De financiering van de zorg in 2016

Transcriptie

1

2

3 De financiering van de zorg in 2016

4 Ontwikkelingen De overheid heeft in de zorg de burger in de vorige eeuw zijn eigen regie en eigen verantwoordelijkheid ontnomen. Dit door steeds meer verstrekkingen solidair te gaan regelen via belastingen en premies in de zgn. verzorgingsstaat. Meer dan 90 % van de zorg is gemiddeld thans solidair gefinancierd, eigen betalingen en eigen risico zijn in verhouding de laagste in Europa, de macro kosten relatief de hoogste (Bron: rapport Euro Health Consumer index 2014). De zorg in Nederland is gemiddeld de beste in Europa, wel kostbaar (Bron Rapport Euro Health Consumer index 2014) De burger heeft problemen met de hoogte van belastingen en premies, maar als men zorg nodig heeft wil men de beste zorg zonder op de kosten te hoeven letten! NVOG presentatie Z&W&W 4

5 Wat wordt gemiddeld per volwassene voor de zorg betaald? Nominale premie zorgverzekering Inkomensafhankelijke premie Premie Wet Langdurige zorg Eigen Betalingen/ Risico Via belastingen Totaal % Gemiddelde Zorgtoeslag (Bron begroting VWS) Totale kosten van de curatieve- en ouderen/gehandicapten zorg in 2016 : 73 miljard, 12,6 % BNP NVOG presentatie Z&W&W 5

6 Samenstelling premie zorgverzekering 2016 Premie Basisverzekering: van 996 tot 1367, gemiddeld 1.206,- Kinderen tot 19 jaar premievrij te betalen uit belastingen Zorgtoeslag: Alleenst. tot ink max. 996 bij ink Partners tot ink max bij ink Eigen risico Basis 385 verhogen tot max. 885 met premiekorting Aanvullende verzekering: vrije markt! Inkomens Afhankelijke Premie Gepensioneerden per persoon: 5,5 % inkomen tot : 0 tot 2.902! (Werkenden: 6,75%, te betalen door de werkgever!) NVOG presentatie Z&W&W 6

7 Premie en eigen bijdrage langdurige zorg Wet Langdurige zorg (ouderen en gehandicapten etc.): 9,65 % Belastbaar inkomen eerste en twee schijf van de IB Minimaal 0, maximaal per jaar Eigen bijdrage is inkomen en vermogens afhankelijk, - minimaal maximaal met partner thuis maximum alleenstaanden Wet Maatschappelijk Ondersteuning : Betaald uit landelijke en gemeentelijke belastingen Eigen bijdrage: afhankelijk van de gemeente NVOG presentatie Z&W&W 7

8

9 De stem van Verzekerden

10 De stem van Verzekerden Landelijke discussie over de invloed van verzekerden op het beleid van de zorgverzekeraars NVOG presentatie Z&W&W 10

11 KNVG/NVOG subcommissie De stem van de oudere verzekerde: Doelstelling: een voor de (oudere) zorgverzekerde werkbaar en functioneel systeem van inspraak en (mede-) zeggenschap per individuele zorgverzekeraar via bij voorkeur een digitaal platform (crowdsourcing). Aandachtspunten: Ontwikkelingen inzake wetgeving Situatie bij zorgverzekeraars Legitimiteit NVOG presentatie Z&W&W 11

12 Wetgeving ontwikkelingen Aanbevelingen van de Raad voor Volksgezondheid en Zorg Stem van Verzekerden 2014 Brief Schippers Kwaliteit Loont februari 2015 (stelt Algemene Maatregel van bestuur voor. De vertegenwoordiging van verzekerden krijgt de bevoegdheid om invloed uit te oefenen op het algemene beleid en de algemene gang van zaken alsook op het inkoopbeleid van de verzekeraar.) Motie Bouwmeester november 2015 (zeggenschap van verzekerden, patiënten en cliënten bij hun zorginstelling en hun verzekeraar door hen onafhankelijk te laten verkiezen en hen zeggenschap te geven over dienstverlening, kwaliteit van zorg(inkoop) en besteding van winst, waarbij ook onafhankelijke ondersteuning en financiering beschikbaar zijn) Brief Schippers Stem Verzekerden november en december 2015 (stelt wetgeving uit tot na de zomer Gaat eerst uitzoeken hoe zeggenschap en mede zeggenschap en inspraak kunnen gaan werken) NVOG presentatie Z&W&W 12

