Zo vergroot je betrokkenheid binnen je team
|
|
- Henriette de Vos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Professionalisering De evolutie van een organisatiemodel Zo vergroot je betrokkenheid binnen je team Een klein initiatief op KBS De Zandberg in Breda was het beginpunt voor een aanpassing van het organisatiemodel van de school. In deze bijdrage lees je hoe deze ontwikkeling stapsgewijs heeft plaatsgevonden. Inspiratie voor het kiezen van een benadering en het waarborgen van betrokkenheid binnen het schoolteam. Michiel Santegoeds is parttime leerkracht op KBS De Zandberg en daarnaast als procesregisseur betrokken bij verandertrajecten binnen SKOB INOS In 2006 lanceert Jenova Chen het online spel flow. Spelers beginnen in dit spel als een eencellig organisme en ontwikkelen zich tot een steeds complexere vorm. Er is geen vaste volgorde, route of einddoel; de keuzes die de speler maakt bepalen de ontwikkeling van het organisme. Dit spel is een goede metafoor voor de ontwikkelingen op KBS De Zandberg in Breda de afgelopen jaren. Op deze grote basisschool (meer dan 700 leerlingen) krijgen kleine initiatieven de ruimte om te evolueren. In dit artikel beschrijf ik hoe een van de initiatieven de keuze tussen taakkaart en planbord het beginpunt is geweest voor een aanpassing van het organisatiemodel van de school. Zelfstandig werken ter discussie In 2011 stellen we met enkele leerkrachten het werken met taakkaarten tijdens zelfstandig werken ter discussie. Op een taakkaart schrijft de leerkracht welke opdrachten een leerling gedurende de week dient te maken. Door de leerstof zo voor te kauwen is er volgens ons sprake van zelfstandig verwerken in plaats van zelfstandig werken. Hardop vragen wij ons af of het werken met zogenaamde planborden meer mogelijkheden biedt om kinderen zelfstandig te leren werken. Er volgt een discussie waaruit blijkt dat een gedeelde interpretatie van het begrip zelfstandig werken ontbreekt binnen het team. De schoolleiding herkent de discussie. Ook tijdens het bezoek van de schoolinspectie en bij Conventioneel Participatief Managementstijl Top-Down Participatief Initiatief Afgedwongen Gezamenlijk gecreëerd Procesbewaking Controle en dominantie Vertrouwen en samenwerking Betrokkenheid belanghebbenden Passief Actief Informatiestromen Gecontroleerd Open Focus Oplossen problemen Mogelijkheden Visie Door elite Gezamenlijk Oorzaak-Gevolg Lineair Systeemdenken Communicatie Instructies Strategische gesprekken Cyclus Plannen, dan implementeren Simultaan plannen en implementeren Tabel 1 De top-down versus de participatieve aanpak (bewerking van Leith (2012)) 12 JSW 8 april 2015
2 Foto Wiermans verschillende enquêtes onder ouders en leerlingen kwam deze zelfstandigheid ter sprake. De schoolleiding vraagt ons daarom een zelfsturende werkgroep rondom het thema te vormen en hierbij de keuze tussen taakkaart en planbord mee te nemen. Als (vrijwillige) werkgroep gaan we al snel enthousiast aan de slag gaat met het uitdiepen van het thema. We besluiten ons in deze eerste fase te richten op het formuleren van een gemeenschappelijke visie op het begrip zelfstandig werken. Hiertoe bezoeken we verschillende scholen, bestuderen we literatuur, experimenteren we in onze klassen en interviewen we onze collega s. Het vormen van een gemeenschappelijke visie blijkt in de praktijk niet mee te vallen, omdat er veel verschillende meningen en visies zijn. Door de bevindingen uit interviews en vergaderingen te bundelen en via een enquête voor te leggen aan het team, slagen we er uiteindelijk toch in drie breedgedragen speerpunten binnen zelfstandig werken te formuleren: (1) zelfverantwoordelijkheid, (2) probleemoplossend vermogen en (3) mogelijkheden tot differentiatie. Bepalen van de aanpak In plaats van het forceren van een snelle keuze, geeft de schoolleiding ons ruimte om in een werkgroep het thema te verkennen en uit te werken. De schoolleiding neemt bewust een faciliterende rol aan in dit proces, in plaats van zelf bepaalde veranderingen tegen te houden of af te dwingen. Ook als werkgroep waken we ervoor om een sturende rol aan te nemen; wij proberen actief de verschillende belanghebbenden binnen de school te betrekken in de discussie. In beide gevallen is er sprake van de keuze voor de participatieve in plaats van de conventionele aanpak (zie tabel op pagina 12). Invulling werkwijze Met alleen ruimte geven, ben je er niet. Uit: De leraar aan het roer (KPCGroep, 2013) Gedurende het eerste jaar blijkt hoe moeilijk het is een abstract thema als zelfstandig werken concreet vorm te geven. Dit blijkt niet alleen bij de zoektocht naar een gedeelde visie, maar ook bij de andere activiteiten van ons als werkgroep. We laten verschillende proefballonnetjes op; zo starten de groepen 8 een methodevrij landenproject, krijgen pluskinderen in groep 7 veel vrijheid met een werkstuk over godsdienst, experimenteert een leerkracht in groep 5 met het planbord en richt een leerkracht in groep 3 zich specifiek op het stellen van vragen in plaats van het geven Met de participatieve aanpak geef je ruimte aan iedereen in je team om actief betrokken te zijn en mee te denken JSW 8 april
