Women in politics: The Belgian case study By senator Sabine de Bethune
|
|
- Stijn Veenstra
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Map of Women in Politics (2010) by the Interparliamentary Union (IPU) The situation of women in parliament and politics Presentation to the American Congress, Washington DC Thursday March 4, 2010 Mevrouw, Mijnheer de Voorzitter, Geachte Collega's, Dames en Heren, 1. Inleiding Women in politics: The Belgian case study By senator Sabine de Bethune Eerst en vooral zou ik u willen danken voor de uitnodiging die ik ontving om namens de Interparlementaire Unie aan deze sessie deel te nemen in het kader van de presentatie van hun Map of Women in politics. In die context zal ik de case study van België toelichten. Mogen spreken over democratie en specifiek over gelijke participatie in het democratisch besluitvormingsproces voor U, leden van het Amerikaans Congres beschouw ik als een hele eer. De onafhankelijkheidsverklaring van de 4th of July 1776 heeft internationaal namelijk een grotere symbolische waarde dan enkel de betekenis voor de V.S. (Het staat voor een mijlpaal in de geschiedenis waarbij voor de eerste keer een overheid op zo n omvattende manier gebonden was aan geschreven grondrechten.) Toen ik 15 jaar geleden voor het eerst de eed aflegde als senator, was dit voor mij een belangrijke levensstap na jaren engagement als politiek adviseur op het Belgische en Europese niveau, als advocate en genderexperte. Levendig herinner ik me de gelukwensen van één van de tenoren van de Belgische politiek die mij de vaderlijke raad gaf om me voortaan te wijden aan ernstige politieke thema's. Deze uitspraak zette me juist aan om me als vrouw nog meer in te zetten voor de vrouwenrechten en het verschil te maken in de politiek. Vrouwenrechten zijn de rode draad geworden in mijn politieke werk. 2. België institutioneel België is een constitutionele parlementaire monarchie. Als stichtend lid van de Europese Unie huisvest het in haar hoofdstad Brussel de instellingen van deze unie. Het land telt 10 miljoen inwoners en bevindt zich op de grens van de Latijnse en Germaanse cultuur in Europa. Om aan de gevoeligheden tegemoet te komen van de verschillende zienswijzen die dit met zich meebrengt werd het land van de historische unitaire staat omgevormd tot een federale staat, een work still in progress. Dit resulteerde in de vorming van 3 gemeenschappen die samenvallen met de drie officiële talen. (de Vlaamse Gemeenschap, de Franstalige Gemeenschap en de Duitstalige gemeenschap) Deze beschikken over wetgevende bevoegdheid in materies die men kan 1
2 omschrijven als persoonsgebonden. Dit betreft o.a. cultuur, onderwijs en onderdelen van het gezondheidsbeleid. Daarnaast bestaan 3 gewesten, (het Vlaams gewest, het Waals gewest en het Brussels Hoofdstedelijk gewest) die autonoom wetgevend optreden in onderdelen van het socio economisch beleid, zoals huisvesting, werk en ruimtelijke ordening. De federale staat behoudt ondermeer bevoegdheden inzake nationale defensie, justitie, financiën en sociale zekerheid. Wellicht zijn we de enige federale staat waarbij tussen de normen van deze verschillende entiteiten geen formele hiërarchie bestaat; elke entiteit vormt de hoogste norm binnen de eigen bevoegdheden. Belangrijk voor het vandaag besproken onderwerp is dat het beleid inzake de gelijkheid tussen mannen en vrouwen geen afgezonderd toegewezen materie vormt maar een transversaal karakter heeft. Aan dit beleid wordt dus vorm gegeven binnen elk domein in functie van de relevante bevoegdheden van elk van de bestuursniveaus in België. 3. Grondwettelijk kader Voor een inzicht in de materie van politieke participatie en positieve actie vormt de Grondwet de eerste referentienorm. Daarbij vormt het gelijkheidsbeginsel, als fundament in een democratische rechtstaat, het uitgangspunt. Artikel 10 van onze Grondwet stelt dat alle Belgen gelijk zijn voor de wet. Dit wordt verder geëxpliciteerd in artikel 11, dat het non discriminatiebeginsel bevat. Deze formele gelijkheid kon echter niet garanderen dat mannen en vrouwen ook in de praktijk over dezelfde kansen beschikken. Daarom werd bij de grondwetsherziening van 21 februari 2002 dit algemene principe verfijnd door expliciet aan artikel 10 toe te voegen dat de gelijkheid van vrouwen en mannen is gewaarborgd. Omdat in die periode volop het debat woedde over de ondervertegenwoordiging van vrouwen in de politieke besluitvorming werd dit onmiddellijk geconcretiseerd door op het zelfde moment een nieuw artikel 11bis in te voeren. Dit voorziet specifiek is een grondwettelijke basis om de kieswetgeving te versterken met het oog op het bevorderen van de gelijke toegang voor mannen en vrouwen tot de verkiezingen en openbare mandaten binnen de uitvoerende macht. Op basis hiervan werden de concrete bepalingen van positieve actie voor vrouwen in de federale kieswet opgenomen. België maakt echter, zoals eerder vermeld, deel uit van de Europese Unie. In dit verband stemt het ons tot vreugde dat het meest recente basisverdrag; het Verdrag van Lissabon dat in werking trad op 1 december 2009 een versterking inhoudt van de gelijke behandeling van mannen en vrouwen. Dit Verdrag voorziet namelijk in het algemeen bindend verklaren van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (European Charter of Fundamental rights). Het gevolg hiervan is dat dit Charter voortaan gebracht wordt onder de scope van het Europees Hof van Justitie. Dit Handvest bevat niet enkel de bepaling dat de gelijkheid van mannen en vrouwen moet worden gewaarborgd, maar ook uitdrukkelijk dat dit beginsel niet verhindert dat er maatregelen gehandhaafd of genomen worden waarbij 2
