11. SUBJECTIEVE VERKEERSONVEILIGHEID

Transcriptie

1 11. SUBJECTIEVE VERKEERSONVEILIGHEID 11.1 Inleiding De subjectieve verkeersonveiligheid is in vele gevallen moeilijk meetbaar wat de ene verkeersdeelnemer als een onveilige verkeerssituatie beschouwd vindt een andere verkeersdeelnemer acceptabel of niet onveilig. De inwoners van de gemeente Woensdrecht benaderen met regelmaat de gemeente Woensdrecht met klachten betreffende onveilige en/of overlast opleverende verkeeren vervoersituaties. In de gemeente Woensdrecht is een klachten registratie systeem aanwezig waarin onder andere alle de klachten betreffende het verkeer worden verzameld. Daarnaast wordt met grote regelmaat overleg gevoerd met de Dorpsplatforms waarin verkeer en verkeerssituaties een belangrijk item vormen. in het GVVP 2005 is een beknopte analyse uitgevoerd van de subjectieve verkeersonveiligheid op basis van de klachten die zijn geïnventariseerd onder de klankbordgroepleden. Om een duidelijk beeld te verkrijgen per kern welke knelpunten er spelen is dan ook aan de Dorpsplatforms verzocht een overzicht te maken van de verkeersonveilige situaties die aandacht behoeven. In onderstaande zal per kern de geïnventariseerde verkeersknelpunten worden weergegeven Geïnventariseerde verkeersknelpunten Op verzoek van de gemeente Woensdrecht is door de dorpsplatforms een inventarisatie uitgevoerd naar verkeerssituaties die verbetering vragen en/of leiden tot verkeersonveiligheid. In onderstaande is de reactie van de dorpsplatforms per kern weergegeven. Calfven Doorgaand vrachtverkeer (sluipverkeer) Hoogerheide In de kern Hoogerheide zijn de volgende knelpunten en aandachtspunten geïnventariseerd: Kruising Huijbergseweg Raadhuisstraat Scheldeweg Ossendrechtseweg Putseweg. Kruising Duinstraat Raadhuisstraat Nieuweweg Scheldeweg In 30 km zones wordt te hard gereden. Onoverzichtelijke verkeerssituatie ten gevolge van geparkeerde auto s op de hoek Raadhuisstraat Onderstal. Parkeersituatie parallelweg Putseweg vanaf Burg Moorstraat Huijbergseweg. Snelheidsovergang van 80 naar 50 km is te groot. Geluidsoverlast ten gevolge van betonverharding Scheldeweg. Onveilige verkeerssituatie rondom de basisscholen in zijn algemeen. Woensdrecht In de kern Woensdrecht worden de volgende verkeerssituaties als onveilig c.q. problematisch ervaren: Krappe bocht Grindweg Dorpsstraat Veiligheid fietser op Grindweg Onvlakheid trottoirs t.g.v. wortelopgroei. Parkeersituatie Dorpsstraat leidt tot onveilige situaties voor de fietsers en een beperking van het uitzicht ter plaatse van aansluitingen en kruisingen. Verkeer en parkeersituatie rondom dorpsplein Molenakker. Uitbreiding parkeren Blickvelt

2 Huijbergen In de kernen Huijbergen zijn de volgende knelpunten geconstateerd: Het negeren van het vrachtwagenverbod met als gevolg onveilige situaties in het centrumgebied (sluipverkeer). Verkeerssituatie nabij en op de rotonde Boomstraat. Oneigenlijk gebruik Eiland (sluipverkeer). Ossendrecht In de kern Ossendrecht worden de volgende verkeerssituaties als onveilig ervaren c.q. leveren deze hinder en overlast op: Het vele vrachtverkeer dat gebruik maakt van de Kon. Wilhelminastraat en Zuster M. Adolphinestraat. Ontsluiting Cichoreiplein/ Don Boscostraat levert verkeersoverlast op. Huidige parkeersituatie Cichoreiplein (te weinig parkeerplaatsen) Onveilige verkeerssituatie rondom basisschool de Meulenrakkers Verkeerssnelheid Calfven Ontsluiting centrumgebied door vrachtverkeer via diverse aanvoerroutes die tot overlast leiden voor de directe omgeving (Langeweg- Calfven Burg. Voetenstraat, OLV ter Duinenlaan en Molenstraat Moleneind. Sluipverkeer via het zuidelijk buitengebied van Ossendrecht (Nieuweweg, Hageland, Zandvlietseweg etc.) Omleiding via Calfven bij afsluiting Putseweg is niet wenselijk. Parkeren op de rijbaan (Dorpsstraat, Kerkstraat, Burg. Voetenstraat, Bergstraat etc. ) Ter plaatse van de aansluiting Vierwindenlaan Ossendrechtseweg wordt het zicht op het verkeer belemmmerd. Gevaarlijke verkeerssituatie aansluiting Putsmolentje N289. Onduidelijke bewegwijzering bedrijventerrein Driehoeven I en II leidt tot vrachtverkeer in de kern. Het negeren van het vrachtwagen verbod leidt tot onnodig veel vrachtverkeer in Ossendrecht. Snelheid vrachtverkeer en tractoren op Burg. Voetenstraat en Dorpsstraat. Gevaarlijke kruising Oude dijk - Aanwas Putte In de kern Putte zijn de volgende knelpunten en aandachtspunten geconstateerd: Overschrijding snelheidslimiet (Canadalaan/ Grensstraat, Rozenstraat/ Tulpstraat, Sint Dioniysiusstraat etc. ). Onveilige verkeerssituatie voor fietsers op het noordelijk deel van de Antwerpsestraat. Verkeer en parkeersituatie Julianastraat (nabij Albert Heijn ). Geconcludeerd kan worden dat de klachten en knelpunten die in de diverse kernen worden ondervonden betreffende het verkeer in hoofdlijnen veel overeenkomsten vertonen. Daarnaast zij er knelpunten die specifiek gerelateerd zijn aan de desbetreffende verkeerssituatie. In zijn algemeenheid kan gesteld worden dat in alle kernen klachten en knelpunten aanwezig zijn op het gebied van: Overschrijding snelheidslimiet Sluipverkeer Verkeersveiligheid voetgangers/ fietsers Overlast ten gevolge van vrachtverkeer Parkeren Verkeerssituatie rondom basisscholen In het GVVP 2010 wordt er naar gestreefd vanuit een integrale benadering de hiervoor algemeen spelende problemen oplossingsrichtingen aan te dragen. In de wensbeelden zoals deze zullen worden opgesteld voor het vrachtverkeer, looproutes, fietsroutes, verkeersmaatregelen DVV, parkeren en BVL in hoofdstuk zal hier nader op worden ingegaan. Als de huidige klachten worden vergeleken met de klachten zoals geïnventariseerd in het kader van het GVVP 2005 kan geconcludeerd worden dat op hoofdlijnen de klachten gelijk aan elkaar zijn. Met name sluipverkeer, vrachtverkeer, verkeerssituaties rondom basisscholen, verkeerssnelheid en veiligheid voetgangers en fietsers blijven wederkerende aandachtspunten.