3 van antwoorden. Ook brengen we een nieuwsbrief uit om collega s te informeren over de voortgang en staan we in meerdere vergaderingen stil bij de gekozen speerpunten. Deze proefballonnetjes zorgen weliswaar voor aandacht voor het thema zelfstandigheid, maar worden binnen en buiten de werkgroep tegelijkertijd ervaren als losse flodders. Zoals een van de werkgroepleden verwoordt: We zijn een beetje een stuurloos schip. In het tweede jaar benoemt de schoolleiding daarom een LB-leerkracht als kartrekker en koppelt een lid van het managementteam zich ter ondersteuning aan de werkgroep. Hun taak is niet zozeer om de richting van de werkgroep te bepalen, maar om te zorgen dat het proces niet blokkeert. In overleg worden tijdens de eerste bijeenkomst concrete doelstellingen voor de korte en lange termijn geformuleerd. Zo besluiten we om ons op korte termijn te richten op het uitbrengen van een periodieke nieuwsbrief voor collega s (om hen te informeren over de verschillende initiatieven binnen de school) en willen we bekijken of een systeem van vrijwillige collegiale consultatie haalbaar is. De definitieve keuze voor taakkaart dan wel planbord schuiven we naar de middellange termijn (einde schooljaar). We overwegen verder om op de lange termijn te gaan werken met een kijkwijzer, waarin punten als organisatie van leermiddelen, vrijheid in omgaan met de methode en mate van eigen inbreng van kinderen meegenomen worden. Positief veranderresultaat Intrinsieke motivatie Optimale ontwikkeling Autonomie Competentie Verbinding Figuur 1 Basis van de zelfdeterminatietheorie (Deci en Ryan, 2000) Duidelijkheid In de aanvankelijke opzet van de werkgroep was er veel vrijblijvendheid. Zowel binnen als buiten de werkgroep leidde dit tot onduidelijkheid wat betreft de richting en functie van de werkgroep. Door het toevoegen van een kartrekker, een MT-lid en het vragen om concrete doelstellingen voor korte en lange termijn, komt deze duidelijkheid er wel. Als werkgroep vrezen we aanvankelijk dat de aanpassing bij onszelf zal leiden tot minder motivatie en betrokkenheid, maar dit blijkt niet het geval. Dit is te verklaren vanuit het zelfdeterminatiemodel van Deci en Ryan (2000). Zij onderscheiden drie basisbehoeften die noodzakelijk zijn voor intrinsieke motivatie en daarmee voor een positief veranderresultaat (zie de figuur op deze pagina): autonomie (zelf keuzes mogen maken) competentie (werkzaamheden die aansluiten bij kwaliteiten) verbinding (een gezamenlijk doel nastreven) In de nieuwe opzet vindt weliswaar top-down kaderstelling plaats, maar blijft er tegelijkertijd voldoende ruimte voor deze basisbehoeften. Zo behouden wij onze leidende rol in het vormgeven van het proces (autonomie), worden wij nog steeds aangesproken op onze interesses en kwaliteiten (competentie) en streven wij in samenwerking met schoolleiding en collegaleerkrachten een gedeeld doel na (verbinding). Structurele inbedding Als je wilt dat gras goed groeit, dan moet je er niet aan gaan trekken. Daar gaat het beslist niet harder door groeien. Wat wel helpt, is de omstandigheden voor het gras verbeteren: veel licht geven, goed bemesten, voldoende water geven. Uit: De school op de schop, het nieuwe leren. (KPCGroep, 2004) In het tweede jaar wordt het initiatief breder ingebed binnen de school. De schoolleiding brengt de doelstellingen uit het beleidsplan terug naar vier strategische pijlers: zelfverantwoordelijkheid, positive behaviour support (PBS), opbrengstgericht werken en de academische opleidingsschool. De schoolleiding koppelt onze werkgroep aan de pijler zelfverantwoordelijkheid. Ook rondom de andere drie pijlers worden zelfsturende werkgroepen gevormd, begeleid door een lid van het MT-team en een kartrekker. Om te voorkomen dat er vier losse eilandjes ontstaan, koppelt de schoolleiding aan elke werkgroep een klankbordgroep waarmee werkgroepleden periodiek kunnen sparren. 14 JSW 8 april 2015
4 Cirkel van invloed Cirkel van invloed Cirkel van betrokkenheid Cirkel van betrokkenheid Figuur 2 Cirkel van invloed en betrokkenheid (Covey, 2010) Via het vormen van vier zelfsturende werkgroepen en klankbordgroepen, worden bijna alle leerkrachten structureel betrokken bij minimaal een van de vier strategische pijlers. De beleidsdoelstellingen zijn hierdoor niet langer enkel een onderdeel van een ingewikkeld beleidsplan, maar gaan daadwerkelijk leven in het team. Het leidt tot praktische discussies en interventies. Zo lanceert de PBS-werkgroep een initiatief rondom gedrag op de gang en verbetert de werkgroep rondom de academische opleidingsschool de begeleiding van stagiaires. Onze werkgroep kiest in samenspraak met het team definitief voor het planbord en koppelt mogelijke indelingen van het planbord aan de eerder gekozen speerpunten. Er ontstaat in deze fase ook steeds meer wisselwerking en samenwerking met de werkgroepen die onder de andere pijlers vallen. Actieve betrokkenheid De cirkels van invloed en betrokkenheid (Covey, 2010) zijn relevant bij de analyse van deze laatste structurele aanpassing. Volgens Covey zijn er in iedere organisatie zaken die helemaal niet leven bij organisatieleden (buiten de cirkel), zaken waar organisatieleden wel mee te maken krijgen maar die ze niet kunnen beïnvloeden (cirkel van betrokkenheid) en zaken waar ze wél invloed op kunnen uitoefenen (cirkel van invloed). Door het vergroten van de laatste cirkel slaagt De Zandberg erin om meer leerkrachten actief te betrekken bij het strategische beleid. Deze aanpassing gaat gekoppeld met een krimp van de cirkel van betrokkenheid; er worden minder beslissingen genomen waar het team verder geen invloed op heeft. Ook dit is goed nieuws, aangezien juist dat soort beslissingen volgens Covey leiden tot gevoelens van machteloosheid en frustratie in een organisatie. Praktische implicaties Bij het aan het begin van het artikel genoemde spel flow zijn spelers organismes die zonder vooropgezet plan evolueren. De Zandberg heeft de afgelopen jaren haar eigen evolutie doorlopen. De schoolleiding en leerkrachten zorgden er gezamenlijk voor dat een initiatief dat laag in de organisatie startte, kon evolueren tot een organisatiestructuur rondom vier strategische pijlers. In dit artikel benoemde ik drie succesfactoren uit dit proces: De keuze voor de participatieve benadering geeft ruimte aan leerkrachten om actief betrokken te zijn en mee te denken. Dankzij top-down kaderstelling krijgen de werkgroepen