SAMENWERKING Ministerie en brancheorganisaties Het UAF onderhoudt relaties met vele instellingen binnen een groot onderwijsnetwerk: het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de koepelorganisaties Vereniging van Universiteiten (VSNU) en Vereniging Hogescholen, de MBO Raad, taalinstituten, instellingen voor hoger onderwijs en ROC s. Op nationaal niveau is in 2015 intensief overleg geweest met onder meer het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de VSNU en de Vereniging Hogescholen over de wijze waarop een soepele in- en doorstroom van vluchtelingen naar en in het hoger onderwijs gerealiseerd kan worden. Onderwijsintellingen Door het sluiten van convenanten met onderwijsinstellingen vergroot het UAF de betrokkenheid van deze instellingen bij het voorbereiden en begeleiden van vluchtelingstudenten voor en tijdens de studie. In het convenant worden afspraken gemaakt om ervoor te zorgen dat de obstakels voor vluchtelingen worden weggenomen. Zo pleit het UAF voor speciale voorzieningen voor beginnende studenten zoals het krijgen van meer tijd voor het maken van een examen en het erbij mogen houden van een woordenboek. Samenwerking in het kort Het UAF is een schakel in een netwerk van organisaties die zich inzetten voor vluchtelingen. De relatie met onze ketenpartners is cruciaal om vluchtelingen goed te begeleiden bij studie en werk. Door de grote vluchtelingenstroom die in 2015 op gang kwam, hebben we de banden nog meer kunnen aantrekken en ontstond een intensievere samenwerking met de overheid, vluchtelingenorganisaties, taalinstituten, werkgevers en onderwijsinstellingen. In het kader van deze samenwerking wordt kennis gedeeld en is regelmatig overleg tussen het UAF en de instelling over de vluchtelingstudenten. Een discussiepunt in 2015 was bijvoorbeeld het soepeler omgaan met het bindend studieadvies. Hierin moeten studenten een bepaald aantal punten halen in het eerste jaar om door te mogen met hun studie. Voor vluchtelingstudenten is die termijn soms te kort. Verder biedt de samenwerking ruimte om het draagvlak onder medewerkers en studenten te vergroten. Het UAF gaat in 2016 de inhoud van nieuwe convenanten opnieuw bekijken en waar nodig aanpassen. In totaal werkt het UAF nu met 44 onderwijsinstellingen nauw samen. ROC s Van oudsher richt het UAF zich op de begeleiding van studenten op hbo- en wo-niveau. Sommige hoogopgeleide vluchtelingen kiezen om pragmatische redenen voor een middelbare beroepsopleiding (mbo) in Nederland. De afgelopen jaren steeg het aantal mbo-studenten sterk. Met de Raad van Toezicht is de afspraak gemaakt dat maximaal 20% van de studenten een mbo-opleiding volgt. Sinds mei 2015 werken we daarom samen met VluchtelingenWerk Nederland en de MBO Raad aan het opzetten van vier arrangementen die ervoor moeten zorgen dat de instroom van vluchtelingstudenten in het mbo verbetert. Hiervoor zijn pilots gestart: 1. Het opzetten van een centraal informatiepunt voor alle betrokkenen die met vluchtelingen werken en voor vluchtelingen zelf 2. Het inrichten en opzetten van een voortraject bij de ROC s 3. Het opzetten van een voortraject in samenwerking met werkgevers zodat het aantal BBL (beroeps begeleidende leerweg)-plekken wordt verhoogd 4. Het werken aan toetsing, zodat deze beter aansluit bij de doelgroep vluchtelingen UAF jaarverslag

34 Bovenstaande pilots zijn in maart 2016 afgerond. In de loop van 2016 vindt een landelijke uitrol plaats. Voor het UAF betekent dit dat de komende maanden wordt gewerkt aan een goede overdracht van het UAF naar de verschillende ROC s en Leerwerkloketten. SCHOLARS AT RISK De hoogleraar vergelijkende literatuurstudies Felix Kaputu uit Congo is één van de vervolgde wetenschappers die Scholars at Risk ondersteunt. Hij werd in Congo opgepakt, omdat hij bij een verboden oppositiegroep zou betrokken zijn. Niet waar, zegt hij zelf: Ik leerde mijn studenten kritisch nadenken en dat stelden de machthebbers niet op prijs. Scholars at Risk is een internationaal netwerk van 400 hoger onderwijsinstellingen in 38 landen dat zich inzet voor de bescherming en ondersteuning van vervolgde wetenschappers. Sinds 2009 biedt het UAF, in samenwerking met hoger onderwijsinstellingen vervolgde wetenschappers in Nederland en België de mogelijkheid om (tijdelijk) hun werk of studie voort te zetten in een veilige omgeving. In 2015 is