3 Geconstateerd kan worden dat in de afgelopen periode knelpunten vanuit het GVVOP 2005 zijn aangepakt c.q. oplossingen voor worden gerealiseerd. Voorbelden hiervan zijn : Realisatie van het parkeerverbod voor vrachtwagens. Realisatie van diverse fietsvoorzieningen Diverse reconstructies van wegen en straten waarbij gelijktijdig verkeersmaatregelen zijn gerealiseerd om de verkeersveiligheid te vergroten voor alle verkeersdeelnemers. Het vervolmaken van 30 km zones en het instellen en inrichten door middel van sobere maatregelen van de 60 km zones.

4 Figuur 12.1: Overzicht totaal aantal ongevallen Gemeente Woensdrecht ( )

5 12. Ontwikkeling objectieve verkeersveiligheid Inleiding De objectieve verkeersveiligheid gegevens vormen letterlijk een cijfermatige onderbouwing van de objectieve verkeersveiligheid, het aantal ongevallen dat plaatsvindt, in de gemeente Woensdrecht. In het kader van het GVVP wordt de periode 2000 t/m 2004 (GVVP 2005) en de periode 2005 t/m 2008 beschouwd. Op basis van deze beschouwing zullen uitspraken worden gedaan betreffende de trend in de ontwikkeling van de objectieve verkeersonveiligheid binnen de gemeente Woensdrecht. Deze trend zal hierbij afgezet worden tegen de landelijke cijfers Objectieve verkeersveiligheid Op basis van gegevens van het AVV/BRON (Basisbestand Geregistreerde Ongevallen Nederland) wordt in onderstaande de ontwikkeling van de objectieve verkeersveiligheid ten opzichte van het GVVP 2005 in beeld gebracht. Hierbij wordt beschouwd: Het totaal aantal ongevallen Het totaal aantal letselongevallen De ongevallen met dodelijke afloop De ongevallen met ziekenhuisopname De ongevallen spoedeisende hulp De ongevallen met lichtgewonde(n) Ongevallen met UMS (uitsluitend materiële schade. Het totaal aantal ongevallen In de periode zijn er ca. 25 ongevallen per jaar in de gemeente Woensdrecht geregistreerd. Waren dit er in 2000 nog ca. 230 in 2004 is dit afgenomen tot ca. 175 ongevallen. Uit de grafiek (figuur 12.1) blijkt dat er in deze periode sprake is van een dalende trend. Waarbij zich met name in 2004 een sterke daling heeft ingezet. daling is ingezet. Zijn er in 2005 nog totaal ca. 175 ongevallen geregistreerd. In 2008 is dit afgenomen tot ca. 120 ongevallen. Ten opzichte van 2000 is dus spraken van een afname van het aantal ongevallen met ca. 50%. Als de resultaten vergeleken worden met de landelijke gegevens kan geconstateerd worden dat zowel voor Woensdrecht als Nederland sprake is van een dalende trend waarbij de afname ten opzichte van 2000 nagenoeg gelijk aan elkaar is. Het totaal aantal letselongevallen In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van het totaal aantal letselongevallen die in de perioden en zijn geregistreerd in de gemeente Woensdrecht. Figuur 12.2: Overzicht letselongevallen Type Dodelijk ziekenhuis Spoedeis. gewond Totaal Jaar Tot Tot Als de periode wordt beschouwd kan direct geconstateerd worden dat na enige stabilisatie in de jaren 2005 en 2006 een verdere

6 Figuur 1.3: Overzicht ongevallen dodelijke afloop gemeente Woensdrecht ( ) Figuur 3 Overzicht ongevallen spoedeisende hulp gemeente Woensdrecht ( ) Figuur 2: Overzicht ongevallen ziekenhuisopname gemeente Woensdrecht ( ) Figuur 4: Overzicht ongevallen licht gewonde(n) gemeente Woensdrecht ( )

7 In de periode zijn er in totaal 170 letselongevallen geregistreerd. Waren er in 2000 nog 41 letselongevallen, in 2004 is dit gereduceerd tot 30 letselongevallen. Opgemerkt moet worden dat na een sterke daling in 2002 (26 ongevallen), in 2003 en 2004 sprake was van een stijging van het aantal letselongevallen. In de periode zijn er in totaal 112 letselongevallen geregistreerd. Ten opzichte van de voorgaande periode resulteert dit in een daling van het aantal letselongevallen met ca. 35%. Geconstateerd kan worden dat in de gemeente Woensdrecht sprake is van een continuering van de dalende trend in het totaal aantal ongevallen die sinds 2000 is ingezet. Ongevallen met dodelijke afloop In de periode waren 10 verkeersslachtoffer met dodelijke afloop te betreuren. Hierbij zijn in 2001 en ongevallen met dodelijke afloop geregistreerd. In de periode is het aantal ongevallen met dodelijke afloop teruggedrongen tot 5. Dit betekent eveneens een reductie met 50%. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de fluctuatie in dit type ongeval vrij groot kan zijn. Slecht weer in de winterperiode kan leiden tot een (sterke) toename van dit type ongeval. Als de trend in de gemeente Woensdrecht wordt afgezet tegen de trend binnen Nederland kan geconstateerd worden dat gemiddeld genomen er sprake is van een dalende trend. In 2001, 2004 en 2005 lag echter het aantal dodelijke ongevallen beduidend hoger dan het landelijk gemiddelde (ca. 50% hoger). Dit is in de daarop volgende periode sterk gereduceerd. Ongevallen met ziekenhuisopname In de periode is een sterke daling in het aantal ongevallen met ziekenhuisopname waar te nemen. Was er in 2000 t/m 2003 sprake van gem. 16 ongevallen in 2004 is dit aantal teruggebracht tot 11. Deze dalende trend heeft zich in de periode doorgezet tot 5 ongevallen in Echter in 2008 is er sprake van een sterke toename. In dit jaar zijn 14 ongevallen geregistreerd. Dit geeft maar weer eens duidelijk aan dat er continue aandacht moet zijn voor verkeersveiligheid. De trend in conform de landelijke cijfers is redelijk stabiel met kleine fluctuaties. De gemeente Woensdrecht week hier in positieve zin sterk van af door een duidelijk dalende lijn vanaf 2005 en lag qua aantallen ruim onder het landelijk gemiddelde. Echter in 2008 is sprake van een sterke stijging. De komende periode zal moeten uitwijzen of dit een incident was of een zich voortzettende trend. Op basis van de overige gegevens mag verondersteld worden het een incident is. Ongevallen spoedeisende hulp In de periode zijn in totaliteit 30 ongevallen geregistreerd waarbij de slachtoffers ter behandeling naar het ziekenhuis zijn gebracht en nabehandeling naar huis konden. Het aantal ongevallen fluctueerde in deze periode tussen de 4 en 8. In de periode bedraagt het aantal ongevallen 33. Het aantal fluctueert tussen de 5 en 11 ongevallen. Opmerkelijk voor deze periode is dat na een sterke stijging in 2007 in 2008 het aantal ongevallen weer sterk is afgenomen tot 5. Landelijk gezien ligt het aantal ongevallen ruimschoots hoger dan in de gemeente Woensdrecht. Opvallend is dat zowel de landelijke cijfers als die van de gemeente fluctueren over de jaren heen. Zowel de landelijke als gemeentelijke trend laat na een periode van stijgen en dalen weer een dalende lijn zien. Ongevallen licht gewonde(n) Het totaal aantal ongevallen met licht gewonde(n) bedroeg in de periode in totaliteit 61. Opvallend in deze periode is dat in de jaren 2000, 2001 en 2003 sprake was van een ongevallen per jaar. In de jaren 2002 en 2004 was sprake van een sterke reductie tot respectievelijk 4 en 7 ongevallen. In de periode zijn in totaliteit 36 ongevallen met licht gewonde(n) geregistreerd. Hierbij is opvallend dat na een kleine piek in 2005 de daling weer is ingezet en zich nu op een stabiel niveau bevind.