noodzakelijke sturing en begeleiding zonder in te leveren op de basisbehoeften. Het opzetten van werkgroepen en klankbordgroepen rondom meerdere strategische pijlers vergroot de cirkel van invloed voor alle organisatieleden (in plaats van voor een elitegroepje). Is het Zandberg-model nu een blauwdruk voor andere scholen? Nee. Iedere organisatie en iedere situatie is uniek. De bevindingen en modellen uit dit artikel kunnen hopelijk wel dienen als bril om te kijken naar de eigen processen en het vinden van de eigen weg. LITERA TUUR! Kijktip Bekijk ook eens de TED-talk Shut up and listen door Ernesto Sirolli, ga naar Zie het digitale archief van JSW voor eerdere artikelen van Michiel Santegoeds over verandertrajecten: Structureel veranderen. Niet moeten, maar willen. JSW januari 2014 Veranderingen succesvol laten verlopen. Doelgericht veranderen op schoolniveau. JSW februari 2013 Covey, S (2010). De zeven eigenschappen van effectief leiderschap. Amsterdam: Business Contact. Deci, R.M., & Deci, E.L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development and well-being. American Psychologist 55. Leith, J.M. (2012). Leith s Guide to Large Group Interventions (origineel gepubliceerd in 1995), Online beschikbaar via: JSW 8 april
5 hét vakblad voor het basisonderwijs Wil je meer lezen? Neem dan nú een proefabonnement! KLIK HIER Nummer 9, jaargang 98, mei Jeugd in School en Wereld Vakblad voor het basisonderwijs, speciaal onderwijs en opleiding Nummer 8, jaargang 98, april Jeugd in School en Wereld Vakblad voor het basisonderwijs, speciaal onderwijs en opleiding Onderzoekend leren Zomerscholen in Nederland steeds populairder Overgewicht bij kinderen: pak het aan! Wanneer werken complimenten? Zoekgedrag op internet JSW14_0237_TDS_nr9-1.indd :00 Gesprekken over onderwijsbehoeften Kun je rekenen met prentenboeken? Zo leer je goed gedrag aan JSW biedt maandelijks een stevig aanbod van vakkennis dat direct aansluit op de innovatie in het onderwijs en dit vertaalt naar de praktijk van alledag. Elke editie brengt een gevarieerd overzicht met praktische (overzichts)artikelen, methodebesprekingen of -vergelijkingen, ervaringen van leerkrachten met een bepaalde aanpak of werkwijze en interviews met onderwijsgevenden en deskundigen. Werk je in het (speciaal) basisonderwijs of ben je (pabo)student? Ontvang JSW geheel vrijblijvend en inclusief toegang tot het digitale archief, drie maanden lang voor slechts 13,50! Zo blijf jij als professional helemaal op de hoogte! JSW14_0152_TDS_nr8.indd :26 Meer weten? Ga naar of bel
Zo zorg je dat feedback werkt
Professionalisering Geef leerlingen het roer Zo zorg je dat feedback werkt Feedback is een belangrijke tool in het aanleren van zelfregulatievaardigheden van leerlingen. Door feedback structureel toe te
Nadere informatieWaarom vliegt een vlieg?
Oriëntatie op mens en wereld Onderzoeksvragen formuleren Waarom vliegt een vlieg? Waarom is het formuleren van goede belangrijk? Per dag beantwoorden leerkrachten heel wat vragen van leerlingen. Je kunt
Nadere informatieMoedig een nieuwsgierige
Professionalisering Nieuwsgierigheid Moedig een nieuwsgierige houding aan Nieuwsgierigheid wordt steeds vaker gezien als houding die we in het onderwijs moeten aanmoedigen en voeden. In dit artikel staat
Nadere informatieEen stimulans voor begrijpend lezen
Taal Onderzoek in de school Een stimulans voor begrijpend lezen Veel basisscholen kampen met tegenvallende resultaten bij begrijpend lezen. Hoe kunnen de resultaten verbeterd worden? Wat is hierbij je
Nadere informatieVerbeteren van de werkhouding
Sociaal-emotionele ontwikkeling De inzet van filmopnames Verbeteren van de werkhouding Hoe kun je als leerkracht de werkhouding van leerlingen ingrijpend verbeteren? Een mogelijkheid is om filmopnames
Nadere informatie1 Aanbevolen artikel
Aanbevolen artikel: 25 november 2013 1 Aanbevolen artikel Ik kan het, ik kan het zélf, ik hoor erbij Over de basisingrediënten voor het (psychologisch) welzijn Een klassieke motivatietheorie toegelicht
Nadere informatieHoe begeleid je leerlingen bij hun eigen onderzoek?
Oriëntatie op mens en wereld Onderzoekend leren Hoe begeleid je leerlingen bij hun eigen onderzoek? Bij onderzoekend leren gaan leerlingen op onderzoek uit op basis van hun eigen onderzoeksvragen. De leerkracht
Nadere informatieBegin bij het waarom. In de bestseller Start with why beschijft auteur. Het vormgeven van je onderwijs. Professionalisering
Professionalisering Het vormgeven van je onderwijs Begin bij het waarom Schoenenwinkels houden steeds vaker uitverkoop. Energieleveranciers delen steeds grotere welkomstcadeaus uit. Telecombedrijven bieden
Nadere informatieDe motivatiethermometer opbrengsten verhogen door motivatie. Onderwijs Innovatie Groep Datum Kim Schut
De motivatiethermometer opbrengsten verhogen door motivatie Onderwijs Innovatie Groep Datum Kim Schut Goed nieuws! 2 Toch zit u hier. Voor een interactief hoorcollege met de volgende inhoud De onderzoeksresultaten
Nadere informatieHANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013
Gericht Werken als bril om naar het zorgbeleid te kijken zorg Handelings- Leerlingenbegeleiding fase 0 fase 1 HGW HGW Leren & studeren Studieloopbaanbegeleiding Socioemotioneel fase 2 fase 3 HGW HGW centrale
Nadere informatieIn het kader van School Aan Zet hebben het
Passend onderwijs Werken met een persoonlijk onderzoeksdossier Excellente leerlingen uitdagen Je hebt ze vast ook in je klas: leerlingen die structureel extra uitdaging nodig hebben. Aansluiten bij de
Nadere informatieStap 3 Leeractiviteiten begeleiden
Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden Bij het begeleiden van leeractiviteiten kun je twee aspecten aan het gedrag van leerkrachten onderscheiden, namelijk het pedagogisch handelen en het didactisch handelen.