3 specifieke voordelen worden ingesteld ten voordele van het ondervertegenwoordigde geslacht. De juridische argumenten die tegenstanders in het verleden tegen positieve actie inbrachten als zouden deze zelf een schending van het gelijkheidsbeginsel inhouden, worden bijgevolg zonder voorwerp. In het kader van het lidmaatschap van de Verenigde Naties heeft België eveneens het VN Vrouwenrechtenverdrag Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women onderschreven zodat het zichzelf onderwerpt aan het periodiek onderzoek van het Committee on the Elimination of Discrimination against Women als hulpmiddel om continu aandachtig te blijven voor eventuele tekortkomingen in de regelgeving en open te staan voor mogelijke verbeteringen op basis van best practices. De V.S. ondertekenden dit Verdrag op 17 juli 1980 maar heeft het tot op heden nog niet geratificeerd. 4. De Belgische paritaire democratie België staat volgens de IPU ranking op de 11 plaats met 39,4% vrouwen in het federale Parlement. We scoren daarmee beduidend beter dan het wereldgemiddelde van 18%. Aan deze goede cijfers gaat echter een lange en moeizame geschiedenis vooraf. In vergelijking met andere Europese landen verleende België laat stemrecht aan vrouwen. Bijna dertig jaar na mannen krijgen de Belgische vrouwen in 1948 volwaardige politieke rechten en wordt het algemeen vrouwenstemrecht ingevoerd. Ook wat het aantal vrouwelijke verkozenen betreft blijft ons land lang achterop. Het aantal vrouwelijke parlementsleden kwam tot aan de wetgevende verkiezingen van 1974 meer dan 25 jaar na de invoering van het vrouwenstemrecht nooit boven de 5%. Hoewel na de Tweede Wereldoorlog de participatie van vrouwen aan het onderwijs en aan de arbeidsmarkt voortdurend stijgt, blijft de politiek een mannenbastion. Onder invloed van de groeiende feministische bewustwording in de jaren zeventig wordt dat niet langer geduld. De stem vrouwcampagne voor de parlementsverkiezingen van 1974 betekent een keerpunt. Het aantal vrouwen in het Parlement verdubbelt en schommelt vanaf dan rond de 10%. En dat zal ruim twee decennia ongewijzigd blijven tot wanneer de quotawet in 1994 een doorbraak forceert. Het is in dit historisch en maatschappelijk perspectief dat de eis voor dwingende maatregelen in mijn land begrepen moet worden. In 1994 werd in België een eerste wet inzake quota voor vrouwen aangenomen. Die bepaalde dat kieslijsten niet meer dan twee derde kandidaten van hetzelfde geslacht mogen bevatten. Indien toch, dan wordt de lijst verworpen. Na de aanpassing van de Grondwet, in 2002, werd deze quotawet versterkt. Sindsdien verplicht de kieswet politieke partijen om een gelijk aantal mannelijke en vrouwelijke kandidaten voor te dragen. Meer zelfs, op de twee eerste plaatsen van de lijst moeten kandidaten van verschillend geslacht staan. Opnieuw: indien niet aan deze regel wordt voldaan, wordt de lijst verworpen. Met dergelijke regelgeving staat België vandaag niet meer alleen. Ongeveer de helft van de landen wereldwijd zouden quota ingevoerd hebben. Sinds 94 hebben ook vijf EU landen in 3
4 hun grond en kieswet quota voor vrouwen ingeschreven in het kader van verkiezingen (naast België, ook Frankrijk, Portugal, Slovenië en Spanje). In tal van andere lidstaten hebben politieke partijen vrijwillige quota ingevoerd die ze bij de lijstvorming hanteren. Toch wil ik onderstrepen dat de modaliteiten van de Belgische quotawet bijzonder zijn en determinerend voor de positieve impact ervan. Eerst dient benadrukt dat niet enkel een 50/50 quotum voor kandidaten op elke kieslijst werd opgelegd, maar ook een rankorder regeling van kracht werd bovenaan de kieslijst, waarbij de twee eerste effectieve en plaatsvervangende kandidaten niet van hetzelfde geslacht mogen zijn. Een ander opmerkelijk aspect van de Belgische wet inzake quota voor vrouwen is het sanctionerend en dwingend karakter ervan. Anders dan elders, is het ook niet mogelijk om de wet niet toe te passen door het betalen van een boete. De kieslijst is simpelweg in strijd met de wet en wordt bijgevolg verworpen indien ze niet voldoet aan de opgelegde quotavoorwaarden. Belangrijk is tevens te onderstrepen dat deze quotarules goed aansluiten bij ons kiesstelsel dat proportioneel is. En de beslissing om de kiesdistricten geografisch te verruimen die eveneens in die periode genomen werd, heeft een versterkend effect gehad op de toepassing van de genoemde quotaregels. Feit dat we geen gesloten kieslijsten hebben, maar dat kiezers de keuze hebben om zowel een lijststem als een voorkeurstem uit te brengen heeft de positieve actiemaatregel niet ondergraven. En in tegenstelling tot andere landen zijn de Belgische quota van toepassing voor alle politieke verkiezingen, op alle niveaus. Een van de lessons learned van de Belgische ervaring is dat quota niet zomaar moeten worden voorzien, maar dat quota een effectieve hefboom zijn om de vrouwelijke vertegenwoordiging in politieke organen te bevorderen, op voorwaarde evenwel dat ze adequaat zijn geconcipieerd. De Belgische quotawetten hebben een dramatische impact gehad. Rekening houdend met de evaluatie van de vier laatste federale verkiezingen (1995, 1999, 2003 en 2007) is het aandeel vrouwen dat effectief zetelt in het federale Parlement in nauwelijks één decennium meer dan verdubbeld. En dezelfde trend zet zich door op regionaal en lokaal bestuursniveau. Zelfs indien de quotawet niet de enige factor vormt, staat het vast dat de pariteitswetten hebben gewerkt. Gezien het korte tijdsperspectief is het voorbarig om een finale evaluatie te maken maar men kan stellen dat deze vooruitgang ook een mentaliteitsverandering heeft teweeg gebracht bij de kiezers en de politieke partijen met als gevolg dat het opnemen van hoge politieke mandaten door vrouwen in ons land quasi genormaliseerd werd. Los van het vandaag behaalde resultaat lijkt het me zinvol even te reflecteren waarom België in de negentiger jaar die weg is ingeslagen. Cruciaal was mijns inziens het besef dat we toen niet meer dan 10% vrouwen in politieke besluitvorming telden, en dit al vele decennia lang. In de ruime vrouwenbeweging groeide weerstand tegen het inzicht dat we nog decennia zouden moeten wachten op een evenwichtige vertegenwoordiging M/V als we moesten rekenen op een zogenaamde natuurlijke en stapsgewijze evolutie. In de naam van rechtvaardigheid en democratie werd gepleit voor regels die de doorgroei van vrouwen in politieke besluitvorming effectief zou versnellen. Niet de vrouwen of 4