13 Situatie bij zorgverzekeraars Algemeen: Vinden inspraak belangrijk Wachten met actie in afwachting van wet en regelgeving Inspraak 1 op 1 (vertegenwoordiger moet bij verzekeraar zitten) Achmea: Klantenraden per merk/label, klankbord voor de directie en forum voor co-creatie Ledenraad Achmea 100 leden die als klankbord en governance body fungeren. Actief in gesprek met commissie via ZK. VGZ: Ledenraad 36 personen verdeeld over 4 regio s van 9 personen Staat open voor gesprekken vooralsnog reactief MENZIS: Ledenraad 41 personen. Treedt zelf naar buiten en organiseert regionale bijeenkomsten. Crowdsourcing via Staat open voor gesprekken vooralsnog reactief CZ: Ledenraad 20 personen. Hoogste bestuursorgaan bij CZ. Onafhankelijk Staat niet open voor gesprekken NVOG presentatie Z&W&W 13

14 Legitimiteit: KNVG en NVOG zijn koepelorganisaties met indirecte vertegenwoordiging KBO, PCOB, NOOM, ANBO zijn consumenten organisaties met directe vertegenwoordiging Vertegenwoordiging per merk, label, collectief? Verschil in denken: Algemeen belang vs klantenbelang/verenigingsbelang Participatie ladder: Inspraak, medezeggenschap of zeggenschap Voorwaarden: Onafhankelijke input, deskundigheid, representatief, lerend vermogen NVOG presentatie Z&W&W 14

15

16 Mantelzorg

17 Mantelzorg NVOG presentatie Z&W&W 17

18 Mantelzorg(er) WAT, WIE en HOE NVOG presentatie Z&W&W 18

19 NVOG presentatie Z&W&W 19

20 Wat is mantelzorg(en)? Definitie SCP: alle hulp aan een hulpbehoevende door iemand uit diens directe sociale omgeving Praktijk: Een mantelzorger is iemand die meer dan 8 uur per week en/of langer dan drie maanden mantelzorg verleent Hij of zij zorgt langdurig en onbetaald voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner, ouder, kind of een ander familielid, vriend of kennis zorgt Voorbeelden: demente partner, ouder met beroerte, vriend met spierziekte, maar ook gewoon een hulpbehoevende oudere NVOG presentatie Z&W&W 20

21 Mantelzorger en Vrijwilliger Mantelzorger: het overkomt je, er is een emotionele band, soms 24 uur per dag en je kunt ziet zomaar stoppen Vrijwilliger: je kiest ervoor, geen emotionele band (kan wel ontstaan), beperkt aantal uren en je kunt op eigen initiatief stoppen NVOG presentatie Z&W&W 21

22 Wie heeft iets met mantelzorg te maken? ER ZIJN VIER SOORTEN MENSEN Zij die Mantelzorger zijn geweest Mantelzorger zijn op dit moment Mantelzorger zullen zijn in de toekomst Mantelzorg nodig zullen hebben in de toekomst NVOG presentatie Z&W&W 22

23 Waar praten wij over? in miljoen mensen die mantelzorg geven die > 3 maanden en > 8 uur helpen een groot aantal hiervan is senioren, vaak ouder dan 75 jaar en 24/7 in touw een grote hoeveelheid taken en verantwoordelijkheden NVOG presentatie Z&W&W 23