Nadere informatieWelke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken. Astrid van den Hurk 22 januari 2015
Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken Astrid van den Hurk 22 januari 2015 Doelen Zicht op basisbehoeftes van leerlingen om gemotiveerd te kunnen werken; Zelfdeterminatietheorie
Nadere informatieJaarplan o.b.s. De Boomhut 2015-2016
Jaarplan o.b.s. De Boomhut 2015-2016 Inleiding Elk jaar stellen wij als team van o.b.s. De Boomhut gezamenlijk een jaarplan op. Vanuit de evaluatie van het vorige jaarplan, gekoppeld aan de strategische
Nadere informatiepraktijk Vorming van creativiteit
praktijk Vorming van creativiteit Creatief bezig zijn is niet synoniem met tekenen, schilderen of een andere kunstzinnige bezigheid. Creativiteit behelst het vormen van originele ideeën en die weergeven
Nadere informatieTijd voor Het Nieuwe Leidinggeven! Lees in 2 minuten wat Het Nieuwe Leidinggeven is, wat het uw organisatie brengt en hoe het te ontwikkelen is.
Tijd voor Het Nieuwe Leidinggeven! Lees in 2 minuten wat Het Nieuwe Leidinggeven is, wat het uw organisatie brengt en hoe het te ontwikkelen is. De manier waarop we het werk organiseren en samenwerken
Nadere informatieBijeenkomst 7: Evalueren op schoolniveau (team)
Bijeenkomst 7: Evalueren op schoolniveau (team) Passende perspectieven taal Bijeenkomst 7 Doel: Team bijeenkomst Evalueren op schoolniveau Evaluatie van de werkwijze van Passende perspectieven met het
Nadere informatieWerkdocument Checklist positieve factoren in een Transfer-/Trajectklas
Werkdocument Checklist positieve factoren in een Transfer-/Trajectklas Doel Dit werkdocument is bedoeld voor scholen in het voorgezet onderwijs die een initiatief voor passend onderwijs aan het opzetten
Nadere informatieONDERWIJS EN INNOVATIE OP DE LINDERTE
ONDERWIJS EN INNOVATIE OP DE LINDERTE Onderwijs zoals we dat vroeger kenden, bestaat al lang niet meer. Niet dat er toen slecht onderwijs was, maar de huidige maatschappij vraagt meer van de leerlingen
Nadere informatieAdaptief leren. Wat, waarom en hoe?
Adaptief leren Wat, waarom en hoe? Samenvatting Adaptief leren staat steeds meer in de belangstelling. Het is geen tijdelijke trend, maar een doorlopende ontwikkeling in het onderwijs. Adaptief leren draait
Nadere informatieTweeluik: leerkracht of leerling centraal?
Tweeluik: leerkracht of leerling centraal? Onderwijs en opvoeding Leerkracht én leerling centraal Waar gaan onderwijs en opvoeding over? Wie of wat moet het uitgangspunt zijn? Het curriculum? De leerling?
Nadere informatieEcologie van het leren
Ecologie van het leren Beneluxconferentie dr Manon C.P. Ruijters MLD Apeldoorn 17 oktober 2013 Ecologisch? Ecologie is verbindingen en samenhang diversiteit interacties tussen organismen en hun omgeving
Nadere informatieDe leerkracht stelt duidelijke opbrengst- en inhoudsdoelen op en geeft concreet aan wat verwacht wordt van het werken in de klas en de omgang met
Doelgericht werken De leerkracht stelt duidelijke opbrengst- en inhoudsdoelen op en geeft concreet aan wat verwacht wordt van het werken in de klas en de omgang met elkaar. Wat zien en horen we als onze
Nadere informatieOnderzoeksgroepen op basisschool St. Jan: over de weg van nieuwe kennis in de academische opleidingsschool Saskia van Caem
Onderzoeksgroepen op basisschool St. Jan: over de weg van nieuwe kennis in de academische opleidingsschool Saskia van Caem In dit verslag beschrijf ik de uitwerking van mijn onderzoek Onderzoeksgroepen
Nadere informatieMotiveren en werven van vrijwilligers voor de kring. Dr. Klara Ampe, voorzitter Vlaamse kamer Federale Raad voor Huisartsenkringen
Motiveren en werven van vrijwilligers voor de kring Dr. Klara Ampe, voorzitter Vlaamse kamer Federale Raad voor Huisartsenkringen vandaag Zicht op de bouwstenen van een duurzame motivatie Nieuwe (chinese)
Nadere informatieStudenten en leerkrachten leren praktijkgericht onderzoek doen. Anje Ros, Lector Leren & Innoveren Anja van Wanrooij, Basisschool Het Mozaïek
Studenten en leerkrachten leren praktijkgericht onderzoek doen Anje Ros, Lector Leren & Innoveren Anja van Wanrooij, Basisschool Het Mozaïek Tijdschema Inleiding Anje (15 minuten) Praktijk casus Anja (10
Nadere informatieIK-DOELEN BIJ DE DALTONUITGANGSPUNTEN
IK-DOELEN BIJ DE DALTONUITGANGSPUNTEN 1 2 3 4 5 A Samen werken (spelen) Hierbij is het samenwerken nog vooral doel en nog geen middel. Er is nog geen sprake van taakdifferentiatie. De taak ligt vooraf
Nadere informatieWelkom. ONDERZOEKEND excelleren. Excellentiebevordering door het stimuleren van een vraagcultuur. Een structurele aanpak!!