5 potentiële vrouwelijke kandidaten kon een gebrek aan kennis, ervaring, ambitie of talent verweten worden, meenden we. Maar de politieke wereld en de politieke partijen zelf waren het probleem omdat ze vrouwen de facto uitsloten van de macht. Bijgevolg moesten ze gedwongen worden om hun houding en cultuur aan te passen, in naam van de democratie. De vrouwenbeweging heeft toen de rangen gesloten. Vrouwen uit diverse politieke partijen hebben over partijgrenzen heen de handen in elkaar geslagen en samengewerkt met vrouwen uit de civiele maatschappij. Er werd heel wat energie gestoken in wetenschappelijk onderzoek en informatie en sensibiliseringscampagnes. Op basis van dit ruime en pluralistische platform en met de wind van de Beijingdynamiek in de zeilen hebben de toenmalige ministers van gelijke kansen en binnenlandse zaken de socalled Wet Smet Tobback in 1994 door de ministerraad en het Parlement geloodst. Het ging niet zonder slag of stoot. Maar de nieuwe wet kon rekenen op een stevig maatschappelijk draagvlak en werd nadien ook feilloos toegepast. 5. Slot Terwijl vrouwen in mijn land een doorbraak hebben gemaakt in politieke besluitvorming, moeten we vaststellen dat het glazen plafond op andere maatschappelijke domeinen nog steeds bestaat. In de raden van bestuur van beursgenoteerde bedrijven bijvoorbeeld zetelen amper 7% vrouwen. Ook de academische wereld is een mannenbastion. In de raden van bestuur van de Belgische universiteiten zetelen maar 16,5 % vrouwen. In ons Grondwettelijk hof zetelt slechts één vrouwelijke rechter op 12. Het is noodzakelijk dat men de strategie die aansloeg bij de bevordering van de politieke deelname van vrouwen transponeert naar andere domeinen. Momenteel ligt een wetsontwerp, gebaseerd op een wetsvoorstel dat ikzelf met enkele collega s in het Parlement heb ingediend, op de regeringstafel om een wettelijk quotum van maximum 2/3 van hetzelfde geslacht op te leggen voor de raden van bestuur van beursgenoteerde bedrijven. Met de weg die reeds is afgelegd, blijven de prioriteiten voor mijn land : de versterking van de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt, gelijk loon, een sterker beleid tegen partnergeweld en voor de gezondheid van vrouwen en een bijzondere aandacht voor zwakkere vrouwengroepen. Ook de aandacht voor de derde millenniumdoelstelling, die voor gelijke kansen voor vrouwen ijvert, en de vijfde doelstelling, die de strijd aanbindt tegen moedersterfte, blijft noodzakelijk. Mijn ervaring leert dat een sterkere aanwezigheid van vrouwen in de politiek deze punten hoger op de politieke agenda zet. Bijlage Grondwet Art. 10. Er is in de Staat geen onderscheid van standen. De Belgen zijn gelijk voor de wet; zij alleen zijn tot de burgerlijke en militaire bedieningen 5
6 benoembaar, behoudens de uitzonderingen die voor bijzondere gevallen door een wet kunnen worden gesteld. De gelijkheid van vrouwen en mannen is gewaarborgd. Art. 11. Het genot van de rechten en vrijheden aan de Belgen toegekend moet zonder discriminatie verzekerd worden. Te dien einde waarborgen de wet en het decreet inzonderheid de rechten en vrijheden van de ideologische en filosofische minderheden. Art. 11bis. De wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel waarborgen voor vrouwen en mannen de gelijke uitoefening van hun rechten en vrijheden, en bevorderen meer bepaald hun gelijke toegang tot de door verkiezing verkregen mandaten en de openbare mandaten. De Ministerraad en de Gemeenschaps en Gewestregeringen tellen personen van verschillend geslacht. De wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel organiseren de aanwezigheid van personen van verschillend geslacht binnen de bestendige deputaties van de provincieraden, de colleges van burgemeester en schepenen, de raden voor maatschappelijk welzijn, de vaste bureaus van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn en in de uitvoerende organen van elk ander interprovinciaal, intercommunaal of binnengemeentelijk territoriaal orgaan. Het voorgaande lid is niet van toepassing wanneer de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel de rechtstreekse verkiezing organiseren van de bestendig afgevaardigden van de provincieraden, van de schepenen, van de leden van de raad voor maatschappelijk welzijn, van de leden van het vast bureau van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn of van de leden van de uitvoerende organen van elk ander interprovinciaal, intercommunaal of binnengemeentelijk territoriaal orgaan. European Charter of Fundamental rights Artikel 23 Gelijkheid van mannen en vrouwen De gelijkheid van mannen en vrouwen moet worden gewaarborgd op alle gebieden, met inbegrip van werkgelegenheid, beroep en beloning. Het beginsel van gelijkheid belet niet dat maatregelen gehandhaafd of genomen worden waarbij specifieke voordelen worden ingesteld ten voordele van het ondervertegenwoordigde geslacht. 6
Verkiezingen - Methodologie
Verkiezingen - Methodologie Verkiezingen - Methodologie... 1 1. Gemeenteraadsverkiezingen... 2 2. Verkiezingen voor het parlement van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest... 3 3. Verkiezingen van de Brusselse
Nadere informatieVlaamse politica s in cijfers.
Vlaamse politica s in cijfers. De RoSa-factsheets maken u wegwijs in het gelijke kansenlandschap in Vlaanderen. Telkens wordt er op een bepaald terrein nagegaan wat de situatie is. Zowel bredere thema
Nadere informatieGewesten en gemeenschappen
Staten en kiesstelsels België België is, anders dan Nederland, een federatie. Juist ook omdat België een land is met verschillende taalgebieden, is de structuur van deze staat veel ingewikkelder dan die
Nadere informatieOmzendbrief BB 2007/03
Omzendbrief BB 2007/03 Omzendbrief Aan de provinciegouverneurs Aan de colleges van burgemeester en schepenen Aan de leden van de deputaties Vlaams minister van Binnenlands Bestuur, Stedenbeleid, Wonen
Nadere informatieWat is een constitutie?