24 Wat doet de mantelzorger? Verplegen en Verzorgen Regelen & bijhouden Voorzieningen Huishoudelijke taken Persoonlijke verzorging Administratie Luisterend oor voor hulpvrager en hulpverlener Heel veel dus! Waar blijft hij (zij) zelf? NVOG presentatie Z&W&W 24

25 KNELPUNTEN Bij het mantelzorgen Erkennen dat je het niet alleen kunt Samenwerken met professionals Tijd (kunnen en willen) nemen voor jezelf Overbelasting (taak / fysiek / emotioneel/ eigen sociaal leven) Ontbreken kennis van weten regelgeving Extra kosten Dus: ondersteuning kan zeer gewenst zijn NVOG presentatie Z&W&W 25

26 Wet- en regelgeving Wmo: huishoudelijke hulp/woningaanpassing/ vervoer/ vervangende zorg / dagbesteding Zvw: via de aanvullende verzekering mogelijkheden voor vervangende mantelzorg Wlz: vervangende mantelzorg thuis en buiten de deur Om uit te zoeken waar je recht op hebt, is ondersteuning een must! NVOG presentatie Z&W&W 26

27 Ondersteuning mantelzorger Gebeurt nog onvoldoende Noodzaak wordt meer en meer onderkend Er is tijd, geld en een omslag in denken nodig voordat dit op orde is Hoe bereik je de mantelzorger? Initiatieven worden ontplooid Mezzo voor Mantelzorgers NVOG presentatie Z&W&W 27

28 RESPIJTZORG Regelen via Gemeente / Zorgverzekeraar, maar ook met hulp van familie Verschillende vormen: Dagbesteding/ Dagopvang, Zorg thuis of Zorg buitenshuis Resultaat: ruimte voor een stukje eigen leven van de mantelzorger. Kan overbelasting voorkomen NVOG presentatie Z&W&W 28

29 Rol NVOG / KNVG Informeren van de lidorganisaties Signaleren van knelpunten Meedenken over oplossingen Initiatieven ontplooien samen met andere (ouderen) organisaties. Niet per se in een leadpositie NVOG presentatie Z&W&W 29

30 Aandacht en waardering! NVOG presentatie Z&W&W 30

31

32 Wonen en zorg

33 Overheidsbeleid wonen en zorg uitgekristalliseerd voor de komende jaren Gemeenten en corporaties in lastig parket, zorgaanbieders wachten af. Financiering aanzienlijk moeilijker voor particulieren en bedrijfsleven. Senior accent op betaalbaarheid van wonen en zorg. Activering wederkerigheid en zelf organiserend vermogen. Aanpassing bestaande woningen: (Ouderenproof!) NVOG presentatie Z&W&W 33

34 Motor voor veranderingen: Zachte Waarden Kleinschaligheid Deskundigheid Concrete uitvoering en meedoen NVOG presentatie Z&W&W 34

35 Zoektocht naar nieuwe samenwerkingsvormen en schaalniveaus Ontwikkel een wijkschouw voor wonen en zorg Keuze voor aanhaking op wijkraden en dorpsraden Schaalniveau: Aansluiten op bestaande wijk en dorpsniveau indelingen Overleg met bestuur van wijkraden en dorpsraad NVOG presentatie Z&W&W 35

36 Ontwikkel een App voor wijkschouw wonen en zorg Demografische ontwikkeling wijk/dorp Beschikbare databestanden wonen Woningbehoefte voor senioren en differentiatie woon- en mantel zorgfaciliteiten Aanpassingen bestaande woningvoorraad/geschikte grondlocaties voor senioren Beschikbare databestanden zorg PGB/CIZ/WMO indicatoren zorgkosten Vectis op wijkniveau Financiering indicatie zorg en werkgelegenheid zorg Indicatoren zachte waarden eenzaamheid en wederkerigheid NVOG presentatie Z&W&W 36

37 Organisatie en Communicatie Voorstel wijkschouw overleggen met wijk- en dorpsraden Onderwijs stageplaatsen voor wijkschouw Wonen en Zorg App ontwikkelen en databestanden bewerken Interpretatie en besluitvorming wijkraad Werkgroep formeren bij voorkeur in Brabant NVOG presentatie Z&W&W 37