Welkom ONDERZOEKEND excelleren Excellentiebevordering door het stimuleren van een vraagcultuur. Een structurele aanpak!! Wat gaan we vandaag doen? Introductie onderzoekend leren + excellentie Nieuwe aanpak:
Nadere informatieOpbrengstgericht werken in het Voortgezet onderwijs
Opbrengstgericht werken in het Voortgezet onderwijs Wat is opbrengstgericht werken? Opbrengstgericht werken is het systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van de prestaties van leerlingen.
Nadere informatieHandelingsgericht Werken. Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher
Handelingsgericht Werken Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher Doelen Kennismaking met de uitgangspunten HGW Reflecteren op uitgangspunten HGW Zicht op de betekenis van HGW op de eigen praktijksituatie
Nadere informatieVOORBEELD. Uw lesobservatie en de leerlingvragenlijst. Naam docent: Lerarenopleiding Rijksuniversiteit Groningen
Uw lesobservatie en de leerlingvragenlijst Een terugkoppeling ten behoeve van uw professionele ontwikkeling Naam docent: VOORBEELD Lerarenopleiding Rijksuniversiteit Groningen juli 2016 Inhoudsopgave Inleiding...
Nadere informatieOnderwijs-pedagogische visies van mbo-docenten
Onderwijs-pedagogische visies van mbo-docenten Do-mi-le 15 mei 2014 Carlos van Kan Onderzoeker carlos.vankan@ecbo.nl Mijn professionele interesse Het helpen ontwikkelen van een kritisch onderzoeksmatige
Nadere informatieOp weg naar betekenisvol onderwijs en onderzoekend en actief leren.
Basisschool De Buitenburcht Op weg naar betekenisvol onderwijs en onderzoekend en actief leren. Dit is de beknopte versie van het schoolplan 2015-2019 van PCB de Buitenburcht in Almere. In het schoolplan
Nadere informatie1.3. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten en passen enkele uitgangspunten bewust en systematisch toe.
1. Uitgangspunten HGW 2. Reflectie 3. Communicatie Implementatie HGW-OGW Leerkrachten Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 1.1. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten van HGW niet maar passen deze (gedeeltelijk)
Nadere informatieRekenen met prentenboeken
Rekenen-wiskunde Rekenen-wiskunde voor kleuters Rekenen met prentenboeken Hoewel literaire prentenboeken niet geschreven zijn om er gerichte reken-wiskundelessen mee te geven, kunnen deze boeken kinderen
Nadere informatieVisie is de fundamentele kracht die al het overige aanstuurt.
Visie op cultuureducatie INLEIDING Visie is de fundamentele kracht die al het overige aanstuurt. De kracht van visie is ongelofelijk! Teams en organisaties met een duidelijk missiegevoel presteren opvallend
Nadere informatieKind aan het woord. 21 april Marjon ten Velden MSc OT. Opleiding Ergotherapie Faculteit Gezondheid HvA
Kind aan het woord 21 april 2016 Marjon ten Velden MSc OT Opleiding Ergotherapie Faculteit Gezondheid HvA 1 Luisteren naar Kinderen..zorgt voor succesvolle interventies hoe vaak bepaalt het kind de interventiedoelen?
Nadere informatiePO-VO EN HET WAT EN HOE VAN TAAL EN REKENEN
PROCESBESCHRIJVING AANSLUITING PO-VO PO-VO EN HET WAT EN HOE VAN TAAL EN REKENEN SAMEN LEREN OVER REFERENTIENIVEAUS EN DIDACTIEK OM DE INHOUDELIJKE AANSLUITING TUSSEN PO EN VO IN GORINCHEM EN OMSTREKEN
Nadere informatieLerende partnerships
Lerende partnerships Een onderzoek naar de lerende organisatie binnen de strategische samenwerkingen (Partnerships) tussen de bacheloropleiding Sportkunde en publieke organisaties in het werkveld van sport
Nadere informatieLeesmotivatie stimuleren
Taal Bibliotheek op School onder de loep Leesmotivatie stimuleren Niet of weinig lezen heeft op termijn grote negatieve gevolgen voor de ontwikkeling van lees- en taalvaardigheid en voor het schoolsucces
Nadere informatieDe leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN
Onderwerp Evaluatie nieuwe impuls Steller M. Mulder De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN Telefoon (050) 367 60 97 Bijlage(n) 1 Ons kenmerk 6044570 Datum 23-11-2016 Uw brief van Uw
Nadere informatieSamen. stevige. ambities. werken aan. www.schoolaanzet.nl
Samen werken aan stevige ambities www.schoolaanzet.nl School aan Zet biedt ons kennis en inspiratie > bestuurder primair onderwijs Maak kennis met School aan Zet School aan Zet is de verbinding tussen
Nadere informatieJaarplan OBS Het Spectrum. Jaarplan OBS Het Spectrum
Jaarplan 2018-2019 OBS Het Spectrum 1 Inleiding In dit jaarplan staan de voorgenomen acties en de te bereiken doelen voor het schooljaar 2018-2019. Per onderdeel staan de doelen, de resultaatindicatoren
Nadere informatiedifferentiëren in de les.