Wat is een constitutie? Veel landen op de wereld worden op een democratische manier bestuurd. Een democratie staat echter niet op zichzelf. Bij een democratie hoort namelijk een rechtsstaat. Democratie
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL A7-0176/9. Amendement. Morten Messerschmidt namens de EFD-Fractie
1.6.2011 A7-0176/9 9 Overweging E E. Het Verdrag van Lissabon heeft het mandaat van de leden van het Europees Parlement gewijzigd, door ze rechtstreekse vertegenwoordigers van de burgers van de Unie te
Nadere informatie40 jaar Vlaams parlement
Hugo Vanderstraeten 40 kaarsjes eenheidsstaat of een unitaire staat: één land met één parlement en één regering. De wetten van dat parlement golden voor alle Belgen. In de loop van de 20ste eeuw hadden
Nadere informatieInhoud Inhoud I. Grondwet en (quasi-)constitutionele teksten II. Federale instellingen III. Gemeenschappen en Gewesten 167
Inhoud InhoudhoudPagina I. Grondwet en (quasi-)constitutionele teksten 13 1. Gecoördineerde grondwet 17 februari 1994 met concordantietabel 15 2. Besl. Voorlopig Bewind 16 oktober 1830 vrijheid van drukpers,
Nadere informatieAanbeveling voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 3.5.2017 COM(2017) 218 final Aanbeveling voor een BESLUIT VAN DE RAAD waarbij de Commissie wordt gemachtigd onderhandelingen te openen over een akkoord met het Verenigd Koninkrijk
Nadere informatieSplitsing kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde in Vraag en Antwoord
Splitsing kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde in Vraag en Antwoord Inleiding Een zuivere splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde De splitsing van de kieskring BHV is ruim 50 jaar de eis van de
Nadere informatieEUROPEES PARLEMENT. Commissie vrijheden en rechten van de burger, justitie en binnenlandse zaken. 20 juni 2003 PE 329.885/6-24 AMENDEMENTEN 6-24
EUROPEES PARLEMENT 1999 2004 Commissie vrijheden en rechten van de burger, justitie en binnenlandse zaken 20 juni 2003 PE 329.885/6-24 AMENDEMENTEN 6-24 Ontwerpadvies (PE 329.885) Carmen Cerdeira Morterero
Nadere informatieWat is een constitutie?
Wat is een constitutie? 2 Veel landen op de wereld worden op een democratische manier bestuurd. Een democratie staat echter niet op zichzelf. Bij een democratie hoort namelijk een rechtsstaat. Democratie
Nadere informatieAkkoord BHV. De kieskring BHV wordt gesplitst in een kieskring Brussel-Hoofdstad en een kieskring Vlaams Brabant (Halle- Vilvoorde + Leuven).
Akkoord BHV Wat staat er in het akkoord? In grote lijnen: 1) BHV wordt zuiver gesplitst De kieskring BHV wordt gesplitst in een kieskring Brussel-Hoofdstad en een kieskring Vlaams Brabant (Halle- Vilvoorde
Nadere informatieSAMENVATTING SYLLABUS
SAMENVATTING SYLLABUS Julie Kerckaert Inleiding tot het Europees en internationaal recht Academiejaar 2014-2015 Inhoudsopgave Deel 2: Inleiding tot het Europees recht... 2 1. Het juridisch kader van het
Nadere informatieDE POLITIEKE VERTEGENWOORDIGING VAN VROUWEN NA DE
DE POLITIEKE VERTEGENWOORDIGING VAN VROUWEN NA DE VERKIEZINGEN VAN 25 MEI 2014 1 INHOUDSTAFEL INLEIDING ---------------------------------------------------------------------------------------------- 4
Nadere informatiewaardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid
individuele vrijheid participatie gelijke rechten solidariteit waardigheid Basisrechten Santé België is een rechtsstaat en een democratie die ieders mensenrechten e De Staat garandeert de naleving van
Nadere informatieManifest voor de Rechten van het kind
Manifest voor de Rechten van het kind Kinderen vormen de helft van de bevolking in ontwikkelde landen. Ongeveer 100 miljoen kinderen leven in de Europese Unie Het leven van kinderen in de hele wereld wordt
Nadere informatieTYPES INSTRUMENTEN OVERZICHT
TYPES INSTRUMENTEN OVERZICHT Aanbeveling... 2 Advies... 2 Algemeen commentaar... 2 Beleidsdocument... 3 Besluit... 3 Decreet... 3 Europees besluit... 3 Grondwet... 3 Koninklijk besluit... 3 Mededeling...