38 Wonen en zorg Wat vindt u ervan een wijkschouw Wonen en Zorg op wijkniveau NVOG presentatie Z&W&W 38

39

40 Toekomst van de zorg

41 Adviezen Commissie Innovatie zorg & zorgberoepen & opleidingen ADVIES 2015 NAAR NIEUWE ZORG & ZORGBEROEPEN: CONTOUREN ADVIES SEPTEMBER 2016 TOEKOMSTGERICHT OPLEIDEN VOOR ZORG & WELZIJN NVOG presentatie Z&W&W 41

42 Stand van zaken februari 2016 KOPGROEP: 28 samenwerkingsinitiatieven voor: 1. Samenwerken in de Regio 2. Samenleren door vertrouwen 3. Samen innoveren 4. Samen Zorg & Onderwijs verbeteren BROEDPLAATSEN: Zorg & Technologie; Interprofessioneel Samenwerken (Heerlen en Friesland) PROEFTUINEN: Ziekenhuizen Zelfstandig blijven wonen e.d NVOG presentatie Z&W&W 42

43 Maar wat is de - inbreng van de ouderenorganisaties? - positie van de regionale zorg centra? - positie van de ziekenhuizen? - positie van de patiënten? NVOG presentatie Z&W&W 43

44

45 Vitaal en zinvol oud worden Betty Meyboom - de Jong Voorzitter programmacommissie NPO Maarssen, NVOG, 24 februari 2016

46 Inhoud praatje: Reflectie Nationaal Programma Ouderenzorg Wat kan ik zelf doen? Tips

47 Reflectie Hoe wil ik oud worden? Hoe wil ik oud zijn? Wat vind ik belangrijk? Wat heb ik daar voor over?

48 Hannie van Leeuwen Ouder worden betekent je eigen verantwoordelijkheid nemen. Ik leef vanuit het principe dat ik altijd zal blijven vechten om de onrechtvaardige verdeling van welvaart zo klein mogelijk te maken. Zolang mijn ogen en oren het doen, zal ik mij actief en nuttig maken voor de samenleving.,

49 Het Nationaal Programma Ouderenzorg : budget 80 miljoen+ 9 miljoen

50 Doelstelling NPO: Verbeteren van organisatie en inhoud van zorg, welzijn en wonen voor ouderen in kwetsbare positie met complexe hulpvragen

51 Kwetsbaar = Risico op functieverlies en verminderde zelfredzaamheid door combinatie van Hoge leeftijd Chronische ziekten incl Dementie Welzijnsproblemen Gebrekkige woonsituatie Zwak sociaal netwerk Laag inkomen

52

53 Toekomstvisie veranderagenda BeterOud en verkrijgbaar via ZonMw Mail: telefoon:

54

55

56

57

58

59 Opbrengst NPO Ouderenparticipatie: Stem ouderen is leidend Vraag en behoefte ouderen centraal, niet aanbod

60 Doelgroeppanel Nijmegen Participatie is geen luchtfietserij

61 9 tips om mee te doen: Meepraten over Wonen, Welzijn en Zorg Handboek participatie ouderen

62 Wat kun je zelf doen? Welzijn + Gezondheid: Genen, Gedrag, Geluk Van ZZ (ziek en zorg) naar GG (gezond en gedrag) Een voorbereid mens telt voor twee Hoe woont u? Zijn huis en buurt geschikt voor de toekomst?