differentiëren in de les. Eerste orde organisatievraagstuk Didactiek, lesorganisatie, inclusief pedagogisch vakmanschap Actis 11 juni 2013 Otto de Loor, o.deloor@aps.nl Pedagogisch vakmanschap Beelden
Nadere informatiePedagogisch beleid in Brede School de Waterlelie, Prinsenhof te Leidschendam
Pedagogisch beleid in Brede School de Waterlelie, Prinsenhof te Leidschendam Inleiding: ATB de Springplank, een algemeen toegankelijke basisschool en Vlietkinderen, maatwerk in kinderopvang, beiden gehuisvest
Nadere informatieRuimte voor Talent in Gelderland Professionaliseringstrajecten Excellentie, Wetenschap en Techniek
Ruimte voor Talent in Gelderland Professionaliseringstrajecten Excellentie, Wetenschap en Techniek - Staat talentherkenning en ontwikkeling bij u op school de komende jaren op de agenda? - Wilt u een rijke
Nadere informatieWees zoals je wil zijn (Socrates)
Wees zoals je wil zijn (Socrates) Over jezelf vinden en worden, ook op school elkegovaerts@ppw.kuleuven.be Programma - Verkenning identiteitsontwikkeling - Opbouw kader identiteitsontwikkeling - Resultaten
Nadere informatieVisie op Loopbaanoriëntatie en begeleiding
Visie op Loopbaanoriëntatie en begeleiding regio s-hertogenbosch en omgeving LOB is een verzameling van activiteiten binnen een loopbaangerichte leeromgeving om jongeren actief te laten werken aan hun
Nadere informatieAfstemmen van het schoolmeubilair
De rol van de school en de leerkracht Afstemmen van het schoolmeubilair Kinderen op reguliere basisscholen brengen een groot deel van hun schooldag zittend door. Het afstemmen van het schoolmeubilair op
Nadere informatieMotivatie door eigenaarschap
Motivatie door eigenaarschap Piet BUYSE & Maaike VERSTRAETE BaNaBa SchoolONtwikkeling 2 3 4 Denk terug aan een concreet moment waarop jij je helemaal niet gemotiveerd voelde om een activiteit te doen.
Nadere informatieLerende Organisatie in publiek-publieke samenwerkingen (hogeschool en grootstedelijke gemeentes) Bovens, J. & Moresi, S., 2019
Lerende Organisatie in publiek-publieke samenwerkingen (hogeschool en grootstedelijke gemeentes) Bovens, J. & Moresi, S., 2019 Een onderzoek naar de lerende organisatie binnen de strategische samenwerkingen
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Amber Van Geit Opleiding:
Nadere informatieVan compliance naar participatie. Dr. Joyce Rupert In samenwerking met: HRM Expertise Centrum Rijksuniversiteit Groningen
Van compliance naar participatie Dr. Joyce Rupert In samenwerking met: HRM Expertise Centrum Rijksuniversiteit Groningen Aanleiding Stagnatie in dalende trend aantal arbeidsongevallen 20 % daarvan technische
Nadere informatieIn 10 stappen van project naar effect!
In 10 stappen van project naar effect! een handleiding voor slim zorgen > Betrek de belangrijke sleutelpersonen > Stel projectteam samen & kies pilotteams > Screen de huidige situatie > Organiseer een
Nadere informatieBewegen tot leren: Perspectieven voor een krachtige leeromgeving
Bewegen tot leren: Perspectieven voor een krachtige leeromgeving Jouw ervaring Neem iets in gedachten dat je nu goed kunt en waarvan je veel plezier hebt in je werk: Vertel waartoe je in staat bent. Beschrijf
Nadere informatieJaarplan Versie: augustus Samen op reis worden we wereldwijs-samen leren om te groeien
Jaarplan Versie: augustus 2017 Samen op reis worden we wereldwijs-samen leren om te groeien Aanleiding Voor u ligt het jaarplan van schooljaar. Hierin beschrijven wij welke doelstellingen wij ons voor
Nadere informatieUitwerkingen van Brainpower sessies
Hieronder zijn de resultaten van de Brainpower ingeklonken weergegeven. We zijn zo dicht mogelijk gebleven bij de geschreven teksten, maar hebben de tweedeling leraar/directeur weggelaten. Het is voor
Nadere informatieAnders kijken naar hetzelfde
PRAKTIJK Werken met het Loopbaankompas Anders kijken naar hetzelfde Bregje Spijkerman en Rupert Spijkerman Bregje Spijkerman Rupert Spijkerman Bij het loopbaankompas vormen zelfsturing en -bekrachtiging
Nadere informatieBijlage 3. Visitatie lidscholen primair onderwijs Nederlandse Dalton Vereniging. Visitatieverslag
Bijlage 3 Visitatie lidscholen primair onderwijs Nederlandse Dalton Vereniging Visitatieverslag Zie handleiding visitatie lidscholen primair onderwijs (Gebaseerd op Toetsingskader Erkenning Daltoninstellingen)
Nadere informatieLerende lol ontdekken onthouden ontwikkelen
Lerende lol ontdekken onthouden ontwikkelen Beroepsstandaard jonge kind specialist 31 oktober 2017 School of Educa3on 1 Ineke Oenema- Mostert De puzzel: onderwijs aan jonge kinderen 2 Het beroep: de onderzoekende
Nadere informatieBantopa Terreinverkenning
Bantopa Terreinverkenning Het verwerven en uitwerken van gezamenlijke inzichten Samenwerken als Kerncompetentie De complexiteit van producten, processen en services dwingen organisaties tot samenwerking
Nadere informatieDifferentiëren met een groepsplan
Differentiëren met een groepsplan Dolf Janson 1 verschil maken recht doen aan verschillen afstemmen op verschillen adaptief onderwijs inspelen op onderwijsbehoeften onderwijs passend maken Recht doen aan
Nadere informatieOpbrengstgericht Leiderschap! Opbrengstgericht werken
Opbrengstgericht Leiderschap! Opbrengstgericht werken Opbrengstgericht werken = het onderzoeken van de eigen praktijk leidinggevenden en leerkrachten gegevens over leeropbrengsten Beslissingen over onderwijs
Nadere informatieHet huidige jaarplan van de Delta (BRIN 19 ML) is mede gebaseerd op het strategisch beleidsplan 2013-2018 van stichting Proo.