Nadere informatie36840 BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE
36840 BELGISCH STAATSBLAD 27.07.2006 Ed. 2 MONITEUR BELGE TRADUCTION MINISTERE DE LA REGION WALLONNE [C 2006/202257] 7 JULI 2006. Omzendbrief betreffende de verkiezingen van de gemeenteraadsleden en de
Nadere informatieADVIES NR. 106 VAN DE RAAD VAN DE GELIJKE KANSEN VOOR MANNEN EN VROUWEN OVER DE GEVOLGEN VAN DE NIEUWE DECRETALE REGELGEVINGEN BIJ DE GEMEENTE- EN
ADVIES NR. 106 VAN DE RAAD VAN DE GELIJKE KANSEN VOOR MANNEN EN VROUWEN OVER DE GEVOLGEN VAN DE NIEUWE DECRETALE REGELGEVINGEN BIJ DE GEMEENTE- EN PROVINCIERAADSVERKIEZINGEN. ADVIES NR. 106 VAN DE RAAD
Nadere informatieOostenrijk. Staten en kiesstelsels
Staten en kiesstelsels Oostenrijk Oostenrijk is een van de vele landen in Europa waar verkiezingen plaatsvinden volgens het systeem van evenredige vertegenwoordiging. Toch heeft Oostenrijk weer bepaalde
Nadere informatieVlaamse Regering ~~~ = ~= n-
Vlaamse Regering ~~~ = ~= n- Ministeriële uitspraak in de beroepsprocedure met toepassing van artikel 29bis, 5, van de Vlaamse Wooncode betreffende de beslissing van de sociale huisvestingsmaatschappij
Nadere informatieVerkiezingen Tweede Kamer 2012
Verkiezingen Tweede Kamer 2012 Nederlandse politieke partijen langs de Europese meetlat Europese Unie dr. Edwin van Rooyen 10-9-2012 PvdA, VVD en SP zijn voorstander van het vergroten van de controle op
Nadere informatieBIJLAGEN. bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD. Een nieuw EU-kader voor het versterken van de rechtsstaat
EUROPESE COMMISSIE Straatsburg, 11.3.2014 COM(2014) 158 final ANNEXES 1 to 2 BIJLAGEN bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD Een nieuw EU-kader voor het versterken van
Nadere informatieBESTUURSMEMORIAAL VU.Hilaire Ost, Provinciegriffier, Provinciehuis Boeverbos, Koning Leopold III-laan 41, 8200, Sint-Andries
INHOUD 23. PLP33 betreffende de jaarrekening 2002 van de politiezones. Algemene directie Directie Politiebeheer 24. Omzendbrief BA-2004/01 van 13 februari 2004 tot aanvulling van de omzendbrief BA-1998/01
Nadere informatieVERSTERKING VAN DE KLIMAATGOVERNANCE IN BELGIË
VAKGROEP EUROPEES, PUBLIEK- EN INTERNATIONAAL RECHT CENTRUM VOOR MILIEU- EN ENERGIERECHT VERSTERKING VAN DE KLIMAATGOVERNANCE IN BELGIË GRONDWETTELIJKE EN INSTITUTIONELE MOGELIJKHEDEN Prof. Dr. L. Lavrysen,
Nadere informatieVERSTERKING VAN DE KLIMAATGOVERNANCE IN BELGIË GRONDWETTELIJKE EN INSTITUTIONELE MOGELIJKHEDEN
VAKGROEP EUROPEES, PUBLIEK- EN INTERNATIONAAL RECHT CENTRUM VOOR MILIEU- EN ENERGIERECHT VERSTERKING VAN DE KLIMAATGOVERNANCE IN BELGIË GRONDWETTELIJKE EN INSTITUTIONELE MOGELIJKHEDEN Prof. Dr. L. Lavrysen,
Nadere informatieInleiding tot Recht. Uit Praktisch Burgerlijk Recht
Inleiding tot Recht Uit Praktisch Burgerlijk Recht 1. Wat is recht? Een exacte definitie is niet te geven. Elke klassieke definitie bevat vier elementen: Gedragsregels, normen Doel = maatschappelijk leven
Nadere informatieDe vernieuwing van de Senaat bij de samenvallende verkiezingen van 25 mei 2014
De vernieuwing van de Senaat bij de samenvallende verkiezingen van 25 mei 2014 1. Samenstelling van de Senaat De Senaat telt 60 leden: 50 deelstaatsenatoren en 10 gecoöpteerde senatoren. De deelstaatsenatoren
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door D. 971 woorden 31 mei 2013 5,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1848 Censuskiesrecht Grondrechten Ministeriele verantwoordelijkheid
Nadere informatieGELIJKE KANSEN IN BELGIË
GELIJKE KANSEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK 1. EEN WOORDJE UITLEG Tijdens het bezoek aan de Democratiefabriek hebben jullie kunnen vaststellen dat bepaalde elementen essentieel zijn om tot een democratie
Nadere informatieVersie Gezien de uitstekende samenwerking tussen de Federale Staat en de deelstaten in het kader van dit samenwerkingsakkoord;
Samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat, de Vlaamse overheid, het Waals Gewest, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Duitstalige Gemeenschap over de opstelling van een gemeenschappelijke lijst
Nadere informatieA R R E S T. samengesteld uit voorzitter A. Alen en de rechters-verslaggevers E. Derycke en P. Nihoul, bijgestaan door de griffier F.
Rolnummer 5970 Arrest nr. 157/2014 van 23 oktober 2014 A R R E S T In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van de bijzondere wet van 6 januari 2014 met betrekking tot de Zesde Staatshervorming,
Nadere informatieSUBSIDIARITEIT. Gelet op artikel 92bis, 1, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen ;
SUBSIDIARITEIT Samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat, de Gewesten, de Gemeenschappen, de Franse Gemeenschapscommissie en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie betreffende de uitoefening van
Nadere informatieToespraak Voorzitter bij het in ontvangst nemen van het Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2012 op 20 november 2012 in de Oude Zaal
Toespraak Voorzitter bij het in ontvangst nemen van het Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2012 op 20 november 2012 in de Oude Zaal Dames en heren, Allereerst dank ik het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis
Nadere informatieVERKIEZING VAN DE BRUSSELSE LEDEN VAN HET VLAAMS PARLEMENT VAN 26 MEI 2019
/7 VERKIEZING VAN DE BRUSSELSE LEDEN VAN HET VLAAMS PARLEMENT VAN MEI 09 FORMULIER F/7bis Voordracht van Kandidaten ( ) Brusselse leden van het Vlaams Parlement Nederlandse taalgroep Wij, ondergetekenden,
Nadere informatieNOTA AAN DE VLAAMSE REGERING
DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED EN DE VLAAMSE MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Definitieve goedkeuring van het ontwerp
Nadere informatieProcedure voor de benoeming van de leden van het CvdR. De procedures in de verschillende lidstaten
Procedure voor de benoeming van de leden van het CvdR De procedures in de verschillende lidstaten SAMENVATTING In de preambule van het Verdrag betreffende de Europese Unie luidt het dat één van de doelstellingen
Nadere informatieDE PARLEMENTEN VAN BELGIË EN HUN INTERNATIONALE BEVOEGDHEDEN
DE PARLEMENTEN VAN BELGIË EN HUN INTERNATIONALE BEVOEGDHEDEN Deze brochure wil in vogelvlucht zonder volledig te willen zijn en in een begrijpelijke taal de lezer een inzicht geven in de bevoegdheidsverdeling
Nadere informatieRAAD VAN STATE afdeling Wetgeving
RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving advies 61.528/3 van 15 juni 2017 over een voorontwerp van decreet van de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaamse Gewest houdende instemming met 1 de overeenkomst tussen de
Nadere informatieEmbargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze datum
Bouwen aan de democratische veiligheid in Europa Ontwerptoespraak van de secretaris-generaal Brussel, woensdag 12 november 2014 Embargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze
Nadere informatieP5_TA(2002)0269. Toekomstige ontwikkeling van Europol
P5_TA(2002)0269 Toekomstige ontwikkeling van Europol Aanbeveling van het Europees Parlement aan de Raad over de toekomstige ontwikkeling van Europol en zijn volledige opneming in het institutioneel bestel
Nadere informatieAdvies van de Executive Board van het Europees Netwerk van Raden voor de. Justitie (ENRJ) over de aanvraag van de Krajowa Rada Sądownictwa uit Polen.