63 Ouderen zelf (Leiden:85+) Welzijn is proces van aanpassing aan beperkingen: oudere tevreden met haar/zijn leven: tel je zegeningen Sociale contacten belangrijkste bron van welbevinden gevolg van investering op jongere leeftijd. Belangrijk iets voor anderen te betekenen: mantelzorg, vrijwilligerswerk, vereniging, spelletjes, telefooncirkel

64

65 NPO:DELFGOUD Beweegprogramma + voedingsvoorlichting + voel je goed (tegen eenzaamheid en depressie) + gezondheidsvoorlichting: 168 mensen achterstandswijk Toename veerkracht in omgaan veroudering + toename beenkracht en uithoudingsvermogen. Minder kosten

66 Enkele voorbeeldprogramma s:

67 Transmurale zorgbrug (AMC) In het ziekenhuis opgenomen ouderen worden voor hun ontslag bezocht door de wijkverpleegkundige. Warme overdracht: Zij begeleidt de oudere thuis Minder overlijden, minder ouderen naar verpleeghuis; minder permanente zorg Idem: herstelzorg Rotterdam/Leiden/Nijmegen

68 Vrijwilligershulp dichtbij in de buurt Even buurten: In wijk in Rotterdam worden kwetsbare ouderen en evt. problemen gemeld bij de coordinator die in de buurt via vrijwilligers oplossing biedt: ondersteuning, vervoer, contact Idem Wonen plus Noord Holand Idem Stem van oudere migrant Utrecht

69 Samen Oud Ouderenzorg Team: samenhangende zorg huisarts, wijkverpleegk, ouderenadviseur en specialist ouderengeneeskunde Kwetsbare en Complexe 75+: case-manager Na 1 jaar minder ernstige gezondheidsproblemen, meer welbevinden, gelijke kosten

70 ZWIP Nijmegen Digitale overlegtafel Ouderen en/of mantelzorger geeft toestemming Alle hulpverleners van de oudere overleggen digitaal. Betere communicatie. Volop tevredenheid

71 Wat kun je zelf doen om vitaal oud te worden?

72 Lichamelijk functioneren Bewegen lichamelijk, mentaal en sociaal Gevarieerd eten, zorg dat je geen vetzak wordt Niet roken: stoppen op je 80 ste loont! Beperkt alcohol: vrouw 1, man 1 glas per dag Doe nieuwe dingen: ga digitaal

73

74 Advies Commissie Ouderenbeleid Stad Utrecht Conclusie: 66% bewoners NIET digivaardig. Helft met hulp meer digivaardig Hulp: seniorweb. Unie-KBO computercurus NPO: de verzoamelstee (

75 Intensieve training stabiliseert cognitief verval (The Lancet: Ngandu e.a.)

76 Zingeving Wat maakt jouw leven de moeite waard? Waar beleef je plezier aan? Waar wil je op focussen? Wie wil je graag om je heen hebben? Wat kun je voor anderen betekenen?

77 Voorzorg Tijdig onderkennen van risico op kwetsbaarheid en daarop inspelen Blijf Bij: Weten van hulp en ondersteuning en van maatschappelijk ontwikkelingen Schrijf uw behoeften en wensen op (non reanimatie, behandeling, levenseinde) Bespreken met naasten

78 NPO:van onderzoek tot beweging

79 BLUE ZONES / BLAUWE ZONES Vijf gebieden op aarde waar: Veel mensen 100 jaar zijn Ouderen 7 gezonde levensjaren méér hebben Ouderen 20% minder hart en vaatziekten Japan,Sardinie,Costa Rica,Californie,Ikaria(GR) Tedex- film Dan Buettner

80 Negen kenmerken blauwe zones Doe aan natuurlijke beweging Hebben van doel waar je je bed voor uitkomt Dagelijks stress afschudden Eten tot je maag 80% vol is en NIET meer Twee glazen rode wijn dagelijks Geloofsbijeenkomst verlengt leven 4-14 jr Familie en geliefden op de eerste plaats Leef in juiste sociaal gunstige netwerk

81 TIPS Investeer in sociale contacten Leef actief, eet gezond, drink beperkt, stop roken en Ga digitaal Pas je woning tijdig aan of verhuis Schrijf je wensen en behoeften op en bespreek ze met je naasten en huisarts ( levenseinde). Doe vrijwilligerswerk Participeer: praat en beslis mee!

82 Van Healthy ageing naar HAPPY ageing

83