Jaarplan 2015-2016 OBS de Delta VOORWOORD Omdat elk kind telt en groeit met plezier ; dat is de titel van het strategisch beleidsplan 2013-2018 van onze Stichting Proo. Met die titel dagen wij onszelf
Nadere informatieEindverslag Academische Opleidingsschool Sophianum, juni 2011
Eindverslag Academische Opleidingsschool Sophianum, juni 2011 Welke middelen kan een docent tijdens zijn les gebruiken / hanteren om leerlingen van havo 4 op het Sophianum meer te motiveren? Motivatie
Nadere informatieHoe kunt u passende sturing en ruimte geven aan uw team?
Hoe kunt u passende sturing en ruimte geven aan uw team? Leidinggevenden in het mbo hebben tijdens de werkplaats van SOM op 20 september gespard en ervaringen uitgewisseld over dagelijkse dilemma s rondom
Nadere informatieJAARPLAN Op volle kracht vooruit. Maar zeker niet vergeten te genieten van het uitzicht!
JAARPLAN 2018-2019 Op volle kracht vooruit. Maar zeker niet vergeten te genieten van het uitzicht! Basisschool de Sterrenboog Mariaplein 8 7156 MG Beltrum 0544-481543 directie@desterrenboog.nl www.desterrenboog.nl
Nadere informatieEigenaarschap, samenwerking en vernieuwing centraal
Tekst en beeld: drs. Liesbeth van den Berg-Hardenbol drs. Sietske Mol Eigenaarschap, samenwerking en vernieuwing centraal Schoolleider Liesbeth van den Berg ontwikkelde samen met haar team een heldere
Nadere informatieStrategisch beleid Versie 1.0
Strategisch beleid 2019-2023 Versie 1.0 2 Inhoudsopgave Hst. Pagina Inleiding 4 1 Identiteit 5 2 Missie 5 3 Waarden 5 4 Visie 6 5 Speerpunten 7 5.1 Opbrengstgericht boeiend onderwijs 7 5.2 Innovatie en
Nadere informatieKijkwijzer werkdruk; je school in beeld
Kijkwijzer werkdruk; je school in beeld Blok 1: De werknemer Met deze vragenlijst kan je onderzoeken hoe het staat met de werkdruk op je eigen school. Het is te gebruiken als onderzoekstool, maar ook als
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19934 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Pat El, Ron Jonathan Title: Lost in translation : congruency of teacher and student
Nadere informatieDENK! Werk aan groei in begrip Doe mee aan het DENK!-PROJECT
DENK! Werk aan groei in begrip Doe mee aan het DENK!-PROJECT DENK! is een begrijpend leesproject bedoeld voor scholen voor primair onderwijs,(voortgezet) speciaal onderwijs en de onderbouw van het VMBO
Nadere informatieFOTO'S: VINCENT VAN DEN HOOGEN. Van visievorming tot invoering. Rekenmethode kiezen en implementeren
FOTO'S: VINCENT VAN DEN HOOGEN Van visievorming tot invoering Rekenmethode kiezen en implementeren 6 SPECIAL REKENEN Wist je dat het moment waarop je het eerste boek pakt uit een zichtzending van een nieuwe
Nadere informatieVERDER IN LEREN STRATEGISCH BELEIDSPLAN 2011-2015 PUBLIEKSVERSIE
VERDER IN LEREN STRATEGISCH BELEIDSPLAN 2011-2015 PUBLIEKSVERSIE INHOUD Missie & visie 4 Het onderwijs voorbij 5 Kwaliteit vanuit identiteit 7 Werken vanuit passie 8 Elke leerling telt 10 Ondernemend en
Nadere informatieSimeacongres 12 december. Handelingsgericht werken (ppt gebaseerd op Pameijer en 1 zorgroute, zie beschrijving workshop Aartje Bouman Fontys OSO
Simeacongres 12 december Handelingsgericht werken (ppt gebaseerd op Pameijer en 1 zorgroute, zie beschrijving workshop Aartje Bouman Fontys OSO Programma Welkom en toelichting: interactie!!!! Inventarisatie
Nadere informatieKWALITEITSKAART OUDERBETROKKENHEID. Uitgewerkt. in een protocol voor basisschool Merijntje
KWALITEITSKAART OUDERBETROKKENHEID Uitgewerkt in een protocol voor basisschool Merijntje Mei 2011 Files\Low\Content.IE5\QO1XG778\kwaliteitskaart%20ouderbetrokkenheid%20versie%202011[1].doc 1 / 5 Lowys
Nadere informatiePijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g
Pijnpunten PBS Programma Welkom en voorstellen Pijnpunten SWPBS - Pijnpunten kort toelichten - World café: pijnpunten verkennen - Plenair inventariseren Wettelijk kader SWPBS Pedagogische kwaliteit van
Nadere informatieDe inspirerende docent. De dag van de leraar
De inspirerende docent De inspirerende docent Door: Eline Elshof, groepsdocent havo bovenbouw en coördinator havo bovenbouw En: Tineke Kingma, onderwijskundige en onderzoeker binnen Honours onderwijs 8
Nadere informatiePresenteer je eigen onderzoek op de Mbo Onderzoeksdag op 12 november 2015!
Voorstellen voor onderzoekspresentaties Mbo Onderzoeksdag Presenteer je eigen onderzoek op de Mbo Onderzoeksdag op 12 november 2015! Indienen van een voorstel kan tot en met 15 mei 2015 via e-mailadres:
Nadere informatieTijd voor positief passend onderwijs. Opzet proeftuintjes in Apeldoorn
Tijd voor positief passend onderwijs Opzet proeftuintjes in Apeldoorn Annemieke Mol Lous Lectoraat passend onderwijs Hogeschool Leiden & Thomas More Hogeschool Maart 2017 POSITIEF ONDERWIJS POSITIEVE PSYCHOLOGIE
Nadere informatieBetrokkenheid. Competentie. De behoefte aan competentie wordt vervuld.