8 Verkeersslachoffers naar vervoerswijze Als de gegevens van de verkeersslachtoffers naar vervoerswijze worden geanalyseerd kan voor de periode het volgende worden geconcludeerd: In totaliteit zijn er gemiddeld ca. 43 slachtoffers per jaar geregistreerd. Het hoogste aantal slachtoffers, 52, is geregistreerd in 2001 en in 2002 het laagste aantal, 37, voor deze periode. Bij de vervoerswijze auto zijn jaarlijks de meeste slachtoffers geregistreerd. Opvallend is in deze periode dat het langzaamverkeer, lopen fiets en bromfiets, relatief sterk is vertegenwoordigd. Na analyse van de gegevens van de periode , de periode 2008 is niet beschikbaar, kan geconcludeerd worden: Dar er in totaliteit gemiddeld 29 slachtoffers per jaar zijn geregistreerd met een maximum in 2005, 43 slachtoffers, en een minimum in 2007, 33 slachtoffers. Het aandeel slachtoffers dat wordt geregistreerd bij het langzaam verkeer is eveneens afgenomen. Figuur 12.7: Verkeersslachtoffers naar vervoerswijze ( ) Slo auto Slo - bestelauto Slo - bromfiets Slo bus Slo - fiets Slo - lopen Slo - motor/scooter Slo - snorfiets Slo - vrachtauto Slo - alle vervoerswijzen Slo - overig/onbekend Verkeersslachtoffers naar leeftijdsgroep en vervoerswijze De gegevens van de verkeersslachtoffers zijn eveneens geanalyseerd naar vervoerswijzen en leeftijd. Op basis van deze analyse kan het volgende worden geconcludeerd: Bij de vervoerswijze fiets/ bromfiets is de leeftijdsgroep en en in mindere mate het sterks vertegenwoordigd. Bij de vervoerswijze auto is de leeftijdsgroep en sterk vertegenwoordigd. Binnen de leeftijdsgroep 60+ vormt dit de belangrijkste vervoerswijze waarbij slachtoffers zijn geregistreerd. Relatie verkeersveiligheid Duurzaam veilige inrichting wegennet Er zijn uitsluitend gedetailleerde gegevens beschikbaar naar type weg waarop de slachtoffers zijn geregistreerd. Er zijn uitsluitend gegevens beschikbaar van het provinciale wegennet in Noord-Brabant en dan nog uitsluitend van wegen die duurzaam veilig zijn ingericht en/of de inrichtingskenmerken hebben. Er is tevens geen relatie gelegd met de periode voordat de wegen duurzaam veilig waren ingericht zodat specifieke uitspraak is te doen of de Duurzaam veilige inrichting van het wegennet een bijdrage geleverd heeft aan de verbetering van de verkeersveiligheid. Als in zijn algemeenheid de trend binnen de geregistreerde verkeersongevallen en slachtoffers van de periode wordt beschouwd kan geconcludeerd worden dat de duurzaam veilige inrichting heeft bijgedragen aan het terugdringen van de verkeersonveiligheid en de afname van de ernst van het letsel zowel op landelijk als op het niveau van de gemeente Woensdrecht.. In zijn algemeen kan gesteld worden dat zowel de gemeentelijke als landelijke cijfers een dalende trend laten zien. Eveneens kan geconcludeerd worden dat zowel in het totaal aantal ongevallen als het aantal letselongevallen de verdere daling is doorgezet. Vastgesteld kan worden dat de gemeente nog steeds ruimschoots voldoet aan de taakstelling -40% letselongevallen ten opzichte van Gelijktijdig kan de conclusie worden getrokken dat door het verder uitbouwen van de verkeersmaatregelen en de overige inspanningen die

9 de gemeente Woensdrecht de afgelopen jaren heeft geleverd dit een verkeersgedrag bij de gemiddelde verkeersdeelnemer in de gemeente Woensdrecht heeft opgewekt wat geleidt heeft tot een verder afname van de objectieve verkeersveiligheid. Opgemerkt dient te worden dat uit de verkeerstellingen die op de erftoegangswegen type A in de kernen zijn uitgevoerd de snelheidslimiet met grote regelmaat wordt overschreden. Het V85 percentiel ligt in de voorkomende gevallen op waarden boven de 40 km/h tot aan 47 km/h. in een ideale situatie zou dit 30 km/h behoren te zijn maar een V85 die ligt tussen de 30 en max. 40 km/h op dit type weg zou wenselijk zijn. Ondanks dat dus het aantal ongevallen is afgenomen laten deze resultaten zien dat de gemeente Woensdrecht achter over kan gaan leunen. Op basis van deze resultaten kan vastgesteld worden dat de kans op ernstig letsel op deze type wegen nog in grote mate aanwezig is. Aanpak van deze problematiek is dan ook noodzakelijk. Bovenstaande verkeerssituaties worden bevestigd door de verkeersonveilige gevoelens die bewoners op deze type wegen ervaren in de gemeente Woensdrecht.

10 Figuur 13.1: Verkeersmodel 2005 Figuur 13.2: Verkeersmodel 2020

11 13 VERKEERSAFWIKKELING Inleiding In de nabije toekomst staan en vinden diverse gemeentelijke ontwikkelingen (zie hoofdstuk 2) plaats die hun invloed zullen hebben op de verkeersontwikkeling en verkeersstromen in de gemeente Woensdrecht. In dit onderdeel van het GVVP 2010 zal op basis van het beschikbare regionale verkeersmodel , de in uitvoering zijnde en geplande ontwikkelingen, een doorkijk worden gegeven naar de mogelijke effecten van de gemeentelijke ontwikkelingen hierop Verkeersmodel De gemeente Woensdrecht vormt samen met de gemeenten, Bergen op Zoom, Halderberg, Roosendaal, Rucphen, en Steenbergen de GGA regio Westelijk Noord-Brabant. In het kader van het GGA samenwerkingsverband is in 2005 gestart met het opzetten van een regionaal verkeersmodel. In dit model is op basis van beschikbare verkeersgegevens, gemeentelijke verkeersmodellen etc. de verkeerssituatie voor de periode 2005 in het regionale verkeersmodel vastgesteld. Na een inventarisatie bij de gemeenten welke ruimtelijke ontwikkelingen zijn voorzien, aanpassingen aan het wegennet, economische ontwikkelingen, bevolkingsgroei, autonome verkeersgroei etc. is voor het jaar 2020 een prognose model opgezet voor de gehele regio. Met als uitgangspunt het regionale verkeersmodel 2005 en 2020 is vanuit dit model voor de gemeente Woensdrecht voor de periode een verkeersmodel gegenereerd. Door beide modellen met elkaar te vergelijken kan geconstateerd worden dat: De realisatie van de Randweg zal leiden tot een afname ven de verkeersintensiteit op zowel de Scheldeweg als Putseweg De verkeersstromen herverdeeld worden over de kern waardoor straten als de Mincklersweg en Huijbergseweg een belangrijker ontsluitingsfunctie voor de kern Hoogerheide gaan vervullen Verkeersintensiteiten Door de gemeente Woensdrecht worden jaarlijks met behulp van een zelfregistrerende verkeersteller de verkeersintensiteiten, snelheden en voertuigcategorieën geregistreerd op diverse wegen binnen en buiten de bebouwde kom. Dit vindt veelal niet plaats op basis van een vastgesteld telprogramma. Veelal worden de locaties vastgesteld op basis van klachten over de hoeveelheid en snelheid van het verkeer. Daarnaast wordt in het kader van de reconstructie van wegen een verkeerstelling uitgevoerd om een indruk te krijgen van de huidige verkeersintensiteit, snelheid en samenstelling. Met andere woorden er zit weinig tot geen structuur in het telprogramma. Feitelijk vindt de registratie en monitoring van de verkeersafwikkeling in de huidige situatie op ad/hoc basis plaats. In de afgelopen jaren zijn op een groot aantal locaties verkeerstellingen uitgevoerd. Door het ontbreken van een structureel telprogramma waarbij jaarlijks op een groot aantal vaste locaties wordt geteld is er geen duidelijk beeld over de verkeersontwikkeling binnen de gemeente Woensdrecht. Gegevens zijn incidenteel beschikbaar of er zit een periode van meer dan een jaar tussen. Een goed vergelijk met de gegevens van het verkeersmodel is dan ook niet of nauwelijks mogelijk Monitoring verkeersontwikkeling gemeentelijk wegennet Om voor de toekomst enerzijds de werkelijke verkeersontwikkeling te kunnen monitoren en te toetsen aan het verkeersmodel wordt voorgesteld jaarlijks een vast telprogramma uit te voeren op de belangrijkste straten en wegen binnen en buiten de kernen.