het Scholars at Risk programma een vast onderdeel geworden van het UAF werk. In totaal zijn er sinds de start van het project al 87 tijdelijke plaatsingen bij hoger onderwijsinstellingen gerealiseerd. In 2015 zijn er 15 tijdelijke plaatsingen gerealiseerd waarvan drie verlengingen en twee vervolg plaatsingen. Het UAF streeft naar uitbreiding van het netwerk en zoekt hiervoor externe financiers. Lees het hele verhaal van Felix Kaputu op Taalinstituten Om te studeren in het hoger onderwijs moet een vluchteling voldoende Nederlands beheersen (Staatsexamen Nederlands als Tweede Taal, programma II, niveau B2). Het UAF geeft zelf geen taalcursussen, maar verwijst door naar taalaanbieders met het Blik op Werk keurmerk bij de vluchteling in de buurt. Vluchtelingen betalen dit onderwijs vanuit hun inburgeringsbudget. Omdat er nu te weinig aanbod is, pleit het UAF voor een landelijke spreiding van goede, erkende taalinstituten. Bedrijven Voor de begeleiding van vluchtelingstudenten bij het zoeken naar werk is de relatie met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, VNO-NCW en werkgevers belangrijk. Het UAF zoekt duurzame samenwerkingsverbanden met verschillende sectoren, branches en internationale bedrijven die aansluiten bij het profiel van onze studenten (gezondheidszorg, economie en ICT/techniek). Hierbij wordt ingezet op extra stage- en werkervaringsplaatsen, banen in combinatie met scholing, bedrijfsmentoring en financiële bijdragen. Bedrijfspartners vormen een belangrijk klankbord. Lokale overheden Bij veel gemeenten zijn vragen met betrekking tot diversiteit en integratie enigszins uit zicht geraakt. Dit komt mede door het wegvallen van de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor inburgering. In gesprek met relevante koepelorganisaties zoals de Vereniging Nederlandse 34 - UAF jaarverslag 2015

35 HOOFDSTUK 3 SAMENWERKING Wij geloven in culturele diversiteit Aan het woord is Alfred Boot, directeur Human Resources bij Dura Vermeer. Het bouwbedrijf ging in 2015 een samenwerkingsovereenkomst met het UAF aan en biedt de komende twee jaar ieder jaar drie betaalde werkervarings- en twee stageplekken voor vluchtelingstudenten. Ook draagt Dura Vermeer financieel bij. Lees het hele verhaal van Alfred Boot op Gemeenten, het Platform Opnieuw thuis en het Platform 31 denkt het UAF mee over succesvolle integratie in de lokale samenleving. Vluchtelingenorganisaties Het UAF werkt samen met VluchtelingenWerk Nederland, het Centraal Orgaan opvang asielzoekers, de Immigratie- en Naturalisatiedienst, de Internationale Organisatie voor Migratie en asieladvocaten. Die relatie is belangrijk voor de werving van vluchtelingstudenten en een optimale integratie van vluchtelingen in de samenleving. Ook zorgt het contact voor meer draagvlak voor vluchtelingen. European Council on Refugees and Exiles (ECRE) Het UAF is lid van het ECRE-netwerk. Het Europese asielbeleid heeft direct invloed op het asielbeleid in Nederland en kan indirect gevolgen hebben voor vluchtelingstudenten en het UAF. Vluchtelingstudenten en alumni Vanaf het moment waarop de aanmelding door het UAF geaccepteerd wordt, bouwt het UAF aan de relatie met de vluchteling. Om onze begeleiding te verbeteren, vragen wij regelmatig feedback. Vluchtelingstudenten ontvangen jaarlijks zes nieuwsbrieven en één keer per jaar een magazine. Ook het contact met alumni is belangrijk. Met hulp van deskundigen wordt in 2016 een hernieuwd alumnibeleid opgezet. Veel UAF studenten en alumni hebben in het afgelopen jaar meegewerkt aan interviews in de media. Ambassadeurs Vooraanstaande personen uit het Nederland bedrijfsleven zetten zich in als ambassadeur van het UAF. Zij stellen hun netwerk open en helpen het UAF om toegang te krijgen tot stakeholders op het gebied van onderwijs en de arbeidsmarkt. AMIF In oktober 2015 is een nieuwe subsidieperiode voor de Europese migratie- en veiligheidsfondsen in Nederland van start gegaan, als vervanging voor het Europees Vluchtelingen fonds. De nieuwe subsidieregeling bestaat uit het Asiel, Migratie en Integratiefonds (AMIF) en het fonds voor de Interne Veiligheid (ISF). Het UAF heeft twee aanvragen ingediend voor de AMIF regeling en een toekenning ontvangen voor het project Learning the Basics. De totale subsidie bedraagt voor de periode van 1 oktober 2015 tot en met 31 oktober De totale UAF jaarverslag