Advies van de Executive Board van het Europees Netwerk van Raden voor de Justitie (ENRJ) over de aanvraag van de Krajowa Rada Sądownictwa uit Polen. Het ENRJ heeft een verzoek tot samenwerking ontvangen
Nadere informatieHoofdstuk IV. De gemeenschappen en de gewesten Afdeling I. De organen. Afdeling III. De bevoegdheden
Afdeling III. De bevoegdheden Art. 105. De Koning heeft geen andere macht dan die welke de Grondwet en de bijzondere wetten, krachtens de Grondwet zelf uitgevaardigd, hem uitdrukkelijk toekennen. Art.
Nadere informatieGelet op de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, in het bijzonder artikel 5, 1 en 92bis;
Ontwerp van samenwerkingsakkoord tussen de federale, gewestelijke en gemeenschapsoverheden voor het coördineren van de gegevensverwerking in het gezondheidsbeleid en de bijstand aan personen Gelet op artikelen
Nadere informatieEUROPEES PARLEMENT. Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken
EUROPEES PARLEMENT 2004 ««««««««««««2009 Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken 13.6.2007 WERKDOCUMENT over diplomatieke en consulaire bescherming van de burgers van de Unie in
Nadere informatieInhoudstafel. Hoofdstuk 1 Classificatie van kiesstelsels 37
Voorwoord 15 Inleiding 17 I. Eenheid in verscheidenheid 17 II. Verkiezingen en/in democratieën 21 III. Verkiezingen en verkiezingen is twee 23 IV. Waarom verkiezingen bestuderen? 30 V. Functies van kiesstelsels
Nadere informatieVERKLARING VAN EUSKADI
VERKLARING VAN EUSKADI De voorzitsters en voorzitters die deelnemen aan de XII Conferentie van de Europese Regionale Wetgevende Parlementen gehouden in Euskadi/Baskenland op 3 en 4 november (Lijst met
Nadere informatieKijktip: Nieuwsuur in de Klas
Kijktip: Nieuwsuur in de Klas Korte omschrijving werkvorm De leerlingen beantwoorden vragen over de Europese politiek aan de hand van korte clips van Nieuwsuur in de Klas. Leerdoel De leerlingen leren
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 17.5.2019 COM(2019) 242 final 2019/0116 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende het namens de Europese Unie in de Raad van Ministers in te nemen standpunt met
Nadere informatieVAKFICHE EXAMENCOMMISSIE SECUNDAIR ONDERWIJS
VAKFICHE EXAMENCOMMISSIE SECUNDAIR ONDERWIJS VAK: GESCHIEDENIS Dit is een vakfiche voor alle studierichtingen 3 de graad bso. Let op: de inhoud van een vakfiche wordt jaarlijks aangepast. Deze vakfiche
Nadere informatie(voor de wetgevende macht) en om corruptiezaken voor de rechter te brengen (voor de wethandhavingsorganen).
POLICY PAPER #2 STANDPUNT VAN DE KANDITATEN VOOR DE GEMEENTERAADS - VERKIEZINGEN VAN 2012 OVER DE NIS -AANBEVELINGEN INZAKE DE SAMENSTELLING VAN DE PARLEMENTAIRE CONTROLE - COMMISSIES BETREFFENDE DE VERKIEZINGSUITGAVEN
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE TEGEN RACISME EN INTOLERANTIE
CRI(97)36 Version néerlandaise Dutch version EUROPESE COMMISSIE TEGEN RACISME EN INTOLERANTIE TWEEDE ALGEMENE BELEIDSAANBEVELING VAN DE ECRI: SPECIALE ORGANEN OP NATIONAAL NIVEAU GERICHT OP DE BESTRIJDING
Nadere informatieDE RAAD VAN EUROPA HOEDER VAN DE MENSENRECHTEN SAMENVATTING
DE RAAD VAN EUROPA HOEDER VAN DE MENSENRECHTEN SAMENVATTING Non-member state of the Council of Europe (Belarus) LIDSTATEN HOOFDZETEL EN OVERIGE VESTIGINGEN BEGROTING Albanië, Andorra, Armenië, Azerbeidzjan,
Nadere informatieNOTA AAN DE VLAAMSE REGERING
DE VLAAMSE MINISTER VAN MOBILITEIT, OPENBARE WERKEN, VLAAMSE RAND, TOERISME EN DIERENWELZIJN NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot aanpassing van de regelgeving
Nadere informatieTOELICHTING. 1. Doel van het protocolakkoord
PROTOCOLAKKOORD tussen de federale Wetgevende Kamers en de parlementen van de gewesten betreffende de toepassing van de regelingen inzake de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezing van de
Nadere informatieDe politieke vertegenwoordiging van groepen
De politieke vertegenwoordiging van groepen Karen Celis GDP 21-02-19 pag. 1 Inhoud POLITIEKE VERTEGENWOORDIGING Wat Waar Wie GROEPEN Welke groepen Belang Debatten 21-02-19 pag. 2 Wat is politiekevertegenwoordiging?
Nadere informatieDe hiërarchie der normen
De hiërarchie der normen De hiërarchie der normen houdt in dat er een rangorde bestaat tussen de verschillende reglementaire teksten. Dit betekent dat een lagere norm niet mag indruisen tegen een hogere
Nadere informatiePAV [VERKIEZINGEN 2014]
PAV [VERKIEZINGEN 2014] INLEIDING Als je 18 jaar bent, moet je in ons land voor het eerst gaan stemmen. Dat brengt vaak vragen met zich mee. Op wie moet ik stemmen? Hoe zit ons land precies in elkaar?