Betrokkenheid Autonomie Competentie Relatie leerkracht Relatie leerlingen De behoefte aan autonomie De behoefte aan competentie De behoefte aan een goede relatie met de leerkracht De behoefte aan goede
Nadere informatieSchoolleider tussen functie en beroep
Schoolleider tussen functie en beroep Resultaten van twee enquête-onderzoeken onder schoolleiders en bestuurders 2015 September 2015 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Schoolleider tussen functie en beroep...
Nadere informatieWat helpt leerlingen met autisme?
Het streven is, dat een leerling met autisme geactiveerd wordt zoveel mogelijk zelfredzaam te worden. Om dit te kunnen bereiken is de support van ouders en school een voorwaarde. Structuur en veiligheid
Nadere informatieKNLTB Stappenplan. beleidsplan tennisvereniging X
KNLTB Stappenplan beleidsplan tennisvereniging X Inleiding Iedere verenigingsbestuurder weet in het achterhoofd dat het belangrijk is om beleidsmatig en doelgericht te werken. Toch komen de meeste verenigingsbestuurders
Nadere informatieHANDBOEK ZIEN! CBS De Regenboog Zandbos DE Hoofddorp
HANDBOEK ZIEN! CBS De Regenboog Zandbos 48 2134 DE Hoofddorp 023 5634514 info@deregenbooghoofddorp.nl Inhoudsopgave Blz. Visie 3 Inleiding 5 Groep 1 t/m 4 6 Groep 5 t/m 8 7 Wat doen we met de gegevens
Nadere informatieVoorwoord. Hoogbegaafdheid in kaart
Voorwoord In de afgelopen jaren is er meer aandacht gekomen voor hoogbegaafde kinderen in het onderwijs. We staan daarmee aan het begin van een leerproces en deze kaarten leveren daar een bijdrage aan
Nadere informatiePiter Jelles Strategisch Perspectief
Piter Jelles Strategisch Perspectief Strategisch Perspectief Inhoudsopgave Vooraf 05 Piter Jelles Onze missie 07 Onze ambities 07 Kernthema s Verbinden 09 Verbeteren 15 Vernieuwen 19 Ten slotte 23 02 03
Nadere informatieWerkdocument functioneringsgesprek voor leerkrachten 1
Werkdocument functioneringsgesprek voor leerkrachten 1 Inleiding: De VCOG kent een tweejarige gesprekkencyclus. In het ene jaar houdt de leidinggevende een functioneringsgesprek met de leerkracht. In het
Nadere informatieZelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent. Alien van der Sluis en Arjan Pruim
Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Alien van der Sluis en Arjan Pruim Introductie Quiz(je) Beetje theorie Praktijk Gesprek Zelfregulatie; Wat doe je al? Waar heb je (on)bewust al
Nadere informatieOnderwijs op het Cals College Nieuwegein
Onderwijs op het Cals College Nieuwegein 2017-2020 1 Onze kernwaarden Ambities onderwijsvernieuwing 2017-2020 We hebben vertrouwen in elkaars We streven een sfeer van openheid kunnen en bedoelingen. We
Nadere informatieZelfsturend leren met een puberbrein
Zelfsturend leren met een puberbrein Jacqueline Saalmink In het hedendaagse voortgezet onderwijs wordt een groot beroep gedaan op zelfsturend leren. Leerlingen moeten hiervoor beschikken over vaardigheden
Nadere informatieHuishoudelijk reglement van: De Ouderraad van OBS Corantijnschool statutair vastgelegd als: Stichting Ouders van Corantijn (KvK 61552046)
Huishoudelijk reglement van: De Ouderraad van OBS Corantijnschool statutair vastgelegd als: Stichting Ouders van Corantijn (KvK 61552046) Onderdeel van: OBS Corantijnschool Corantijnstraat 4 1058 DD Amsterdam
Nadere informatieAchtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:
Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan
Nadere informatieHoe creëer je meer geluk op de werkvloer?
Hoe creëer je meer geluk op de werkvloer? In deze bijdrage neemt Gea Peper, eigenaar van het HappinessBureau, ons mee in het belang van geluk op het werk in de vorm van een interview met Onno Hamburger.
Nadere informatieSuccesvol implementeren
Succesvol implementeren Waarom begeleiding bij implementeren? Idealiter wordt een verandering op een school ingezet vanuit de onderwijsvisie. Deze veranderingen zijn veelal geformuleerd in het schoolplan
Nadere informatieJAARPLAN Samen werken aan de toekomst! Bekkampstraat AH Hengevelde
JAARPLAN 2018-2019 Samen werken aan de toekomst! Bekkampstraat 49 7496 AH Hengevelde 0547-333420 www.petrushv.nl 1 Voorwoord Het onderwijs op de Petrusschool is continu in ontwikkeling. Wij streven naar
Nadere informatieMEDEZEGGENSCHAP EN SUCCESFACTOREN. Ruysdael onderzoek 2015
MEDEZEGGENSCHAP EN SUCCESFACTOREN Ruysdael onderzoek 2015 Succes maak je samen Ruysdael is gespecialiseerd in innovatie van mens en organisatie. Vanuit de overtuiging dat je samen duurzame meerwaarde creëert.
Nadere informatieMotiverende beoordelingsvormen in de Lichamelijke Opvoeding. Project 4/05/2015. Missie onderzoeksgroep sportpedagogiek UGent
Motiverende beoordelingsvormen in de Lichamelijke Opvoeding Met dank aan Project ENW project binnen doctoraat Sport Pedagogiek UGent Samenwerking tussen partnerinstellingen die opleiding tot leraar lichamelijke
Nadere informatieMeer aandacht voor de onderstroom is meer resultaat
Meer aandacht voor de onderstroom is meer resultaat Ondernemingsraden moeten als team steeds sneller bestendige resultaten neerzetten. Dat betekent dat een optimale samenwerking tussen leden, achterban
Nadere informatiePassende ondersteuning voor dubbel bijzondere leerlingen. Doelen workshop
Bijzonder Begaafd SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Passende ondersteuning voor dubbel bijzondere leerlingen /thema/dubbel-bijzonder Doelen workshop Je weet... wat de term dubbel bijzonder
Nadere informatie