12 Figuur 13.3: Telpunten bubeko Figuur 13.5: Telpunten Woensdrecht Hoogerheide/ Woensdrecht Huijbergen Ossendrecht Woensdrecht Telpunt Putte Figuur 13.4: Telpunten Hoogerheide Figuur 5: Telpunten Calfven Calfven Hoogerheide

13 Gedurende een periode van twee weken zal dan per locatie de volgende gegevens worden geregistreerd: Verkeersintensiteit (uitgesplitst naar rijrichting) De verkeerssnelheid (V85) De voertuigcategorieën. Door de resultaten per locatie te verwerken bij te houden in een overzichtstabel zal bij een structurele uitvoering van het jaarlijkse telprogramma uiteindelijk een beeld ontstaan over de verkeersontwikkeling binnen de gemeente Woensdrecht. Daarnaast zal het ook van belang zijn om in het kader van de klachtenafhandeling en de lopende (ruimtelijke) projecten eveneens verkeerstellingen uit te voeren. Bovenstaande houdt in dat er twee telprogramma s uitgevoerd worden: Het jaarlijkse telprogramma om de verkeersontwikkeling te monitoren. Het telprogramma voor projecten en klachten. In het kader van het structurele jaarlijkse telprogramma om de verkeersontwikkeling in de gemeente te monitoren wordt voorgesteld de volgende straten en wegen in het programma op te nemen: Buiten de bebouwde kom: Langeweg (Woensdrecht) Grindweg Calfven Langeweg (Ossendrecht) Nieuweweg Pannenhoef Putsmolentje OLV ter Duinenlaan Abdijlaan Huijbergseweg Antwerpsestraatweg Weg naar Wouw Moerkantsebaan Hollandseweg Bredestraat Kooiweg Binnen de bebouwde kom In onderstaande zullen per kern de straten worden aangegeven die onderdeel uit maken van het telprogramma. Het zijn hoofdzakelijk straten die de kern ontsluiten c.q. het centrumgebied. Hoogerheide: Doelstraat Nieuweweg Scheldeweg Duinstraat/ Verlengde Duinstraat Mincklersweg HUijbergseweg Sportlaan Putseweg Ossendrechtseweg Woensdrecht: Dorpsstraat Fortuinstraat Rijzendeweg Calfven: Calfven Ossendrecht: Aanwas/ Calfven Burg. Voetenstraat Dorpsstraat Kerkstraat/ Molenstraat OLV ter Duiinenlaan Z.M. Adolphinestraat/ Kon. Wilhelminastraat

14 Figuur 13.7: Telpunten Huijbergen Figuur 6: Telpunten Putte Putte Huijbergen

15 Huijbergen: Westerstraat Boomstraat Bergsebaan Weg naar Wouw Dorpsstraat Putte: Antwerpsestraat (noord en zuid) Postbaan Bosweg Grensstraat Canadalaan Sint Dionisiusstraat Graaf Moretuslaan Prins Bernhardstraat In totaliteit zijn er ca. 50 locaties waar voorgesteld wordt dat er structureel geteld gaat worden in het kader van het jaarlijkse telprogramma. Enerzijds heeft dit tot gevolg dat er een grotere inspanning noodzakelijk zal zijn om dit jaarlijkse telprogramma en het telprogramma projecten en klachten uit te voeren. Op dit moment beschikt de gemeente Woensdrecht over één verkeersteller. De conclusie is dan ook dat wil de gemeente beide telprogramma s uitvoeren er geïnvesteerd moet worden in tijd en een tweede verkeersteller.

16 Figuur 7: Sluiproutes

17

18 14. SLUIPVERKEER Inleiding In het GVVP 2005 is al vastgesteld dat er in de gemeente Woensdrecht sprake is van een structureel probleem betreffende het gebruik van straten en wegen door verkeer dat afgewikkeld zou moeten worden via het hogere orde wegennet. In het kader van de aanpak van het sluipverkeer is in het voorjaar van 2009 een onderzoek opgestart in samenwerking met de Belgische buurgemeenten, Stabroek, Kappellen, Kalmthout en Stad Antwerpen. Doel van dit onderzoek is het probleem van het sluipverkeer regionaal in beeld te brengen en op zowel rijk-, provinciaal- als gemeentelijkniveau een maatregelenpakket op te stellen met daaraan gekoppeld een uitvoeringsprogramma Onderzoek regionaal sluipverkeer In het kader van het onderzoek is de inventarisatie van de problematiek nagenoeg afgerond. Hierbij is eveneens onderscheid gemaakt naar sluipverkeer en verkeer dat zijn bestemming of herkomst heeft in het gebied. Sluipverkeer is in het onderzoek gedefinieerd als verkeer dat dwars door het gebied heenrijdt zonder dat het daar een bestemming heeft. Het overige verkeer dat overlast veroorzaakt is gedefinieerd als verkeer dat zijn herkomst en bestemming heeft in het gebied maar gebruik maakt van wegen en straten die hiervoor eigenlijk niet bedoeld en/of geschikt zijn. In het kader van het onderzoek is vanaf het rijkswegennet ingezoomd op het gemeentelijke wegennet. Als belangrijke oorzaken van het ontstaan van het sluipverkeer en oneigenlijk gebruik van wegen of straten zijn: De stagnatie op de autosnelweg A58 in met name de ochtendspits waardoor verkeer dat zijn bestemming heeft in de gemeente Woensdrecht via de afrit Huijbergen of Zandvliet naar zijn bestemming rijdt. De gewoonte om van een route door het buitengebied gebruik te maken terwijl een relatief snelle en veilig alternatief (rijkswegennet) beschikbaar is. Navigatiesysteem. Negeren bebording. In het kader van het regionaal onderzoek worden de volgende knelpunten meegenomen: Sluipverkeer en oneigenlijk gebruik van de wegen in het buitengebied van Ossendrecht De sluiproute Moerkantsebaan Weg naar Wouw - Boomstraat - Westerstraat Burg. Voetenstraat, OLV ter Duinelaan en Kerkstraat - Molenstraat te Ossendrecht. Abdijlaan Antwerpsestraat Ten aanzien van de oplossingsrichtingen wordt in hoofdlijnen gedacht aan de volgende maatregelen: Aanpassen bewegwijzering. Aanpassingen aan weginfrastructuur. Het laten verwerken van wegaanpassingen in de kaartsystemen waar navigatiesystemen gebruik van maken. De gedetailleerde uitwerking van de maatregelen op de diverse niveaus en per gemeente moeten nog plaats vinden. De verwachting is dat uiterlijk eind 2009 het regionaal onderzoek sluipverkeer zal zijn afgerond.