Nadere informatieVERKIEZING VAN DE BRUSSELSE LEDEN VAN HET VLAAMS PARLEMENT VAN 26 MEI 2019
1/8 VERKIEZING BRUSSELSE LEDEN VAN HET VLAAMS PARLEMENT VAN MEI 019 FORMULIER F/7bis Voordracht van Kandidaten ( 1 ) Brusselse leden van het Vlaams Parlement Nederlandse taalgroep Wij, ondergetekenden,
Nadere informatieDE PARLEMENTEN VAN BELGIË EN HUN INTERNATIONALE BEVOEGDHEDEN
DE PARLEMENTEN VAN BELGIË EN HUN INTERNATIONALE BEVOEGDHEDEN Deze brochure wil in vogelvlucht zonder volledig te willen zijn en in een begrijpelijke taal de lezer een inzicht geven in de bevoegdheidsverdeling
Nadere informatieWET-WIJZER WET- De weg van een wet. Natieplein. Federaal Parlement. Kamer van volksvertegenwoordigers. Senaat STRAAT
WET-WIJZER Natieplein De weg van een wet WET- STRAAT Senaat Federaal Parlement Kamer van volksvertegenwoordigers 2 Een parlement maakt wetten en controleert de regering in naam van de bevolking Welkom!
Nadere informatieHierbij gaat voor de delegaties de gederubriceerde versie van bovengenoemd document.
Raad van de Europese Unie Brussel, 10 juni 2015 (OR. en) 10817/10 DCL 1 DERUBRICERING van document: d.d.: 8 juni 2010 nieuwe status: Betreft: ST 10817/10 Publiek FREMP 27 JAI 523 COHOM 153 COSCE 17 Besluit
Nadere informatieI. Context (1) I. Context (2) Het Akkoord van Brussel van 16 september 2002: Een juridisch kader voor grensoverschrijdende intercommunales
Het Akkoord van Brussel van 16 september 2002: Een juridisch kader voor grensoverschrijdende intercommunales Prof. dr. Jan Wouters Maarten Vidal Instituut voor Internationaal Recht K.U. Leuven www.internationaalrecht.be
Nadere informatiejurisprudentiële fundamenten meer dan veertig jaar geleden zijn gelegd 2, bevestigd en versterkt.
Discussienota van het Hof van Justitie van de Europese Unie over bepaalde aspecten van de toetreding van de Europese Unie tot het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele
Nadere informatieEERBIEDIGING VAN DE GRONDRECHTEN IN DE UNIE
EERBIEDIGING VAN DE GRONDRECHTEN IN DE UNIE De rechtsgrondslag voor de grondrechten op EU-niveau is lange tijd voornamelijk gelegen geweest in de verwijzing in de Verdragen naar het Europees Verdrag tot
Nadere informatieEUROPEES PARLEMENT Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken ONTWERPVERSLAG
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken 20.1.2014 2014/2006(INI) ONTWERPVERSLAG over evaluatie van de rechtspleging met betrekking tot het strafrecht
Nadere informatieDe (herziene) Europese Overeenkomst inzake adoptie van kinderen
De (herziene) Europese Overeenkomst inzake adoptie van kinderen SARiV Advies 2013/19 SAR WGG Advies 11 juli 2013 Strategische Adviesraad internationaal Vlaanderen Boudewijnlaan 30 bus 81 1000 Brussel T.
Nadere informatieDE RAAD VAN EUROPA HOEDER VAN DE MENSENRECHTEN OVERZICHT
DE RAAD VAN EUROPA HOEDER VAN DE MENSENRECHTEN OVERZICHT Niet-lidstaat van de Raad van Europa (Wit-Rusland) LIDSTATEN HOOFDZETEL EN VESTIGINGEN BEGROTING Albanië, Andorra, Armenië, Azerbeidzjan, België,
Nadere informatieBIJLAGE. bij. Aanbeveling voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 20.12.2017 COM(2017) 830 final ANNEX 1 BIJLAGE bij Aanbeveling voor een BESLUIT VAN DE RAAD tot aanvulling van het Besluit van de Raad van 22 mei 2017 waarbij machtiging wordt
Nadere informatieDE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode?
DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848 ACHTERGRONDINFORMATIE PERIODE 1815-1848 DE EERSTE JAREN VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN Tussen 1795 en 1813 was Nederland overheerst geweest door de Fransen. In
Nadere informatieDe vereniging, gemeenschapscentrum Pianofabriek genaamd, is een vereniging zonder winstoogmerk.