19 Toevoegen kaartbeelden parkeren

20 15. PARKEREN Inleiding Het autobezit- en gebruik in Nederland neemt nog steeds toe en zorgt daarmee ook voor problemen in de openbare ruimte. Bij de gemeente Woensdrecht komen steeds vaker signalen binnen over parkeerproblemen en parkeeroverlast in woon- en winkelbuurten. Iedere gesignaleerde situatie wordt afzonderlijk beoordeeld en eventueel aangepakt. Doorgaans wordt daarvoor de parkeerbehoefte afgezet tegen de beschikbare parkeercapaciteit (openbaar en privé). Voor deze parkeerbalans wordt gebruikgemaakt van parkeerkencijfers die zijn opgenomen in het ASVV In de huidige situatie hanteert de gemeente Woensdrecht voor woningen een algemene parkeernorm van 1,3-1,5 parkeerplaats per woning. Onduidelijk is of in alle woonbuurten deze norm wordt gehaald en/of deze norm nog voor alle woonbuurten hetzelfde moet zijn. Er is behoefte aan beleid waarin de normen duidelijk zijn vastgelegd en toegesneden op de Woensdrechtse situatie Onderzoek huidig parkeren Met als uitgangspunt de navolgende vijf stappen, zal per kern de theoretische parkeerbehoefte versus parkeercapaciteit worden vastgesteld. Hierbij is per kern het centrumgebied en de te onderscheiden woonbuurten gedefinieerd. Zie hiervoor de figuren.. t/m Stap 1: Vaststellen te onderscheiden gebieden (wonen, werken en winkels) De kernen zijn in verschillende onderzoeksgebieden opgedeeld die uit het oogpunt van parkeren gezien een éénheid vormen. Niet alleen wordt dan gekeken naar de (hoofd)functie van het gebied maar ook naar de bouwperiode. Stap 2: Inventariseren parkeercapaciteit per gebied (op basis van GBKN) Per gebied wordt op basis van de GBKN het aantal openbare parkeerplaatsen en -gelegenheden vastgesteld. Globaal wordt een indicatie gemaakt van het aantal parkeerplaatsen op eigen terrein in het gebied door gebruik te maken van kencijfers (ASVV) voor de typen huizen in het gebied (rijwoningen/vrijstaand enz.). Stap 3: Bepalen parkeerbehoefte per gebied (op basis van GBKN en functiekaart) Op basis van de parkeernorm van de gemeente Woensdrecht en het aantal typen huizen kan de parkeerbehoefte worden bepaald voor woongebieden. Voor winkelgebieden wordt gebruik gemaakt van kencijfers per 100 m2 BVO. Stap 4: Bepalen knelpunten per gebied De knelpunten per gebied komen voort uit de onbalans tussen de parkeervraag en -aanbod zoals bepaald in de 2 eerdere stappen. Er is sprake van een knelpunt als de parkeerbehoefte groter is als het aanbod. Stap 5: Vaststellen te hanteren parkeernormen per gebied In deze stap wordt de huidige parkeernorm geëvalueerd en opnieuw vastgesteld voor de afzonderlijke gebieden. Door differentiatie van de normen sluiten ze beter aan de praktijk en zijn ze beter toepasbaar Resultaten onderzoek Op basis van bovenstaande stappen wordt in onderstaande de resultaten per kern weergegeven. Hoogerheide De kern Hoogerheide is opgedeeld in 11 vergelijkbare gebieden. Per gebied is op basis van bovenstaande stappen de verhouding parkeerbehoefte parkeercapaciteit theoretisch vastgesteld.

21 De resultaten van de theoretische doorrekening leiden tot de volgende conclusies: In het centrumgebied van Hoogerheide is de parkeerdruk in het zuidelijk deel van de Raadhuisstraat, het P-terrein van de Suikerpoort en het oostelijk deel van de Onderstal hoog. Dit leidt tot klachten over de verkeersvonveiligheid voor met name het fietsverkeer in de Raadhuisstraat. In de schil rondom het centrum gebied zijn de oudere woonbuurten gelegen. Geconstateerd wordt dat ten gevolge van het toegenomen autobezit in deze woonbuurten de parkeercapaciteit niet in overeenstemming is met de parkeerbehoefte. Hierbij dient opgemerkt te worden dat vanwege de relatief krappe straatprofielen de ruimte veelal ook niet aanwezig is om de parkeercapaciteit uit te breiden. In de woonbuurten aan de randen van de kern, die veelal ruimer van opzet zijn, is de parkeercapaciteit veelal in overeenstemming met de parkeerbehoefte. Echter ook binnen deze woonbuurten zijn locaties waar de knelpunten spelen op het gebied van de parkeersituatie. Voorbeelden zijn de Huijgenstraat, de Duinstraat, Edward Jennerstraat, Prins Bernhardstraat en Pasteurstraat. In de woonbuurten gelegen in de oksel van de Huijbergseweg Putseweg is enerzijds sprake van jaren en bebouwing. Met name in woonstraten van de jaren is de parkeerdruk op de openbare ruimte relatief hoog. Voorbeelden hiervan zijn de Molenstraat, Burg. Moorstraat, de parallelweg van de Putseweg en Couwenberghstraat. Aan de westzijde van de Putseweg is een woonbuurt gelegen met woningen in het duurdere segment. Veelal hebben deze woningen parkeergelegenheid voor een of meerdere auto s op eigenterrein. De parkeercapaciteit in de openbare ruimte is dan ook voldoende. Bestemmingsplan De Hoef is de meest recente uitbreidingswijk, deels nog in wording, in de kern Hoogerheide. Op basis van de parkeerbalans die in het kader van het plangebied is opgesteld tijdens de planvormingfase mag verondersteld worden dat de parkeercapaciteit voldoet aan de parkeerbehoefte. In het verleden is voor de wijk Heijakkers een parkeerbehoefte/ parkeercapaciteitsberekening opgezet. Op basis hiervan is geconcludeerd dat binnen een aantal woonstraten de parkeerbehoefte groter is dan de parkeercapaciteit. Op basis van deze conclusie is geadviseerd het aantal parkeerplaatsen plaatselijk uit te breiden. Ten westen van de Dorpsstraat is een woonbuurt gelegen met woningen in het duurdere segment. Ook hier geldt dat een groot aantal woningen een of meerder parkeerplaatsen op eigen terrein heeft. De parkeercapaciteit in de openbare ruimte is ruimschoots voldoende om aan de parkeerbehoefte te voldoen. Ten aanzien van de parkeersituatie rondom de basisscholen in de kern Hoogerheide kan gesteld worden dat bij het in- en uitgaan van de basisscholen een piek in de parkeerbehoefte optreed. Gevolg hiervan is dat in meer of mindere mate tijdelijk overlast wordt veroorzaakt voor de directe omgeving. Woensdrecht De kern Woensdrecht is in vier vergelijkbare gebieden ingedeeld. In het kader van de parkeersituatie kan het volgende worden geconcludeerd: In de Dorpsstraat, de centrale ontsluiting van de kern Woensdrecht, is naarmate de Markt wordt genaderd de parkeerdruk hoog. Door de hoge parkeerdruk op de Dorpsstraat breidt dit als een olievlek uit naar de aangrenzende woonbuurten met als gevolg dat in deze straten de parkeerdruk eveneens hoog is. De woonbuurt ten zuiden van de Dorpsstraat bestaat hoofdzakelijk uit vrijstaande woningen met parkeren op eigenterrein. Geconstateerd is dat in de openbare ruimte voldoende parkeercapaciteit aanwezig is. Voor de woonbuurt ten zuiden van de Rijzende weg geldt eveneens voor dat er voldoende parkeercapaciteit in de openbare ruimte aanwezig is. Ten aanzien van de basisschool gelegen aan de Berglaan kan gesteld worden dat tijdens het in- en uitgaan van de basisschool dit leidt tot een piek in de parkeerbehoefte. Door de basisschool is met de ouders goede afspraken gemaakt over het halen en

22 brengen van de kinderen. Dit heeft er toe geleidt dat de overlast die voorheen ontstond door de geparkeerde voertuigen tot het verleden behoort. Uitsluitend ter plaatse van het plein aan de dorpsstraat wordt inefficiënt gebruik gemaakt van de ruimte en leidt het parkeren en wegrijden in enkele gevallen nog tot ogenschijnlijke verkeersonveilige situaties. Huijbergen De kern Huijbergen is opgedeeld in 5 vergelijkbare gebieden. Het volgende kan worden geconcludeerd op basis van de theoretische doorrekening: De parkleersituatie langs de Westerstraat, Boomstraat en Bergsestraat is vergelijkbaar met de situatie in Woensdrecht. Naar mate het centrumgebied wordt benaderd neemt de parkeerdruk toe. Des ondanks biedt de openbare ruimte voldoende parkeercapaciteit om aan de parkeerbehoefte te voldoen. De woonbuurt gelegen in de Oksel van de Westerstraat Boomstraat/ Bergsestraat is gemêleerd van opbouw. Het merendeel van de woningen is twee onder een kap of vrijstaand. Veelal hebben deze woningen een of meer parkeerplaatsen op eigen terrein. In beperkte mate zijn geschakelde woningen aanwezig. Algemeen kan gesteld worden dat de parkeercapaciteit en parkeerbehoefte in balans zijn. De woonbuurt gelegen in de oksel van de Dorpsstraat Boomstraat is qua opbouw vergelijkbaar met de voorgaande woonbuurt. De opzet is zelfs ruimer. Geconcludeerd wordt dat de openbare ruimte voldoende capaciteit heeft om aan de parkeerbehoefte te voldoen. Ten zuiden van de Staartsestraat zijn twee recente uitbreidingslocaties gelegen. Voor beide locaties geldt dat de woningen een of meerdere parkeerplaatsen hebben op eigenterrein. De openbare ruimte biedt daardoor voldoende ruimte om aan de parkeerbehoefte te voldoen. Voor de basisschool gelegen nabij de rotonde aan de boomstraat geldt dat een groot deel van de kinderen met de fiets of te voet komen. Ouders die de kinderen brengen stoppen op de rotonde of parkeren in de nabijheid van de school. In combinatie met de ochtendspits en het sluipverkeer leidt dit tot overlast en onveilige situaties. Ossendrecht De kern Ossendrecht is opgedeeld in 6 deelgebieden. Het centrumgebied bestaande uit de Markt e.o en het Cichoreiplein e.o kenmerkt zich door kleinschalige historische bebouwing waarbij de openbare ruimte relatief smal is. De parkeerdruk in dit gebied is ten gevolge van deze ruimtelijke situatie en de diverse aanwezige (winkel)voorzieningen hoog. In diverse straten zoals de de Kon. Wilhelminastraat, Zuster M. Adolphinestraat, Molendreef, Cichoreiplein overschrijd de parkeerbehoefte de aanwezige parkeercapaciteit. De Burg. Voetenstraat, Dorpsstraat, OLV ter Duinenlaan en Kerkstraat/ Molenstraat vormen van oudsher de belangrijkste ontsluitingsstrucuturen van Ossendrecht. Het straatbeeld wordt gedomineerd door historische bebouwing met een relatief smal straatprofiel. Parkeren vindt langs deze straten zowel plaats op eigenterrein als op de rijbaan en in beperkte mate in parkeervakken buiten de rijbaan. In zijn algemeen kan gesteld worden dat de parkeercapaciteit voldoende. De woonbuurt gelegen in de oksel van de OLV ter Duinenlaan en Molendreef kenmerkt zich door een grote aanwezigheid van twee onder een kap en vrijstaande woningen waarbij de openbare ruimte relatief beperkt is. Doordat een groot aantal woningen een parkeervoorziening op eigenterrein hebben leidt dit niet tot knelpunten. Uitzondering vormt de woonstraat het Hoefke. Langs deze straat zijn hoofdzakelijk geschakelde woningen aanwezig. Geconstateerd is dat de parkeerbehoefte hier de parkeercapaciteit overschrijdt. De woonbuurt gelegen tussen de Molendreef en Molenstraat en de ten zuiden van de Molenstraat gelegen woonbuurt omvat in hoofdzaak geschakelde woningen. De woonbuurten zijn relatief ruim van opzet zodat in de openbare ruimte de mogelijkheid om te parkeren in voldoende mate aanwezig is.