De algemene vergadering van 21/10/2014, geldig samengeroepen en beschikkend over de nodige aantallen inzake aanwezigheid en meerderheid, heeft in haar zitting besloten de statuten integraal te wijzigingen
Nadere informatieGRONDWET EN GELIJKHEID
Factsheet Grondwet voor Europa GRONDWET EN GELIJKHEID April 2005 Platform Artikel 13 Factsheet Grondwet en Gelijkheid Deze factsheet bevat informatie over de gevolgen van de invoering van de Grondwet voor
Nadere informatiede nieuwe 2 0 1 5 SENAAT
2015 de nieuwe SENAAT 2 De Senaat is hervormd. De zesde staatshervorming is een nieuwe stap in de federalisering van België. De gevolgen voor de Senaat zijn ingrijpend. Ontdek in deze folder de nieuwe
Nadere informatieAfdeling I. Algemene beginselen van Unierecht en de relatie met het HGEU 11. Afdeling III. Onderzoeksvragen, onderzoeksdoelstelling en beperkingen 17
IX Onderzoeksopzet 1 Hoofdstuk 1. Achtergrond 3 Hoofdstuk 2. Probleemstelling 7 Afdeling I. Academisch debat 7 Afdeling II. Eigen bijdrage academisch debat 9 Hoofdstuk 3. Onderzoeksvragen en -methodologie
Nadere informatieRAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 15 januari 2002 (OR. en) 14759/01 JEUN 67 SOC 510
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 15 januari 2002 (OR. en) 14759/01 JEUN 67 SOC 510 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: Resolutie van de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen
Nadere informatieVERKIEZING VAN HET VLAAMS PARLEMENT VAN 26 MEI Voordracht van Kandidaten ( 1 )
/ FORMULIER D/ Kieskring :......... VERKIEZING VAN HET VLAAMS PARLEMENT VAN MEI 0. Voordracht van Kandidaten ( ) Wij, ondergetekenden, aftredende Parlementsleden dragen voor als kandidaten voor de verkiezing
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Uw Referentie 2015Z08639 Datum 27 mei 2015
Nadere informatieA D V I E S Nr Zitting van dinsdag 26 februari
A D V I E S Nr. 1.837 ------------------------------ Zitting van dinsdag 26 februari 2013 ----------------------------------------------- Optioneel protocol bij het pact inzake economische, sociale en
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1835 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN
Nadere informatieAdvies nr. 138 van 13 december 2013 van de Raad van de Gelijke Kansen voor Mannen en Vrouwen, betreffende de verenigbaarheid van bepaalde door
Advies nr. 138 van 13 december 2013 van de Raad van de Gelijke Kansen voor Mannen en Vrouwen, betreffende de verenigbaarheid van bepaalde door verkiezing verkregen mandaten met de periode van moederschapsverlof
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 35 016 Regeling van de mogelijke toewijzing van extra zetels voor Nederland in het Europees Parlement Nr. 6 NOTA NAAR AANLEIDING VAN HET VERSLAG
Nadere informatieVan-A-3 Verkiezingen
Van-A-3 Verkiezingen Didactische suggesties Doelen Dit Actua-magazine verschijnt naar aanleiding van de Europese en Vlaamse verkiezingen op 07 juni 2009. De leerlingen kunnen individueel de Van-A-3 krant
Nadere informatieREGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST
REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20151016-212) Betreffende het voorontwerp van besluit tot wijziging van het besluit van de Regering van het
Nadere informatieBeginselverklaring van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, 1980
Beginselverklaring van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, 1980 Noot van de editor De beginselprogramma's zijn gescand, en zover nodig gecorrigeerd. Hierdoor is het mogelijk dat de tekst niet meer
Nadere informatieVERKIEZING VAN HET VLAAMS PARLEMENT VAN 26 MEI Voordracht van Kandidaten ( 1 )
/ FORMULIER D/3 Kieskring :......... VERKIEZING VAN HET VLAAMS PARLEMENT VAN MEI 0. Voordracht van Kandidaten ( ) Wij, ondergetekenden, kiezers in de kieskring..............dragen voor als kandidaten voor
Nadere informatieDE BELGISCHE GRONDWET
DE BELGISCHE GRONDWET MEI 2014 KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS 2 Juridische Dienst van de Kamer van volksvertegenwoordigers D / 2014 / 4686 / 01 Deze brochure bevat de tekst van de gecoördineerde Grondwet
Nadere informatieVERKIEZING VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK PARLEMENT VAN 26 MEI 2019
1/6 FORMULIER F/4bis VERKIEZING VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK PARLEMENT VAN 26 MEI 2019 Voordracht van Kandidaten Brussels Hoofdstedelijk Parlement ( 1 ) Nederlandse taalgroep Wij, ondergetekenden, aftredende
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Staatsinrichting H3+4
Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting H3+ Samenvatting door een scholier 1611 woorden 26 november 2001 5,5 29 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis stof voor eerste rep (maatschappijleerboek
Nadere informatieVERKIEZING VAN DE KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS VAN 25 MEI Voordracht van Kandidaten ( 1 )
/9 KIESKRING:......... FORMULIER A/3 VERKIEZING VAN DE KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS VAN 25 MEI 204 Voordracht van Kandidaten ( ) Wij, ondergetekenden, kiezers in de kieskring....... dragen voor als
Nadere informatieRAADVANSTATE. afdeling Wetgeving. advies /IN van 17 september 2013
From: To:0025526701 17/09/2013 13:56 #445 P.002/006 RAADVANSTATE afdeling Wetgeving advies 54.000/IN van 17 september 2013 over een voorontwerp van decreet 'houdende instemming met I 0 de overeenkomst
Nadere informatieBelgian Chairmanship Council of Europe
Belgian Chairmanship Council of Europe Evenementen tijdens het Belgisch Voorzitterschap van de Raad van Europa 2014/2015 Datum Evenement Plaats Verantwoordelijke organisatie voor het evenement 2014 12
Nadere informatieZA6286. Flash Eurobarometer 416 (The Charter of Fundamental Rights of the European Union, wave 2) Country Questionnaire Netherlands
ZA686 Flash Eurobarometer 6 (The Charter of Fundamental Rights of the European Union, wave ) Country Questionnaire Netherlands FL6 Charter of Fundamental Rights of the EU - NL D Wat is uw leeftijd? (SCHRIJF
Nadere informatieCALRE. Conferentie van de Europese Regionale Wetgevende Assemblees Verklarende noot
CALRE Conferentie van de Europese Regionale Wetgevende Assemblees Verklarende noot De CALRE verenigt vierenzeventig voorzitters van de Europese Regionale Wetgevende Assemblees: de parlementen van de Spaanse
Nadere informatieRAAD VAN STATE afdeling Wetgeving
RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving advies 63.940/VR van 9 oktober 2018 over een voorontwerp van decreet van de Vlaamse Gemeenschap houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat,
Nadere informatieDe federale wetgevende verkiezingen van 13 juni 2010 in cijfers
De federale wetgevende verkiezingen van 13 juni 2010 in cijfers A. Kiezers 1. Aantal kiezers (die in België verblijven) op de kiezerslijsten op 7 mei 2010 Belgische kiezers die in België verblijven: 7.726.632
Nadere informatie1. Graag had ik volgende gegevens ontvangen betreffende de arbeidsmigratie in de social profit:
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 242 van GRIET COPPÉ datum: 20 januari 2016 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Buitenlandse werkkrachten - Zorgsector Op mijn schriftelijke
Nadere informatiePuzzel: Krachtenveld Europese Unie
Puzzel: Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving werkvorm: Door de Europese schuldencrisis vindt er veel extra overleg plaats in de Europese Unie. Welke instituties spelen bij de besluitvorming in
Nadere informatieVerenigde Staten van Amerika
Staten en kiesstelsels Verenigde Staten van Amerika In de dossiers op de website van ProDemos wordt vooral aandacht besteed aan de staatsstructuren en kiesstelsels van Europese landen. Maar vanwege het
Nadere informatie