23 Ten zuiden van de Kerkstraat en ten noorden van de Burg. Voetenstraat zijn twee kleinschalige woonbuurten gelegen. Beide woonbuurten kenmerken zich door zowel vrijstaand, twee onder een kap en geschakelde woningen. Er kan dus zowel op eigenterrein als in de openbare ruimte worden geparkeerd. Binnen deze twee woonbuurten is de aanwezige parkeercapaciteit voldoende om aan de parkeerbehoefte te voldoen. In de omgeving van de basisschool gelegen aan de Meulenberg geldt eveneens dat tijdens het in- en uitgaan van de basisschool de parkeersituatie door het parkeergedrag van ouders niet optimaal is. Gevolg hiervan is overlast voor de directe omgeving en onveilige verkeerssituaties. Putte De kern Putte is in 5 vergelijkbare gebieden verdeeld. Recent is in het kader van het grensoverschrijdend parkeeronderzoek in het veld de actuele parkeersituatie in het centrumgebied van de kern Putte in beeld gebracht. Op basis van dit onderzoek en de theoretische doorrekening kan het volgende worden geconcludeerd: Ten aanzien van het centrumgebied kan gesteld worden dat in zijn algemeen de openbare ruimte en de aanwezige parkeerterreinen voldoende capaciteit hebben om in de huidige parkeerbehoefte te voorzien. Uitzondering hierop zijn het parkeerterrein van de Albert Heijn en de aangrenzende Julianastraat. Door de aanzuigende werking van de winkelvoorziening leidt dit tot zoekverkeer en foutief parkeren in met name de Julianastraat en dus overlast voor de directe woonomgeving. Opgemerkt dient te worden dat de supermarkt haar P-terrein gaat uitbreiden waardoor de parkeercapaciteit zal toenemen en de overlast ten gevolge van zoekverkeer en foutief parkeren zal afnemen. Voor het Tervoplein geldt een gelijksoortige situatie die zich met name toespitst op het weekend. Door de grote aantrekkingskracht van de diverse voorzieningen die hier zijn gelegen veroorzaakt dit eveneens zoekverkeer met als resultaat foutief parkeren en overlast in de Sint Dionysiusstraat. Opvallend binnen de parkeersituatie in het centrumgebied is dat het Marktplein niet of nauwelijks gebruikt wordt om te parkeren terwijl hier voldoende parkeergelegenheid aanwezig is op loopafstand van het centrumgebied. De woonbuurten ten westen gelegen van de Sint Dionysiusstraat en Hazelaarlaan zijn relatief ruim van opzet. Het merendeel van de woningen is vrijstaand of twee onder een kap met parkeren op eigenterrein. In de woonbuurten is dan ook sprake van voldoende parkeercapaciteit. De woonbuurt gelegen tussen de Hogebergdreef, Nieuwstraat/ Tulpstraat en Grensstraat wordt gekenmerkt door een grote hoeveelheid geschakelde woningen. De woningen dateren uit de jaren 80 waardoor de openbare ruimte relatief ruim van opzet met in zijn algemeen voldoende parkeergelegenheid. In enkele straten als de Pastoor de Witstraat, pastoor Dierickxstraat, Nieuwstraat, Breestraat en Anemoonstraat is de parkeercapaciteit in meer of mindere mate onvoldoende. Veelal is in de directe omgeving restcapaciteit aanwezig waardoor de parkeerproblematiek relatief beperkt is. De woonbuurt ten noorden gelegen van de Hogebergdreef kenmerkt zich door een verscheidenheid aan woningtypen waarbij echter twee onder een kap en vrijstaand domineren met voldoende parkeergelegenheid op eigenterrein. Knelpunten in de parkeercapaciteit doen zich in dit gebied met name voor langs de Postbaan, de aangrenzende zijstraten zoals de Hamiltonlaan en Bevrijdingslaan. Langs het noordelijk deel van de Antwerpsestraat vanaf de Postbaan tot aan de komgrens zijn in beperkte mate parkeervoorzieningen in de openbare ruimte aanwezig. Dit wordt gecompenseerd doordat met merendeel van de woningen een of meer parkeervoorzieningen op eigenterrein beschikbaar hebben. Voorgaande parkeersituatie leidt niet tot knelpunten in de openbare ruimte. De parkeersituatie in de Schoolstraat en de Hogebergdreef ter hoogte van de basisschool levert tijdens het in- en uitgaan van de school tot een piek in de parkeerbehoefte.

24 Veelal wordt hierbij op de rijbaan geparkeerd wat leidt tot overlast voor de directe omgeving. Van het nabij gelegen parkeerterrein van sporthal De Biezen wordt niet of nauwelijks gebruik gemaakt. Geconcludeerd kan worden dat het beeld betreffende de parkeersituatie en knelpunten in de kernen in hoofdlijnen gelijk aan elkaar is. De hoogste parkeerdruk wordt aangetroffen in de centra van de kernen en de schil van de aangrenzende woonbuurten. Daarnaast vormen de oudere woonbuurten,50 60 jaren, en in mindere mate de jarige woonbuurten ten gevolge van het toegenomen autobezit aandachtspunten. Dit geldt eveneens maar in mindere mate voor de parkeersituatie op de historische gegroeide ontsluitingsstructuren van de diverse kernen Parkeernormen In de huidige situatie wordt uitgegaan van de parkeernormen Zoals de CROW die aanbeveelt in publicatie 182 Parkeerkencijfers Basis voor parkeernormering die ook opgenomen zijn in de ASVV 2004 Aanbevelingen voor verkeersvoorzieningen binnen de bebouwde kom. Ten aanzien van de woningen, wordt in die parkeernormen onderscheid gemaakt naar type woningen. Daarbij worden geen aangepaste normen aangegeven voor senioren. Alleen in geval van woningen met zorgbehoefte gaat de parkeernorm uit van een lagere norm. ligging van de kernen, de zone rest bebouwde kom van toepassing is met betrekking tot de bepaling van de parkeernormen. Op basis van de geconstateerde parkeersituaties in de kernen in relatie tot de toe te passen parkeernormen volgens het CROW, geeft dat voor de Gemeente Woensdrecht de navolgende parkeernormen per woningtype. Voor de bepaling van de parkeerbehoefte voor overige functies, zoals winkels, bedrijven en sportvoorzieningen, is de CROWparkeernormering (niet stedelijk en rest bebouwde kom) van toepassing. In de normering wordt een minimum en maximum parkeernorm gegeven. Afhankelijk van de situatie (wel/geen parkeerdruk) kan worden bepaald welke norm per (bouw)plan van toepassing is. In de navolgende tabellen zijn de te hanteren parkeernormeringen voor toetsing bij klachten en nieuwbouw weergegeven. Gelet de aanwezige parkeerproblematiek op diverse locaties in de kernen, is het wenselijk een parkeernormering voor de gemeente Woensdrecht vast te stellen voor de te onderscheiden woningtypen. Hiervoor zullen voor de bestaande situatie parkeernormeringen worden opgesteld die als toetsingskader bij klachten toegepast kan worden. Voor nieuwbouw zal er eveneens. Voor nieuwbouw zal er eveneens parkeernormeringen worden opgesteld. Voor voorzieningen zullen de parkeernormen conform het ASVV worden toegepast. Aangemerkt moet worden, dat de Gemeente Woensdrecht volgens het CROW qua stedelijkheidsgraad wordt ingedeeld in de categorie niet stedelijk, terwijl op basis van de openbaar vervoervoorzieningen en de

25 Te hanteren parkeernormen bij bestaande woningen/ voorzieningen etc. (ten behoeve van toetsing bij klachten) Woningtype Min norm (per won.) Max norm (per won.) Op eigen terrein Aandeel bezoekers Woning met zorgbehoefte 0,3 p.p. 0,6 p.p. -- 0,3 p.p. Appartement 1,3 p.p. 1,5 p.p -- 0,3 p.p. Geschakeld 1,3 p.p. 1,5 p.p. -- 0,3 p.p Twee onder een kap 1,7 p.p. 2,0 p.p. 1,0 p.p. 0,3 p.p Vrijstaand 1,7 p.p. 2,0 p.p. 1,0 p.p. 0,3 p.p Voorzieningen Min norm (per 100 m2 BVO) Max norm (per 100 m2 BVO) Op eigen terrein Aandeel bezoekers Wijlk-, buurt en dorpscentra 3,0 p.p. 4,5 p.p. 15% 85% Grootschalige detailhandel 6,5 p.p. 8,5 p.p. 15% 85% Showroom 1,6 p.p. 1,8 p.p. 65% 35% Horeca Min norm (per 100 m2 BVO) Max norm (per 100 m2 BVO) Op eigen terrein Aandeel bezoekers Cafe, bar, discotheek, 6,0 p.p. 8,0 p.p. 10% 90% cafetaria Restaurant 14,0p.p. 16,0 p.p. 20% 80% Hotel (park. norm per 0,5 p.p. 1,5 p.p kamer) Werkgelegenheid Min norm (per 100 m2 BVO) Max norm (per 100 m2 BVO) Op eigen terrein Aandeel bezoekers Kantoor met balie functie 3,0 p.p. 3,5 p.p % Kantoor zonder baliefunctie 1,7 p.p. 2,5 p.p. -- 5% Bedrijven (arbeidsextensief) 0,8 p.p. 0,9 p.p. -- 5% Bedrijven(arbeidsintensief) 2,5 p.p. 2,8 p.p. -- 5% Bedrijfsverzamelgebouw 0,8 p.p. 1,7 p.p % Onderwijs voorzieningen Min norm (per leslokaal) Max norm (per leslokaal) Op eigen terrein Aandeel bezoekers Basisonderwijs 0,5 p.p. 1,0 p.p Creche, peuterspeelzaal, 0,6 p.p. 0,8 p.p kinderdagverblijf Beroepsonderwijs (MBO, 5,0 p.p. 7,0 p.p ROC, WO, HBO) Voorber. dagonderwijs (VWO, HAVO VMBO) Zorgvoorzieningen Min norm Max norm Op eigen terrein Arts, maatschap, therapeut, kruisgebouw (per behandelkamer) Verpleeg-, verzorgingstehuis (per wooneenheid) Sociaal culturele voorzieningen 0,5 p.p. 1,0 p.p Aandeel bezoekers 1,5 p.p. 2,0 p.p % 0,5 p.p. 0,7 p.p % Min norm (per 100 m2 BVO) Max norm (per 100 m2 BVO) Op eigen terrein Aandeel bezoekers Bibliotheek 1,0 p.p 1,2 p.p % Sociaal cultureelcentrum, 2,0 p.p. 4,0 p.p % wiik-, verenigingsgebouw Sportvoorzieningen Min norm (per 100 m2 BVO) Max norm (per 100 m2 BVO) Op eigen terrein Aandeel bezoekers Gymlokaal 2,5 p.p. 3,0 p.p % Sporthal 2,5 p.p. 3,0 p.p % Sportschool 4,0 p.p. 5,0 p.p % Zwembad 10,0 p.p. 12,0 p.p % (per 100 m2 bassin) Manege 0,3 p.p. 0,5 p.p % (per box) Sportveld 13,0 p.p. 27,0 p.p % (per ha. netto terrein) Tennisbanen (per baan) 2,0 p.p. 3,0 p.p % Overige voorzieningen Min norm Max norm Op eigen terrein Religiegebouw (per zitplaats) Begraafplaats/ crematorium (per gelijktijdige begrafenis/ crematie) Aandeel bezoekers 0,1 p.p. 0,2 p.p % 15 p.p 30 p.p %

26 Te hanteren parkeernormen woningen/ voorzieningen vanaf januari 2010 (Ten behoeve van toetsing nieuwbouw) Woningtype Min norm (per won.) Max norm (per won.) Op eigen terrein Aandeel bezoekers Woning met zorgbehoefte 0,3 p.p. 0,6 p.p. -- 0,3 p.p. Appartement 1,3 p.p. 1,5 p.p 1,0 p.p. 0,3 p.p. Geschakeld 1,3 p.p. 1,5 p.p. -- 0,3 p.p Twee onder een kap 1,8 p.p. 2,0 p.p. 1,0 p.p. 0,3 p.p Vrijstaand 1,7 p.p. 2,0 p.p. 1,0-2,0 p.p. 0,3 p.p Voorzieningen Min norm (per 100 m2 BVO) Max norm (per 100 m2 BVO) Op eigen terrein Aandeel bezoekers Wijlk-, buurt en dorpscentra 3,0 p.p. 4,5 p.p. 100% 85% Grootschalige detailhandel 6,5 p.p. 8,5 p.p. 100% 85% Showroom 1,6 p.p. 1,8 p.p. 100% 35% Horeca Min norm (per 100 m2 BVO) Max norm (per 100 m2 BVO) Op eigen terrein Aandeel bezoekers Cafe, bar, discotheek, 6,0 p.p. 8,0 p.p. 10%-100% 90% cafetaria Restaurant 14,0p.p. 16,0 p.p. 100% 80% Hotel (park. norm per 0,5 p.p. 1,5 p.p. 100% -- kamer) Werkgelegenheid Min norm (per 100 m2 BVO) Max norm (per 100 m2 BVO) Op eigen terrein Aandeel bezoekers Kantoor met balie functie 3,0 p.p. 3,5 p.p. 100% 20% Kantoor zonder baliefunctie 1,7 p.p. 2,5 p.p. 100% 5% Bedrijven (arbeidsextensief) 0,8 p.p. 0,9 p.p. 100% 5% Bedrijven(arbeidsintensief) 2,5 p.p. 2,8 p.p. 100% 5% Bedrijfsverzamelgebouw 0,8 p.p. 1,7 p.p. 100% 10% Onderwijs voorzieningen Min norm (per leslokaal) Max norm (per leslokaal) Op eigen terrein Aandeel bezoekers Basisonderwijs 0,5 p.p. 1,0 p.p Creche, peuterspeelzaal, 0,6 p.p. 0,8 p.p. 100% -- kinderdagverblijf Beroepsonderwijs (MBO, 5,0 p.p. 7,0 p.p. 100% -- ROC, WO, HBO) Voorber. dagonderwijs 0,5 p.p. 1,0 p.p. 100% -- (VWO, HAVO VMBO) Zorgvoorzieningen Min norm Max norm( Op eigen terrein Aandeel bezoekers Arts, maatschap, therapeut, kruisgebouw (per behandelkamer) Verpleeg-, verzorgingstehuis (per wooneenheid) Sociaal culturele voorzieningen 1,5 p.p. 2,0 p.p. 50%-100% 65% 0,5 p.p. 0,7 p.p. 50%-100% 60% Min norm (per 100 m2 BVO) Max norm (per 100 m2 BVO) Op eigen terrein Aandeel bezoekers Bibliotheek 1,0 p.p 1,2 p.p.?? 95% Sociaal cultureelcentrum, 2,0 p.p. 4,0 p.p.?? 90% wiik-, verenigingsgebouw Sportvoorzieningen Min norm (per 100 m2 BVO) Max norm (per 100 m2 BVO) Op eigen terrein Aandeel bezoekers Gymlokaal 2,5 p.p. 3,0 p.p. 50%-100% 95% Sporthal 2,5 p.p. 3,0 p.p. 100% 95% Sportschool 4,0 p.p. 5,0 p.p. 100% 95% Zwembad 10,0 p.p. 12,0 p.p. 100% 90% (per 100 m2 bassin) Manege 0,3 p.p. 0,5 p.p. 100% 90% (per box) Sportveld 13,0 p.p. 27,0 p.p. 100% 95% (per ha. netto terrein) Tennisbanen (per baan) 2,0 p.p. 3,0 p.p. 100% 90% Overige voorzieningen Min norm Max norm Op eigen terrein Religiegebouw (per zitplaats) Begraafplaats/ crematorium (per gelijktijdige begrafenis/ crematie) Aandeel bezoekers 0,1 p.p. 0,2 p.p. 50% 100% 15 p.p 30 p.p. 100% 90%